2024 Fetihname Hakimlik Sınavı Hazırlık Bilgileri (PDF)

FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 OKUMADAN SINAVA GİRMEYİN!!!! İSLAMİYET ÖNCESİ TÜR...

FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 OKUMADAN SINAVA GİRMEYİN!!!! İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER Türk adının anlamı Kaşgarlı Mahmut’a göre Olgunlaşma, Wilhelm Thomsen Orhun Kitabelerinde “Türk” sözünü “kudret, kuvvet” anlamında ele almıştır. Ziya Gökalp'e göre Töre Nizam Sahibi Türklerin en eski kültürü Afanesyova Bozkırın kuyumcuları, Tomris Hatun İskitler Herodot’un Türk başbuğu Modova dediği Alp er Tunga Altın Elbiseli Adam Heykeli İskitler Pazırık Halısı Asya Hunları İlk madeni para Asya Hun (yeni bilgi MEB) Almanların Nübelüngen Destanında “Yüce Kavimlerin Efendisi Etzel” Attila’dır. DİKKAT** Anadolu’ya ilk Türk akınları Uldız döneminde Avrupa Hunları Bizans’la Margus Anlaşması Avrupa Hunları Göktürkler Aşina Soyundan gelir. Göktürklerin para yerine kullandığı ipek parçaları Kamdu denir. II. Göktürk adı yarmak para- İşbara Kağan dönemi Uygur tapınaklarına Stupa, ressamlarına Bedizci, öğretmenlerine Bahşi denir. Kağıt, matbaa, çinicilik, vitray, minyatür, Fresk Uygurlarındır. Manas Destanı, Yenisey Anıtları Kırgızlar Codex Comanicus sözlüğü Kuman (Kıpçaklar) DİKKATT POTANSİYEL SORUDUR.***** Rusların İgor Destanında geçen Türkler Kıpçaklar İlk semavi dine inanan Musevi Hazarlar Uygur, Türgiş ve Hazarlar yerleşik hayata geçtiler. Peçenekler Kurultaya Komenton demiştir. Peçenekler, Oğuzlar ve Kıpçaklar Bizans’ta paralı askerlik yaptılar İstanbul’u ilk kuşatan Juan Juanlar yani Avarlar, ikinci kez kuşatan Bulgarlar İlk Hristiyan olan Avarlar, ilk Müslüman olan Karluklardır. Devlet işlerinin görüşüldüğü yere Kurultay, Toy, Kengeş vs denir. Kurultaya katılanlara Toygun denir. Kurultayda boyların oturma sırasına Orun denir. Oksızlık, bağımsızlık demektir.***** Türklerde Töre denilen sözlü hukuk vardır. İlk yazılı hukuk kurallarını Uygurlar yaptı. Kutadgu Bilig’de devlet, dört sembolik kişilik üzerinden anlatılmıştır. Bunlar; Kün Togdı (hükümdar, kanun, adalet); Ay Toldı (mutluluk, saadet); Odgurmış (akıbet, hayatın sonu); Ögdülmiş (akıl, zeka) Adalet teşkilatı “könilik“ olarak ifade edilmiştir. Kadınlara düşen miras hakkına kalıng denir. ***** Kadının kocası öldüğünde kocasının kardeşi ile veya baba öldüğünde erkek çocuğun üvey anne ile evlendirilmesine Levirat denir. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 1 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Türklerde sosyal yapı, Oğuş, Urug, Boy, Budun, İl şeklindedir. Çav, Böz, Kuanpo Uygur paralarının isimleridir. Yaradılış Destanı Yakut Türklerine aittir. Dede Korkut Hikâyeleri Oğuz - Kıpçak mücadelesini anlatır. TÜRK İSLAM TARİHİ İLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER İlk Müslüman Türk topluluğu Karluklardır. Orta Asya'da kurulan ilk Türk İslam devleti Karahanlılardır. İslam’ı devlet dini olarak kabul eden İlk devlet İtil Bulgarlarıdır. Mısırda kurulan ilk Türk İslam devleti Tolunoğullarıdır. İlk Türk medresesi Karahanlılar’a ait Semerkant (Tabgaç Han) medresesidir. İlk burslu öğrenci sistemi Karahanlılardadır. Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig eseri ilk Türk İslam eseridir. Uygur Alfabesi ile yazılmıştır. Uluğ Buğra Han'a sunulmuştur. Bu eser bir siyasetnamedir. Kaşgarlı Mahmud'un Divanı Lügatit Türk eserinde ilk dünya haritası vardır. Abbasi Halifesi Ebul Kasım Abdullah'a göndermiştir. Türk kelimesini olgunlaşma olarak ifade eder. Karahanlı Devleti İlek Hanlığı ve Afrasyablar Devleti olarak da bilinir. Tarihçi Utbi, Gazneliler döneminde yaşamış Tarihi Yemin eserini yazmıştır. ***** Güney Afganistan’da bulunan Zafer Kuleleri Gaznelilere aittir. Sultan ve padişah unvanlarını ilk defa Gazneliler kullanmıştır. Sultanı Azam unvanını ilk defa Selçuklu Melikşah kullanmıştır. Doğunun ve batının sultanı Tuğrul Bey kullanmıştır. Ebul feth unvanını Alparslan kullanmıştır. **** Nizamiye Medreseleri dünyanın ilk üniversitesidir ve şafii mezhebine göre eğitim verip Hasan Sabbah'ın haşhaşileri ile mücadele etmek için de açılmıştır. Nizamülmülk siyasetname adlı eseri yazmıştır. İkta sistemini, Fütüvvet (Esnaf) teşkilatını B. Selçuklu kurmuştur. Anadolu’nun ilk camisi Diyarbakır Ulu cami ve Diyarbakır surları Artuklularındır. 2014’te UNESCO dünya mirası listesine alınmıştır. Divriği Ulu Cami Mengüceklerindir. 1985’te UNESCO dünya mirası listesine alınmıştır. Anadolu’nun ilk medresesi Yağıbasan Medresesi Danişmentlilerindir. Tolunoğlu Ahmet’in kurduğu sağlık kompleksine Maristan denir. Selahaddin Eyyubi Hıttin Savaşında Kudüs’ü haçlılardan almıştır. DİKKAT ***** Ed Devletü Türkiye Memlükler için kullanılır. Memlükler Tarihte Moğolları durduran tek devlettir. (Ayn Calut Savaşı) *** Moğollardan Altınorda Devleti Rusları güneye indirmemiş ve Türkleşmiştir. Halifeyi koruma altına alan devletler Gazneli, B. Selçuklu ve Memlüklerdir. Memlüklerde hanedan anlayışı yoktur. Her komutan başa geçebilir. Selçuklularda halkın şikayetlerinin dinlendiği divana Divanı Mezalim denir. Atabeylik sistemi B. Selçukluda başlamıştır. Örfi davalara bakan kişiye Emiri Dad denir. ************** Şeri davlara bakan kişiye Kadıl kudat denir.*** Askeri davalara bakan kişiye Kadıleşker denir. Devşirme sistemini Karahanlı başlatmıştır. (Guleman-ı Saray) Asarı Bakiye adlı eseriyle ünlü Gazneli Mahmud'un sarayımın güneşi dediği kişi Biruni dir. * Yıldızlar cetveli eseri Ali Kuşçunun hocası Uluğ Beyindir.*** Muhakemetül Lügateyn eserini Ali Şir Nevai yazmıştır.*** FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 2 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 ANADOLU SELÇUKLU VE II. BEYLİKLER İLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER Anadolu Selçuklu kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şahtır. I. Mesut döneminden itibaren Anadolu’ya “Turkia” denilmiştir. II. Kılıçarslan Miryokefalon Savaşında Bizans’ı yenerek Anadolu’yu kesin Türk yurdu yapmıştır.*** Anadolu’nun ilk kervansarayı Alay Handır**** I. Gıyaseddin Keyhürev Antalya’yı almıştır. Anadolu Selçuklunun ilk tersanesi I. İzzeddin Keykavus döneminde Sinop’tadır. Alaaddin Keykubat yabancı tüccarlara sigorta uygulaması yapmış ve düşük gümrük vergisi uygulamıştır. Anadolu Selçuklu, Kösedağ Savaşında İlhanlı Hülagüye yenilerek yıkılma sürecine girmiştir. Ahi Teşkilatında fiyat belirlenmesine Narh kesmek denir. Fiyat belirleyen kişiye Ehli Hibre denir.