REVIEWER KOMPAN-2 PDF

isnabero - lalaki) Morpemang salitang-ugat - Tumutukoy sa mga KAKAYAHANG (abilidad) salitang walang panlapi. (hal. tayo, sulat) KOMUNIKATIBO (komunikasyon) Morpemang panlapi...

isnabero - lalaki) Morpemang salitang-ugat - Tumutukoy sa mga KAKAYAHANG (abilidad) salitang walang panlapi. (hal. tayo, sulat) KOMUNIKATIBO (komunikasyon) Morpemang panlapi - Idinidikit sa salitang-ugat upang makabuo ng panibagong anyo ng salita. - Paglalapat ng mga kaalamang lampas sa (hal. tumayo, nagsalita) gramatika. Mahalaga ang mabisang paggamit ng wika para sa pagkakaunawaan (Garcia et al., 2008). unlapi, gitlapi, hulapi, kabilaan, laguhan - mabisang gamit ng wika tungo sa GAMIT NG ‘PANG’, ‘PAN’, AT ‘PAM’ NA pagkakaunawaan PANLAPI Lingguwistika PANG - Nagsisimula sa (sinusundan ng) a, e, i, o, u ang sunod na salita at ginagamitan ng - Maagham na pag-aaral ng wika. Estruktura, gitling. katangian, pag-unlad, relasyon sa ibang wika, at iba pang ugnay rito (Lachica, 2001). * kapag hindi sakop ng pan at pam, gagamitin ang pang (mga letrang katinig) - tunog (ponema), bahagi ng salita (morpema), salita (leksikon), pangungusap (sintaks), PAN - Nagsisimula sa d, l, r, s, t ang sunod na pagpapahayag (diskors) salita. KAKAYAHANG LINGGUWISTIKO PAM - Nagsisimula sa b at p ang sunod na salita. - Abilidad ng tao na makabuo at makaunawa ng makabuluhang pangungusap. Wastong KAALAMANG PANGGRAMATIKA paglalapat ng tuntunin ng wika. Madalas na pagkakamali sa gramatikang - tuntunin sa paggamit ng wika, tamang Filipino pagbaybay sa mga salita at tamang gamit ng bantas Paggamit ng “Nang” at “Ng” Morpolohiya a. Nang - sa pagitan ng pandiwa at panuring “nito”, salitang inuulit, pang-abay na - Maagham na pag-aaral ng kayarian (paano pamanahon (noong), katumbas ng “upang” at nabubuo ang salita) ng salita o pagbuo ng “so that” o “in order” sa Ingles, paano morpema (pinakamaliit na bahagi ng salita na nagtataglay ng kahulugan). hal. Nagpaalam NANG magalang sa magulang, Naging pangulo siya NANG nasa HS pa, Morpemang (binago ang salita) Ponema Makisama tayo NANG mabuti (makabuluhang tunog) - Pagbabago ng salita at kahulugan sa pamamagitan ng ponema o b. Ng - pananda ng tagaganap ng pandiwa, makabuluhang tunog. katumbas ng “with” sa Ingles, sino Pinagpapalit yung titiik, nagbabago hal. Pinangaralan NG ina ang anak, Sinalubong ang kahulugan (isnabera - babae, niya ako NG ngiti, Paggamit ng “pahirin” at “pahiran” isang nagsasalita ang gamit ng wika sa kung ano ang hinihingi ng sitwasyon ng a. Pahirin - pag-aalis o pagpawi sa isang bagay pakikipagtalastasan b. Pahiran - paglalagay ng kaunting bagay Dell Hymes - sinabing may mga konsiderasyon sa mabisang komunikasyon Paggamit ng “subukin” at “subukan” SPEAKING a. Subukin - tingnan ang ayos o kalagayan; katumbas ng “try” sa Ingles 1. Setting - “Saan nag-uusap” - pagsasaalang-alang sa lugar para sa mabisang b. Subukan - magmanman o maniktik; pagkakaunawaan katumbas ng “spy” sa Ingles 2. Participants - “Sino ang nag-uusap” - Paggamit ng “sila”, “nila”, sina”, “nina” binibigyang pansin ang edad, kasarian, katungkulan, propesyon, atbp. a. Sila - panghalip panao at hindi sinusundan ng pangngalan 3. Ends - “Ano ang layunin ng pag-uusap” - angkop ang pagsasalita sa layunin b. Nina - pantukoy na maramihan na sinusundan ng pangngalan 4. Act Sequence - “Paano ang takbo ng pag-uusap” - tumutukoy sa takbo ng usapan Paggamit ng “pinto” at “pintuan” (direksyon) a. Pinto - bahagi ng gusali; isinasara at 5. Keys - “Pormal o Impormal ba ang usapan” - ibinubukas pagpipli ng salitang gagamitin b. Pintuan - daanan 6. Instrumentalities - “Ano ang midyumn ng usapan” - tsanel o daluyan ng komunikasyon Paggamit ng “raw” at “daw” signal, internet