3. Hafta - Eğitimde Amaçlar ve Toplum Eğitim ile Toplumsallaşma PDF

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ DERSİ EĞİTİMDE AMAÇLAR VE TOPLUM: EĞİTİM İLE TOPLUMSALLAŞMA Dr. Öğr. Üyesi Safter ELMAS 2023-2024 / Güz Dönemi DERS AKIŞI Eğitimde Amaçlar ve Toplum Eğitim ile Toplumsallaşma Uygulama Geçen Haftayı Anımsarken: Eğitim ve Sosyoloji İl...

EĞİTİM SOSYOLOJİSİ DERSİ EĞİTİMDE AMAÇLAR VE TOPLUM: EĞİTİM İLE TOPLUMSALLAŞMA Dr. Öğr. Üyesi Safter ELMAS 2023-2024 / Güz Dönemi DERS AKIŞI Eğitimde Amaçlar ve Toplum Eğitim ile Toplumsallaşma Uygulama Geçen Haftayı Anımsarken: Eğitim ve Sosyoloji İlişkisi (Ayhan, 2021)  Eğitim, bireyde istendik davranışların oluşmasını sağlamakla birlikte sosyalleşmenin de önemli bir aracı konumunda  Sosyoloji, bir toplumsal kurum olarak eğitimi incelerken aynı zamanda ondan yararlanır  Toplumsal düzeni sağlayan, bireyleri topluma hazırlayan ve toplumun ihtiyaçlarına göre şekillenen eğitim bir bilim olduğu kadar aynı zamanda sosyal bir olgudur  Sosyoloji, bireyler arası ilişkileri yönlendiren yasaları saptamaya çalışırken, eğitim bu ilişkilerin olması istenilen biçimde gerçekleşebilmesi için bireylerin davranışlarında yapılması gereken değişikliklerin hem neler olduğunu hem de nasıl oluşturulacağını Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985) Her ülkenin kendine göre saptadığı, yetiştirdiği insanda eğitim yoluyla ne gibi istenilen davranış değişiklikleri kazandırılabileceğini gösteren belirli ilkeler, özelliklerdir. Bu özellikler ise, bilgiler, yetenekler, beceriler, tutumlar, ilgi ve alışkanlıkları içermektedir. Eğitimin iki türlü amacı vardır: 1) Bireye yönelik amaçlar 2) Sosyo-kültürel Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Bireye yönelik amaçlar Sosyo-kültürel amaçlar  Çevresini denetimi altına almayı  Yaşam geleneğini korumak başarmak  Ulusal açıdan, ulusun bekasını sağlamak  Kendi amaçlarını tespit edebilmek  Kültürü zenginleştirmek ve  Kendisini nesnel olarak ifade etmek biçimlendirmek  Akılcı ve mantıksal davranış  Toplumun refahına uyarlanabilmek kazandırmak  Ekonomik verimi arttırmak: iyi üretici ve  Bireye iyi bir hayat kazandırmak iyi tüketici  Toplumsal hareketliliği arttırmak  Bireyde siyasal bir bilinç uyandırmak  Bedensel ve ruhsal gelişimi sağlamak  İyi vatandaş eğitimi sağlamak  Bireye iletişim becerileri kazandırmak  Toplumun yenileşmesine katkıda  Bireyde karar alma becerilerini bulunmak geliştirmek  Toplumsal yaşamın temelini anlamasını sağlamak  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 1) Uzak Amaçlar 2) Eğitimin Genel Amaçları 3) Belli Bir Okulun Amaçları 4) Bir Bilim Dalının Amaçları 5) Bir Konunun (Çalışma Alanının) Amaçları  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 1) Uzak Amaçlar Bunlar, bir ülkenin toplumsal, siyasal ve ekonomik alanlarını kapsayan genel amaçlardır. O ülkenin siyasal felsefesini yansıtırlar. Örneğin, refah devleti olma, sanayileşme, sınıfsız toplum olma, toplumsal adaleti gerçekleştirme, bağımsızlık vs. gibi. Bu amaçların özelliği, toplumun her kesimine olduğu gibi, eğitimsel amaçlara da yön vermesidir. Görüldüğü üzere bunlar bir toplumun değerlerini ve ideallerini oluşturmaktadır.  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 2) Eğitimin Genel Amaçları Bu amaçlar eğitim felsefesini yansıtırlar. Ölçülmeleri söz konusu olmayıp, eğitim sistemine yön verirler. Bunlar o toplumun değer ve ideallerini aksettirirler. Bunlara uzak amaçların yorumu gözüyle bakılabilir. Uzak amaçlara dönüktürler.  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 3) Belli Bir Okulun Amaçları İlk okul, orta okul v.s. gibi. Bunlar, adı geçen okulun işlevini yansıtır. Daha özeldirler. Genel amaçlar çerçevesi içerisinde kalınarak, o okulun yetiştireceği insan gücünün niteliği göz önüne alınarak tespit edilir. Kuşkusuz okulun amaçları da bir önceki eğitimin genel amaçları ile tutarlılık arz edecektir. Bu amaçlar belli bir okuldaki yetiştirici eylem alanlarının neler olacağını tayin etmekte işimize yarar.  