*** Ahi teşkilatında dükkan açma izni verilmesine Gedik sistemi denir. ******* Usta kalfa belgesine icazetname denir.*** Bacıyanı Rum ahilerin kadın koludur. Anadolu Selçuklunun ilk medresesi Kayseri’de Koca Hasan Medresesidir.*** Kayseri’deki Gevher Nesibe Şifahanesi Anadolu’nun ilk hastanesidir. ******* Kırşehir’deki Cacabey Medresesi Anadolu’nun ilk rasathanesidir. Anadolu’da tasavvufun kurucusu Muyiddin İbnül Arabidir.******* Selçuklu Şehnamesini yazan Anadolu’da divan edebiyatının kurucusu Hoca Dehhanidir. *** Makalat Hacı Bektaşi Velinin eseridir.*** Mektubat, Fih ü Mafih, Mesnevi Mevlana’nındır.**** Risaletün Nushiye Yunus Emre’nindir.***** Osmanlıya katılan ilk beylik Karesioğullarıdır. Osmanlıya katılan son beylik Dulkadiroğullarıdır. Kuranı Kerimi Türkçeye çeviren ve Dede Korkut Hikayelerini yazılı hale getiren Akkoyunlu Uzun Hasandır. *********** DİKKAT Türkçeyi resmi dil ilan eden Karamanoğullarıdır. Osmanlıya çeyiz olarak katılan Germiyanoğullarıdır. Garipname adlı eseriyle ünlü Aşık Paşa Eretna Devleti vatandaşıdır. OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜRLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER Divan kararlarının yazıldığı defterlere Mühimme Defterleri denir.***** Arazi kayıtlarının tutulduğu defterlere Tahrir Defterleri denir. Sadrazam orduyu yönetirse serdarı ekrem denir. Şeyhülislam makamına Babı Meşihat denir. Mahkeme kayıtlarına kadı sicilleri denir. Garimüslimlere uygulanan hukuka zımmi hukuk denir. ******* Kadılara yardımcılık yapan kişiye Naip denir. Kadıların miras taksiminde yardımcılarına Kassam denir. Mahkemelerde davalı ve davacıyı mahkeme huzuruna getirmekle görevli kişiye Muhzır denir. Yargılama sırasında şuhûdü’l-hâl denen bir grup güvenilir insan mahkemede hazır bulunur. Tımarlı sipahinin beslediği askere cebelü denir. Geliri iltizamla toplanan ve doğrudan hazineye giden topraklara mukataa denir. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 3 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Olağanüstü durumlarda alınan vergilere Avarız denir. Küçükbaş hayvanlardan alınan vergilere Ağnam denir. Yönetici sınıfta en güçlüsü seyfiye yani yönetici sınıftır. İlmiye sınıfında kadıasker, şeyhülislam, müderris, kadı ve nakibüleşraf vardır. Nakibüleşraf Hz. Peygamber soyundan gelenlerin kayıtlarını tutar. İlk resim sergisini Şeker Ahmed Paşa açmıştır. Huzur, Cami Önü, Kuran Okuyan Kız gibi resimler Osman Hamdi Beye aittir. ***** Ayın bir bölümüne NASA, Ali Kuşçunun adını vermiştir. Davudı Kayseri Medresesi Orhan Bey döneminde İznik'te açılmıştır. Osmanlının ilk medresesidir. Sahnı Seman medreselerini Fatih açmıştır. Medrese bölümlerine Sahn denir. Darülkurra hafız yetiştiren okuldur. Darülelhan müzik okuludur. DİKKAAATTTTT OSMANLI SİYASİ TARİHLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER OSMANLI KURULUŞ DÖNEMİ Süleyman Şah Türbesi Fırat operasyonu ile getirilip Suriye Eşme köyüne defnedilmiştir. Koyunhisar (Bapheon) Savaşı 1302 - Bizans’la ilk savaş Sırpsındığı Savaşı 1364 - Haçlılarla ilk savaş I. Kosova Savaşı 1389 - İlk meydan savaşı Ankara