FILIPINO: Wikang Pambansa PDF
Document Details
Uploaded by LovedChrysoprase5163
University of Saint Thomas
Tags
Summary
This document provides an overview of the Filipino language, explaining its functions as the primary instrument of communication in the Philippines. It also covers the characteristics of the language, such as its system of sounds and structure, and discusses its development as a national language. It examines aspects like morphology and phonetics and explains the importance of various elements such as tones.
Full Transcript
Wika: pangunahing instumento ng komunikasyon. matatamo sa pamamagitan ng instrumental of sintemental ng tao. na pangangailangan Kasangkapang nabubuhay at Ginagamit at nabubuhay lamang habang patuloy na ginagamit HUTCH (1991) - Vistema ng tunog, arbitaryo va komunikasyong pantao. Bouman (1990)- Kom...
Wika: pangunahing instumento ng komunikasyon. matatamo sa pamamagitan ng instrumental of sintemental ng tao. na pangangailangan Kasangkapang nabubuhay at Ginagamit at nabubuhay lamang habang patuloy na ginagamit HUTCH (1991) - Vistema ng tunog, arbitaryo va komunikasyong pantao. Bouman (1990)- Komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa tiyak nalugar. Webster Kalipunan ng mga salita Katangian ng wika ang wika ay tunog - unang natututuhan ang tunog naipiprisinta ng mga titik Ang wika ay masistema - pagsamasamahin ang tunog makabubuo ng Kahulugang unit ng salita. Ang wika ay sinasalita - nabubuo ang wika vo tunog ng iba't ibang sangkap ng pananalita tulad ng labi, ngipin, ilong, ngalangala at lalamunan. Ang wika ay nagbabago DayaLEK- mga lalawigan na iba-iba ang tunog Puntong bulakan Puntong Bisaya IDYOLEK-Kabuoan ng mga katangian ra pagsasalita ng tao magulang hilig o enteres - kasarian istatus sa buhay FILIPINO BILaNg Wikang Pambansa- wikang Pambansa ay ang wikang pinagtibay ng pamahalaan at ginagamit sa pamahalaan at pakikipag-ugnayan sa mga mamamayang sakop. Wikang FILIPINO Katutubong wika na ginagamit sa buong Pilipinas bilang wika ng komunikasyon ng mga etnikong grupo, Paraan ng Pagdedebelop unang pariralang va pagtukoy - ang pambansung wika ng Pilipinas ay nakabatay sa tagalog Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 - nilagdaan ni Pangulong Manuel Quezon, Dec. 30, 1937 pagkalipas ng Dalawampung Taon Pilipino bilang pambansang wika nilagdaan ni kalihim Jase E. Romero ng Edukasyon at kultura ang memorandum blg. 7 noong Agosto 23, 1969 Konstitusyon 1987, Articulo XIV sec. 6. pagpapatibay at pormal ng isang panlahat ng wikang pambansa na tatawaging FILIPINO. Lipun ng Surian ng Wikang Pambansa (Enero 12, 1937) Jaime C. de Veyra, Tagapangulo (samar- Leyte) Cecillo Lopez, Kalihim (Tagalog) Felix B. Jalas Rodriguez, Kagawad (HILIcaynon) Santiago A. Fonacier (llocano) Camiro F. Perpecto, Kagawad (Bica) Felimon Sotto, Kagawad (Cebuano) Hadji Buto, Kagawad (Tausug) Tungkulin at Gamit ng Wika (Halliday 1973) ang mga tungkuling ito ay dapat na Kinakategorya va pamamagitan ng frame. Frame 1: Pang-interaksyunal nakapagpapatatag ng relasyong rasyal. hal. Pasalita pangangamusta Pasulat Liham pangkaibigan Frame 2: Pang-instrumental tumutugon sa mga pangangailangan hal pasalita pangangalakal, Pag-uutos Pasulat linam pangangalakal. Frame 3: Panregulatory - Komukontrol, gumagabay ra ng iba. kilos at asal hal. Pasalito, pagbibigay ng panuto / paalala Pasulat - Recipe. Frame4 - pampersonal Frame 5: Pang-imanenasyon. - Pagpapahayag ng sariling imahenasyon sa malikhaing pare hal. pagsasalaysay, paglalarawan Frame 6: Pang - heuristiko naghahanap ng impormasyon o datos. hal. Pasalita; Pagtatanong, pananaliksik Batayang Prinsipyo upang Gamitin ang Wikang Pambansa (Filipino -Katitikan ng Pangulo ng komisyon Konstitusyonal (Setyembre 10,1986) ang iba't ibang delegido. 