KALP DAMAR SİSTEM TERMİNOLOJİSİ-yeni PDF

KALP VE DAMAR SİSTEMİ TERMİNOLOJİSİ Biruni Üniversitesi Tıbbi Terminoloji Öğr. Gör. Emre MANİSALI  İÇERİK Kalp ve Damar Sistemi (Kardiyovasküler Sistem) Yapısı Kalbin Fonksiyonları Damarların Yapısı ve Fonksiyonları ile İlgili Terminoloji Küçük ve...

KALP VE DAMAR SİSTEMİ TERMİNOLOJİSİ Biruni Üniversitesi Tıbbi Terminoloji Öğr. Gör. Emre MANİSALI  İÇERİK Kalp ve Damar Sistemi (Kardiyovasküler Sistem) Yapısı Kalbin Fonksiyonları Damarların Yapısı ve Fonksiyonları ile İlgili Terminoloji Küçük ve Büyük Dolaşım Sistemi Kalp Damar Sistemi (Kardiyovasküler Sistem) Tanı, Semptom, Hastalık ve Tedavi Tıbbi Terminolojisi  SYSTEMA CARDİOVASCULARE (SİSTEMA KARDİYOVASKULARE ) Kardiyovasküler sistem, kanın kalpten çıkarak vücuda dağılmasını ve tekrar kalbe dönmesini sağlayan musküler bir yapıdır. Kardiyovasküler sistem kanın vücuda dağıldığı kapalı bir ağ sistemi olup, kanı vücuda pompalayan kalp ve kanı vücuda dağıtan damarlardan oluşur. Bütün hücrelere besin maddeleri ve oksijenin götürülmesi ile karbon dioksit ve artık ürünlerin alınması işlemine kan dolaşımı denir Kanı akciğerlere götürme ve getirmesine pulmoner dolaşım(küçük dolaşım), kanı vücudun tüm doku ve organlarına götürüp getirmesine sistemik dolaşım (büyük dolaşım), denir.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEMİN TEMEL GÖREVLERİ Düzenli olarak kasılıp gevşeyerek vücuda kanın gönderilmesi ve vücudun hayati fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi Metabolizma faaliyetleri sonucunda oluşan artık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılması Vücut ısısının düzenlenmesi Asit-baz dengesinin korunması Hormonlar ve enzimlerin vücudun gerekli bölgelerine taşınması DOLAŞIM SİSTEMİ BÖLÜMLERİ Kalp Damarlar Arterler Venler Kan  Kalp dolaşım sistemi içerisinde bir motor KALP olarak çalışır. Dakikada 60-80 atım arasında değişen bir hızla günde 9000 litre kanı vücuda pompalar. Günde yaklaşık 100 bin, yılda 40 milyon, tüm insan hayatı boyunca yaklaşık 2,5 milyar kere, hiç durmadan yaklaşık 8 bin ton kanı vücuda pompalar. Normal bir insanda ortalama ağırlığı 250- 300 gramdır.  KALBİN YAPISI Kalp kası olarak bilinen bir çizgili kası mevcuttur. Bu kas kendiliğinden kasılma özelliğine sahip olup kuvvetli bir pompa görevi yapar. Kalp göğüs boşluğunda iki akciğer arasında, sternum olarak adlandırılan göğüs kafesi kemiğinin arkasında ve diyafram kası üzerinde yerleşmiştir. Tabanı üstte(basis kordis), tepesi altta(apeks kordis) olan bir koniye benzer.  Kalp 4 odacıklı ve 4 kapakçıklıdır. Odacıklar sağ ve sol olarak 2 ana bölüme ayrılır. İki tarafta da kulakçık (atrium) ve karıncık (ventrikül) aralarında ise bir duvar (septum) vardır. Kalbin bölümleri : 1. Sağ kulakçık (atrium dexter) 2. Sol kulakçık (atrium sinister) 3. Sağ karıncık (ventriculus dexter) 4. Sol karıncık (ventriculus sinister)  KALP ZARLARI Kalbi saran üç tabaka vardır.: Pericardium/perikard: Kalbin etrafında en dışındaki tabaka Miyokard: Kalbin orta tabakası Endokard: Kalp zarının iç tabaka ya da tabakalarıdır. Cardit: Kalp zarlarının iltihabı. (Perikardit, miyokardit, endokardit )  KALBİN FONKSİYONU Kalp kası uyarı olmadan kendiliğinden çalışan bir kastır. Ancak kalbin çalışması otonom sinir sistemi denen bir sistemin denetimi altındadır. Otonom sinir sisteminden sempatik sinirler kalbin ritmik kasılma ve gevşeme hareketlerini hızlandırırken parasempatik sinirler yavaşlatılmasını sağlar. Kalp, sürekli kasılıp gevşeyerek çalışır. Kalbin kasılmasına “sistol”, gevşemesine “diyastol” denir. Kalpte her iki atrium ve her iki ventrikül birlikte kasılır ve gevşer. Atriumlar ve ventriküllerin kasılıp gevşemesi kanın hareketi için itici bir güç oluşturur.  