M02 TEORIA UBS Past Paper 2024-2025 PDF

**UBS ERRONKA** UR HOTZ ETA UR BERO SANITARIO (UBS) INSTALAZIOEN DIMENTSIONAMENDUA Ikasturtea: 2024-2025 [Aurkibidea] [**1. SARRERA 3**](#sarrera) [**2. INSTALAZIOAREN ELEMENTUEN EZAUGARRIAK 3**](#instalazioaren-elementuen-ezaugarriak) [**3. DISEINUA 4**](#diseinua) [**4. TUTUEN DIMENTSIONAME...

**UBS ERRONKA** UR HOTZ ETA UR BERO SANITARIO (UBS) INSTALAZIOEN DIMENTSIONAMENDUA Ikasturtea: 2024-2025 [Aurkibidea] [**1. SARRERA 3**](#sarrera) [**2. INSTALAZIOAREN ELEMENTUEN EZAUGARRIAK 3**](#instalazioaren-elementuen-ezaugarriak) [**3. DISEINUA 4**](#diseinua) [**4. TUTUEN DIMENTSIONAMENDUA 12**](#tutuen-dimentsionamendua) [**5. SANEAMENDU-SISTEMEN EGITURAKETA 20**](#saneamendu-sistemen-egituraketa) [**6. UBS BEHARRAK ETA BETEKIZUNAK. 29**](#ubs-beharrak-eta-betekizunak.) [**7. ITURRI BERRIZTAGARRIAK UBS INSTALAZIOETAN 36**](#iturri-berriztagarriak-ubs-instalazioetan) SARRERA ======= Ura hornitzeko instalazioek xumeak diruditen arren (tutu bat eta txorrota bat), egiazki ez da horrela, beste hamaika osagai ere badituzte-eta (ur-ponpak, balbulak, kontroleko sistemak...). Ur-instalazioak muntatzeko, kokatzeko eta eraikitzeko modua araututa dago, 2006ko Eraikuntzaren Kode Teknikoaren bidez (EKT-CTE). Zehazki, HS4 atalean daude instalazio mota horiei dagozkien arauak finkatuta. Erronka honetan, ur-instalazioen osagai nagusiak zein diren ikasiko dugu, eta ur-hornidura egoera bakoitzera egokitzeko osagai aproposenak (ponpak eta balbulak) zein diren aztertuko dugu. INSTALAZIOAREN ELEMENTUEN EZAUGARRIAK ===================================== -HORNIDURAK BETE BEHARREKO GUTXIENEKO BALDINTZAK - - - - - - - - - - 3. DISEINUA ======== 1. INSTALAZIOAREN ESKEMA OROKORRA ------------------------------ Ur garbiz hornitzeko, bi sare mota daude: batzuek, kontagailu nagusi bakarra dute, eta besteek, banakako kontagailuak hainbat erabiltzailerentzako hornidura kolektiborako direnak. 1. +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | 1 Hargunea | | | | | | 2 Mozketa orokorreko balbula | | | | | | 3 Barne harguneko hodia | | | | | | 4 Kontagailu orokorra eta bere | | | giltzak kokatzeko arketa | | | | | | 5 Elikatze hodia | +===================================+===================================+ | | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ 2\) Banakako kontagailuak hainbat erabiltzailerentzako hornidura kolektiborako sarea. +-----------------------------------+-----------------------------------+ | 1 Hargunea | | | | | | 2 Mozketa orokorreko balbula | | | | | | 3 Barne harguneko hodia | | | | | | 4 Mozketa orokorreko barne | | | balbula | | | | | | 5 Filtro orokorra | | | | | | 6 Elikatze hodia | | +===================================+===================================+ |  | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ Instalazioaren osagaiak ----------------------- Ur-instalazioek hiru osagai nagusi dituzte: Hargunea. Akometida ------------------- Higiezinaren barneko instalazioa ura banatzeko sarearen hodiarekin lotzen duen hodia da (eraikinaren kanpoaldean) edo, bestela esanda, banaketa-sarearen hargunetik ixte-giltza nagusiraino doan hodia. Eraikin bakoitzak adar-sare independentea izan ohi du. Hargune-hodia enpresa instalatzailearen ardurapekoa izaten da, Gipuzkoako Urak adibidez. Normalean, lurperatuta egoten da. Halakoetan, ondo seinaleztatuta egon behar du, indusketak egitean ez dezaten hodia apurtu. Harguneek elementu hauek eduki behar dituzte, gutxienez:  - - - Hargunea bilgune pribatu batetik edo landa-eremuetan egiten bada (ur-hornikuntzako sare nagusirik gabe), ekipamendu hauek instalatu behar dira: +-----------------------------------+-----------------------------------+ | | 1: Cama de arena. | | | | | | 2: Collarín de toma en carga. | | | | | | 3: Tubo de acometida. | | | | | | 4: Arqueta. | | | | | | 5: Tapa de arqueta. | | | | | | 6: Llave de corte. | | | | | | 7: Solera de hormigón. | +===================================+===================================+ | 3\. irudia. Lurperatutako | | | hargune-hodiaren profila. | | +-----------------------------------+-----------------------------------+  ------------------------------------------------- 4\. irudia. Solairuko hargune-hodiaren profila. Eraikinaren barruko instalazio nagusia -------------------------------------- Hargune-hodia banakako instalazioekin eta adar kolektiboekin lotzen duen instalazioa da, eta zenbait hodik eta kontroleko zein erregulazioko zenbait elementuk osatzen dute. Instalazioaren atal hori eta kontsumo-gaietaraino doan tarte guztia abonatuaren ardurapekoa da. Osagai hauek ditu instalazio nagusiak: +-----------------------------------+-----------------------------------+ | | 1: Llave de corte general. | | | | | | 2: Filtro retenedor de residuos. | | | | | | 3: Contador. | | | | | | 4: Grifo de comprobación. | | | | | | 5: Válvula de retención. | | | | | | 6: Llave de salida. | +===================================+===================================+ | 5\. irudia. Edateko uraren | | | hornikuntzarako kontagailua | | +-----------------------------------+-----------------------------------+  Gorako hodiek osagai hauek behar dituzte oinarrian: atzera ezineko balbula bat (lehenik instalatzen da, uraren zirkulazio-noranzkoari jarraikiz); mantentze-lanetarako etete-giltza bat, eta ixteko giltza bat, husteko txorrota edo tapoia duena. Erraz iristeko moduko lekuetan egon behar dute, eta behar bezala seinaleztatuta. Gorako hodien goialdean, purgaketa-gailuak (automatikoak edo eskuzkoak) ezarri behar dira. Gailu horiek uraren abiadura murrizteko bereizgailu edo ganbera bat eduki behar dute, airea errazago irten dadin, eta, hartara, ahari-kolperen bat gertatuz gero, haren eragina murriztu dadin. +-----------------------------------+-----------------------------------+ | | 1: Válvula de retención. | | | | | | 2: Llave de corte. | | | | | | 3: Grifo de comprobación. | | | | | | 4: Material auxiliar. | | | | | | 5: Tubo. | | | | | | 6: