Inleiding logistiek aantekeningen.docx

**Inleiding logistiek** Les 1 inleiding logistiek ========================= **Wat is logistiek?** - Logistiek is een complex, omvangrijk en veelzijdig vakgebied waarbij heel veel mensen betrokken zijn. - Bij ieder product of dienst die je in het dagelijks leven tegen komt, is logisti...

**Inleiding logistiek** Les 1 inleiding logistiek ========================= **Wat is logistiek?** - Logistiek is een complex, omvangrijk en veelzijdig vakgebied waarbij heel veel mensen betrokken zijn. - Bij ieder product of dienst die je in het dagelijks leven tegen komt, is logistiek betrokken geweest. - We kunnen ons geen wereld meer voorstellen zonder logistiek. - Logistiek is wereldwijd! **En wat 'heeft' Nederland met logistiek?** - Logistiek zit ons Nederlanders in het DNA' - Fundament van onze economie en welvaart - Strategische ligging toegangspoort tot West-Europa - De Rotterdamse haven & Luchthaven Schiphol - Goede infrastructuur: havens, wegen, spoor, energie - & datanetwerken - Nederlandse handelsgeest **Wat is het 'nut' (of de toegevoegde waarde) van logistiek?** - Dankzij onze goede logistiek houden we onze dagelijkse behoeftes aan goederen en diensten binnen handbereik en betaalbaar - Dankzij de logistiek blijf ons bedrijfsleven competitief en topfit - Logistiek draagt bij aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en daarmee aan een betere levenskwaliteit in de samenleving. **Oké, maar wat is logistiek nou eigenlijk?** - Logistiek omvat de organisatie, de planning, de besturing en de uitvoering van de goederenstroom vanaf de ontwikkeling en inkoop, via productie en distributie naar de eindafnemer, inclusief de retourstromen. - Logistiek is dus een zeer breed werkterrein Het omvat: - het ontwerpen van structuren, grondvormen, processen, informatiesystemen en lay-outs, - het inrichten van distributiecentra en handlingstations, allerlei soorten planning en forecasting, - het beheren van voorraad, van equipment, van gebouwen en wagenparken, - het aansturen van grote groepen mensen van heel verschillend pluimage, - het efficiënt uitvoeren van inkoop, opslag en handling, intern en extern transport, - het realiseren van besparingen door efficiëntie en door verbetering van kwaliteit en - het samenwerken met andere bedrijven, leveranciers, afnemers, partners. Kortom: **integrale beheersing van goederenstromen."** **Planner** Logistiek kan niet zonder planning. Daarom zijn planners ook zo belangrijk bij logistieke bedrijven. De verantwoordelijkheid en de afwisseling van het werk maken het voor veel mensen een geweldig beroep. **Puzzelen is je dagelijkse werk** De hele dag (en bij sommige bedrijven ook de hele nacht) is er vracht die vervoerd moet worden. En dan moeten er ook nog goederen worden opgehaald. Iedere klant heeft zijn eigen wensen en deadlines. Aan jou als planner de taak om elke dag opnieuw deze puzzel te leggen. Welke chauffeur rijdt hoe laat welke vracht? Of moet er ook spoor-, lucht- of watervervoer worden geregeld? Allemaal vragen waar jij het antwoord op weet. **Altijd een vinger aan de pols** Ook al heb je alles nog zo goed gepland, er kan altijd iets tussen komen. Daarom is het heel belangrijk dat je continu in contact blijft met chauffeurs en klanten, zodat je altijd weet wat de actuele status is. Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap voor een planner. Snel inspelen op gebeurtenissen en creatieve oplossingen bedenken, daar gaat het om. Kun jij dat? Dan zit je prima op je plek als planner. **Verantwoordelijkheden van een Logistiek Manager** **Coördineren van het transport van goederen** Een van de belangrijkste verantwoordelijkheden van een Logistiek Manager is het coördineren van het transport van goederen. Dit houdt in dat hij of zij verantwoordelijk is voor het vinden van de beste transportoplossingen, het onderhandelen van prijzen met vervoerders, het plannen van routes, en het zorgen voor de tijdige levering van goederen. **Opzetten en uitvoeren van een efficiënt opslagproces** De Logistiek Manager is ook verantwoordelijk voor het opzetten en uitvoeren van een efficiënt opslagproces. Dit houdt in dat hij of zij de opslagfaciliteiten moet organiseren en ervoor moet zorgen dat er voldoende opslagruimte beschikbaar is. De Logistiek Manager moet ook zorgen voor een efficiënte indeling van de opslagruimte, het bijhouden van de voorraad, en het organiseren van het magazijn. **planning en uitvoering van logistieke activiteiten** De Logistiek Manager moet ook de planning en uitvoering van logistieke activiteiten overzien. Dit betekent dat hij of zij verantwoordelijk is voor het opstellen van een logistieke planning, het toewijzen van taken aan het logistieke team, en het monitoren van de voortgang van de activiteiten. De Logistiek Manager moet ervoor zorgen dat alle activiteiten binnen de gestelde deadlines worden voltooid en dat de klanttevredenheid wordt gegarandeerd. **Aansturen en begeleiden van het logistieke team** Tot slot is de Logistiek Manager verantwoordelijk voor het aansturen en begeleiden van het logistieke team. Hij of zij moet zorgen voor een goede samenwerking en communicatie binnen het team en ervoor zorgen dat de teamleden de juiste training en ondersteuning krijgen om hun werk goed te kunnen doen. De Logistiek Manager moet ook zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving voor het team. **Oké, maar wat is logistiek nou eigenlijk?