KALBİN FONKSİYONU Kalbin bir sistol ve diyastol hareketine bir kalp atışı denir. Kalp, her kasılışında basınç yaparak atardamarlara kan pompalar. Normal bir kişide kan basıncı 120/80 mm Hg’nin altında ve 90/60 mm Hg’nin üzerinde herhangi bir değerde olabilir. Kan, damarlarda ritmik olarak ileriye doğru gider. Kanın damarlardaki bu hareketi, nabız dalgalarına sebep olur. Kalp atışı(aynı zamanda “nabız”) yetişkin bir insanda dakikada 60–80 ortalama 70’dir, çocuklarda bu sayı dakikada 90–140 arasındadır.  KALBİN BESLENMESİ Kalp de tıpkı diğer organlarda olduğu gibi hücrelerden oluşur ve oksijenlenmesi yani beslenmesi gerekir. Her ne kadar kalbin dört odacığı kanla dolu olsa da kalp, kendi içindeki kanla değil aort damarından ayrılan sağ ve sol kalp atardamarlarından beslenir. Kalbi besleyen bu damarlara koroner arterler denir. Başlangıçta iki ana dal hâlinde olan bu arterler daha sonra kollara ve dallara ayrılarak tüm kalbi besler.  SAĞ KALP Kan vücutta oksijeni ve besin öğelerini kullanıldıktan sonra vena kava adı verilen 2 adet ana toplardamar ile sağ atriuma gelir. Kirli kan sağ atriumdan, yerçekimi ve atrium kasılması ile aradaki kapak olan triküsbit kapaktan (3 yaprakçıklı kapak) geçerek sağ ventriküle girer. Sağ ventrikülden akciğere gitmek üzere pulmoner atardamara pulmoner kapakçık aracılığı ile geçer. Böylece kirli kan Arteria Pulmalisle temizlenmek üzere akciğerlere pompalanır.  SOL KALP Sol atriuma Pulmoner Ven aracılığı ile gelen temiz kan yerçekiminin etkisi ve biraz da sol atriumun kasılması sayesinde mitral kapakçık adı verilen 2 yaprakçıklı bir kapaktan ventriküle geçer. Temiz kan sol ventrikülden vücudun en büyük damarı olan Aort atardamarına aradaki aort kapakçığı(3 yaprakçıklı) aracılığı ile geçer. Böylece sol ventriküldeki temiz kalp kaslarının kasılması ile aort atardamarı denilen ana atardamar vasıtasıyla vücuda dağıtılır.  KALP VE YAPISI İLE İLGİLİ ANATOMİ TERİMLERİ Septum interatriale : Atriyumlar arasındaki bölme. Valva tricuspidalis : Trikuspidal kapak Cuspis : Atriyoventrikuler deliklerdeki kapakçıkların her biri. Valva trunci pulmonalis : Pulmonal kapak. Pericardium: Kalbin en dışında bulunan tabaka Myocardium : Kalbin, kalp kası hücrelerinden yapılmış orta katmanı. Endocardium : Kalbin en iç katmanı.  KALP VE YAPISI İLE İLGİLİ ANATOMİ TERİMLERİ Systole(Sistol): Kalbin kanı pompaladığı periyod, kasılma. Diastole (Diyastol): Kanın kalbe dolduğu periyod, gevşeme. Valva aorta : Ostiyum aortada bulunan kapakların her biri. Valva Mitrale: Sol atrium ile sol ventrikül arasında bulunan kapak Valva Tricuspitale: Sağ atrium ile sağ ventrikül arasında bulunan kapak Valva Pulmaonalis: Sağ ventrikül ile A.Pulmonalis arasında bulunan kapakçık  KALP VE DAMAR YAPISI İLE İLGİLİ TERMİNOLOJİ Atrium: Kalbin üst kısmında, kalbe dönen kanın toplandığı küçük odacıklar Ventriculus(Ventrikül): Kalbin alt kısmında kanı organlara pompalayıcı küçük odacıklar. Sağ atrium (kulakçık) ve sağ ventrikülün (karıncık) her ikisi birden sağ kalbi oluşturur. Sağ kalpte oksijen bakımından fakir olan venöz (kirli) kan bulunmaktadır. Sol atrium ve sol ventrikül ise sol kalbi oluşturur. Sol kalpte oksijen bakımından zengin olan arterial (temiz) kan