مجموعه کامل قانون PDF

‫پیشگفتار‬ ‫پاسخگویی مسئولین در برابر پرسش ها و شبهات مردم از آم""وزه ه""ای دی""نی اس""ت‪.‬در‬ ‫منابع اسالمي بر ضرورت اطالع رساني به مردم از سوي حاکمان اسالمي و رفع س""وء ظن و‬ ‫تهمت تصريح شده است‪.‬سيره رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نيز دوری از هرگونهس""وء ظن‬ ‫بوده است به طوریکه در موارد متعددي ب""...

‫پیشگفتار‬ ‫پاسخگویی مسئولین در برابر پرسش ها و شبهات مردم از آم""وزه ه""ای دی""نی اس""ت‪.‬در‬ ‫منابع اسالمي بر ضرورت اطالع رساني به مردم از سوي حاکمان اسالمي و رفع س""وء ظن و‬ ‫تهمت تصريح شده است‪.‬سيره رسول اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نيز دوری از هرگونهس""وء ظن‬ ‫بوده است به طوریکه در موارد متعددي ب""ه رف""ع ش""بهات و س""واالت پيش آم""ده ب""راي م""ردم‬ ‫اقدام کرده و بر لزوم اطالع رساني به مردم از سوي مجريان حکومت اس""المي تأکي""د نم""وده‬ ‫اند‪.‬براي مثال‪ ،‬امام علي (ع) خطاب به مالک اشتر فرموده اند‪« :‬اگر مردم "ان ب""ر ت""و گم""ان‬ ‫ستم برند عذر خود را آشکارا با آنان در ميان گذار و با اين کار‪ ،‬ايشان را از بدگماني بيرون آر‬ ‫که بدين رفتار خود را به تربيت اخالقي خوي داده باشي و با مردمان مدارا ک""رده و ب""ا ع""ذري‬ ‫که مي آوري بدان به چه خواهي مي رسي و آنان را ب""ه راه ح""ق درمي آوري» ‪.‬همچ""نين‪ ،‬در‬ ‫نامه اي خطاب به فرماندهان نظامي مي نويسند «آگاه باشيد ک"ه ش"ما اين ح"ق را ب"ر عه"ده‬ ‫من داريد که هيچ رازي را جز در خصوص جنگ از شما پنهان ننمايم و کاري را جز احکام شرع‬ ‫بدون مشورت ب"ا ش"ما انج"ام ن"دهم»‪.‬ادل"ه ن"اظر ب"ر نهي از کتم"ان علم و ض"رورت رع"ايت‬ ‫مصلحت مس"لمين و ام"انت داري در مق"ام حک"ومت‪ ،‬از جمل"ه ب"ر ض"رورت اطالع رس"اني از‬ ‫سوي حاکم اسالمي نيز داللت مي کنند‪.‬‬ ‫بر همین اساس‪ ،‬اصل سوم قانون اساسی دولت جمهوری اس""المی ای""ران را موظ""ف ك""رده‬ ‫است همه امكانات خود را براي « باال بردن سطح آگاهي هاي عمومي در همه زمين""ه ه""ا»‪« ،‬‬ ‫تقويت روح بررسي و تتبع و ابتك"ار در تم"ام زمين"ه ه"اي علمي‪ ،‬ف"ني‪ ،‬ف"رهنگي و اس"المي از‬ ‫طريق تاسيس مراكز تحقيق و تشويق محققان»‪« ،‬مشاركت عامه مردم در تعيين سرنوش""ت‬ ‫سياسي‪ ،‬اقتصادي‪ ،‬اجتماعي و فرهنگي خويش» و «ايجاد نظام اداري صحيح» به كار گيرد‪.‬از‬ ‫تاریخ تصویب این اصل‪ ،‬ابتکارهای مختل""ف تقنی""نی و اج""رایی ب""رای تحق""ق آن ص""ورت گرفت""ه‬ ‫است که در این میان‪ ،‬قانون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات (مص""وب ‪ )1387‬جایگ""اه‬ ‫کامًال برجسته و بارزی دارد‪.‬این قانون در حال حاضر مهمترین و کلیدی ترین قانون در ح""وزه‬ ‫شفافیت است که ح"ق دسترس"ی ش"هروندان ب"ه اطالع"ات موج"ود در مؤسس"ات عم"ومی و‬ ‫مؤسسات خصوصی ارائه دهنده خدمات عمومی را شناس""ایی ک""رده اس""ت‪.‬ق""انون انتش""ار و‬ ‫دسترسی آزاد به اطالعات‪ ،‬مؤسسات مذکور را به انتشار ابتک""اری و عم""ومی اطالع""ات خ""ود‬ ‫ملزم کرده و ب""ه عالوه‪ ،‬پاس""خگویی ب""ه درخواس""ت ه""ای م""وردی اطالع""ات را ب""ه عه""ده آنه""ا‬ ‫گذاشته است‪.‬‬ ‫به موجب این قانون‪ ،‬هر شهروند ایرانی‪ ،‬ح""ق دسترس"ی ب""ه اطالع"ات موج""ود در مؤسس""ات‬ ‫عمومی و مؤسسات خصوصی ارائه دهنده خدمات عم"ومی را دارد و مؤسس"ات م"ذکور بای"د‬ ‫در مواردی که به عنوان استثناء در قانون ( مواد ‪ 13‬ت""ا ‪ 17‬ق""انون) ذک""ر ش""ده ان""د اطالع""ات‬ ‫درخواستی را در دسترس متقاضیان قرار دهند‪.‬با ایج""اد س""امانه انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه‬ ‫اطالعات‪ ،‬همه مؤسسات مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالع""ات مکلفن""د در این‬ ‫سامانه فعال شده و از این طریق به درخواست های شهروندان پاسخ دهن""د‪.‬ب""ر این اس""اس‪،‬‬ ‫اکنون همه وزارتخانه ه""ا و دس""تگاه ه""ای اج""رایی زیرمجموع""ه ق""وه مجری""ه‪ ،‬مجلس ش""ورای‬ ‫اسالمی و مؤسسات زیرمجموعه آن‪ ،‬بخش قابل توجهی از زیر مجموعه ه""ای ق""وه قض""ائیه و‬ ‫مؤسسات عمومی غیردولتی در این سامانه فعال ش"ده و مش"غول پاس"خگویی هس"تند‪.‬رون"د‬ ‫فعال شدن مؤسسات باقیمانده نیز با سرعت از سوی دبیرخانه کمیسیون انتشار ودسترس""ی‬ ‫آزاد به اطالعات دنبال میشود‪.‬‬ ‫برای نظارت بر حسن اجرای این قانون‪ ،‬به م""وجب م""اده (‪)18‬ق""انون انتش""ار و دسترس"ي‬ ‫آزاد به اطالعات‪ ،‬كميسيون ملی ب""ه ن""ام «كميس""يون انتش""ار و دسترس"ي آزاد ب""ه اطالع"ات»‬ ‫پيش بيني شده است که در ترکيب آن‪ ،‬اشخاص""ي از ق""واي مجری""ه‪ ،‬مقنن""ه و قض""ائيه حض""ور‬ ‫دارند و ترکيب اعضاي آن به گونه اي است که ماهيت بين قوه اي و در عين حال تخصصي به‬ ‫آن داده است‪.‬‬ ‫این کمیسیون از زمان شکل گیری تاکنون تالش کرده است تا عالوه ب""ر ایج""اد زمین""ه ه""ای‬ ‫الزم برای اجرایی ش""دن ق""انون‪ ،‬ب""ا شناس""ایی موان""ع موج""ود‪ ،‬آنه""ا را از می""ان ب""ردارد‪.‬ب""دین‬ ‫منظور‪ ،‬در چارچوب صالحیت قانونی خود و پس از شناس""ایی مس""ایل و مش""کالت موج""ود در‬ ‫برابر اجرای قانون چه از سوی مؤسس""ات مش""مول و چ""ه از س""وی ش""هروندان‪ ،‬ش""یوه نام""ه‬ ‫هایی را تصویب کرد‪.‬در واقع‪ ،‬با وجود تص""ویب س""ه آیین نام""ه اج""رایی‪ ،‬ام""ا در مق""ام اج""رای‬ ‫قانون همچنان ابهامات و پرسش های متعددی چه از سوی مؤسسات مج""ری ق"انون و چ"ه از‬ ‫سوی شهروندان متقاضی اطالعات در خصوص تفسیر یا اجرای مواد ق"انون مط"رح می ش"د‪.‬‬ ‫کمیسیون برای پاسخگویی به ابهامات و پرسش های مبتالبه عموم‪ ،‬اق""دام ب""ه تص""ویب ش""یوه‬ ‫نامه های موضوعی و تبیینی کرد‪.‬این شیوه نام""ه ه""ا پس از تص""ویب در کمیس""یون ب""ه تأیی""د‬ ‫رئیس جمهور رسیده و طب"ق م"اده (‪ )18‬ق"انون ب"رای هم"ه مؤسس"ات مش"مول ق"انون الزم‬ ‫االجرا است‪.‬تاکنون ‪ 12‬شیوه نامه موضوعی تصویب و برای اجرا ابالغ شده است که عبارتند‬ ‫از ‪:‬‬ ‫‪.1‬شيوه نامه رفع اختالف در چگونگي ارائه اطالعات‬ ‫‪.2‬شيوه نامه تش""خيص و تفکي"ک داده ه""اي شخص"ي و اطالع"ات خصوص"ي از اطالع"ات‬ ‫عمومي‬ ‫‪.3‬شيوه نامه انتشار و دسترسي آزاد به اسناد و مکاتبات اداري‬ ‫‪.4‬شيوه نامه انتشار و دسترسي آزاد به اطالعات مؤسسات خصوصي ارائه دهنده خ""دمات‬ ‫عمومي‬ ‫‪.5‬شيوه نامه انتشار و دسترسي آزاد به اطالعات تشکل هاي مردم نهاد‬ ‫‪.6‬شیو نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات بنگا ه های اقتصادی عمومی‬ ‫‪.7‬شیوه نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات مجوزهای دولتی و مجوزه""ای مؤسس""ات‬ ‫خصوصی ارائه دهنده خدمات عمومی‬ ‫‪.8‬شیوه نامه تشخیص و تفکیک اسرار دولتی از اطالعات عمومی‬ ‫‪.9‬ش"یوه نام"ه انتش"ار و دسترس"ی آزاد ب"ه اطالع"ات متض"من ح"ق و تکلی"ف ب"رای م"ردم‬ ‫(قوانین‪ ،‬مقررات و تصمیمات عمومی(‬ ‫‪.10‬شیوه نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات شهرداری ها و شوراهای اسالمی شهر‬ ‫و روستا‬ ‫‪.11‬شیوه نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات قراردادها‬ ‫‪.12‬شیوه نامه تشخیص و تفکیک اطالعات تجاری از اطالعات عمومی‬ ‫این شیوه نامه ها به همراه متن قانون وآئین نامه های اجرایی آن‪ ،‬در کتاب حاض"ر تق"دیم می‬ ‫شود‪.‬امید است با آگاهی فراگیر مردم از حق خود در مطالبه اطالعات و اجرای دقیق و جامع‬ ‫این قانون از سوی دستگاه های مشمول‪ ،‬توسعه شفافیت به عنوان مبنایی ت""رین راه مب""ارزه‬ ‫بافساد محقق شود‪.‬‬ ‫محمد مهدی اسماعیلی‬ ‫وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی و‬ ‫رئیس کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات مشتمل بر ‪ ٢٣‬م""اده و هفت تبص""ره‪،‬‬ ‫در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ششم بهمن‌ماه ‪ ١٣٨٧‬مجلس شورای اسالمی‬ ‫تصویب و در تاریخ ‪ ٣١/٥/١٣٨٨‬از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام ب""ا الح""اق‬ ‫یک تبصره ذیل ماده (‪ )١٠‬موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد‪.