مهارت های ارتباطی ویژه دوره های آموزشی کارکنان حج و زیارت PDF

‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪ :‬وﯾﮋه دوره ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬و ﮐﺎرﮔﺰاران ﺣﺞ و زﯾﺎرت‬ ‫ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه‪:‬‬ ‫اﯾﺮج ﻫﺎﺷﻤﯽ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ ﭼﺎﭘﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﺸﻌﺮ‬...

‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪ :‬وﯾﮋه دوره ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬و ﮐﺎرﮔﺰاران ﺣﺞ و زﯾﺎرت‬ ‫ﻧﻮ ﯾﺴﻨﺪه‪:‬‬ ‫اﯾﺮج ﻫﺎﺷﻤﯽ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ ﭼﺎﭘﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﺸﻌﺮ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﻲ‪:‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت راﯾﺎﻧﻪاي ﻗﺎﺋﻤﯿﻪ اﺻﻔﻬﺎن‬  ‫ﻓ ﻬ ﺮﺳ ﺖ‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫‪7‬‬ ‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫‪7‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮐﺘﺎب‬ ‫‪7‬‬ ‫اﺷﺎره‬ ‫‪7‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫‪10‬‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﻔﻬﻮم ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪11‬‬ ‫ﻣﺪل ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪13‬‬ ‫ﺳﻄﻮح ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪14‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪18‬‬ ‫روﺷﻬﺎي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‬ ‫‪19‬‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫‪25‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫‪27‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان‬ ‫‪28‬‬ ‫اﺻﻮل ﺷﺶ ﻣﺎده اي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪31‬‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ارﺗﺒﺎط‬ ‫‪33‬‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن ﻓﺮدي‬ ‫‪35‬‬ ‫ﻧﮑﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬ ‫‪35‬‬ ‫اﺷﺎره‬ ‫‪36‬‬ ‫اﻟﻒ( ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ‪:‬‬ ‫‪37‬‬ ‫ب( ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﯿﺎم‪:‬‬ ‫‪37‬‬ ‫ج( ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد ﮔﻮش دادن‬ ‫‪38‬‬ ‫اﺧﻼق ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪40‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﮔﺮﯾﺰي‬ ‫‪43‬‬ ‫ﻣﻬﺎرت ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان در ﺳﻔﺮ‬ ‫‪43‬‬ ‫اﺷﺎره‬ ‫‪44‬‬ ‫‪.1‬ﮐﻠﻤﺎت و ﻋﺒﺎرات اﺳﺎﺳﯽ را ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‬ ‫‪44‬‬ ‫‪.2‬از زﺑﺎن ﺑﺪن ﮐﻤﮏ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‬ ‫‪44‬‬ ‫‪.3‬از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ ﻫﺎي ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫‪45‬‬ ‫‪.4‬از زﺑﺎن اﺷﺎره ﮐﻤﮏ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‬ ‫‪45‬‬ ‫‪.5‬آدرس ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ را ﻫﻤﺮاﻫﺘﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‬ ‫‪45‬‬ ‫‪.6‬ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﺎﺷﯿﺪ‬ ‫‪45‬‬ ‫‪.7‬ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮد را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‬ ‫‪45‬‬ ‫‪.8‬ﻫﺮﮔﺰ رﻓﺘﺎر ﺗﻮﻫﯿﻦ آﻣﯿﺰي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‬ ‫‪46‬‬ ‫‪.9‬ﻣﺰاﺣﻤﺖ اﯾﺠﺎد ﻧﮑﻨﯿﺪ‬ ‫‪46‬‬ ‫‪.10‬ﺟﺴﺎرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‬ ‫‪48‬‬ ‫درﺑﺎره ﻣﺮﮐﺰ‬  ‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﮐﺘﺎب‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﺞ و زﯾﺎرت‬ ‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫»وﯾﮋه دوره ﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬و ﮐﺎرﮔﺰاران ﺣﺞ و زﯾﺎرت«‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ‪ ،‬ﺗﺪوﯾﻦ و ﺑﺎزﻧﮕﺮی‪:‬‬ ‫اﯾﺮج ﻫﺎﺷﻤﯽ‬ ‫دﮐﺘﺮ ﻋﻨﺎﯾﺖ اﻟﻠﻪ رﺋﯿﺴﯽ‬ ‫ﺧﯿﺮاﻧﺪﯾﺶ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ‪ :‬اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺪدﮐﺎری اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( اﺻﻔﻬﺎن‬ ‫ص‪1:‬‬ ‫اﺷﺎره‬ ‫ﯾﺎدآوری ﻣﻬﻢ اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺴﺘﺤﻀـﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻋﺎت ﺗﺪرﯾﺲ درس »ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ« ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 10‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ آن ﻧﻈﺮی ﺑﻮده و ﺑﺮای ﺗﺪرﯾﺲ ﺟﺰوه ﺣﺎﺿـﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﻋﻤﻠﯽ و ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ ﺟﻬﺖ‬ ‫ارﺗﻘـﺎء ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﻮ ﯾﮋه ﻣﻬﺎرت ﮐﻼﻣﯽ ﻓﺮاﮔﯿﺮان اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﺑـﺪ)ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﻤﭽﻮن اراﺋﻪ ﮔﺰارش ﺷـﻔﺎﻫﯽ‪ ،‬ﺗـﺪرﯾﺲ‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ در ﮐﻼس و ‪.(....‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪن ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی ﺑﺰرﮔﯽ را در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ اﻧﺴﺎن در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺷﺘﻐﺎل دارﻧﺪ و اداﻣﻪ ﺣﯿﺎت‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدی و ﺗﻮﺳـﻌﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ در ﮔﺮو ﻫﻤﮑﺎری ﮐﺎرﮐﻨﺎن آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ ﺑﻬﺘﺮ و ﺷﺎدﮐﺎﻣﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺑﻘﺎء و‬ ‫ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ واﺑﺴـﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑـﺪون ﻫﻤﮑﺎری اﻓﺮاد ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﭘﯿﺪا ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد؛ و‬ ‫ﻫﻤﮑﺎری اﻓﺮاد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺪون ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬رﻣﺰ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺴـﯿﺎری از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ در ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‪ ،‬زﻧﺎﺷﻮ ﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻓﺮزﻧﺪان‪ ،‬و زﻧﺪﮔﯽ ﺷﻐﻠﯽ و ﺣﺮﻓﻪ‬ ‫ای اﺳﺖ‪.‬ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ﻓﻨﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﻣﻬﺎرت در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺷـﻐﻠﯽ‪ ،‬ﻻزﻣﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺪون ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی دﯾﮕﺮی‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﮔﺮ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﮏ ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزه ﺑﺴـﯿﺎری از ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺎ ﻧﻪ در ﺣﯿﻄﻪ اﺷﯿﺎء ﺑﻠﮑﻪ در ﻗﻠﻤﺮو اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﺳﺖ و ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ درﻣﺎﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎری و‬ ‫ﺗﻔـﺎﻫﻢ ﺑـﺎ دﯾﮕﺮان اﺳﺖ‪.‬ﻓﻘـﺪان ﻣﻬـﺎرت در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﻣﺸـﮑﻞ ﺑﺰرگ زﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎ و ﻋﺎﻣﻞ ﺷﮑﺴـﺘﻬﺎ و ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ ﻫﺎی ﺑﺴـﯿﺎری از ﻣﺮدم‬ ‫اﺳﺖ‪.‬ﭼﻪ ﺑﺴـﯿﺎر زﻧﺎن و ﺷﻮﻫﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در زﻧﺪﮔﯽ زﻧﺎﺷﻮ ﯾﯽ ﮐﺎرﺷﺎن ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن زﯾﺎدی در‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻪ روزه ﺑﺎ ﻣﺸـﮑﻼت ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎران‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﺧﻮد رو ﺑﻪ رو ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ص‪1:‬‬ ‫از دﯾـﺪﮔﺎﻫﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬روان ﺷـﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮﺟﺴـﺘﻪ ای ﭼﻮن »ارﯾﮏ ﻓﺮوم«‪» ،‬ﮐﺎرن ﻫﻮرﻧﺎی«‪ ،‬و»ﺳﺎﻟﯿﻮان« ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﮐﻪ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎی ﻋﺼﺒﯽ و اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ و رﻓﺘﺎری اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺴـﯿﺎری از اﻓﺮاد ﭼﻮن ﻧﻤﯽ داﻧﻨـﺪ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﭼﮕﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی رواﺑﻂ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳـﻨﺪ‪ ،‬دﭼﺎر‬ ‫ﻋﺼﺒﯿﺖ‪ ،‬اﻓﺴـﺮدﮔﯽ و ﮐﯿﻨﻪ ﺗﻮزی ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان ﻣﯽ ﺷﻮﻧـﺪ‪.‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﯾﻦ ﯾﺎدﮔﯿﺮی اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋـﺪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫ﻣﻬﻢ ﺳـﻼﻣﺖ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺎ آ ﮔﺎﻫﯽ و ﺗﻤﺮﯾﻦ رﻣﻮز و ﻓﻨﻮن ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻫﺎ در ﻓﻀﺎ و ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻮاﻓﻖ‪ ،‬ﺗﻔﺎﻫﻢ‪ ،‬دوﺳﺘﯽ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬ ‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ‪.‬ﺑـﺎ اﯾﻦ ﻫﻤﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ ﮐﻪ از ﻣﻬـﺎرت ﻻزم در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ و ﮐﺎرﺑﺮد و ﺗﻤﺮﯾﻦ داﺋﻤﯽ ارﺗﺒﺎط‬ ‫روزﻣﺮه در ﮐﺎر و زﻧﺪﮔﯽ را ﮐﺎﻓﯽ داﻧﺴﺘﻪ و آﻣﻮزش را در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺿﺮوری ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﻤﯿﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤـﺎ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿـﺪ؟ ﺷـﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬دﺳﺖ اﻧـﺪرﮐﺎران‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺰاران و ﻣﺮﺗﺒﻄﯿﻦ ﺑﺎ ﺳـﻔﺮﻫﺎی زﯾﺎرﺗﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺑﺎﻻﯾﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﯿﺪ و اﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﻣﻮز ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﻤﺎ در اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ‬ ‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬ﺷـﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻗﺘﻀﺎی اﯾﻦ ﺣﺮﻓﻪ ﻣﻌﻨﻮی و ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺎن ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻ و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ زاﺋﺮان‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺣـﺞ و زﯾﺎرت و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎران‪ ،‬ﻣﺴـﺌﻮﻟﯿﻦ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻫﺘﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮران و ﺷـﻬﺮوﻧﺪان در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻫـﺪف و ‪....