bulunmaktadır ve kan buraya akciğerlerden, oksijenden zenginleştirilmiş olarak gelir. KALP DAMAR SİSTEMİ ANATOMİ TERİMLERİ Systema cardiovasculare : Kardiyovasküler sistem. Anastomosis : İki içi boş organ arasındaki bağlantı. Vas : Damar. Angi : Damar. Arteria : Atardamar. Arteriola : Küçük arter. Vena : Toplardamar. Phlebos : Toplardamar. Venula : Küçük çaplı venler. VASKÜLER SİSTEM- DAMAR SİSTEMİ  VASKÜLER SİSTEM(DAMAR SİSTEMİ) Dolaşım sisteminin ana organı kalptir. Kanı kalpten alıp vücutta dolaştıran organlara damar denir. Kalp ve damarlar dışa açılmaz; o yüzden bunlara kapalı boşluklar sistemi de denir. Kanın damardan dışarı çıkması patolojik bir durum olup buna hemorrhage(kanama) denir  VÜCUTTAKİ DAMAR YAPILARI Damarlar; arterler, venler ve kılcal damarlar olarak üçe ayrılır. Arterlerde dolaşan kana anteryel kan, venlerde dolaşan kana venöz kan denir. Ayrıca, lenfin (ak kan) dolaştığı lenf damarları vardır. Arterlerin en uç dallarına kapiller (kılcal damarlar) denir. Hücrelerle kan arasındaki alışveriş burada olur.  DAMARLAR Damarlar; vücutta kanı taşıyan kanallardır ve dolaşım sistemi organlarıdır. Görevleri kanı vücudun farklı bölümlerine taşımaktır. Üç tip damar vardır; 1. Atardamarlar (arteriae/ arterler): Kanı kalpten alıp vücudun farklı bölümlerine taşırken, 2. Toplardamarlar (venae/venler): Vücudun farklı bölümlerinden kanı kalbe taşırlar. 3. Kılcal damarlar (kapiller): Hücrelerle kan arasında oksijen ve diğer besinlerin alışverişi ni sağlar  DAMAR YAPILARI İLE İLGİLİ ANATOMİ TERİMLERİ Arter: Oksijenden ve besin maddelerinden zengin kanı taşıyan damarlar. Arterler, kanı kalpten alıp bütün vücuda dağıtırlar. Vücuttaki en büyük arter “Aort arteri”dir. Sol ventrikülden kanı alır ve vücudun tüm bölümlerine dallar vererek kanın ulaşımını sağlar. Ven: CO2 ve artık ürünlerden zengin kanı taşıyan damarlar ven adını alır. Kılcal Damar(Kapiller): Arterlerin en uç dallarıdır. Hücrelerle kan arasındaki alışveriş burada olur. Venül: Kapillerin devamı venüldür. Venüller birleşerek, venleri yapar.  ARTERLERİN FONKSİYONU Atardamarlarda kanın akış yönü kalpten çevreye doğrudur. Atardamarların çapları merkezden uzaklaştıkça incelir. Atardamarlar her zaman temiz kan, toplardamarlarda kirli kan taşır. Bununla birlikte iki istisna mevcuttur: Not: Pulmoner arter kirli kan, pulmoner ven ise temiz kan taşır. Vücuttaki en büyük damar, kanın kendisi aracılığıyla tüm vücuda doğru pompalandığı aort atardamarıdır.  ARTERLERİN YAPISI Vücutta bulunan her organın en az bir tane temiz kanı kalpten getiren ve birden fazla kirli kanı kalbe götüren damarı vardır. İnsan vücudundaki damarların toplam uzunluğu 100.000 km kadardır Kapiller, ince çaplı ve ince duvarlı damarlardır. Çeperleri yarı geçirgendir. Atardamarların dokulara ulaştığı en ince uçlarına arter kapilleri, toplardamarların başlangıç yaptığı en ince uçlarına ven kapilleri denir.  KAPİLLER DAMARLAR Arter ve ven kapilleri yer yer anastomaz yapar. Bu anastomaz yerleri bir yumağa benzer, madde geçişleri buralarda olur. Arter kapilleri kalpten büyük arterlere pompalanan oksijen ve besin maddelerinden zengin kanın, hücreler arası sıvıya taşınmasını sağlar. Ven kapilleri ise hücrelerdeki atık maddeleri ve karbondioksitin alınmasını sağlar. Kardiyovasküler sistem, kanın kalpten çıkarak vücuda dağılmasını ve tekrar kalbe dönmesini sağlayan musküler bir yapıdır. KALP DAMAR SİSTEMİ ANATOMİ TERİMLERİ Rete capillare : Kapiller ağı. Tunica intima : Damarın