REVIEWER SA KOMPA 1st Quarterly Exam PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
This Tagalog document is a reviewer. It covers various aspects of the Filipino language, including its historical evolution and types of language variations in the Philippines. It discusses important figures, such as Henry Allan Gleason Jr., and significant events in Philippine history.
Full Transcript
**REVIEWER SA KOMPA** - Ang Pampanga ay may wikang Kapampangan, ang Pangasinan ay wikang Pangasinense at ang taga Bicol ay may wikang Bikolano - Ang **WIKANG PAMBANSA** ay ang wika na magbubuklod sa ating bilang isa. - Ang Pilipinas ay isang bansang **multilingguwal.** - Ang ikal...
**REVIEWER SA KOMPA** - Ang Pampanga ay may wikang Kapampangan, ang Pangasinan ay wikang Pangasinense at ang taga Bicol ay may wikang Bikolano - Ang **WIKANG PAMBANSA** ay ang wika na magbubuklod sa ating bilang isa. - Ang Pilipinas ay isang bansang **multilingguwal.** - Ang ikalawang wika ay sumisimbolo na **L2** at ito ang wika natutunan mo pagkatapos ng unang wika**.** - Ang unang wika ay tinatawag din na **mother tounge** at may simbolo na **L2.** - Ang wikang Pambansa ng Pilipinas ay wikang **Filipino.** - Ayon kay **Henry Allan Gleason, Jr.,** ang wika ay isang masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang kultura. - **Wikang Opisyal** ang wika na itinatadhana ng batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. - Sa pagpasok ng K to 12 *Curriculum,* ang paggamit ng Mother Tongue sa Kindergarten hanggang Grade 3 ay tinatawag na **Mother Tongue Based Multi-Lingual Education (MTB-MLE)** - Ang **wikang Filipino at Ingles** ang dalawang opisyal na wika sa ating bansa na itinatadhana ng batas. - **Wikang Panturo** ang wika na ginagamit sa pormal na edukasyon. - Ang pangunahing layunin ng mga Espanyol sa pagsakop sa Pilipinas ay palaganapin ang **Kristiyanismo.** - Itinuro ng mga Espanyol ang **3G's** na tumutukoy sa ***God, Gold, at Glory**.* - Tinuruan ang mga Indio ng wikang Espanyol alinsunod sa panukala ni Gobernador Tello. - Si Miguel Lopez De Legazpi ang kauna-unahang Kastilang Gobernador Heneral at dumating noong 1565. - Hango kay Haring Felipe II ang Felipinas o Felipnas sa pagtagal ng panahon ay naging Filipinas. **Mahahalagang Pangyayari sa Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa Panahon ng mga Rebolusyong Pilipino** - Sa panahon ng mga [Rebolusyong Pilipino], sumibol ang kaisipang "**Isang bansa, Isang diwa",** laban sa mga Espanyol. - Ang **Noli Me Tangere** ay isa sa mga nobela ni Jose Rizal na kanyang isinulat upang gisingin ang natutulog na isipan at diwa ng mga Pilipino at ang **El Filibusterismo** ay inilagay niya sa tatlong paring martir. - Sa panahon na ito ginamit ang **wikang Tagalog** sa mga kautusan at pahayag. - Ang damdaming namayani sa mga Pilipino noong panahon na rebolusyong Pilipino ay damdaming **nasyonalismo.** **BARAYTI NG WIKA** +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **BARAYTI** | **KAHULUGAN** | **HALIMBAWA** | +=======================+=======================+=======================+ | **DAYALEK** | tumutukoy sa wika na | Nagtatagalog ang mga | | | ginagamit sa | taga-Morong, Rizal | | | partikular na | pero may punto silang | | | rehiyon. | kakaiba sa Tagalog ng | | | | | | | | mga Taga-Metro | | | | Manila. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **SOSYOLEK** | \- Tumutukoy sa | 1\. Maririnig sa | | | paggamit batay sa | usapan nina Lauro | | | grupong | a.k.a "Laura" at ng | | | kinabibilangan. | kaibigan niya na si | | | | Danilo a.k.a. | | | \- gaya ng gay lingo, | "Dana" ang mga | | | conyospeak, jejemon, | salitang *charot, | | | at paggamit ng jargon | chaka, bigalou*, at | | | | iba pa. (gay lingo) | | | | | | | | 2\. Habang nakasakay | | | | sa bus si Elena ay | | | | narinig niyang | | | | nag-uusap ang | | | | dalawang babae | | | | | | | | sa unahan. Narinig | | | | niya sa usapan ang | | | | salitang ***dough*, | | | | harina, *rolling pin, | | | | at yeast.*** Mula | | | | rito'y alam na niyang | | | | panadero o panadera | | | | ang mga nakaupo sa | | | | unahan. (paggamit ng | | | | jargon o salita na | | | | may kinalaman sa | | | | hanapbuhay ng isang | | | | tao) | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **IDYOLEK** | **-** Tumutukoy sa | **1.** | | | pagiging yunik ng | Kilalang-kilala ng | | | nagsasalita at | madlang tagapanood | | | nagsisilbing daan sa | ang paraan ng | | | kanyang | pagsasalita ni Noli | | | pagkakakilanlan | De Castro lalo na | | | | kapag sinasabi niya | | | | ang pamoso niyang | | | | linyang "Magandang | | | | Gabi, Bayan!". | | | | | | | | 2\. Marami ang | | | | gumagaya sa paraan | | | | ng pagsasalita ni | | | | Kris Aquino lalo na | | | | ang malutong | | | | | | | | niyang "Ah, ha, ha! | | | | Okey! Darla! Halika! | | | | | | | | 3\. "Handa na kayo?" | | | | ito ang pamosong | | | | linyang binibigkas | | | | ni Korina Sanchez. | | | | Narinig ni | | | | | | | | Ela sa telebisyon | | | | habang siya ay | | | | naghuhugas ng plato | | | | at nakatitiyak siya | | | | na si Korina ito | | | | dahil sa estilo nito | | | | sa pagsasalita. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Etnolek** | **-** Nagmula sa mga | 1\. Nagpunta si King | | | etnolingguwistikong | sa Batanes, narinig | | | grupo | nya mula sa mga | | | | Ivatan ang salitang | | | | Vakuul at nalaman | | | | nya na ito ay | | | | nangangahulugang | | | | pantakip sa ulo sa | | | | panahon ng tag-araw | | | | at tag-ulan. Simula | | | | noon saan man | | | | nagpunta ay alam | | | | nya na ang ibig | | | | sabihin noon. | | | | | | | | (Ang mga taga Ivatan | | | | ay halimbawa ng mga | | | | etnolingguwistikong | | | | grupo) | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Register** | \- Paggamit ng pormal | Habang naghahanda ng | | | at impormal na | ulat ang magkaibigang | | | pananalita | Jamaica at Ethel ay | | | | nakakatawa ang mga | | | \- Nagbabago ng | salitang ginamit nila | | | nagsasalita ang | subalit nang maihanda | | | kanyang mga sinasabi | ang mga kagamitan at | | | batay sa sitwayon. | nagsimula na silang | | | | mag-ulat ay biglang | | | | nag-iba at naging | | | | pormal ang paraan ng | | | | kanilang pagsasalita. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Pidgin** | **-** Nobody's native | Nagtagpo ang mga | | | language | unang | | | | nakikipagkalakalang | | | -Wikang walang | Tsino at mga katutubo | | | sinusunod ng | sa Binondo. Dahil | | | estruktura at hindi | pareho silang walang | | | pag-aari ninuman | alam sa wika ng isa't | | | | isa, bumuo sila ng | | | | wikang walang | | | | | | | | sinusunod na | | | | estraktura. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Creole** | -wika na nadebelop | \- Paggamit ng wikang | | | dahil sa | Chavacano. | | | pinaghalo-halong wika | | | | at naging pangunahing | \- Ang mga Tsino na | | | wika o unang wika ng | nakipagkalakalan sa | | | isang partikular na | bansa ay nagpakasal | | | lugar | sa mga dalagang taga | | | | Binondo. Ang wikang | | | | kanilang nabuo ay | | | | hindi pag-aari | | | | ninuman ay naging | | | | unang wika ng | | | | kanilang mga naging | | | | anak | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ **Gamit ng Wika sa Lipunan** +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **BARAYTI** | **KAHULUGAN** | **HALIMBAWA** | +=======================+=======================+=======================+ | **Instrumental** | **-** Gamit ng wika | **1. "Gusto ko ng | | | na tumutugon sa | bagong *cellphone* at | | | pangangailangan ng | *laptop",* wika ni | | | tao sa lipunan. | Trixia sa kanyang | | | | ina*.