Accesorios. | | | | | | 7: Purgador. | | | | | | 8: Llave de paso. | +===================================+===================================+ | 8\. irudia. Gorako hodiak | | | (montanteak) | | +-----------------------------------+-----------------------------------+ Banakako instalazioak --------------------- Abonatuaren etxebizitza barruan dagoen eta gorako hoditik abiatzen den instalazioa da banako instalazioa. Banako instalazioak **ixteko giltza bat** (ixteko giltza tradizionala) eduki behar du onibarraren barruan, erraz iristeko moduko lekuren batean kokatuta, aise manipulatu ahal izateko. **Banako adarrek ere etete-giltzak** eduki behar dituzte; alegia, gela heze bakoitzera (sukaldea, komuna, garbitegia, garajea) ura daramaten tutuak. Banako adar bakoitzak gailuen adarrak ere (amaierako tutuak) elikatzen ditu. Era berean, gailu hauek guztiek **ixteko giltza** bat izan behar dute, bakoitzak berea: ura husteko gailu guztiek ---andelek zein txorrotek---, ura berehala berotzeko berogailuek, metagailuek, etxeko ur beroa ekoizteko galdara indibidualek edo berogailuek eta, oro har, tresna sanitario guztiek. Nahiz eta instalazioaren atal honetan gehien erabiltzen den materiala ---seguruenik--- kobrea izan, gero eta ohikoagoa da plastikozko hodiak erabiltzea ---sare-polietilenozkoak edo polibutilenozkoak, besteak beste---; orobat, gutxiagotan bada ere, altzairu galvanizatua ere erabiltzen da oraindik, etxeko ur beroa ekoizteko instalazioetan arazoak eragin ditzakeen arren.  TUTUEN DIMENTSIONAMENDUA ======================== Ur-instalazio baten neurriak diseinatzean, tutuen diametroa alegia, kontuan hartzen da zein diren emari minimoak, instalazioko puntu guztiak hornitzen direla bermatzeko. CTEn (Eraikuntzaren Kode Teknikoa) ezarrita daude gutxieneko parametro batzuk kalkulu horretarako, eta balio errealek ez dute inoiz haien azpitik egon behar. Emariaz gain, presio minimoak bermatu behar dira hartune puntu guztietan. Beraz tutuen diametroa aukeratzerakoan honelako pausuak eman behar ditugu: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. **Emari minimoa:** instalazioak aparatu guztiak hornitu beharko ditu taulan agertzen diren ur emariak bermatzen. Eraikuntzako kode teknikoa agintzen du puntu honetan: ~Aparatu\ mota~ ~Ur\ hotza\ \[dm3/s\]~ ~UBS\ \[dm3/s\]~ --------------------------------------------------- ------------------------ -- ------------------ -- ~Eskuak\ garbitzeko\ konketa~ ~Konketa~ ~Dutxa~ ~1,40\ m\ edo\ gehiagoko\ bainuontzia~ ~1,40\ m\ baino\ gutxiagoko\ bainuontzia~ ~Bideta~ ~Komun\ tangaduna\ -\ depositoduna~ ~Komun\ fluxometroduna~ ~Ixte\ automatikoko\ txorrota\ duten\ pixatokiak~ ~Pixatoki\ tangadunak\ (bakoitza)~ ~Etxeko\ harraska~ ~Harraska\ industriala~ ~Etxeko\ ontzi-garbigailua~ ~Ontzi-garbigailu\ industriala\ (20\ zerbitzu)~ ~0,25~ **~0,20~** ~Isurontzia\ -\ Vertedero~ ~0,20~ ~-~ ~Latsarria\ -\ Lavadero~ ~0,20~ ~0,10~ ~Etxeko\ garbigailua\ -\ lavadora~ ~0,20~ ~0,15~ ~Garbigailu\ industriala\ (8\ kg)~ ~0,60~ ~0,40~ ~Kanila\ isolatua~ ~0,15~ ~0.10~ ~Garajeko\ kanila~ ~0,20~ ~-~ 2. **Aldiberekotasun koefizientea:** elementu guztiak aldi berean erabiliko ez direnez, aldiberekotasun faktorea (simultaneidadea) kalkulatu behar da: Banakako instalazioa [\$K\\ = \\ \\frac{1}{}\$]{.math.inline} X: gailu kopurua ----------------------- ----------------------------------------------------------------------------------- ------------------------ Instalazio kolektiboa [\$\\text{\\ K}\_{g}\\ = \\ \\frac{19 + N}{10(N - 1)} \\geq 0,2\$]{.math.inline} N: etxebizitza kopurua 3. **Guztizko emari simultaneoa**ren kalkulua: 4. **Diametro minimoak:** etxeko aparatuekiko tuteria, ondorengo taulako gutxieneko diametroaren arabera dimentsionatuko da. Diametro izendatua barruko neurria da. +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Aparatu | Lotura- | | | | | | | a | adarrar | | | | | | | edo\ | en | | | | | | | kontsum | kanpoko | | | | | | | o-puntu | diametr | | | | | | | a | oa | | | | | | +=========+=========+=========+=========+=========+=========+=========+ | | Altzair | Kobre\ | MC | PEX | PPR | PB | | | ua | INOX | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Eskuak | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | garbitz | | | | | | | | eko | | | | | | | | konketa | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Konketa | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | , | | | | | | | | bideta! | | | | | | | | [](medi | | | | | | | | a/image | | | | | | | | 67.jpg) | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Dutxa | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Bainuon | ¾ | 22 | 26 | 26 | 32 | 22 | | tzia![] | | | | | | | | (media/ | | | | | | | | image53 | | | | | | | |.jpg) | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Komun | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | zistern | | | | | | | | arekin | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Komun | 1-1 ^½^ | 28-42 | | | 40-63 | 28-42 | | fluxorr | | | | | | | | ekin | | | | | | | | | | | | | | | |  | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Pixatok | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | iak | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Etxeko | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | harrask | | | | | | | | a | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Harrask | ¾ | 22 | 26 | 26 | 32 | 22 | | a | | | | | | | | industr | | | | | | | | iala | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Etxeko | ½ | 15 | 20 | 20 | 20 | 15 | | ontzi-g | (haria | | | | | | | arbigai | ¾) | | | | | | | lua | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Ontzi-g | ¾ | 22 | 26 | 26 | 32 | 22 | | arbigai | | | | | | | | lu | | | | | | | | industr | | | | | | | | iala | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Etxeko | ¾ | 22 | 26 | 26 | 32 | 22 | | arropa | | | | | | | | garbiga | | | | | | | | ilua | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Arropa | 1 | 28 | 