Samenvatting Recht Deel 2 PDF

lOMoARcPSD|43430669 Samenvatting recht deel 2 verkenning van het recht (Hogeschool Vives) Scannen om te openen op Studocu Studocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit Gedownload door evdb ([email protected]) ...

lOMoARcPSD|43430669 Samenvatting recht deel 2 verkenning van het recht (Hogeschool Vives) Scannen om te openen op Studocu Studocu wordt niet gesponsord of ondersteund door een hogeschool of universiteit Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Hoofdstuk 1: staatsrecht België 1830 Belgische ona昀栀ankelijkheid Unitaire staat met 3 gezag niveau  Centrale staat  Provincies  Gemeenten 6 staatshervormingen later:  Federale staat met gemeenschappen en gewesten Federale staat: een staat bestaande uit 3 niveaus met elk een eigen bestuur  Federaal niveau  Gemeenschapsniveau  Gewestenniveau De vijf bestuursniveaus  Federale niveau  Gemeenschappen  Gewestniveau  Het provinciaal  Het gemeentelijk niveau Elk beleidsniveau hee昀琀 zijn eigen bevoegdheden. Daardoor kunnen de overheden op elk niveau hun beleid voeren door middel van regels die opgelegd worden aan een bevolking binnen een bepaald gebied. De deelgebieden Vier taalgebieden  Nederlandse taalgebied  Het Franse taalgebied  Het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad  Het Duitse taalgebied 1 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Drie gemeenschappen  Vlaamse gemeenschap (= het Vlaamse gewest en de Nederlandstalige instellingen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk gewest)  De Franse gemeenschap (= het Waalse gewest, zonder het Duits taalgebied maar met de Franstalige instellingen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk gewest)  De Duitstalige Gemeenschap (het Duitse Taalgebied) België telt drie gewesten  Het Vlaams Gewest (het Nederlandse taalgebied) dat samenvalt met de provincies Antwerpen: Limburg: Oost en West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant  Het Waals gewest (het frans en Duits taalgebied dat samenvalt met de provincies Henegouwen: Luik, Luxemburg Namen en Waals-Brabant.  Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (= Het tweetalig gebied Brussel-hoofdstad De verschillende gemeenschappen vallen niet volledig samen met de verschillende gewesten. Dit komt omdat de gewesten duidelijk begrensde grondgebieden zijn terwijl de gemeenschappen bevolkingsgroepen zijn die voornamelijk door hun taalgebruik van elkaar te onderscheiden zijn. Dit hee昀琀 dus ook te maken met de bevoegdheidsverdeling. Bevoegdheidsverdeling Federaal niveau Bevoegd voor:  Grondwet (wijzingen)  Jus琀椀琀椀e  Defensie  Openbare orde  Sociale zekerheid (uitzondering gezinsbijslag)  Arbeidsrecht  Arbeidsverhoudingen  Binnenlandse zaken  Buitenlandse zaken  Restbevoegdheden: bevoegdheden die niet expliciet worden toegewezen aan de gemeenschappen en de gewesten. De gemeenschappen Persoonsgebonden aangelegenheden  Gezinsbeleid  Jeugdbescherming  Bejaardenbeleid  Beleid betre昀昀ende mindervaliden  Verzorging in ziekenhuizen Culturele aangelegenheden: 2 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Kunsten  Cultureel patrimonium  De musea  Audiovisuele media  Onderwijs  Het taalgebruik in bestuurszaken  Sociale betrekkingen tussen werknemers en werkgevers Gewesten Bevoegd voor de plaatsgebonden aangelegenheden:  Ruimtelijke ordening  Leefmilieu en waterbeleid  Landbouw  Gewestelijk energiebeleid  Regionale economie: werkgelegenheid (arbeidsbemiddeling)  Havens  Interna琀椀onale betrekkingen met betrekking tot de gewestbevoegdheden. Gemeentelijk niveau Treedt op in elke aangelegenheid van gemeentelijke belang mits ook zijn de bevoegdheid van de hogere overheid respecteert. De gewesten bepalen ook hier in ruime mate de bevoegdheden van gemeenten (OCMW, lokale poli琀椀e, gemeentelijke wegen, gemeentelijke 昀椀nanciën, spor琀椀nfrastructuur. Vanaf 2018 oefenen de provincies geen persoonsgebonden bevoegdheden meer uit (geen taken meer in het kader van cultuur, jeugd, sport of welzijn). Bevoegdheden werden overgedragen naar de Vlaamse gemeenschap of naar de Gemeenten. Gemeenschapsniveau Vlaamse gemeenschap  Vlaams Gewest en Nederlandstalige instellingen Franse gemeenschap  Waalse gewest, zonder Duitstalig gebied + en Franstalige instellingen Duitstalige gemeenschap  Duitse taalgebied Persoonsgebonden aangelegenheden 3 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Gewestniveau Vlaams gewest Nederlands taalgebied  Oost-Vlaanderen  West-Vlaanderen  Antwerpen  Limburg  Vlaams-Brabant Waals gewest Franse en Duitse taalgebied  Henegouwen  Luik  Luxemburg  Namen  Waals-Brabant Brussels Hoofdstedelijk Gewest Tweetalig gebied Brussel hoofdstad Plaatsgebonden aangelegenheden Provincies  10  Elke gelegenheid van provinciaal belang mits zij de bevoegdheden van de hogere overheid eerbiedigt  Sinds 2018: geen persoonsgebonden bevoegdheden meer Gemeenten  581  Elke gelegenheid van gemeentelijk belang mits zij de bevoegdheid van de hogere overheid eerbiedigt Basiskenmerken Belgische staat Scheiding der machten John Locke (1632-1704)  Britse 昀椀losoof van de vrijheidsrechten en van de rechtstaat. Montesquieu (1689-1755)  Franse 昀椀losoof  Driemachtenleer  L ’esprit des lois  Wijst op het gevaar dat het samenbrengen van de wetgevende, uitvoerende en de rechtelijke macht in één enkele instan琀椀e voor de vrijheid zou betekenen.  Als alle macht geconcentreerd is bij een enkeling of bij een kleine groep zal dit onvermijdelijk leiden tot machtsmisbruik en willekeur. Om totalitarisme (=dictatuur) te voorkomen moet de macht dus in drie elementen worden verdeeld. 4 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Wetgevende macht  We琀琀en maken  Controle uitvoerende macht Uitvoerende macht  Land besturen  Toepassen en naleven we琀琀en  Wetgevend ini琀椀a琀椀efrecht Rechtelijke macht  Doet uitspraak over geschillen  De wetgevende func琀椀e wordt toevertrouwd aan de wetgevende macht (= het parlement)  De uitvoerende func琀椀e wordt uitgeoefend door de uitvoerende macht (= de regering)  De rechtelijke func琀椀e berust bij de rechtelijke macht die geschillen beslecht.  Taak wetgevende macht is in de eerste plaats we琀琀en maken. Ze controleert de wetgevende macht ook de uitvoerende macht  De uitvoerende macht bestuurt het land. Zorgt ervoor dat de we琀琀en in concrete gevallen worden toegepast en nageleefd  Uitvoerende macht ook een wetgevend ini琀椀a琀椀efrecht. De rechtelijke macht doet uitspraak over geschillen en wordt uitgeoefend door de hoven en de rechtbanken. Democra琀椀e  Geleid door verkozenen van het volk (vrije verkiezingen)  Leden van de federale regering = niet verkozen door burgers maar door de koning  Moeten wel verantwoording a昀氀eggen aan de volksvertegenwoordigers hebben vertrouwen nodig om te blijven.  Er kan steeds een mo琀椀e van wantrouwen worden ingediend. 1. Begin legt de regering een regeringsverklaring af in het parlement. 2. Hierin worden de belangrijkste beleidslijnen uiteengezet. 3. Daarna volgt de vertrouwensstemming, eerst in de kamer van volksvertegenwoordigers en daarna de senaat. 4. Een gelijkaardige procedure wordt gevolgd bij de jaarlijkse beleidsverklaring van de regering. Grondwe琀琀elijke monarchie  1830  Absolute monarchieën = onbeperkte alleenheerschappij van de vorst die niet gebonden is door een grondwet of door andere we琀琀en.  Na琀椀onaal congres= De eerste grondwetgevende vergadering van België zich met een grotere meerderheid uit voor de grondwe琀琀elijke monarchie. 5 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Koning geen andere bevoegdheden hee昀琀 dan die welke de grondwet en de bijzondere we琀琀en hem uitdrukkelijk toekennen.  De koning is het hoofd van de uitvoerende macht. Hij benoemt en ontslaat de ministers stelt de formateur en de informateur aan, ondertekent koninklijke besluiten. Oefent een aantal func琀椀es uit als deel van de wetgevende macht. Bekrach琀椀gd we琀琀en en kondigt ze af.  Koning komt tussen in de rechtelijke macht hij benoemt de eerste voorzi琀琀ers, de rechters en de raadsheren bij hoven en rechtbanken en hij benoemt en ontslaat de ambtenaren van het openbaar ministerie.  Koning kan niet alleen handelen, geen enkele akte van de koning kan gevolgen hebben als ze niet door één of meerdere ministers is ondertekend.  Ministers zijn verantwoordelijk voor de handeling van de koning.  De koning wordt aangeduid door erfopvolging. Vrouwen komen sinds 1991 in aanmerking voor de troonsopvolging. België is een rechtstaat Rechtsregels:  Ook voor gezagsdragers  Genuanceerd veel gezagsdragers hebben in bepaalde omstandigheden “onschendbaarheid” Rekening met fundamentele rechten en vrijheden burgers:  Gezagdragers kunnen niet om het even welke regen opstellen  Kan niet beslist worden om het recht op vrije meningsui琀椀ng af te scha昀昀en. Ona昀栀ankelijke rechtbanken  Geschillen tussen burgers  Burgers en overheid Rechtstaat VS-poli琀椀estaat  Gezagdragers die de macht hebben om hun wil, desnoods met geweld en zonder respect voor de mensenrechten op te leggen aan hun onderdanen. Bron van ons staatsbestel (De grondwet)  7 februari 1831  Inrich琀椀ng en werking staatsvorm  Bepaalde de bevoegdheden van de gezagsdragers  Verhouding van de verschillende staatsmachten (wetgevende, uitvoerende, rechtelijke macht)  Fundamentele rechten en vrijheden: mensenrechten:  Poli琀椀eke rechten: deelname van de burger aan het staatsgezag waarborgen -> kiesrecht  Burgerlijke rechten: bescherming bieden tegen te veel overheidsinmenging of machtsmisbruik -> recht op privacy, recht op leven 6 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Economische, sociale en culturele rechten: menswaardige omstandigheden creëren waarin eenieder zijn persoonlijkheid kan ontplooien -> recht op arbeid, recht op sociale zekerheid.  Grondwet kan nooit in zijn geheel gewijzigd worden al helemaal niet in oorlogs琀椀jd. Procedure herziening Grondwet  Verklaring tot herziening van de grondwet afgelegd worden waarbij de ar琀椀kelen worden aangegeven die voor herziening in aanmerking komen.  