connection a. Raw - nagtatapos sa patinig, w, at y ang sinundang salita 7. Norm - “Ano ang paksa ng usapan” - pagiging sensitibo sa mga paksang dapat b. Daw - nagtatapos sa katinig ang sinundang pag-usapan salita at mga pantig na ra, re, ri, ro,ru, raw, at ray 8. Genre - “Ano ang uri ng pagpapahayag o diskurso” KAKAYAHANG SOSYO (lipunan, iba’t Issaalang-alang ang tono ibang grupo ng tao) LINGGUWISTIKO - Nagsasalaysay ba? (wika) - Nakikipagtalo? - Nagmamatuwid? - Sinisipat sa pag-aaral nito ang ugnayan ng - Naglalarawan? wika at lipunan partikular ang kaangkupan ng - Nagpapaliwanag? gamit ng isang wika batay sa iba’t ibang konteksto KAKAYAHANG ISTRATEDYIK - (Sales Lady) kung kayang manipulahin ng - Di-berbal, paggamit ng kilos o galaw sa komunikasyon, hindi lingguwistikong b. Coherence - pagkakaugnay-ugnay komunikasyon (makatutulong sa mga taong bingi, hindi kailangan magsalita) Pampublikong Komunikasyon - isang tao ang nagsasalita tapos maraming tao ang nakikinig Peter Brucker - “vital thing in communication is hearing what isn’t said” 3 antas ng Komunikasyon Iba’t ibang anyo ng di-berbal na komunikasyon: 1. Intrapersonal - sa sarili, kausap ang sarili (hal. pagiisip ng ideya) 1. Kinesics - pag-aaral sa kilos o galaw ng katawan (hal. pagturo, sign, wave, hindi 2. Interpersonal - dalawa o higit pang tao ang kailangan magsalita) naguusap 2. Pictics - pag-aaral sa ayos ng mukha o 3. Pampublikong Komunikasyon - isang tao ang ekspresyon upang maintindihan ang mensahe nagsasalita tapos maraming tao ang nakikinig (hal. nguso) (nadagdagan sa paglipas ng panahon) 3. Oculesics - pag-aaral sa galaw ng mata (hal. irap, sa mga artista sinasabihan silang 4. Media - social networking services magaling umarte sapagkat sa mata palang makikita mo na ang ekspresyon) 5. Komunikasyon Organisasyunal - isang oraganisasyon, professional (hal. meeting) 4. Vocalics - mga di-lingguwistikong tunog na may kaugnayan sa pagsasalita katulad ng pagsutsot o buntonghininga (walang salita, hal. sipol) (Multikultural na Komunidad) ORGANISASYONAL - Google, Nestle 5. Haptics - pag-aaral sa paghawak o pandama na naghahatid ng mensahe (pisikal, hal. 6. Interkultural na Komunikasyon - maraming paghawak sa balikat) kultura ang nagsasama-sama (hal. ASEAN, UN) 6. Proxemics - pag-aaral gamit ang espasyo o space (tumutukoy sa closeness) (Multikultural na Komunidad) INTERNASYONAL - UN, ASEAN 7. Chronemics - pag-aaral na tumutukoy sa LOKAL - iba’t ibang etnolingguwistikong pangkat oras (hal. anong oras magkikita “after lunch” - hindi sinabi ang mismong oras pero alam ang sagot) Kakayahang Lingguwistiko + Kakayahang KAKAYAHANG DISKORSAL Sosyolingguwistiko + Kakayahang Istratedyik + Kakayahang Diskorsal = Kakayahang - tumutukoy sa pagkakaugnay-ugnay ng mga Komunikatibo (paggamit ng wika sa serye ng salita o pangungusap tungo sa isang pagkakaunawaan) makabuluhang konteksto (kaya mapag ugnay-ugnay ang salita, dapat makabuluhan, 6 na pamantayan sa pagtataya ng Kakayahang may diwa) Pangkomunikatibo a. Cohesion - pagkakaisa (hal. isang paksa) 1. Pakikibagay - kakayahang mabago ang pag-uugali at layunin (hal. makipagtawanan sa mga tumatawa) 2. Paglahok sa Pag-uusap - kakayahan ng taong gamitin ang kaalaman tungkol sa anumang paksa - alam kung kailan aalis 3. Pamamahala sa Pag-uusap - tumutukoy sa kakayahan ng tao na pamahalaan ang pag-uusap - pano simulan, pano itigil, daloy ng paguusap 4. Pagkapukaw-Damdamin - kakayahan sa paglalagay ng sarili sa damdamin at pag-iisip ng ibang tao - ilugar ang sarili sa iba, empathy 5. Bisa - kakayahang mag-isip kung ang kanyang pakikipag-usap ay epektibo at nauunawaan 6. Kaangkupan - kaangkupan sa paggamit ng wika (batay sa kasarian, paksa, edad, atbp.)