32 | 32 | 40 | 28 | | garbiga | | | | | | | | ilu | | | | | | | | industr | | | | | | | | iala | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ | Isuontz | ¾ | 22 | 26 | 26 | 32 | 22 | | ia | | | | | | | | - | | | | | | | | Bertede | | | | | | | | roa | | | | | | | | | | | | | | | |  | | | | | | | +---------+---------+---------+---------+---------+---------+---------+ Hornidura-sarearen tarteen diametroak ondorengo taulako balio minimoak kontutan hartuz dimentsionatuko dira. +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | ZATIAK | [Diametro | | | | | izendatua]{.sma | | | | | llcaps} | | | +=================+=================+=================+=================+ | | Altzairua | Kobrea plastiko | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Gela heze | ¾ | 20 | | | pribaturako | | | | | elikadura: | | | | | bainugela, | | | | | komuna, | | | | | sukaldea | | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Adar | ¾ | 20 | | | partikularrerak | | | | | o | | | | | elikadura: | | | | | etxebizitza, | | | | | apartamentua, | | | | | merkataritza-lo | | | | | kala | | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Zutabea | ¾ | 20 | | | (montantea) | | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Hornitzaile | 1 | 25 | | | nagusia | | | | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ | Klimatizazio-ek | \ 500 kW | 1¼ | 32 | +-----------------+-----------------+-----------------+-----------------+ 5. **Abiadura maximoa:** Tutuaren materiala, erabilera tenperatura, emaria eta diametro minimoa kontuan hartuta, taulatan ikusiko dugu ea uraren abiadura guztiak betetzen diren: Tutu metalikoak: **0,50 eta 2,00** m/s artean Tutu termoplastikoak edo multikapak: **0,50 eta 3,50** m/s artean 6. **Presio minimoa** puntu okerrenean bermatzen dela kalkulatu. Egiaztatuko da kontsumo-puntu txarrenean dagoen presio erabilgarriak balio minimoak gainditzen dituela eta kontsumo-puntu guztietan ez dela atal berean adierazitako balio maximoa gainditzen (100 kPa iturri orokorretan, 150 kPa fluxore eta berogailuetan eta 500kPa gehienezko presioa), honako honen arabera: a. edo instalazioaren elementuetatik abiatuta ebaluatu. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Osagaien luzera baliokidea ---------------------------- ------------------------------ ---------------------------- ---------------- --------------------- -------------------------- ---------------- --------------------------- ------------- ----------------- DN\ Ukondoa [(90º) ]{.smallcaps} Kurba [(90º) ]{.smallcaps} Oineko balbula Atzeraezeko balbula T pasagune zuzena (180º) T adarra (90º) Zabalgunea (d/D= ¼, ½, ¾) Kontagailua Uhateko balbula (mm) 10 15 20 25 32 40 50 60 80 3 2,2 12 9 5,5 6,2 3 40 3 100 3,2 2,.8 15 10 7 6,9 3,2 50 4 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------  5. SANEAMENDU-SISTEMEN EGITURAKETA =============================== 3. Sistemak -------- -- -- -- -- Ura husteko instalazioaren atalak ---------------------------------   ------------------------ --------------- ---------------------------- -- **Sifoia S** Botila sifoia Sifoi-poto / Bote sifónico  -------------------------- ---------------- Zola azpian, gainazalean Horma barrutik  ------------------------ ------------ Barrenetik Fatxadatik  ------------------------------------ -- Kolektore ukondoa erregistroarekin **Ponpatze- eta jasotze-sistema.** Barruko sarea edo sarearen zati bat hartunearen kotaren azpitik jarri behar denean, ponpatze- eta jasotze-sistema bat aurreikusi behar da. Ponpaketa-sistema horretara ez dute euri-urik isuri behar, eraikinaren diseinuak agintzen duenean izan ezik; hala gertatzen da barneko patioetan edo garaje-aparkalekuetara sartzeko arrapaletan biltzen diren urekin, grabitatearen ondorioz irteera-kota baino beherago geratzen baitira. Era berean, ez dute sistema honetara isuri behar hargunea baino goragoko mailan dauden eraikineko zatietatik datozen hondakin-urak. **Segurtasuneko atzeraezeko balbulak.** Segurtasun-atzeraezeko balbulak instalatu behar dira, kanpoko estolderia-sarea gehiegi kargatzen denean gerta daitezkeen uholdeak prebenitzeko, bereziki sistema mistoetan (eskuz itxitako klapeta bikoitza). Erregistratzeko eta mantentzeko sarbide errazeko lekuetan jarri behar dira.  Aireztapen-sareak ----------------- Huste-sare osoan aireztapen-sarea eduki behar da, itxitura hidraulikoak edo sifoiak ez hondatzeko; izan ere, aldi berean hustuketa bat baino gehiago gertatzen bada, enbolo hidrauliko bat sor daiteke zorroten bateko altuera zehatz batean. Enboloak, beherako bidean, sifoietako ura eramaten du herrestan, eta huts horrek isolamendurik gabe uzten ditu hustubideak. "Xurgapen bidez desifoitzea" esaten zaio fenomeno horri. Huste-sareetako aireztapena mota batekoa baino gehiagokoa izan daiteke: Etxebizitza bateko zeharkako sekzioa ageri da hurrengo irudian, ura husteko instalazioa nola egin den azaltzeko. Begiratu bainugeletako komunak, bainuontziak eta konketak sifoi-potorik baduten eta guztiontzako zorroten bera daukaten. Kontu egin, orobat, sukaldean bi hustubide daudela: bat, harraskarako, eta bestea, garbigailurako. Kasu honetan, ez dago sifoi-potorik, sifoiak osagaietan bertan baitaude. Eraikineko sukalde guztiek zorroten bera dute. +-----------------------------------+-----------------------------------+ |  | 1.Sumidero para azotea | | | | | | 2.Derivación | | | | | | 3.Bote sifónico | | | | | | 4.Sifón individual | | | | | | 5.Bajante | | | | | | 6.Colector enterrado | | | | | | 7.Colector suspendido | | | | | | 8.Arqueta a pie de bajante | | | | | | 9.Arqueta de paso | | | | | | 10.Arqueta sifónica | | | | | | 11.Arqueta sumidero | +-----------------------------------+-----------------------------------+ Hondakin-urak husteko sarea dimentsionatzea. -------------------------------------------- Hustuketarako instalazioetan, aparatu bakoitzari hustuketa-unitateen (HU) kopuru bat esleitzen zaio, eta unitate horien bitartez kalkulatzen ditugu kolektoreak, zorrotenak