Filosofie: Nomos-Phusis en Pyrrhonisme

De idee dat alles uit een enkele basissubstantie is ontstaan, zoals water bij Thales.

De basissubstantie waaruit alles is samengesteld, bijvoorbeeld water voor Thales of apeiron voor Anaximander.

De veranderingen die stoffen ondergaan, zoals het ontstaan en verdwijnen van objecten.

De beweging van objecten, zoals de bewegingen van de zon, maan, sterren en de aarde.

De filosofische stroming die stelt dat alles uit een onbepaalde, grenzeloze substantie ontstaat.

De overtuiging dat er geen goden nodig zijn om de natuur te verklaren.

De filosofische stroming die stelt dat alles gereduceerd kan worden tot simpele basisprincipes.

De overtuiging dat individuen zelfstandig kunnen denken en handelen.

De vraag of menselijke instellingen en verhoudingen voortkomen uit de natuur (phusis) of uit conventie (nomos). Denk aan wetten en regels: zijn die van nature vastgesteld of door mensen bedacht?

Een methode om door middel van tegenstrijdige argumenten tot nieuwe inzichten te komen. Het bevraagt bestaande aannames en probeert de zwakste logica te versterken.

De gedachte dat de kwaliteit van een argument niet afhangt van de inhoud, maar van de vaardigheid van de spreker om het te presenteren. De spreker bepaalt de waarheid.

Wettelijke instellingen worden gezien als voortvloeiend uit de natuur. Recht en wet zijn aangeleerd, maar noodzakelijk, vergelijkbaar met de natuurlijke middelen die dieren gebruiken om zich te beschermen.

De mens is de maat van alle dingen. Wat waar is voor een individu, is waar. De waarheid is relatief en afhankelijk van de perceptie.

Er is geen waarheid, alleen overtuiging door woorden. Het gaat erom te overtuigen en te beïnvloeden.

Er is niets dat bestaat. Of als het bestaat, kunnen wij het niet kennen. En als we het kennen, kunnen we het niet communiceren.

Het concept dat elke wet gebaseerd moet zijn op wat we in de natuur waarnemen en kennen.

De natuurlijke orde is dat alles wat gelijk is ook verwant is, terwijl conventies de dingen van elkaar scheiden. We moeten ons aan de natuur houden, omdat we de essentie van de dingen begrijpen.

Echte synoniemen bestaan niet. Elk woord draagt een andere betekenis, die ons inzicht in de werkelijkheid steeds verder verdiept.

Goden zijn vergoddelijkte individuen die in het verleden aanzienlijke daden hebben verricht. Ze zijn mensen die vanwege hun voordelen werden vergoddelijkt.

Een filosofische stroming die kennis in twijfel trekt en stelt dat absolute waarheid onbereikbaar is. Zoeken naar absolute waarheid is nutteloos, want je kan het toch niet vinden.

Een mentale staat van rust en tevredenheid die voortkomt uit het accepteren van het feit dat kennis onmogelijk is.

De sceptische methode van het onderzoeken van de werkelijkheid door het in twijfel trekken van alle claims en het zoeken naar alternatieven.

De sceptische overtuiging dat er geen absolute waarheid bestaat, maar dat er ruimte is voor waarschijnlijkheden en redelijke aannames.

De primaire drijfveer van het Pyrrhonisme om een staat van gemoedsrust te bereiken door te accepteren dat kennis onmogelijk is.

De overtuiging dat de kosmos een organische eenheid is, doortrokken van redelijkheid, die ook natuur en God wordt genoemd.

De aanname dat de kosmos doelgericht is en dat alles een functie heeft.

Het idee dat alles verloopt volgens een goddelijk plan ten bate van de mens.

Het idee dat het hele wereldgebeuren onwrikbaar vastligt.

De theorie dat de kosmos begint en eindigt in vuur en daarna opnieuw begint.

Het argument dat het bestaan, de redelijkheid en de voorzienigheid van God bewijzen dat er een schepper moet zijn.

De kennis die iedereen van nature heeft over goddelijke voorzienigheid.

De theorie dat de mens onderdeel is van de universele natuur, net zoals een blad onderdeel is van een boom.

De leer die de ideeën van Plato doorontwikkelde met een focus op het Ene als Bron van alle zijnde, waarbij de wereld geschapen wordt door een Demiurg die de Ideeën als voorbeeld gebruikt.

