Vücut Sıvıları PDF

fiziyologi E Vücut Sıvıları Toplam vücut sıvısı,vücut ağırlığının %5080 ‘ini oluşturur Normal koşullarda vücut ağırlığının yaklaşık %60 ‘ı olarak kabul edilir Vücut yağ oranı ile bu oranlar ilişkilidir Vücut sıvısı içinde birçok organik ve anorganik madde erimiş ve yayılmış halde bulunur 0 0 Çeşitli...

fiziyologi E Vücut Sıvıları Toplam vücut sıvısı,vücut ağırlığının %5080 ‘ini oluşturur Normal koşullarda vücut ağırlığının yaklaşık %60 ‘ı olarak kabul edilir Vücut yağ oranı ile bu oranlar ilişkilidir Vücut sıvısı içinde birçok organik ve anorganik madde erimiş ve yayılmış halde bulunur 0 0 Çeşitli dokulara ve yaşa göre su oranı Doku Su % Yaş Kan 83,0 92 Böbrek 82,7 15 günlük embriyo Kalp 79,2 80 Akciğer 79,0 30 günlük embriyo Dalak 75,8 Yenidoğan 77 Kas 75,7 9 günlük 76 Beyin 74,8 14 günlük 73 Deri 72,0 3 aylık 66 Karaciğer 68,3 10-18 yaş 59 Kemik 31,0 18-40 yaş 61 Yağ 10,0 40-60 yaş 55 Tüm vücut 62,0 60 yaş üstü 52 Su % 0 su (sıvı) dengesi Normal bir erişkin günde ortalama 2,5 lt sıvı alır: 1,3 lt içilen sıvılar 0,9 lt alınan katı gıdaların bileşimindeki sıvılar metabolik oksidasyonlar ile oluşan sıvılar Atılım: 1,5 lt idrarla deriden terleme akciğerlerden buharlaşma feçesin sıvı bileşimi 0 vücut sıvılarının dağılımı İntrasellüler sıvı; 2/3 Ekstrasellüler sıvı = iç ortam; 1/3 – İntravasküler sıvı – Ekstravasküler sıvı Kan plazması interstisyel (intersellüler) sıvı transsellüler sıvı 0 0 Vücud ağırlığı 70 kg olan bir insanda total vücut suyu 40 lt. ise 25 lt intraselüler 15 lt extraselüler hacime aittir Kanın sıvı kısmı olan plazması ekstraselüler bölüme Kanın şekilli elemanlarının (kan hücrelerinin) içindeki sıvı intraselüler bölüme dahildir 0 0 Ekstraselüler sıvı kompartmanları – İntravasküler sıvı (Plazma) : ~%3.5 – İnterstisyel (intersellüler) sıvı : ~%10 Plazma ile hücreler arasında madde alışverişinin gerçekleştiği bölümdür – Transsellüler sıvı : ~%1.5 Beyin-omurilik sıvısı, intraoküler sıvı, plevral, peritoneal, sinoviyal sıvılar ve sindirim sistemi salgıları tarafından oluşturulur 0 Sıvı hareketleri Plazma Starling Kuvvetleri Interstisiyel Sıvı Osmosis Osmosis Intraselüler Sıvı 0 Vücut sıvılarının iyon bileşimleri Konsantrasyon birimi : mEq/L Katyonlar Anyonlar 155 Ekstraselüler Sıvı 112 Na+ Cl 24 HCO3 Ca2+ Mg2+ Intraselüler Sıvı Protein- K+ 135 Fosfat ve Organik Anyonlar 0 sıvıların bileşimi sodyumun çoğu ekstrasellüler sıvıdadır klor, bikarbonat, oksijen, glikoz ve yağ asitleri ile karbondioksit de ekstrasellüler sıvıda fazladır intrasellüler sıvıda ise proteinler ile potasyum, magnezyum ve fosfat ön plandadır 0 Çeşitli iyonların hücre içi (eritrosit) ve hücre dışı konsantrasyonları (mMol/l) İyon Hücre içi Hücre dışı Na 19,0 155,0 K 136,0 5,0 Mg 5,5 2,2 Ca 0,0 5,0 Cl 78,0 112,0 0 Sıvıların Ölçümü Direkt ölçüm olanağı olmadığı için çeşitli dilüsyon-indikatör teknikleri kullanılır: Ölçüm yapılacak kompartmana bir madde verilerek, alınan örneklerde o maddenin konsantrasyonu ölçülür; V=Q/C V = kompartman hacmi Q = verilen madde miktarı C = kompartmandaki dağılım (konsantrasyon) 0 1. 