Ontbinding kamer en senaat.  Nieuwe federale verkiezingen (binnen de 40 dagen)  Nieuwe kamer die grondwetgevend (=cons琀椀tuante) zijn moeten binnen de twee maanden na de ontbinding bijeenkomen, waarna de eigenlijke herziening van de grondwet in principe volgt.  Min 2/3 aanwezig van de leden in elke kamer.  Min 2/3 meerderheid zowel in de kamer als in de senaat = dubbele gekwali昀椀ceerde meerderheid.  Overgangsbepaling voor herzieningen bepaalde ar琀椀kelen zonder nieuwe verkiezingen maar wel met dubbele gekwali昀椀ceerde meerderheid. De wetgevende en uitvoerende organen van de Belgische staat  Op ieder niveau hee昀琀 men een eigen wetgevende en uitvoerende macht. De federale wetgevende macht (= Het federaal parlement) Drie takken:  De kamer van volksvertegenwoordigers  De senaat  De koning  Sinds de zesde staatshervorming in 2014 is de rol van de senaat als wetgevend orgaan zo goed als verdreven.  Koning behoort ook tot de wetgevende macht maar hee昀琀 in principe weinig te zeggen.  De voornaamste taken van de federale wetgevende macht zijn het maken van de federale we琀琀en en het uitoefenen van controle op de regering.  Parlement is met andere woorden het belangrijkste orgaan van dit land. Hoe lid worden van het federaal parlement  150 leden rechtstreeks verkozen  Verkiezingen om 5 jaar  A昀栀ankelijk van aantal zetels per par琀椀j  5% kiesdrempels = stemmen krijgen om een zetel te krijgen in de kamer  Senaat (60 leden) niet meer rechtstreeks verkozen maar aangeduid) 7 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Verleden: vaak geleid tot vorming van kartels (verschillende par琀椀jen komen als 1 par琀椀j op bij de verkiezingen) Hoe komt een wet tot stand Wetgevend ini琀椀a琀椀ef  Wetsvoorstel (parlementslid)  Wetsontwerp (federale regering)  Burgerini琀椀a琀椀ef  Wetsonderwerp: het kabinet van de minister of de administra琀椀e werkt eerst een voorontwerp van wet uit dat ter goedkeuring aan de ministerraad wordt voorgesteld.  Wetsvoorstel: ini琀椀a琀椀ef van één of meerdere parlementsleden. Het voorstel wordt bezorgd aan de voorzi琀琀er die beslist of het mag worden toegelicht, vertaald, gedrukt; en rondgedeeld.  Sinds 2019 kunnen burgers het ini琀椀a琀椀ef nemen om een wetsvoorstel in te dienen (burgerini琀椀a琀椀ef) bij de kamer van volksvertegenwoordigers. Als er voldoende handtekeningen verzameld hebben; hebben ze het recht om in de kamer gehoord te worden.  Voorzi琀琀er -> commissie: toelich琀椀ng, bespreking (eventuele amendementen) en stemming.  Plenaire vergadering van kamer: bespreking verslag commissie (eventuele amendementen en stemming)  Bekrach琀椀ging en a昀欀ondiging door koning -> wet  Bekendmaking in Belgisch staatsblad  Inwerkingtreding (meestal 10e dag na publica琀椀e) De parlementaire onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid  Parlementaire onverantwoordelijkheid: parlementsleden zijn binnen de uitoefening van hun ambt niet verantwoordelijk voor wat ze zeggen.  Parlementaire onschendbaarheid: parlementsleden zijn 琀椀jdens de duur van de zi琀 ngsperiode van het parlement niet kunnen worden vervolgd of aangehouden voor gelijk wel misdrijf. Geld niet bij: betrapping op heterdaad, parlement beslist om die onderschend baarheid op te he昀昀en. Hoe worden regeringen gevormd?  Eerst stelt de koning een informateur aan die informa琀椀e zal inwinnen over de vorming van de regering.  Vervolgens stelt de koning een informateur aan die via heet vormen van een coali琀椀e de nieuwe regering zal vormen.  Coali琀椀e: samenstelling van poli琀椀eke par琀椀jen (die verkozen worden via de verkiezingen van de wetgevende macht) en die samen meer dan 50% van de zetels vertegenwoordiger. 8 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Par琀椀jen die niet tot de coali琀椀e behoren en dus geen deel uitmaken van de regering maar wel verkozenen hebben in de kamer behoren tot de opposi琀椀e.  Cordon sanitaire: dit is een akkoord tussen verschillende par琀椀jen om geen coali琀椀e te zullen vormen met het Vlaams belang zodat het Vlaams belang niet in de uitvoerende macht kan zi琀琀en. (Gemeentelijk vlak is cordon sanitair verbroken)  Federale regering is samengesteld uit maximum vij昀琀ien ministers en een onbetaald aantal staatssecretarissen. Coali琀椀epar琀椀jen bepalen wie van hen minister wordt.  Eerste minister als centrale 昀椀guur in de regering “voorzi琀琀er”. De vice eerste ministers zijn de ondervoorzi琀琀ers van de regering.  Één van de belangrijkste zaken van de federale uitvoerende macht is de uitvoering van we琀琀en, het nader uitwerken, het concre琀椀seren, het preciseren van we琀琀en die meestal te algemeen zijn.  Inmiddels (=ondertekend door de koning samen met één of meerdere ministers) en ministeriële (= ondertekend door één of meerdere ministers) uitvoeringen besluiten.  Opstellen van de begro琀椀ng (een raming van de staatsinkomen en de staatsuitgaven behoort tot de bevoegdheid van de federale regering.  Ministerraad: theorie enkel uit de federale ministers maar in de prak琀椀jk nemen ook staatssecretarissen eraan deel. Beleidsbeslissingen genomen  Kernkabinet: gevormd door de eerste minister en de vicepremiers. Het is een eerder informeel orgaan dat de poli琀椀eke knelpunten vooraf bespreken.  Deelstaten hebben een eigen wetgevende en uitvoerende macht De wetgevende macht van gemeenschappen en gewesten.  Gemeenschap en gewestparlement  In Vlaanderen: 1 Vlaams parlement  Wallonië: Waals gewestparlement en frans gemeenschapsparlement -> asymmetrie Belgisch federalisme.  Brussel: Brussels Hoofdstedelijk parlement  Parlement van de Duitstalige gemeenschap  Rechtstreeks verkozen om de 5 jaar  5% kiesdrempels Taak  Maken van decreten – ordonnan琀椀es als het om regels gaat die uitgevaardigd zijn door de wetgevende macht van het Brussel hoofdstedelijk gewest  Deze decreten hebben dezelfde waarde als we琀琀en maar handelen over andere domeinen.  De wetgevende procedure is grotendeels hetzelfde als die bij het federaal parlement. 9 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Hier spreekt men nu wel van ontwerpen of voorstellen van decreet of ordonnan琀椀e. De koning speelt hier geen enkele rol bij de bekrach琀椀ging en de a昀欀ondiging. Zijn rol wordt ingenomen door de gemeenschap of gewestregering. Decreten of ordonnan琀椀es  Voorstel of ontwerp van decreet  Commissie: bespreking (eventuele amendementen en stemmingen  Plenaire vergadering: bespreking (eventuele amendementen en stemmingen  Bekrach琀椀ging en afgekondigd door regering (niet koning -> decreet of ordonnan琀椀e  Bekendmaking Belgisch staatsblad  Intredingwerking meestal 10e dag na publica琀椀e. De wetgevende macht van de provincies  Provincieraad (vanaf 2018 minder provincieraadsleden per provincie)  Rechtstreeks verkozen (om de 6 jaar)  Geen 5% kiesdrempel  Geen onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid  Provinciale reglementen  Vanaf 2018 minder bevoegdheden voor de provincies  Geen opkomstplicht meer in 2024 De wetgevende macht van de gemeenten  Gemeenteraad  Rechtstreeks verkozen (om de 6 jaar)  Geen 5% kiesdrempel  Geen onschendbaarheid en onverantwoordelijkheid  Gemeentelijke reglementen  Geen opkomstplicht meer 2024 De federale uitvoerende macht  De koning en zijn federale regering (ministers en staatssecretarissen)  Paritaire samenstelling ministers (max 15) Samenstelling en bevoegdheidsverdeling van de federale regering Hoe wordt een regering gevormd?  Informateur  Formateur  Vorming coali琀椀e: samenstelling van par琀椀jen die meer dan 50% van de zetels hebben)  Opposi琀椀e ( niet in regering, wel in parlement)  Coali琀椀epar琀椀jen bepalen minister  Eerste minister  Vice- eerste minister  Staatssecretarissen  Ministerraad fed. Minister + staatssecretarissen  Kernkabinet= eerste minister en vice- premiers 10 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Eerste minister (Alexander de Croo) Uitvoeren van we琀琀en:  Via Kb’s -> uitgevaardigd door regering en ondertekend door de tekening.  Via mb’s -> uitgevaardigd door 1 minister, niet ondertekend door de koning  Opmaken begro琀椀ng  Indienen wetsontwerp Uitvoerende macht deelstaten  Gemeenschap en gewestregering: minister  Vlaanderen: 1 Vlaamse regering (Wallonië niet)  Via coali琀椀e -> opposi琀椀e  Minister-president  Uitvoering van decreten en ordonnan琀椀es via besluiten (niet ondertekend door de koning)  Ook ini琀椀a琀椀efrecht ontwerpdecreet en opmaken begro琀椀ng.  Ook controle regering door parlement. Uitvoerende macht provincies  Bestendige deputa琀椀e met gouverneur  Bestendige deputa琀椀e via coali琀椀e -> opposi琀椀e) vanaf 2018 minder gedeputeerden per provincie)  Gouverneur benoemd door Vlaamse regering Uitvoerende macht gemeenten  Collega van burgemeester en schepen  Via coali琀椀e opposi琀椀e  Burgemeester ook uit coali琀椀e (vanaf 2024 persoon met meeste stemmen grootste coali琀椀epar琀椀j) geen lijststemmen meer)  Coali琀椀ewissel mogelijk via construc琀椀eve mo琀椀e van wantrouwen Wetgevende en uitvoerende macht EU  Wetgevende macht: Europees parlement: rechtstreeks verkozen (om de 5 jaar) vanaf 2024 stemrecht in België vanaf 16 jaar)  Uitvoerende macht: Europese commissie: Voorzi琀琀er met 27 commissarissen  Europese raad/ Europese top = alle staatshoofden  Ursula Von Der Leyen: voorzi琀琀er van de Europese commissie  Charles Michel: Europees president = voorzi琀琀er van de Europese raad De rechtelijke macht Indeling  5 gerechtelijke gebieden  12 gerechtelijke arrondissementen  187 gerechtelijke kantons 11 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  11 Hoven van Assisen  1 Hof van Cassa琀椀e De gri昀케er  Gerechtelijk ambtenaar  Administra琀椀eve taken zoals organisa琀椀e van de zi琀 ng, noteren van procedurele aspecten van een terechtzi琀 ng.  Bijhouden van de algemene rol (register waarin alle dossiers die aan de rechtbank worden voorgelegd in chronologische volgorden worden ondertekend. Openbaar ministerie  Juristen  Behoren tot de staande magistratuur = parket  Niveau van het gerechtelijke arrondissement (eerste aanleg) staat de procureur des konings aan het hoofd van het parket. Wordt bijgestaan door subs琀椀tuten.  