Het concept van de absolute goedheid en het hoogste zijnsniveau, bron van de ideeën en de basis van alle realiteit.

Een goddelijke schepper die de wereld vormt naar de ideeën als voorbeeld, zoals described in Plato's 'Timaeus'.

De verzameling van perfecte, onveranderlijke en abstracte begrippen die de werkelijkheid bepalen. Ze zijn de blauwdruk van de zichtbare wereld zoals we die kennen.

De drie niveaus van zijnsniveau in het Neoplatonisme: Het Ene (de allerhoogste bron), de Geest/Ideeën (de wereld van volmaakte vormen), de Ziel (het vermogen om te denken en te ervaren).

De 'wereldziel' wordt beschreven als een bezielende kracht die de gehele werkelijkheid beweegt, waardoor er ordening en harmonie ontstaat.

Een filosofisch debat dat de vraag stelt of slavernij een natuurlijke of tegennatuurlijke praktijk is.

De idee dat sommige mensen van nature dominant zijn en anderen ondergeschikt.

De vraag of iets 'natuurlijk' is en hoe we dat kunnen bepalen.

De stelling dat rechtvaardigheid gebaseerd is op welgezindheid of gerechtigheid.

Het geluk van een individu is afhankelijk van het geluk van de mensen in zijn naaste omgeving.

Geluk wordt gevonden in het vervullen van je eigen taak en het goed uitoefenen van je functie als mens.

De activiteit van de ziel die in overeenstemming met de rede is, is de taak van de mens.

Een ideaal, prototype van een soort of een algemene begrip.

Georgias beweerde dat er geen objectieve waarheid bestaat, alleen overtuiging via taal. De kracht van de spreker bepaalt wat mensen geloven, niet de feiten zelf.

Hippias introduceerde het concept van het natuurrecht, waarbij wetten gebaseerd moeten zijn op wat we van nature kennen. Hij geloofde dat gelijkheid in de natuur bestaat en dat conventies deze gelijkheid verstoren. De natuur dient als basis voor rechtvaardigheid.

Prodicus benadrukte de nuances van taal en de verschillende betekenissen die woorden kunnen hebben. Hij geloofde dat de juiste woordkeuze cruciaal is voor een preciezer begrip van de werkelijkheid.

Prodicus beschouwde goden als vergoddelijkte mensen met een geschiedenis van goedheid. Volgens hem vereerden mensen diegenen die hun leven verbeterden.

Prodicus beschreef een bekende allegorie waarin Heracles moet kiezen tussen de paden van deugd en genot. Dit illustreert de keuze die iedereen maakt in het leven.

De term 'sofist' verwijst naar rondreizende leraren die in de 5e eeuw v.Chr. in Griekse steden zoals Athene, kennis en vaardigheden aanboden tegen betaling. Ze waren deskundig in welsprekendheid, taal, politiek en algemene ontwikkeling.

De sofisten stonden bekend om hun vaardigheid in argumentatie en hun vermogen om beide kanten van een argument te bepleiten. Ze gebruikten de 'dissōi logoi', wat betekent 'argumenten voor en tegen', om aan te tonen dat ze elk argument konden beargumenteren, ongeacht de waarheid ervan.

De sofisten betwistten de bestaande opvatting en wetenschappelijke kennis over de natuur, en beweerden dat de 'waarheid' onkenbaar is. Ze stelde dat kennis relatief is en afhankelijk van de individuele waarneming. Deze sceptische houding t.o.v. absolute kennis zorgde voor veel debatten in de Griekse filosofie over de aard van kennis en het bestaan van universele waarheid.

Een centraal thema in de Griekse filosofie is het 'nomos-phusis-debat'. Hierbij wordt de vraag gesteld of menselijke instellingen en verhoudingen voortkomen uit de natuur (phusis) of uit conventie (nomos). De sofisten argumenteerden dat hetgeen we als 'natuurlijk' beschouwen in werkelijkheid slechts conventies zijn die mensen hebben bedacht en die anders hadden kunnen zijn.

De sofisten waren kritisch tegenover de bestaande ideeën en regels van de samenleving. Ze zochten naar inconsistenties in de argumenten en probeerden hun eigen gedachtegangen te bevestigen door middel van slimme argumentatie. Dit leidde tot het gebruik van de 'methode van de stelselmatige tegenspraak', waarbij ze de zwakke plekken van een argument blootlegden om hun eigen standpunt te versterken.