eta abar. 12. taulan, aparatu bakoitzari dagozkion deskarga-unitateak ageri dira, bai eta zer motatakoak diren, sifoiaren diametro minimoa eta banakako adarra ere.. 12\. taula. Aparatu sanitario bakoitzari dagokion hustuketa-unitatea ---------------------------------------------------------------------- ---------------------------------- -------------------------------------------------------- -------------------- -------------------- ----- Aparatu sanitario mota Hustuketa-unitateak (HU) Sifoiaren eta banakako adarraren diametro minimoa (mm) Erabilera pribatua Erabilera publikoa Erabilera pribatua Erabilera publikoa Konketa 1 2 32 40 Bideta 2 3 32 40 Dutxa 2 3 40 50 Bainuontzia (dutxarekin edo gabe) 3 4 40 50 Komuna Tangaduna 4 5 100 100 Fluxometroduna 8 10 100 100 Pixatokia Oinduna \- 4 \- 50 Hormakoa \- 2 40 Ondoz ondokoak \- 3,5 \- Harraska Sukaldekoa 3 6 40 50 Laborategikoa, jatetxekoa, etab. \- 2 \- 40 Latsarria 3 \- 40 \- Isurontzia \- 8 \- 100 Edateko iturria \- 0,5 \- 25 Sifoi-hustubidea 1 3 40 50 Ontzi-garbigailua 3 6 40 50 Garbigailua 3 6 40 50 Bainugela (konketa, komuna, bainuontzia eta bideta) Komun tangaduna 7 \- 100 \- Komun fluxometroduna 8 \- 100 \- Komuna (konketa, komuna eta dutxa) Komun tangaduna 6 \- 100 \- Komun fluxometroduna 8 \- 100 \- Aurreko taulan ageri ez diren elementuetarako, 13. taulan ditugu hainbat aparaturen kolektoreen adarretarako diametroen deskarga-unitateak. 13\. taula. Beste aparatu sanitario eta ekipo batzuen hustuketa-unitateak. ------------------------------------------------------- ---------------------------------------- [Hustubidearen diametroa (mm)]{.smallcaps} [Hustubide-unitateak (HU)]{.smallcaps} 32 40 50 60 80 100 6 14\. taulan, hondakin-uren eta euri-uren zorrotenen diametroak datoz, zorrotenak bananduta dauden kasuetarako. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14\. taula. Aparatu sanitarioen eta zorrotenaren arteko Adibidez:\ **kolektore-adarren diametroa**k.. bainuontzia (3 HU),\ konketa (1 HU) eta\ bideta (2 HU)\ denera 6 HU ditu zorrotenarekin lotuta dagoen adarrak, malda %2a edukita, PVC 75 diametrodunak balio du gehieneko HU kopurua 4 dela taulan ikusten delako. --------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ------- ----- -- GEHIENEKO **HU** KOPURUA [Diametroa (mm)]{.smallcaps} Malda \% 1 \- \- \- \- \- 47 123 180 438 870 1.150 1.680 315 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Taula honetan, hondakin-uren zorrotenak komunak direnerako diametroak ageri dira. 15\. taula: Zorrotenen diametroak, eraikinaren altuera kopuruaren eta HU  kopuruaren arabera. -------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------- ---------------- ------------------------- -- -- Gehieneko HU kopurua zorrotenaren altuera hauetan Adar bakoitzeko gehieneko HU kopurua zorrotenaren altuera hauetan DIAMETROA (mm) 3 solairuraino 3 solairu baino gehiago 3 solairuraino 3 solairu baino gehiago Hondakin-uren zorrotenaren diametroa kalkulatzeko, solairu bakoitzeko deskarga-unitateak eta eraikinekoak batu behar dira. Taula honen bidez, kolektoreen diametroak eta abar kalkula ditzakegu. 16\. taula. Kolektore horizontalen diametroak, gehieneko HU kopuruaren eta hartutako maldaren arabera. ------------------------------------------------------------------------ ---------------- -------- ----- -- GEHIENEKO HU KOPURUA DIAMETROA (mm) \% 1 \- \- \- 96 264 390 880 1.600 2.900 5.710 8.300 10.000 12.000 350 CTEren HS-5 atalean azaltzen da euri-uren hustubideak eta zorrotenak nola kalkulatu behar diren, baina ez gara kalkulu horietan sartuko, ur-instalatzaileari baino gehiago igeltseroari baitagokio lan hori. Zalantzaren bat izanez gero, jo CTEren HS-5 ataleko 4.2 puntura (HS5-9 or.). 6. UBS BEHARRAK ETA BETEKIZUNAK. ============================= 7. Eraikuntzarako Kode Teknikoa (CTE). ----------------------------------- UBS sortzeko energia berriztagarriak erabiltzen dituen instalazioen erabileraren zergatia eta aplikazioa CTE (Código Técnico de Edificación) kodigoak arautzen du: +-----------------------------------------------------------------------+ | **Artículo 15. Exigencias básicas de ahorro de energía (HE).** | | (Dokumentuaren 3. orrialdea). | | | | 1\. El objetivo del requisito básico "Ahorro de energía" consiste en | | conseguir un uso racional de la energía necesaria para la | | utilización de los edificios, reduciendo a límites sostenibles su | | consumo y conseguir, asimismo, que una parte de este consumo | | proceda de fuentes de energía renovable, como consecuencia de las | | características de su proyecto, construcción, uso y mantenimiento. | | | | 2\. Para satisfacer este objetivo, los edificios se proyectarán, | | construirán, utilizarán y mantendrán de forma que se cumplan las | | exigencias básicas que se establecen en los apartados siguientes. | | | | 3\. El Documento Básico "DB HE Ahorro de energía" especifica | | parámetros objetivos y procedimientos cuyo cumplimiento asegura la | | satisfacción de las exigencias básicas y la superación de los | | niveles mínimos de calidad propios del requisito básico de ahorro | | de energía | +-----------------------------------------------------------------------+ Beraz, hemen garbi agertzen denez energia aurrezpenerako eraikinen kontsumoa jaisteko energia berriztagarrien erabilpenean oinarritzen dela esan daiteke gure zeregina. Bestalde, zein kasutan eta zein instalaziotan erabili behar ote den eguzki indar termikoa zehaztu genezake; berriz ere CTE-an jartzen badugu gure begirada:  Argi esan genezake UBS-ko (Ur bero Sanitarioa edo kontsumoko ur beroa) instalazioetan eguzki energia termikoa edo bestelako energia berriztagarriak erabili beharko ditugula. +-----------------------------------------------------------------------+ | **15.5 Exigencia básica HE 4: Contribución mínima de energía | | renovable para cubrir la demanda de agua caliente sanitaria.