‬‬ ‫فصل اول – تعاریف و کلیات‬ ‫بند اول ‪ -‬تعاریف‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١‬در این قانون اصطالحات زیر در معانی مش‪11‬روح مرب‪1‬وط ب‪1‬ه‬ ‫کار می‌رود‪:‬‬ ‫الف‪-‬اطالعات‪ :‬هر نوع داده که دراسناد مندرج باشد ی""ا ب""ه ص""ورت نرم‌اف""زاری‬ ‫ذخیره گردیده و یا با هر وسیله دیگری ضبط شده باشد‪.‬‬ ‫ب‪ -‬اطالعات شخصی‪ :‬اطالعات فردی نظ""یر ن""ام و ن""ام خ""انوادگی‪ :‬نش""انی‌های‬ ‫مح""ل س""کونت و مح""ل ک""ار‪ ،‬وض""عیت زن""دگی خ""انوادگی عادت‌ه""ای ف""ردی‪،‬‬ ‫ناراحتی‌های جمعی‪ ،‬شماره حساب بانکی و رمز عبور است‪.‬‬ ‫ج‪ -‬اطالعات عمومی‪ :‬اطالعات غیرشخصی نظیر ض""وابط و آیین‌نامه‌ه""ا‪ ،‬آم""ار و‬ ‫ارقام ملی و رسمی‪ ،‬اس""ناد و مکاتب""ات اداری ک"ه از مص""ادیق مس"تثنیات فص""ل‬ ‫چهارم این قانون نباشد‪.‬‬ ‫د‪ -‬موسسات عمومی‪ ،‬سازمان‌ها و نهادهای وابسته به حک""ومت ب""ه معن""ای ع""ام‬ ‫کلمه شامل تمام ارکان و ا جزای آن که در مجموع"ه ق"وانین جمه"وری اس"المی‬ ‫ایران آمده است‪:‬‬ ‫ه‪ -‬موسس""ات خصوص""ی‪ :‬از نظ""ر این ق""انون‪ ،‬موسس""ه خصوص""ی ش""امل ه""ر‬ ‫موسسه انتفاعی و غیرانتفاعی به استثناء موسسات عمومی است‪.‬‬ ‫بند دوم ‪ -‬آزادی اطالعات‪:‬‬ ‫ماده ‪ -٢‬هر شخص ایرانی ح""ق دسترس""ی ب""ه اطالع""ات عم""ومی را دارد‪ ،‬مگ""ر‬ ‫آنکه قانون منع کرده باش""د‪.‬اس""تفاده از اطالع"ات عم"ومی ی""ا انتش"ار آنه"ا ت""ابع‬ ‫قوانین و مقررات مربوط خواهد بود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٣‬هر شخصی حق دارد از انتشار یا پخش اطالعاتی که به وسیله او تهی""ه‬ ‫شده ولی در جریان آماده‌سازی آن برای انتشار تغییر یافته است‪ ،‬جلوگیری کند‪،‬‬ ‫مشروط به آنکه اطالعات مزبور به سفارش دیگری تهیه نشده باشد ک""ه در این‬ ‫صورت تابع قرارداد بین آنها خواهد بود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٤‬اجب""ار تهیه‌کنن""دگان و اش""اعه‌دهندگان ب""ه افش""اء من""ابع اطالع""ات خ""ود‬ ‫ممنوع است مگر به حکم مقام صالح قضایی و البت""ه این ام""ر ن""افی مس"ئوولیت‬ ‫تهیه‌کنندگان و اشاعه‌دهندگان اطالعات نمی‌باشد‪.‬‬ ‫بند سوم ‪ -‬حق دسترسی به اطالعات‪:‬‬ ‫ماده ‪ -٥‬موسسات عمومی مکلفند اطالع"ات موض"وع این ق"انون را در ح"داقل‬ ‫زمان ممکن و بدون تبعیض در دسترس مردم قرار دهند‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬اطالعاتی که متضمن ح""ق و تکلی""ف ب""رای م""ردم اس""ت بای""د عالوه ب""ر‬ ‫موارد قانونی موجود از طریق انتشار و اعالن عمومی و رس"انه‌های همگ"انی ب"ه‬ ‫آگاهی مردم برسد‪.‬‬ ‫فصل دوم ‪ -‬آیین دسترسی به اطالعات‬ ‫بند اول ‪ -‬درخواست دسترسی به اطالع‪11‬ات و مهلت پاس‪11‬خگویی ب‪11‬ه‬ ‫آن ‪:‬‬ ‫ماده ‪ -٦‬درخواست دسترسی به اطالعات شخصی تنه""ا از اش""خاص حقیقی ک""ه‬ ‫اطالعات به آنها مربوط می‌گردد یا نماینده قانونی آنان پذیرفته می‌شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٧‬مؤسسه عمومی نمی‌تواند از متقاضی دسترسی به اطالعات هیچ‌گون""ه‬ ‫دلیل یا توجیهی جهت تقاضایش مطالبه کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٨‬مؤسسه عمومی یا خصوصی باید به درخواست دسترسی به اطالع""ات‬ ‫در سریع‌ترین زم"ان ممکن پاس"خ ده"د و در ه"ر ص"ورت زم"ان پاس"خ نمی‌توان"د‬ ‫حداکثر بیش از ‪ ١٠‬روز از زمان دریافت درخواست باشد‪.‬آیین‌نام""ه اج""رایی این‬ ‫ماده ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون بنا به پیش""نهاد کمیس""یون‬ ‫انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‪ ،‬به تصویب هیات وزیران می‌رسد‪.‬‬ ‫بند دوم ‪ -‬نحوه پاسخ به درخواست‌ها‪:‬‬ ‫ماده ‪ -٩‬پاسخی که توسط مؤسسات خصوصی به درخواست‌های دسترسی ب""ه‬ ‫اطالعات داده می‌شود باید به صورت کتبی یا الکترونیکی باشد‪.‬‬ ‫فصل سوم ‪ -‬ترویج شفافیت‬ ‫بند اول ‪ -‬تکلیف به انتشار‬ ‫ماده ‪ -١٠‬هریک از موسسات عمومی باید ج"ز در م""واردی ک"ه اطالع"ات دارای‬ ‫طبقه‌بندی می‌باشد‪ ،‬در راستای نفع عمومی و حقوق شهروندی دست‌کم به‌طور‬ ‫ساالنه اطالعات عمومی شامل عملکرد و ترازنامه (بیالن) خود را با اس""تفاده از‬ ‫امکانات رایانه‌ای و حتی‌االمکان در یک کتاب راهنما که از جمله می‌توان""د ش""امل‬ ‫موارد زیر باشد منتش""ر س""ازد و در ص""ورت درخواس""ت ش""هروند ب""ا اخ""ذ هزین""ه‬ ‫تحویل دهد‪:‬‬ ‫الف‪ -‬اهداف‪ ،‬وظایف‪ ،‬سیاست‌ها و خط مشی‌ها و ساختار‪.‬‬ ‫ب‪ -‬روش‌ه""ا و مراح""ل اتم""ام خ""دماتی ک""ه مس""تقیما ب""ه اعض""ای جامع""ه ارائ""ه‬ ‫می‌دهد‪.‬‬ ‫ج‪ -‬سازوکارهای شکایت شهروندان از تصمیمات یا اقدامات آن موسسه‪.‬‬ ‫د‪ -‬ان""واع و اش""کال اطالع""اتی ک""ه در آن موسس""ه نگه""داری می‌ش""ود و آیین‬ ‫دسترسی به آنها‬ ‫ه‪ -‬اختیارات و وظایف ماموران ارشد خود‪.‬‬ ‫و‪ -‬تمام سازوکارها یا آیین‌هایی که به وس""یله آنه""ا اش""خاص حقیقی و حق""وقی و‬ ‫سازمان‌های غیردولتی می‌توانند در اجرای اختیارات آن واحد مشارکت داشته ی""ا‬ ‫به نحو دیگری موثر واقع شوند‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬حکم این ماده در مورد دستگاه‌هایی که زیر نظر مستقیم مق""ام معظم‬ ‫رهبری است‪ ،‬منوط به عدم مخالفت معظم‌له می‌باشد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -١١‬مص""وبه و تص""میمی ک""ه موج""د ح""ق ی""ا تکلی""ف عم""ومی اس""ت قاب""ل‬ ‫طبقه‌بندی به عنوان اسرار دولتی نمی‌باشد و انتشار آنها الزامی خواهد بود‪.‬‬ ‫بن‪11‬د دوم ‪ -‬گ‪11‬زارش واح‪11‬د اطالع‌رس‪11‬انی ب‪11‬ه کمیس‪11‬یون انتش‪11‬ار و‬ ‫دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫ماده ‪ -١٢‬موسس""ات عم""ومی موظفن""د از طری""ق واح""د اطالع‌رس""انی س""االنه‬ ‫گزارش""ی درب""اره فعالیت‌ه""ای آن موسس""ه در اج""رای این ق""انون ب""ه کمیس""یون‬ ‫انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات ارائه دهند‪.‬‬ ‫فصل چهارم ‪ -‬استثنائات دسترسی به اطالعات‬ ‫بنداول ‪ -‬اسرار دولتی‬ ‫ماده ‪ -١٣‬در صورتی که درخواست متقاض""ی ب""ه اس""ناد و اطالع""ات طبقه‌بن""دی‬ ‫شده (اسرار دولتی) مربوط باش""د‪ ،‬موسس""ات عم""ومی بای""د از در اختی""ار ق""رار‬ ‫دادن آنها امتن"اع کنن"د‪.‬دسترس"ی ب"ه اطالع"ات طبقه‌بن"دی ش"ده ت"ابع ق"وانین و‬ ‫مقررات خاص خود خواهد بود‪.‬‬ ‫بند دوم ‪ -‬حمایت از حریم خصوصی‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١٤‬چنانچه اطالعات درخواست شده مربوط به حریم خصوصی اش""خاص‬ ‫باشد و یا در زمره اطالعاتی باشد که با نقض احکام مربوط به ح""ریم خصوص""ی‬ ‫تحص"""""یل ش"""""ده اس"""""ت‪ ،‬درخواس"""""ت دسترس"""""ی بای"""""د رد ش"""""ود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -١٥‬مؤسس""ات مش""مول این ق""انون در ص""ورتی ک""ه پ""ذیرش درخواس""ت‬ ‫متقاضی متضمن افشای غیرقانونی اطالعات شخصی درباره یک ش""خص حقیقی‬ ‫ثابت باشد باید از در اختیار قرار دادن اطالعات درخواست شده خودداری کنن""د‪،‬‬ ‫مگر آنکه‪:‬‬ ‫الف‪ -‬شخص ثالث به نحو صریح و مکتوب ب""ه افش""ای اطالع""ات راج""ع ب""ه خ""ود‬ ‫رضایت داده باشد‪.‬‬ ‫ب‪ -‬شخص متقاضی‪ ،‬ولی یا قّیم یا وکیل شخص ثالث‪ ،‬در ح""دود اختی""ارات خ""ود‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ج‪ -‬متقاضی یکی از موسس"ات عم"ومی باش"د و اطالع"ات درخواس"ت ش"ده در‬ ‫چارچوب قانون مستقیما به وظایف آن به عنوان ی""ک مؤسس""ه عم""ومی مرتب""ط‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫بند سوم ‪ -‬حمایت از سالمتی و اطالعات تجاری‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١٦‬در ص""ورتی ک""ه ب""رای موسس""ات مش""مول این ق""انون ب""ا مس""تندات‬ ‫قانونی محرز باشد که در اختیار قرار دادن اطالع"ات درخواس"ت ش"ده‪ ،‬ج"ان ی"ا‬ ‫سالمت افراد را به مخاطره می‌اندازد یا متضمن ورود خسارت م""الی ی""ا تج""اری‬ ‫برای آنها باشد‪ ،‬باید از در اختیار قرار دادن اطالعات امتناع کنند‪.