Vai trò của máy tính trong đời sống - Bài giảng PDF

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC!  KHỞI ĐỘNG Theo em, tại sao có thể thực hiện bật, tắt, thay đổi nhiệt độ trên máy điều hoà không khí bằng cách bấm nút tương ứng trên thiết bị điều khiển từ xa (Hình 1)? Hình 1. Máy điều hoà không khí  KHỞI ĐỘNG Vì máy...

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC!  KHỞI ĐỘNG Theo em, tại sao có thể thực hiện bật, tắt, thay đổi nhiệt độ trên máy điều hoà không khí bằng cách bấm nút tương ứng trên thiết bị điều khiển từ xa (Hình 1)? Hình 1. Máy điều hoà không khí  KHỞI ĐỘNG Vì máy điều hoà không khí có gắn bộ xử lí thông tin, có thể nhận thông tin phát ra khi nhấn các nút bấm trên điều khiển từ xa để quyết định hoạt động (bật, tắt, thay đổi nhiệt độ, tốc độ, hướng Điều hòa gió,…).  CHỦ ĐỀ 1. MÁY TÍNH VÀ CỘNG ĐỒNG BÀI 1: VAI TRÒ CỦA MÁY TÍNH TRONG ĐỜI SỐNG NỘI DUNG BÀI HỌC 1. Thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin 2. Khả năng của máy tính và ứng dụng 3. Tác động của công nghệ thông tin đối với xã hội, giáo dục  PHẦN 1. THIẾT BỊ CÓ GẮN BỘ XỬ LÍ THÔNG TIN  THẢO LUẬN NHÓM PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (1) Nêu tên gọi, chức năng của bộ xử lí thông tin trong máy tính. Chia lớp thành các (2) Khi được gắn bộ xử lí thông nhóm 4-5HS, thảo luận tin, các thiết bị có gì đặc biệt? và hoàn thành phiếu (3) Máy điều hoà không khí ở học tập số 1: phần khởi động có bộ xử lí thông tin không? Vì sao?  Chức năng: xử lí thông tin trong máy tính cho phép Tên gọi: CPU (central thực hiện được việc tiếp Processing Unit). nhận, xử lý và thông tin đưa ra. Máy điều hoà không khí có bộ xử lí thông tin vì có thể Khi được gắn bộ xử lí thông tin nhận thông tin phát ra khi trong máy tính, các thiết bị có nhấn các nút bấm trên điều đặc điểm có thể thực hiện tiếp khiển từ xa để quyết định nhận thông tin để quyết định hoạt động. hoạt động.  Để xác định một thiết bị có gắn bộ xử lý hay không, ta chỉ cần chỉ ra thiết bị có khả năng tiếp nhận thông tin để quyết định hoạt động hay không. Dạng thông tin thiết bị tiếp nhận: hình ảnh, chuyển động, tiếp xúc, từ trường, sóng vô tuyến,... Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng: Những thiết bị nào sau đây có bộ xử lí thông tin?  Những thiết bị nào sau đây có gắn bộ xử lí thông tin? Tại sao? Thiết bị Đặc điểm Có gắn bộ xử lí thông tin, vì quạt có thể tiếp nhận thông tin (sóng vô tuyến) phát ra từ nút được bấm trên điều khiển từ xa để thực hiện bật, tắt, thay đổi tốc độ,... Có gắn bộ xử lí thông tin, vì cửa tự động có thể tiếp nh ận thông tin (di chuyển) để thực hiện đóng, mở cửa.  Những thiết bị nào sau đây có gắn bộ xử lí thông tin? Tại sao? Thiết bị Đặc điểm Có gắn bộ xử lí thông tin, vì ATM có thể tiếp nhận thông tin (từ trường) trong thẻ từ để cho phép hoặc không cho phép rút tiền. Có gắn bộ xử lí thông tin, vì thiết bị có thể tiếp nhận thông tin từ mã vạch (hình ảnh) để thực hiện kiểm tra vé tàu xe, hàng hoá.  