Protagoras, een bekende sofist, stelde dat 'De mens de maat van alle dingen is'. Met deze uitspraak betwistte hij de existentie van universele waarheden, suggererend dat waarheid relatief is en afhangt van de individuele perceptie. Dit relativistische standpunt had grote impact op de Griekse filosofie en vormde de basis voor verdere discussies over kennis, waarheid en subjectiviteit.

Een van de bekendste kritiekpunten op de sofisten was hun vermogen om hun kennis en vaardigheden voor geld aan te bieden. Dit werd gezien als een vorm van corruptie en ondermijning van de publieke moraal. De sofisten werden verweten hun kennis te gebruiken om hun eigen belangen te dienen in plaats van het algemeen belang.

De sofisten stonden bekend om hun vaardigheid in welsprekendheid en hun vermogen om anderen te overtuigen. Hun argumenten waren vaak complex en gebaseerd op een diepgaand inzicht in de menselijke psychologie. Ze waren in staat om menigten te beïnvloeden en hun ideeën te verspreiden.

Het idee dat mensen de werkelijkheid onjuist waarnemen en benoemen als ze niet in staat zijn om bestaan van niet-bestaan te onderscheiden. Dit heeft meer te maken met onze manier van denken en spreken dan met de fysieke wereld.

Een Griekse filosoof die bekend stond om zijn paradoxen, die de tegenstrijdigheden van de logica en de realiteit aan het licht brachten. Hij gebruikte zijn paradoxen om de filosofie van Parmenides te verdedigen.

Een Griekse filosoof die geloofde dat er geen schepping of vernietiging is, en dat alles wat bestaat onveranderlijk is. Hij geloofde ook in vier elementen: aarde, water, lucht en vuur.

Een Griekse filosoof die geloofde dat de werkelijkheid uit kwalitatief verschillende zijnden bestaat. Hij introduceerde ook het concept van externe bewegingsoorzaken.

Een Griekse filosoof die geloofde dat de werkelijkheid bestaat uit vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Hij geloofde ook in een samenbrengende kracht (liefde) en een scheidende kracht (haat).

Een Griekse filosoof die geloofde dat de werkelijkheid een oneindige hoeveelheid kleine deeltjes bevat, die zich in alle mogelijke combinaties kunnen verbinden. Hij geloofde ook dat de zon een brandende steen is.

Uit de stad Milete in Ionië, Griekenland. Deze filosofen waren de voorlopers van de Westerse filosofie, ze zetten de basis voor de zoektocht naar kennis en begrip van de wereld.

De eerste filosoof die een fysische verklaring gaf voor de wereld. Hij geloofde dat water de oerstof is, waaruit alles is ontstaan. Hij zag water in alle vormen van materie (vast, vloeibaar, gas).

Anaximander breidde de theorie van Thales uit. Hij zag niet één specifiek element, maar een onbegrensde, onvoorspelbare, kosmische kracht, 'apeiron', als de oerstof. Hiervan ontstond alles door een proces van scheiding en menging.

Anaximenes geloofde dat lucht de oerstof is. Hij zag hoe de lucht kon veranderen in water, aarde en vuur. Daarmee legde hij de basis voor het idee van een dynamische en voortdurende transformatie in de natuur.

Een filosoof en wiskundige die de verhouding tussen getallen in de kosmos zag. Hij geloofde dat de wereld geordend is volgens mathematische wetten, en dat alles harmonisch is.

Volgens Anaxagoras is de wereld ontstaan uit een oertoestand waarin alle elementen zo klein en vermengd waren dat niets kon domineren.

Anaxagoras geloofde dat de kosmos niet alleen uit verschillende elementen bestaat, maar ook uit 'nous'. Dit is de geest of het verstand, een kosmische kracht die de elementen in beweging zet.

Anaxagoras beschouwde de elementen als de basisbouwstenen van alles, maar deze elementen zijn niet meer fundamenteel en kunnen niet verder gereduceerd worden.

Volgens de atomisten zijn de elementaire deeltjes atomen, die niet deelbaar zijn. De atomen verschillen niet van elkaar qua zintuiglijke eigenschappen, maar enkel qua vorm en grootte.