** (4. | | Orrialdea). | | | | Los edificios satisfarán sus necesidades de ACS y de climatización de | | piscina cubierta empleando en gran medida energía procedente de | | fuentes renovables o procesos de cogeneración renovables; bien | | generada en el propio edificio o bien a través de la conexión a un | | sistema urbano de calefacción. | +-----------------------------------------------------------------------+ Dokumentuaren 31. orrialdera joaten bagara, aplikazio eremua eta kuantifikazioa aztertu dezakegu: +-----------------------------------------------------------------------+ | 1 Ámbito de aplicación | | | | Las condiciones establecidas en este apartado son de aplicación a: | | | | a. b. c. d. | +-----------------------------------------------------------------------+ **3. Cuantificación de la exigencia** **3.1 Contribución renovable mínima para ACS y/o climatización de piscina** La contribución mínima de energía procedente de fuentes renovables cubrirá al menos el 70% de la demanda energética anual para ACS y para climatización de piscina, obtenida a partir de los valores mensuales, e incluyendo las pérdidas térmicas por distribución, acumulación y recirculación. Esta contribución mínima podrá reducirse al 60% cuando la demanda de ACS sea inferior a 5000 l/d. Se considerará únicamente la aportación renovable de la energía con origen in situ o en las proximidades del edificio, o procedente de biomasa sólida.... Hau da, UBS urteko beharren %70 (%60 UBS kontsumoa 5000 l/egun baino baxuagoa bada) asebetetzeko energia berriztagarriak erabili behar dira. Adibidez: biomasa, energia solar termikoa... edo fototermia. Ur bero sanitarioaren erreferentzia-eskaria ------------------------------------------- Zein kontsumo izan behar duen eraikin batek ez dugulako jakingo, erreferentzia eskaria zein izan behar den aurreikusiko dugu "Codigo Tecnico" delakoan, **CTE HE5** dokumentuaren 56. orrialdera joko dugu, non hainbat motatako eraikinak aztertzen diren: **Anejo F Demanda de referencia de ACS** 1. - - - +-----------------------------------------------------------------------+ | Adibidea: Zein erreferentzia kontsumo izango du 6 etxebizitza duen | | eraikin batek, 3 gelakoak eta 60ºC-tan. | | | | UBS kontsumoa = 28 l/egun · 4 lagun · 6 etxebizitza · 0,95 = 638,4 | | litro (60ºC-tan) | +-----------------------------------------------------------------------+ **Beste erabilera batzuk** dituzten eraikinen UBS kontsumoa (60ºC-tan): Adibidea: Zein erreferentzia kontsumo izango du Tolosaldea ikastetxeak. ------------------------------------------------------------------------- Erreferentziako tenperatura (60ºC) ez den beste tenperatura batean (prestaketa-, banaketa- edo erabilera-tenperatura batean) ur bero sanitarioaren kontsumoa kalkulatzeko, honako adierazpen hauek erabil daitezke erreferentziazko tenperaturan: [*D*(*T*) = *D*~*I*~(*T*)]{.math.inline} [\$D\_{i}(T) = D\_{i}(60ºC)\\frac{60 - T\_{i}}{T - T\_{i}}\$]{.math.inline} non: D (T) T-Ti Urteko ur bero sanitarioaren eskaria aukeratutako tenperaturan; Di (T) Ur bero sanitarioaren eskaria i hilabeterako, aukeratutako tenperaturan; Di (60 ºC) Ur bero sanitarioaren eskaria i hilabeterako, 60 ºC-ko tenperaturan; T Metatzailearen tenperatura finala; Ti Ur hotzaren batez besteko tenperatura i hilabetean. (CTE HS Anejo G) UBS hori sortzeko behar den energia. ------------------------------------ Hilabete bakoitzeko sareko uraren tenperatura ezagututa, 60ºCtara igotzeko behar den energia kalkulatzen da hurrengo formula hau erabiliz: Jakin behar den lehenengo gauza, hilabete bakoitzean gure instalazioa egingo dugun kokapenean sareko uraren bataz besteko tenperatura zein den jakitea da. Horretarako, VI. Eranskinera joko dugu. Bertan, estatu mailako hiriburuetan sareko uraren bataz besteko tenperatura agertzen da. Instalazioa Tuteran egin nahi denez, Iruñaren lerroa begiratu behar dugu. Jarraian, Tuterako sareko tenperatura kalkulatuko dugu, VII. Eranskinean agertzen den formularekin (jakinda Iruña 450m-tara dagoela eta Tutera 264m-tara): [*TAFY* = *TAFCP* − *B* ⋅ *Az* ]{.math.inline} T~AFY~ : kokagunearen sareko uraren bataz besteko tenperatura T~AFCP~ : hiriburuko hileko bataz besteko sareko uraren tenperatura (taula a-Anejo G) B: 0,0066 urritik martxora; 0,0033 apiriletik irailera Az: altitude diferentzia kokagunea eta hiriburuaren artean (Az = Altitude kokagunea -- Altitude hiriburua) Adibidez, urtarrilean Iruñan sareko uraren tenperatura 7°C-takoa del jakinik, Tuteran: 7- 0,0066 x (264-450) = 8,2°C -takoa izango da. Gainerako hilabeteetan kalkulu berdina egin ondoren, hurrengo taulan agertzen dira emaitzak: **Hilabetea** **B** **Tenperatura Iruña (°C)** **Tenperatura Tutera (°C)** ------------------------ -------- ---------------------------- ----------------------------- Urtarrila 0,0066 7 8,23 Otsaila 0,0066 8 9,23 Martxoa 0,0066 9 10,23 Apirila 0,0033 10 10,61 Maiatza 0,0033 12 12,61 Ekaina 0,0033 15 15,61 Uztaila 0,0033 17 17,61 Abuztua 0,0033 17 17,61 Iraila 0,0033 16 16,61 Urria 0,0066 13 14,23 Azaroa 0,0066 9 10,23 Abendua 0,0066 7 8,23 **Altuera Tutera (m)** 264 **Altuera Iruña (m)** 450 **Δh (m)** -186 Adibidez, jakinda urtarrilean (31 egun) sareko uraren tenperatura 8,2ºC-koa dela eman behar zaion energia 60ºC-taraino igotzeko honela kalkulatzen da: [\$Qurtarrila\\ = \\frac{140l}{\\text{egun}} \\cdot \\frac{31egun}{\\text{hilabetea}} \\cdot \\ 1,163\\frac{\\text{Wh}}{l \\cdot ºC} \\cdot \\ \\left( 60ºC - 8,2ºC \\right) = \\ 261460\\ Wh\\ = \\ 261\\ kWh\$]{.math.inline} Gainerako hilabeteetan behar den energia hurrengo taulan azaltzen da: **HILABETEAK** **Egunak** UBS kontsumoa hilabeteko Sare-uraren tenperatura Energia beharra KWh/hila ---------------- ------------ -------------------------- ------------------------- -------------------------- Urtarrila 31 4340 l 8,2 ºC 261 kWh Otsaila 28 3920 l 9,2 ºC 232 kWh Martxoa 31 4340 l 10,2 ºC 251 kWh Apirila 30 4200 l 10,6 ºC 241 kWh Maiatza 31 4340 l 12,6 ºC 239 kWh Ekaina 30 4200 l 15,6 ºC 217 kWh Uztaila 31 4340 l 17,6 ºC 214 kWh Abuztua 31 4340 l 17,6 ºC 214 kWh Iraila 30 4200 l 16,6 ºC 212 kWh Urria 31 4340 l 14,2 ºC 231 kWh Azaroa 30 4200 l 10,2 ºC 243 kWh Abendua 31 4340 l 8,2 ºC 261 kWh URTEKOA 365 51100 l 12,6 ºC 2818 kWh +-----------------------------------------------------------------------+ | **Kasu praktikoa**: aurreko kasu praktikoa kontuan hartuta, urteko | | energia beharra kalkulatu etxea Tolosan kokatua, 60ºC-tako | | tenperaturarako. 