‬‬ ‫اﺳﺖ‪.‬آﯾﺎ ﻣﺎﯾﻠﯿـﺪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺧﻮد را ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺑﺎزﻧﮕﺮی ﮐﻨﯿﺪ؟ آﯾﺎ ﻣﺎﯾﻠﯿﺪ در ﺑﺎره ﻓﺮاﯾﻨﺪ و روش ﻫﺎی ارﺗﺒﺎط و ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﻓﻨﻮن‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ و ‪......‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺪاﻧﯿﺪ‪.‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺪارک دﯾﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺷﻤﺎ را در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ و اﯾﺠﺎد درک و ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﯾﺎری ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺣﺎوی ﻣﻄﺎﻟﺐ زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫*ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﻔﻬﻮم ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫*ﻣﺪل و ﻓﺮاﯾﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫*ﺳﻄﻮح ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫*اﻟﮕﻮﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ص‪2:‬‬  ‫*روﺷﻬﺎی ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‬ ‫*ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫*ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫*ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان‬ ‫*اﺻﻮل ﺷﺶ ﻣﺎده ای ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪.‬‬ ‫*ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫*ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ارﺗﺒﺎط‬ ‫*ﻧﮑﺎﺗﯽ ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬ ‫*اﺧﻼق ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫*ارﺗﺒﺎط ﮔﺮﯾﺰی‬ ‫*ﻣﻬﺎرت ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان در ﺳﻔﺮ‬ ‫ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﻔﻬﻮم ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻏﺮﺑﯽ و ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاران دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎی ﺟﺪﯾﺪ و روﺷﻬﺎ و ﻓﻨﻮن ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت )‪ (communication‬از ﻟﻐﺖ ﻻﺗﯿﻦ‬ ‫) ‪ ( communicar‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺮدن ﯾﺎ در ﻣﻌﺮض ﻋﻤﻮم ﻗﺮار دادن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ از درون ﻓﺮد ﺑﺮﺧﺎﺳـﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﯿﺎن دﯾﮕﺮان راه ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯾﺎ ﺑﻪ آﻧﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬ﭘﺲ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﯾﻌﻨﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ؛ ﯾﺎ ﺗﺒﺎدل ﭘﯿﺎم ﻫﺎ‪ ،‬و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻬﺎی وﺳﯿﻊ ﺗﺮ‪،‬‬ ‫ﺗﺴﻬﯿﻢ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه و اﯾﻨﮑﻪ آﻧﭽﻪ در درون ﺧﻮد دارد ﺑﺎ دﯾﮕﺮان در ﻣﯿﺎن ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻓﺮاﮔﺮد ﺗﻔﻬﯿﻢ و ﺗﻔﺎﻫﻢ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﯾﻌﻨﯽ اﻧﺘﻘﺎل اﻓﮑﺎر‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻐﺰی ﺑﻪ ﻣﻐﺰ دﯾﮕﺮ و درک آن‪.‬‬ ‫ص‪3:‬‬  ‫ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎی ﮔﻔﺘﺎری‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﺎری و ﺣﺮﮐﺘﯽ اﻧﺴﺎن ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ذﻫﻨﯽ ﺧﻮ ﯾﺶ و اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮدﯾﮕﺮان‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺪت زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺼـﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺪت زﯾﺎدی از وﻗﺖ روزاﻧﻪ ﺧﻮد را درﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺻـﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﭘﮋوﻫﺶ‬ ‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺎره در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬ ‫‪ -‬ﯾﮏ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ‪ 70‬درﺻﺪ اوﻗﺎت ﻓﻌﺎل ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﺻﺮف ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن‪ ،‬ﮔﻮش دادن‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -‬در ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪی‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﯿﻦ ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 60‬درﺻﺪ از ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎر ﺑﻪ ﻧﺤﻮی در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺻﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -‬ﻣـﺪﯾﺮان ﺳـﻄﻮح ﺑﺎﻻ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﯿﻦ ‪ 60‬ﺗﺎ ‪ 80‬درﺻـﺪ از ﺳﺎﻋـﺎت ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺻـﺮف ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻀـﯽ از‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن را ﻧﻮﻋﯽ ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻣﺮاودات و ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‪ :‬اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن وﻗﺖ زﯾﺎدی را در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺻﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از اﯾﻦ‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﺪوزی ﻣﺪاوم ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻗﺼﺪ و ﻧﯿﺖ و ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮ ﺑﯽ و درﺳﺘﯽ ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬ﭘﮋوﻫﺸـﻬﺎی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدی از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﻮرات‪ ،‬ﻧﻈﺮات و ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎی روﺳﺎ ﺗﺎ‬ ‫ﭼﻪ ﺣـﺪ ﺑﻪ وﺳـﯿﻠﻪ اﻋﻀـﺎء در ﺳـﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣـﺎن ﺑﻪ درﺳﺘﯽ درک ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻧﺘﺎﯾـﺞ ﺣﺎﺻﻞ از اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ از اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪:‬‬ ‫ﻣﻌﺎوﻧﺎن ‪%66‬ﻣﺪﯾﺮان ﺳـﻄﻮح ﺑﺎﻻ‪ %56‬ﻣﺪﯾﺮان ‪ ٪40‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ‪ ٪30‬وﮐﺎرﮐﻨـﺎن ﺳـﻄﻮح ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻨﻬﺎ ‪ ٪20‬از آﻧﭽـﻪ را ﮐﻪ رﯾﺎﺳـﺖ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ درک و ﺑﻪ درﺳﺘﯽ اﺳـﺘﻨﺒﺎط ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ و ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ارﺗﺒﺎﻃﯽ در ﺳـﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 34‬ﺗﺎ ‪80‬‬ ‫درﺻﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺮدم در ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪل ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪل ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬وﺟﻮد ﺳﻪ ﻋﻨﺼـﺮ را ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط اﻟﺰاﻣﯽ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ )ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه‪،‬ﭘﯿﺎم‪ ،‬ﮔﯿﺮﻧﺪه( در ﻣﺪل ﻫﺎی‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣـﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﻗﻌﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﺴـﯽ )ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه( ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ذﻫﻨﯽ ﺧﻮد )ﭘﯿﺎم( را ﺑﻪ دﯾﮕﺮی‬ ‫)ﮔﯿﺮﻧﺪه( ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ص‪4:‬‬ ‫ﺳـﺎده ﺗﺮﯾﻦ ﻣـﺪل ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫـﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط وﺟﻮد ﭼﻪ ﻋﻨﺎﺻـﺮی اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬اﻣﺎ در ارﺗﺒﺎط ﻋﻨﺎﺻـﺮ دﯾﮕﺮی ﻧﯿﺰ وﺟﻮد‬ ‫دارﻧﺪ‪.‬ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺎم ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﯿﻠﻪ ای ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻠﻔﻦ(‪ ،‬و ﭘﯿﺎم ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه‪ ،‬از ﻣﺠﺮاﯾﯽ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ) ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻓﻀﺎ (؛ و در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﭘﺎرازﯾﺖ ﻫﺎ و ﻣﻮاﻧﻊ و اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط اﺧﺘﻼل اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ) ﻣﺎﻧﻨﺪ وﺟﻮد ﺳـﺮ و‬ ‫ﺻﺪای زﯾﺎد در ﻓﻀﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ(؛ و ﮔﯿﺮﻧﺪه ﭘﯿﺎم ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ آن واﮐﻨﺸﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ )ﺑﺎز ﺧﻮرد ﯾﺎ ﻓﯿﺪﺑﮏ(‪.‬‬ ‫ﻓﺮاﮔﺮد ارﺗﺒﺎط از ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬او ﺑﺮاﺳﺎس ﻗﺼﺪ و ﻧﯿﺘﯽ ﭘﯿﺎم ﺧﻮد را ﺷﮑﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﯿﺎم ﺑﻪ ﺳﻮی ﮔﯿﺮﻧﺪه ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺎم از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺠﺮا و ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﻓﻀﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧـﺪه ﻣﯽ رﺳـﺪ‪.