Procureur-generaal staat aan het hoofd van het parket pp het niveau van het hof van beroep. Hij wordt bijgestaan door advocaten- generaal en subs琀椀tuten.  Arbeidsauditoraat met aan het hoofd de arbeidsauditeur.  In de graad van beroep (arbeidshof) wordt het openbaar ministerie waargenomen door de advocaten-generaal die deel uitmaken van het auditoraat-generaal met aan het hoofd procureur- generaal.  Openbaar ministerie komt tussen als het openbaar belang geschaad is  Het treedt dus vooral op in strafzaken (opsporen en vervolgen van misdrijven en de strafuitvoering) maar ook in faillissementen. De advocaten  Advocaat is een zelfstandig jurist die in volle ona昀栀ankelijkheid zijn cliënt adviseren, vertegenwoordigt en verdedigt.  Hof van Cassa琀椀e, Hof van assisen, en de raad van state is de tussenkomst van een advocaat in principe niet verplicht.  Arbeidsgerechten mogen ook representa琀椀eve werknemersorganisa琀椀es (vakbonden) hun leden bijstaan en verdedigen mits zij een schri昀琀elijke volmacht kunnen voorleggen.  Ingeschreven aan de balie  Lid zijn van de orde der advocaten die geleid wordt door de sta昀栀ouder.  Als een advocaat een fout begaat kan deze klacht indienen bij de sta昀栀ouder  Sta昀栀ouder zorgt ervoor dat een advocaat wordt aangesteld als niemand de verdediging van de beklaagde of de beschuldigen op zich wil nemen. Gezag van geijsde versus kracht van gewijsde  Elk vonnis hee昀琀 “gezag van gewijsde” vanaf de uitspraak.  De verliezende par琀椀j, die het niet eens is met de uitspraak, kan (meestal) beroep aantekenen waardoor de zaak opnieuw wordt onderzocht door een hogere rechtsmacht.  Per zaak kan slechts één keer in beroep worden gegaan en dit beroep wordt ingesteld bij de rechtbank die zich net op het niveau hoger bevindt. 12 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Als er geen beroep wordt ingesteld binnen de we琀琀elijke voorziene termijn dan krijgt het vonnis “kracht van gewijsde. Wat betekent dat de uitspraak de昀椀ni琀椀ef is en niet meer kan aangevochten worden waardoor de uitvoering mogelijk is. Hof van Cassa琀椀e  1 Hof van Cassa琀椀e  3 kamers (telkens 5 raadsheren)  Strafrechtelijk dossiers  één voor dossiers inzake sociaalrechtelijke geschillen  één voor burgerlijke en handelszaken  Uitspraken bij procedurefouten  Nooit uitspraak over grond van zaken  Enkel tegen uitspraken in laatste aanleg  Verbrekingshof: bij procedurefouten verbreken en doorverwijzen naar andere rechtbank in hoogste rang van ander geogra昀椀sch gebied. Hoofdstuk 2: vreemdelingenrecht Het begrip “vreemdeling”  Al wie niet het bewijs levert de Belgische na琀椀onaliteit te bezi琀琀en.  Dus niet: iemand van. Allochtone a昀欀omst, migrant  Migrant van 3e genera琀椀e: kind dat geboren is uit vreemde ouder die zelf ook in België geboren is geboren. Het vreemdelingenrecht- vreemdelingwet  Complexe materie  Wetgeving ligt verspreid over talrijke we琀琀en en besluiten  Wetgeving wijzigt voortdurend.  Kern: vreemdelingenwet (1980) 100x gewijzigd -< onleesbaar)  Toekomst nieuw migra琀椀ewetboek  Regelt de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vesteging en de verwijdering van vreemdelingen.  Immers, in principe hee昀琀 een persoon niet het recht vrij het land te kiezen waar hij wenst te verblijven. Hoofdstuk 3: de verschillende verblijfstatuten Verschillende verblijfstatuten ingedeeld op basis van de toegestane duur van het verblijf  Verblijfstatuten die een kort verblijf mogelijk maken (max 3 maanden)  Verblijfstatuten die een 琀椀jdelijk verblijf van meer dan 3 maanden mogelijk maken  Verblijfstatuten die een vast verblijf mogelijk maken.  Onderscheid maken tussen de ZGN. unieburgers en enerzijds ZGN. derdelanders anderzijds.  Procedures, documenten en voorwaarden voor beide groepen verschillen grondig. Unieburger  Landen behorend tot de Europese unie 13 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  IJsland, Noorwegen, Liechtenstein -> geen unieburgers, meer behoren tot de Europese Economische Ruimte (EER) -> verblijfregels als unieburgers  Zwitserland -> geen unieburger en geen EER-burgers, maar behoren tot de Europese vrijhandel Associa琀椀e (eva) -> verblijfregels als Unieburgers.  Binnen deze landen geldt een vrij verkeer van personen waardoor de verblijfreglementering voor burgers uit de landen veel soepeler is dan voor onderdanen uit de 3e wereldlanden. Het hebben van een bepaald verblijfstatuut is geen sta琀椀sch gegeven: er is een grote mobiliteit op dat vlak:  Vreemdelingen kunnen aanvankelijk voor een kort verblijf binnengekomen zijn, in een statuut terechtkomen dat hem een langer verblijf toestaat (bvb) door het opstarten van een asielprocedure of een procedure gezinshereniging) om uiteindelijk een vast verblijfsrecht te bekomen ( bvb: erkend vluchteling, geves琀椀gde vreemdeling)  Vreemdelingen die een bepaalde procedure (bvb asielprocedure) hebben opgestart, kunnen 琀椀jdens de procedure of nadien een andere procedure opstarten (bvb gezinshereniging, regularisa琀椀e)  Studenten, langdurig ingezeten derdelanders, staatlozen, slachto昀昀ers van mensenhandel (verblijf meer dan 3 maand, om medische redenen) Kort verblijf  Max 3 maanden.  Toeristen, zakenlui, zieken (=medisch kort verblijf), schouwspelar琀椀esten, beroepssporters, journalisten  Principiële visumplicht = visum type C  Andere binnenkomst voorwaarden:  Staven wat het doel is van zijn voorgenomen verblijf en wat de verblijfsomstandigheden zijn  Eventuele een vervoerbewijs kunnen voorleggen (heen en terug)  Bewijs kunnen leveren van voldoende bestaansmiddelen voor het dekken van zijn verblij昀欀osten.  Niet voor unieburgers  Allen (unie burgers & derdelanders) geen gevaar vormen voor de openbare orde, na琀椀onale veiligheid, interna琀椀onale betrekkingen of volksgezondheid. Principiële visumplicht  Toegang tot België betre昀琀 hee昀琀 een vreemdeling in principe voorafgaandelijke toestemming nodig om hun land binnen te komen.  Gegeven door een visum (s琀椀cker aangebracht op een paspoort of op een ander geldig reisdocument van de vreemdeling) dat in zijn thuisland moet worden aangevraagd bok de Belgische diploma琀椀eke of consulaire post.  Visum vermeld de geldigheidsduur ervan en de lengte van toegestane verblijf  Kort verblijf = visum type C  Principiële visumplicht uitzonderingen: 14 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Aantal staten is de visumplicht afgescha昀琀 voor hen volstaat er een paspoort of iden琀椀teitskaart verstrekt door het land van herkomst  Unieburgers geen visumplicht om België binnen te kunnen. Bewijs unieburger volstaat. Andere binnenkomstvoorwaarden Wie beschikt over de vereiste documenten (visum of paspoort of iden琀椀teitskaart) hee昀琀 nog geen garan琀椀e dat hij ons land binnen mag er gelden nog binnenkomst voorwaarden:  Hij/ zij moet kunnen staven wat het doel is van zijn voorgenomen verblijf en wat de verblijfomstandigheden zijn.  Hij moet eventueel een vervoerbewijs kunnen voorleggen (heen en terug)  Hij moet het bewijs kunnen leveren van voldoende betaalmiddelen voor het dekken van zijn verblijfskosten. Dit kan gebeuren door het voorleggen van een zgn. “verbintenis tot tenlastenstemming”. Dit is een document waarin iemand de garant genoemd (Belg of vreemdeling met vast verblijfrecht) die over voldoende bestaansmiddelen beschikt en zich ertoe verbindt gedurende 2 jaar de kosten van gezondheid, verblijf, repatriëring ten laste te nemen.  Deze voorwaarden gelden niet voor unieburgers. Unieburgers als voor derdelanders geldt de voorwaarde dat ze geen gevaar mogen vormen voor de openbare orde, na琀椀onale veiligheid, interna琀椀onale betrekkingen of volksgezondheid.  Administra琀椀eve verplich琀椀ng na binnenkomst  Geen administra琀椀eve verplich琀椀ngen wanneer hij in een hotel, camping, jeugdherberg verblij昀琀 of wanneer hij opgenomen is in een ziekenhuis of aangehouden of geïnterneerd is.  Wanneer hij echter bij familie of kennissen verblij昀琀: Inschrijven bij het gemeentebestuur van de plaats waar hij verblij昀琀 Arbeidsmigranten Mo琀椀va琀椀e om naar hier te komen: werken = in principe alleen nog voor gespecialiseerde arbeidskrachten die niet voldoende beschikbaar maar heel wat uitzonderingen: Voorwaarden voor binnenkomt (deel 1) Als werknemer (Wie voor meer dan 3 maanden, zo niet gelden andere regels) als werknemer in België wil komen werken zal dit in principe pas kunnen:  Arbeidsmarktonderzoek hee昀琀 uitgewezen dat er binnen een redelijke termijn geen geschikte arbeidskracht zal gevonden worden op de Belgische of Europese arbeidsmarkt.  Als, hij (in principe) nog voor hij naar België reist, vooraf een werkgever hee昀琀 gevonden en dus een arbeidsovereenkomst met hem hee昀琀 afgesloten. Afgesproken om hem minstens het gemiddelde maandelijks minimuminkomsten als loon te betalen. Werkgever die de nodige vergunning moet aanvragen. 15 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Vergunningsaanvraag passeert langs twee instan琀椀es  De gewestelijke overheid van het gewest waar de kandidaat-arbeidsmigrant wil werken: die oordeelt of het toegelaten is om in het betre昀昀ende gewest te werken  De DVZ: Die oordeelt of het toegelaten is om in België te verblijven.  Gecombineerde vergunning: zowel een werk als verblijfsvergunning. Bijlage 46 kan de betrokkene zich vervolgens aanmelden bij de Belgische consulaire post/ambassade waar hem een visum D verstrekt wordt, waarmee hij naar België kan reizen. Als zelfstandige  Beroepskaart aanvragen (aangevraagd in eigen land via Belgische ambassade/ consulaat)  Aanvraag zal doorgestuurd worden doorgestuurd naar de bevoegde gewestelijke overheid. Zal nagaan of de kandidaat aan alle reglementaire verplich琀椀ngen voldoet die eigen zijn aan het beroep dat hij wil uitoefenen.  Onderzocht worden of de kandidaat met zijn beroep een economisch, culturele of spor琀椀eve meerwaarde betekent voor België.  Beroepskaart -> aanvraag visum D  Verblijf al in België:  Ondernemingsloket = beroepskaart aanvragen  Onderzoek naar reglementaire verplich琀椀ngen Administra琀椀eve formaliteiten na binnenkomst  Werknemers moeten zich na aankomst in België met hun visum en bijlage 46 tot de gemeente wenden om een elektronische vreemdelingen kaart te bekomen. Omdat het verblijf nog van 琀椀jdelijke aart is.  