558,6 l | +=======================================================================+ | **HILABETEAK** **Egunak** UBS kontsumoa hilabeteko Donostia S | | are-uraren tenperatura Tolosa Sare-uraren tenperatura Energia beh | | arra KWh/hila | | ---------------- ------------ -------------------------- ---------- | | ------------------------ -------------------------------- ----------- | | --------------- | | Urtarrila 31 17317 l 9 | | 8,58 1035 kWh | | Otsaila 28 16464 l 9 | | 8,58 984 kWh | | Martxoa 31 18228 l 10 | | 9,58 1069 kWh | | Apirila 30 17640 l 11 | | 10,79 1010 kWh | | Maiatza 31 18228 l 12 | | 11,79 1022 kWh | | Ekaina 30 17640 l 14 | | 13,79 948 kWh | | Uztaila 31 18228 l 16 | | 15,79 937 kWh | | Abuztua 31 18228 l 16 | | 15,79 937 kWh | | Iraila 30 17640 l 15 | | 14,79 927 kWh | | Urria 31 18228 l 14 | | 13,58 984 kWh | | Azaroa 30 17640 l 11 | | 10,58 1014 kWh | | Abendua 31 18228 l 9 | | 8,58 1090 kWh | | URTEKOA 365 213709 l | | 11958 kWh | | | | Donostiako altitudea: 6m | | | | Tolosako altitudea: 75m | +-----------------------------------------------------------------------+ 7. ITURRI BERRIZTAGARRIAK UBS INSTALAZIOETAN ========================================= 10. Biomasa** ** ------------ Biomasa galdarak bere funtzionamenduan iturri berriztagarrietatik sortzen diren erregaiak erabiltzen dituztenak dira. Adibidez, egurrezko pellet-ak (basoetako edo egur industrietako hondakinetatik sortutakoak), oliba hezurrak, fruitu lehorren azalak, egurra, ezpala etab. dira biomasa galdarek erabiltzen dituzten erregai naturalak. Etxebizitza bat edo gehiagorentzat berokuntza eta UBS sortzeko galdararik ekologikoenak dira. Gehiago jakin nahi baduzu... Beste galdaren oinarrizko funtzionamendua erabiltzen dute: Erregaia erre (pellet edo antzekoa) eta galdaran sugarra sortu. Sugar hau sortzen deneko konbustioaren beroarekin, bero trukagailu batetan dagoen ura berotzen da, gure UBS edo berokuntza sisteman erabiltzeko. Biomasa galdararen [[funtzionamendua]](https://www.youtube.com/watch?v=Leew9EMqx90) hobetzeko, metagailu bat instalatu dezakegu, eguzki energia sistema batek egiten duen bezala, bero energia metatzeko.  Galdara hauek edukiontzi edo silo antzeko bat behar izaten dute bioerregaia biltegiratua izateko (hau da desabantailetariko bat). Hemendik, torloju sinfin batekin galdara erregaiez elikatzen da, errekuntza sortzeko. **Zein biomasa galdara aukeratu?** Erregai bezala zein erabiliko dugunaren arabera dago galdararen aukeraketaren erabakia. Galdara batzuk erregai anitz erabiltzeko prestatuak daude eta beste batzuk, bakarrarekin (pellet galdararen kasua). Pellet galdaren fabrikanteek 10-35 kW inguruko potentziak emateko gai diren gailuak sortzen dituzte. Bestalde, ezpala erabiltzen dutenak, potentzia handiagokoak dira eta gainera fabrikanteen zerrenda oso urria da. Potentzia handietarako (500kW baino gehiago), erregai zehatz batentzako egiten da galdararen diseinua, almendra oskola, oliba hezurrak... Hala eta guztiz ere, egurraren kultura ez duten pertsonek galdara mota hau erostea ez dugu gomendatzen, hau da, errautsa noizbehinka garbitu behar da, beste erregai batzuk baino "zikin", gehiago sortu ditzakete, erregaia biltzeko lekua kontrolatu behar da, etab. Guk uste dugu, galdara hauek merkatuan presentzia handituko dutela eta fabrikante guztiak aspaldi "parrillan" lekua bilatzen ari direla. Prezioz oraindik ez dira hain lehiakorrak, instalazioen bolumena nahiko handia da,... Aerotermia ---------- Aerotermia da **erabileran** gure inguruko aireak duen energiaren aprobetxamendua egiten duen sistema. Lurrazalak jasotzen duen eguzki energiatik etengabe berritzen da energia hori, airea energia iturri agortezina bihurtuz.\ **Bero ponpa aerotermikoak**, batez ere berotzeko sistemetarako eta tenperatura altuko ur bero sanitarioa ekoizteko erabiltzen dira. aerotermikoa Bero ponpa aerotermikoak, aire-ur bero ohiko ponpak ez bezala, **gehieneko energia lortzeko diseinatu eta eraikitzen dira** kanpoko airetik baldintza klimatiko oso larrietan, bai neguan bai udan. Osagaien tamaina handiari esker, kanpotik energia gehiago har dezakete. Gainera, horretarako bereziki diseinatutako konpresorea ere badute **laneko tenperatura 60 ºC-tik gorakoa da**. Berezitasun horri esker, egokiak dira berokuntza sistema konbentzionaletan edo ekoizpen iturri gisa galdarak ordezkatzeko **ACS (ur bero sanitarioa)** urtean zehar. Garapenak **bero ponpa aerotermikoak** ohiko berokuntza sistemen alternatiba izatea posible egiten du. Horiek kontuan hartuta, instalazio eta abiarazte prozesua errazagoa eta seguruagoa da eta mota honetako ekipoen mantenimendu eskakizunak oso txikiak dira.  Bero instalazio aerotermikoak ez daude baten menpe **aldizka berritu behar den erregai biltegia** edo konexio espezifikoak, eta makinen kokapena ez du tximiniak edo errekuntza-gasen ekoizpenak baldintzatzen. Berokuntza instalazio modernoa **bero ponpa aerotermikoekin**, tenperatura baxuko berokuntza-sistemak higiene baldintza egokietan eta instalazio diseinu onarekin batera ur bero sanitarioaren aldi bereko produkzioarekin konbinatzeko aukera ematen digu, udan hozketa beste gaitasunak galdu gabe egiteko sistema berarekin.\ Bero ponpa aerotermikoen ustiapen-kostu guztiak berokuntza-sistemetako baxuenetakoak dira eta energia-erabilera bikaina dela eta **CO2 maila globala murriztea** dakar**.