Ғылым және Жалған Ғылым PDF

МӨЖ №3 Ғылым және Жалған Ғылым Бұл құжат ғылым мен жалған ғылым арасындағы айырмашылықты анықтайды. Ғылым әлемді зерттеуге және түсінуге арналған жүйелі әдіс, ал жалған ғылым ғылыми дәлелдерге негізделмеген немесе оларды бұрмалаған сенімдер мен идеялар. Бұл құжат ғылыми әдістің негіздерін, жалған ғ...

МӨЖ №3 Ғылым және Жалған Ғылым Бұл құжат ғылым мен жалған ғылым арасындағы айырмашылықты анықтайды. Ғылым әлемді зерттеуге және түсінуге арналған жүйелі әдіс, ал жалған ғылым ғылыми дәлелдерге негізделмеген немесе оларды бұрмалаған сенімдер мен идеялар. Бұл құжат ғылыми әдістің негіздерін, жалған ғылымның түрлерін және оның қауіптерін қарастырады. Дайындаған: МФек-241 Нұрдаулет А. Қабылдаған: Философия ғылымдарының кандитаты, доцент, профессор Омаров.С.Ә. Ғылымның анықтамасы және негізгі сипаттары Ғылым – бұл әлемді зерттеуге және түсінуге арналған жүйелі әдіс. Ғылыми әдіс арқылы адамзат ғасырлар бойы табиғаттың заңдылықтарын ашып, технологияларды дамытты. Ғылымның негізгі сипаттары оның объективтілігі, эмпирикалық дәлелдерге негізделуі және тексеруге болатындығы. Объективтілік Эмпирикалық Тексеруге болатындық Ғылым – бұл жеке пікірлерге дәлелдерге негізделу Ғылыми теориялар мен негізделмейтін, объективті Ғылыми зерттеулер гипотезалар тексеруге болуы әдіс. Ғылыми зерттеулерде эмпирикалық дәлелдерге, керек. Ғылыми зерттеу жеке қалаулар мен алдын- яғни байқаулар мен нәтижелері басқа ала болжамдар емес, тәжірибелерге негізделеді. зерттеушілермен қайталануы эмпирикалық дәлелдер мен Ғылыми теорияларды тек мүмкін және сыннан өтуі байқаулар басты рөл дәлелдермен ғана мүмкін. Ғылымда бірде-бір атқарады. Ғылыми зерттеу дәлелдеуге болады. Ғылымда теория абсолютті шындық нәтижелері қайталануы болжамдар жасалып, содан деп есептелмейді, себебі мүмкін және әртүрлі кейін оларды әрқашан жаңа дәлелдер мен зерттеушілермен тексерілуі тәжірибелермен тексеру тәжірибелер пайда болуы мүмкін. арқылы растау немесе жоққа мүмкін. шығару қажет. Ғылыми зерттеулердің әдістері мен ерекшеліктері Ғылыми әдістің кезеңдері Ғылыми зерттеулердің маңызды ерекшеліктері Ғылыми зерттеулер жүйелі және дәйекті процесс болып табылады, ол нақты кезеңдерден тұрады. Ол Ғылыми зерттеулер өзге ерекшеліктерімен де мыналардан тұрады: байқау, гипотеза жасау, сипатталады. Мысалы, ғылыми зерттеулерде тәжірибелер жүргізу, деректерді талдау және қолданылатын деректер объективті және дәйекті қорытынды жасау. Бұл кезеңдер бір-бірімен тығыз болуы керек. Зерттеушілердің жеке пікірлері мен байланысты және бір кезеңдегі нәтижелер келесі алдын-ала болжамдары зерттеу нәтижелеріне әсер кезеңдерге әсер етеді. етуі мүмкін емес. Сондай-ақ, ғылыми зерттеулерде жасалған қорытындылар жалпыға ортақ болуы Байқау: Ғылыми зерттеулер белгілі бір керек. Олар нақты жағдайға ғана емес, сонымен құбылысты байқаудан басталады. Байқаулар қатар ұқсас жағдайларға да қолданылуы мүмкін. нақты, дәйекті және объективті болуы