Elektroniche A- kaart = bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister (BIVR)- 琀椀jdelijk verblijf genoemd.  Na 5 jaar elektronische B-kaart. Verblijfsrecht onbepaalde duur.  Zelfstandigen volgen min of meer dezelfde stappen na binnenkomst: zij ontvangen eerst een A-kaart, die jaarlijks verlengbaar is. Na 5 jaar kan de 1-kaart worden omgezet in een B-kaart voor een onbepaalde duur. Dit is geen recht maar een gunst. Uitzonderingen  Onderdanen EU of van de EER: geen visum nodig of gecombineerde vergunning/ beroepskaart aanvragen ( dit op grond van het vrij verkeer van personen) dat binnen de EU en de EER geldt.  Sommige beroepen  Grensarbeiders  Vrijstelling van arbeidsmarktonderzoek (hogeschool personeel, leidinggevende, onderzoekers, journalisten  Derdelanders die minder dan 90 dagen in België willen komen werken is geen gecombineerde vergunning Gezinsmigranten 16 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  (Toekoms琀椀ge familieleden van personen die al in België wonen kunnen in bepaalde gevallen ook verblijfsrecht bekomen.  Kan gaan om al bestaande families (gezinshereniging) of om mensen die een familie willen vormen (trouwen) Gezinshereniging  Elke Belg of inwoner die regelma琀椀g in België verblij昀琀 kan onder bepaalde voorwaarden familieleden laten overkomen.  A昀栀ankelijk van verblijfstatuut en na琀椀onaliteit Algemene voorwaarden  Echtgenoot of persoon met wie men duurzaam samenlee昀琀, minderjarige kinderen of ouders, schoonouders, meerderjarige kinderen (hangt af van statuut)  Erkende vluchtelingen enkel gezinshereniging aanvragen voor partner en kinderen.  Persoon die al in België verblij昀琀 een derdelander, dan zal hij minstens over een elektronische vreemdelingenkaart moeten beschikken  Aangetoond dat er genoeg bestaansmiddelen zijn (levert vaak problemen op voor werklozen die hun gezin willen laten overkomen) medisch verzekerd zijn.  Familiale band moet aangetoond worden. Bepaalde herkomstlanden zijn geboortea琀琀esten moeilijk te verkrijgen of onbestaande.  Goed verlopen -> ontvangt oranje kaart -> A kaart Gezinsvorming Mensen die een familie willen vormen met een Belg of iemand die in België verblijfsrecht hee昀琀, krijgen op hun beurt ook een verblijfsrechtelijk voordeel.  Kan door trouwen  We琀琀elijk samenwonen  Erkenning van een kind  Problema琀椀ek van schijnhuwelijken/ schijn we琀琀elijke samenwoningen of schijnerkenningen. Gezinsvorming- schijnhuwelijken  Huwelijk waarbij “ondanks de gegeven formele toestemming tot het huwelijk, uit het geheel van omstandigheden blijkt dat de inten琀椀e van minstens één van echtgenoten kennelijk niet gericht is op het tot stand brengen van een duurzame levensgemeenschap maar enkel op het bekomen van een verblijfsrechtelijk voordeel. Idem: we琀琀elijk samenwoning of erkenning Gezinsvorming – strijd tegen schijnhuwelijken Preven琀椀ef vlak:  Ambtenaar van de burgerlijke stand kan huwelijk weigeren af te sluiten  De repressieve aanpak laat toe een afgesloten huwelijk achteraf nie琀椀g te verklaren. Bovendien kan de correc琀椀onele rechtbank beide personen die een schijnhuwelijk afsloten voordelen tot aanzienlijke gevangenisstra昀昀en of geldboetes. 17 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Gaat het om een geldig huwelijk (en dus geen schijnhuwelijk) dan kan na het huwelijk het betrokkene verblijfsrecht bekomen volgens de procedure van gezinshereniging. Vluchtelingen Onderheid Verzoeker om interna琀椀onale bescherming (=asielzoeker)  Vreemdeling die zijn land van herkomst hee昀琀 ontvlucht en die niet meer kan terugkeren omdat zijn leven of persoonlijke veiligheid in gevaar is.  Verzoek om interna琀椀onale bescherming = asielaanvraag vroeger  Tijdelijk verblijfsrecht zolang de procedure loopt = statuut van verzoeker om interna琀椀onale bescherming; Erkend vluchteling = de昀椀ni琀椀e conven琀椀e Geneve 1951  Elke persoon die zich buiten het land waarvan hij de na琀椀onaliteit hee昀琀 of, als hij geen na琀椀onaliteit hee昀琀, buiten zijn land van herkomst bevindt, en die bescherming van dat land niet kan of wil inroepen omdat hij vreest voor vervolging omwille van zijn ras, zijn religie, zijn na琀椀onaliteit, het tot behoren van een bepaalde sociale groep of zijn poli琀椀eke overtuiging Subsidiaire bescherming In geval van terugkeer naar hun herkomstland een reëel risico op erns琀椀ge schade zouden lopen.  Veroordeeld tot de doodstraf of execu琀椀e  Foltering/ onmenselijke/vernederende behandelingen/ bestra昀케ngen dreigen te ondergaan  Oorlogsvluchtelingen Verloop van een asielprocedure 1. Verzoek tot interna琀椀onale bescherming (asielaanvraag). 2. Dublin-onderzoek. 3. Onderzoek van de ontvankelijkheid van het ingediende verzoek. 4. Toetsing van het vluchtverhaal aan de de昀椀ni琀椀es “vluchteling /subsidiaire bescherming”. 5. Beslissing van het CGVS (en gevolgen ervan voor het verblijfsrecht). 6. (eventuele) beroepsmogelijkheid bij de RVV. 7. (eventueel) beroep tot vernie琀椀ging bij de Raad van State. Verzoek tot interna琀椀onale bescherming  Aankomst in ons land verzoek tot interna琀椀onale bescherming bij dienst vreemdelingen zaken ( grebspoli琀椀e luchthaven)  Verzoek interna琀椀onale bescherming in 2 fasen: Registra琀椀e verzoek bij DVZ  Veiligheidscontrole  Registra琀椀e van de iden琀椀teitgegevens 18 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Vingerafdrukken  Medische en sociale screening ( opgenomen europese databank)  Verzoeker ontvangt bij registra琀椀e een bewijs van aanmelding  Registra琀椀e wordt afgesloten met een medische en sociale screening door fedasil  Max 30 dagen later kan de o昀케ciële indiening van het verzoek tot inerna琀椀onale beschemring gebeuren bij de DVZ + kort verhoor van betrokkene  Vervolgens dublin onderzoek. Dublin onderzoek Telkens maar één Europees land bevoegd  Eerste land waar de asielzoeker de EU binnenkwam  Het land waar het eerst een verzoek om interna琀椀onale bescherming werd ingediend. België niet bevoegd  Terugsturen naar het bevoegde Europese land Onderzoek van de ontvankelijkheid van het verzoek  Na het dublin onderozke neemt hhet commissariaat – Generaal voor de vluchtelingen en staatlozen het over van de DVZ  Verzoek wel ontvankelijk i:  Aanvraag is niet ontvakelijk als de verzoeker in het verleden reeds een verzoek tot interna琀椀onale bescherming hee昀琀 ingediend in België en voor de 2 of de 3 keer om bescherming vraagt zonder nieuwe elementen aan te brengen.  In bovestaand geval: ontvangt de verzoeker bijlage 13 quater met een bevel het grondgebied te verlaten.  Afwachten van terugkeer worden asielzoekers ondergebracht in een apart opvangcentrum in zaventem. Toetsing van het vluchtverhaal aan de de昀椀ni琀椀es “vluchteling/ subsidaire bescherming  De昀椀ni琀椀e vluchteling/subsidaire bescherming  Persoonlijk onderhoud met de betrokkene, materiële bewijzen om situa琀椀e te staven.  Gedurende onderzoek = 琀椀jdelijk verblijfsrecht = a琀琀est immmatricula琀椀e Beslissing van het CGVS ( gevolgen ervan voor het verblijfsrecht) CGVS erkent de verzoeker als vluchteling  De eerste vijf jaar 琀椀jdelijk veblijfsrecht, elektronische A- kaart  Tijdens de eerste vijf jaar kan de vluchtelingenstatus worden opgeheven wanneer blijkt dat de betrokkene geen risico meer loopt in zijn land  Na vijf jaar: de昀椀ni琀椀ef verblijfsrecht ( elektronische B- kaart) CGVS erkent het statuut: subsidaire bescherming  Tijdelijk verblijfsrecht van 1j ( telkens met 2j verlengbaar tot 5j na het indienen) elektronische A- kaart  Na 5 jaar vast verblijfsrecht, elektronische B-kaart  Kan alsnog verlorgen gaan wanneer de subsidair beschermde naar zijn lan van herkomst zou reizen. 19 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Het CGVS weigert zowel de vluchtelingenstatus als dde subsidaire beschermingstatus  Bevel om het grondgebied te verlaten, bijlage 13 quinquis  Eventuele oplsui琀椀ng gesloten centrum Eventuele beroepsmogelijkheid bij de RVV  Max. 30 dagen na een nega琀椀eve belissing kan de betrokkene beroep aantekenen bij de raad voor vreemdelingenbetwis琀椀ng  Afgewezen verzoekers is deten琀椀e 15 dagen.  Tijdens de duur van dit beroep mag België de vreemdeling niet uitwijzen: bijalge 35 De raad voor vreemdelingen betwis琀椀ng kan:  De beslissing van het CGVS beves琀椀gen ( en dus ook het bevel om het grondgebied te verlaten.  Het dossier terugzenden voor een nieuw onderzoek door het CGVS  De betrokkene toch als vluchteling/ subsidair beschermende erkennen. Eventueel beroep tot vernieteging bij de raad van state  De beslissing van de RVV is de昀椀ni琀椀ef  Een beroep tot vernieteging (= cassa琀椀e) bij de raad van state  Doet geen uitspraken over de grond van de zaak, gaat enkel na of de asielprocedure con昀椀rm de wet werd uitgevoerd.  Zo niet: beslissing van de RVV verbreken en het dossier terugzenden  niet schorsend -> betrokkene dus kan worden uitgewezen worden 琀椀jdens de procedure. Asielprocedure ondergebracht Recht op huisvesteging 琀椀jdens de asielprocedure  beheerd door fedasil (= het federaal agentschap voor de opang van asielzoekers of partnerorganisa琀椀e.  Open opvangstructuur: onderdak, maal琀椀jden, ontspanningsmogelijkheden, medische verzorging, sociale begeleiding, beperkt zakgeld  Uitzondering: vreemdelingen die een verzoek tot interna琀椀onale bescherming deden aan de grens -> gesloten opvangcentrum steenokkerzeel Na 4m eventuele individuele opvangstructuur  Een lokaal opvangini琀椀a琀椀ef: kleinschalige opvang, gecoördineer door een OCMW, meestal in een privéwoning.  Een individuele opvangplaats voor begeleid wonen, beheer door een NGO (vluchtelingenwerk vlaanderen of CIRE) Individuele opvangstructuren worden meestal geen maal琀椀jden aangeboden of schoonmaakmiddelen voorzien: fedasil staat toe dat bewoners ter vervanging wekelijks leefgeld krijgen. Hoe komen vluchtelingen in België terecht?  