** Ur bero sanitarioa sortzeko eta/edo igerilekua girotzeko bero-ponpek, atal honetarako ekarpen berriztagarria kontuan hartu ahal izateko, urtaroaren araberako batez besteko errendimendu-balioa (SCOPdhw) 2,5ekoa edo handiagoa izan beharko dute elektrikoki eragiten direnean, eta 1,15ekoa edo handiagoa energia termikoaren bidez eragiten direnean. SCOPdhw-ren balioa UBSa prestatzeko tenperaturarako zehaztuko da; tenperatura hori ez da 45ºC-tik beherakoa izango. [[podcast eitb]](https://www.eitb.eus/eitbpodkast/jakintza/zientzia/berriztagarriak-berritzen/audioak/osoa/8633597/podcast-audioa-zer-da-aerotermia-abantailak-eta-desabantailak-berriztagarriak/) Geotermia --------- Edozein bero-ponpa ez bezala, bero-ponpa geotermikoen ezaugarria da urte osoan tenperatura ia konstanteak izatea (foku geotermikoan), eta, horri esker, honako hauek lor daitezke: - - - - - - - Erabilitako truke-fluidoa ura edo ura + glikola izan ohi da, airearena baino truke-ahalmen handiagoarekin, eta ekipo horiek aire-ura bero-ponpak baino txikiagoak izatea ahalbidetzen du.  Bero-ponpen eraginkortasuna hornitutako potentzia termikoaren eta ekipoko osagaiek kontsumitutako potentzia elektrikoaren artean definitzen da, EER (Eraginkortasun Energetikoaren Ratioa) modu hotzean eta COP (Errendimendu Koefizientea) bero moduan izeneko efizientzia energetikoko koefiziente batzuen bitartez. Balio horrek ekipoaren eraginkortasuna definituko du; beraz, zenbat eta COP (edo EER) handiagoa izan, orduan eta energia-eraginkortasun handiagoa eta instalazioaren amortizazio-aldi laburragoa. [\$COP\\ = \\ \\frac{\\text{Sortutako\\ energia}}{\\text{Kontsumitutako\\ energia\\ elektrikoa}}\$]{.math.inline} Gas konbentzionaleko galdara baten COPa 1 da gutxi gorabehera, eta ponpa geotermikoarena, berriz, 4 (batzuetan handiagoa ere bada). Horrek esan nahi du, energia bera sortzeko, ponpa geotermikoaren kontsumo elektrikoa gas-galdara baten kontsumoaren laurdena dela. Eguzki energia termikoaren instalazioak --------------------------------------- - **[Energia xurgatzaileak (atzitzaileak):]** Eguzki irradiazioaz baliaturik bertatik igarotzen den ura berotzen duen zatia da. - **[Metagailua:]** Eguzkiak energia ixurtzen duen unea eta kontsumokoa gehienetan ezberdinak izanik jasotzen den energia gordetzen den atala da. - **[Trukagailua:]** Eguzki instalazioa eta kontsumokoa berdinak ez direnez, hau da atzitzailetan pasatzen den urak edo hobeki esanda fluidoak jasan beharreko baldintzak direla eta, ez da ur hutsa izaten, nahasketa bat baizik. Beraz, hau kontsumokoa ez denez, zirkuito hau eta kontsumokoaren artean beroa trukatuko den sistema edo gailua izango da. Normalean xaflazko aparteko elementua edo gordailua bertan serpentin bat izan ohi da. - **[Energia laguntzailea:]** Hau ere beharrezkoa dugu, eguzkirik ez dagoenean bestela ur berorik izango ez genukeelako. Beraz, pentsaezina litzateke instalazio bat eguzki hutsezkoa izatea. Energia laguntzaile hau edozein motakoa izan daiteke: berriztagarria edo konbentzionala. - **[Zirkuito hidraulikoa:]** Hau izango da uraren garraioaren bidez beroa puntu batetik beste batera eramango duena. - **[Kontrola:]** Kontrola izango da instalazioaren burmuina, honek aginduak emango dizkie elementu bakoitzari noiz martxan jarri, noiz itzali. Horretarako zuntz batzuen bidez beharrezko puntuetan tenperaturak neurtuko dira.  Konfigurazio edo diseinuari dagokionez, instalazio mota ezberdin ugari aurkitu genitzake merkatuan. Laburbilduz eta aplikazio ezberdinetarako hona hemen balioko dizkiguten batzuk: Instalazio zentralizatu handietarako konfigurazioa. Eguzki atzitzaile eta gordailua zentralizatua eta energia laguntzailea (galdarak) indibiduala. Desabantaila, etxebizitza bakoitzak behar duen energi kontagailuen beharra bakoitzaren kontsumoa ezagutzeko. Honetaz aparte, Eguzki gordailuan UBS gordetzen da, honek legionelosia dela eta sortu ditzaken arazoak izanik. Legionelosia (ur geldietan sortzen de bakteria, pertsona hiltzeraino iritsi daiteke) ekiditeko beharrezko maiztasunarekin dagokion tratamendua egin beharko litzateke.  Aurreko kasuan bezala, hau ere instalazio handietan erabiltzen da eta honek duen abantaila UBS ez dela gordailuan gordetzen da. Kasu honetan Eguzki gordailuak duen ura ez da kontsumitzekoa eta etxebizitzetan hemengo beroa aprobetxatzeko trukagailu (bi zirkuito hidraulikoren arteko bero trukaketa ematen duen elementua) bat erabiltzen da. Etxe bakoitzak bere ura kontsumitzen du eta energia laguntzailea ere norberarena da. Hau ere instalazio handietan edo zentralizatuetan erabiltzen da. Komunitateko instalazioari dagokionez aurrekoan baino leku gutxiagorekin nahikoa da baina norbere etxean dagoen gordailua dela eta etxebizitzetako lekua jango da. Kasu honetan legionelosia norbere arazoa izanik ez dago prebentziorako eragiketarik egin beharrik baina oso gomendagarria litzateke egitea. Komunitateko instalazioa eguzki atzitzaileak dira bakarrik eta gainontzekoa indibiduala.  Aurreko kasuen antzekoa, baina kasu honetan gordailuak aurreko eskeman baino txikiagoak izango lirateke etxebizitzetan bai eta komunitatekoa ere eta gainontzekoan aurrekoaren berdina. Komunitateko gordailuan UBS-rik ez dagoenez legionelosiaren tratamendurik egin beharrik ez legoke eguzki gordailuan behintzat. Instalazio handietan eta guztia zentralizatua denean erabili daiteke. Legionelosiaren aurkako neurriak hartu beharko lirateke. Ikusitako hauek guztiak instalazio zentralizatuak izanagatik, indibidualak diseinatzerakoan antzeko kriterioak erabili genitzake, horrela adibidez etxe unifamiliar batentzat eskema posible bat hauxe litzateke:  Ikusten denez, eguzki gordailu nagusian eguzkiak emandako energia termikoa bakarrik gordetzen da. Ondoren nahiko tenperatura ez badugu, galdararekin beharrezko ur bolumena bakarrik berotzeko jarri den gordailu txikiago batean (gordailu auxiliarra) beharrezko tenperaturaraino igoko dugu energia laguntzailearekin (galdara), eta hemendik kontsumora. UBS irekitzen dugun bakoitzean gordailu nagusira sareko ur hotza sartzen da eta auxiliarrera gordailu nagusitik datorkigu eguzkiak emandako beroketaren ondoren. Kontrolari dagokionez, Eguzki instalazioa martxan jartzeko termostato diferentziak TD izango ditugu