‬ﮔﯿﺮﻧـﺪه درک و ﺑﺮدا ﺷﺘﯽ از آن ﺧﻮاﻫـﺪ داﺷﺖ و اﻧﺪﯾﺸﻪ و ﻧﮕﺮش و‬ ‫اﺣﺴﺎﺳـﺎﺗﯽ ﺑـﺎ درﯾـﺎﻓﺖ ﭘﯿﺎم در وی اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﮔﯿﺮﻧـﺪه‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ ﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ‬ ‫درﺳﺘﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﯾﻦ ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻐﺎﯾﺮ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﻘﺼﻮد ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻔﻬﻮم آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺷﮑﻞ‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎز ﺧﻮرد‪ :‬ﭘﺎﺳـﺦ ﺑﺎ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﮔﯿﺮﻧـﺪه ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﯿﺎم اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗﻤﺎم ﭘﯿﺎم ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻔﺘﺎری‪ ،‬ﻧﻮﺷـﺘﺎری وﺣﺮﮐﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس درﮐﯽ ﮐﻪ از ﭘﯿﺎم دارد و ﺗﺄﺛﯿﺮی ﮐﻪ ﭘﯿﺎم ﺑﺮ او ﻣﯽ ﮔﺬارد واﮐﻨﺸﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ )ﺣﺮﻓﯽ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ ،‬ﺳﮑﻮت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﺧﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﯽ زﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﮑﺎن دادن ﺳﺮ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﯽ اﻋﺘﻨﺎﯾﯽ و ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬و ﯾﺎ ‪ (...‬ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺑﺎزﺧﻮرد )ﻓﯿﺪﺑﮏ( ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ص‪5:‬‬  ‫اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎ ﭘﺎرازﯾﺘﻬﺎ ﯾﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ :‬ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻮاﻣﻞ و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻓﺮاﮔﺮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت را‬ ‫ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻌﺪی ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﻄﻮح ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻗـﺪرت ﻓﺮد را در ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮات اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫـﺪ و ﺗﺨﯿﻼت ﻣﺒﻬﻢ‪ ،‬ﻣﺒـﺪل ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻧﻈﺮات ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻧﻈﺮات ﻗﺒﻠﯽ اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻣﺮدم در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ درون ﻓﺮدی‪ ،‬ﻣﯿﺎن ﻓﺮدی و ﻋﻤﻮﻣﯽ‬ ‫ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت درون ﻓﺮدی‪ ،‬ﻫﻤﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﭘﺮورش اﻓﮑﺎر‪ ،‬ﺗﺼـﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی‪ ،‬ﮔﻮش دادن و ﺧﻮدﻧﮕﺮی‬ ‫را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻣﯿﺎن ﻓﺮدی ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﺮدی دﯾﮕﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط و ﻣﺮاودات ﺑﯿﻦ دو ﻓﺮد اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻔﺖ‬ ‫وﮔﻮ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ‪....‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﺎ ﺟﻤﻌﯽ‪ ،‬ﻓﺮد ﭘﯿﺎﻣﯽ را ﺑﻪ ﺟﻤﻌﯽ از ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ﻣﯽ ﻓﺮﺳـﺘﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ )ﻧﻈﯿﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت رو در‬ ‫رو و ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه( ﮐﻪ ﭘﯿـﺎﻣﯽ از ﮔﻮ ﯾﻨـﺪه ﺑﻪ ﺷـﻨﻮﻧﺪه ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾـﺎ ﻏﯿﺮ ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ )ﻧﻈﯿﺮ ﭘﯿﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ رادﯾﻮ و ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن و ﭘﺨﺶ ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺳـﺎس ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﻋﻠﻤﯽ؛ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻓﺮاﯾﻨـﺪی ﭘﻮ ﯾـﺎ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘـﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ و زﻣﯿﻨﻪ ای اﺳﺖ‪.‬ﭘﻮ ﯾﺎ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ از ﺣﺎﻟﺘﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﺣـﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬اﮔﺮ دﯾـﺪﮔﺎﻫﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻌـﺎت‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ اﻓﺮادی ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻫﯿﺖ‬ ‫ارﺗﺒـﺎط آﻧﻬـﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬ﻓﺮاﯾﻨـﺪی ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ اﺳﺖ زﯾﺮا ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻫﻤﻪ ﻣﺎ اﻓﮑﺎر و اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺘﯽ را در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب و‬ ‫رؤﯾـﺎ‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮ و ﺑﯿـﺎن آﻧﻬﺎ ﭘﺮورش ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻫﻤﻮاره ﻓﻌﺎل اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻫﻤﻮاره در ﺣﺎل ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﯿﻢ‪.‬ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘـﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬زﯾﺮا‬ ‫ﻫﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭘﯿـﺎﻣﯽ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﯿﻢ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ آن را ﺑﯽ اﺛﺮ ﺳـﺎزﯾﻢ‪.‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐﻪ زﺑـﺎن را در دﻫﺎن ﻣﯽ ﺟﻨﺒﺎﻧﯿﻢ‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﻌﻨﺎدار ﻣﯽ اﻧـﺪازﯾﻢ ﯾﺎ‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮ ﯾﻢ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ آﺛﺎر آن را ﭘﺎک ﮐﻨﯿﻢ‪.‬ﻋﺬرﺧﻮاﻫﯽ ﯾﺎ اﻧﮑﺎر ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ اﺗﻔﺎق‬ ‫ص‪6:‬‬ ‫اﻓﺘـﺎده اﺳﺖ ﺑﯽ اﺛﺮ ﺳـﺎزد‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨـﺪی ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد و دﯾﮕﺮان در ﺗﻤﺎس ﻫﺴﺘﯿﻢ‪.‬اﻃﺮاﻓﯿﺎن ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﻨـﺎن و اﻋﻤـﺎل ﻣﺎ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﻨـﺪ و ﻣﺎ ﻧﯿﺰ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳـﺨﻨﺎن و اﻋﻤﺎل دﯾﮕﺮان‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﯿﻢ و ﺑﻪ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ ﯾﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻨـﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﺮﺧﻪ ای از ﮐﻨﺶ و واﮐﻨﺶ ﻫـﺎ؛ ﻣﺒﻨﺎ و اﺳﺎس ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ‪.‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨـﺪی زﻣﯿﻨﻪ ای اﺳﺖ‪،‬‬ ‫زﯾﺮا ارﺗﺒﺎﻃـﺎت واﺑﺴـﺘﮕﯽ زﯾـﺎدی ﺑﻪ ﮐـﻞ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻧﺴـﺎﻧﯽ ﻣﺎ دارد‪.‬ﭘﯿﭽﯿـﺪﮔﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻣﺎ را وادار ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ ﺗﺎ داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎی ﻻزم ﺑﺮای‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط را ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﻢ و ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮدی و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳـﻄﺢ درون ﻓﺮدی‪ ،‬ﻣﯿﺎن ﻓﺮدی و ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ و ﻟﺬا‬ ‫ﺿﺮورت دارد راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻓﺮﻫﻨـﮓ و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‪ ،‬ارﺳﺎل ﭘﯿﺎم ﻫﺎی ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻈﺮات دﯾﮕﺮان را درک‬ ‫ﻧﻤﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ از ﺿﻮاﺑﻂ و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ارﺗﺒﺎط ﮐﺎﻣﻼ آ ﮔﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ و از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎ و ﻣـﺪل ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﺎده ﺷـﺪه ﯾﮏ ﺷـﯽء ﯾﺎ ﭘﺪﯾـﺪه واﻗﻌﯽ ﻧﺎﻣﯿـﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺷـﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ﭘﺪﯾﺪه اﺻـﻠﯽ را در ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﺮده اﺳﺖ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎی واﻗﻌﯿﺖ را در ﺑﺮ ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ‪.‬ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﯾﻦ ﮐﻤﺒﻮد‪،‬اﻟﮕﻮﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﺟﺰای‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت را از ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺑﻨﮕﺮﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و درک آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪.‬راه ﻫﺎی ﺑﺴـﯿﺎری ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺻـﯿﻒ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت وﺟﻮد‬ ‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ و ﺗﻌﺎدﻟﯽ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬ ‫اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت‪ :‬ﮐـﺎر ﻧﻈﺮی اوﻟﯿﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﮐﻼـﻣﯽ‪ ،‬ﺣﺎﺻـﻞ ﺗﻼش ﻫﺎ و زﺣﻤﺎت اﺳﺎﺗﯿـﺪ ﻋﻠﻢ ﻣﻌﺎﻧﯽ و ﺑﯿﺎن روم و ﯾﻮﻧﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳـﺘﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻣﻮزش روﺣـﺎﻧﯿﻮن و ﺳـﺨﻨﻮران آن زﻣـﺎن اﻫﺘﻤﺎم ﻣﯿﻮرزﯾﺪﻧـﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻧﻘﺶ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﺎن ﺗﺄ ﮐﯿﺪ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ و دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﺳﻮ ﯾﻪ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬ﺑﺮاﺳﺎس‬ ‫ص‪7:‬‬ ‫اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ‪ ،‬ﺷـﺨﺺ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺧﺎص را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﺧﺎص در ﯾﮏ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯽ اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷـﻨﻮﻧﺪﮔﺎن را‬ ‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ‪ ،‬اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﯾﮏ اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ؛ ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﯽ را ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ و آن را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨـﺪ ﮐﺎﻧﺎل ﺣﺴـﯽ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨـﺪه ارﺳﺎل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺎم را درﯾﺎﻓﺖ و آن را رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﺷـﻤﺎ ﯾﮏ دﺳـﺘﮕﺎه راﯾﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﯿﺎم ﺿﺒﻂ‬ ‫ﺷـﺪه ﺑﺮ روی ﻧﻮار )ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮐﻨﻨﺪه( ﮔﻮش ﻣﯽ دﻫﯿﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮار ﺑﻪ ﺷـﻤﺎ ﺗﻮﺿـﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ دﯾﺴﮏ ﺳﯿﺴـﺘﻢ را وارد ﮐﻨﯿﺪ و راﯾﺎﻧﻪ را‬ ‫روﺷﻦ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ دﺳﺘﻮرﻫﺎ را اﺟﺮا ﮐﺮدﯾﺪ و راﯾﺎﻧﻪ روﺷﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻪ ارﺗﺒﺎط ﯾﮏ ﺳﻮ ﯾﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺿﺮوری اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﻣﯽ زﻧﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﯽ )ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه( ﻣﯽ ﮔﻮ ﯾـﺪ‪» ،‬ﻟﻄﻔﺄ ﮐﺘﺎب را ﭘﺲ از اﺳـﺘﻔﺎده روی ﻣﯿﺰ ﺑﮕﺬارﯾﺪ(« و ﺳـﭙﺲ از اﺗﺎق ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬اﺣﻤﺪ )ﮔﯿﺮﻧﺪه( اﻧﺒﻮﻫﯽ از‬ ‫ﮐﺘﺎب را ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﯿﻨـﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﯽ داﻧـﺪ ﮐـﺪام ﮐﺘﺎب را ﺑﺎﯾـﺪ روی ﻣﯿﺰ ﺑﮕﺬارد‪.