2. 3. 4. 5. İdeal bir indikatör madde; organizma için zararsız olmalı, toksik olmamalı seçici olarak yalnız ölçülecek alana yayılmalı sıvı içinde kolayca eşit olarak dağılabilmeli farmakolojik bir etkisi veya aktivitesi olmamalı miktarı belli metodlarla kolayca tayin edilebilmeli Şayet verilen maddenin bir bölümü, dengeleme zamanı içerisinde, idrar ile atılır ya da diğer bir kompartmana geçerse; V = (Q – kaybolan madde miktarı) / C 0 TOTAL VÜCUT SUYU: antipirin, deuterium oxide, tritium oxide, üre Antipirin; yavaş metabolize olduğu, vücuttan çok geç atıldığı.. ve.. konsantrasyon tayini daha kolay olduğu için.... en ideal kabul edilir. EXTRASELLÜLER SIVI HACMİ: mannitol, inülin gibi büyük moleküllü şekerler ya da radyoaktif sülfat, klor, sodyum ve thiosülfat Polisakkaridler bazı bölgelere geçemezken, radyoaktif maddeler hücre içine de girebilir. 0 İNTRASELLÜLER SIVI HACMİ: yalnız hücre içine dağılan bir madde bilinmiyor ölçülen total vücut suyundan extrasellüler hacim çıkarılarak hesaplanabilir PLAZMA HACMİ: evans mavisi; damara verildikten sonra plazma albumine bağlanır ve kısa sürede tüm dolaşım sistemine yayılır İNTERSTİSYEL SIVI HACMİ: extrasellüler sıvı hacminden plazma hacmi çıkarılarak bulunabilir 0 sıvı dağılımını etkileyen faktörler ELEKTROLİTLER Vücutta en çok sodyum ve potasyum vardır. Extrasellüler sıvı hacmini en çok etkileyen iyon sodyumdur. BÜYÜK MOLEKÜLLÜ ORGANİK MADDELER Proteinler, lipidler; kapiller membranı aşamaz ve damar içinde kalır. Burada oluşturdukları osmotik çekim gücüne onkotik basınç denir. KÜÇÜK MOLEKÜLLÜ ORGANİK MADDELER Glikoz, üre, amino asitler; membranları kolay geçer ve suyun dağılımını çok etkilemezler. 0 Osmolalite - Osmolarite OSMOL bir kompartmandaki toplam molekül miktarı OSMOLALİTE 1 kg suda erimiş molekül konsantrasyonu OSMOLARİTE 1 lt suda erimiş molekül (osmol) konsantrasyonu 0 Suyun özgül ağırlığından dolayı yaklaşık olarak ‘1 kg = 1 l’ olup, vücut sıvılarının osmolarite ile osmolalitesi de 300 mOsm/l olarak eşit kabul edilebilir. Extrasellüler sıvı osmolaritesinin %80’i sodyum, intrasellüler sıvı osmolaritesinin ise yaklaşık yarısı potasyum iyonları tarafından sağlanır. 0 Plasma osmolaritesi 275 – 295 mOsm/kg % 1-2 değişim osmoreseptörler yanıt verir Sıvı dengesi ALINAN Beslenme Vücutta yapılan ATILAN İdrar Feçes Görünmeyen (cilt,solunum) Hücre dışı sıvısının ve osmolaritenin düzenlenmesi Hipotalamus Renin-anjiotensin-aldosteron sistemi Atrial natriüretik peptid Böbrekler Atrial natriüretik peptid ve diğerleri ANP atrium hücrelerinde yapılır *ANP *BNP *CNP Böbrekten Na atılımını arttırır - ürodilatin: böbrekte üretilir “Na,K,ATPaz inhibitör substance” (“digitalis-like substance”) Dehidratasyon Hipernatremik su kaybı > Na kaybı Normonatremik su kaybı = Na kaybı Hiponatremik su kaybı < Na kaybı Sıvı yüklenmesi (overhidrasyon) Su zehirlenmesi (Hiperhidrasyon) Toplam vücut sıvısı artar, hücreler şişer, ödem oluşur Böbreklerin işlevleri 180 L/gün su süzülür İdrar osmolalitesi 50 – 1200 mOsm/kg