‬‬ ‫بند چهارم ‪ -‬سایر موارد‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١٧‬مؤسسات مشمول این قانون مکلفند در مواردی ک""ه ارائ""ه اطالع""ات‬ ‫درخواست شده به امور زیر لطمه وارد می‌نماید از دادن آنها خودداری کنند‪.‬‬ ‫الف‪ -‬امنیت و آسایش عمومی‪.‬‬ ‫ب‪ -‬پیشگیری از جرائم یا کشف آنها بازداشت یا تعقیب مجرمان‪.‬‬ ‫ج‪ -‬ممیزی مالیات یا عوارض قانونی یا وصول آنها‪.‬‬ ‫د‪ -‬اعمال نظارت بر مهاجرت به کشور‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -١‬موضوع مواد (‪ )١٣‬الی (‪ )١٧‬شامل اطالعات راجع به وج""ود ی""ا ب""روز‬ ‫خطرات زیست‌محیطی و تهدید سالمت عمومی نمی‌گردد‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -٢‬موضوع مواد (‪ )١٥‬و (‪ )١٦‬شامل اطالعاتی که موجب هت""ک ع""رض و‬ ‫حیثیت افراد یا مغایر عفت عمومی و یا اشاعه فحشاء می‌شود‪ ،‬نمی‌گردد‪.‬‬ ‫فصل پنجم ‪ -‬کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫بند اول ‪ -‬تشکیل کمیسیون‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١٨‬به منظور حمایت از آزادی اطالعات و دسترسی همگانی به اطالعات‬ ‫موجود در موسسات عمومی و موسسات خصوصی ک""ه خ""دمات عم""ومی ارای "ه‬ ‫می‌دهند‪ ،‬تدوین برنامه‌های اجرایی الزم در عرصه اطالع‌رسانی‪ ،‬نظارت کلی ب""ر‬ ‫حسن اجرا‪ ،‬رفع اختالف در چگونگی ارائه اطالعات موضوع این قانون از طریق‬ ‫ایجاد وحدت روی""ه‪ ،‬فرهنگس""ازی‪ ،‬ارش""اد و ارای "ه نظ""رات مش""ورتی‪ ،‬کمیس""یون‬ ‫انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات به دستور رییس‌جمهور با ترکیب زیر تشکیل‬ ‫می‌شود‪:‬‬ ‫الف‪ -‬وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی (رئیس کمیسیون)‪.‬‬ ‫ب‪ -‬وزیر ارتباطات و فناوری اطالعات یا معاون ذی‌ربط‪.‬‬ ‫ج‪ -‬وزیر اطالعات یا معاون ذی‌ربط‪.‬‬ ‫د‪ -‬وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط‪.‬‬ ‫ه‪ -‬رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یا معاون ذی‌ربط‪.‬‬ ‫و‪ -‬رئیس دیوان عدالت اداری‪.‬‬ ‫ر‪ -‬رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی‪.‬‬ ‫ج‪ -‬دبیر شورای عالی فناوری اطالعات کشور‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -١‬دبیرخان""ه کمیس""یون ی""اد ش""ده در وزارت فرهن""گ و ارش""اد اس""المی‬ ‫تشکیل می‌گردد‪.‬نحوه تشکیل جلسات و اداره آن و وظایف دبیرخانه به پیشنهاد‬ ‫کمیسیون مذکور به تصویب هیات وزیران خواهد رسید‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -٢‬مصوبات کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات پس از تایی""د‬ ‫رییس‌جمهور الزم‌االجرا خواهد بود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -١٩‬مؤسسات ذی‌ربط ملزم به همکاری با کمیسیون می‌باشند‪.‬‬ ‫بند دوم ‪ -‬گزارش کمیسیون‪:‬‬ ‫م‪11‬اده ‪ -٢٠‬کمیس""یون بای""د ه""ر س""اله گزارش""ی درب""اره رع""ایت این ق""انون در‬ ‫موسسات مشمول این قانون و فعالیت‌های خود را به مجلس شورای اسالمی و‬ ‫رییس‌جمهور تقدیم کند‪.‬‬ ‫فصل ششم ‪ -‬مسوولیت‌های مدنی و کیفری‬ ‫ماده ‪ -٢١‬هر شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی ک""ه در نتیج""ه انتش""ار اطالع""ات‬ ‫غیرواقعی درباره او به منافع م""ادی و معن""وی وی ص""دمه وارد ش""ده اس""ت ح""ق‬ ‫دارد تا اطالعات م""ذکور را تک""ذیب کن""د ی""ا توض""یحاتی درب""اره آنه""ا ارای"ه ده""د و‬ ‫مطابق با قواعد عم""ومی مس "ئوولیت م""دنی ج""بران خس""ارت‌های وارد ش""ده را‬ ‫مطالب"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""ه نمای"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""د‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬در صورت انتشار اطالع""ات واقعی ب""رخالف مف""اد این ق""انون‪ ،‬اش""خاص‬ ‫حقیقی و حقوقی حق دارند ک""ه مط""ابق قواع""د عم""ومی مس""وولیت‌های م""دنی‪،‬‬ ‫جبران خسارت‌های وارد شده را مطالبه نمایند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٢٢‬ارتکاب عمدی اعمال زیر جرم می‌باشد و مرتکب به پ""رداخت ج""زای‬ ‫نقدی از سیصد هزار (‪ )٣٠٠,٠٠٠‬ریال تا یکص""د میلی""ون (‪ )١٠٠.٠٠٠.٠٠٠‬ری""ال ب""ا‬ ‫توجه به میزان تاثیر‪ ،‬دفعات ارتکاب جرم و وضعیت وی محکوم خواهد شد‪:‬‬ ‫الف‪ -‬ممانعت از دسترسی به اطالعات برخالف مقررات این قانون‪.‬‬ ‫ب‪ -‬هر فعل یا ترک فعلی که مانع انجام وظیف""ه کمیس""یون انتش""ار و دسترس""ی‬ ‫آزاد به اطالعات یا وظیفه اطالع‌رسانی موسسات عمومی برخالف مقررات این‬ ‫قانون شود‪.‬‬ ‫ج‪ -‬امحاء جزیی یا کلی اطالعات بدون داشتن اختیار قانونی‪.‬‬ ‫د‪ -‬عدم رعایت مقررات این قانون درخصوص مهلت‌های مقرر‪.‬‬ ‫چنانچه هریک از جرایم یاد شده در قوانین دیگر مستلزم مجازات بیشتری باشد‪،‬‬ ‫همان مجازات اعمال می‌شود‪.‬‬ ‫ماده‪23‬ـ آیین نامه اجرائی این قانون حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تصویب‪،‬‬ ‫توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی و با همکاری دستگاه های ذی ربط تهیه‬ ‫و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسیدقانون فوق مشتمل بر بیست و سه ماده‬ ‫و هفت تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ششم بهمن ماه یکهزار و‬ ‫سیصد و هشتاد و هفت مجلس شورای اسالمی تصویب و در تاریخ ‪31/5/1388‬‬ ‫از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با الحاق یک تبصره ذیل ماده (‪)10‬‬ ‫موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد ‪.‬‬ ‫رئیس مجلس شورای اسالمی‬ ‫علی الریجانی‬ ‫آیین نامه های اجرایی‬ ‫قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫آیین نامه اجرایی ماده ‪ 8‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به‬ ‫اطالعات‬ ‫هیئت وزیران در جلسه ‪23/3/1400‬به پیشنهاد کمیسیون انتشار و دسترسی‬ ‫آزاد به اطالعات و به استناد ماده (‪ )8‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫‪ -‬مصوب ‪ – 1387‬آیین نامه اجرایی ماده یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد ‪:‬‬ ‫ماده ‪ -1‬در این آیین نامه ‪ ،‬اصطالحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار‬ ‫می روند ‪:‬‬ ‫‪ -1‬قانون‪ :‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات ‪ -‬مصوب ‪-1387‬‬ ‫‪ -2‬کمیسیون ‪:‬کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات موضوع ماده (‬ ‫‪ )18‬قانون‪.‬‬ ‫‪-3‬سامانه ‪ :‬سامانه ملی انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‪.‬‬ ‫‪ -4‬مؤسسات عمومی‪ :‬سازمان‌ها و نهادهای وابسته ب""ه حک""ومت ب""ه معن""ای‬ ‫عام آن تحت هر عنوان از جمله دستگاه‌های اج""رایی موض""وع م""اده (‪ )5‬ق""انون‬ ‫مدیریت خدمات کشوری‪ ،‬شهرداری ها‪ ،‬نهادهای انقالبی‪ ،‬نیروهای مس""لح‪ ،‬ق""وای‬ ‫قضائیه و مقننه و مؤسسات‪ ،‬شرکت‌ها‪ ،‬سازمان‌ها‪ ،‬نهادهای وابسته به آنه""ا اعم‬ ‫از آنکه مستلزم ذکر یا تصریح نام باشند یا نباشند و بنیادها و مؤسساتی ک"ه زی"ر‬ ‫نظر مقام معظم رهبری اداره می‌ش""وند ب""ا رع""ایت تبص""ره م""اده (‪ )۱۰‬ق""انون و‬ ‫همچنین هر مؤسسه‪ ،‬شرکت یا نهادی ک"ه تم"ام ی"ا بیش از پنج"اه درص"د(‪)%50‬‬ ‫س""هام آن متعل""ق ب""ه دولت ی""ا حک""ومت ب""وده و در مجموع""ه ق""وانین جمه""وری‬ ‫اسالمی ایران ذکر شده است‪.