boşluk tarafında olan ilk katmanı. Tunica media : Damarın orta katmanı Tunica externa : Damarın dış katmanı. Valva : Kapak. Capillare : Kılcal damar Cor : Yürek, kalp. Cardia : Yürek, kalp. Epicardium : Kalbin en dıştaki katmanı. Pericardium : Kalbi çevreleyen zar. KÜÇÜK VE BÜYÜK DOLAŞIM SİSTEMİ  DOLAŞIM SİSTEMİ Dokuların oksijen ve besin ihtiyacını karşılayan, kanın vücutta dolaşmasını temin eden, kalp ve kan damarlarının meydana getirdiği sisteme dolaşım sistemi denir. Kan dolaşımında ortaya çıkan bir bozukluk dokuların ve organların çalışmalarını aksatır, hatta dokuların ölmelerine bile yol açabilir. İnsanda dolaşım sistemi “Büyük Kan Dolaşımı” ve “Küçük Kan Dolaşımı” olmak üzere iki şekilde gerçekleşir.  BÜYÜK VE KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI a. Küçük Kan Dolaşımı: Vücutta kirlenen kanın temizlendiği dolaşım. Sağ karıncıkta başlar, sol kulakçıkta biter. Sağ karıncıktaki kirli kan akciğer atardamarıyla akciğere götürülüp temizlenir. Temizlenen kan, akciğer toplardamarıyla kalbin sol kulakçığına getirilir. b. Büyük Kan Dolaşımı: Akciğerde temizlenen kanın vücuda dağıtılıp, vücutta kirlenen kanın kalbe getirildiği dolaşım çeşididir. Sol karıncıkta başlar, sağ kulakçıkta biter. Sol karıncıktaki temiz kan, aort atardamarı ve diğer atardamarlarla iç organlara ve tüm dokulara taşınır. Kılcallarda oksijen ve karbondioksit değişimi olur. Kirlenen kan toplardamarlarla kalbin sağ kulakçığına getirilir. KALP DAMAR SİSTEMİ (KARDİYOVASKÜLER SİSTEM) TANI, SEMPTOM, HASTALIK VE TEDAVİ TIBBİ TERMİNOLOJİSİ  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI TERİMLERİ Atherosclerosis : Atheroma adıyla bilinen lokalize lipid birikimlerine bağlı olarak intima tabakasının kalınlaşmasıyla kendini gösteren bir arter lezyonudur. Cardiomyopathy : Kalp kasının iltihabi olmayan patolojik lezyonlarıdır. İschemic heart disease : Çoğunlukla koroner aterosklerozdan kaynaklanan ve kalp kaslarına yeterince kan gelmesini engelleyen kalp hastalığı. Hypertension : Arteriyel kan basıncının yükselmesi.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI TERİMLERİ Essential hypertension : Tek bir nedene bağlanamayan hipertansiyon. Orthostatic hypotension : Kişi dik duruma geçerken, kan basıncının aşırı miktarda düşmesidir. Shock : Dakikadaki kalp atım sayısının yetersiz olması ya da periferik kan akımının kötü bir şekilde dağılması nedeniyle, periferik dokulara giden kan akımının, onların canlılıklarını sürdürecek yeterlilikte olmaması durumu Cardiogenic shock : Ventrikül yetmezliği nedeniyle gelişen şok.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI TERİMLERİ Hypovolemic shock : Damar içi sıvı hacminin az olması nedeniyle gelişen şok. Septic shock : Bir enfeksiyon ajanının yol açtığı şoktur. Atrial fibrillation : Elektriksel uyaranların karmakarışık olduğu ve kontraksiyona izin vermeyen bir aritmi. Ventricular fibrillation : Impulsların ventrikül miyokardı içinde düzensiz dağıldığı ve kasılmanın imkansızlaştığı aritmi. Cardiac arrest : Kalp durması. Ventricular septal defect : Ventriküller arası septumda açıklık olması  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIK TERİMLERİ Angina pectoris : Kalp kası iskemisine bağlı olarak gelişen prekardial ağrı ve rahatsızlıktır. Myocardial infarctus : Genellikle miyokardın bir bölümüne gelen koroner kan akımının birdenbire azalması sonucu ortaya çıkan iskemik miyokard nekrozudur. Mitral stenosis : Mitral kapağın daralmasıdır. Mitral insufficiency(yetmezlik) : Mitral kapağının tam olarak kapanamaması nedeniyle ventriküldeki kanın atriuma geri kaçmasıyla ortaya çıkan durumdur. Aort stenosis : Aort kapaklarında herhangi bir nedenle darlık oluşmasıdır. Tricuspid stenosis : Triküspit kapakların tam olarak kapanamamasıdır.