Aralin-2-Baryasyon-ng-Wika-1.pdf

Aralin 2: Baryasyon ng Wika sa Iba’t Ibang Komunidad https://www.google.com.ph/art&tbm=isch&ved=2ahUKEwjG68GEhP3qAhVDUpQK HTkMD6kQ2-cCegQIABAA&oq Layunin: Ang mga mag-aaral ay inaasahang a. Natutukoy ang kahulugan at kahalagahan...

Aralin 2: Baryasyon ng Wika sa Iba’t Ibang Komunidad https://www.google.com.ph/art&tbm=isch&ved=2ahUKEwjG68GEhP3qAhVDUpQK HTkMD6kQ2-cCegQIABAA&oq Layunin: Ang mga mag-aaral ay inaasahang a. Natutukoy ang kahulugan at kahalagahan ng Bilinggwalismo at Multilinggwalismo; b. Natatalakay ang sariling pananaw ukol sa pagpapaunlad ng wikang Filipino gamit ang barayti ng wika sa lipunan; at c. Nakapagpapaliwanag sa pamamagitan ng pagsulat ng sanaysay tungkol sa kahalagahan ng una at pangalawang wika.  BILINGGWALISMO Øpaggamit ng dalawang wika sa mga asignatura sa loob ng klasrum, Ingles at Filipino https://www.google.com.ph/+Filipino+at+Ingles+clip-art&tbm=isch&ved  MULTILINGGWALISMO Øpaggamit ng dalawang wika o higit pa bilang midyum ng instruksyon sa pagtuturo https://www.google.com.ph/search?q=Multilinggwal++Filipino- English&tbm=isch&ved  Barayti ng Wika Øtinatawag ding “Speech Variety” Øanyo ng wika o uri ng pananalita ng isang tao o grupo na makikita sa pagbigkas, intonasyon, estilo, pagbuo ng mga pangungusap o bokabularyo  1. DAYALEKTO ØAyon kay Ligaya T. Rubin (2006), ito ay base sa lugar kaya rehiyunal ang tawag at sosyolek kung saan nakabase sa grupo o uri ng mga nagsasalita. https://www.pinterest.nz/pin/675258537863296871/ https://www.google.com.ph/=compilation+pic+of+different+tribes+in+the  Halimbawa:  Tagalog = Bakit? Batangas = Bakit ga? Bataan = Baki ah? Ilocos = Bakit ngay?  Tagalog = Nalilito ako Bisaya = Nalilibog ako  2. IDYOLEK Øtumutukoy sa paiba-ibang paggamit ng Dayalek. Bukabolaryo Gramatika Øsariling pamamaraan ng Pagbigkas paggamit ng wika kasama ang kanyang bokabularyo, gramatika at pagbigkas. https://favpng.com/png_view/vision- speech-language-pathology-chinese- communication-clip-art-png/FBQd2jL7 ØAyon kay Lorimar at Alcaraz et al. (2005), tumutukoy din sa pangkalahatang katangian ng nagsasalita dahil sa mga salik na gulang, kasarian at interes. Ø Ayon kay L. T. Rubin(2006), ito ay indibidwal na gamit ng isang tao sa wika.  “Handa na ba kayo?” Korina Sanchez  “Todo na to!” Ruffa Mae Quinto  “Confidently beautiful with a heart” Pia Wurtzbach  “Magandang gabi bayan” Noli De Castro  3. SOSYOLEK Ø naglalahad ng ng katayuan ng isang tao sa lipunan kung mayaman o mahirap, may pinag-aralan o wala. https://www.google.com.ph/search?q=tambay&tbm=isch&ved=2ahUK EwjOlM7K8_zqAhUMAqYKHRJmAYgQ2-  Mga halimbawa ng Sosyolek: Ø Repapips, ala na ako datung eh (Pare, wala na akong pera) Ø Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init naman dito!) Ø Wa facelak girlash mo (walang mukha o itsura ang gelpren mo o kaya ay pangit ng gelpren mo) Ø Sige ka, jujumbagin kita! (sige ka, bubugbugin kita!) Ø May amats na ako ‘tol (may tama na ako kaibigan/kapatid o kaya ay lasing na ako kaibigan/kapatid)  4. ETNOLEK Ø nadidebelop mula sa mga salita ng mga etnolinggwistikong grupo. Vakul  5. EKOLEK Øwikang pantahanan https://www.clipart.email/clipart/nipa-hut-roof-clipart-410499.html  Mga Halimbawa ng Ekolek: Silid-tulugan Palikuran Pamingganan  6. PIDGIN Øwalang pormal na istruktura Ako kita ganda babae. Kayo bili alak akin. Ako tinda damit maganda. Suki ikaw bili ako bigay diskawnt.  7. CREOLE Ø produkto ng Pidgin na nadibelop mula sa impormal na naging pormal ang istruktura. Hal. Chavacano Øpinaghalong wikang Kastila at Filipino  Lungsod Cotabato  Lungsod Zamboanga  Zamboanga del Sur  Zamboanga del Norte  Zamboanga Sibugay  8. REJISTER Ømga salitang espesyalisadong nagagamit sa isang partikular na domeyn. Ginagamit sa katawan TAWAS Uri ng panggagamot  Halimbawa : https://www.slideshare.net/RochelleNato/register-bilang-varayti-ng- wika  HOMOGENOUS Ø binubuo ng mga bahagi o element na magkakatulad ang katangian. Ø mga miyembrong kabilang at nagkakasundo sa isang koda na sila lamang ang nagkakaunawaan.  https://usercontent.one/wp/sl-deped.com/wp- content/uploads/2019/10/72299072_1886240781521402_776699665310 5479680_n.jpg https://www.google.com.ph/&tbm=isch&ved=2ahUKEwi6-  HETEROGENOUS Ø nagtataglay o binubuo ng magkakaibang content o element Ø Hetero-magkaiba at Genos-uri o lahi Ø Pagkaiba-iba sa edad, tirahan, interes, pinag- aralan, gawain at iba pa Ø Wikang iba-iba ayon sa lugar  LINGGWISTIKONG KOMUNIDAD ØTinutukoy ding “Speech Community” ØAyon kay William Labov (1927) ito ay isang pangkat ng mga taong nagkakaunawaan sa layunin at estilo ng salita, tunog, ekspresyon ng kanilang pakikipag- ugnayan sa paraang sila lamang ang nagkakaalam. Ø Ayon kay Dell Hymes (1927-2009) ito ay komunidad ng mga taong kabilang sa isang patakaran at pamantayan ng isang barayti ng wika na ginagamit sa komunikasyon at pakikipag-ugnayan. Ø Ayon kay Harriet Joseph Ottenheimer, ito ay grupo ng mga taong kabilang sa paggamit ng isa o higit pang barayti ng wika. Ø maaaring heterogenous o homogenous  Unang Wika Økilala bilang katutubong wika, inang wika o arterial na wika Øwikang natutuhan mula kapanganakan Øbatayan sa pagkakakilanlang sosyolinggwistika Filipino- unang wikang mga Pilipino sa buong bansa https://www.google.com.ph/art&tbm=isch  PANGALAWANG WIKA ØAyon sa mga dalubwika, ito ay tumutukoy sa alinmang wikang natutuhan ng isang tao matapos na lubos na maunawaan at maggamit ang kanyang sariling wika. ØIngles- pangalawang wika  Sanggunian  Pomado, Nelson. et.al (2016). Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino.CPU Printing Press, Iloilo City Wakas