Illegaal 20 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Humanitair visum ( bedoeling hier langer dan 3 maand te verblijven) = recht maar een gunst Regula琀椀sa琀椀e  Aanvraag tot verblijf om humanitaire redenen art9bis  Uitzonderlijke procedure voor vreemdelingen die al in België verblijven zonder verblijfsrecht = geen humanitair visum  Gunst  Af te raden en beroep te doen op procedure als er een andere we琀琀elijke basisi is voor recht op verblijf ( slachto昀昀er van mensenhandel, gezinsherreneging) Procedure regularisa琀椀e  Beslissing dienst vreemdelingen zaken  Schri昀琀elijk Verloop procedure regularisa琀椀e Indienen van de aanvraag  Bij brugenmeester van de feitelijke verblijfplaats  Conteole of aanvrager wel zijn zijn gemeente verblij昀琀 (woonstcontrole)  Doorzending naar dienst vreemdelinge zaken verloop procedure regularisa琀椀e ( behandelingen en beslissing door de DVZ) de dienst vreemdelingen zaken gaat vervolgens na:  Aanvraag van de betrokkene ontvankelijk is: betrokkene moet aantonen dat er uitzonderlijke omstandigheden zijn waarom hij zijn verblijfsaanvraag in België deed en dat niet kon doen in de diploma琀椀eke of consulaire post van zijn herkomstland.  Of de aanvraag gegrond is, dat wil zeggen of er erns琀椀ge humanitaire redenen zijn om een regularis琀椀e toe te staan. Gegrondheid: of er erns琀椀ge humanitaie redenen zijn:  Onredelijk lange asielprocedure  De vreemdeling is ouder van een minderjarig Belgisch kind, vormt er een reëel en e昀昀ec琀椀ef gezin mee  De vreemdeling is duurzaam lokaal verankerd (= hee昀琀 het centrum van zijn a昀昀ec琀椀eve, economische en sociale belangen in België beves琀椀gd (heel uitz)  Staatsloosheid, onverwijerheid bijzondere banden met België Na de beslissing van de DVZ Ontvankelijk en gegrond?  Inschrijving vreemdelingenrgister  BIVR ( bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister)  Tijdelijke A-kaart of een B-kaart de昀椀ni琀椀ef Beslissing nega琀椀ef? 21 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Bevel om grondgebied te verlaten betrokkene kan daartegen een schorsings of annula琀椀eberoep instellen bij de raad voor vreemdelingenbetwis琀椀ng. Geves琀椀gde vreemdeling Één van de sterkste verblijfstatuten:  Vast verblijfrecht  Bescherming tegen uitwijzing  Beter social rechtsposi琀椀e ( inzake lee昀氀oon) Vreemdelingen kunnen de vesteging pas aanvragen nadat ze een ander vast verblijfsrecht hebben bekomen. Het gaat dus om vreemdelingen die in het bezit zijn van een BIVR voor de昀椀ni琀椀ef verblijf ( elektronische B kaart) en:  Familielid zijn van een geves琀椀gde niet Eu/ EER- vreemdeling (na de proefperiode van drie jaar) indein het de echtgenoot of partner betre昀琀 moet men op het moiment van de aanvraag nog steeds samenwonen of  Een ononderbroken legaal verblijf van vijf jaar in België aantonen. Procedure geves琀椀gde vreemdeling Indienen van de aanvraag: bij de gemeente via de Dienst bevolking Behandelung en beslissing  Registra琀椀e en controle verblijfsrecht onbepaalde nduur (zo niet: aanvraag niet in overweging)  Indien vreemdeling wel een verblijfsrecht van onbepaalde duur hee昀琀 dan stuurt de gemeente de aanvraag door naar DVZ te brussel. Zal de vestegingsaanvraag dan onderzoeken en neemt binnen de vijf maand na de aanvraag een beslissing ten gronde. Na de beslissing van de DVZ  Nega琀椀eve beslissing: behoudt vast verblijfsrecht, maar wordt niet omgezet in het statuur van geves琀椀gde vreemdeling. Beroep aantekeken bij de RVV  Posi琀椀eve beslissing: betrokkene word ingeschreven in het bevolkingsregister ipv vreemdelingenregister en ontvang een elektronische C-kaart = 5 jaar geldig Niet begeleide minderjarige vreemdelingen De昀椀ni琀椀e  Jonger dan 18j  Niet begeleid door iemand ouderlijk gezag of voogd  De昀椀nitef als NBMV geïden琀椀昀椀ceerd is door de dienst voogdij België moet:  Ernaar streven de minderjarige met zijn ouders te herenigen  In afwach琀椀ng moet opvang en hem tegen misbruik en uitbui琀椀ng moet beschermen  Niet onbegeleid naar zijn herkomstland terugbrengen tenzij er voldoende garan琀椀es zijn voor de opvang van de minderjarige te plaatsen  Krijgt een voogd toegewezen 22 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Let op! Sommige minderjarigen kunnen in aanmerkingen komen voor andere statuten zoals dat van erkend vluchteling. Procedure “bijzondere verblijfsmachteging voot NBMV  Schri昀琀elijke aanvraag bij dienst vreemdelingen zaken door voogd ( toegewezen door dienst voogdij)  Dienst vreemdelingenzaken vindt het verhoor plaats van e NBMV, in aanwezigheid van de voogd, een tolk, en een advocaat (vraag van voogt); doel: duurzame oplossing te bepalen met betreking tot het verblijf van NBMV  Als DVZ na individueel onderzoek beslist dat de duurzame oplossing bestaat uit een terugkeer, krijgt de voogd een bevel tot terugbrenging. Binnen de 30 dagen beroep aantekekeken bij RVV)  Posi琀椀ef  A琀琀est van Immatricula琀椀e (oranje kaart) voor 6 m. (1x verlengbaar)  Als, na de geldigheidsduur van het A琀琀est, duidelijk is dat de duurzame oplossing (nog steeds) het verblijf in België is  elektronische A-kaart voor de duur van 1 jaar (2x verlengbaar (zie kleurschema).  Na a昀氀oop van 3 jaar verblijf met een elektronische A- kaart elektronische B-kaart  Bij het bereiken van de meerderjarigheid kan de betrokkene verder in België verblijven, zij het onder voorwaarden die hem door de DVZ zullen meegedeeld worden (hetzij onderwijs volgen + bewijs van bestaansmiddelen hetzij bewijs van tewerkstelling). De voogd van een NBMV par琀椀culieren (vrijwilligers), erkend door de Dienst Voogdij professionelen die deel uitmaken van een vereniging die met de Dienst Voogdij een akkoord hee昀琀 gesloten NBMV in alle rechtshandelingen vertegenwoordigen regelma琀椀g contact en een vertrouwensrela琀椀e opbouwen ziet toe op het welzijn van het kind – een degelijk onderkomen hee昀琀 – onderwijs – (medische) zorgen beheert de en rapporteert bij de vrederechter en aan de Dienst voogdij uiteindelijke doel van de voogd is het formuleren van voorstellen (aan de DVZ) voor een duurzame oplossing in het belang van de minderjarige waar worden NMBV ondergebracht 琀椀jdens en na de procedure? 1. Observa琀椀e- en oriënta琀椀ecentrum (2-4 w.) Fedasil hee昀琀 twee dergelijke centra in Steenokkerzeel en Neder-over- Heembeek, met elk 50 plaatsen. Doel is tweeërlei: controle statuut eerste medische, psychologische en sociale pro昀椀elschets (observa琀椀e) + bepalen naar welke opvangstructuur doorverwezen kan worden (oriënta琀椀e). 23 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 2. Aangepaste opvang in een centrum. collec琀椀eve opvang (bv. fed. opvangcentrum van Fedasil, of een verblijf binnen een instelling uit de integrale jeugdhulp, enz…). 3. Begeleid zelfstandig wonen. Tussen 17 en 18j.) 4. Eigen huisves琀椀ng of uitstel van vertrek uit de opvang. verblijfsrecht  einde recht op opvang na 2m. op zoek gaan naar eigen huisves琀椀ng (ev. via OCMW) Ev. moet de voogd een uitstel van vertrek uit de opvang aanvragen bij Fedasil. Dit uitstel van vertrek wordt maand per maand toegekend. Hoofstuk 4: vreemdelingen zonder we琀 g verblijf Wie? Illegalen” mensen zonder papieren mensen zonder we琀 g verblijf.  Uitgeproduceerden: mensen die een verblijfsprocedure hebben doorlopen, bv; een assielprocedure of een procedure gezinsherreneging, en 琀椀jdens de periode wel een 琀椀jdelijk verblijfsdocument hadden, maar op het einde van de rit botsen op een de昀椀ni琀椀eve weigering van hun verblijfsaanvraag waardoor zij hun 琀椀jdelijk verblijfsrecht verliezen  Overstayers: mensen die legaal zijn binnengekomen bijvoorbeeld; als toerist maar langer bblijven dan hun visum of 琀椀jdelijk verblijfsdocument toestaat.  Clandes琀椀enen: steken de grens over en starten nooit een verblijsprocedure op: transitvreemdelingen die vanuit belgIe verder willen reizen naar een ander land  Vreemdelingen die hun vast verblijf verloren hebben: na een kb uitze琀 ng of een Mb terugwijzing (wanneer ze de openbare orde of veiligheid van het land hebben geschaad. Onwe琀 g verblijf is stra昀戀aar/hulp verlenen aan mensen zonder we琀 g verblijf is dat niet  gevangenisstraf van 3 maanden, is uitzonderlijk  eerder een bevel om het grondgebied te verlaten Geen opvolging  gedwongen uitwijzing  Hulp of bijstand vanuit humanitaire overwegingen  niet stra昀戀aar Hulp of bijstand om illegaal het land binnen te komen met het doel daar 昀椀nancieel voordeel uit te halen  misdrijf mensensmokkel. Uitwijzingsprocedure Mensen zonder we琀 g verblijf kunnen een uitwijzingsbevel (BGV) krijgen dat hen oplegt binnen een bepaalde termijn (meestal 30 d.) vrijwillig het land te verlaten. – Geen opvolging ==> kan worden vastgehouden in een gesloten centrum in afwach琀椀ng van gedwongen repatriëring. – Ev. beroep bij de RVV / in kortgeding bij de voorzi琀琀er van de rechtbank van eerste aanleg/ EHRM Het verblijf 琀椀jdens de termijn om het grondgebied te verlaten:  eigen verblijfplaats: 24 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 o zal zich enkele keren moeten aanmelden op de gemeente. o Na het verstrijken van de termijn, zal de poli琀椀e het adres van de betrokkene controleren  in een open opvangstructuur gereserveerd voor de speci昀椀eke begeleiding op het gebied van (vrijwillige) terugkeer  gesloten terugkeerplaatsen: Personen die een risico vormen op onderduiken of een gevaar vormen voor de openbare orde of na琀椀onale veiligheid, of die een eerder bevel om het grondgebied te verlaten niet hebben gerespecteerd ondersteuningsaanbod bij vrijwillge terugkeer  betaling van het reis琀椀cket, + in sommige gevallen uitgebreid met een terugkeerpremie en/of reïntegra琀椀esteun.  onthaal en begeleiding bij vertrek en aankomst.  Interna琀椀onale Organisa琀椀e voor Migra琀椀e (IOM), in samenwerking met sociale diensten, CAW’s, en Caritas Interna琀椀onal Belgium, en met de permanente terugkeerloke琀琀en van Fedasil (in Brussel, Antwerpen, Gent en Luik).  voor mensen die het land moeten verlaten omwille van hun onwe琀 g verblijf & voor asielzoekers en kandidaat-asielzoekers die zich hebben bedacht hoofdstuk 5: vreemdelingen en arbeid vreemdelingen en arbeid  Mogen niet werken: o vreemdelingen zonder we琀 g verblijf o toeristen (voor zover ze uit “derde landen” komen) o verzoekers om interna琀椀onale bescherming (= asielzoekers) 琀椀jdens de eerste 4 maanden van de asielprocedure  Van de vreemdelingen die wél mogen werken hebben sommige categorieën een arbeidskaart (voor werknemers) of beroepskaart (voor zelfstandigen) nodig. Andere categorieën zijn vrijgesteld van arbeids- of beroepskaart. Hoofdstuk 6: sociale hulpverlening aan vreemdelingen Soorten dienstverlening: 1. Het recht op maatschappelijke integra琀椀e. 