Những thiết bị nào sau đây có gắn bộ xử lí thông tin? Tại sao? Thiết bị Đặc điểm Có gắn bộ xử lí thông tin, vì đồng hồ thông minh ti ếp nh ận thông tin (áp suất, sự thay đổi của mạch máu) để hiển thị số đo huyết áp, nhịp tim. Có gắn bộ xử lí thông tin, vì máy chụp cắt lớp tiếp nhận thông tin (các hình ảnh hai chiều từ nhiều góc độ, vị trí khác nhau) để tạo ra các hình ảnh có các bộ phận bên trong cơ thể con người (hình ảnh 3 chiều)  Những thiết bị nào sau đây có gắn bộ xử lí thông tin? Tại sao? Thiết bị Đặc điểm Không gắn bộ xử lí thông tin, vì trong trường hợp này, không có việc thực hiện tiếp nhận xử lí thông tin (dạng dãy bit) để thực hiện đóng, mở cửa. Có gắn bộ xử lí thông tin, vì máy tính cầm tay tiếp nhận thông tin (phim được gõ) để đưa ra kết quả.  M ư KẾT LUẬN Đặc điểm của thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin: có thể tiếp nhận thông tin để quyết định hoạt động. Thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin có mặt ở khắp nơi và trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.  PHẦN 2. KHẢ NĂNG CỦA MÁY TÍNH VÀ ỨNG DỤNG “Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ và được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực trong cuộc sống, mang lại nhiều lợi ích to lớn cho xã hội. Có được điều đó là nhờ những ưu việt của máy tính và các thiết bị xử lí, lưu trữ, truyền thông tin.  THẢO LUẬN NHÓM Nhóm 1 Nhóm 2 Nêu khả năng về xử lí, cho ví Nêu khả năng về truyền dụ. thông, cho ví dụ. Nhóm 3 Nhóm 4 Nêu khả năng về lưu trữ, Nêu một số ứng dụng của máy tính. cho ví dụ.  Về xử lí Máy tính xử lí nhanh, chính xác. Có tốc độ nhiều tỉ phép tính mỗi giây. Thực hiện tự động theo chương trình, làm việc liên tục.  Ví dụ Có thể “đọc”, in vài chục trang mỗi phút; máy chủ làm việc liên tục để cung cấp dịch vụ trực tuyến.  Về truyền thông Tốc độ nhanh và tin cậy cao. Ví dụ: có thể tương tác với nhau trên mạng xã hội gần như tức thời mặc dù cách rất xa nhau về mặt địa lí.  Về lưu trữ Lưu trữ lượng dữ liệu lớn trong thiết bị nhớ gọn, nhẹ. Ví dụ: USB kích thước bằng ngón tay có thể lưu trữ nội dung của hàng nghìn  Một số ứng dụng của máy tính Trong khoa học kĩ thuật, máy tính là công cụ hỗ trợ giải quyết các bài toán dữ liệu lớn, phức tạp: dự báo thời tiết, giải mã gene, mô phỏng động đất, sóng thần,... Mô phỏng dòng chảy Dự báo thời tiết  Một số ứng dụng của máy tính Trong đời sống, máy tính là phương tiện làm việc, học tập, giải thích,..  KẾT LUẬN Khả năng của máy tính: Tính toán nhanh, chính xác, có thể làm việc liên tục trong thời gian dài; truyền tải thông tin nhanh, chuẩn xác; lưu trữ lượng dữ liệu lớn và cho phép dễ dàng tìm kiếm, chia sẻ, truy cập thông tin từ xa.  KẾT LUẬN Ứng dụng của máy tính: Công cụ giải quyết các bài toán khoa học kĩ thuật phức tạp; phương tiện thiết yếu của con người trong đời sống xã hội ngày nay.  