*** | | | **-** sumasagot sa | | | | pahayag na "**Gusto | **2. Gusto kong | | | ko\..."** | mahalin mo ako.** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Regulatoryo o | \- Tumutugon upang | **1. Mga babala na | | Regulatori** | kontrolin ang kilos | nakikita sa | | | at gawin ng isang tao | paligid.** | | | | | | | \- sumasagot sa | **2. Nagbabala ang | | | pahayag na "**Gawin | paaralan sa | | | mo ang sinasabi | pagbabawal sa | | | ko".** | pagdadala at paggamit | | | | ng *vape* sa loob at | | | | labas ng paaralan.** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Personal** | **-** Tumutukoy sa | **1. Sa tuwing | | | sariling ideya, | nalulungkot si King, | | | opinyon, at pananaw | sumusulat siya ng | | | ng isang tao. | kanyang nararamdaman | | | | sa kanyang *diary* | | | \- Pagsulat ng diary, | upang gumaan ang | | | pagpopost sa social | kanyang pakiramdam.** | | | media | | | | | 2\. **Nag*-post* si | | | \- sumasagot sa | Uno ng kanyang | | | pahayag na "**Ito | saloobin tungkol sa | | | ako".** | pagpapayaman at | | | | pagpapahalaga sa | | | | ating sariling | | | | wika.** | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Interaksyonal** | **-** Ginagamit upang | **1. Bumati ng | | | mapatatag ang | "Magandang Umaga" si | | | relasyong sosyal sa | Paula nang makita ang | | | isang tao. | guro na matagal | | | | niyang hindi | | | -Pag-aanyaya sa isang | nakita.** | | | kaarawan, | | | | pangangamusta, | 2\. **Ang mga | | | pakikipagbiruan, at | magkakaibigan na | | | pagbati | sina Nataniel, | | | | Aidan, Darlon, | | | \- sumasagot sa | Marvin, at Ace ay | | | pahayag na "**Ikaw at | laging nagbibiruan | | | ako".** | at nagkukwentuhan | | | | sa loob ng klase.** | | | | | | | | 3\. Tara, punta kayo | | | | sa aking kaarawan. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Heuristiko o | \- ginagamit sa | **1. Nangalap ng | | Representasyonal** | paghahanap o | impormasyon si Cris | | | panghingi ng | sa kanyang | | | impormasyon | takdang-aralin sa | | | | pamamagitan ng | | | \- sumasagot sa | paghahanap sa | | | pahayag na **"Sabihin | *internet.*** | | | mo sa aking kung | | | | bakit"** | 2\. Pagsasagawa ng | | | | interbyu at | | | | pagbibigay ng mga | | | | *survey | | | | questionnaire* | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Impormatibo** | **-** ginagamit sa | **Habang nanonood ng | | | pagbabahagi ng | telebisyon si Ericka, | | | impormasyon na nakuha | ibinalita ang | | | | kanselasyon ng mga | | | -Kabaliktaran ito ng | klase dahil sa | | | heuristiko | malakas na bagyo.** | | | | | | | \- sumasagot sa | | | | pahayag na **"May | | | | sasabihin ako sayo. | | | | "** | | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+ | **Imahinatibo** | -ginagamit sa | 1\. Kung ikaw ay | | | pagpapalawak ng | bibigyan ng super | | | imahinasyon ng isang | powers, ano kaya | | | tao | ito at bakit? | | | | | | | \- sumasagot sa | 2\. Kung ikaw ay | | | pahayag na **"Kunwari | tutubuan ng pakpak, | | | ganito\..."** | saan mo balak | | | | pumunta?. | +-----------------------+-----------------------+-----------------------+