‬در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﻋﻠﯽ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﻧﻮع ارﺳﺎل ﭘﯿﺎم ﺑﺮای‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در واﻗﻊ‪ ،‬وي ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨـﺪه را در ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه و ﯾﺎ در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﭘﯿﺎم درﯾﺎﻓﺘﯽ ﻧﺎدﯾﺪه ﻣﯽ‬ ‫ﮔﯿﺮد‪.‬ﻧﻘﺶ واﮐﻨﺶ از آن ﻧﻈﺮ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﺪ آﯾﺎ درﺧﻮاﺳﺖ وی درک ﺷﺪه و ﭘﯿﺎم روﺷﻦ و ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‬ ‫ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ واﮐﻨﺶ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﯿﺎم ﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪) ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮﻧﯽ درﺣﺎل‬ ‫ﮔﺰارش دادن اﺳﺖ( وی ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﺑﺮوز ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﺧﺘﻼـل اﺣﺘﻤـﺎﻟﯽ‪ ،‬از ﻣﻨـﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ زﺑﺎن و ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺼﺎدﯾﻖ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﮕﻮی ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ :‬اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ارﺗﺒﺎط را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ و ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ دﻫﺪ و اﻟﮕﻮ ﯾﯽ‬ ‫ﺳﺎده )ﻣﻨﺒﻊ_درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه(اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از داﻧﺸـﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم رﻓﺘﺎری ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت روان ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨـﺪ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷـﻤﻮل ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻧﺸﺎن دادن ﻣﺎﻫﯿﺖ ﭘﻮ ﯾﺎ و ﭘﯿﻮﺳـﺘﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻮﺳـﻌﻪ دادﻧـﺪ‪.‬در اﻟﮕﻮی ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ‬ ‫ﭘﯿﺎﻣﯽ را ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و‬ ‫ص‪8:‬‬ ‫آن را ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨـﺪه ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ )از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨـﺪ ﮐﺎﻧﺎل ﺣﺴـﯽ(‪.‬درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨـﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺎم را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ و آن را )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﮕﻮی‬ ‫ﺧﻄﯽ( رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳـﭙﺲ ﺑﺎزﺧﻮرد را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻧﻤﻮده و آن را ﻣﺠـﺪدا ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪی دوﺳﻮ ﯾﻪ‬ ‫اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد‪.‬ﻣﻨﺒﻊ ﺳـﭙﺲ ﭘﯿﺎم ﺑﺎزﺧﻮرد را رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻣﺠﺪدا ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﯿﺎم اوﻟﯿﻪ ارﺳﺎل ﺷﺪه و ﺑﺎزﺧﻮرد درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﯿﺎم‬ ‫ﺟﺪﯾـﺪ را ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﯿﺎم ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﺑﺎزﺧﻮرد ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)ﺳﺎزﮔﺎری(‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻋﻠﯽ ﺑﻪ اﺣﻤﺪ ﻣﯽ ﮔﻮ ﯾﺪ‪» ،‬ﻟﻄﻔﺄ‬ ‫ﮐﺘﺎب را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﯿـﺪ«‪.‬اﺣﻤـﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺒﻮه ﮐﺘﺎﺑﻬﺎی ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ و ﻣﯽ ﮔﻮ ﯾـﺪ‪» ،‬ﮐـﺪام ﮐﺘﺎب؟« )ﺑﺎزﺧﻮرد(‪.‬ﻋﻠﯽ ﭘﺎﺳـﺦ ﻣﯽ دﻫﺪ‪،‬‬ ‫»ﮐﺘﺎب ﻗﺮﻣﺰی ﮐﻪ روی ﮐﺘﺎب ﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﻗﺮار دارد«)ﺳﺎزﮔﺎری(‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭼﺮﺧﻬﺎی ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ :‬ارﺳﺎل_درﯾﺎﻓﺖ‪،‬‬ ‫ارﺳـﺎل_درﯾـﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪.‬ﺗـﺎ ﺣـﺪ اﻣﮑـﺎن‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺑﺎﯾـﺪ ﺗﻼش ﮐﻨﻨـﺪ ﺗﺎ ﺑﺮای ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﺎرآﯾﯽ واﻗﻌﯽ روش‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬در ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻠﯽ از ﺗﻌﺪاد ﮐﺘﺎب ﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد او را ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺎم را دﻗﯿﻖ ﺗﺮ‬ ‫و ﻣﺤـﺪودﺗﺮ ﻧﻤﺎﯾـﺪ و ﮔﻔﺘﻪ او ﮐﻪ ‪»،‬ﻟﻄﺎﮐﺘـﺎب ﻗﺮﻣﺰ روی ﮐﺘـﺎب ﻫـﺎی دﯾﮕﺮ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﯿـﺪ(« ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺒﻨﺎﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎل داﺷﺖ او‬ ‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ اﺣﻤﺪ ﮐﺘﺎب ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ وی را روی ﻣﯿﺰ ﺑﮕﺬارد ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺒﯿﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ او ﭘﯿﺎﻣﺶ را درک ﮐﺮده اﺳﺖ ﯾﺎﻧﻪ‪.‬اﮔﺮ ﻋﻠﯽ ﭘﯿﺎم او‬ ‫را درک ﻧﮑﺮده ﺑﻮد او ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﺧﻮد را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺸﺎن دادن ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ دﻗﯿﻖ ﺗﺮ اﺻﻼح ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﮕﻮی ﺗﺒﺎدﻟﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ :‬ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺤﺮک و ﭘﺎﺳﺦ ﮐﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺧﻄﯽ و ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ آن را ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺴﺖ‪.‬ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ دﯾـﺪﮔﺎه‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺒﺎدﻟﻪ ی اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﻨﺒﻊ و درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه در ﺳﺮاﺳـﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻧﻘﺶ ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﺎﺧﺖ اﻟﮕﻮی روﺷﻦ و ﻣﺸﺨﺺ از اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫در اﯾﻦ اﻟﮕﻮ‪ ،‬ﭘﯿﺎم ﻓﻮرا ﺗﻮﺳﻂ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨـﺪﮔﺎن ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨـﺪه اﻟﻖ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﯽ را ﺑﻪ رﻣﺰﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و آن را ارﺳﺎل‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬ﺳـﭙﺲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪه ب‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد را ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و آن را ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪه اﻟﻒ ارﺳﺎل ﻣﯽ دارد‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار‬ ‫ﮐﻨﻨﺪه اﻟﻒ ﻧﯿﺰ آن ﺑﺎزﺧﻮرد را رﻣﺰﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬اﻣﺎ اﯾﻦ‬ ‫ص‪9:‬‬ ‫ﻗﺪﻣﻬﺎ ﻣﺎﻧﻌﻪ اﻟﺠﻤﻊ ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮدن و رﻣﺰ ﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻮرا و در ﯾﮏ زﻣﺎن ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬ﮔﻮ ﯾﻨﺪﮔﺎن ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‬ ‫ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﯽ ﺷـﻔﺎﻫﯽ را ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎم ﺑﺎزﺧﻮرد ﻏﯿﺮﮐﻼﻣﯽ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن را درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮده‪ ،‬رﻣﺰ ﮔﺸﺎﯾﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان در‬ ‫ﯾﮏ زﻣﺎن ارﺳﺎل و درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﯾﻦ اﻟﮕﻮ ﭼﻨﺪ ﺳﻮ ﯾﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ اﻟﮕﻮ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺨﺺ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ و دﯾﮕﺮی درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺎم ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬در ﻋﻮض ﻫﺮ دو ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺎی‬ ‫رﻣﺰﮔـﺬار و رﻣﺰﮔﺸـﺎ را در اﯾﻦ ﻣﺒـﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧـﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﯾﮏ زﻣﺎن و ﻓﻮرأ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ در اﯾﻦ اﻟﮕﻮی ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬دو‬ ‫ﻃﺮف ارﺗﺒﺎط در ﯾﮏ آن‪ ،‬ﻫﻢ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه و ﻫﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه )رﻣﺰﮔﺬارو رﻣﺰﮔﺸﺎ( ﭘﯿﺎم ﻫﺎی ﮐﻼﻣﯽ و ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎ‪ :‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺳﻪ اﻟﮕﻮی ﻣﺬﮐﻮر در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺮ اﻟﮕﻮ را از دﯾﮕﺮی‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﺪ‪:‬‬ ‫رﺋﯿﺲ ﺑﺨﺶ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺰرگ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻠﻮ ﯾﺰﯾﻮن ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ از اﺳﺘﻮدﯾﻮی دﻓﺘﺮ ﻣﺮﮐﺰی ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮای ﺑﺎزارﯾﺎب ﻫﺎی اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ‬ ‫ﮐﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﮐﺸﻮر ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﯾﮏ اﻟﮕﻮی ﺧﻄﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻫﻤﯿﻦ رﺋﯿﺲ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯽ را در اﺗﺎق ﻫﯿﺌﺖ رﺋﯿﺴﻪ ﺷـﺮﮐﺖ اﯾﺮاد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬او ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯽ را دﻗﯿﻘﺎ از روی ﻣﺘﻦ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺗﻼﺷﯽ در‬ ‫ﺟﻬﺖ ﺟﺴﺖ وﺟﻮی ﺑﺎزﺧﻮرد ﻧﻤﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺳـﺨﻨﺮاﻧﯽ او ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ »آﯾﺎ ﺳﺆاﻟﯽ ﻫﺴﺖ؟