De atomen zijn constant in beweging en bewegen in 'kenon', de leegte. De combinaties van atomen en leegte bepalen wat we waarnemen, en deze combinaties ontstaan en verdwijnen voortdurend.

Democritus stelde dat onze zintuigen ons bedriegen. We nemen geen atomen waar, maar slechts beeldjes (eidôla) ervan. De waarneming is dus niet direct, maar een interpretatie.

De zintuiglijke eigenschappen van de wereld, zoals kleur en smaak, zijn volgens Democritus conventioneel (nomoî) en niet echt (eteî). De echte realiteit is die van atomen en leegte.

Volgens Democritus is kennis via het verstand authentiek. We kunnen de realiteit niet perfect kennen, maar we kunnen wel begrip krijgen via logisch denken.

Heraclitus geloofde dat waarheid onbereikbaar is, zelfs als we haar zouden vinden, omdat onze meningen onze waarneming beïnvloeden.

Volgens Heraclitus is alles voortdurend in beweging en verandering. De werkelijkheid wordt gevormd door een constante strijd tussen tegengestelde krachten, die samen eenheid creëren.

Parmenides, een eleaat, stelde dat de werkelijkheid onveranderlijk is en dat alles wat we waarnemen, in illusie is. Hij beweerde dat het 'zijnde' altijd is en niet kan ophouden te bestaan, terwijl beweging en verandering verbeelding zijn.

Parmenides beschouwde de werkelijkheid als een onveranderlijke, eeuwige eenheid. Alle verandering die we waarnemen, is slechts schijn, en we moeten ons richten op de rationele waarheid van het zijnde.

De Eleaten, waaronder Parmenides, waren kritisch op de zintuiglijke waarneming en benadrukten de kracht van de rede. Ze geloofden dat de werkelijkheid onveranderlijk is en dat alles wat we zien en horen, slechts schijn is.

Heraclitus zag eenheid in de tegenstellingen, terwijl Parmenides onveranderlijkheid verdedigde. Beide filosofen probeerden de werkelijkheid te begrijpen, maar via verschillende perspectieven.

De sofisten waren rondreizende leraren die kennis en vaardigheden aanboden tegen betaling. Ze waren bekwaam in welsprekendheid en politiek, maar werden vaak bekritiseerd voor hun relativistische standpunten en hun pragmatische aanpak.

Een belangrijk concept in de Griekse filosofie was het nomos-phusis debat. Dit debat ging over de vraag of menselijke instellingen en regels natuurlijk zijn (phusis) of door mensen bedacht (nomos). De sofisten argumenteerden dat alles wat we als 'natuurlijk' beschouwen, eigenlijk slechts conventies zijn.

Een fysicus en filosoof die bekende ideeën als het atoom introduceerde en beargumenteerde dat alle waarnemingen via de zintuigen gebaseerd zijn op atoomstructuren.

Epicurus' theorie dat atomen uit hun baan kunnen afwijken, waardoor er ruimte ontstaat voor nieuwe combinaties en dus de vrije wil mogelijk wordt.

Epicurus' concept dat we kennis verkrijgen door herhaalde waarneming en dat deze kennis leidt tot universele begrippen.

Epicurus geloofde dat de ziel materieel is en dus onderhevig aan ontstaan en vergaan, net als het lichaam.

De filosofische stroming die stelt dat geluk gevonden wordt in het beoefenen van deugd en het leven in overeenstemming met de natuur.

De filosofische stroming die genot als het hoogste goed beschouwt, maar dit genot moet verstandig en gematigd zijn.

Epicurus, de stichter van het Epicurisme, pleitte voor een leven van gematigheid en bevrijding van angst en zorgen. Zijn filosofie werd in Rome door Lucretius populair gemaakt.

De waarnemingen die we doen, vormen de basis voor onze kennis. Deze waarnemingen, samen met de natuurlijke algemene begrippen (prolêpsis), en de gevoelens van genot en pijn, vormen de basis voor de epicureïsche kenleer.

De epicureïsche fysica was gebaseerd op de atoomtheorie van Democritus. Alles bestaat uit atomen en lege ruimte, die in constante beweging zijn.

De Stoa pleitte voor een leven in overeenstemming met de rede en de natuur. Daarbij moest je je richten op je eigen geluk en welzijn, maar ook op de harmonie in de kosmos.