керек. Гипотеза жасау: Байқаулар негізінде ғылыми Ғылыми зерттеулердің тағы бір маңызды ерекшелігі зерттеуші белгілі бір құбылыстың себебін - олардың қайталану мүмкіндігі. Басқа зерттеушілер түсіндіретін гипотеза жасайды. Гипотеза ғылыми зерттеуді қайталау арқылы оның тексеруге болатын болжам болып табылады. дәлелділігін тексеруге болады. Қайталану мүмкіндігі ғылыми зерттеулердің сенімділігін арттырады және Тәжірибелер жүргізу: Гипотезаны тексеру үшін олардың жалпыға ортақ болуына ықпал етеді. ғылыми зерттеуші тәжірибелер жүргізеді. Тәжірибелер бақыланатын жағдайларда жүргізілуі керек, ол гипотезаны растау немесе жоққа шығаруға мүмкіндік береді. Деректерді талдау: Тәжірибелер нәтижесінде алынған деректерді талдау ғылыми зерттеудің маңызды бөлігі болып табылады. Деректерді статистикалық әдістермен талдау арқылы ғылыми зерттеуші қорытындылар жасай алады. Қорытынды жасау: Деректерді талдау нәтижесінде ғылыми зерттеуші гипотезаны растау немесе жоққа шығару туралы қорытынды жасайды. Қорытындылар ғылыми қауымдастыққа ұсынылады және басқа зерттеушілермен тексеріледі. Жалған ғылымның белгілері Эмпирикалық дәлелдердің болмауы Анекдоттарға негізделу Жалған ғылымның негізгі белгілерінің бірі - Жалған ғылымда әдетте анекдоттарға эмпирикалық дәлелдердің болмауы. Жалған негізделген дәлелдер қолданылады. Анекдоттар ғылымның тұжырымдамалары әдетте – бұл жеке тәжірибелерге негізделген тәжірибелермен расталмайды немесе оларды әңгімелер, олар жалпыға ортақ болуы мүмкін растайтын дәлелдер өте әлсіз және сенімсіз емес. Жалған ғылымда анекдоттардың расталуы болады. Көбінесе жалған ғылымды әдетте басқа себептермен байланысты болуы қолдаушылар өз тұжырымдамаларын сенімді мүмкін, ал жалған ғылымды қолдаушылар осы дәлелдеудің орнына жеке тәжірибелеріне себептерді ескермейді. немесе анекдоттарға сүйенеді. Сынға жабық болу Ғылыми қауымдастықпен байланыс Жалған ғылымның тағы бір маңызды белгісі - жоқтығы оның сынға жабық болуы. Жалған ғылымды Жалған ғылым әдетте ғылыми қауымдастықпен қолдаушылар әдетте өз тұжырымдамаларын байланыс жоқтығымен сипатталады. Жалған сынға алуға дайын болмайды және олардың ғылымды қолдаушылар әдетте өз дұрыстығын дәлелдеуге тырыспайды. Көбінесе тұжырымдамаларын ғылыми журналдарға олар сынды "конспирациялық теориялармен" жариялауға немесе ғылыми конференцияларға немесе "ғылыми сауаттылықтың қатысуға тырыспайды. Олар ғылыми жетіспеушілігімен" түсіндіреді. қауымдастықтың сыннан қорқады немесе олардың тұжырымдамаларын қабылдамайтынын біледі. Жалған ғылым түрлері: мистицизм, астрология, парапсихология және т.