2. Het recht op materiële hulp. 3. Het recht op maatschappelijke dienstverlening. Het recht op maatschappelijke integra琀椀e  Soort hulp: tewerkstelling/lee昀氀oon, al dan niet gekoppeld aan GPMI (zie vaardig in het recht)  Gerech琀椀gden 25 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 o werkelijke verblijfplaats in België hebben.  Dat wil zeggen dat de aanvrager gewoonlijk of bestendig in België verblij昀琀 EN op Belgisch grondgebied MAG verblijven. Het is dus al meteen duidelijk dat illegalen uitgesloten zijn van het recht op maatschappelijke integra琀椀e. o meerderjarig zijn (uitz. bestaan) o na琀椀onaliteitsvoorwaarde: behoren tot één van de volgende categorieën:  Belg, EU-burger (en familieleden) met verblijfsrecht > 3 m., vreemdeling ingeschreven in het bevolkingsregister (dit zijn o.m. de zgn. geves琀椀gde vreemdelingen, zie hoger), staatloos, (erkend) vluchteling, subsidiair beschermde o geen toereikende bestaansmiddelen hebben o werkbereid zijn (tenzij die om gezondheids- of billijkheidsredenen niet mogelijk is) o rechten op uitkeringen en op onderhoudsgelden laten gelden. Materiële hulp ( op grond van de opvangwet)  Soort hulp o huisves琀椀ng in een (open)opvangstructuur o maatschappelijke begeleiding o Juridische hulp o Medische begeleiding o Psychologische begeleiding o Toegang tot een begeleidingsprogramma van vrijwillige terugkeer  Gerech琀椀gden o Personen die nog in een asielprocedure zi琀琀en en hun familieleden o NBMV o behoe昀琀ige minderjarigen die met hun ouders illegaal in België verblijven. Zij hebben recht op materiële hulp die onontbeerlijk is voor de ontwikkeling van de kinderen en worden meestal ondergebracht in een open terugkeercentrum. Maatschappelijke dienstverlening ( a昀栀ankelijk)  Soort hulp o 昀椀nanciële steun: periodiek/eenmalig. o sociale tewerkstelling o maatschappelijke par琀椀cipa琀椀e: bevordering van sociale par琀椀cipa琀椀e, culturele en sociale ontplooiing o (her)huisves琀椀ng o aanslui琀椀ng bij een ziekenfonds of hulpkas (illegale vreemdelingen  enkel recht op de zgn. dringende medische hulp) o uitoefenen van voogdij over minderjarigen over wie niemand anders het gezag, de voogdij of de materiële bewaring hee昀琀.  Gerech琀椀gden o een natuurlijke persoon zijn die, zonder hulp van het OCMW, niet in staat is om een menswaardig leven te leiden, Laatste vangnet! 26 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 o Vreemdelingen met illegaal verblijf: enkel dringende medische hulp o Niet EU onderdanen en familie, eerste 3 maand van hun verblijf! o Vreemdeling die recht hee昀琀 op materiële hulp zal geen recht hebben op maatschappelijk dvl. o LET OP! Keerzijde!! Hoofdstuk 7: vreemdeling en ziekte Vreemdeling en ziekte  Kunnen vreemdelingen een ziekteverzekering hebben?  Wat met hun medische kosten?   a昀栀. Statuut Hoofdstuk 8: vreemdelignen en inburgering Inburgeringsplicht volgens vlaamse regelgeving  inburgeringstraject enkel voorbehouden voor vreemdelingen met een duurzame verblijfsvergunning  Voor sommige nieuwkomers is dit inburgeringstraject verplicht. o (gezinsmigranten van buiten de EER, erkende vluchtelingen, subsidiair beschermden en geregulariseerden) o administra琀椀eve geldboete (die kan oplopen tot 5000 euro).  Betalend (alles samen € 360)  Slagen voor Nederlands en maatschappelijke oriënta琀椀e is verplicht  2 extra peilers voor niet-werkenden o een verplichte inschrijving bij de VDAB o een par琀椀cipa琀椀e- en netwerktraject van minimaal veer琀椀g uur o + 2 j. na behalen inburgeringsa琀琀est moeten ze aantonen dat ze niveau B1 mondeling hebben behaald Integra琀椀e-inspannignen volgens federale regelgeving  vreemdelingen die een verblijf aanvragen moeten integra琀椀e-inspanningen leveren om hun verblijf te behouden (als ze het al toegekend krijgen): o het volgen van een inburgeringscursus o werken als werknemer, ambtenaar of zelfstandige o studeren aan een onderwijsinstelling o volgen van een erkende beroepsopleiding o kennis van de taal (van de plaats van inschrijving in het rijksregister) o ac琀椀ef deelnemen aan het verenigingsleven o strafrechtelijk verleden  Deze voorwaarde niet van toepassing op een groot aantal verblijfsstatuten (Verzoekers om interna琀椀onale bescherming (= asielzoekers) ,Erkende vluchtelingen, inclusief familieleden ,Subsidiair beschermden, inclusief familieleden, Unieburgers, inclusief familieleden, Buitenlandse studenten,…) 27 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Hoofdstuk 9:actualiteit Vluchtelingen uit oekraïne  Vrees dat asielinstan琀椀es zouden overspoeld worden met verzoeken  quasi automa琀椀sch een beschermingsstatuut zonder lange asielprocedure = “Tijdelijk beschermingsstatuut als ontheemde”  procedure o betrokkene kan zonder visum naar België komen, hee昀琀 sowieso recht op kortverblijf (3 m.) o Aanvraag van het “琀椀jdelijk beschermingsstatuut van ontheemde” in het Eurosta琀椀on  Registra琀椀e van iden琀椀teitsgegevens  Voorwaarden ok?  ‘a琀琀est 琀椀jdelijke bescherming’ o Met a琀琀est naar het gemeentebestuur van verblijfplaats  elektronische A- kaart bekomen.  Uiteraard ook ‘reguliere’ statuten mogelijk  elk statuut hee昀琀 andere rechten (zie schema volgende slide) Europees migra琀椀e – akkoord  De “snelle grensprocedure” o migranten uit landen met een lage erkenningsgraad (d.w.z. < 20 %)  versnelde procedure (max 12 w.)  Verplichte solidariteit o Migranten conform de gewone asielprocedure   de Dublin-regels  grote druk op buitengrenzen van de EU (land van binnenkomst) o Elk EU land zal nu moeten bijdragen conform verdeelsleutel (bevolkingsaantal een BBP) Het belgische migra琀椀e-akkoord van 2023  700 nieuwe opvangplaatsen  Afgewezen asielzoekers binnen de 30 d. uit de opvangcentra  Wie het land moet verlaten, zal verplicht moeten meewerken aan terugkeerbegeleiding.  Meer ‘escorteurs’ bij DVZ  striktere en snellere uitvoering van de Dublin-regels  Verstrenging van de regels rond gezinshereniging  Gezinshereniging met Belgische kinderen zal enkel mogelijk zijn door de ouder die ook daadwerkelijk de dagelijkse zorg draagt voor het kind.  Verbod om minj. vast te houden in gesloten centra wordt we琀琀elijk verankerd Beroepsgeheim 3 rechts昀椀guren: 28 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 In de hulp- en zorgverlening kan het omgaan met vertrouwelijke informa琀椀e vanuit drie rechts昀椀guren benaderd worden: de discre琀椀eplicht de privacybescherming het beroepsgeheim van art.458 SW. Hoofdstuk 1: privacy Begrip  “Allerlei persoonsgebonden feiten, gevoelens, meningen en gedragingen die de persoon voor zichzelf wenst te behouden.”  Complex begrip: moeilijk in 1 de昀椀ni琀椀e te va琀琀en.  Vele dimensies: o recht op rust en isolement o recht op fysieke, morele en psychische integriteit o recht op geheimhouding van info m.b.t. de persoon o recht op uitbouw van menselijke contacten o …  Evolu琀椀ef begrip → plaats en 琀椀jd gebonden  Rescheming ervan is mensenrecht Bescherming van de privacy  Fundamenteel recht  Bescherming door (inter)na琀椀onale rechtsregels  Art. 22 GW  “Iedereen hee昀琀 recht op eerbiediging van zijn privéleven en zijn gezinsleven, behoudens in gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald.”  Art. 12 UVRM  Art. 17 BUPO  Art. 8 EVRM Schending van de privacy  In verschillende omstandigheden bestaat er een legi琀椀em belang om iemands privacy te doorprikken, desnoods ongewenst o Strafonderzoek  Bv. huiszoekingen o Sociale zekerheid  Bv. Opvragen van familiale omstandigheden om het bedrag van een uitkering te bepalen o Gezondheidszorg  Bv. opvragen van medisch dossier om de juiste behandeling te kunnen toepassen  Privacy is dus ook een kwes琀椀e van evenwicht zoeken tussen con昀氀icterende rechtma琀椀ge belangen. 29 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Schending van de privacy Privacy is dus ook een kwes琀椀e van evenwicht zoeken tussen con昀氀icterende rechtma琀椀ge belangen. Toetssteen : drieledig criterium Legaliteit: de inmenging wordt voorzien door een wet in de brede zin van het woord, m.a.w. door een rechtsnorm. Legi琀椀miteit: de inmenging beoogt de vrijwaring van één van de limita琀椀ef opgesomde waarden. Propor琀椀onaliteit: de inmenging is slechts toegelaten voor zover zij in een democra琀椀sche rechtsstaat nodig is. Hoofdstuk 2: beroepsgeheim Inleiding:  Ar琀椀kel 458 SW.:  “Geneesheren, heelkundigen, o昀케cieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd en deze bekendmaken buiten het geval dat ze worden geroepen om in rechte of voor een parlementaire onderzoekscommissie getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestra昀琀 met een gevangenisstraf van 8 dagen tot zes maanden en een geldboete van honderd tot vij昀栀onderd euro”. Begrip in evolu琀椀e 1. Van absoluut gegeven… 2. beroepsgeheim kon niet wijken, in geen geval! 3. …naar begrip in rela琀椀e tot andere waarden 4. Vanaf de tweede hel昀琀 van de 20ste eeuw: meer genuanceerd 5. Steeds meer werd het rela琀椀eve karakter van het beroepsgeheim bepleit: 6. het beroepsgeheim kan nooit een doel of waarde op zich zijn, maar moet worden gezien in rela琀椀e tot andere waarden zoals: a. het belang van de cliënt, b. het belang van de geheimhouder of c. het belang van derden. Toepassinsgebied wie?  