De sceptische Academie was een school die sceptische ideeën over kennis promootte. Zij vroegen zich af of we de werkelijkheid en waarheid wel kunnen kennen, en waren kritisch over de claims van filosofische systemen die absolute kennis beloofden.

De filosofie die de mens als onderdeel van de universele natuur ziet, met een natuurlijke drang om in harmonie te leven met zichzelf, de kosmos en God.

Het stoïcistische concept van het uitbannen van emoties en het accepteren van het lot, omdat deze emoties voortkomen uit onjuiste oordelen over zaken die niet in onze macht liggen.

De periode waarin Griekse filosofen, zoals Thales, Anaximander en Anaximenes, probeerden de wereld te verklaren aan de hand van natuurlijke principes zonder te verwijzen naar goden.

Een oerstof, een elementaire substantie, die alles in de natuur, inclusief de kosmos, voortbrengt.

Anaxagoras' term voor een immateriële, kosmische kracht die de verschillende elementen in beweging zet en ordening creëert.

De term voor de leer die stelt dat alle kennis afkomstig is van de zintuigen en de ervaring.

De kennis die gericht is op het 'omdat' en de oorzaak, in tegenstelling tot ervaring die het 'dat' beschrijft.

Een categorie die verwijst naar individuele wezens of dingen, zoals 'deze man' of 'dit paard'.

Een categorie die verwijst naar de algemene klasse waartoe een eerste substantie behoort, zoals 'mens' of 'paard'.

Het vermogen om de verklarende oorzaken en beginselen te begrijpen en te kennen omwille van kennis zelf, zonder praktische relevantie.

Filosofie die ontstond uit nieuwsgierigheid en het verlangen om van onwetendheid af te komen, niet om praktische kennis toe te passen.

De 10 categorieën van Aristotles die eigenschappen van wezens en dingen beschrijven.

Eigenschappen die afhankelijk zijn van een substantie en er iets over zeggen, maar op zichzelf niets zijn.

De filosofische stroming van de Eleaten die stelt dat de realiteit onveranderlijk en eeuwig is.

De taak van de mens is het goed uitoefenen van zijn functie als mens, volgens de rede te handelen en die te perfectioneren.

Het juiste gebruik van macht door de sterkere, in plaats van welgezindheid.

De vorm van een object, die de essentie van het object bepaalt. Plato zag vormen als transcendente ideeën, terwijl Aristoteles geloofde dat vormen in de dingen zelf zijn.

De verandering van een object op een manier die geen verandering in de essentie van dat object beïnvloed.

De verandering van een object die de essentie van het object beïnvloed.

De oorzaak die de stof of materiaal van een object bepaalt.

De oorzaak die de vorm van een object bepaalt.

De oorzaak die de maker of het proces van het creëren van een object bepaalt.

De oorzaak die het doel of de functie van een object bepaalt.

Een systeem van logisch redeneren dat drie proposities combineert, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen subject (onderwerp), predikaat (naamwoordelijk deel van het gezegde) en middenterm.

Aristoteles geloofde dat alle kennis voortkomt uit waarneming en dat we kennis verkrijgen door middel van generalisatie en abstractie.

Een aannemelijke opvatting die door de meeste mensen wordt aangehangen of door gezaghebbende personen is verkondigd.

Aristoteles zag de wereld als een hiërarchisch geheel, waarbij elk ding een specifieke functie heeft en streeft naar perfectie.

De leer die stelt dat de mens gelukkig wordt door zijn specifieke taak in de maatschappij te vervullen.

De filosofie van Aristoteles die zich richt op de studie van de natuur en de werkelijkheid.

Aristoteles' werken die bedoeld zijn voor onderwijs, zoals logica, ethiek, politiek en natuurfilosofie.

De periode na Aristoteles' dood, waarin zijn leerlingen zijn werk voortzetten en uitbreiden.

De vijf elementen van Aristoteles zijn Aether, Vuur, Lucht, Water en Aarde. Aether is een hemels element, terwijl de andere vier elementen verbonden zijn met de vier elementen van Empedocles. Ieder element heeft een natuurlijke beweging: Aether beweegt in een cirkel, vuur en lucht bewegen naar boven, water en aarde bewegen naar beneden.