‬‬ ‫‪ -5‬مؤسس‪11‬ات خصوص‪11‬ی ارایه‌دهن‪11‬ده خ‪11‬دمت عم‪11‬ومی‪ :‬مؤسس""ات‬ ‫غیرعمومی که ماهیت غیرانتفاعی داشته و ارایه یک یا چند خ""دمت حرف""ه ای ی""ا‬ ‫صنفی بر عهده آنها اس""ت‪.‬از جمل""ه این مؤسس""ات ک""ه فهرس""ت آنه""ا از س""وی‬ ‫کمیسیون تهیه شده و در سامانه منتشر و روزآمد خواهد شد عبارت است از ‪:‬‬ ‫الف‪ -‬کلیه سازمانهای حرفه ای و صنفی که به موجب ق"انون خ"اص ایج"اد ش"ده‬ ‫اند‪.‬‬ ‫ب‪ -‬اتحادیه های صنفی که به موجب قانون نظام صنفی تشکیل ش""ده و فع"الیت‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫پ‪ -‬بنگاههای اقتصادی عم""ومی از جمل""ه بانک‌ه""ا و مؤسس""ات م""الی و اعتب""اری‬ ‫خصوصی و کلیه بنگاه های ارائه دهنده خدمات انحصاری‪.‬‬ ‫ت‪ -‬تشکل های خصوصی که طبق ق"انون م"أموریت ه"ای خ"اص ب"ر عه"ده آنه"ا‬ ‫گذاشته شده است مانند انجمن های حمایت از مصرف کنندگان‪.‬‬ ‫ماده ‪ -2‬هر شخص حقیقی و حقوقی ایرانی می توان""د درخواس""ت خ""ود ب""رای‬ ‫دسترس""ی ب""ه اطالع"ات مش""مول ق""انون را از طری""ق س""امانه ارای""ه کن""د‪.‬کلی""ه‬ ‫مؤسسات عمومی و خصوص""ی ارای""ه دهن""ده خ""دمات عم""ومی موظفن""د امک""ان‬ ‫دسترسی شهروندان به اطالعات را از مجرای این سامانه فراهم کنند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -‬وزارت ارتباطات و فناوی اطالعات مکلف است زیر ساخت ه""ای الزم‬ ‫را برای ایجاد دسترسی فراهم کند‪.‬‬ ‫ماده ‪-3‬متقاضیان می توانن""د ب""رای دسترس"ی ب""ه اطالع""ات مؤسس""اتی ک""ه در‬ ‫سامانه فعال نشده اند‪ ،‬درخواست خود را در قالب برگه (ف""رم) مخصوص"ی ک""ه‬ ‫به تصویب کمیسیون رسیده و به طور عمومی در دسترس خواهد بود به صورت‬ ‫الکترونیک یا حضوری‪،‬ارایه کنند‪.‬‬ ‫ماده ‪-4‬با ثبت درخواست در سامانه‪ ،‬رسید ثبت شامل شماره و ت""اریخ ثبت ب""ه‬ ‫متقاضی ارایه می شود‪.‬مهلت قانونی(‪)10‬روز کاری برای پاسخ به درخواس""ت‪،‬‬ ‫از تاریخ ثبت ش""ده در این رس""ید محاس""به می ش""ود‪.‬در م""ورد درخواس""ت ه""ای‬ ‫موض""وع م""اده (‪)3‬این آیین نام""ه ن""یز مهلت پاس""خ حس""ب م""ورد از ت""اریخ ابالغ‬ ‫درخواست به مؤسسه شروع می شود‪.‬‬ ‫ماده ‪- 5‬درخواست متقاضی در سامانه باید حاوی اطالعات هویتی شامل نام و‬ ‫نام خانوادگی‪ ،‬شماره ملی برای اش""خاص حقیقی‪ ،‬شناس""ه ملی ب""رای اش""خاص‬ ‫حقوقی‪ ،‬مشخصات نماینده قانونی‪ ،‬نشانی اقامتگاه ی""ا نش"انی پس"تی و ش""ماره‬ ‫تماس باشد‪.‬مشخصات متقاضی در سامانه‪ ،‬محرمانه خواهد بود و به مؤسسات‬ ‫مشمول قانون‪ ،‬صرفًا شماره درخواست اعالم خواهد شد‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪-6‬متقاض"""ی اطالع"""ات بای"""د اطالع"""ات درخواس"""تی خ"""ود را ب"""ا قی"""د‬ ‫عنوان‪،‬محدوده زمانی معین‪ ،‬تاریخ و مرجع تولید یا نگهداری اطالعات مورد نظر‬ ‫به گونه ای مشخص کند که امک""ان جس""تجو و ارای""ه آن اطالع""ات ف""راهم ش""ود‪.‬‬ ‫دریافت کننده درخواست‪ ،‬درخواست کننده را برای اصالح یا رفع ابه"ام احتم"الی‬ ‫درخواس""ت خ""ود راهنم""ایی می کن""د‪.‬کمیس""یون موظ""ف اس""ت ک""اربرگ اولی""ه‬ ‫درخواست اطالعات را تصویب و در اختیار متقاضیان قرار دهد‪.‬‬ ‫ماده ‪-7‬درخواست اطالع""ات از س""وی اش""خاص حق""وقی بای""د حس""ب م""ورد از‬ ‫سوی باالترین مقام مجاز یا نماینده قانونی آن شخص انجام ش""ود‪.‬اس""ناد مثبت""ه‬ ‫باید پیوست شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -8‬متقاضی دسترسی ب""ه اطالع""ات شخص""ی‪ ،‬بای""د م""دارک مؤی""د ه""ویت‪،‬‬ ‫سمت (والیت‪ ،‬قیمومت و وکالت) و اختی""ار دسترس""ی ب""ه اطالع""ات شخص""ی را‬ ‫همراه با درخواس""ت خ"ود ارای""ه کن""د‪.‬دسترس""ی اش""خاص ث""الث (فاق"د س""مت و‬ ‫اختیار) به اطالعات شخصی دیگران منوط به رض""ایت مکت""وب و ص""ریح اف""رادی‬ ‫است که داده ها به آنها تعلق دارد یا به آنها مربوط می ش""ود‪.‬وزارت ارتباط""ات‬ ‫و فناوی اطالعات با همکاری کمیسیون و سامانه های اح""راز ه""ویت‪ ،‬نس""بت ب""ه‬ ‫بررسی هویت و سمت متقاضیان اطالعات شخصی ظ""رف (‪ )48‬س""اعت اق""دام‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -9‬چنانچه اطالعات شخصی یا اطالع""ات مرب""وط ب""ه ح""ریم خصوص""ی در‬ ‫سند یا حاملی گنجانده شده باش"د ک"ه م"ورد تقاض"ای ش"هروندان اس"ت بای"د ب"ا‬ ‫حذف یا بی نام کردن یا تفکیک آنها از سایر اطالع""ات‪ ،‬اطالع""ات درخواس""تی در‬ ‫دسترس قرار گیرد و از ع""دم ارای""ه ک""ل س""ند ب""ه دلی""ل وج""ود ب""رخی اطالع""ات‬ ‫شخصی در آن که قابل حذف یا بی نام شدن است‪ ،‬خودداری شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -10‬درخواست اطالعاتی که انتشار عمومی یافته است و درپایگ""اه اطالع‬ ‫رسانی مؤسسه یا سایر پایگاه های اطالع رسانی عمومی مانند روزنامه رس""می‬ ‫یا پایگاه ملی قوانین و مقررات کشور قابل دسترس است‪ ،‬از طریق سامانه ب""ه‬ ‫پایگاه مربوط ارجاع می شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ – 11‬متقاضی اطالعات می توان""د اطالع""ات م""ورد نظ""ر خ""ود را حس""ب‬ ‫مورد از هر یک از مؤسسات زیر مطالبه کند‪:‬‬ ‫‪ -1‬مؤسسه ای که سند را تولید یا دریافت کرده است‪.‬‬ ‫‪ -2‬مؤسسه ای که سند را به مؤسسات عمومی ی""ا خصوص"ی ابالغ ک"رده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ -3‬مؤسسه ای که در اجرای وظایف ق""انونی خ""ود ب""ه آن س""ند اس""تناد می‬ ‫کند‪.‬‬ ‫‪ -4‬مؤسسه ای که به موجب قانون وظیفه نگهداری از سند را بر عهده‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -12‬چنانچ""ه اختالف مؤسس""ات مش""مول ق""انون منج""ر ب""ه ع""دم ارای""ه‬ ‫اطالعات به متقاضی شود با تقاضای هر یک از مؤسس""ات ی""ا گ""زارش متقاض""ی‬ ‫اطالعات‪ ،‬کمیسیون نسبت به تعیین مسئول ارایه اطالعات اقدام خواهد کرد‪.‬‬ ‫ماده ‪ -13‬مؤسسات مشمول قانون باید در پاسخ به درخواست های شهروندان‬ ‫به صورت زیر اقدام کنند ‪:‬‬ ‫‪ -1‬با در نظر گرفتن ماهیت‪ ،‬فوریت و ضرورت اطالعات درخواستی‪ ،‬در سریع‬ ‫ترین زمان ممکن به درخواست ها پاسخ دهند‪.‬این زمان در هر ح""ال نمی توان""د‬ ‫بیش از (‪ )10‬روز کاری باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬چنانچ""ه اطالع""ات درخواس""تی مبهم ی""ا کلی باش""د ب""ه گون""ه ای ک""ه ارای""ه‬ ‫اطالعات بر اساس درخواست مقدور نباش""د و پس از ارتب""اط ب""ا متقاض""ی رف""ع‬ ‫ابهام میسر نشود درخواست باید حداکثر ظرف مدت (‪ )10‬روز ک""اری و ب""ا قی""د‬ ‫دلیل رد شود‪.‬‬ ‫‪ -3‬اگر اطالعات درخواستی در مؤسسه موجود نباشد ولی مؤسسه از وجود‬ ‫آن در س""ایر مؤسس"ات آگ"اه باش""د‪ ،‬می توان""د متقاض"ی را ب""ه مؤسس"ه ای ک"ه‬ ‫اطالعات درخواس""تی را دارد ارج""اع ده""د‪.‬در این ص""ورت‪ ،‬متقاض""ی درخواس""ت‬ ‫جدید ثبت می کند‪.‬‬ ‫‪ -4‬اگر اطالعات درخواستی در مؤسسه موجود باشد ولی من""ع ق""انونی ب""رای‬ ‫ارایه آن وجود داشته باشد‪ ،‬بای"د ض"من رد درخواس""ت‪ ،‬مس"تند و توجی""ه ق"انونی‬ ‫خود را با استناد به مواد (‪ )13‬تا (‪ )17‬قانون اعالم کنند‪.‬‬ ‫‪ -5‬چنانچه پذیرش بخشی از درخواست با منع قانونی مواجه باشد باید نسبت‬ ‫به تفکیک بخش دیگر از آن و ارایه اطالعات درخواستی اقدام شود‪.‬‬ ‫ماده ‪-14‬پاسخ به درخواست های دسترسی به اطالعات باید از طری"ق س"امانه‬ ‫و به گونه ای صورت گ""یرد ک""ه فراین""د و چگ""ونگی پاس""خ‪ ،‬ک""امًال ش""فاف و قاب""ل‬ ‫ردیابی باشد‪.