Savaşı 1402 - Fetret Devri II. Kosova Savaşı 1448 - Balkanlar kesin Türk yurdu OSMANLI YÜKSELME DÖNEMİ İstanbul’un Fethi 1453 – Kayzer- i Rum – Fatih. Osmanlı Ortodoksların koruyucusu. Çaldıran Savaşı 1514 - Şii tehdidi geçici olarak ortadan kaldırıldı. Turnadağ Savaşı 1515- Anadolu kesin Türk yurdu Ridaniye Savaşı 1517 - Halifelik - kutsal emanetler – Baharat Yolu İstanbul Ant 1533 - Avusturya ile ilk ant. Amasya Ant 1555 - İran’la ilk ant Preveze Deniz Savaşı 1538 - En büyük deniz zaferi OSMANLI DURAKLAMA DÖNEMİ (17.YY) Ferhatpaşa Ant 1590 - Doğuda en geniş sınırlar Kasrı Şirin Ant. 1639- Bugün ki Türk - İran sınırı Bucaş Ant 1672 - Batıda en geniş sınırlar Karlofça Ant 1699 - Osm. ilk kez toprak kaybetti. Gerileme başladı. OSMANLI GERİLEME DÖNEMİ (18.YY) Pasarofça Ant. 1718 - Osmanlı batının üstünlüğünü kabul etti. Batılılaşma başladı. (Lale Devri) Küçük Kaynarca Ant. 1774 - 18. Yy. en ağır antlaşmasıdır. Osmanlı ilk kez savaş tazminatı ödedi. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 4 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 - Osmanlı Rusya’ya kapitülasyon verdi. Kırım bağımsız olacak. - Osmanlı Ortodoksların koruyuculuğunu Rusya’ya verdi. OSMANLI DAĞILMA DÖNEMİ (19.YY) Bükreş Ant 1812 - Sırplara imtiyaz Edirne Ant 1829 - Yunan bağımsız Hünkar İskelesi Ant. 1833 - Boğazlar sorunu başladı. Balta Limanı Ant. 1838 – İng. kapitülasyon verildi. - Osm. Avrupa’nın açık pazarı haline geldi. - Yedi Vahid usulü kaldırıldı. Paris Ant. 1856 - Osmanlı Devletine yenik devlet muamelesi Berlin Ant. 1878 - Osmanlıcılık yürümedi. İslamcılık başladı. - Ermeni meselesi başladı - I. Meşrutiyet sona erdi. İstibdat başladı-sıkıyönetim - 19. yy ın en ağır antlaşması Berlin’den sonra çöküş başladı. - Osmanlı Almanya’ya yakınlaştı. 20. YY. BAŞLARINDA OSMANLI – İnkılap Tarihi Başlıyor. Yunan - Girit’i işgal etti 1908 Avusturya - Bosna’yı işgal 1908 Bulgaristan bağımsız 1908 Trablusgarp Savaşı 1911 I. Balkan Savaşı 1912 II. Balkan Savaşı 1913 I. Dünya Savaşı 1914 - 1918 Kurtuluş Savaşı 1918 - 1922 OSMANLI ISLAHAT HAREKETLERİ İLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER 17. Yüzyıl (Duraklama) Sancağa çıkma usulünü kaldıran III. Mehmet’tir. Ekber- Erşad sistemini getiren I. Ahmet’tir. Kafes sistemiyle tahta geçen ilk padişah I. Mustafa’dır. Yeniçeri Ocağını ilk defa kaldırmayı düşünen Genç Osman’dır. Haremden evlenme geleneğini bozan Genç Osman’dır. Devletin durumu ile ilgili ilk defa rapor hazırlatan 4. Murattır. ******** Koçi bey, hoca Saadettin Efendi ve Katip Çelebi rapor hazırlamıştır. Bağdat Fatihi olarak bilinen ve bugünkü İran sınırını Kasrı Ant. çizen 4. Murattır. **** Tarhuncu Ahmet Paşa ve Köprülü Mehmet Paşa 4. Mehmet’in sadrazamlarıdır. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 5 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Osmanlıda ilk denk bütçeyi hazırlayan Tarhuncu Ahmet Paşadır.********* Köprülü Mehmet Paşa şartlı sadrazamlığı kabul etmiştir. Köprülüler için devlete duraklama döneminde yükselme yaşattılar denilmiştir. 17. Yüzyılda sadece askeri ve mali ıslahat yapılmıştır ve Avrupa etkisi yoktur. 