б. Мистицизм Астрология Мистицизм – бұл адамның рухани тәжірибесіне, Астрология – бұл адамдардың мінез-құлқы мен сезімге және интуицияға негізделген білім жүйесі. өміріндегі оқиғаларды жұлдыз орналасуымен Мистицизмде әлемнің сыртқы дүниесі емес, ішкі байланыстыратын білім жүйесі. Астрологияда дүниесі, рухани тәжірибелер мен жұлдыздардың орналасуы, аспан денелерінің трансценденттілік маңызды рөл атқарады. қозғалысы адам өміріндегі маңызды Мистицизмде дәлелдеу және тексеру әдістері оқиғалардың алдын ала айтылуына әсер етеді ғылыммен салыстырғанда өзгеше. деп есептеледі. Парапсихология Гомеопатия Парапсихология – бұл ғылыми зерттеулермен Гомеопатия – бұл дәрі-дәрмектерді өте аз дозада расталмаған психикалық құбылыстарды қолдануға негізделген дәрігерлік жүйе. зерттеумен айналысатын сала. Гомеопатияда «ұқсас заттар ұқсас заттарды Парапсихологияда телепатия, телекинез, алдын емдейді» деген принцип қолданылады. Яғни, ала білу, руханизм және т.б. сияқты белгілі бір ауруды тудыратын заттың өте аз құбылыстардың болуы туралы айтылады. мөлшерін қолдану арқылы сол ауруды емдеуге болады деп есептеледі. Жалған ғылымның таралу себептері: ақпараттық бос кеңістік, сыни ойлаудың жетіспеушілігі және т.б. Жалған ғылымның таралуына бірнеше себеп бар. Біріншіден, ақпараттық бос кеңістік, яғни адамдардың сенімді ақпаратқа қол жеткізу мүмкіндігінің шектеулі болуы жалған ғылымның таралуына ықпал етеді. Ақпараттық бос кеңістік Сыни ойлаудың жетіспеушілігі Интернеттің кең таралуымен бірге ақпарат көзі Адамдардың сыни ойлау қабілетінің көбейді, бірақ сонымен бірге жалған жетіспеушілігі де жалған ғылымның таралуына ақпараттың таралуы да жеңілдеді. Жалған себеп болады. Сыни ойлау – бұл ақпаратты ғылыми мазмұндардың сенімді ғылыми тексеру, дәлелдерді талдау, логикалық ойлау мазмұндарға қарағанда таралуы жеңіл, себебі және болжамдар жасау қабілеті. Сыни ойлау олар жиі қызықты және күрделі мәселелердің қабілетінің жетіспеушілігі адамдардың жалған қарапайым түсіндірмесін ұсынады. ғылыми тұжырымдамаларды сенімді деп қабылдауына әкеледі. Әлеуметтік факторлар Эмоциялық ынталандыру Әлеуметтік топтар мен жеке тұлғалардың Жалған ғылым жиі эмоциялық ынталандыруды сенімдері, дәстүрлері және құндылықтары да қолданады. Жалған ғылымды қолдаушылар жиі жалған ғылымның таралуына әсер етеді. Кейбір қорқыту, үміт беру немесе бақылау сезімін жалған ғылымды қолдаушылар бұл тудыратын тұжырымдамаларды ұсынады. Бұл тұжырымдамалардың олардың әлеуметтік адамдардың рационалды ойлау қабілетін тобына немесе жеке тұлғасына сәйкес келуіне төмендетеді және оларды жалған ғылыми байланысты қабылдайды. тұжырымдамаларды сенімді деп қабылдауға итермелейді. Жалған ғылымның қауіптері мен зардаптары Жалған ғылымның таралуы қоғамға, адамдардың денсаулығына, білімге және жалпы қоғамдық дамуға елеулі қауіп төндіреді. Бұл жалған ғылымды қолдаушылардың ақпараттық сауаттылығының төмендігі, сыни ойлаудың жетіспеушілігі және эмоциялық ынталандыруға берілуімен байланысты. Денсаулыққа қауіп Білімге зиян Қоғамдық дамуға Қоғамдық кері әсері сенімсіздік Жалған ғылыми Жалған ғылым білімнің тұжырымдамалар дамуына да зиянды Жалған ғылым Жалған ғылым адамдардың әсер етеді. Жалған қоғамдық дамуға да қоғамдағы сенімсіздікті денсаулығына қауіп ғылыми кері әсер етеді. Мысалы, арттырады. Адамдар төндіруі