Tip Terminolojisi (Hasta Takibi) PDF

TIP TERMİNOLOJİSİ ( Tıbbi Latince ) -Hasta takibi- Prof.Dr. Feridun VURAL HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 1- Öykü /Anamnez : 2- Muayene (Exploratio): 3- Tahlil /Analiz (Analysis) : 4- Müşahade/Gözetim (Observatio) : 5- Tanı/teşhis, (Diyagnoz) : 6- Tahmin/Öngörü, (Prognoz) : 7- Tedavi/Terapi : 8-...

TIP TERMİNOLOJİSİ ( Tıbbi Latince ) -Hasta takibi- Prof.Dr. Feridun VURAL HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 1- Öykü /Anamnez : 2- Muayene (Exploratio): 3- Tahlil /Analiz (Analysis) : 4- Müşahade/Gözetim (Observatio) : 5- Tanı/teşhis, (Diyagnoz) : 6- Tahmin/Öngörü, (Prognoz) : 7- Tedavi/Terapi : 8- Özet / Epikriz: 9- Sonuç /Exitum: HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ (Lat. De/currere = koşmak, hedefe doğru gitmek + aegroti = hastalar) 1- Anamnez / Öykü : (Gr. Ana + mnesis = gelişen hatırlama) a) Anamnesis legalis : Yasal öykü = Hastanın kimlik bilgileri b) Anamnesis praesens : Şimdiki öykü, başvuruya sebep olan şikayetleri. c) Anamnesis perfecta : Geçmiş öykü. Daha önceki şikayetleri veya hastalıkları d) Anamnesis familiaris : Aile öyküsü. e) Anamnesis professionalis : Mesleki öykü. f) Anamnesis occupationis : Meslek dışı uğraşlar. Hobiler, alışkanlıklar g) Anamnesis socialis : Toplumsal öykü. Toplumsal konum ve ilişkiler (yaşam tarzı, gelir düzeyi) HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 2- Muayene / exploratio / examination : (Arapça “ayn”= göz), gözden geçirme. Lat. Explorare = inceleme, keşfetme. Status praesens (şimdiki durum) a) Exploratio physicalis/fizik muayene: Hekimin kendi beş duyusunu kullanarak incelemesi - İnspeksiyon (inspectio) : Gözlem - Palpasyon (palpatio) : Yoklama, dokunma - Perküsyon (percussio) : Tıklatma, ses alma - Oskültasyon (auscultatio) : Dinleme - Sukkusyon (succussio) : Sarsma, sallama. (terk edilmekte olan bir metodtur.) b) Exploratio instrumentalis : Alet kullanarak inceleme. (Lat.instrumantum=alet) - Metri (Gr.metria)/ Mensuratio (Lat.): Ölçüm. Antropometri (Lat.anthropos=insan ) - Skopi (scopia) / Aspectus Lat.) = Gözlem, bakarak inceleme. “endoskopi”, radyoskopi” - Grafi (graphia / scriptio) : Çizim, yazım. Termografi, radyografi, tomografi, elektrografi. Bu şekilde elde edilen belgelere gram (grama)/kayıt denir. “Radyogram”, “elektrogram”, HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 3- Analiz (Analysis) : çözümleme/tahlil 4- Müşahade/gözetim (Observatio) : Lat.Observare = gözetlemek 5- Tanı/teşhis, (Diyagnoz) : Gr.Dia+gnosis = seçenekler arasından bilme 6- Tahmin/Öngörü, (Prognoz) : Gr. Pro + gnosis = önceden bilme. “gidişat” HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 7- Tedavi/terapi : Gr. Therapia, Lat. Curatio (curare= bakmak, bakıcılık yapmak.) Lat. cura=kür a) Therapia naturalis (doğal tedavi) - Dinlenme/istirahat: Lat. Quies=dinlenme “Optimum medicamentum quies est” (en iyi ilaç dinlenmektir.) - İzolasyon/tecrit: Lat. İsolatio = yalnız bırakma - İmmobilizasyon/hareketsiz bırakma: Lat. immobilisatio - Perhiz/diyet/rejim(Fr.): Lat.Diaeta, diaetetica=beslenme, b) Biyoterapi/therapia Galenica: (Gr. Bios=yaşam + therapia) yaşayan varlıklarla tedavi (bitki, hayvan) - Fitoterapi: Gr. Phyton=bitki (bitkilerle yapılan tedavi) - Zooterapi: Gr. Zoon=hayvan. (sülük, böcek, sürüngen, v.s. ile yapılan tedavi) - Antroterapi: Gr. Anthropos=Adam/insan (insandan alınan sıvı ve dokularla yapılan tedavi HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ Tedavi/terapi : c) Kemoterapi/kimyasal tedavi: Arp. Kimya, Lat.Chimia, Gr.Khimeia (Arapça’dan geçmiştir.) d) Fizyoterapi/ Fiziktedavi: Gr. Physis=Fiziki/cansız ortam (hava, su, toprak, güneş, elektrik, v.s.) e) Psikoterapi: Gr.Psyche=ruh f) Cerrahi tedavi: Arp. Cerh=yaralama, ceriha=yara. Şirürji: Therapia chirurgica/therapia per operationem: Lat. Chir/Gr.kheir = El + urgia=beceri, Operasyon: Lat. Operatio = işlem, (opus=iş, eris=çalışma) Ameliyat: Arp. Amel=iş, ameli=uygulamalı İnvazyon: Lat. İn-vasio = içeri girmek / girişim. (İnvazif / Girişimsel) g) Alternatif tedavi/therapia alternativa: Lat. Alternativus = seçenekli,/değişik, alternare = değiştirmek. (Akupunktur, masaj, hipnoz, etc.) HASTA TAKİBİ / DECURSUS AEGROTİ 8- Özet / Epikriz: Lat. Crisis = Bunalım/buhran, epi-crisis = Buhran/hastalık üzerine, Lat. Crisis, criticus/a/um = dönüm noktası, 9- Sonuç /exitum: - Sonatio totalis: Tam iyileşme, eski durumuna dönme. - Sonatio partialis: Kısmi iyileşme - İnvalid / sakatlık: Lat. İn-validus = güçsüz (validite=güç/sıhhat) - Exitus letalis / Ölümcül çıkış : Lat. Exitus= çıkış/çıkma, Lethe=unutkanlık, lethalis=ölümcül. Kısaca Ex=Ölüm (Mitoloji’deki yer altı dünyasına gitmek üzere Lethe ırmağını geçmek için Hades’in kayığına binenlerin bir daha geri dönmeyişlerine atfen Exitus Lethalis denmiştir.) Exitus letalis Hades’in 5 nehiri: Lethe, Styks (Stiks), Cocytus (Kokitos), Acheron, Phlegethon (pyriphlegethon)