«‪ ،‬ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺌﺖ رﺋﯿﺴﻪ ﭘﺮﺳﺸـﯽ را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ‬ ‫ﮐﻨـﺪ و او ﺑﻪ آن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﭘﺮﺳـﺶ و ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ اﻟﮕﻮی ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ در آن‪ ،‬ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه‪ ،‬ﭘﯿﺎم را ﺑﻪ رﻣﺰ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬ ‫ﻧﻤﻮده‪ ،‬ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎم درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه و رﻣﺰ ﮔﺸﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎز ﺧﻮرد اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد)ﭘﺮﺳﺶ( و ﺳﺎزﮔﺎری اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد)ﭘﺎﺳﺦ(‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش وارد اﺗﺎق ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬رﺋﯿﺲ ﺑﺨﺶ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷـﺮوع ﺑﻪ ﺻـﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ او ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨـﺪ ﻓﺮوش از او ﺳﺆاﻟﯽ ﻣﯽ ﭘﺮﺳـﺪ‪.‬ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮﺳـﺶ‪ ،‬او ﺳـﺮ ﺧﻮد را ﺗﮑﺎن ﻣﯿﺪﻫـﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﺣﺎل او ﺑﻪ ﺷـﮑﻞ ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﺑﺎ آن ﮐﺎرﻣﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮوش ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬در ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﻓﺮوش ﻧﯿﺰ ﺳﺮ ﺧﻮد را‬ ‫ص‪10:‬‬ ‫ﺗﮑﺎن ﻣﯿﺪﻫـﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫـﺪ ﮐﻪ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ او ﺷـﺮح داده اﺳﺖ‪.‬ﻓﻬﻤﯿـﺪه اﺳﺖ و ﻣﯽ ﮔﻮ ﯾﺪ‪» :‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم«‪.‬اﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺑﺮای‬ ‫اﻟﮕﻮی ﺗﺒﺎدﻟﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫روﺷﻬﺎی ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‬ ‫دو روش اﺻﻠﯽ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط وﺟﻮد دارد‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﻼﻣﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﻼﻣﯽ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﻼﻣﯽ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﻔﺘﺎری و ﻧﻮﺷﺘﺎری اﺳﺖ‪.‬ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﻣﺎء ﻋﻤﺪه وﻗﺖ ﺧﻮد را در‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﻔﺘﺎری ﺻﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﻧﻮﺷﺘﺎری‪.‬آﻣﺎر زﯾﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﯿﺴﻮادی در آن از ﯾﮏ درﺻﺪ ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه ‪:‬‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ای ﮐﻪ درﺻﺪ ﺑﯿﺴﻮادان آن ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اوﻗﺎت ﺻﺮف ﺷﺪه در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﻔﺘﺎری ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ از ‪74‬درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ‪ :‬ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ زﺑﺎن ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﯾﻦ وﺳـﯿﻠﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﮐﻠﻤﺎت‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ وﺳـﯿﻠﻪ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ و‬ ‫در ﺑﺴـﯿﺎری اوﻗﺎت‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ آن از اﻫﻤﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﻼﻣﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ و ﺣﺘﯽ ﺑﺴـﯿﺎری‬ ‫از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ از ﻧﻈﺮ‬ ‫ص‪11:‬‬ ‫ﺻﺤﺖ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﻼﻣﯽ ارﺟﺤﯿﺖ دارد‪ ،‬زﯾﺮا ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ از ﻣﮑﻨﻮﻧﺎت ﻗﻠﺒﯽ و دروﻧﯽ اﻧﺴﺎن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭼﻨﺪان ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬ ‫و ﺗﺤﺮﯾﻒ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺰان اﺳـﺘﻔﺎده از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺴﯿﺎری ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺳﻮم ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫واژه ﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و دو ﺳﻮم دﯾﮕﺮ از ﻃﺮق ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﯽ در ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒـﺎط دﭼـﺎر ﻣﺸـﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﻮ ﯾﻢ‪ ،‬ﮐﻠﻤـﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮ زﺑـﺎن آوردﻫـﺎﯾﻤﺮ ﻣﻮرد ﺑﺎزﻧﮕﺮی و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ زﺑﺎن ﺑﺪن ﻣﺎ ﻣﻨﻈﻮر دﯾﮕﺮی را اﻟﻘﺎ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻮاردی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻻت و وﺿﻌﯿﺘﻬﺎی زﯾﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬ ‫ﺣﺎﻻت و ﺣﺮﮐﺎت ﭼﻬﺮه ‪ -‬ﺗﻤﺎس ﭼﺸﻤﯽ ‪ -‬ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎ و ﺣﺮﮐﺎت اﻧﺪاﻣﻬﺎ ‪ -‬اﺷﺎرات و ﺣﺮﮐﺎت دﺳﺘﻬﺎ ‪ -‬وﺿﻌﯿﺖ ﻇﺎﻫﺮ و اﺳﺘﻔﺎده از اﺷﯿﺎء‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬ ‫درک و ﺑﺮداﺷﺖ ﺻـﺤﯿﺢ ﮔﯿﺮﻧـﺪه از ﻗﺼﺪ و ﻧﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه دارد‪ ،‬اوﻟﯿﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷـﺮط ﺑﺮﻗﺮاری ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺪون ﻫﻤﮑﺎری‬ ‫ﻣﯿﺎن اﻓﺮاد‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮی ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و ﺑﺪون اﺳﺘﻘﺮار‬ ‫ص‪12:‬‬ ‫ارﺗﺒـﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﻫﻤﮑـﺎری ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪.‬ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﯿﺎن ﭼﻨـﺪ ﻧﻔﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮐـﺪورت‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ و‬ ‫دﺷـﻤﻨﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﻮءﺗﻔـﺎﻫﻢ ﻣﯿـﺎن ﮔﺮوﻫﻬﺎ و ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﻨﯽ و اﻏﺘﺸﺎش ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ آورد‪ ،‬و اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ ﻣﻠﻞ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎی‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ درک ﻏﯿﺮﺻﺤﯿﺢ ﻣﻨﻈﻮر و ﻫﺪف ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺣﺎدث ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻓﺮﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ از ﻧﺎﻓﺬﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﮐﺎﺳـﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﻧﺸﻮد و ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺑﯿﺎﯾﺪ ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻫﺎﯾﯽ در ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه‪ ،‬ﮔﯿﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮای ﭘﯿﺎم‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬ﺷـﯿﻮه و وﺳـﯿﻠﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ از اﯾﻦ‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬آ ﮔﺎﻫﯽ و آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﻮاﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان‪ ،‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫ﻫﺎ و ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم در رﻓﻊ ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻬﻢ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﻪ ﻗﺮار زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻣﺎن ﯾﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﯾﺎ ﺳـﺮﭘﺮﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﺸﻐﻠﻪ ﻓﮑﺮی ﻣﻬﻤﯽ دارد و ﺷﻤﺎ ﻣﺼﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿـﺪ ﻣﺸـﮑﻞ ﺑـﺎ ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮای او ﻣﻄﺮح ﮐﻨﯿـﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﺣـﺎﻟﺖ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎدی وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﻧﺸﻮد و ﻃﺮف‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﺷـﻤﺎ را درک ﻧﮑﻨﺪ‪.‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎد ﺧﻮد رادر ﺣﻀﻮر ﻋﺪه ای ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ؛ در ﺣﻀﻮر دﯾﮕﺮان‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﮐﻪ از ﺳﺨﻨﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮداﺷﺘﯽ ﻣﺘﻔﺎوت و ﺷﺎﯾﺪ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن وﺳـﯿﻠﻪ و ﺷﯿﻮه ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط‪ :‬ﻫﺮﮐﺲ ﺑﺮای اﺑﺮاز ﻧﯿﺎت و ﻧﻈﺮات ﺧﻮد وﺳﺎﯾﻞ و راﻫﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در اﺧﺘﯿﺎر دارد‪.‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺷﻔـﺎﻫﯽ ﯾـﺎ ﮐﺘﺒﯽ و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﺮﮐﺎت و ﻋﻼﺋﻢ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﮐﻨـﺪ‪.‬ﻫﺮﯾﮏ از وﺳﺎﯾﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ دارای وﯾﮋﮔﯿﻬﺎی ﺧﺎص ﺧﻮد اﺳﺖ و ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺸـﺨﯿﺺ ﺧﻮد ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻨـﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ وﺳـﯿﻠﻪ را اﻧﺘﺨـﺎب ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ‪.