мүмкін. тұжырымдамалар климаттың өзгеруі ғылыми зерттеулердің Мысалы, гомеопатия адамдардың ғылыми жалған ғылымды дұрыстығына күмән немесе балама білімге деген сенімін қолдаушылардың келтіре бастайды, медицинаның кейбір төмендетеді және қарсыласуына тап олардың ғылыми түрлері тиімді емдеудің олардың сыни ойлау болуда. Жалған ғылыми сауаттылығы орнына денсаулыққа қабілетін нашарлатады. тұжырымдамалар төмендейді, бұл саяси зиян тигізуі мүмкін. Жалған ғылымның адамдардың саяси шешімдерді қабылдауға Кейбір жағдайларда таралуы адамдардың шешімдерді және қоғамның жалған ғылымды шындықты ажырату қабылдауына, тұрақтылығына кері қолдану ауыр қабілетін төмендетеді қоршаған ортаны әсер етуі мүмкін. аурулардың емделуін және олардың ғылыми қорғауға және басқа да кешіктіріп, адамдардың зерттеулерге деген маңызды мәселелерге денсаулығына ауыр сенімін жоғалтуына байланысты зардаптар әкелуі әкелуі мүмкін. шешімдерді мүмкін. қабылдауына кері әсер етуі мүмкін. Жалған ғылыммен күрес жүргізу жолдары Білім беру және сауаттылықты арттыру Сыни ойлау қабілетін дамыту Жалған ғылыммен күресудің ең тиімді жолдарының Сыни ойлау қабілеті адамдардың жалған ғылымды бірі – ғылыми сауаттылықты арттыру. Адамдарға ажыратуына көмектеседі. Бұл қабілет ақпаратты ғылыми әдістің негіздерін, жалған ғылымның тексеру, дәлелдерді талдау, логикалық ойлау және белгілерін және оның қауіптерін түсіндіру арқылы болжамдар жасау арқылы дамиды. олардың сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамытуға болады. Сыни ойлау қабілетін дамытуға арналған тренингтер мен курстарды ұйымдастыру. Мектептерде ғылым пәндерін тиімді оқыту. Адамдардың ақпаратты тексеру және дәлелдерді Жастар мен ересектерге арналған ғылыми талдау дағдыларын арттыру. сауаттылық бағдарламаларын дамыту. Медиа сауаттылығын арттыру, яғни ақпараттың Ғылым тақырыптары бойынша сенімді ақпарат шынайылығын анықтауға үйрету. көздерін насихаттау. Интернеттегі жалған ғылыми мазмұндарды анықтауға көмектесетін құралдар мен ресурстарды ұсыну. Ғылыми қоғамдастықтың рөлі Заңдық және этикалық шектеулер Ғылыми қоғамдастық жалған ғылыммен күресте Кейбір жағдайларда жалған ғылыммен күресу үшін маңызды рөл атқарады. Ғылыми зерттеушілер заңдық және этикалық шектеулер қолданылуы жалған ғылыми тұжырымдамалардың дұрыстығын мүмкін. Мысалы, денсаулыққа қауіп төндіретін тексеру, олардың қауіптерін көрсету және қоғамдық жалған ғылыми өнімдерді сатуға тыйым салу немесе пікірді қалыптастыру арқылы жалған ғылыммен жалған ғылыми тұжырымдамалардың таралуын күреседі. шектеу. Ғылыми зерттеулердің нәтижелерін халыққа Жасырын жарнаманы және тұтынушыларды қолжетімді етіп ұсыну. алдауды болдырмау үшін жалған ғылыми Жалған ғылымды қолдаушылардың дұрыс емес өнімдердің сатылуын реттеу. пікірлерін сынға алу және дәлелдермен қарсы Жалған ғылыми тұжырымдамалардың таралуын шығу. болдырмау үшін заңдық жауапкершілікті Жаңа ғылыми ашылулар мен зерттеулердің белгілеу. нәтижелерін халыққа