Belgische Staatsstructuur - Promotie 33 PDF

Vak 1.1 Belgische staatsstructuur en de rol van de geïntegreerde politie hierin Jeoffrey Verbeeck 1e inspecteur politie CIC Antwerpen [email protected] Doelstellingen De aspirant -inspecteur schematiseert de structuur van de Belgische staat en kent het onderscheid qua organisatie e...

Vak 1.1 Belgische staatsstructuur en de rol van de geïntegreerde politie hierin Jeoffrey Verbeeck 1e inspecteur politie CIC Antwerpen [email protected] Doelstellingen De aspirant -inspecteur schematiseert de structuur van de Belgische staat en kent het onderscheid qua organisatie en bevoegdheden van ieder gezagsniveau De aspirant -inspecteur omschrijft de functie van de Grondwet De aspirant -inspecteur illustreert de artikelen van de grondwet met betrekking tot de rechten en vrijheden met een voorbeeld De aspirant -inspecteur illustreert de politionele bevoegdheden qua veiligheid op de verschillende niveaus met een voorbeeld De aspirant -inspecteur legt de rol en de plaats uit van de politie in de (multiculturele) maatschappij Inhoud Inleiding De organisatie van de staatsstructuur Grondwet Scheiding der machten Rol en plaats van de politie in een (multiculturele) maatschappij Inleiding Inleiding Eendracht maakt macht Unitaire Grondwet België Alle macht ligt bij parlement, regering en koning ➔ Wetten gelden over ganse koninkrijk Ontstaan van de Grondwet – Revolutionair voor zijn tijd ➔ Fundamentele rechten en vrijheden ➔ Constitutionele monarchie ➔ Parlementaire democratie Unitair België Groeiend conflict: Economisch Taal Koningskwestie Schoolstrijd ➔ Politieke tegenstellingen tussen liberalen en katholieken vormen groot probleem Organisatie staatsstructuur Federaal België Noodzaak om staatsstructuur te hervormen naar een federale staat 6 staatshervormingen ➔ Deelstaten oprichten (1970) – Verschuiving van bevoegdheden – Verschuiving van budgetten – Meer autonomie voor de deelstaten Bevoegdheidsverdeling in GW verankerd Federale overheid Art. 35 GW → residuaire bevoegdheid ➔ Alles wat niet overgeheveld is naar de deelstaten Regulering dmv wetten Alles wat te maken heeft met algemeen belang en bij voorkeur voor ganse land op uniforme wijze geregeld blijft Politie Leger Financiën Buitenlandse zaken Volksgezondheid Sociale zekerheid … Soms kluwen → ‘onderwijs’ Gemeenschappen Regulering via decreten Bevoegd voor persoonsgebonden materie ▪ Taal ▪ Cultuur ▪ Hulp aan personen Voorbeelden: Onderwijs Media, theater, bibliotheken,… Gezondheidsbeleid Opvang migranten, familiehulp,… Gewesten Regulering via decreten en ordonnanties Bevoegd voor grondgebonden materie Voorbeeld van materie: Vervoer Openbare werken Energie Waterbeleid, natuurbehoud Economie, landbouw, werkgelegenheid Huisvesting, ruimtelijke ordening, stedenbouw Toezicht over de provincies, gemeenten en intercommunales Provincies Ressorteren onder de hogere overheden vnl. Gewesten Regulering dmv provinciereglemenenten Onder leiding van provinciegouverneur Taken – Aangelegenheden die het lokale gemeentelijke belang overstijgen bvb. De mondmaskerplicht tijdens covid. – Ondersteunende taken voor lokale overheden – Initiatieven voor gebiedsgerichte samenwerking – Coördinatie van hulpacties bij rampen van een zekere omvang Provincies Regio’s In Antwerpen 3 regio’s: Doel = Einde te maken aan het kluwen van lokale samenwerkingen zoals: – Antwerpen – Kempen – Rivierenland – intercommunales – politiezones – hulpverleningszones Bedenkingen – Einde van de provincies? – Blauwdruk voor toekomstige fusies? Steden en gemeenten Onder de gewesten Regulering dmv gemeentereglemenenten Onder leiding van burgemeester – Gemeenteraad → regelen wat van gemeentelijk belang is – Schepencollege → uitvoerend orgaan – dagdagelijks bestuur Bevoegd voor alles wat van ‘gemeentelijk belang’ is bvb: – Openbare werken – Sociale bijstand – Huisvesting – Onderwijs – Openbare ordehandhaving Steden en gemeenten België 581 Federaal België 7e staatshervorming in aantocht? – Stemmen die gaan naar ‘herfederalisering’ – Stemmen die gaan naar verdere ‘confederalisering’ Communautaire kwestie nog steeds brandend actueel Grondwet Kenmerken Grondwet (GW) Revolutionair in 1831 → Invloedrijk voor veel landen Gaat uit van de idee van de vrijheid 3 Kenmerken: 1. Hoogste rechtsnorm 2. Beperkte macht staatshoofd ➔ Koning moet