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIK TERİMLERİ Tricuspid insufficiency : Triküspit kapaklarının tam olarak kapanamamasıdır. Pulmoner darlık : Genellikle konjenital olan pulmoner kapak darlığıdır. Pulmoner yetmezlik : Pulmoner kapağın kapanamamasıdır Endocarditis : Endokardın iltihabı Pericarditis : Perikard iltihabı. Congestive heart failure : Konjestif kalp yetmezliğ AKUT KORONER SENDROM o Kalp kasının bir bölümünün bölgeye yetersiz kan akışından dolayı ölmesi(kalıcı hasara uğraması) sonucu meydana gelir. o Kalbi besleyen damarların kan akımının çeşitli nedenlerle ani azalmasına veya kesilmesine bağlı olarak gelişir. o Damarın beslediği kalp kasında çeşitli derecede hücre ölümü meydana gelir.  KALP HASTALIKLARININ ETYOLOJİSİ Koroner arter hastalıklarının ve kalp krizinin risk faktörleri genel olarak kalp damar hastalıkları risk faktörlerinin aynısıdır: -Hipertansiyon -Hiperkolesterolemi, -Diyabet -Sigara içmek -Ailede erken yaşta koroner kalp hastalığı görülmesi  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM SEMPTOM TERİMLERİ Tachycardia: Kalp atım hızının normalden fazla olması. Bradycardia: Kalp atım hızının normalden az olması. Arhythmia: Kalbin normal ritminin bozulması. Cyanosis: Morarma Ischemia: Herhangi bir organa yeterince kanın gitmemesi  AKUT MYOKARD İNFARKTÜSÜ(AKUT MI) Kalp kasının(miyokard) beslenememesi(iskemi) sonucunda ortaya çıkan kalp kası (miyositler) hücrelerinde geri dönüşümsüz hasar yapan olaydır. Kalp kası hücrelerinin oksijensiz kalmalarına bağlı ağrı ile dolaşım bozukluğu (iskemi) devam ederse kalp kası hücrelerinin ölümü gerçekleşir. oŞiddetli ağrı oBulantı oKusma oBilinç bozukluğu oEKG bulguları oBiyokimyasal test yüksekliği (CK-MB)  KALP YETMEZLİĞİ Kalp vücutta her gün 7000 – 10.000 litre arasında kanı pompalar. Kalp yetmezliğinde kalp zayıftır ve yeteri kadar kan pompalayamaz. Bunun sonucunda organlara, kaslara ve diğer dokulara yeterli oksijen gitmez. Kişi çabuk yorulur Kronik kalp yetmezliği, kendi başına bir hastalık değil, başka kalp hastalıklarının bir sonucudur. 100 hastanın 70’inde ya koroner bir kalp hastalığından veya bir kalp enfarktüsünden sonra oluşur. Uzun yıllar sürmüş olan yüksek tansiyon kalp yetmezliği gelişmesinde genellikle önemli bir ol oynar.  KALP YETMEZLİĞİ RİSK FAKTÖRLERİ Kalp yetmezliğine götüren en önemli risk faktörleri şunlardır: -Yüksek tansiyon -Koroner kalp hastalıkları -Sigara -Diabetes mellitus -Aşırı kilo (obezite) -Ailede nadir görülen kalp hastalıkları bulunması nedeniyle kalıtsal yatkınlık  KORONER KALP HASTALIĞI oKoroner kalp hastalığı, koroner damarların kalbe yeterince temiz kan taşıyamamasından kaynaklanır. Bunun en sık görülen nedeni arteriyosklerozdur(damarların kireçlenmesidir) o Damar duvarlarında biriken kolesterol, küçük kan pıhtıları ve bağdokuları damarın iç çapını küçültür. Bunun sonucu bir kalp enfarktüsü meydana gelebilir. Bir kalp enfarktüsünde belli bölgelerdeki kalp kasları ölür; bu hasar kalıcı olur.  DOĞUMSAL(KONJENİTAL) KALP HASTALIKLARI Atrial Septal Defect (ASD) : Atriumlar arası septumda açıklık(delik) Olması. Ventriküler Septal Defekt(VSD): Ventriküller arası septumda açıklık(delik) olması.  