De onbewogen beweger is volgens Aristoteles de oorzaak van alle beweging in het universum. Dit is geen god in traditionele zin, maar heeft een soort ultieme intellectuele energie. Deze energie is de oorzaak van alle beweging en verandering in het universum, maar is zelf niet onderhevig aan beweging of verandering.

De ziel is volgens Aristoteles de vorm van een levend lichaam. Het is de eerste actualiteit van een lichaam dat in potentie leven bezit. De ziel maakt daarmee het verschil tussen een levend wezen en een lijk. Er zijn drie soorten zielen: de vegetatieve ziel (planten), de sensitieve ziel (dieren) en de cognitieve ziel (mensen).

Deugd is volgens Aristoteles een aangeleerde karakterhouding die ons in staat stelt het midden te vinden bij redelijke keuzes. Het is een vaardigheid die we ontwikkelen door oefening en ervaring, en die ons helpt om de juiste balans te vinden tussen extremen.

Aristoteles gelooft dat de mens een sociaal en politiek dier is. Dit betekent dat we van nature behoren bij een gemeenschap en dat we ons leven alleen goed kunnen leven in contact en samenwerking met anderen. De gemeenschap is noodzakelijk voor onze ontwikkeling en ons geluk.

Aristoteles ziet de relatie tussen slaaf en meester als natuurlijk. De slaaf is een verlengstuk van de meester, net zoals het lichaam een verlengstuk is van de ziel. Het is geen kwestie van conflict, maar van complementariteit: beiden werken samen om een harmonieus geheel te vormen.

Volgens Aristoteles heeft het Goddelijk intellect een zuiver actueel intellect. Dit betekent dat het Goddelijk intellect een daadwerkelijk denkend intellect is. Aangezien er geen denkobject volmaakter is dan het Goddelijk intellect zelf, denkt het Goddelijk intellect aan zichzelf. Dit betekent dat het Goddelijk intellect de oorzaak van zijn eigen denken is.

In de kosmologie van Aristoteles zijn de hemelsferen onbewogen bewegers. Dit betekent dat ze geen bewerkstelligende oorzaak buiten zichzelf hebben. Elke hemelsfeer beweegt zichzelf, zonder dat een externe kracht nodig is. De beweging van de hemellichamen is een natuurlijke beweging en wordt veroorzaakt door de eigen aard van de hemelsferen.

De Idee is een perfect, onveranderlijk concept. Als een object slechts deelneemt aan een aspect van de Idee, hoe kan die Idee dan nog steeds als een ondeelbaar geheel worden beschouwd? Dit lijkt de volmaaktheid en universaliteit van de Idee te ondermijnen.

Als we aannemen dat meerdere objecten (bijvoorbeeld mooie dingen) gemeenschappelijke eigenschappen hebben door deelname aan de Idee van schoonheid, dan lijkt er nog een Idee nodig te zijn om de relatie tussen die objecten en de Idee van schoonheid te verklaren. Dit leidt tot een oneindige regressie, omdat voor elke Idee een nieuwe Idee nodig is om de participatie te verklaren.

De ziel is het levensbeginsel en staat in nauwe relatie met de Idee van Leven. Doordat de ziel immuun is voor destructie, is zij onsterfelijk.

De ziel kan na de dood wedergeboren worden in een nieuw lichaam. Dit gebeurt wanneer de ziel tijdens het leven gehecht is aan het lichaam en fysieke verlangens.

De ziel kan na de dood naar een goddelijke en eeuwige sfeer gaan. Dit gebeurt wanneer de ziel tijdens het leven afstand heeft genomen van lichamelijke verlangens en zich heeft gericht op de wereld van de Ideeën.

Plato deelde de ziel in drie delen: 1. Het redelijke deel - in het hoofd; 2. Het strevende deel - in de borst; en 3. Het begeerlijke deel - in de buik. Deze delen hebben verschillende functies en werken samen om de mens te sturen.

Ideeën zijn perfecte, onveranderlijke concepten die de werkelijkheid bepalen. Ze zijn de blauwdruk van de zichtbare wereld, en we kunnen ze alleen kennen door middel van onze rede.

Ideeën bestaan in een transcendente wereld, los van de zintuiglijke wereld. Dit maakt het moeilijk om ze te begrijpen, omdat onze kennis afhankelijk is van waarneming. Is het dan überhaupt nog wel nuttig om ze te kennen?