1. Komisyoner Wilfrido Villacorta 2. Komisyoner Ponciano Bennagen 3. Komisyoner Francises Rodrigo * Social Weather Station @ ateneo de Manila University nakakaunawa ng Wikang Filipino 92% mamamayan Nakakabasa 88% Nakapagsasalita 83% Nakasusulat 82 NSO 86% 4 pinaka Laganap na Wika - Sebuano, Ilokano at Hiligaynon at Tagalog Lingua Franca. Kapag ang wikang ito ay palasak na ginagamit sa isang puok. Mga ginagamit BILaNg 2nd wika ng pilipinas Hilagang LUZON- Ilokano TIMOG LUZON Tagalog Silangan bisayas at malaking bahagi ng mindanao Sebuano > Kalikasan at istraktura ng Wikang Filipino Ponoloji pag-aaral ng makabuluhang tunog Fown / speech of sound - sariling tunog upang ihayag ang isip 0 radarama. Fonetiks iba't ibang tunog na nalilikha sa pamamagitan ng salita. Salik na kai langan para makapag prodyus ng tunog 1. Pinanggagalingan ng lakas o enerhiya- gumagawa ng pwersa o presyon na nagpapalabas ng hangin ra baga. 2. Artikulador bagay na nagpapagalaw sa hangin na lumilikha kung saan naroroon ang vocal- ford (adams apple) ng tunog. R 3. Resonador nagmomodepika ng mga tunog patungong bibig. Ponelojing Wikang Filipino Ponema Pinakamaliit na makabuluhang tunog ng isang wika. Filipino ay may 21 ponema || 16 Katinig || 5 patinig Patinig tinuturing na pinakatampok na bahagi ng pantig. -Diptonggo - ay, aw, iw, iy, ey, oy, at, uy hal. Giliw, baliw, buhay, reyna, Kalabaw Pares Minimal -salitang magkaiba ang kahulugan bubalit magkatulad ng Bibig. Ponemang Suprasegmental Makahulugang tunog ng salita. Birago ng tono ang ating bases upang bigyan ng diin ang bahagi ng ipaparating na mensahe 41. Tono - naipapahayag ang iba't ibang kahulugan at damdamin Ga pamamagitan ng pagbabago ng tono. 4.2.) Antala - saglit na tumitigil sa pagsasalita upang bigyang diin ang mensaheng nais iparating. hal. Hindi Puti" "Hindi, puti" MORPONOLogy Morpema pinakamaliit na unityng salita na nagtataglay ng kahulugan. Uri ng morpema: Malayang Morpema salitang may sariling kahulugan at hindi maaring hatiin /salitang ugat. Di malayang morpema Salitang binubuo ng salitang ugat, panlapi na nakakabit. Ex. maganda SINTakS -. Istraktura ng pangungusap. pagsama-rama ng mga salita upang makabuong makahulugang pangungusap. - карag nagbago ang ayos ng pangungusap, nagbabago nin ang kahulugan ng salita. Sematika - tumutukoy sa pilosopiya at pang-agham at mahahabang unit ng salita. Pangungusap-ralita lipon ng mga salitang nagpapahayag ng buong diwa. Pangungusap - salita o lipon ng mga salitang nagpapahayag ng buong diwa. Bahagi ng pangungusap › Simuno - pinag-uusapan sa pangungusap > Panaguri - nagsasabi tungkol sa pakisang pinaguusapan Ayos ng pangungusap karaniwang ayos - pangungusap na nauunawaan ang pangyayari. * Karan walang "Ay" uri ng pangungusap ayon sa istraktura payak - nagpapakita ng isang diwa lamang Tambalan - binubuo Ing dalawang pangungusap na pinagtambal Hugnayan - may sugnay na makapag-iisa at sugnay na di makapag-iisa * kalalabasan * kondisyon ∗ kadahilanan Langkapan-Kombinasyon ng tambalan at hugnayan...