** - Plannen en coördineren van het transport van goederen - Opzetten en uitvoeren van een efficiënt opslagproces - Aansturen en begeleiden van het logistieke team - Transport (of vervoer) - Het verplaatsen van tastbare goederen - Goederen - Olie of gas - Mensen of dieren - Het verplaatsen van niet tastbare zaken - Energie - Informatie - Geld - Zie straks module Transport - De inkoop van grondstoffen of halffabricaten bij producenten - Denk ook aan de selectie van leveranciers - Productielogistiek (wordt straks een eigen module) - Het soepel laten van verlopen van het productieproces - Zorgen dat alle grondstoffen. Halffabricaten en eindproducten op de juiste tijd op de juiste plaats zijn. - Productieplanning - Het vervoeren van het eindproduct naar de eindafnemer (bijvoorbeeld de winkel, de klant of andere productielocatie) - Warehousing het opslaan van goederen die later worden verkocht of gedistribueerd. 'magazijnbeheer' - DC's (DistributieCentrum) - Wordt straks ook een eigen module - Reverse logistics - Retour zenden van pakjes - Retour van verpakkingsmaterialen (pallets maar ook statiegeldartikelen). - Circulaire logistiek: hergebruik van goederen - Afvalverwerking We onderscheiden twee soorten logistiek 1. Fysieke logistiek: transport, productielogistiek, warehousing etc. 2. Administratieve logistiek in bijvoorbeeld: ziekenhuizen, banken verzekeringsmaatschappijen het onderwijs... etc. Waar is logistiek 'ontstaan'? Logistiek als vakgebied komt uit het leger. In het leger staan centraal: Efficiency (=doeltreffendheid) Effectiviteit (=doelmatigheid) Het op tijd aanwezig zijn aan het front van rantsoenen, brandstof en munitie is in de oorlogen van doorslaggevend belang voor de overwinning Napoleon voerde de functie van \"Maréchal de Logis\" in Deze persoon was belast met het zoeken van onderkomens (=logis) voor de troepen. Hieruit is het woord logistiek voortgekomen. Les 2 Logistieke deelsystemen ============================= **Wat zijn de logistieke deeltrajecten?** - Logistiek is een zeer breed werkterrein - Het betekent een *integrale* beheersing van goederenstromen - Daarom kan je het vakgebied verdelen in diverse subsystemen (of deeltrajecten) - De deeltrajecten samen vormen een *samenhangend geheel* **Maar hoe kunnen we de logistiek onderverdelen?** 1. Traditiegetrouw kan je op twee manieren naar de logistiek kijken: De 'productie' van een bedrijf staan centraal Deze indeling wordt gebruikt in alle *literatuur* over logistiek (ook ons boek) De komende slides gaan over deze indeling 2. Je kijkt naar de logistieke processen rond de bestaande *beroepssituaties* waarin ze voorkomen. De 'soorten' beroepen van mensen die in de logistiek werken staan centraal Transport, warehousing, productielogistiek, supply chain management Deze indeling wordt gebruikt in het *onderwijs* over logistiek. De modules in onze opleiding gebruiken ook deze indeling. **Hoe is die 'eerste' indeling van logistieke deeltrajecten rond het primaire proces opgebouwd?** Stap 1 - De organisatie als 'systeem' kan je zien als black box. Er is een transformatieproces tussen *input* en *output* In dat proces wordt er *waarde* toegevoegd Naast het produceren van goederen kan het hier ook gaan om patiënten in een ziekenhuis of bezoekers van een evenement of een verzekering, of een geboekte reis of een andere vorm van informatie etc. etc.. Afbeelding met tekst, schermopname, Lettertype, lijn Automatisch gegenereerde beschrijving Stap 2 -- Vervolgens kan je deze black box verdelen in twee deeltrajecten 'rond' dat transformatieproces: Material management - Het beheren van de goederenstromen tot en met het productieproces Fysieke distributie - Het beheren van de goederenstromen 'vanaf' het eindproduct tot aan de klant  Stap 3 -- Productielogistiek kan je centraal zetten in het logistieke proces, dan komt er één belangrijke term bij: Inkooplogistiek - Het beheersen van de goederenstromen vanaf de producenten van grondstoffen en halffabricaten tot aan het begin van het productieproces - Ook wel 'aanvoerlogistiek' 01-08 kopie Stap 4 -- Voeg als laatste ook de retourstromen toe aan het proces Circulaire logistiek (reverse logistics) - Het beheersen van de retourstromen van gebruikte producten en verpakkingsmaterialen - Met recycling ontstaat ook weer een link met inkooplogistiek  **Definities van de subsystemen** **Wat betekenen de verschillende logistieke