DOĞUMSAL(KONJENİTAL) KALP HASTALIKLARI Tetralogy Of Fallot : Pulmoner arter darlığı, ventriküller arası septumda delik, sağ karıcıkta hifertrofi ve aorta dekstrapozisyonla belirgin bir konjenital bir kalp hastalığıdır. Aort Koarktasyonu : Aort koarktasyonu, doğumsal bir anomalidir ve aortun kalpten çıkışından başlayarak bacak damarlarına kadar olan herhangi bir bölgesinde darlık olmasıdır.  ANEVRİZMA Aneurysma : Damarın belli bir bölgesinin genişlemesinden oluşan şişkinlik. Ventricular aneurysma : Enfarktüs sonrası sağlam kalan miyokard katmanının dışa doğru torbalanması durumudur Aortic Aneurysma : Aortta yerel genişleme.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TERMİNOLOJİSİ Vascular-vasküler: Damarla ilgili Arter-arter: Atardamar. Kalpten hücrelere O2’lenmiş kanı taşır Arteriol-arteriol: Arterlerin ayrıldığı daha küçük damarlar Capillar-kapiller: Arterlerin en son ayrılmış olduğu mikroskobik damarlar Venule-venül: Kapillerlerin birleşip oluşturduğu kan damarları Vein-ven: Venüllerin birleşip oluşturduğu damarlar Valve-valv: Venlerin içinde kanın geri akmasını önleyen kapakçıklar Lumen-lümen: Herhangi bir organ veya beden yapısındaki kanal veya tüp biçimli boşluk  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TERMİNOLOJİSİ Phleb/o-flebo: Damar Vas/o, vaz/o: Damar Vasoconstriction-vazokonstriksiyon: Kan akımını sınırlayan kan damarı lümenindeki daralma. Genellikle hastalık, ilaç, fizyolojik süreç sonucudur. Vasodilatation-vazodilatasyon: Vasküler duvar kaslarının gevşemesiyle kan damarı lümeninin genişlemesi Regurgitation-regürjitasyon: Geri akma veya bir açıklıktan içeriğin fışkırtılması Sphincter-sfinkter: Tüp biçimli yapılarda bulunan, açıklığı daraltıp genişleterek açıklıktan madde geçişini sağlayan Circular-sirküler: Dairevi kaslar  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM SEMPTOM TERİMLERİ Tachycardia: Kalp atım hızının normalden fazla olması. Bradycardia: Kalp atım hızının normalden az olması. Arhythmia: Kalbin normal ritminin bozulması. Cyanosis: Morarma Acrocyanosis: Ellerde ve daha seyrek olarak ayaklar da görülen ve derideki küçük damarların spazmı nedeniyle oluşan inatçı, ağrısız ve sistematik siyanozdur. İschemia: Herhangi bir organa yeterince kanın gitmemesi.  KALP KAPAK HASTALIKLARI -Mitral Darlık/ Mitral Yetmezlik -Aort Darlığı/ Aort Yetmezliği -Triküspit Darlığı/ Triküspit Yetmezliği -Pulmoner Darlık/ Pulmoner Yetmezlik -Mitral Kapak Darlığı/ Mitral Kapak Yetmezliği -Çocukluk çağında geçirilen eklem romatizması(AER) -İleri yaşlarda görülen kireçlenmeler -Doğumsal kapak hastalıkları  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI/TETKİK TERİMLERİ Elektrokardiyografi (EKG, elektro): Kalp kasının ve sinirsel iletim sisteminin çalışmasını incelemek üzere kalpte meydana gelen elektriksel faaliyetin kaydedilmesi. Ekokardiyografi (eko): Ultrasonik ses dalgalarıyla, kalbin değişik yapılarını inceleme imkânı veren bir teşhis ve araştırma metodudur.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI/TETKİK TERİMLERİ Koroner anjiografi: Kalp damarlarına kontrast madde verilerek radyolojik yöntemle görüntülenmesi işlemi. KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TANI/TETKİK TERİMLERİ Ritm Holteri: EKG, kalbin elektrik aktivitesinin 24 saat veya daha uzun süreli olarak kaydedilmesi işleminin adıdır. Ritim Holter(veya EKG Holter) olarak da anılır. Tansiyon holter, hastaların gün boyu tansiyonlarını belirli periyotlarla ölçerek; uykuda, dinlenirken, aktif haldeyken tansiyon ve nabız sayısının kaydedilmesi.  