atzitzaileko tenperatura eta gordailukoa konparatuz. Atzitzailetan gutxienez 7gradu gehiago denean zirkulatzaileak martxan jarriko dira eta diferentzial hau 2 gradura jaistean gelditu. Laburtuz, CTE-aren aginduz energia berriztagarrien erabilpena derrigorrezkoa dela UBS instalazioetan eta, instalazio motari dagokionez, konfigurazio ezberdinekoetatik gure kasura gehien egokitzen dena aukeratu beharko genuke. Dimentsionamenturako edo kalkulorako noski CTE-aren HE4 atala uneoro alboan izango dugu, berak markaturiko irizpideak jarraitu beharko baitirelako. Instalazio fotovoltaikoak ------------------------- **Eguzki-energia fotovoltaikoa**k[^\[1\]^](https://eu.wikipedia.org/wiki/Eguzki-energia_fotovoltaiko#cite_note-:0-1) [eguzki](https://eu.wikipedia.org/wiki/Eguzkia) izpiak erabiliz sortutako [energia elektrikoa](https://eu.wikipedia.org/wiki/Energia_elektriko) da. [Energia berriztagarria](https://eu.wikipedia.org/wiki/Energia_berriztagarri) da. [Zelula fotovoltaikoa](https://eu.wikipedia.org/wiki/Zelula_fotovoltaiko) da energia ekoizpen honen oinarria. Gaur egun, eguzki-energia fotovoltaikoak funtzio garrantzitsua betetzen du [garapen iraunkorrerako](https://eu.wikipedia.org/wiki/Garapen_iraunkor) bidean. Energia garbia da, ez du [zaratarik](https://eu.wikipedia.org/wiki/Zarata) sortzen, ez du [berotegi-efektuko gasik](https://eu.wikipedia.org/wiki/Berotegi-efektuko_gas) isurtzen, eta aplikazio bakanetarako nahiz energia elektrikoko sarea energiaz hornitzeko erabil daiteke. Egungo merkatu fotovoltaikoak sistema fidagarriak eskaintzen ditu. Dena den, haren kostua ez da lehiakorra oraindik ere, elektrizitatea ekoizteko gainerako iturriekin alderatuta. Hortaz, ezinbestekoa da sistema horien kostua nola edo hala murriztea. [Silizio](https://eu.wikipedia.org/wiki/Silizio) kristalinoaren olatatan oinarritutako zelulak nagusi dira [zelula fotovoltaikoen](https://eu.wikipedia.org/wiki/Zelula_fotovoltaiko) sektorean. Oinarrizko lehengaia silizioa da. Silizio ugari dago naturan, eta haren ezaugarriak ongi karakterizatuta daude maila zientifikoan. Horri guztiari, hein handi batean, silizioan oinarritutako industria mikroelektronikoaren garapen izugarriak eman dio bidea, gaiaren inguruko ezagutza zabalagoa eta esperientzia jasotzen lagundu baitu. Azken urteotan, eguzki-energia fotovoltaikoaren ikerketak bi helburu nagusi izan ditu: batetik, silizioaren kontsumoa murriztea eta moduluen ekoizpen-prozesuko kostuak txikitzea, eta, bestetik, sistemen eraginkortasuna handitzea. Eguzki-energia fotovoltaikoa aprobetxatzen duten panel batzuk borda baten teilatuan, [Irati ibaiaren](https://eu.wikipedia.org/wiki/Irati_(ibaia)) ondoan, [Nafarroa Garaian](https://eu.wikipedia.org/wiki/Nafarroa_Garaia). Zelula horiek ekoizteko ezpurutasunik gabeko silizioa behar da, eta gero eta gutxiago dago naturan. Horrexegatik, arestian aipatu bezala, silizioaren kontsumoa murriztea komeni da. Aldi berean, sistema fotovoltaikoen prezioa garestitzen ari da. Industria fotovoltaikoa material horrekin hornitzen duten enpresek industria mikroelektronikoa ere hornitzen dute. Instalazio fotovoltaiko baten dimentsionamendua. ------------------------------------------------ Adibide batean oinarritutako metodo praktikoa erabiliko dugu instalazioaren konfigurazioa egiten ikasteko. Horretarako demagun ondorengo aplikaziorako UBS instalazioa kalkulatu eta dimentsionatu beharko dugula, hauxe dugu etxea: Instalazio fotovoltaiko bat dimentsionatzeko ondorengo pausuak jarraitu behar dira: 1\. UBS eskariaren kalkulua 2\. UBS hori sortzeko behar den energia 3\. Eguzki plaka batek emandako energiaren kalkulua 4\. Eguzki plaka kopuruaren kalkulua 5\. Azkenengo kalkuluak Eguzki plaka batek emandako energiaren kalkulua. ------------------------------------------------ Behin panelak instalatuko diren leku espezifikoa ezagututa, PVGIS webgunea erabili dezakegu panel batek zenbat energia sortzen duen jakiteko:     [[https://re.jrc.ec.europa.eu/pvg\_tools/en/\#PVP]](https://re.jrc.ec.europa.eu/pvg_tools/en/#PVP) VII\. eranskinean azaltzen da tresna hau nola erabili. Gure etxebizitzaren helbidea ezagututa (Tutera), teilatua hegoalderantz orientatuta dagoela (0ºC), 30º-ko inklinazioa duela, Pmpp(STC)=270W-ko eguzki plakak erabiliko direla jakinik eta %5 galerak kontuan izanik, tresna honen bidez plaka batek hilabete bakoitzean sortuko lukeen energia ezagutu daiteke. Hilabetea E\_m (kWh) ------------ ------------ Enero 25.2 Febrero 30.4 Marzo 38.7 Abril 40.5 Mayo 44.5 Junio 45.1 Julio 49.5 Agosto 47.5 Septiembre 41.7 Octubre 34.4 Noviembre 25.2 Diciembre 22.9 URTEKOA 453,7 kWh      Berez, hau ez da panel batek sortuko lukeen energia, baizik eta panel batek sortutako energiari zenbait galera kendu eta gero (PVGIS-en sartu behar direnak ere), ura berotzeko erabilgarria den energia baizik. Hau da, panel batek aurreko grafikoan ikusten dena baino gehiago sortzen du. +-----------------------------------------------------------------------+ | **Kasu praktikoa**: Tolosan instalazio fotovoltaikoa egin nahi dugu. | | PVGIS kontsultatu zein izango den 270 Wp panel batek ematen duen | | urteko energia, 40º inklinazioa eta ekialdera 20º-tara begira. | | Galerak %5 aurreikusten da. | +=======================================================================+ | Hilabetea E\_m (kWh) | | ------------ ------------ | | Enero 20.6 | | Febrero 23.9 | | Marzo 33.4 | | Abril 34.8 | | Mayo 37.5 | | Junio 37.0 | | Julio 37.5 | | Agosto 38.4 | | Septiembre 34.1 | | Octubre 29.7 | | Noviembre 20.8 | | Diciembre 20.4 | | URTEKOA 368.1 | +-----------------------------------------------------------------------+ 1. Esan dugunez, UBS kontsumoa 5000l/egun baino baxuagoa denez, gutxienez hauen %60a asebete behar dugu energia berriztagarrien bidez. Demagun X eguzki plaka ditugunean, plaka guztiek urtean sortzen duten energia kalkulatu nahi dugula, eta beraz, urte horretako eguzki ekarpena eta kontsumo auxiliarra (sare elektrikotik) kalkulatu nahi dugula: - - - - - - -