‬‬ ‫ماده ‪- 15‬باالترین مقام مؤسسات مشمول قانون‪ ،‬مسئولیت مس""تقیم اج""رای‬ ‫قانون را بر عهده دارد و می تواند همه یا بخشی از وظایف و اختی""ارات خ""ود را‬ ‫با رعایت موازین قانونی به یکی از واحدهای سازمانی مؤسسه تفویض کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -16‬مؤسسات مشمول قانون می توانن""د در ص""ورت پ""ذیرش درخواس""ت‬ ‫متقاضی و وجود اطالعات درخواستی در سامانه ی""ا پایگ""اه اطالع رس""انی خ""اص‬ ‫خود‪ ،‬متقاضی را جهت دری""افت اطالع""ات ب""ه آن س""امانه ارج""اع دهن""د ام""ا نمی‬ ‫توانند شهروندان را به حذف درخواست از س""امانه و ثبت دوب""اره درخواس""ت در‬ ‫پایگاه مورد نظر خود ملزم کنند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -17‬متقاضی می تواند در صورت عدم دریافت پاسخ در مهلت قانونی یا‬ ‫داشتن اعتراض نسبت به پاسخ ارایه شده‪ ،‬اعتراض خ""ود را ظ""رف م""دت (‪)20‬‬ ‫روز از طریق سامانه به مؤسسه مربوط اعالم کند و در صورتی که این اعتراض‬ ‫مؤثر واقع نشد‪ ،‬اعتراض خود را برای رسیدگی و حل اختالف‪ ،‬از طریق س""امانه‬ ‫به کمیسیون تقدیم کند‪.‬نحوه دریافت و بررسی این اختالفات ب""ه م""وجب ش""یوه‬ ‫نامه مصوب کمیسیون خواهد بود‪.‬‬ ‫ماده ‪ - 18‬چنانچه مؤسسات مش""مول ق""انون‪ ،‬در پاس""خ ب""ه درخواس""ت ه""ای‬ ‫شهروندان با ابهام و تردید مواجه باشند‪ ،‬موظف ب""ه اس""تعالم از کمیس""یون می‬ ‫باشند‪.‬کمیسیون نیز در صورت اطالع از وجود اختالف رویه در ارای""ه اطالع""ات‪،‬‬ ‫رأسًا می تواند نسبت به ایج"اد وح"دت روی"ه اق"دام کن"د‪.‬مص"وبات و تص"میمات‬ ‫کمیسیون برای همه مؤسسات مشمول الزم االتباع است‪.‬‬ ‫ماده ‪ - 19‬دستگاه های اجرایی موضوع ماده (‪ )54‬ق"انون الح"اق م"وادی ب"ه‬ ‫ق""انون تنظیم بخش""ی از مق""ررات م""الی دولت (‪ -)1‬مص""وب ‪ -1384‬مجازن""د‬ ‫درآمدهای ناشی از فروش نشریات‪ ،‬کتب و نرم افزار را وص"ول نماین"د و وج"وه‬ ‫حاصله را به حساب درآمد عم""ومی ن""زد خزان""ه داری ک""ل کش""ور واری""ز نماین""د‪.‬‬ ‫معادل وجوه واریزی از محل اعتبارات ردیفی که به همین منظور در بودجه های‬ ‫سنواتی منظور خواهد شد در اختیار دستگاه های ذی ربط قرار میگ""یرد ت""ا جهت‬ ‫انجام خدمات فوق الذکر هزینه نمایند‪.‬تعرفه ارایه خدمات با پیش""نهاد کمیس""یون‬ ‫انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات به تصویب هیئت وزیران می رسد‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -‬سایر مؤسسات مشمول این آیین نامه مجازن""د ب""ا تص""میم مراج""ع ذی‬ ‫صالح در قبال ارایه خدمات فوق مبالغی وصول و به حساب های مربوط واریز و‬ ‫از محلی که در بودجه مصوب آنها منظ""ور می ش""ود ب""ا رع""ایت ق""وانین مرب""وط‬ ‫برای تداوم خدمات مذکور هزینه نمایند‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪ - 20‬از ت""اریخ ابالغ این آیین نام""ه‪ ،‬تص""ویب نام""ه ش""ماره ‪/84348‬ت‬ ‫‪51979‬هـ مورخ ‪ ،30/6/1394‬بند(ح) ماده (‪ ،)1‬تبصره ماده(‪ ،)3‬مواد(‪ )4‬و (‪)5‬‬ ‫و تبصره ماده (‪ )11‬آیین نامه اجرايي قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطالعات‬ ‫موضوع تصویب نام""ه ش""ماره‪/99517‬ت‪49016‬هــ م""ورخ ‪ 1/9/1393‬لغ""و می‬ ‫شود‪.‬‬  ‫آیین‌نامه اجرایی تبصره (‪ )١‬ماده (‪ )١٨‬قانون انتشار و دسترسی‬ ‫آزاد به اطالعات‬ ‫هیئت وزیران در جلسه ‪4/5/1394‬به پیـشنهاد کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد‬ ‫به اطالعات و به استناد تبصره (‪ )۱‬ماده (‪ )۱۸‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به‬ ‫اطالعات ـ مصوب‪۱۳۸۸‬ـ آیین نامه اجرایی تبصره یادشده را به شرح زیر‬ ‫تصویب کرد‪:‬‬ ‫ماده ‪ -١‬کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد ب"ه اطالع"ات ب"ا این ت"رکیب تش"کیل‬ ‫می‌شود‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی‌(رئیس کمیسیون(‬ ‫ب‪ -‬وزیر ارتباطات و فناوری اطالعات یا معاون ذی‌ربط‬ ‫ج ‪ -‬وزیر اطالعات یا معاون ذی‌ربط‬ ‫د ‪ -‬وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذی‌ربط‬ ‫هـ ‪ -‬رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور یا معاون ذی‌ربط‬ ‫و ‪ -‬رئیس دیوان عدالت اداری‬ ‫ز‪ -‬رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی‬ ‫ح‪ -‬دبیر شورای عالی فناوری اطالعات کشور‬ ‫ماده ‪-٢‬جلسات کمیسیون هر دو ماه یک بار تشکیل می‌شود و در صورت ل""زوم‬ ‫با نظر رئیس کمیسیون یا سه عضو از اعضا‪ ،‬جلس""ه فوق‌الع""اده تش""کیل خواه""د‬ ‫شد‪.‬دستور جلسه حداقل یک هفته قبل از برگزاری جلسات برای اعض""ا ارس""ال‬ ‫می‌شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٣‬جلسات کمیسیون با حضور حداقل پنج عضو از اعضا رس""میت می‌یاب""د‬ ‫و مصوبات آن با رأی اکثریت حاضران و حداقل چهار رأی معتبر است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -١‬موضوعات امنیتی و نظامی‌با حضور عضو ذی‌ربط قابل طرح است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -٢‬کمیسیون می‌تواند از نمایندگان سایر دستگاه‌ها بدون حق رأی ب""رای‬ ‫شرکت در جلسات دعوت نماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٤‬مص""وبات کمیس""یون پس از تأیی""د رئیس جمه""ور ب""رای کلی""ه اش""خاص‬ ‫ارایه‌دهنده خدمات عمومی‌الزم‌االجرا است‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -‬مؤسسات مزبور مؤظفند گزارش عملکرد خود را هر سه ماه یکبار به‬ ‫دبیرخانه کمیسیون ارائه دهند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٥‬کمیسیون مؤظف است هر ساله گزارش عملکرد خود و میزان رعایت‬ ‫قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات در مؤسس""ات مش""مول ق""انون را ب""ه‬ ‫رئیس جمهور و مجلس شورای اسالمی‌تقدیم کند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٦‬کمیسیون می‌تواند جهت انج""ام وظ""ایف و مس""ئولیت‌های خ""ود حس""ب‬ ‫ضرورت نسبت به تشکیل شورای معین متشکل از نمایندگان اعضای کمیس""یون‬ ‫و کارگروه‌های تخصصی با استفاده از ظرفیت دستگاه‌های مربوط و کارشناسان‬ ‫ذی‌ربط اقدام نماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٧‬وظایف رئیس کمیسیون به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬اداره جلسات کمیسیون‬ ‫ب ‪ -‬ابالغ مصوبات پس از تأیید رئیس جمهور‬ ‫ج ‪ -‬صدور احکام رؤسای شورای معین و کارگروه‌های تخصصی‬ ‫د ‪ -‬ارسال گزارش عملکرد ساالنه کمیسیون به مراجع ذی‌ربط‬ ‫هـ ‪ -‬انتصاب دبیر کمیسیون‬ ‫ماده ‪ -٨‬دبیرخانه کمیسیون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‌مستقر می‌گ""ردد‬ ‫و می‌تواند نیروی اداری مورد نیاز خود را متناسب با حجم کار و با رعایت قوانین‬ ‫و مقررات مربوط به کارگیری نماید‪.‬‬ ‫ماده ‪ -٩‬وظایف دبیرخانه عبارت است از‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬تهیه دستور جلسات با هماهنگی رئیس کمیسیون‬ ‫ب ‪ -‬تدوین صورتجلسات و مصوبات کمیسیون‬ ‫ج ‪ -‬پیگیری تشکیل شورای معین و کارگروه‌های تخصصی با استفاده از ظرفیت‌‬ ‫دستگاه‌های عضو‬ ‫د ‪ -‬اطالع‌رسانی برنامه‌ها تصمیمات با هماهنگی رئیس کمیسیون‬ ‫هـ شرکت در جلسات مرتبط با وظایف کمیسیون‬ ‫و‪ -‬هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی برای ایجاد وحدت رویه در اجرای قانون‬ ‫ز‪ -‬ثبت و پیگیری شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع قانون‬ ‫ح‪ -‬تدوین گزارش سالیانه برای رئیس جمهور و مجلس شورای اسالمی‬ ‫ط ‪ -‬ت""دوین و اج""رای برنامه‌ه""ای ف""رهنگی ‪ -‬تبلیغی ب""ه منظ""ور فرهنگ‌س""ازی‬ ‫مناسب‬ ‫ی ‪ -‬پیگیری و اجرای تصمیمات کمیسیون‬ ‫ک‪ -‬انجام سایر امور محوله از طرف رئیس کمیسیون‬ ‫تبصره‪ -‬دبیرخانه می‌تواند به منظ""ور انج""ام وظ""ایف کارشناس""ی کمیس""یون‪ ،‬از‬ ‫خدمات مشاوره و پژوهشی استفاده نماید‪.‬‬ ‫ماده ‪-١٠‬سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مؤظف است هزینه‌های مربوط‬ ‫به دبیرخانه را در بودجه سالیانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‌پیش‌بینی نماید‪.