GW moet volgen (cfr. Eedaflegging) 3. Persoonlijke vrijheden ➔ Catalogus van individuele fundamentele rechten en vrijheden ➔ Alle andere wetten moeten voortvloeien uit principes van de GW Inhoud Grondwet Organisatie Belgisch staatsbestel Federale staat bestaande uit gemeenschappen en gewesten Constitutionele monarchie … Omschrijft de fundamentele rechten en vrijheden Omschrijft de scheiding der machten en hun onderlinge verhouding N Structuur Grondwet TITEL I: HET FEDERALE BELGIË, ZIJN SAMENSTELLING EN ZIJN GRONDGEBIED TITEL Ibis ALGEMENE BELEIDSDOELSTELLINGEN VAN HET FEDERALE BELGIË, DE GEMEENSCHAPPEN EN DE GEWESTEN TITEL II DE BELGEN EN HUN RECHTEN TITEL III DE MACHTEN TITEL IV: DE BUITENLANDSE BETREKKINGEN TITEL V: DE FINANCIËN TITEL VI: DE GEWAPENDE MACHT TITEL VII: ALGEMENE BEPALINGEN TITEL VIII: DE HERZIENING VAN DE GRONDWET TITEL IX: INWERKINGTREDING EN OVERGANGSBEPALINGEN Hiërarchie der rechtsnormen Internationale verdragen EVRM Grondwet GW Wet – decreet ordonnantie Koninklijk besluit (KB) Ministerieel besluit (MB) Lokale verordeningen en reglementen Alg. Rechtsbeginselen – gewoonte - billijkheid Besluit en verordening van de EU Wijziging Grondwet - Art. 195 GW Fase 1 Fase 2 Regering + 2 takken wetgevende macht Stellen elk verklaring op over te herziene artikelen Stemming over wijziging bij gewone meerderheid Ontbinding van de kamers Bekendmaking BS Nieuwe verkiezingen Fase 3 Stemming over de nieuwe/wijziging van de bepalingen Dubbele 2/3 meerderheid verplicht Scheiding der machten Wetgevende macht Kamer en Senaat Uitvoerende macht Koning en ministers Rechterlijke macht Hoven en Rechtbanken Fundamentele rechten en vrijheden Art. 10 GW: Gelijkheidsbeginsel Art. 11 GW: Non-discriminatiebeginsel Art. 12 GW: Persoonlijke vrijheid Art. 13 GW: Toegang tot de rechter Art. 14 GW: Legaliteitsbeginsel Art. 15 GW: Onschendbaarheid van de woning Art. 16 GW: Eigendomsrecht Art. 19 GW: Vrijheid van eredienst & vrijheid van meningsuiting Art. 22 GW: Recht op privéleven Art. 22bis GW: Rechten van het kind Art. 23 GW: Recht op een menswaardig leven Art. 25 GW: Persvrijheid Art. 26 GW: Recht om vreedzaam en ongewapend te vergaderen Art. 27 GW: Recht van vereniging Art. 29 GW: Onschendbaarheid briefgeheim … Opdracht groepswerk ELKE GROEP KRIJGT 1 VAN DE RECHTEN EN VRIJHEDEN TOEGEWEZEN BEDENK EEN POLITIONELE TOEPASSING. 15 MINUTEN HOE GAAN WE ALS POLITIEAMBTENAREN MET DEZE RECHTEN EN VRIJHEDEN OM 1 IEMAND VAN DE GROEP LEGT UIT https://www.senate.be/doc/const_nl.html#t2 Belgische staatsstructuur en de rol van de geïntegreerde politie hierin Jeoffrey Verbeeck 1e inspecteur politie CIC Antwerpen [email protected] Inhoud Inleiding De organisatie van de staatsstructuur Grondwet Scheiding der machten Rol en plaats van de politie in een (multiculturele) maatschappij Scheiding der machten Scheiding der machten Wetgevende macht Uitvoerende macht Verkiezingen Wetgevende macht Actoren Koning + Parlement – Parlement bestaat uit: kamer van volksvertegenwoordigers (150) senaat (50+10) – Ook op niveau van de deelstaten Taken Controleert de uitvoerende macht Bespreken maatschappelijke problemen en zoeken oplossingen Maken wetsvoorstellen Stemmen de wetten Afschaffing Senaat ? Stappenplan wetgevend proces 1. Initiatief : Wetsvoorstel (voorstel parlementslid) / wetsontwerp (voorstel lid regering). De Raad van State geeft altijd juridische informatie over wetsvoorstellen en soms ook over wetsontwerpen. 2. Bespreking in Commissie: De bevoegde commissie bespreekt, amendeert of wijzigt het ontwerp of voorstel. Vervolgens stemt de commissie alle wetsvoorstellen of -ontwerpen die te maken hebben met het thema. 3. Plenaire Vergadering: Als de commissie akkoord ➔ voorstel of ontwerp naar het hele parlement. Die bespreekt het voorstel of ontwerp met mogelijkheid om te amenderen. Na de bespreking volgt de stemming over het voorstel/ontwerp. 4. Bekrachtiging: Op het federale niveau bekrachtigt de koning de wet met zijn handtekening, samen met minstens één lid van de regering. Op Vlaams niveau is dat niet nodig. Dat bekrachtigt de Vlaamse Regering. Een Vlaamse wet noemen we een decreet. 