Summary

This document is a compilation or review for a preliminary course in Filipino language. It discusses concepts of context, text types, and communication. It also includes historical information related to the Filipino language.

Full Transcript

WEEK 1 Konteksto (Context) - kultural, historikal, at sikolohikal na elementong napapaloob sa teksto/akda na PALATANDAAN KONTEKSTUWAL NA nagbibigay ng kahulugan sa paraang pasulat BASEHAN NG KAHULUGAN (CONTEXTUAL) o pasalita....

WEEK 1 Konteksto (Context) - kultural, historikal, at sikolohikal na elementong napapaloob sa teksto/akda na PALATANDAAN KONTEKSTUWAL NA nagbibigay ng kahulugan sa paraang pasulat BASEHAN NG KAHULUGAN (CONTEXTUAL) o pasalita. Depinisyon/Kahulugan - kahulugan o URI NG KONTEKSTO: depinisyon ng bagong salitang pinag-aaralan ay nakapaloob sa binasa. Kontekstong Interpersonal - Usapang magkaibigan. Paghihinuha -Pagbuo ng inaasahang Kontekstong Panggrupo/Pampubliko - Pagpupulong ng makagawa o makabuo ng isang palagay, guro at mga magulang. opinyon konklusyon. Kontekstong Pang-organisasyon - Memorandum ng Paghahambing o Kontras - pagkakaiba tulad isang kumpanya sa lahat ng empleyado. ng pangatnig na nagpapahiwatig ng kaibahan ng kahulugan ng isang salita sa isa pa. Kontekstong Pangmasa/Pangmadla - Pagtatalumpati ng pulitiko sa maraming botante. Pagsusuri - salitang-ugat at panlapi na Kontekstong Interkultural - Pagpupulong ng mga nauunawaan at nahuhulaan ng mga bansang Asyano. mag-aaral ang kahulugan ng salitang pinag-aaralan. Kontekstong Pangkasarian - Pagsulong ng karapatan ng mga kababaihan. Paraan ng Pagkakahulugan Teksto (Text) - Likha ng manunulat na bunga ng sariling Literal – diksyunaryong kahulugan. karanasan, karanasan ng iba, o bunga ng Konseptwal – may siyentipikong guniguni. pinagbabatayan. - Babasahin o obrang sulatin na bunga ng Proposisyunal – pagbibigay ng sitwasyon at pag-iisip, pagsusulat at pagrerebisa na batay halimbawa. sa nabasa at naging karanasan. Kontekstwal – batay sa paraan ng paggamit sa pangungusap (context clues) URI NG TEKSTO: Pragmatik – batay sa aktwal na karanasan Impormatibo/Ekspositori Matalinghaga – nakatagong kahulugan Deskriptibo Persweysib/Panghihikayat Kontekstuwalisado (Contextualized) pag-aaral sa Naratibo pamamagitan ng pag-uugnay ng kurikulum/aralin sa Argumentatibo/Nangangatwira partikular na sitwasyon na paglalapat na angkop, Prosidyural makabuluhan, at kapaki-pakinabang sa mga Mag-aaral. PILIPINO - 1959 LIMANG PARAAN NG PAGKATUTO 1. Pag-uugnay (relating) – batay sa karanasan sa buhay o sa mga matatanda 2. Pagpaparanas (experiencing) – paglalakbay, pagtuklas, at pag-imbento 3. Paglalapat (applying) – paggamit ng napag-aralan sa paglutas ng suliranin 4. Pakikilahok (cooperating) – pakikihabagi sa isang pangkatang gawain. 5. Pagtuturo (teaching) – pagsalin ng nalalaman sa LOPE K. SANTOS - AMA NG BARIRALA iba. TEODORO KALAW - MANANALUMPATI MANUEL GILLEGO - Nagpanukala sa Tagalog na WEEK 2 gawing Wikang Pambansa. MANUEL L. QUEZON - nagsulong sa Wikang Filipino upang maging Wikang Pambansa JAIME C. DE VEYRA - Tagapangulo ng binuong KOMUNIKASYON Ahensiya ng Wika na Surian ng Wikang Pambansa. Communicare = magbahagi o magbigay Communis = panlahat DISYEMBRE 30, 1937 - Pangulong Quezon na ang wikang Tagalog ang batayan ng Wikang Pambansa. URI NG KOMUNIKASYON HUNYO 7, 1940 BATAS KOMONWELT BLG 570 BERBAL – paggamit ng wika/salita sa paghahatid - Pilipino bilang opisyal na Wikang Pambansa. at pagtanggap ng mensahe. MARSO 26, 1954 A. Denotasyon – kahulugang matatagpuan sa Kautusan ni Pangulong Ramon Magsaysay na diksyunaryo o literal na kahulugan ng salita. ilipat ang Linggo ng Wika sa Agosto 13-19 sa B. Konotasyon – pagbibigay ng pansariling kaarawan ni Manuel L. Quezon. kahulugan ng isa o grupo ng tao sa isang salita. KATUTURAN NG WIKA: DI-BERBAL – gumagamit ng kilos o galaw ng Ang wika, pasalita man o pasulat, ang instrumentong katawan upang maiparating ang mensahe sa kapwa ginagamit ng mga tao sa loob ng lipunang ito upang tao. makapag-ugnayan sa isa’t isa (Sapir, 1949). “Ang pluma ay higit na makapangyarihan kaysa Wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tabak.” - EDWARD BULWER – LYTTON, 1839 tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang FILIPINO - 1987 kultura. (Gleason) TAGALOG - 1896 Teoryang Yo-he-ho – Paggamit ng puwersa sa anumang bagay SALIGANG BATAS 1987 Teoryang Tara-Boom-De-Ay – ritwal at dasal Seksyon 6 – Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Teoryang Sing-Song – Pag-awit Filipino. 