VASKÜLER HASTALIK TERİMLERİ Buerger Hastalığı : Orta ve küçük çaplı arter ve venlerde iltihabi değişikliklere yol açan tıkayıcı bir hastalık. Raynaud Hastalığı : Küçük arteriollerin özellikle parmaklarda ve bazen de burun, dil gibi diğer uç kısımlarda spazmı nedeniyle renk solması ve siyanoz görülmesidir. Varis : Özellikle alt ekstremitelerde görülen, ven kapaklarının bozulması nedeniyle venlerin uzayıp genişleyerek kıvrım kıvrım olması durumudur.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEMLE İLGİLİ KÖK SÖZCÜKLER Angi/o Angi /o/ plasty –anjioplasti Damarın cerrahi tamiri Vascul/o Vascul/ itis-vazkülitis Kan damarlarının enflamasyonu Aort/a Aort/o/stenosis-aortostenozis Aortanın daralması Arteri/o Arteri/o/rrhexis-arterioreksis Arterin rüpturü/yırtılması Arteriol/o Arteriol/ itis-arteriolitis Arteryolün enflamasyonu Ather/o Ather/ oma-ateroma Yağ plağı tümörü Cardi/o Cardi/o/megaly-kardiomegali Kalbin genişlemesi Electr/o Electr/o/cardi/o/gram-elektrokardiogram EKG-kalbin elektrik impulslarının kaydı Embol/o Embol /ectomy-embolektomi Embolüsün çıkarılması  KARDİYOVASKÜLER SİSTEMLE İLGİLİ KÖK SÖZCÜKLER My/o/cardi/al- My/o Kalp kasıyla ilgili miyokardial Hemangi/oma- Hemangi/o Kan damarlarının tümörü hemanjioma Phleb/o Phleb/ectasis-flebektazi Venin genişletilmesi Arteri/o/scler/osis- Scler/o Arterin sertleşmesi arterioskleroz Sept/o Sept/o/stomy-septostomi Septuma bir açıklık oluşturma Sten/o Sten/o/tic-stenotik Daralmayla ilgili Thromb/o/lysis- Thromb/o Kan pıhtısının tahribi trombolizis Ventricul/o Ventricul/ar- Kalp/beynin odacığı (kalpte Ventricul/o ventriküler karıncık) ile ilgili Valv/o, valvul/o Valv/ectomy-valvektomi Valvin cerrahi çıkarılması  SON EKLER -gram arteri/o/gram-arteriogram Arterin kaydı -graph electr/o/cardio/graph-elektrokardiograf EKG cihazı Solunum durması sonucu -sphyxia a/sphyxia-asfiksi vücudun oksijensiz kalması -stenosis aort/o/stenosis-aortostenoz Aortanın daralması  ÖN EKLER Brady- Brady/cardia-bradikardi Kalp atımının yavaşlığı Endo- Endo/vascul/ar-endovazküler Damarın içiyle ilgili Extra/vascul/ar - Extra Damarın dışıyla ilgili vekstravazküler Peri Peri/cardi/al-perikardial Kalbin çevresiyle ilgili Tachy Tachy/cardia - taşikardi Hızlı kalp atımı Trans Trans/sept/al - transeptal Septumu aşan şekilde  Kardiyovasküler Sistem Patolojileri Angina pectoris-anjina pektoris Göğüs ağrısı Arrhythmia-aritmia Kalbin normal sinüs ritmi sürdürememesi Arteriosclerosis- Arter duvarının serleşmesi, kalınlaşması arteyiosklerozis Plaque-Plak/yağ birimi nedeniyle arterin Atherosclerosis-aterosklerozis daralması Atheroma-ateroma Kolesterol, yağ, hücre birikintileri Kan akımı durmasıyla nekroze olan/ölen doku Infarct-enfarkt alanı Miyokard enfarktüsü. Koroner arterin tıkanma Myocardial infarction – veya daralmasıyla kalp kas dokusunun lokal miyokardiyal enfarksiyon nekrozu. Aneurysm-anörizm/anevrizma Genelde arterde lokalize damar genişlemesi  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM PATOLOJİ TERİMLERİ Dyslipidemia-dislipidemia Anormal yüksek ve dengesiz lipoproteinler Dolaşım tıkanıklığından dolayı geçici lokal kan Ischemia-iskemi miktarı azlığı Varice-varis Genişlemiş, kıvrılmış, yüzeyel venler Hemorrhoid-hemoroid Rectumun varisi Dolaşımdaki kitle-kan pıhtısı, hava, yağ, bakteri Embolus- embolus vs Phlebitis-flebitis Venlerin enflamasyonu