18. Yüzyıl (Gerileme) Lale Devri padişahı III. Ahmed, sadrazamı Damat İbrahim Paşadır. Şairi Nedim, minyatürcüsü Levnidir. Lale Devrinde ilk kez batılı ıslahat yapılmıştır. Fransa’dan Rokoko, İtalya’dan Barok mimari tarz gelmiştir.***** Batı tarzı ilk mimari eser 3. Ahmet çeşmesidir. İran’dan çiçek aşısı bu dönemde gelmiştir. İlk özel matbaa bu dönemde kurulmuştur. Matbaada basılan ilk eser Vani Efendinin Vankulu lügatidir. Lale Devrinde askeri ıslahat yoktur. Lale Devri Patrona Halil isyanı ile sona ermiştir. I. Mahmud batıdan ilk defa uzman getiren padişahtır. ********** Komte de Boneval Humbaracı Ahmet Paşa ismiyle ıslahatlar yapmıştır. Batı tarzı ilk okul Hendesehane kurulmuştur. I. Abdülhamid, Mühendishanei Bahri hümayunu kurmuştur. I. Abdülhamid, iç borçlanmaya gitmiştir. Esham sistemi denir. Yeniçerileri kontrol altına almaya çalışmıştır. Yöneticiler için Müslüman olma şartını kaldırmıştır. III. Selim ıslahatlarına nizamı cedit denir. Nizamı cedit ordusu batı tarzı ilk ordudur. Selimiye ve levent kışlalarını yaptırmıştır. Fransızcayı askeri okullarda zorunlu yapmıştır. 3. Selim İlhami mahlasıyla şiirler yazmıştır. Mühendishanei Berri hümayun kurulmuştur. Kabakçı Mustafa isyanı ile tahttan indirilip öldürülmüştür. 19. Yüzyıl (Dağılma) II. Mahmud II. Mahmud Ayanlarla Senedi İttifak imzalayarak tahta geçmiştir. Senedi İttifak ile ilk defa padişah otoritesi sarsılmıştır. II. Mahmud döneminde ilk defa yönetim ve hukuk alanında ıslahat yapılmıştır. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 6 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Divanı Hümayun kaldırılarak nazırlıklar (bakanlıklar) oluşturulmuştur. İlk milli marş ve ilk nüfus sayımı yapılmıştır. Muhtarlıklar bu dönemde kurulmuştur. Tımar sistemi bu dönemde kaldırılmıştır. İlköğretim ilk defa zorunlu yapılmıştır. (Yalnızca İstanbul’da) Batı tarzı ortaokul ve liseler açılmıştır. Yeniçeri ocağı kaldırılıp Asakiri Mansurei Muhammediye ordusu kurulmuştur. İlk yerli kumaş fabrikası kurulmuştur. (Çuha imalathanesi) Memurlara fes, pantolon ve setre giyme zorunluluğu getirilmiştir. Memurlara maaş bağlanmış başka işle uğraşmaları yasaklanmıştır. İlk resmi gazete Takvimi Vekayi çıkarılmıştır. Tanzimat Dönemi (1839-1876) Abdülmecid Tanzimat Fermanıyla ilk defa kanun üstünlüğü kabul edilmiştir. Vergi adaleti sağlanmıştır. Askerlik vatan hizmeti haline getirilmiştir. Osmanlının tek kağıt parası kaime bastırılmıştır. 1840’ta tüm tebaayı ilgilendiren Ceza Kanunnamesi hazırlanmıştır. 1850’de Ticaret Kanunu Fransa’dan alındı. 1855 Rüşvetin Önlenmesi Nizamnamesi Fransa’dan alınmıştır. Batıdan ceza ve ticaret kanunları alınmıştır. Modern eğitim sistemi için Encümeni Daniş kurulmuştur. İlk telgraf hattı çekilmiştir. Islahat fermanı ile azınlıklara geniş yetkiler verilmiştir. Yabancılara banka şirket okul açma izni verilmiştir. 1858’de Arazi Kanunnamesi yapıldı. Kuleli olayı ile Abdülmecid tahttan indirilmeye çalışılmıştır. 1861’de Usul-i Muhakeme-i Ticarete Dair Nizamname (Ticaret Usul Kanunu) Fransa’dan alınmıştır. Abdülaziz Kanunların yayınlandığı Düstur dergisi çıkarılmaya başlanmıştır. 1863’te Ticaret-i Bahriye Kanunnamesi (Deniz Ticaret Kanunu), Fransa’nın yanında, Hollanda, Sardunya, Prusya gibi ülkelerin düzenlemelerinden de yararlanılarak, kabul edilmiştir. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 7 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Memleket sandıkları kurulmuştur. Vilayet Nizamnamesi ile taşra teşkilatı yeniden düzenlenmiştir. 1864’te Vilayet Nizamnamesi ile Nizamiye mahkemeleri ve Savcılık (Müddei Umumi) kurulmuştur. 1868’te Şurayı Devlet (Danıştay) kurulmuştur. 1869’da Divanı Ahkamı Adliye (Yargıtay) kurulmuştur. 1869-1876 tarihleri arasında Ahmet Cevdet Paşa Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye’nin kitaplarını hazırlamıştır. 1870’de ilk baro yabancılar tarafından kurulmuştur. Şeker Ahmet Paşa ilk resim sergisini açmıştır. Mahkeme kararlarının yayımlandığı gazete Ceridei Mehakim’dir. ***** 1875’de avukatlık kurumu, Osmanlı hukukuna kesin olarak girmiştir. NOT: Tanzimat dönemi padişahları Abdülmecid, Abdülaziz ve V. Murattır. II. Abdülhamid Tersane Konferansı I. Meşrutiyetin ilanını hızlandırmıştır. I. Meşrutiyetin ilanı ile ilk defa Anayasal düzene geçilmiş, ilk defa parlamento açılmış ve halk ilk kez yönetime katılmıştır. II. Abdülhamid 93 Harbi yenilgisinden sonra meclisi fesh etmiş ve meşrutiyet sona ermiştir. Jön Türkler Çırağan Baskını ile II. Abdülhamid’i tahttan indirmeye çalışmışlardır.****DİKKAT 7-8 Hasan Paşa darbenin önlenmesinde çok önemli bir yere sahiptir. I ve II. Meşrutiyet arasındaki döneme İstibdat dönemi denilmiştir. Bu dönemde Darülaceze açılmıştır.***** 1878’de ilk Osmanlı barosu kuruldu. 1879’da Usul-i Muhakeme-i Hukukiye Kanunu (Hukuk Muhakemeleri Usulü) çıkarılmıştır. 1879’da Usul-i Muhakemat-ı Cezaiye Kanunu (Ceza Muhakemeleri Usulü) çıkarılmıştır. Berlin Bağdat Demir yolu yapılmıştır. Hicaz Demir yolu yapılmıştır. İlk Tramvay hattı yapılmıştır. Marmaray II. Abdülhamid’in projesidir. İlk istihbarat teşkilatı kurulmuştur. İttihat ve Terakki Cemiyetinin baskıları ile II. Meşrutiyet ilan edilmiştir. II. Meşrutiyete karşı 31 Mart Olayı çıkmıştır. İttihatçı Harekât ordusu Selanik’ten gelerek isyanı bastırmıştır. Mustafa Kemalin ilk siyasi olayıdır. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 8 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 II. Abdülhamid tahttan indirilmiş ve V. Mehmet Reşat tahta çıkarılmıştır. Kanunuesasi değişiklik yapılarak yürürlüğe girmiştir. İlk defa parti kurulmasına izin verilmiştir. İttihatçılar Birinci Balkan Savaşı sırasında Babı Ali Baskını ile hükümeti de değiştirmişlerdir. Bu olay Türk tarihindeki ilk hükümet darbesidir. Darüleytam (Yetimler Yurdu), Darülelhan (Müzik Okulu), Darülbedayi (Tiyatro) İttihatçılar döneminde kurulmuştur.***** İNKILAP TARİHİ İLE İLGİLİ ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER (6 soru) 20. YY. BAŞLARINDA OSMANLI – İnkılap Tarihi Başlıyor. Yunan - Girit’i işgal etti 1908 Avusturya - Bosna’yı işgal 1908 Bulgaristan bağımsız 1908 Trablusgarp Savaşı 1911 I. Balkan Savaşı 1912 II. Balkan Savaşı 1913 I. Dünya Savaşı 1914 - 1918 Kurtuluş Savaşı 1918 - 1922 Türk İnkılabı hem bağımsızlık hem egemenlik mücadelesidir. Osmanlıcılığı savunanlar; Genç Osmanlılar (Mithat Paşa, Namık Kemal, Prens Sebahattin vs. İslamcılık fikrini savunanlar; Mehmed Akif, İskilipli Atıf, Said Halim Paşa vs Türkçülüğü savunanlar; Ziya Gökalp, Mehmed Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin vs II. Meşrutiyet İttihat ve Terakki Cemiyetinin baskısıyla ilan edilmiştir. II. Meşrutiyetin ilanını hızlandıran gelişme Reval Görüşmeleridir. 