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 4) Bir Bilim Dalının Amaçları Konu alanını gösterir. Tarihin, coğrafyanın, biyolojinin amaçları gibi. Bu ve son amaç Özel Amaçlar olarak adlandırılmakta olup, öğrenciye kazandırılması uygun görülen özelliklerdir.  Eğitimde Amaçlar (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Eğitimde Amaçlar Hiyerarşisi 5) Bir Konunun (Çalışma Alanının) Amaçları Dersin ayrı ayrı konularının amaçları. Belli bir konudaki eylemleri kapsar. Bunları öğretmen, kendi kavrayabildiği oranda tespit eder. Üniteler halinde her konunun ayrı ayrı amaçlarının tespit edilmesidir. Bunlar davranışa çevrilir.  Eğitimde Amaçların Gruplandırılması (Tezcan, 1985; Taş Çetin, 2018) Bloom‘a göre eğitim amaçları üç kategoride düzenlenir Bilginin edinilmesi, tanınması, Duygusal yaşama ilişkin Motor becerilere ilişkin amaçlar entelektüel yeteneklerin tatbikine amaçlar (ilgilerde, dönük amaçlar tutumlarda, değerlerde)  Eğitim ve Toplumsallaşma (Taş Çetin, 2018) Sosyologlar sosyalleşmeyi ikiye ayırır: Birincil sosyalleşme İkincil sosyalleşme (erken çocukluk döneminde aile (okul gibi eğitimi kurumları, meslek içinde veya küçük arkadaş grupları grupları ve kitle iletişim araçları içinde) çerçevesinde meydana gelen bir Bilgi, dil, motivasyon, duygu ve sosyalizasyon biçimi) heyecana yönelik çocuğu Okul, dernek, komşular ve yönetsel şekillendirerek topluma uyumlu hale birimler aracılığıyla gerçekleşen getirme. sosyalleşme ise ikincil sosyalleşme Aile ve küçük arkadaş grupları olarak tarif edilir. Buradaki birimler içerisinde gerçekleşen sosyalleşme ise ikincil sosyalleşme kümeleri birincil sosyalleşme sürecidir ve olarak kabul edilir. buradaki organizasyonlar birincil sosyalleşme kümeleri olarak kabul  Eğitim ve Toplumsallaşma (Taş Çetin, 2018) o Sosyalleşme, insanın biyolojik bir varlık olmaktan çıkıp toplumla bütünleşmesi, kişilik kazanmasıdır, topluma uyum sağlama yeteneği kazandığı bir öğrenme sürecidir. o İnsan diğerleri olmadan, ne konuşmayı ne yürümeyi ne de beslenmeyi öğrenebilir, vahşi bir hayvandan farksız olur. o Hayatta kalması için topluma uyum sağlaması, toplumun üyesi olma anlamında sosyalleşmesi gerekir. o Her yeni ortama ayak uydurmak için bukalemunvari bir biçimde değişmek zorunda kalır.  Eğitim ve Toplumsallaşma (Taş Çetin, 2018)  Sosyalleşme, bireyin bir sosyal gruba katılması olgusudur.  Birey bir gruba girerken o grupta geçerli olan sosyal normları, o grup içinde girişte ve ilerde alacağı rolleri, ulaşacağı sosyal mevkileri, bu rol ve yerlerin kendisinden beklenen davranış ve yetenekleri, grubun kültürünü oluşturan değerleri ve inançları öğrenip benimsemelidir.  Kişi eğer içinde yaşadığı sosyal-kültürel kural ve değerleri iyice benimser, kendi şahsiyet yapısını onun üzerine kurar, kendi iç-kontrol  Eğitim ve Toplumsallaşma Eğitim ile Toplumsallaşma Çocukluğun özerkliği azalır, sorumluluğu artar. Çocuklar ve ergenler genellikle eğitim ortamında vaaz edileni, temsil edileni, normal kabul edileni, gösterileni uygulamaya yönelirler. Çocuk istendik tutum ve davranışları yerine getirdikçe eğitim ortamındaki kişiler tarafından “onay” kazanmaya başlar; bu şekilde toplumsal kültüre maruz kalır, öğrenir, uygular ve kültürel (Kimmel, 2008, s. 6; Sancar ve Göç-Bilgin, 2021; Connell, 2008b;  Eğitim ve Toplumsallaşma (Taş Çetin, 2018) Sosyalleşme olgusu doğumdan hemen sonra başlar; bireyin toplumda geçerli olan değerleri, inançları, vaziyet alışlarını, davranış kalıplarını öğrenip özümsemesi, çocukluk ve gençlik döneminde girdiği gruplarda geçerli değer, tavır ve rol beklentilerine göre “ben”i kaybetmesi ve “sosyal-kültürel şahsiyetini” kazanması ile devam eder. Uygulama Bu okula yeni geldiniz 1- Okula evrak kayıt döneminde geldiğinizde duygu ve düşünceleriniz nasıldı? 2- Bugün üçüncü haftanız. Şu anki duygu ve düşünceleriniz neler? 3- Önümüzdeki süreçte bölümden, fakülteden ve üniversiteden beklentileriniz neler?  NELERE DEĞİNDİK? Eğitimde Amaçlar ve Toplum Eğitim ile Toplumsallaşma Uygulama