‬‬ ‫آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫هی""ات وزی""ران در جلس""ه ‪ ۱۳۹۳ /۸ /۲۱‬ب""ه پیش""نهاد ش""ماره ‪۱ /۱۳۴۴۸۰‬م""ورخ‬ ‫‪ ۷/۱۰/۱۳۹۲‬وزارت فرهن""گ و ارش""اد اس""المی (ب""ا همک""اری س""ایر دس""تگاه‌های‬ ‫ذی‌رب""ط) و ب""ه اس""تناد م""اده (‪)۲۳‬ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات‬ ‫مصوب ‪ ، ۱۳۸۸‬آیین‌نامه اجرایی قانون یادشده را به شرح زیر تصویب کرد‪:‬‬ ‫ماده‪-۱‬اصطالحات زیر در این آیین‌نامه در معانی مشروح مربوط به‬ ‫کار می‌روند‪:‬‬ ‫الف‪ -‬اطالع""ات‪ :‬ه""ر ن""وع داده از جمل""ه ص""وت‪ ،‬تص""ویر‪ ،‬فیلم‪ ،‬نوش""ته‪ ،‬نش""انه‪،‬‬ ‫نقش""ه‪ ،‬اع""داد و ی""ا ترکی""بی از آنه""ا ک""ه در اس""ناد من""درج باش""د ی""ا ب""ه ص""ورت‬ ‫نرم‌افزاری ذخیره گردیده و یا با هر وسیله دیگری ضبط شده باشد‪.‬‬ ‫ب‪-‬اطالعات شخص"ی‪ :‬اطالع"ات مرب"وط ب"ه ه"ّویت‪ ،‬اح"وال شخص"ی‪ ،‬وض"عیت‬ ‫ف""ردی‪ ،‬عقای""د و باوره""ا‪ ،‬پس""ت الک""ترونیکی‪ ،‬عکس و فیلم و ص""وت و تص""ویر و‬ ‫عادات رفتاری و فردی از قبیل نام ونام خانوادگی‪ ،‬مح""ل و ت""اریخ تول""د‪ ،‬ازدواج‪،‬‬ ‫طالق‪ ،‬مشخص"ات همس"ر‪ ،‬وال"دین و فرزن"دان‪ ،‬نس"بت خ"انوادگی‪ ،‬ناراحتی‌ه"ای‬ ‫جسمی و روحی‪ ،‬ش""ماره حس""اب ب""انکی و رم""ز عب""ور‪ ،‬مح""ل ک""ار و س""کونت و‬ ‫همچنین اطالع"ات شخص""ی مرب""وط ب""ه انج""ام ام""ور تج""اری‪ ،‬ش""غلی‪ ،‬تحص""یلی‪،‬‬ ‫مالی‪،‬آموزشی‪ ،‬اداری‪ ،‬پزشکی و حقوقی‪.‬‬ ‫پ‪ -‬حریم خصوصی‪ :‬قلمرویی از زندگی شخص""ی ف""رد ک""ه انتظ""ار دارد دیگ""ران‬ ‫بدون رضایت یا اعالم قبلی وی یا به حکم ق""انون ی""ا مراج""ع قض""ایی آن را نقض‬ ‫نکنن""د؛ از قبی""ل ح""ریم جس""مانی‪ ،‬وارد ش""دن‪ ،‬نظ""اره‌کردن‪ ،‬ش""نود و دسترس""ی‬ ‫اطالعات شخص""ی ف""رد از طری""ق رایان""ه‪ ،‬تلفن هم""راه‪ ،‬نام""ه‪ ،‬م""نزل مس""کونی‪،‬‬ ‫خودرو و آن قسمت از مکان‌ه""ای اج""اره ش""ده خصوص""ی نظ""یر هت""ل و کش""تی‪،‬‬ ‫همچنین آنچه که حسب قانون فعالیت ح""رفه‌ای خصوص""ی ه""ر ش""خص حقیقی و‬ ‫حقوقی محسوب می‌شود ‪ :‬ازقبیل اسناد تجاری و اختراعات و اکتشافات‪.‬‬ ‫ت‪ -‬اطالعات طبقه‌بندی شده (اسرار دول""تی)‪ :‬اس""ناد س""ری و محرمان""ه دول""تی‬ ‫موضوع قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و س""ری دول""تی مص""وب‬ ‫‪ ۱۳۵۳‬و آیین‌نامه اجرایی آن مصوب‪.۱۳۵۴‬‬ ‫ث‪ -‬قانون‪ :‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات مصوب‪.۱۳۸۸‬‬ ‫ج‪ -‬نشر اطالعات‪ :‬قرار دادن اطالعات در معرض دسترسی عموم‪.‬‬ ‫چ‪ -‬مؤسسات خصوصی‪ :‬اشخاص حقوقی که با تجویز قانون یا به موجب ق""انون‬ ‫خ""اص تأس""یس ش""ده ی""ا می‌ش""وند و دارای فع""الیت انتف""اعی ی""ا غیرانتف""اعی‬ ‫می‌باش""ند؛ از قبی""ل ش""رکت‌ها‪ ،‬مؤسس""ات غیرتج""اری‪ ،‬اح""زاب و س""ازمان‌های‬ ‫مردم‌نهاد‪.‬‬ ‫ح‪ -‬مؤسسات عمومی‪ :‬سازمان‌ها و نهادهای وابسته به حکومت ب""ه معن""ای ع""ام‬ ‫آن شامل دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده(‪ )۵‬قانون مدیریت خدمات کش""وری‪،‬‬ ‫نهادهای انقالبی‪،‬نیروهای مسلح‪ ،‬قوای قضائیه و مقننه و مؤسس""ات‪ ،‬ش""رکت‌ها‪،‬‬ ‫سازمان‌ها‪ ،‬نهادهای وابسته ب""ه آنه"ا و بنیاده""ا و مؤسس""اتی ک""ه زی""ر نظ""ر مق""ام‬ ‫معظم رهبری اداره می‌شوند با رعایت تبصره ذیل م""اده (‪ )۱۰‬ق"انون و همچ""نین‬ ‫هر مؤسسه‪ ،‬شرکت یا نهادی که تمام یا بیش از پنجاه درصد سهام آن متعلق به‬ ‫دولت یا حکومت که در مجموعه قوانین جمهوری اسالمی ایران آمده است‪.‬‬ ‫خ‪ -‬مؤسس""ات خصوص""ی ارایه‌دهن""ده خ""دمت عم""ومی‪ :‬آن دس""ته از مؤسس""ات‬ ‫غیردول""تی ک""ه اق""دام ب""ه ارای""ه خ""دمات عم""ومی ب""ه م""ردم می‌کنن""د از قبی""ل‬ ‫سازمان‌های صنفی و حرفه‌ای‪ ،‬بانک‌ها وبورس اوراق بهادار‪.‬‬ ‫د‪ -‬کمیسیون‪ :‬کمیسیون ماده (‪ )۱۸‬قانون‪.‬‬ ‫ذ‪ -‬مؤسس""ات مش""مول ق""انون‪ :‬مؤسس""ات خصوص""ی‪ ،‬عم""ومی و خصوص""ی‬ ‫ارایه‌دهنده خدمات عمومی‪.‬‬ ‫ر‪ -‬درگاه‪ :‬شامل پرتال‪ ،‬وب سایت‪ ،‬وب‌گاه یا رسانه بر خط مؤسسات مش""مول‬ ‫قانون‪.‬‬ ‫ماده‪- ۲‬مؤسسات مشمول قانون موظفند ذخایر اطالعاتی م""ذکور در م""اده (‪)۷‬‬ ‫این آیین‌نامه را از سال اول ابالغ این تص""ویب‌نامه ب""ه ت""دریج طی س""ه س""ال ب""ه‬ ‫صورت رقومی تبدیل و با رعایت قوانین و مقررات مربوط در دسترس ک""اربران‬ ‫در سطوح مختلف قرار دهند‪.‬‬ ‫م‪11‬اده‪ - ۳‬مؤسس""ات مش""مول ق""انون موظفن""د عن""اوین اطالع""ات عم""ومی و‬ ‫غیرطبقه‌بندی شده خود و شیوه دسترسی به آنها را در درگاه خود قرار دهند‪.‬‬ ‫تبصره ‪ -‬مؤسسات مشمول ق""انون بای""د ک""اربرگ (ف""رم) الک""ترونیکی و نس""خه‬ ‫قابل چاپ درخواست اطالعات را در درگاه خود قرار دهند‪.‬پس از پ""ر نم""ودن و‬ ‫ارسال کاربرگ به مؤسسه‪ ،‬شماره پیگیری در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد تا از‬ ‫وضعیت درخواست خود مطلع شود‪.‬‬ ‫ماده‪- ۴‬مؤسسات مش""مول ق""انون موظفن""د از طری""ق درگ""اه خ""ود ی""ک امک""ان‬ ‫ارتباطی امن و قانونی برای انجام رویه‌های اداری برقرار کنند تا کاربران بتوانن""د‬ ‫با استفاده از ابزارهای دسترسی و ارتب""اطی نظ""یر تلفن‪ ،‬رایان""ه ی""ا تلفن هم""راه‬ ‫خود با مؤسسه مربوط ارتباط برقرار کنند‪.‬به دست آوردن اطالعات و ی""ا ارای""ه‬ ‫اسناد و مدارک کاغذی‪ ،‬دریافت یا پرکردن کاربرگ‌های اداری آن نباید من""وط ب""ه‬ ‫مراجعه حضوری شهروندان و ص""احبان مش""اغل ب""ه مؤسس""ات مش""مول ق""انون‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬در صورت تأمین زیر ساخت کلید عم""ومی‪ ،‬امض""ای این اس""ناد نیازمن""د‬ ‫مراجعه حضوری نیست‪.‬‬ ‫ماده‪-۵‬مؤسساتی که متقاضیان زیادی برای دری""افت اطالع""ات عم""ومی دارن""د‪،‬‬ ‫می‌توانند با رعایت س""طوح دسترس""ی جهت ارای""ه نس""خ کاغ""ذی ی""ا الک""ترونیکی‬ ‫اطالعات‪ ،‬این خدمات را با نظ"ارت کام"ل و ایج"اد ش"یوه ارزی"ابی رض"ایت‌مندی‬ ‫مردم با رعایت مقررات مربوط و سطوح دسترس""ی‪ ،‬برون‌س""پاری نماین""د‪.‬داده‬ ‫ترافیک دسترسی به این اطالعات باید تا شش ماه نگهداری شود‪.‬‬ ‫ماده‪ -۶‬مؤسسات مشمول قانون موظفن""د گ"زارش آم""اری انتش"ار اطالع"ات و‬ ‫عملکرد دسترسی به اطالعات مشتمل بر موارد زیر را اعالم کنند‪:‬‬ ‫الف‪ -‬آمار درخواست‌های اطالعات و تعداد پاسخ داده شده و رد شده‪.‬‬ ‫ب‪ -‬متوسط حجم اطالعات ارایه شده و زمان ارایه اطالع""ات ب""رای ه""ر عن""وان‬ ‫اطالعات‪.‬‬ ‫پ‪ -‬گزارش آمار اطالعات منتشرشده و میزان بازدید از آن‪.‬‬ ‫ماده‪ - ۷‬مؤسس"ات مش"مول ق"انون موظفن""د اطالع"ات زی""ر را در درگ"اه خ"ود‬ ‫براس""اس ض""وابط و اس""تانداردهای من""درج در تص""ویب‌نامه ش""ماره‪/۱۹۲۶۳۰‬ت‬ ‫‪۴۲۶۳۵‬ک مورخ ‪ 03/10/1391‬طراحی‪ ،‬درج و امکان دسترسی بر خط و بیست‬ ‫و چهارساعته در هفت روز هفته برای مراجعان فراهم نمایند‪:‬‬  ‫الف‪ -‬شرح وظایف و الزامات قانونی‪.‬‬ ‫ب‪ -‬قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت‌های مؤسسه‪.‬‬ ‫پ‪ -‬ساختار سازمانی و وظایف هر پست تا پایین‌ترین سطح سازمانی‪.‬‬ ‫ت‪ -‬فهرس""ت کلی""ه م""دیران س""ازمان ب""ه هم""راه تلفن ث""ابت و رایانام""ه (ایمی""ل)‬ ‫سازمانی ایشان‪.‬‬ ‫ث‪ -‬فهرست و امکان دسترسی به کلیه نهادهای تابعه و باالدست‪.‬‬ ‫ج‪ -‬صفحه اعالم اعتراض به فعالیت‌های مؤسسه‪ ،‬واحد تابعه ی""ا کارکن""ان (ایج""اد‬ ‫سامانه دریافت تلفنی یا پیامکی یا رایانامه (ایمی""ل) داخلی ب""رای اعالم اع""تراض‬ ‫ضروری است‪).‬‬ ‫چ‪ -‬طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای مؤسسه به همراه گزارش آخرین وض""عیت‬ ‫پیشرفت آنها‪.‬‬ ‫ح‪ -‬صفحه اعالم نیازمندی‌های مناقصات و مزایده‌ها و اعالم آخرین وضعیت آنها‪.‬‬ ‫خ‪ -‬شناسنامه کلیه خدمات قابل ارایه مؤسسه به همراه مت""ولی پاس""خگویی ه""ر‬ ‫خدمت‪.‬‬ ‫د‪ -‬فرآیند ارایه هر خدمت به همراه کلیه نیازمندی‌های مربوط‪.‬‬ ‫ذ‪ -‬زمان‌بندی ارایه خدمات و فهرست و شیوه دسترسی ب""ه کارکن""ان پاس""خگوی‬ ‫خدمات‪.