‬اﻣـﺎ ﭼﻨﺎﭼﻪ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻪ درﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط دﭼﺎر‬ ‫اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺗﺤﺖ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣـﺪﯾﺮ اﻧﺘﻈﺎر دارد ﮐﺎرﮔﺮ ﯾﺎ ﮐﺎرﻣﻨـﺪ ﺣﻀﻮری ﺑﺎ وی ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻮﻫﯿﻦ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ص‪13:‬‬ ‫‪ -3‬ﻋﺪم اﻋﺘﺒﺎر ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه ‪ :‬ﺗﺤﺖ ﺷـﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﭘﯿﺎم ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﯽ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه را ﻣﻘﺎم و ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮی در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﺘﻮای ﭘﯿﺎم ﻧﺪاﻧﺪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﺎر و ﭘﯿﺎم‪ ،‬ﻧﺎﻓـﺬ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬ﻣﺜﻞ ﻣﻮاﻗﻌﯽ ﮐﻪ ﺳـﺮﭘﺮﺳﺖ‪ ،‬ﺻـﻼﺣﯿﺖ ﻓﻨﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻧـﺪارد و ﯾﺎ آن را ﻧﺸﺎن ﻧـﺪاده و زﯾﺮدﺳـﺘﺎن ﺑﻪ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﺋﯿﻬﺎی او ﭼﻨﺪان ﺗﻮﺟﻪ ﻧﮑﺮده و ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ اﺟﺮای دﺳـﺘﻮرات ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ ﻗﺪﻣﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ وﺳـﯿﻠﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد اﯾﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﻫﻠﯿﺖ و ﺻـﻼﺣﯿﺖ ﺧﻮد را درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮع ﭘﯿﺎم ﻧﺰد ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺤﺮز ﮐﻨﺪ‪.‬در ﻣﻮرد اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻪ ﺑﺎﻻدﺳﺘﺎن ﻧﯿﺰ‬ ‫ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر اﺳﺖ؛ اﮔﺮ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ارﺗﺒﺎط ﺷـﻤﺎ ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اراﺋﻪ ﻧﻈﺮات و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﺧﻮد ﺗﻮﺟﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ را ﺑﻪ ﺻﻼﺣﯿﺖ و اﻋﺘﺒﺎر‬ ‫ﺧﻮد در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ و ﺗﻼﺷﻬﺎ و ﺳﻮاﺑﻘﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﮐﺎر دارﯾﺪ ﺟﻠﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻧﺎﻣﻨـﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻓﻀـﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ :‬ﭘﯿﺎم ﻗﺒﻞ از رﺳـﯿﺪن ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧـﺪه‪ ،‬ﻓﻀﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﮐﻪ ﻣﺘﺸـﮑﻞ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﻃﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ روی ﻣﺤﺘﻮای ﭘﯿﺎم ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ ﻏﯿﺮ از آﻧﭽﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﺜﻞ ﺳـﺮو ﺻﺪای زﯾﺎد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸـﻨﯿﺪن ﺑﻌﻀـﯽ از ﮐﻠﻤﺎت ﯾﺎ ﺑﺪ ﺷـﻨﯿﺪن آﻧﻬﺎ ﺷﺪه و ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد‪ ،‬و ﯾﺎ‬ ‫وﺟﻮد روﺣﯿﻪ ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ و ﺳﻮءﻇﻦ در اﻓﺮاد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻮء ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺷﺪه و اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻌﻨﯽ را ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫‪ -5‬ﺿـﻌﻒ در ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ :‬اﺳﺘﻘﺮار ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﯾﻦ دارد ﮐﻪ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎ ﻧﮑﺎت و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط را آﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫آﺷـﻨﺎﯾﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ آﻣﻮزش و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﭘﺮورش و اراﺋﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺒﺤﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬در اﺳـﺘﻘﺮار ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬ﻣﻮﻗﻊ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﻢ‬ ‫ﮐﻪ ﺑﯽ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺷﺮوع ﻧﮑﻨﯿﻢ؛ ﺑﺎﻧﻈﻢ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ و آﺳﻤﺎن و رﯾﺴﻤﺎن را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻓﯿﻢ؛ و در ﭘﺎﯾﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺻﺤﺒﺖ وﺧﻮاﺳﺘﻪ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ﺗﻔﺎوت و ﻓﺎﺻـﻠﻪ در ﺗﺨﺼـﺺ و ﻣﻘﺎم‪ :‬ﺑﯿﻦ اﻓﺮادی ﮐﻪ دارای ﺗﺨﺼـﺺ واﺣﺪی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ آﻧﮑﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻘﺎم وﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در وﺿﻌﯿﺖ‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط را آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ص‪14:‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻪ اﺧﺘﻼـف ﺗﺨﺼـﺺ و ﻣﻘﺎم ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه و ﮔﯿﺮﻧـﺪه ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺷـﺪ اﻣﮑﺎن ﺳﻮء ﺗﻌﺒﯿﺮﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻗﻮ ﯾﺘﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑﻮد‪.‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﺴﯿﻦ ﺑﺮق و ﯾﮏ ﺗﮑﻨﺴﯿﻦ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ اﺳﺖ از ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ دو ﺗﮑﻨﺴﯿﻦ ﺑﺮق و ﻫﻤﯿﻦ‬ ‫ﻃﻮر ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ‪ ،‬ﺣﺮف ﻫﺎی ﯾﮏ ﻣـﺪﯾﺮ را ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﺑﯿﻦ دو ﻣﺪﯾﺮ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺎده ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬در‬ ‫ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ و در ﺣﻮزه و ﻣﺤﺪوده ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻘﯿﺼﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -7‬ﮐﻤﯽ اﻃﻼﻋﺎت‪ :‬ﺑﺴـﯿﺎر اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘـﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺳـﺘﻨﺪه ﭘﯿﺎم‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮد از ﻣﺤﺘﻮای آن ﻣﻄﻠﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮدآ ﮔﺎه ﭼﻨﺎن ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ ﮐﻪ ﮔﻮ ﯾﺎ‬ ‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﯿﺰ از ﻣﺎوﻗﻊ ﭘﯿﺎم آ ﮔﺎه اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻔﻬﻮم را در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‬ ‫ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﯿﺰ درک ﺻﺤﯿﺢ ﭘﯿﺎم دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -8‬زﯾﺎدی اﻃﻼﻋﺎت ‪ :‬ﻫﺮﯾﮏ از ﻣﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻌﻨﯽ دارﯾﻢ‪.‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻃﻼﻋﺎت وارده ﺑﯿﺶ از ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻀﻢ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن‬ ‫ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ زﯾﺎدی اﻃﻼﻋﺎت وارده ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾـﺪ‪.‬اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درک ﻣﻌﻨﯽ را آﺳﺎن ﺗﺮ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ راه‬ ‫ﺑﻪ وﺟﻮد آورده و ﮔﯿﺮﻧﺪه را دﭼﺎر ﮔﯿﺠﯽ و س ردرﮔﻤﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ -9‬ﻣﺤـﺪودﯾﺖ ادراک‪ :‬درک اﻓﺮاد از وﻗﺎﯾﻊ و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬درک ﻫﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻧﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن‬ ‫ﻋﻀﻮ ﯾﺖ داﺷـﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻓﺮدی او دارای ﻣﺤـﺪودﯾﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﮐﺲ از درﯾﭽﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺮداﺷﺖ و ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ ﻓﺮد‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﭼﻮب اﯾﻦ درﯾﭽﻪ اﺳﺖ‪.‬ﭼﻬﺎر ﭼﻮ ﺑﯽ ﮐﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻫﺎی ﺷـﺨﺺ‪،‬‬ ‫آن را ﺗﺸـﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫـﺪ و ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻧﯿﺎزﻫﺎی او ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺣﺪود آن را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬ﺗﻔﺴـﯿﺮ ﯾﮏ ﺑﺨﺸـﻨﺎﻣﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺜﺎل ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮای ﻣﻄﺎﻟﺐ ﯾﺎد ﺷـﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻋـﺪه ای وﺿـﻌﯿﺖ اﻋﻼم ﺷﺪه را ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﺑﺮای ﺗﺮﻓﯿﻊ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻤﻌﯽ آن را ﻣﻘـﺪﻣﻪ ای ﺑﺮای از دﺳﺖ دادن ﻣﺰاﯾﺎ و ﺣﺘﯽ ﺷـﻐﻞ ﻣﯽ داﻧﻨـﺪ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آن را ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ ﺟﻬﺖ اﻧﺤﺮاف‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ از ﻣﺸﮑﻼت اﺻﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫ص‪15:‬‬ ‫اﺳﺖ دﯾﺪ اﻧﺴﺎن را ﻣﺤﺪود ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺷـﺨﺺ ﮔﺮﺳﻨﻪ‪ ،‬از ﺑﯿﻦ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﺧﯿﺎﺑﺎن‪ ،‬ﺗﺎﺑﻠﻮی رﺳﺘﻮران را زودﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﺎﯾﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوت از ﭘﯿﺎم را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﯾﻼت و ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﮔﯿﺮﻧﺪه و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ادراک او ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮده و‬ ‫راه ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -10‬درک ﻣﺘﻔﺎوت از زﺑﺎن ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ :‬ﺑﺮﺧﻼف آﻧﭽﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺼﻮر ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻠﻤﺎت‪ ،‬ﻋﺒﺎرات و ﻋﻼﺋﻢ واﺣـﺪ‪ ،‬دارای ﻣﻌﺎﻧﯽ دﻗﯿﻖ و ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﻧﯿﺴـﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ در ﻣﻮاردی ﻧﺰد اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﻌـﺎﻧﯽ ﻓﺮدی‪ ،‬ﺧـﺎﻧﻮادﮔﯽ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪ ای و اﻗﻠﯿﻤﯽ ﻣﺘﻔـﺎوﺗﯽ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﯽ آورﻧـﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬در ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﯿﻢ و ﻣﻔﻬﻮم ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﯾﻢ ﺗﺰد او ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ -11‬ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه‪ :‬ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه ﻣﺎ درﺑﺎره اﺷﺨﺎص و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ و ﻣﺸﺎﻫﺪاﺗﻤﺎن از آن ﻓﺮد‬ ‫ﯾﺎ ﭘﺪﯾﺪه ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ذﻫﻨﯽ را ﻣﺒﻨﺎی ﻗﻀﺎوت ﯾﺎ رﻓﺘﺎر ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل آﯾﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷـﺖ‬ ‫ﻣـﺪﺗﯽ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از دوﺳـﺘﺎن ﺳﺎﻟﯿﺎن ﻗﺒﻞ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺗﻔﺎق ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ و در ﮐﻤﺎل ﺗﻌﺠﺐ او را ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ذﻫﻦ داﺷﺘﯿﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ؟ اﮔﺮ‬ ‫ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻧﻈﺮ ﺷـﻤﺎ درﺑﺎره اﯾﻦ دو ﺳﺖ ﭘﺮ ﺳـﯿﺪه ﻣﯽ ﺷـﺪ او را آﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﻣﯽ ﺷـﻨﺎﺧﺘﯿﺪ ﺗﻮﺻـﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﺮدﯾﺪ ﻧﻪ آﻧﻄﻮر ﮐﻪ‬ ‫اﮐﻨـﻮن ﻫﺴﺖ‪.‬ﻣﺴـﻠﻤﺎ ﺑﺮﺧﻮردی ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳـﺎس اﯾﻦ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ذﻫﻨﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑـﺎ دﻧﯿـﺎی واﻗﻌﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻃـﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺼﻮ ﯾﺮ ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺳﺮﭘﺮ ﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ روز‬ ‫ﭘﯿﺶ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑـﺪ رﻓﺘﺎری ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺎ ﻧﻈﺮ ﺧﻮ ﺑﯽ ﻧـﺪارد‪.‬اﯾﻦ ﻓﮑﺮ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻧﻈﺮ ﭼﻨـﺪ روز ﭘﯿﺶ اﺳﺖ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﮐﻨﻮن ﮐﺎرﺑﺮدی‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﻣﺎ ﭼﻮن اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺣﺮف ﻣﯽ زﻧﯿﻢ ؛ و اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -12‬ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﯿﻨﯽ )ﺗﻌﻤﯿﻢ(‪ :‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻣﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺷـﯿﺎء‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺸﺎﺑﻬﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﺮده و‬ ‫دﺳـﺘﻪ ﺑﻨـﺪی ﮐﻨﯿﻢ و ﻧﻈﺮ واﺣـﺪی را در ﻣﻮردﺷﺎن ﺗﻌﻤﯿﻢ دﻫﯿﻢ‪.‬اﯾﻦ ﮐﺎر درک ﻣﺎ را درﺑﺎره ﻣﺤﯿﻂ ﺧﻮد ﻣﺤﺪود ﮐﺮده و ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ را‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ س ازد‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﻮ ﯾﯿﻢ ﺗﻬﺮاﻧﯽ ﻫﺎ‬ ‫ص‪16:‬‬ ‫اﯾﻨﻄﻮرﻧـﺪ‪ ،‬اﺻـﻔﻬﺎﻧﯽ ﻫﺎ آﻧﻄﻮرﻧـﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ﭼﻨﯿﻦ اﻧﺪ‪ ،‬و ﯾﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳـﺘﺎن ﭼﻨﺎن اﻧﺪ‪.‬ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺸـﮑﻞ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﻨﮑﻪ از دﻧﯿﺎی ﺧﺎرج‪،‬‬ ‫درک واﻗﻊ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ ای داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﯿﻢ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬وﺟﻮد اﺧﺘﻼف و ﻣﯿﺎن ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬وﺟﻮه اﺷﺘﺮاک را‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫‪ -13‬دوﮔﺎﻧﻪ ﺑﯿﻨﯽ )ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﮕﺮی(‪ :‬ﯾﮑﯽ از ﺗﻤﺎﯾﻼت ﻣﺎ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﯾﺎ اﺷﺨﺎص‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺻﻔﺎت اﻓﺮاﻃﯽ و‬ ‫اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺣـﺪ ﻓﺎﺻﻞ ﺑﯿﻦ دو ﻗﻄﺐ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ را ﺗﻮﺻـﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺿـﻌﯿﻒ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ‪.‬در‬ ‫دوران دﺑﺴـﺘﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﯾﺎد ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺮ ﺻﻔﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺘﻀﺎد ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ ‪.‬اﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﮕﻮ ﯾﯿﻢ ﺷﺨﺼﯽ درﺳﺘﮑﺎر و ﺻﺤﯿﺢ اﻟﻌﻤﻞ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤـﺎل زﯾﺎد او را ﻧﺎدرﺳﺖ و ﻣﺘﻘﻠﺐ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻢ‪.‬اﮔﺮ ﮐﺴـﯽ در ﮐﺎری ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رو ﺑﻪ رو ﻧﺸﻮد ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎرش را ﺷـﮑﺴﺖ ﻗﻠﻤـﺪاد ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬ ‫ﻧﮑﺘﻪ اﺳﺎﺳـﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﻪ اﻣﻮر‪ ،‬اﻓﺮاد و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی دﻧﯿﺎی ﻣﺎ‪ ،‬در ﯾﮑﯽ از دوﻗﻄﺐ ﺧﻮ ﺑﯽ ﯾﺎ ﺑﺪی ‪،‬ﺳﭙﯿﺪی ﯾﺎ‬ ‫ﺳﯿﺎﻫﯽ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﯽ ﭼﺎق ﯾﺎ ﻻﻏﺮ و ﺑﻠﻨﺪ ﯾﺎ ﮐﻮﺗﺎه ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺻـﺮﻓﺎ ﺧﻮب ﯾﺎ ﺑﺪ اﺳﺖ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ دوﮔﺎﻧﻪ ﺑﯿﻨﯽ و ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﮕﺮی ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺸﺎء ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎ وﻣﺸـﮑﻼت ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺴـﯿﺎری‬ ‫ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺟﺎی اﺳـﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺎت اﻓﺮاﻃﯽ ﮐﻤﯽ ﻣﺘﻌﺎدل ﺗﺮ ﻣﻮﺿﻮع‪،‬وﻗﺎﯾﻊ و ﯾﺎ اﺷﺨﺎص را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﻢ ﺧﻮاﻫﯿﻢ دﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﻮء‬ ‫ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎی ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﮕﺮی و ﮐﺸﺎﻧﺪن ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻗﻄﺐ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و در ﮔﯿﺮی ﻫﺎ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫‪ -14‬ﻧﻈﺮات و ﺗﺼﻮرات ﻗﺒﻠﯽ‪ :‬در ﻫﺮ زﻣـﺎن ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗـﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ دروﻧﯽ و ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﺷـﺨﺺ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روﯾـﺪادﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫رﻓﺘﺎر ﺧﺎﺻﯽ را از ﺟﺎﻧﺐ دﯾﮕﺮان دارد‪.‬ﭘﯿﺎم ﻫﺎی وارده ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻈﺮات ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ دارد‪ ،‬زودﺗﺮ و آﺳﺎﻧﺘﺮ درﯾﺎﻓﺖ و درک ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫و در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﭘﯿﺎم ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺼﻮﺻـﯿﺘﯽ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻣﺮدود ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ‬ ‫ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ارﺗﺒﺎط درﺳﺖ ﺗﺮ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮی ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷـﻨﻮ ﯾﻢ ﻟﺰوﻣﺎ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬و آﻧﭽﻪ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ‬ ‫ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪارد‪.‬ﭼﻨﯿﻦ اﻓﺮادی ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﺮ ﺳـﺮ دﯾﺪﻫﻬﺎ‪ ،‬ﺷﻨﯿﺪه ﻫﺎ و ﺑﺮداﺷﺖ ﻫﺎی ﺧﻮد ﺗﺎ ﭘﺎی ﺟﺎن ﻧﻤﯽ اﯾﺴﺘﻨﺪ و آﺳﺎن‬ ‫ﺗﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ص‪17:‬‬  ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازان ﻋﻠﻮم ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ دو ﻧﻔﺮ و ﯾﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﮕﺮش و آﻧﭽﻪ ﻓﺮد در ﺑﺎره ﺧﻮد ﻣﯽ اﻧﺪی ﺷﺪ آﻏﺎز ﻣﯽ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﭘﺎی اﻧﺴﺎن در آن ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از ﭼﺸﻢ اﻧﺪازی ﮐﻪ اﻧﺴﺎن از ﺧﻮد دارد ﺷﺮوع ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫»ﺑﺎرﻧﻠﻮﻧﺪ« ﯾﮑﯽ از ﭘﮋوﻫﺸـﮕﺮان ﻧﺎﻣﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم را در ﻧﮕﺮش ﻓﺮد از ﺷـﺶ ﺷﺨﺺ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ اﺧﺘﻼل و اﺷﺘﺒﺎه و‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ ﻏﻠﻄﯽ در ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻧﮕﺮﺷـﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎس ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﺷـﮑﻞ ﻣﯽ دﻫـﺪ‪.‬ﺑﺎرﻧﻠﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ اﻋﺘﻘﺎد اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن‬ ‫ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ و در ﻣﺤﻮر ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻮدن ﺧﻮد را در ﻓﺮاﮔﺮد ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎور داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺧﻮد‪ ،‬آدﻣﯽ ﮐﮋاﻧﺪﯾﺶ و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ او را ﺑﻪ آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ اﻧﺪﯾﺸﺪ‪ ،‬در ذﻫﻦ ﻣﺘﺼﻮر ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺳـﯽ و ﺧﻮد آ ﮔﺎﻫﯽ‪ :‬ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺧﻮد ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳـﻼﻣﺖ رواﻧﯽ ﺑﺴـﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮ ﺑﻪ ﺧﻮد در ﺗﻮان ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ‬ ‫دﯾﮕﺮان ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ دارد‪.‬روان ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﯽ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺑﺴﯿﺎری ﺟﻬﺎت ﮐﻠﯿﺪ‬ ‫ص‪18:‬‬ ‫ﺑﺴـﯿﺎری از رﻓﺘﺎرﻫـﺎ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫـﺎی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ و ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ‪».‬آﺑﺮاﻫﺎم ﻣﺰﻟﻮ« روان ﺷـﻨﺎس ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺎم‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻣﻮرد ﺧﻮ ﯾﺶ ﺗﻮﺟﻪ زﯾﺎدی ﻣﺒﺬول داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺪ آن ﭼﯿﺰی ﺑﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪.‬او‬ ‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ از ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺷﮑﻞ داده و ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻧﺎﻣﺤﺪود اﻧﺴﺎﻧﯽ را در ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﮐﺮده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫اوﻟﯿﻦ دﺳـﺘﻪ از ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ )ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﻧﯿﺎز‪ ،‬ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﮐﺰی دوام و ﺑﻘﺎء ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﻫﺮ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪.‬ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﺎﯾـﺪ ﺑﺨﻮرد و ﺑﯿﺎﺷﺎﻣـﺪ ﺗﺎ زﻧـﺪه ﺑﻤﺎﻧـﺪ‪.‬ﭘﺲ از ارﺿﺎء ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺟﺴـﻤﺎﻧﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﯾﻤﻨﯽ و اﻣﻨﯿﺖ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬ﭘﺲ از ﺳـﯿﺮ ﺷﺪن‪،‬‬ ‫اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ در آﯾﻨـﺪه ﻧﯿﺰ ﭼﯿﺰی ﺑﺮای ﺧﻮردن ﻫﺴﺖ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻏﺮﯾﺰی ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺟﺎن و زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن در‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬ﭘﺲ از اﯾﻦ دو ﻧﯿﺎز ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی اوﻟﯿﻪ ﻧﺎﻣﯿـﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧـﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮﻧـﺪ‪.‬اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﮐﻪ دوﺳـﺖ‬ ‫ﺑﺪارﻧﺪ و دوﺳﺖ داﺷـﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬در ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﭘﺲ از ارﺿﺎء ﻧﯿﺎز ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﻗﺪر و ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺳـﺮ‬ ‫ﺑﺮ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪.‬اﻧﺴﺎن ﻣﺎﯾﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ دﯾﮕﺮان دارای ﻗﺪر و ﻣﻨﺰﻟﺖ و اﺣﺘﺮام ﺑﺎﺷﺪ و دﻟﺶ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان او را ﺗﻮاﻧﺎ و ذی ﺻﻼح ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﻫﺮم‪ ،‬ﻣﺰﻟﻮ ﺧﻮدﯾﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﺧﻮدﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ را ﻗﺮار داده اﺳﺖ ‪.‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﯽ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻣﺴﺘﯽ ﺧﻮ ﯾﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﯾﻌﻨﯽ از ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺷﺪن رﺳﯿﺪن و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﻮد را ﮐﺸﻒ ﮐﺮدن و ﺑﻪ ﮐﺎر‬ ‫ص‪19:‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﮐﻠﯽ ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ از ﺧﻮد را در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارد و روﺷﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎری رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﮐﻪ از ﻣﺎ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﯽ زﻧـﺪ در ﺟﻬﺖ ارﺿـﺎء ﻧﯿﺎزﻫـﺎ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ در ﺑﺮآورده ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻـﯿﺎت ﻓﺮدی و ﺷﺨﺼـﯿﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ و‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﺗـﺄﺛﯿﺮ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘـﺬﯾﺮی ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫـﺎی ﻣـﺎ دارد ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ در ﺣـﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ‬ ‫ﻫﺴﺘﯿﻢ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤـﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ وﺿـﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ در آن ﻗﺮار دارﯾﻢ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﺮ ﺧﻮ ﯾﺸـﺘﻦ ﺧﻮ ﯾﺶ‬ ‫وﻗﻮف ﯾﺎﺑﯿﻢ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل‪ ،‬دروﻧﯽ ﺷﺪه و از آن ﭘﺲ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺎ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺮﻓﺎ و ﺳﺎﻟﮑﺎن ﮐﻪ ﭘﺲ‬ ‫از وﻗﻮف ﺑﻪ ﺧﻮد از ﺳﻠﻄﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﻪ درآﻣﺪه و آﻧﭽﻪ آﻧﺎن را ﺣﻔﻆ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻋﺎﻣﻞ دروﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آ ﮔﺎﻫﯽ از ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ زﯾﺎدی ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬اﻓﺮادی ﮐﻪ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮد آ ﮔﺎﻫﯽ رﺳﯿﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ راﺣﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑﻪ ﺗﺸـﺮﯾﺢ ﺧﻮد و ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﻫﺎی ﺧﻮد ﭼﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻼﻣﯽ و ﭼﻪ ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪه ﮔﺮﯾﻪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻨﺪه آﻧﻬﺎ و ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺣﺎﻻت آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨـﺪه ﺧﻮاﺳـﺘﻪ ﻫﺎی آﻧﺎن اﺳﺖ و اﺣﺴﺎﺳﺎت دﯾﮕﺮ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﯿـﺪی‪ ،‬ﻟـﺬت و ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻫﻤﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﻋﻀﺎء ﺑﺪن و ﺣﺎﻻت و ﺣﺮﮐﺎت اﯾﻦ‬ ‫اﻋﻀﺎء ﻧﺸﺎن دادﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮای اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬اﺑﺮاز ﺑﯿﺎن و اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺳﺨﺖ دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬در ﮐﻮدﮐﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ آﻣﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮد را ﻣﺨﻔﯽ ﮐﺮده و در‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑـﺎ دﯾﮕﺮان‪ ،‬آﻧﻬـﺎ را اﻧﮑـﺎر ﮐﻨﯿﻢ‪.‬اﻣﺎ ﺑﺎ آ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮ ﺧﻮ ﯾﺸـﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺮ اﻧـﺪام‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ ﺧﻮد و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در آن ﻗﺮار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﯾﻢ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﻮ ﯾﻢ‪.‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﭘﺪﯾـﺪه ﻫﺎ را آﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺣﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﻧﻪ آﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺎﯾـﺪ دﯾـﺪه ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ از ﻣﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ‪.‬ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺧﻮد را ﭘﺬﯾﺮا ﺷﻮ ﯾﻢ و دﯾﮕﺮان را ﻣﺴﺌﻮل رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺧﻮد ﻧﺪاﻧﯿﻢ‪.‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺳﺨﺖ ﺑﮑﻮﺷﯿﻢ‬ ‫و ﻫﺮ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑـﺪﺳﺖ آورﯾﻢ‪.‬ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬـﺎ ﻣﺎ را ﺑﺮ آن ﻣﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮ ﯾﺸـﺘﻦ ﺧﻮ ﯾﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ آ ﮔﺎﻫﯽ ﯾﺎﺑﯿﻢ و از ﺗﻤﺎم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎی‬ ‫ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺧﻮ ﯾﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان‬ ‫ص‪20:‬‬ ‫اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﻓﺮاﮔﺮد ﺗﻔﻬﯿﻢ و ﺗﻔﺎﻫﻢ و ﺗﺴـﻬﯿﻢ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎی دﯾﮕﺮ )ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ دﯾﮕﺮ( اﺳﺖ‪.‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﯾـﻞ ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻣﺜﻼ ﺑﺮای ﺣﻞ ﻣﺸـﮑﻼت ﺧﻮد ﺑﺎ دﯾﮕﺮان‪ ،‬ﺑﺮای رﻓﻊ ﺗﻀﺎدﻫﺎ و ﺗﻌﺎرﺿﺎت‪ ،‬ﺑﺮای رﻓﻊ ﻧﯿﺎز‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﮔﺮوه و دوﺳﺖ داﺷـﺘﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺮای رد و ﺑﺪل ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺴـﯿﺎری ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫ﮐﻼﻣﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬درک ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪﯾـﺪه ﻫﺎ و وﻗﺎﯾﻊ دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻣـﺪن ﻓﺮد دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﻣﺤﺪوده ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﮔﺮد‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﺗﺮ و ﺣﺘﯽ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺳﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ راﻫﯽ ﺧﺎص ﺑﺮای ﺑﯿﺎن اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ ﺧﻮد دارد و اﯾﻦ راه‬ ‫در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﻧﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﺎ راه دﯾﮕﺮان ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻧـﺪارد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ آن ﻣﻐﺎﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ و ﻣﻮﻓﻖ در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم در ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫ﻋﺎدی ﭼﻨﺪان زﯾﺎد ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺮای ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﺛﺮ ﻻزم اﺳﺖ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬در ﺣﺪ ﻧﯿﺎز‪ ،‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﻓﺮا ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺻﻮل ﺷﺶ ﻣﺎده ای ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﺗﮑﺮار و ﺗﺄ ﮐﯿـﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿـﺮوری اﺳﺖ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﺗﺄﺛﯿﺮ ژرف و ﻋﻤﯿﻖ در ﮐﻢ و ﮐﯿﻒ زﻧـﺪﮔﯽ و رواﺑﻂ ﻣﺎ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان دارد‪.‬رﻋﺎﯾﺖ ﺷـﺶ‬ ‫اﺻﻞ اﺳﺎﺳﯽ در ارﺗﺒﺎط ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﯾﺎری ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬و ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮ ﯾﺪ‪.‬‬ ‫اﺻﻞ ﺷﻤﺎره ‪ :1‬ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﻫﺎی ﻣﺎ ﻧﻮﻋﯽ ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ‪.‬ﺗﻤﺎم ﻟﺤﻈﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎ آ ﮐﻨﺪه از ﭘﯿﺎم