Thrombophlebitis-tromboflebitis Venlerde pıhtı oluşumu  TANI VE TEDAVİ SÜREÇLERİ Arrest-arest Durma durumu (cardiac arrest-kalbin durması) Precordial-prekordiyal Kalp bölgesinde Fibrillation-fibrilasyon Çok hızlı ve etkisiz kalp atımı Elektronik araçla kalbe kısa elektrik şoku vererek Defibrillation-defibrilasyon fibrilasyonu durdurmak Catheter-kateter Ven/arterden geçebilen ince, esnek, plastik tüp Palpitation-palpitasyon Kalbin normal atmadığı hissi/çarpıntı Perfusion-perfüzyon Kanın/sıvıların dokularda dolaşımı Stent-stent Tıkanmış damarları açık tutan iğne benzeri araç Romatizmal ateşin eşlik ettiği kalp valvlerinde Vegetation-vejetasyon bakterilerin düzensiz büyümesi  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM LABORATUVAR TETKİK TERİMLERİ Lipoprotein-lipoprotein: Lipidli protein bileşiği. Yoğunluklarına göre çok düşük (VLDL), düşük(LDL) ve yüksek(HDL) olarak sınıflanırlar. Trigliserid-trigliserit: Kan akımında dolaşan basit yağlar. Cardiac catheterization-kardiyak kateterizasyon: Kalbe kateterle işlem yapma Electrocardiogram-elektrokardiyogram: Kalbin elekrik ritmini kaydeden cihaz  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TETKİK TERİMLERİ Angiography-anjiografi: Kalp ve kan damarlarının kontrast maddeyle radyolojik tetkiki Echocardiography-ekokardiyografi: Kalbin iç yapılarını görselleştiren ultrason tetkiki Scintigraphy-sintigrafi: Radyoaktif madde enjeksiyonuyla bedenin yaydığı radyasyon testi Venography-venografi: Kontrast maddeyle venin yetersiz dolumunu belirleme radyografisi  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TEDAVİ TERİMLERİ Embolization-embolizasyon: Kan akımını belli bir yerde bloke etme tekniği Angioplasty-anjioplasti: Balon kateter veya cerrahi yolla damar genişletme/düzeltme Coronary Artery Bypass Graft- koronari artıri baypas greft: Koroner Arter Baypas Grefti Atherectomy-aterektomi : Tıkalı damardan plak çıkarılması  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM TEDAVİ TERİMLERİ Biopsy -biyopsi. Tanı amacıyla küçük doku parçası alma ve inceleme Sclerotherapy-skleroterapi: Kimyasal ajan enjeksiyonu Pericardiocentesis-perikardiyosentezis: Perikardı içindeki sıvıyı almak için delmek Thrombolysis-trombolizis: Kan pıhtısını çözmek üzere damara trombolitik ajan infüzyonu Valvotomy-valvotomi: Mitral stenoz tedavisinde açıklığın genişletilmesi için valvin kesilmesi  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM CERRAHİSİ TERİMLERİ Kardiyak biyopsi: Kalpten biyopsi alınması. Kardiyak masaj; Açık kalp masajı. Kardiyak transplantasyon: Kalp nakli Atriyal septal defekt onarımı: Kulakçıklar arasındaki bozukluğun / geçişin kapatılması. Ventriküler septal defekt onarımı: Karıncıklar arasındaki bozukluğun / geçişin kapatılması. Mitral komussirotomi: Darlık noktasında mitral kapakçığın açılması. Mitral valv rekonstrüksiyonu: Mitral kapakçık yetmezliğini gidermek amacıyla yapılan işlem. Mitral valvotomi: Mitral ağzı genişletme işlemi.  KARDİYOVASKÜLER SİSTEM CERRAHİSİ TERİMLERİ Perikardiyektomi: Perikardın çıkarılması. Kardiyak valv replasmanı: Uygun olmayan kapakçığın alınması ve yeni kapakçıkla değiştirilmesi. Pulmoner valvotomi: Pulmoner dolaşımı düzeltmek üzere pulmoner kapakçığın insizyonu. Koroner by-pass operasyonu: Koroner damarlar arası geçiş yolu sağlama operasyonu Tromboendarterektomi: Damar içindeki trombüsün çıkarılması. Ventriküler anevrizmektomi: Kalbin pompalama etkisini zayıflatan anevrizmanın eksizyonu.