‬‬ ‫ر‪ -‬اعالم ش""یوه‌های ارای""ه خ""دمت در ص""ورت برون‌س""پاری از طری""ق دف""اتر‬ ‫پیشخوان خدمات و تعهدات ایشان‪.‬‬ ‫ز‪ -‬ایجاد صفحه راهنمای پیش‌خوان و س""ؤاالت مک""رری ک""ه از مؤسس""ه ش""ده و‬ ‫پاسخ‌های مربوط‪.‬‬ ‫ژ‪ -‬ایجاد صفحه پیگیری خدمت یا درخواست اطالعات به همراه اطالعات فرآین""د‬ ‫طی‌شده برای ارایه خدمت‪.‬‬ ‫س‪ -‬گ""زارش زمان‌ه""ایی ک""ه پیش‌خ""وان جهت به‌روزرس""انی ی""ا مس""ایل ف""نی‬ ‫ازدسترس خارج می‌شود یا شده است‪.‬‬ ‫ش‪ -‬اطالعات مربوط به وظایف مؤسسات عمومی مشمول قانون ک""ه مط""ابق‬ ‫قوانین و مقررات کشور ارایه آن الزامی است‪.‬‬ ‫ماده‪ -۸‬ناشران اطالعات در مورد ص"حت اطالع"اتی ک"ه از مؤسس"ات موض"وع‬ ‫قانون در اختیار آنها گذاشته ش""ده و انتش""ار آنه""ا من""ع ق""انونی ن""دارد‪ ،‬درص""ورت‬ ‫منتشر نمودن عین اطالعات مسئولیتی نخواهند داشت‪.‬‬ ‫ماده‪ -۹‬مؤسسات مش""مول ق""انون موظفن""د اطالع""اتی را ک""ه براس""اس ق""انون‬ ‫ملزم به انتشار آنها هستند‪ ،‬بالفاصله در درگاه خود درج نمایند‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬مؤسسات مشمول قانون حق انتشار یا ارایه اطالعات مربوط به حریم‬ ‫خصوصی وسایر موارد منع‌شده در قانون را ندارند مگر در مواردی که ق""وانین و‬ ‫مقررات‪ ،‬انتشار یا ارایه آنها را الزامی اعالم کرده باشد‪.‬‬ ‫م‪11‬اده‪ -۱۰‬مؤسس""ات مش""مول ق""انون موظفن""د نس""بت ب""ه انتش""ار اطالع""ات‬ ‫دربردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه‌های همگانی اقدام نمایند‪.‬‬ ‫ماده‪ -۱۱‬وظایف و مسئولیت‌های مرب""وط ب""ه اج"رای ق"انون و این آیین‌نام""ه ب""ه‬ ‫عهده باالترین مقام مؤسسات مشمول قانون می‌باشد‪.‬‬ ‫تبصره‪ -‬باالترین مقام مؤسسات مشمول قانون می‌تواند در چارچوب اختیارات‬ ‫قانونی خود تمام یابخشی از وظیف""ه ارای""ه و انتش""ار اطالع""ات را ب""ه اشخاص""ی‬ ‫دیگر در مؤسسه تحت امر خود تفویض نماید‪.‬‬  ‫شیوه نامه های موضوعی‬ ‫قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫شیوه نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات متضمن حق و تکلیف برای‬ ‫مردم(قوانین‪ ،‬مقررات و تصمیمات عمومی)‬ ‫موضوع تبصره ماده ‪ 5‬و ماده ‪ 11‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات‬ ‫این ش""یوه نام""ه ک""ه ب""ر اس""اس م""اده‪ 18‬ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه‬ ‫اطالعات مصوب ‪ 387‬و آیین نام""ه ه""ای اج""رایی آن‪،‬در ت""اریخ‪ 16/04/1397‬ب""ه‬ ‫تصویب کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات رسیده‪ ،‬بر اساس تبص""ره‬ ‫‪ 2‬م""اده ‪ 18‬ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات ک""ه مق""رر می دارد‬ ‫مص""وبات کمیس""یون پس از تأیی""د رئیس جمه""ور الزم االج""را اس""ت درت""اریخ‬ ‫‪30/01/1399‬به تأیید رئیس محترم جمهور رسیده است‪.‬‬ ‫بند اول ‪ :‬مفهوم و مصادیق اطالعات متضمن حق و تکلیف عمومی‬ ‫ماده ‪ -1‬منظور از اطالعات متضمن حق و تکلیف عم""ومی عب""ارت اس""ت از‬ ‫کلیه مصوبات و تصمیماتی که حق‪ ،‬امتیاز‪ ،‬ترجیح‪ ،‬تقدم‪ ،‬بخشودگی‪ ،‬معافیت‪،‬‬ ‫استثنا شدن‪ ،‬ارفاق‪ ،‬تمدید مهلت یا تکالیفی نظیر پرداخت جریمه‪ ،‬محرومیت‬ ‫یا ممنوعیتی را به صورت نوعی ایجاد می کنند و ناظر بر شخص ی""ا اش""خاص‬ ‫خاص و محصور نیستند و ممکن اس""ت در س""ندی ک""ه یکی از عن""اوین زی""ر را‬ ‫دارد آمده باشد ‪:‬‬ ‫ماده ‪ -2‬مصوبات زیر از مصادیق اطالعات متضمن حق و‬ ‫تکلیف عمومی بوده و انتشار و دسترسی به آنها تابع احکام این‬ ‫شیوه نامه خواهد بود ‪:‬‬ ‫الف) کلیه مصوبات مجلس‬ ‫ش‪1111111‬ورای اس‪1111111‬المی و‬ ‫‪.13‬قانون‬ ‫راهبردها‬ ‫‪.1‬‬ ‫مصوبات زیر‪:‬‬ ‫‪.14‬آیین نامه‬ ‫ش"""وراي‬‫راهبردی‬ ‫سندمجلس‬ ‫‪.2‬‬ ‫مص"""وبات‬ ‫‪.1‬‬ ‫‪.15‬آیین نامه اجرایی‬ ‫ملي ‪.3‬سند ملی‬ ‫‪.16‬ابالغیه‬ ‫سیاست ها‬ ‫مجلس""""""ین و‬ ‫‪.4‬‬ ‫مص""""""وبات‬ ‫‪.2‬‬ ‫‪.17‬اساسنامه‬ ‫کلیملی‬ ‫سیاست های‬ ‫ش""ورای‬ ‫‪.5‬‬ ‫کمیس""یون ه""ای‬ ‫‪.18‬اصول و ضوابط‬ ‫وسنا ‪.6‬شیوه نامه‬ ‫‪.19‬بخشنامه‬ ‫شوراي انقالب ك""ه‬‫ضوابط‬ ‫‪.7‬‬ ‫مصوبات‬ ‫‪.3‬‬ ‫‪.20‬برنامه ملی‬ ‫ق""انونی تص""ویب‬‫مصوبه‬ ‫با عنوان‪.8‬الیحه‬ ‫‪.21‬تصمیم نامه‬ ‫شده اند‪.9‬معاهده یا موافقتنامه‬ ‫‪.22‬تصمیمات مجلس‬ ‫مص"""وبات المللی‬ ‫مجلس ش"""وراي‬ ‫بین‬ ‫‪.4‬‬ ‫شورای اسالمی‬ ‫"راي اص""ل‪73‬‬ ‫مقرره‬ ‫‪.10‬‬ ‫"ه دراج"‬‫اسالمي ک"‬ ‫‪.23‬تصویب نامه‬ ‫نامه‬ ‫عن""وان‬ ‫موافقتب""ه‬ ‫ق""انون‪.11‬‬ ‫اساس""ي و‬ ‫‪.24‬دستورالعمل‬ ‫"ويب ش""ده‬‫نامه‬ ‫نظام تص"‬ ‫قوانين ‪.12‬‬ ‫تفس""يري‬ ‫‪.25‬دستورالعمل اجرایی‬ ‫اند‬ ‫‪.5‬مصوباتي که از طري""ق هم""ه‬ ‫پرس""ي و در اج""راي اص""ل ‪59‬‬ ‫قانون اساسي تصويب شده اند‬ ‫‪.6‬مص""وبات مجم""ع تش""خيص‬ ‫مصلحت نظام كه به استناد بند ‪ 8‬اصل ‪ 110‬قانون اساسی و با عنوان‬ ‫قانون تصویب شده اند‬ ‫‪.7‬مصوبات مجمع تشخيص مصلحت نظام كه در اجراي اصل ‪ 112‬قانون‬ ‫اساسي و با عنوان قانون تصويب شده اند‪.‬‬ ‫‪.8‬تفسیرهای قانونی شورای نگهبان طبق اصل ‪ 98‬قانون اساسی‬ ‫‪.9‬مصوبات مجلس خبرگان طبق اصل ‪ 108‬قانون اساسی‬ ‫ب)مصوبات و آراء زیر در صورتی که مشمول شرایط مقرر‬ ‫در ماده ‪ 1‬شیوه نامه باشند ‪:‬‬ ‫مصوبات شوراهای عالی نظیر شورای عالی انقالب فرهنگی و شورای‬ ‫‪.1‬‬ ‫عالی فضای مجازی‬ ‫مصوبات هیأت وزیران‬ ‫‪.2‬‬ ‫مصوبات سایر نهادهای تصمیم گیر جمعی از قبیل شوراها و ستادها که‬ ‫‪.3‬‬ ‫ریاست آنها با رئیس جمهور است‬ ‫اظهارنظره""ای رئیس مجلس ش""ورای اس""المی درخص""وص مص""وبات‬ ‫‪.4‬‬ ‫دولت دراجرای اصل‪ 138‬قانون اساسی‬ ‫بخشنامه ها‪ ،‬آیین نامه ها و دستورالعمل های قوه قضائیه‬ ‫‪.5‬‬ ‫آراء وحدت رویه دیوان عالی کشور و دیوان عدالت اداری‬ ‫‪.6‬‬ ‫مصوبات هیأت های امن"ای دانش"گاه ه"ا‪ ،‬مؤسس"ات و مراک"ز آم"وزش‬ ‫‪.7‬‬ ‫عالی‬ ‫بند دوم ‪ :‬انتشار اطالعات متضمن حق و تکلیف عمومی‬ ‫ماده ‪-3‬مؤسسات مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالع""ات مص""وب‬ ‫‪ 1387‬اعم از مؤسسات عم"ومی و مؤسس"ات خصوص"ی ارائ"ه دهن"ده خ"دمات‬ ‫عمومی باید کلیه مصوباتی را که تحت ه"ر ی""ک از عن""اوین م""ذکور در م""اده ‪ 1‬ی""ا‬ ‫عنوان دیگری تصویب شده اند یا در آینده تصویب می کنند در صورتی که ح""اوی‬ ‫اطالعاتی با اوصاف یا عناوین مذکور در ماده ‪ 1‬این ش"یوه نام"ه باش"د عالوه ب"ر‬ ‫انتش""ار در پایگ""اه اطالع رس""انی خ""ود از طری""ق روزنام""ه رس""می ب""ه نش""انی‬ ‫‪www.rrk.ir‬وپایگ""اه ملی اطالع رس""اني ق""وانین و مق""ررات کش""ور ب""ه نش""انی‬ ‫‪ www.dotic.ir‬منتشر کرده و ب""ا س""ایر وس""ایل ارتب""اطی روز ب""ه اطالع عم""ومی‬ ‫برسانند‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪ -4‬در ص""ورتی ک""ه انتش""ار بخش""ی از مص""وبات و تص""میمات مؤسس""ات‬ ‫مشمول قانون انتشار و دسترس"ی آزاد ب"ه اطالع"ات‪ ،‬ب"ه دالی"ل ق"انونی ممن"وع‬ ‫باشد بخش قابل انتشار از بخش غیرقابل انتشار تفکی""ک ش""ده و منتش""ر خواه""د‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ماده ‪-5‬طبقهبندی مصوبات وتصمیمات موج""د ح""ق وتکلی""ف عم""ومی ب""هعن""وان‬ ‫اطالعات «محرمانه»‪«،‬خیلی محرمانه»‪« ،‬سری» و «بکلی سری» ممنوع اس""ت‬ ‫و چنانچه مصوبات و تصمیماتی ب""رخالف این حکم در گذش""ته طبق"ه بن""دی ش""ده‬ ‫باشند باید با رعایت «شیوه نامه تش""خیص و تفکی""ک اس""رار دول""تی از اطالع""ات‬ ‫عم""ومی» مص""وب ‪ 29/07/1397‬توس""ط مؤسس""ه طبق""ه بن""دی کنن""ده م""ورد‬ ‫بازنگری قرار گیرد و در صورت لزوم‪ ،‬طبق ماده ‪ 4‬عمل شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ -6‬مؤسسات مشمول قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالع""ات بای""د در‬ ‫گزارشی که طبق ماده ‪ 12‬قانون انتشار و دسترسی آزاد ب""ه اطالع""ات مص""وب‬ ‫‪ 1387‬به کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات ارس""ال می کنن""د نح""وه‬ ‫اجرای مواد ‪ 3‬تا ‪ 5‬را به طور مشخص گزارش کنند‪.