BEROEP: geneesheren, heelkundigen, o昀케cieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen …  STAAT: dezelfde hoedanigheid als beroepskracht (bv. stagiairs)  NOODZAKELIJKE VERTROUWENSFIGUUR 30 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 o Vertrouwensrela琀椀e moet voorwaarde vormen om beroep te kunnen uitoefenen o Cliënt moet genoodzaakt zijn om de beroepsbeoefenaar in vertrouwen te nemen Wie, basisregel Concreet Medisch geschoolde hulpverlener: → Artsen, verpleegkundigen, tandartsen, vroedvrouwen, apothekers, kinesisten → Psychologen → Paramedische beroepen: medisch-laboratoriumtechnoloog, ergotherapeut, bandagist, orthesist, prothesist, dië琀椀st, technoloog medische beeldvorming, farmaceu琀椀sch technisch assistent, orthopedist en podoloog → Zorgkundigen (Wet uitoefening geneeskunst, vb. personenzorg RVT) → Beoefenaars niet-conven琀椀onele geneeskunst: homeopathie, chiropraxie, osteopathie en acupunctuur Concreet Niet medisch geschoolde hulpverlener: Sociaal werk, toegepaste psychologie; orthopedagogie Bijvoorbeeld:  Jus琀椀琀椀e – assistent  Straathoekwerkers  Jeugdwerker  Opbouwwerker  Persoonlijk assistent van personen met een handicap  Consulent uit de bijzondere jeugdzorg 31 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Aanvullende wetgeving: in wetgeving steeds vaker verwijzing naar beroepsgeheim  OCMW-wet (Openbare centra voor Maatschappelijk Welzijn)  Jeugdbeschermingswet  Decreten Bijzondere JeugdBijstand  Decreet Algemeen Welzijnswerk  Decreet Geestelijke Gezondheidszorg  Decreet Integrale Jeugdhulp  CLB-Decreet (Centra voor leerlingenbegeleiding)  “Welzijnsbemiddelaars” Toepassingsgebied: Kennis uit hoofde van beroep of staat  Normale uitoefening van zijn vertrouwensfunc琀椀e Van geheimen  Alle info verband kan worden gebracht met een iden琀椀昀椀ceerbaar persoon Die hem zijn toevertrouwd  Vernemen, vaststellen, horen, lezen Wanneer is er een schending? Schending?  Wanner?  Kennis van geheim uit hoofde van beroep of staat  Bekendmaking geheim  Opze琀琀elijk  Er moet geen schade zijn Hoofdstuk 3: discre琀椀eplicht Begrip De verplich琀椀ng om bij het uitoefenen van een ambt of func琀椀e geen gegevens vrij te geven aan anderen dan diegenen die gerech琀椀gd zijn er kennis van te nemen.” De discre琀椀eplicht beschermt de organisa琀椀e waarvoor ze werd opgelegd NIET de vertrouwensrela琀椀e tussen de hulpverlener en de cliënt Beschermt private belang NIET maatschappelijk belang  geen strafrechtelijk concept 32 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 33 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 De medewerker van mijn internetprovider mag mijn gegevens niet bezorgen aan mijn buurman omwille van a. Mijn recht op privacy b. Zijn discre琀椀eplicht  is geen bescherming van de belangen van de dienst opdracht of organisa琀椀e c. Zijn beroepsgeheim  de medewerker van mijn internetprovider is niet gebonden door beroepsgeheim Hoofdstuk 4 meldingsplicht Wat is melding?  elke kennisgeving van een misdrijf of van informa琀椀e  met het oog op de bescherming van de integriteit of veiligheid  door een hulpverlener, die zelf niet als slachto昀昀er of benadeelde kan worden beschouwd  aan een gerechtelijke of poli琀椀onele overheid. o NIET een interne melding / doorverwijzing o Bv. NIET jeugdhulpaanbieder die aanmelding moet doen bij gemandateerde voorziening  NIET rapportageplicht o Bv. jus琀椀琀椀eassistenten t.a.v. jus琀椀琀椀ële instan琀椀es Wanneer doe je een melding? Als de bescherming van de individuele veiligheid en integriteit EN/OF Als de bescherming van de maatschappelijke veiligheid Primeert/voorrang moet krijgen op de bescherming vd vertrouwensrela琀椀e tss hulpverlener & cliënt (het beroepsgeheim uitzonderingen op beroepsgeheim die een meldig mogelijk maken?  Is er een meldrecht/ meldplicht?  MELDPLICHT o De hvl’er MOET de informa琀椀e meedelen  MELDRECHT o De hvl’er KAN de informa琀椀e meedelen  Afweging maken tussen spreek- en zwijgrecht  Afweging tussen bescherming van de vertrouwensrela琀椀e en bescherming van de veiligheid van cliënt en/of anderen De principes 34 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Wie geen beroep kan doen op een uitzondering, moet teruggrijpen naar het uitgangspunt van het beroepsgeheim. Dan primeert de zwijgplicht en is informa琀椀edeling met poli琀椀e of jus琀椀琀椀e bijgevolg niet mogelijk is. Maar er zijn uitzonderingen die je toela琀椀ng geven om het beroepsgeheim te doorbreken en te spreken. Je kan je meldrecht doen gelden: - In geval van schuldig hulpverzuim; - In situa琀椀es van noodtoestand; - Met instemming van de cliënt; - Geval van ar琀椀kel 458bis Strafwetboek,; - Wanneer de cliënt het slachto昀昀er is; - VOS (jeugdhulp). Enkel in uitzonderlijke gevallen spreken we over meldplicht, m.n. in geval van: - schuldig hulpverzuim - als je weet hebt van terroris琀椀sche misdrijven - indien parket gegevens opvraagt ikv OZ (passieve meldplicht) Overzicht  Uitzonderingen met oog op bescherming integriteit en veiligheid o Schuldig hulpverzuim o Noodtoestand o Instemming van de cliënt  Uitzondering met oog op bescherming integriteit o Art. 458bis SW. (minderjarige/kwetsbare persoon) o Cliënt-slachto昀昀er o VOS Integrale jeugdhulp  Uitzondering met oog op bescherming maatschappelijke veiligheid  Terroris琀椀sche misdrijven We zoomen verder in op 6 uitzonderingssitua琀椀es die je meldrecht geven  schuldig hulpverzuim;  de noodtoestand;  de instemming van de cliënt;  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek;  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is;  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS) 35 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 schuldig hulpverzuim  Wie kennis hee昀琀 van het feit dat iemand in een toestand van groot gevaar verkeert, moet hulp verlenen of verscha昀昀en als hij kan helpen zonder erns琀椀g gevaar voor zichzelf of voor anderen.  Geen hulp?  kan strafrechtelijk veroordeeld worden wegens schuldig hulpverzuim  Strafverzwaring indien persoon in gevaar minderjarig of kwetsbaar Schuldig hulpverzuim Toepassingsvoorwaarden o Groot gevaar  Erns琀椀g, reëel en acuut gevaar  Bedreiging erns琀椀ge aantas琀椀ng fysieke of psychische integriteit, veiligheid, vrijheid of eerbaarheid o Verzuim hulp te verlenen of te verscha昀昀en  Probeer eerst of je voldoende hulp kan verlenen binnen de hulpverlening vooraleer je naar poli琀椀e/jus琀椀琀椀e stapt o Bewust niet handelen o Zonder erns琀椀g gevaar voor zichzelf of anderen  De verplich琀椀ng om hulp te bieden, geldt enkel als de hulpverlener kan helpen zonder erns琀椀g gevaar voor zichzelf of voor anderen. Schuldig hulpverzuim  MELDRECHT  Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een hulpverlener op geen enkele andere wijze hulp bieden, dan door middel van een melding aan jus琀椀琀椀e of poli琀椀e. o Dan wel MELDPLICHT. Schuldig hulpverzuim Probeer eerst of je voldoende hulp kan verlenen binnen de hulpverlening vooraleer je naar poli琀椀e/jus琀椀琀椀e stapt Bied je geen hulp (zonder erns琀椀ge gevaar voor jezelf of anderen)?  je kan strafrechtelijk veroordeeld worden wegens schuldig hulpverzuim 36 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Strafverzwaring indien persoon in gevaar minderjarig of kwetsbaar is We zoomen verder in op de 6 uitzonderingssitua琀椀es die je meldrecht geven o schuldig hulpverzuim; o de noodtoestand; o de instemming van de cliënt; o ar琀椀kel 458bis Strafwetboek; o de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is; o de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS). Noodtoestand  Drieledige toets vooraleer je BG kan doorbreken o Noodzakelijk voor het veiligstellen van een hoger of minstens even hoog belang o Erns琀椀g dreigend gevaar o Subsidariteit We zoomen verder in op de 6 uitzonderingssitua琀椀es die je meldrecht geven  schuldig hulpverzuim;  de noodtoestand;  de instemming van de cliënt;  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek;  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is;  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS). Instemming van de cliënt Wanneer cliënt zelf vraagt om een melding te doen – Omdat de drempel te hoog is om zelf aangi昀琀e te doen? (琀椀p: samen/ op papier) – Omdat de cliënt nega琀椀eve ervaringen hee昀琀 met poli琀椀e/jus琀椀琀椀e? Onzekere grondslag, zie voorwaarden:  MELDRECHT 37 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 We zoomen verder in op de 6 uitoznderingssitua琀椀es die je meldrecht geven  schuldig hulpverzuim;  de noodtoestand;  de instemming van de cliënt;  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek;  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is;  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS). Art. 458bis SW (minderjarige/kwetsbaar)  Wanneer de integriteit van MJ/kwetsbare in het gedrang is  Voorwaarden Art. 458bis Sw.: “Eenieder, die uit hoofde van zijn staat of beroep houder is van geheimen en hierdoor kennis hee昀琀 van een misdrijf zoals omschreven in de ar琀椀kelen 372 tot 377, 392 tot 394, 396 tot 405ter, 409, 423, 425 en 426, gepleegd op een minderjarige of op een persoon die kwetsbaar is ten gevolge van zijn lee昀琀ijd, zwangerschap, partnergeweld, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid kan, onverminderd de verplich琀椀ngen hem opgelegd door ar琀椀kel 422bis, het misdrijf ter kennis brengen van de procureur des Konings, hetzij wanneer er een erns琀椀g en dreigend gevaar bestaat voor de fysieke of psychische integriteit van de minderjarige of de bedoelde kwetsbare persoon en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen, hetzij wanneer er aanwijzingen zijn van een gewich琀椀g en reëel gevaar dat andere minderjarigen of bedoelde 38 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 kwetsbare personen het slachto昀昀er worden van de in voormelde ar琀椀kelen bedoelde misdrijven en hij deze integriteit niet zelf of met hulp van anderen kan beschermen”. Ik heb meldrecht op basis van art 458bis SW. en kan melding doen bij het parket. We zoomen verder in op de 6 uitzonderingssitua琀椀es die je meldrecht gven.  schuldig hulpverzuim;  de noodtoestand;  de instemming van de cliënt;  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek;  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is;  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS). Cliënt-slachto昀昀er Beroepsgeheim beoogt bescherming van cliënt Maar bescherming van de client verantwoordt soms het doorbreken van het beroepsgeheim. (Rechtvaardigheid?)  MELDRECHT Ø Pas op met contextgerichte werking: dader is ook cliënt!  