PHẦN 3. TÁC DỤNG CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ĐỐI VỚI XÃ HỘI, GIÁO DỤC  HOẠT ĐỘNG NHÓM Nhóm 1, 2: Nêu tác động tích cực của công nghệ thông tin đối với xã hội; đưa ra các ví dụ minh hoạ. Nhóm 3, 4: Nêu tác động tích cực của công nghệ thông tin đối với giáo dục; đưa ra các ví dụ minh hoạ.  a Đối với xã hội Trao đổi thông tin: dễ dàng nhanh chóng tiếp cận, trao đổi thông tin trên mọi lĩnh vực, từ nhiều nguồn cung cấp và các phương tiện dịch vụ khác nhau. Sử dụng máy tính, điện Chia sẻ, giao lưu trên Trò chuyện trực tuyến, thoại thông minh để xem mạng xã hội. gọi điện thoại kèm hình  a Đối với xã hội Phương thức làm việc: nhiều công việc có thể thực hiện được qua mạng. Công tác quản lý được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả và thuận tiện. Mua bán trực tuyến Khám bệnh từ xa Giao dịch ngân hàng  Các thủ tục hành chính thông qua dịch vụ công trực tuyến. Chấm công bằng vân tay hoặc nhận diện khuôn mặt.  a Đối với xã hội Tự động hoá: trang trại thông minh sử dụng máy tính kết nối các cảm biến cho phép thực hiện tưới tiêu, cung cấp thức ăn vật nuôi, điều chỉnh ánh sáng, độ ẩm,...  Các nhà máy thông minh tự động hoá hoàn toàn, không có công nhân làm việc. Góp phần tăng năng suất, hiệu quả của sản xuất nông nghiệp, công nghiệ b Đối với giáo dục Công nghệ đa phương tiện, công cụ mô phỏng giúp dạy học hiệu quả, sinh động hơn. Các tài liệu học tập được mở rộng, Công tác quản lí của nhà trường dạy học trực tuyến. được xử lí nhanh chóng, hiệu quả. Dạy học qua Zoom, Google Meet,… Tra cứu kết quả học tập qua Vnedu Tiêu cực: Xuất hiện bạo lực, lừa đảo qua mạng. Vi Mệt mỏi vì luồng thông tin cần xử lí quá lớn phạm bản quyền tác phẩm. Rò rỉ thông tin cá nhân, xâm phạm quyền riêng tư. Gian lận thi cử. Trẻ em lệ thuộc vào thiết bị điện tử Một đoạn tin nhắn lừa đảo việc làm qua điện thoại Một số thiết bị dùng để gian lận trong thi cử  LUYỆN TẬP Câu 1: Máy tính không có khả năng nào sau đây? B. Lưu trữ dữ liệu với dung lượng A. Kết nối toàn cầu với tốc độ cao. lớn. C. Cảm thụ văn học. D. Tính toán nhanh. Câu 2: Công nghệ thông tin có tác động tiêu cực như thế nào đến sức khỏe thể chất của con người? A. Khiến con người trở nên thụ động. B. Gây giảm thị lực. C. Giảm tương tác giữa người với D. Thông tin giả tràn lan. người. Câu 3: Phương án nào sau đây là ví dụ về thiết bị có gắn bộ xử lí trong thương mại? A. Máy chiếu trong lớp học. B. Máy chụp X-quang. C. Hệ thống thanh toán trong siêu D. Hệ thống phun tưới vận hành tự thị. động. Câu 4: Thiết bị bay không người lái để gieo hạt giống, phun thuốc trừ sâu, … là thiết bị có gắn bộ xử lí được sử dụng trong lĩnh vực nào? A. Nông nghiệp. B. Sinh học. C. Giao thông. D. Công nghiệp.  