‬‬ ‫بند سوم ‪ :‬دسترسی متقاضیان به اطالع‪11‬ات متض‪11‬من ح‪11‬ق و تکلی‪11‬ف‬ ‫عمومی‬ ‫ماده ‪ -7‬متقاضی دسترس""ی ب""ه ق"وانین و مق"ررات بای"د ابت""دا ب""ه پایگ""اه اطالع‬ ‫رسانی مؤسسه مربوط مراجعه کند و اگر قوانین و مقررات مورد نظ""ر خ""ود را‬ ‫در آنجا پیدا نکرد به پایگاه روزنامه رسمی کشور به نشانی‪www.rrk.ir‬یا به پایگاه‬ ‫ملی اطالع رس""اني ق""وانین و مق""ررات کش""ور ب""ه نش""انی‪ www.dotic.ir‬مراجع""ه‬ ‫نموده و مصوبه مورد نظر خ""ود را در آنج""ا جس""تجو کن""د‪.‬مؤسس""ات عم""ومی و‬ ‫س""امانه انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات بای""د متقاض""یان دسترس""ی را‬ ‫راهنمایی کنند‪.‬‬ ‫ماده ‪ -8‬چنانچه متقاضی نتواند به مصوبه یا تصمیم م""ورد نظ""ر خ""ود از طری""ق‬ ‫مجاری مذکور در ماده ‪ 7‬دسترسی پیدا کند می تواند تقاضای خ""ود را از طری""ق‬ ‫سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات از هر یک از مراجع زیر مطالب""ه کن""د‬ ‫و این مراجع باید مصوبات و تصمیمات گذشته و جدید خ""ود را ک""ه از جمل""ه بای""د‬ ‫شامل تاریخ و مرجع تصویب باشد در دسترس متقاضیان قرار دهند ‪:‬‬ ‫مرجعی که قانونًا وظیفه تصویب آن را داشته است‪،‬‬ ‫‪.1‬‬ ‫مرجعی که قانونًا وظیفه ابالغ آن را داشته است‪،‬‬ ‫‪.2‬‬ ‫مرجعی که قانونًا وظیفه انتشار آن را داشته است‪،‬‬ ‫‪.3‬‬ ‫مرجعی که قانونًا وظیفه اجرای آن را بر عهده داشته است‪،‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫م""رجعی ک""ه ب""رای نظ""ارت ب""ر اج""رای ق""انون ی""ا مص""وبه خ""اص م""ورد‬ ‫‪.5‬‬ ‫درخواست‪ ،‬تعیین شده است‪.‬‬ ‫ماده ‪-9‬م""ادام ک""ه ه""ر ی""ک از مراج""ع م""ذکور در م""اده ‪ 8‬در س""امانه انتش""ار و‬ ‫دسترسی آزاد به اطالعات فعال نش""ده باش""ند‪ ،‬متقاض""یان اطالع""ات می توانن""د‬ ‫اطالعات خود را حسب مورد با مراجعه حضوری یا از طریق مکاتبه پستی یا ب""ه‬ ‫صورت الکترونیک‪ ،‬از دبیرخانه آنها مطالبه کنن""د‪.‬کمیس""یون انتش""ار و دسترس""ی‬ ‫آزاد به اطالعات‪ ،‬راهنمایی الزم را در اختیار متقاضیان قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫ماده ‪-10‬برای دسترسی به متن روزآمد و ح""اوی آخ""رین اص""الحات و الحاق""ات‬ ‫تنقیحی قوانین‪ ،‬متقاضیان می توانند اطالعات خود را از معاونت ق""وانین مجلس‬ ‫شورای اسالمی یا معاونت حقوقی ریاست جمهوری مطالبه کنند‪.‬مراجع م""ذکور‬ ‫با هماهنگی کمیسیون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات‪ ،‬ت""دابیر الزم ب""رای‬ ‫پاسخگویی سریع و دقیق به درخواست های دسترسی را فراهم خواهند کرد‪.‬‬ ‫ماده ‪-11‬ب""رای دسترس""ی ب""ه متن روزآم""د وح""اویآخ""رین اص""الحات والحاق""ات‬ ‫تنقیحی مقررات‪ ،‬متقاضیان می توانند اطالعات خود را از مؤسس""ه ای ک""ه آن""را‬ ‫صادر کرده یا مس""ؤلیت اج""رای آن مص""وبه را ب""ر عه""ده دارد و در ص""ورت نب""ود‬ ‫اطالع"ات درخواس""تی‪ ،‬از مع"اونت حق"وقی ریاس""ت جمه"وری مطالب""ه کنن""د‪.‬در‬ ‫صورتی ک""ه مق""ررات م""ورد نظ""ر در س""امانه ملی ق""وانین و مق""ررات جمه""وری‬ ‫اسالمی موجود نباشد معاونت مذکور با همکاری مؤسسه ذیربط نسبت به تأمین‬ ‫دسترسی متقاضی به مق""ررات و درج نس""خهای از آن در س""امانه اق""دام خواه""د‬ ‫ک""رد‪.‬مع""اونت حق""وقی ب""ا هم""اهنگی کمیس""یون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه‬ ‫اطالع""ات‪ ،‬ت""دابیر الزم ب""رای پاس""خگویی س""ریع و دقی""ق ب""ه درخواس""ت ه""ای‬ ‫دسترسی را اتخاذ خواهد کرد‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪-12‬مص""وبات و تص""میمات عم""ومی مؤسس""ات خصوص""ی ارائ""ه دهن""ده‬ ‫خدمات عمومی نظیر اتاق ایران‪ ،‬سازمان نظ""ام پزش""کی کش""ور‪ ،‬ک""انون وکالی‬ ‫دادگستری‪ ،‬اصناف و اتحادیه ها باید در پایگاه اطالع رسانی آنها قرار گرفت"ه‪ ،‬ب"ه‬ ‫کلیه اعضای آنها ابالغ شده و در دسترس متقاضیان قرار گیرد‪.‬عموم م""ردم می‬ ‫توانند تقاضای خود را از این مؤسسات ازطریق سامانه انتشار و دسترس""ی آزاد‬ ‫به اطالعات و مادام که در سامانه م""ذکور فع""ال نش""ده باش""ند‪ ،‬ب""ا س""ایر ط""رق‬ ‫مقرر در ماده‪ 3‬آیین نامه اج""رایی ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات‬ ‫مصوب ‪ ۱۳۹۴/ ۶/ ۲۲‬هيئت وزيران‪ ،‬مطالبه کنند‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪-13‬روزنام""ه رس""می و پایگ""اه ملی اطالع رس""اني ق""وانین و مق""ررات‬ ‫جمهوری اسالمی ای""ران و س""ایر مؤسس""ات عم""ومی بایدمص""وبات و تص""میمات‬ ‫قابل انتشار را درقالبهای قابل پردازش و ویرایش مانن"د‪WORD, Excel, HTML‬‬ ‫در پایگاه اطالع رسانی خود بارگذاری کرده و به طور رایگان در دسترس عم""وم‬ ‫قرار دهند‪.‬‬ ‫شیوه نامه دسترسی آزاد به اسناد و مکاتبات اداری‬ ‫موضوع بند «ج» ماده ‪1‬قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات مصوب ‪1387‬‬ ‫این ش""یوه نام""ه ک""ه ب""ر اس""اس م""اده ‪ 18‬ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه‬ ‫اطالعات مصوب‪1387‬وآیین نامه ه""ای اج""رایی آن‪ ،‬در ت""اریخ ‪ 29/07/1397‬ب""ه‬ ‫تصویب کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطالعات رسیده‪ ،‬بر اساس تبص""ره‬ ‫‪ 2‬م""اده ‪ 18‬ق""انون انتش""ار و دسترس""ی آزاد ب""ه اطالع""ات ک""ه مق""رر می دارد‬ ‫مص""وبات کمیس""یون پس از تأیی""د رئیس جمه""ور الزم االج""را اس""ت درت""اریخ‬ ‫‪02/09/1398‬به تأیید رئیس محترم جمهور رسیده است‪.‬‬ ‫ماده ‪ -1‬اسناد و مکاتبات اداری موضوع این شیوه نامه از جمله عبارتند از‬ ‫كليه نوشته ها‪ ،‬نامه ها‪ ،‬گزارش ها‪ ،‬صورتجلس""ه ه""ا‪ ،‬قرارداده""ا‪ ،‬ابالغي""ه ه""ا‪،‬‬ ‫اخطاريه ها‪ ،‬فرم ها‪ ،‬دفترها‪ ،‬قب""وض‪ ،‬م""دارك و س""وابق كاركن""ان‪ ،‬نموداره""ا‪،‬‬ ‫شرح وظايف‪ ،‬نقشه ها‪ ،‬ميكروفيلم ها‪ ،‬نوارها‪ ،‬ميكروفيش ها‪ ،‬فيلم و زينك و‬ ‫ساير حامل های اطالعات اداری كه در اج""راي وظ""ايف ق""انوني تولی""د‪ ،‬تهي""ه‪،‬‬ ‫دريافت ی""ا نگه"داري مي ش""ود‪.‬اس""ناد و مکاتب""ات در این ش""یوه نام"ه‪ ،‬س""ند‬ ‫نامیده می شود‪.‬‬ ‫ماده ‪ – 2‬سند می تواند یک یا چند برگه یا مجموعه ای از اطالع""ات م""دون‬ ‫اعم از الکترونیک یا غیرالکترونیک راجع به یک موضوع باشد به نح""وی ک""ه پاس""خ‬ ‫مستند و متناسب به یک درخواست را میسر سازد‪.‬‬ ‫م‪11‬اده ‪ – 3‬متقاض""ی ی""ک س""ند اداری ک""ه طب""ق م""اده ‪ 2‬ق""انون انتش""ار و‬ ‫دسترسی آزاد به اطالعات باید تابعیت ایرانی داشته باشد می توان""د س""ند م""ورد‬ ‫نظ""ر خ""ود را حس""ب م""ورد از ه""ر ی""ک از مؤسس""ات زی""ر ک""ه مش""مول ق""انون‬ ‫مذکورباشند مطالبه کند‪:‬‬ ‫‪.1‬مؤسسه ای که سند را تولید یا دریافت کرده است‪،‬‬ ‫‪.2‬مؤسسه ای که سند را به مؤسسات عمومی یا خصوصی ابالغ کرده‬ ‫است‪،‬‬ ‫‪.3‬مؤسسه ای که در اجرای وظایف قانونی خود به آن سند استناد می کند‪،‬‬ ‫‪.4‬موسسه ای که به موجب قانون وظیفه نگهداری از سند را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫ماده ‪– 4‬اسناد وسوابق مقدماتی و پشتیبان همانند دستور جلسات‪ ،‬دع""وت‬ ‫نام"""ه ه""ا‪،‬پیش ن"""ویس مص"""وبات و تص"""میمات‪ ،‬ارجاع""ات اس"""ناد و مکاتب"""ات‬ ‫اداری‪،‬گزارش های توجیهی و مطالعاتی‪ ،‬مستندات قانونی تص""میمات و پیوس""ت‬ ‫ها‪ ،‬درخواست ها و نامه های دستی بدون نام و امضا‪ ،‬پس از تصویب مصوبه ی""ا‬ ‫اتخاذ تص""میم و درص""ورت قاب""ل دس""ترس ب""ودن اص""ل تص""میم‪ ،‬قاب""ل دس""ترس‬ ‫خواهند بود مگر آنکه رئیس مؤسس"ه ای ک"ه اس"ناد م"?