geen meldrecht! Ø Pas op met impact op de beroepsgroep! We zommen verder in op de 6 uitzonderingssitua琀椀es die je meldrecht geven  schuldig hulpverzuim;  de noodtoestand;  de instemming van de cliënt;  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek;  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is;  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (VOS). Vos Doorverwijzging verontrustende situa琀椀es 39 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Beperkte feedback we zommen verder in op 3 uitzonderingssitua琀椀es  schuldig hulpverzuim;  als je weet hebt van terroris琀椀sche misdrijven;  indien parket gegevens opvraagt ikv OZ (passieve meldplicht). We zoomen verder in op de 3 uitzonderingssitua琀椀es die je meldplicht geven:  schuldig hulpverzuim;  als je weet hebt van terroris琀椀sche misdrijven;  indien parket gegevens opvraagt ikv OZ (passieve meldplicht). Schuldig hulpverzuim Zie eerder MELDRECHT Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een hulpverlener op geen enkele andere wijze hulp bieden, dan door middel van een melding aan jus琀椀琀椀e of poli琀椀e. 40 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 – Dan wel MELDPLICHT. We zoomen verder in op de 3 uitzonderingssitua琀椀es die je meldplicht geven – schuldig hulpverzuim; – als je weet hebt van terroris琀椀sche misdrijven; – indien parket gegevens opvraagt ikv OZ (passieve meldplicht). Speci昀椀eke meldplicht voor instellingen van sociale zekerheid - ac琀椀eve meldplicht We zoomen verder in op de3 uitoznderingssitua琀椀es die je meldplicht geven  schuldig hulpverzuim;  als je weet hebt van terroris琀椀sche misdrijven;  indien parket gegevens opvraagt i.f.v. SZ (passieve meldplicht). Speci昀椀eke meldplicht voor instellingen van sociale zekerheid Passieve meldplicht Let op! Zwijgplicht  De ambtelijke aangi昀琀e en private aangi昀琀e vormen GEEN uitz. Op beroepsgeheim!  Ambtelijke aangi昀琀e 41 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Private aangi昀琀 Meldrecht of meldplich琀椀ng samenva琀 ng ZWIJGPLICHT. 1. Wie geen beroep kan doen op een uitzondering, moet teruggrijpen naar het uitgangspunt van het beroepsgeheim. Dat wil zeggen dat de zwijgplicht primeert en informa琀椀edeling met poli琀椀e of jus琀椀琀椀e bijgevolg niet mogelijk is. 2. Het beroepsgeheim gaat voor op de ambtelijke of private aangi昀琀eplicht, zodat ook dan de zwijgplicht blij昀琀 bestaan indien geen andere uitzondering van toepassing is. MELDRECHT. Volgende uitzonderingen op BG impliceren een meldrecht:  de instemming van de cliënt  de verontrus琀椀ng in de integrale jeugdhulp (doorverwijzing en beperkte feedback)  de melding van feiten waarvan de cliënt het slachto昀昀er is  ar琀椀kel 458bis Strafwetboek  de noodtoestand  schuldig hulpverzuim MELDPLICHT. Enkel in uitzonderlijke gevallen. 1. In uitzonderlijke gevallen kan een hulpverlener op geen enkele andere wijze hulp bieden, dan door middel van een melding aan poli琀椀e en/of jus琀椀琀椀e. In die hypothese houdt het misdrijf van schuldig hulpverzuim een daadwerkelijke meldplicht in. 2. Zijn de voorwaarden vervuld voor de melding van terroris琀椀sche misdrijven (ar琀椀kel 46bis/1 Wetboek van Strafvordering), dan moeten (personeelsleden van) socialezekerheidsinstellingen bepaalde informa琀椀e bekendmaken. Deel dossierbeheer Wat met:  Samenwerken in team?  Communica琀椀e met de (familiale en sociale) context van de cliënt?  Netwerken met hulpverleners van andere disciplines en uit andere organisa琀椀es?  Nood aan info-uitwisseling! 42 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Uitzonderingen nodig op beroepsgeheim! Uitzonderingen die samenwerking mogelijk maken 1° gedeeld beroepsgeheim 2° gezamenlijk beroepsgeheim 3° instemming van de cliënt. 4° de noodtoestand. Gedeeld beroepsgeheim Informa琀椀e delen met meerdere hvl’ers die bij ‘behandeling’ betrokken zijn Toepassing in de wetgeving  We琀琀elijke informa琀椀estromen tussen welzijnsactoren:  CLB kan noodzakelijke info doorgeven aan de school (Besluit CLB-dossier)  Decreet Integrale Jeugdhulp: alle betrokken actoren bij de jeugdhulpverlening kunnen gegevens uitwisselen  Het aanleveren van diagnos琀椀ek door de jeugdhulpaanbieders aan de toegangspoort (Decreet Integrale Jeugdhulp)  Verplich琀椀ng voor CGG om met de verwijzer en andere betrokken hulpverleners te overleggen (Decreet GGZ)  Uitwisselen van gegevens tussen jus琀椀琀椀eassistenten en gespecialiseerde diensten (Samenwerkingsakkoord Begeleiding en Behandeling Daders Seksueel Misbruik)  Wet uitoefening geneeskunst: voorze琀 ng of vervolledigen van een medische behandeling, info doorgeven Gezamenlijk beroepsgeheim  Informa琀椀e delen binnen eenzelfde team 43 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Instemming van de cliënt Indien voorwaarden gezamenlijk / gedeeld BG niet aanwezig, volstaat dan de instemming van de cliënt? Noodtoestand  Geen gedeeld / gezamenlijk BG  Geen instemming  Wel acute situa琀椀e 44 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Deel arbeidsrecht Arbeidsrecht  het geheel van rechtsregels die de verhoudingen regelt tussen werknemers en werkgevers  Individueel en collec琀椀ef arbeidsrecht  Werknemers en ambtenaren De arbeidsovereenkomst loon WG WN + gezag arbeid 45 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Gezag of mogelijkheid tot gezag Loon + arbeid zonder gezag: aannemingsovereenkomst De soorten arbeidsovereenkomsten  Indeling op basis van de aard van het werk  Indeling op basis van de duur van het werk  Indeling op basis van de omvang van het werk Indeling op basis van de aard van het werk  Arbeiders Bedienden  hoofdzakelijk hoofdzakelijk  handenarbeid hoofdarbeid  Mogelijkheid tot afwijking in voordeel WN’er  Sinds 1/1/2014: eenheidsstatuut enkel op vlak carensdag, proefperiode en opzegtermijn Indeling op basis van de duur van de arbeidsovereenkomst  Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur  Arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur  Vervangingsovereenkomst   van groot belang bij ontslag Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur  Geen duur琀椀jd bepaald  Al琀椀jd mogelijk tot ontslag mits opzegtermijn  Mondelinge arbeidsovereenkomst mogelijk Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur  Begin-en eind琀椀jd vermeld  Eventueel ook duidelijk omschreven werk  Geen ontslag mogelijk, indien toch: contractbreuk   schadevergoeding  (sinds 2014 uitz.voor de 1e hel昀琀 van de AO)  Moet schri昀琀elijk, anders onbepaalde duur  Max. 4 opeenvolgend en totaal 2 jaar (uitz.), anders AO onbepaalde duur Vervangovereenkomst  AO ter vervanging van iemand  Geschri昀琀 vereist met reden, iden琀椀teit vervangene, voorwaarden  Indien niet AO onbepaalde duur  Maximum 2 jaar (uitz.)  Indien niet AO onbepaalde duur 46 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 –Indeling op basis van de omvang van het werk  Vol琀椀jdse arbeidsovereenkomst  Deel琀椀jdse arbeidsovereenkomst Vol琀椀jdse arbeidovereenkomst 38 uur per week Eventueel minder als in cao bepaald Deel琀椀jdse arbeidsovereenkomst  Minder dan vol琀椀jds  Regelmaat vereist  Geschri昀琀 vereist met aantal uren en werkrooster (bij variabel eventueel verwijzing naar AR met roosters) o Indien niet  keuze deel琀椀jdse regeling en guns琀椀gste werkrooster plichten van de par琀椀jen WERKGEVER WERKNEMER  1. loon betalen 1. arbeid zoals in overeenkomst  laten werken + terbeschikking stellen  van materiaal om te kunnen werken 2. arbeid zoals WG zegt  bij einde van de AO: sociale documenten en  a琀琀est van tewerkstelling (enkel datum 3. zorgen voor veiligheid van zichzelf, de  van tewerkstelling en soort werk, nooit WG, derden ( bij schade aan derden: enkel WG  reden van einde van A.O. aansprakelijk uitz. zware fout of lichte gewoonlijke  fout, ev.ook WN’er ) ( burgerrechtelijk)  4. zorgen voor een veilige en gezonde 4. zorgen voor materiaal werkgever  onderneming om in te werken (niet aansprakelijk voor toeval of sleet)  (o.a. verplicht verbandkist in de ond.)  5. Nodige 琀椀jd voor geloofsverplich琀椀ngen of 5. zwijgplicht i.v.m. geheimen i.v.m. zijn job zowel  burgerrechtelijke verplich琀椀ngen 琀椀jdens als na de job  6. Verbod wijzigen essen琀椀ële voorwaarden AO 6. geen daden van oneerlijke concurren琀椀e  + beiden eerbied en respect voor elkaar 47 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669 Het proe昀戀eding  Sinds 1/1/2014: proe昀戀eding nie琀椀g  Uitz. Uitzendarbeid en studentenarbeid: 1e 3 dagen proefperiode (geen vormvoorwaarde): opzeg mogelijk zonder opzegtermijn- SV De schorsing van de arbeidsovereenkomst  Alle of sommige gevolgen van de AO houden 琀椀jdelijk op te bestaan zonder dat een einde wordt gesteld aan de AO  Oorzaken (18):overmacht, staking, onvolledige arbeidsdag, jaarlijkse vakan琀椀e, educa琀椀ef verlof, poli琀椀ek mandaat, voorlopige hechtenis, zetelen als sociaal rechter, kort verzuim, ziekte, moederschapsverlof, vaderschapsverlof, verlof voor meemoeders, adop琀椀everlof, verlof om dwingende reden, 琀椀jdelijke werkloosheid, 琀椀jdskrediet, thema琀椀sche verlofstelsels Schorsingsgronden Niet allemaal vanbuiten kennen – We halen er enkele aan – Enkele kunnen opnoemen – Weten dat er voor sommige loon verschuldigd is, voor sommige een uitkering en soms niets Overmacht  Een gebeurtenis die niet te voorzien of te voorkomen is en die de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 琀椀jdelijk onmogelijk maakt  Geen loon, ev. werkloosheidsuitkering (vorm van 琀椀jdelijke werkloosheid) Staking  Schorsingsgrond aanvaard door rechtspraak  Stakingsrecht vanaf 1921 (geen reden tot ontslag)  Geen loon  Eventueel stakingspremie als lid van vakorganisa琀椀e die staking erkent  Lock-out: werkgever staakt geen loon Jaarlijkse vakan琀椀e  Verschillend voor arbeiders en bedienden  Jaarlijkse vakan琀椀e a昀栀ankelijk van het aantal gewerkte maanden ( dagen ) het jaar ervoor  Sinds 2012 ook aanvullende ( Europese ) vakan琀椀e  Ook jeugdvakan琀椀e en seniorvakan琀椀e Verloopige hechtenis 48 Gedownload door evdb ([email protected])  lOMoARcPSD|43430669  Geen gevangenisstraf  Geen loon  Indien voorlopige hechtenis onterecht: SV mogelijk bij ministerie van jus琀椀琀椀e Vaderschapsverlof/ geboorteverlof voor meemoeders 20 dagen vaderschapsverlof) → 3 dagen k