Câu 5: Phát biểu nào sau đây là sai? A. Máy tính được ứng dụng hiệu B. Nhiều dữ liệu hiện có trên quả trong nhiều lĩnh vực của khoa Internet là miễn phí. học kĩ thuật và đời sống. C. Công nghệ thông tin có tác D. Cần sử dụng công nghệ thông động tiêu cực đến con người và xã tin đúng cách để tránh những tác hội nhiều hơn so với tác động tích động tiêu cực đến cuộc sống. cực. Câu 6: Phương án nào sau đây không phải là tác động tích cực của công nghệ thông tin lên giáo dục? A. Rút ngắn khoảng cách, kết nối B. Cổ vũ thái độ sống tích cực. con người nhanh chóng. C. Mở rộng phạm vi tiếp cận D. Dễ dàng chia sẻ kiến thức, giáo dục kĩ năng. Câu 7: Công nghệ thông tin tác động tiêu cực đến môi trường như thế nào? A. Tạo ra thông tin sai lệch và B. Rác thải từ những sản phẩm tin tức giả mạo. công nghệ lỗi thời. C. Tăng nguy cơ thất nghiệp. D. Bạo lực mạng.  Trả lời câu hỏi tự luận Câu 1: Trao đổi với bạn, nêu ví dụ về những thiết bị có gắn bộ xử lí thông tin mà em biết. Câu 2: Em hãy nêu một số đặc điểm để phân biệt loa, nồi cơm điện có và không có bộ xử lí thông tin. Câu 3: Nêu lí do máy tính được ứng dụng hiệu quả và khoa học kĩ thuật và đời sống. Cho ví dụ.  Câu 1: Một số thiết bị xử lí thông tin Tivi Máy giặt Tủ lạnh Nồi cơm điện Máy chiếu  Câu 2 Không có bộ xử lí thông tin Có bộ xử lí thông tin - Chức năng cơ bản: phát ra âm - Chức năng thông minh: khả năng thanh từ nguồn âm thanh. các nhiệm vụ thông qua tích hợp trí Loa - Cần kết nối với nguồn âm tuệ nhân tạo (giọng nói) và kết nối thanh. internet - Điều khiển bằng tay (các nút - Có trợ lí ảo. vặn trên - Chức loa).cơ bản: nấu cơm và năng - Kết nốinăng Chức và tíchtựhợp thông động: tựminh động điều giữ ấm cơm. chỉnh nhiệt độ và thời gian. Nồi - Điều khiển bằng cơ. - Nhiều chế độ nấu. cơm - Thiết kế đơn giản. - Có màn hình hiển thị và điều khiển. điện - Có khả năng kết nối internet và tích hợp thông minh  Câu 3: Lí do máy tính được ứng dụng hiệu quả và khoa học kĩ thuật và đời sống Tính toán và mô phỏng. Ví dụ: trong lĩnh Truyền thông và Xử lý dữ liệu và vực vật lí, máy tính được liên lạc. Ví dụ: phân tích. Ví dụ: dùng để mô phỏng các hệ chúng ta có thể gửi phân tích dữ liệu kết thống vật lý phức tạp như và nhận email, trò quả y khoa. địa cầu, hệ mặt trời, hoặc chuyện trực tuyến. cấu trúc vật liệu.  VẬN DỤNG Nêu ví dụ cho thấy công nghệ thông tin mang lại sự thay đổi cho gia đình, nhà trường và bản thân em.  Gia đình Ti vi kĩ thuật số 1 Giao tiếp, liên lạc với các thành viên dễ dàng. Cả gia đình quản lý thời gian, lịch trình, công vi ệc hi ệu qu ả h ơn nh ờ 2 công cụ quản lý dự án Gia đình có thể truy cập vào các nguồn thông tin, gi ải trí nh ư xem phim, 3 nghe nhạc, đọc sách điện tử.  Nhà trường Nhà trường đưa ra được phương pháp 1 dạy học mới là trực tuyến. Nhà trường có thể chia sẻ tài liệu và 2 sách điện tử cho giáo viên và học sinh.  HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Ôn tập lại nội dung bài học ngày hôm nay. Làm bài tập Bài 1 trong Sách bài tập Tin học 9. Đọc và tìm hiểu trước Bài 2: Chất lượng thông tin trong giải quyết vấn đề. CẢM ƠN CÁC EM ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!