5. Publicatie: Publicatie wet/decreet in het Belgisch Staatsblad, tien dagen later moet iedereen de wet naleven. Uitvoerende macht Actoren Koning + regering – Regering bestaat uit: Ministers (momenteel 15) Staatssecretarissen ( momenteel 5) – Ook op niveau van de deelstaten Taken Toepassing en uitvoering van de wetten Stippelen het beleid uit Besturen het land Maken wetsontwerpen Ministers (1/2) Alexander De Croo Eerste minister Pierre-Yves Dermagne Vice-eersteminister en minister van Economie en Werk Frank Vandenbroucke Vincent Van Peteghem Vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding en de Nationale loterij David Clarinval Vice-eersteminister en minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s en Landbouw, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing Petra De Sutter Vice-eersteminister en minister van Ambtenarenzaken,Overheidsbedrijven, Telecommunicatie en Post Georges Gilkinet vice-eersteminister en minister van Mobiliteit Ministers (2/2) Annelies Verlinden Minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing Tinne Van der Straeten Minister van Energie Paul Van Tighelt Vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee Hadja Lahbib Minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Buitenlandse Handel en de Federale Culturele Instellingen Karine Lalieux Minister van Pensioenen en Maatschappelijke Integratie, belast met Personen met een handicap, Armoedebestrijding en Beliris Caroline Gennez Minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid Ludivine Dedonder Minister van Defensie Zakia Khattabi Minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal Staatssecretarissen Thomas Dermine Staatssecretaris voor Relance en Strategische Investeringen, belast met Wetenschapsbeleid, toegevoegd aan de minister van Economie en Werk Mathieu Michel Staatssecretaris voor Digitalisering, belast met Administratieve Vereenvoudiging, Privacy en Regie der gebouwen, toegevoegd aan de eerste minister Marie-Colline Leroy Staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit, toegevoegd aan de Minister van Mobiliteit Nicole de Moor Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, toegevoegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing Alexia Bertrand Staatssecretaris voor Begroting en Consumentenbescherming, toegevoegd aan de minister van Justitie en Noordzee Rechterlijke macht Actoren Hoven en rechtbanken Openbaar ministerie Taken Controleert de wettelijkheid van de handelingen van de uitvoerende macht Doet uitspraak over geschillen Rechterlijke macht 1INP Christel Heylen – december 2022 Hoven en rechtbanken Rol en plaats van politie in de (multiculturele) maatschappij Functie van politie conform GW Waken over de naleving van de individuele rechten en vrijheden Waken over de democratische ontwikkeling van de maatschappij Bijdragen tot de bescherming van de individuele rechten en vrijheden Bijdragen tot de democratische ontwikkeling van de maatschappij Art 1 05-08-1992 WPA Gezag over de politie Minister van justitie Minister van binnenlandse zaken Voor ‘gerechtelijke politie’ Voor ‘bestuurlijke politie’ – Opsporen en vaststellen misdrijven – Opsporen en vatten van daders – Opsporen van voorwerpen voor IBN – Verzamelen van bewijs – Processen verbaal opstellen Paul Van Tighelt – Handhaven openbare orde – Bescherming personen en goederen – Voorkomen van misdrijven – Naleving politiewetten en – verordeningen – Algemeen toezicht en controle Annelies Verlinden Politionele bevoegdheden per niveau Federaal Gemeenschappen en Gewesten Provincies Steden en gemeenten Federaal niveau Bevoegd voor alles van algemeen belang Gemeenschappelijk erfgoed : – Gerechtelijk apparaat – Federale Politie » Gespecialiseerde en bovenlokale opdrachten » Steun aan politieoverheden en Lokale Politie – Toezicht op politiediensten Gemeenschappen en gewesten Organisatie en uitoefening van het bestuurlijk toezicht Via decreten : Snelheidsbeperkingen Sensibilisering inzake verkeersveiligheid Hoedanigheid AGP/OGP toekennen aan beëdigde ambtenaren Bewijskracht processen-verbaal regelen … Provincies – Veiligheid, openbare orde en volksgezondheid – Grootschalig of langdurig – – – – – Coördinatie van rampen Grootschalige acties stimuleren Provinciaal veiligheidsoverleg Toezien werking CIC … – Onder leiding van een gouverneur Antwerpen = Cathy Berckx Afschaffing provincies? Steden en gemeenten – Ordehandhaving – Lokale Politie met de 7 basisfunctionaliteiten – GAS-wetgeving – Politieverordeningen Prangende vragen over de leerstof