begrippen**? **Material management** - *Alle activiteiten* die worden gedaan om alle benodigde materialen en gegevens zo *efficiënt* mogelijk door het *productieproces* te leiden. - Daar vallen onder: Inkoop: grondstoffen en/of halfabricaten inkopen & aanvoeren *naar* het productieproces Voorraadbeheer: beheren van deze materialen in het magazijn Productieplanning: de planning rond het productieproces *Materials handling*: de verwerking van deze materialen *tijdens* het productieproces **Inkoper binnen een bedrijf**: je houdt je bezig met het ondersteunen en begeleiden van inkoopactiviteiten; je onderhoudt contacten met leveranciers, overlegt over inkoopprijzen en coördineert de administratieve kant van het inkoopproces. Je plaatst en controleert bestellingen en inkoopfacturen. Daarnaast vraag je offertes aan en beoordeelt deze. **Wat is voorraadbeheer**? - Het beheren en beheersen van voorraden grondstoffen, hulpmaterialen, halffabricaten en gereed product in het centraal magazijn - Tegengestelde belangen: De basisfunctie van voorraadbeheer is dat je zorgt voor *voldoende producten*, dat je *makkelijk bij de voorraad* kunt en dat producten *veilig* zijn opgeslagen. Maar je wil ook weer niet te veel artikelen op voorraad, want dat kan je opslag of werkkapitaal te veel belasten en je onderneming kan met restpartijen blijven zitten. **Wat is voorraadbeheer?** Voorraadbeheer omvat de taken en werkzaamheden die horen bij het beheren van de voorraad. De basis is natuurlijk dat je zorgt voor voldoende producten, dat je makkelijk bij de voorraad kunt n dat producten veilig zijn opgeslagen. Maar je wil niet te veel artikelen op voorraad, want dat kan je opslag of werkkapitaal te veel belasten en je onderneming kan met restpartijen blijven zitten. Goede voorraadbeheer-software kan hierbij helpen. **En wat is dan material handling**? - De opslag en het interne transport van grondstoffen, halffabricaten en onderhanden werk *tijdens* het productieproces **Onderhanden werk**: alle werkzaamheden die al zijn verricht waarvoor nog geen factuur gestuurd is naar de opdrachtgever. Er is echter wel opdracht verkregen voor de werkzaamheden De term 'onderhanden werk' wordt vooral gebruikt in de financiële administratie van organisaties. Bij bouwlogistiek is onderhanden werk een belangrijk onderwerp omdat de projecten vaak meerdere maanden en soms jaren duren **Physical distribution management** - Alle activiteiten die worden gedaan om de goederen- en gegevens stromen *vanaf* het einde van het productieproces tot aan de consument zo efficiënt mogelijk uit te voeren - Daar vallen onder: voorraadbeheer van het gereed product warehousing transport **Business logistics** - Business logistics is de verzamelnaam voor alle activiteiten die worden uitgevoerd om de ingaande en uitgaande goederenstromen te beheersen. - Ook wel genoemd: - integrale goederenstroombeheersing - Logistiek management **En hoe is die 'tweede' indeling van logistieke deeltrajecten rond beroepssituaties opgebouwd?** Het LPL (Landelijk Platform Logistiek) heeft voor het HBO-onderwijs in Nederland de volgende indeling van *beroepssituaties* gedefinieerd De diverse onderdelen komen bij LENG in de diverse modules dit jaar aan bod Beroepssituaties zijn situaties in het werk die kenmerkend zijn voor een bepaald beroep of beroepsgroep Afbeelding met tekst, Lettertype, schermopname, lijn Automatisch gegenereerde beschrijving **Wat betekent transport binnen de logistiek?** Transport betreft het goederenvervoer dat binnen die logistieke keten plaatsvindt. Transport is *een onderdeel* van logistiek Er zijn vijf transportmogelijkheden of modaliteiten Spoor Weg Water Lucht pijpleiding **Wat betekent warehousing binnen de logistiek?** Warehousing is het *opslaan van goederen* die later worden verkocht of gedistribueerd De goederen worden opgeslagen in een daarvoor bestemd magazijn, een zogenoemd **warehouse**. Kenmerkend voor warehouses zijn de laaddeuren, grote stellingen, heftrucks etc. **En wat is dan productielogistiek?** - Dit onderdeel omvat de activiteiten om de grondstoffen- en onderdelenstromen *naar* en *door* het productieproces te voeren. - We gaan dit onderdeel behandelen in de module productielogistiek **Wat is het verschil tussen convergente en divergente productie**? Bij *convergente* productie wordt één eindproduct gemaakt van verschillende onderdelen Bij *divergente* productie waarbij uit één grondstof vele verschillende producten kunnen worden gemaakt  **En wat is supply chain management (SCM)?** - Dit is de integratie van informatie-, geld en goederenstromen tussen de verschillende leveranciers en afnemers en andere ondernemingen in een bedrijfskolom - We gaan dit onderdeel behandelen in het 2^de^ jaar *Van koetje tot toetje*': het idee van SCM is dat producten en diensten worden voortgebracht door een *keten van organisaties* die aan elkaar en uiteindelijk aan de consument leveren