1. PERSONAL - sariling damdamin, Seksyon 7 – Ukol sa layunin ng komunikasyon at pananaw/opinyon pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay at maging personalidad ng isang indibidwal Filipino at Ingles. 2. IMAHINATIBO - pagsulat o pagbigkas ng mga akdang pampanitikan. 3. INTERAKSYUNAL -pakikipag-ugnayan sa relasyong panlipunan o relasyong sosyal [Interaksyon ng tao sa kanyang kapwa. 4. IMPORMATIBO - wika para ipaalam ang katotohanan, datos at impormasyon na hatid ng Mundo. WEEK 3 5. INSTRUMENTAL - Pinababayaan ng wikang pagalawin (manipulate) ng tagapagsalita ang kanyang kapaligiran. TEORYANG BIBLIKAL 6. REGULATORI - wika na taglayin ang kapangyarihang magpakilos ng kapwa at kontroling Lumang Tipan – Tore ng Babel (Genesis 11:1-9) ang sitwasyon at pakilusin ang sinuman. Bagong Tipan – Pentecostes (Speaking in Tongues) 7. HEYURISTIK - wika upang matuto at magkamit ng TEORYANG SIYENTIFIK mga kaalamang akademik o propesyonal. - Nagmula sa mga Pilosopo at Paham (Iskolar) VARAYTI NG WIKA Teoryang Bow-wow – Tunog ng hayop DAYALEKTO – Panrehiyon Teoryang Dingdong – mga bagay sa kapaligiran IDYOLEK – pangkaraniwang gamit REGISTER – uri at paksa ng talakayan o larangang Teoryang Yum-yum – pag-iling, pagtango; kilos ng Pinag-uusapan. katawan SOSYOLEK – may grupo ng mga taong nagkakaisa sa wikang kanilang nauunawaan. Teoryang Ta-ta – Kumpas o galaw ng kamay PIDGIN – wikang umunlad sa dahilang praktikal (PARAN CHINESE MAGSALITA NG TAGALOG) Teoryang Pooh-Pooh – Nagsasaad ng matinding CREOLE – Katulad ng Pidgin ngunit mas malawak at damdamin (pagkatakot, sakit, pagkabigla) panlahat. WEEK 4 3. MODELO NI BERLO NG KOMUNIKASYON (SMCR) SOURCE MESSAGE CHANNEL RECIEVER SANGKAP NG KOMUNIKASYON HANGUAN O BATIS NG IMPORMASYON Tagapaghatid/ Tagatanggap Mensahe PRIMARYANG BATIS NG IMPORMASYON Tsanel/ Daluyan - Sensori – sa pamamagitan ng limang SEKONDARYANG BATIS NG pandama IMPORMASYON - Institusyonal – sa pamamagitan ng kasangkapan gaya ng sulat, telegrama, HANGUANG ELEKTRONIKO - galing e-mail, atbp INTERNET Fidbak/Tugon Pook/ Tagpuan UNIFORM RESOURCE LOCATORS (URLs) SAGABAL SA KOMUNIKASYON.edu = mula sa institusyon ng edukasyon.org = mula sa isang organisasyon SEMANTIKONG SAGABAL -ang pagkakaiba ng.com = mula sa komersyo o Negosyo interpretasyon sa mensahe..gov = mula sa isang sangay ng pamahalaan PISIKAL NA SAGABAL - Maaaring mula sa ayos o anyo ng paligid kung nasaan ang taong nag-uusap. WEEK 5 Pagbasa - interpretasyon ng PISYOLOHIKAL NA SAGABAL - kapansanan sa nakalimbag na simbolo ng kaisipan. Coady (1979) kaniyang kakayahang makapagsalita,makarinig o makakita. Pagbasa ay paraan ng pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan SIKOLOHIKAL NA SAGABAL - kultura na sa mga sagisag na nakasulat upang kinalakihan ng tao. magbikas nang pasalita. Austero (1990) MODELO AT PROSESO NG KOMUNIKASYON MGA TEORYA NG PAGBASA - linyar (linear) na katangian ng Komunikasyon. Teoryang Bottom-up - Ang pagkatuto ay nag-uumpisa sa pagkilala ngmga titik o MODELO NI SCHRAMM NG KOMUNIKASYON letra hanggang sa salita. - “Father of Communication Study”, Teoryang Top-down - teksto sa kaisipan ng tagabasa (top) patungo sa teksto (down) Teoryang Interaktibo - pagsasama ng top-down At bottom-up. MGA URI NG PAGBASA Iskaning - paggalugad sa materyal na hawak; keyword o susing salita, pamagat, at subtitles; palaktaw-laktaw na pagbuklat sa materyal at pag-uukol ng mabilis na pagsulyap sa mga ito. Iskiming – pagsaklaw o mabilisang pagbasa upang makuha ang pangkalahatang ideya o impresyon o pagpili ng materyal na babasahin. Previewing – pagsuri ng kabuoan, estilo, at register ng wika ng sumulat; pagtingin sa pamagat, heading, at sub-heading; pagbasa ng una at huling talata; may kasamang introduksyon at buod, larawan, graps, at tsart. Kaswal – pagbasa nang pansamantala o di palagian; nagpapalipas oras Re-reading o muling pagbasa – paulit na binabasa kung ito ay mahirap unawain. Pagtatala – pagtatala ng mahahalagang kaisipan o ideya bilang pag-imbak ng impormasyon. Pagsusuri kung Balido ang Pahayag 1. LINE GRAPH 2. BAR GRAPH 3. PIE GRAPH 4. PICTO GRAPH 5. TALAHANAYAN

Use Quizgecko on...
Browser
Browser