жеткізу. Қоғамның сенімін қорғау және жалған ғылыми тұжырымдамалардың зиянды әсерін болдырмау. Ғылыми сауаттылықты арттыру және сыни ойлау қабілетін дамыту Ғылыми сауаттылықты арттыру және сыни ойлау қабілетін дамыту - жалған ғылыммен күресудің ең тиімді жолдарының бірі. Бұл адамдарға әлемді дұрыс түсінуге, ақпаратты сын тұрғысынан қарауға және рационалды шешімдер қабылдауға көмектеседі. Ғылыми сауаттылықты арттыру және сыни ойлау қабілетін дамыту үшін біз бірнеше қадам жасай аламыз. Білім беру жүйесіндегі өзгерістер Қоғамдық ақпарат көздерінің рөлі Мектептерде ғылым пәндерін тиімді оқыту - Масса-медиа және интернет-ресурстар ғылыми сауаттылықты арттырудың негізгі адамдардың ғылыми білімге қол жеткізуінде шарты. Оқу бағдарламаларына ғылыми әдісті, маңызды рөл атқарады. Ғылыми мазмұнды сыни ойлауды, ақпаратты тексеруді және насихаттайтын бағдарламаларды жасау, жалған дәлелдерді талдауды үйрететін модульдерді ғылымның таралуын болдырмау және енгізу керек. Оқушыларға жалған ғылымның адамдардың сын тұрғысынан ойлау қабілетін белгілері және оның қауіптері туралы айтып, дамыту үшін сауатты журналистиканы дамыту олардың сын тұрғысынан ойлау қабілетін қажет. дамыту қажет. Ғылыми қоғамдастықтың жеткізушілігі Әлеуметтік диалог және сындарлы Ғылыми зерттеушілер өз жұмыстарын халыққа пікірталас қолжетімді етіп ұсынуда маңызды рөл атқарады. Ғылыми сауаттылықты арттыру және сыни Ғылыми зерттеулердің нәтижелерін халыққа ойлау қабілетін дамыту үшін әлеуметтік диалог түсінікті тілмен жеткізу, жалған ғылымды пен сындарлы пікірталастар маңызды. Ғылыми қолдаушылардың дұрыс емес пікірлерін тақырыптар бойынша қоғамдық дәлелдермен қарсы шығу - ғылыми пікірталастарды ұйымдастыру, адамдарға өз қоғамдастықтың жауапкершілігі. пікірлерін еркін білдіруге мүмкіндік беру және сын тұрғысынан ойлауды ынталандыру қажет. Қорытынды: ғылым мен жалған ғылымның айырмашылығы және олардың қоғам үшін маңыздылығы Ғылым: Шындыққа деген ізденіс Жалған ғылым: Сенгісіздік пен күмән Ғылым – бұл әлемді зерттеуге және түсінуге Жалған ғылым – бұл ғылыми дәлелдерге арналған жүйелі әдіс. Ол эмпирикалық дәлелдерге, негізделмеген немесе оларды бұрмалаған сенімдер объективтілікке және тексеруге негізделген. Ғылым мен идеялар. Жалған ғылым жиі эмоциялық әрдайым дамуда, жаңа ашылулар мен теориялармен ынталандыруға және жеке тәжірибелерге сүйенеді. толықтырылады. Ғылыми зерттеулер адамзаттың Ол ғылыми әдістің принциптерін бұзып, сынға білім қорын кеңейтіп, технологияларды дамытуға жабық болады. Жалған ғылымның таралуы және қоғамның прогресіне ықпал етеді. адамдардың білімге деген сенімін төмендетіп, қоғамдық дамуға кедергі келтіреді. Қорытындылай келе, ғылым мен жалған ғылымның айырмашылығы анық. Ғылым шындыққа деген ізденіс, ал жалған ғылым – сенгісіздік пен күмән. Ғылыми сауаттылықты арттыру, сын тұрғысынан ойлауды дамыту және ақпараттың дұрыстығын тексеру – бұл қоғамды жалған ғылымның қауіптерінен қорғаудың маңызды шарты.