De ideale staat is een doelbeeld waar we naar moeten streven om de realiteit te verbeteren, zelfs als we het doel nooit bereiken. Het streven zelf zorgt al voor vooruitgang.

De werkelijke oorzaak van iets vertegenwoordigt de beslissende factor die het veroorzaakt. Dit onderscheidt het van een noodzakelijke voorwaarde, die een conditie is zonder welke de werkelijke oorzaak niet zou kunnen werken.

Een noodzakelijke voorwaarde is een voorwaarde die onmisbaar is voor het optreden van de werkelijke oorzaak, maar zelf niet de oorzaak is. Zonder deze voorwaarde zou de werkelijke oorzaak niet kunnen functioneren.

Het concept van de 'Demiurg' in Plato's werk verwijst naar een goddelijke schepper die de materiële wereld vormgeeft naar de ideeën als voorbeeld. De Demiurg gebruikt 'Noodzaak', de kosmische materie, als materiaal om zijn plannen uit te voeren.

Plato vergelijkt de ziel met een meester en het lichaam met een slaaf. De ziel moet over het lichaam heersen, net zoals een meester over zijn slaaf.

Volgens Plato is de ideale staat een aristocratie, geregeerd door de besten. Deze staat zal echter onvermijdelijk degenereren naar andere staatsvormen.

In de ideale staat van Plato worden de leiders opgeleid in dialectiek en wiskunde, wat hen de kennis en vaardigheden geeft om te regeren.

De vier stadia van degeneratie van de ideale staat: 1.Aristocratie, 2.Timocratie, 3.Oligarchie, 4.Democratie en 5.Tirannie.

De ziel heeft een begerend, strevend en redelijk deel. Het redelijke deel moet de andere delen beheersen om een evenwichtig leven te leiden.

De ideale staat weerspiegelt de ziel. De begerende mensen zijn handwerkers, de strevende mensen zijn helpers, en de redelijke mensen zijn de bestuurders.

Plato gelooft dat het redelijke deel van de ziel verlichting moet zoeken buiten het fysieke lichaam, na de dood.

Plato beargumenteert dat de Ideale Staat een heerschappij is van de besten, een aristocratie, maar deze zal na verloop terugkeren naar tirannie.

Een idee is het unieke, zuivere, zelfstandig bestaande, onvergankelijke prototype van een soort of een klasse of een algemeen begrip. Een idee is bij uitstek datgene wat andere dingen alleen maar zijn door participatie aan die idee (zelf-predicatie, elk idee zegt iets over zichzelf).

De deugden zijn niet relatief maar gefundeerd op eeuwige en onveranderlijke Ideeën. Er is een soort absolute rechtvaardigheid waaraan we kunnen toetsen of acties in deze wereld goed, slecht, etc. zijn.

Net zoals de zon voor zichtbaarheid van het bestaan zorgt, zorgt het goede voor kenbaarheid van het bestaan.

Schaduwen zijn concrete objecten, gevangenen zijn wij, objecten zijn Ideeën, vuur is demiurg (?), de zon is het Goede.

Een geschilderd bed is een imitatie door een schilder van het concrete object bed, dat weer een imitatie is door een handwerkman van De Idee bed, geschapen door God.

Plato gaf later ook kritiek op zijn eigen Ideeënleer. Ideeën van haar, slijk en vuil. Als Ideeën zulke intens verheven concepten zijn, klopt het dan wel dat er ook Ideeën van vuil etc zijn? Is er een perfecte eeuwige vorm van Vuilnis?

Iets participeert aan een Idee om zo aan eigenschappen te komen. Zelfpredikatie is hier het grote probleem. a. Participatie aan de hele Idee. Als een object participeert in de hele Idee, hoe kan die Idee dan tegelijk in meerdere objecten aanwezig zijn? Bijvoorbeeld, als een mooie bloem participeert in de volledige Idee van schoonheid, zou die Idee dan niet opgesplitst worden en daardoor haar eenheid verliezen?

Plato's ideeënleer is een complex concept met veel discussiepunten. Door middel van de Zonvergelijking, Grotvergelijking en Drie bedden vergelijkingen probeert Plato uit te leggen wat Ideeën zijn en hoe ze met de realiteit om ons heen te maken hebben.