31 Mart Vakası Meşrutiyet rejimine karşı çıkmış ilk isyandır. Harekat ordusu isyanı bastırmıştır. Mustafa Kemal’in ilk siyasi olayıdır. Türk Tarihinin ilk partisi İttihat ve Terakki Fırkasıdır. Kuzey Afrika’da kaybettiğimiz son toprak parçası Trablusgarbdır. Mustafa Kemal'in emperyalizme karşı ilk savaşı Trablusgarbdır. Mustafa Kemal Trablusgarb’da Derne ve Tobruk’ta başarılı mücadeleler vermiştir. Mustafa Kemal Trablusgarb'a Şerif Bey takma adıyla Tanin Gazetesi yazarı olarak gitmiştir. Trablusgarp Savaşı’nda Kuloğulları teşkilatının büyük katkıları olmuştur.***** Balkan Savaşları sırasında Hamidiye Kahramanı Rauf Orbaydır. ***** Balkan Savaşları sırasında Edirne Müdafii Şükrü Paşadır. **** FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 9 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Balkan Savaşları’nda Edirne Fatihi Enver Paşa’dır. Necati Cumalı'nın Balkan Savaşlarını anlattığı eseri Viran Dağlardır.*** Balkanlarda kaybedilen son toprak Arnavutluk’tur. ***** Balkan Savaşlarında kaybedilen yerler; Batı Trakya, Makedonya, Arnavutluk, Ege adaları fiilen Girit resmen kaybedildi. ****** Türkler ilk defa Balkan savaşlarından sonra Balkanlarda azınlık durumuna düştüler. I. Dünya Savaşı'nda tek taraf değiştiren devlet İtalya’dır. Birinci Dünya Savaşına en son katılan devlet Yunanistan'dır. Osmanlının savaşa girmesine sebep olan gemiler Goben ve Breslav gemileridir. Kafkas cephesi ve kanal cephesi taarruz cepheleridir. Turancılık fikrinin yürümeyeceği Kafkas Cephesinde anlaşılmıştır. 1915 Tehcir Kanunu Kafkas cephesi sırasında çıkarılmıştır. En uzun süren cephe Kafkas Cephesidir. Mustafa Kemal 16. Kolordu Komutanı olarak Kafkas Cephesinde Muş ve Bitlisi almıştır. Hicaz Yemen Cephesinde Çöl Kaplanı Medine Müdaafii Fahreddin Paşa'dır.****** Irak Cephesinde Kutül Amare Kahramanı Halil Kut Paşa'dır.*** Falih Rıfkı Atay, Zeytindağı eserinde Filistin Cephesini anlatır. Mustafa Kemal'in en son görev yaptığı cephe Suriye Cephesidir. Burada Yıldırım Orduları Grup Komutanıdır.******* Mustafa Kemal Çanakkale’de Anafartalar Kahramanı olarak tanınmıştır.***** Kazım Karabekir Çanakkale’de Alçıtepe Kahramanı olarak tanınmıştır.***** Çanakkale cephesi ilk kapanan ve tek kazandığımız cephedir.*** 18 Mart Kahramanı olarak bilinen kişi Cevat Çobanlıdır.***** DİKKATT Savaş sırasında imzalanan en kapsamlı gizli anlaşma Sykes Picottur. ABD başkanı Wilson savaş sonunda yapılacak anlaşmanın prensiplerini Wilson İlkelerinde ortaya koymuştur. Osmanlı Devleti adına Mondros'u Rauf Orbay imzalamıştır. Mondros imzalandığı sırada Osmanlı Hükümeti başkanı Ahmet İzzet Paşadır.***** Rauf Orbay Cehennem Değirmeni eserinde Mondros’u anlatır.**** Mondros Ateşkesi Agemennon Zırhlısında imzalanmıştır. Mondros’tan sonra ilk işgal edilen yer Musul’dur.*** İşgale ilk tepki Hatay Dörtyol’da olmuştur. İşgallere karşı kurulan ilk cemiyet Trakya Paşaeli Cemiyetidir. Edirne Kongresi’ni düzenlemiş ve Paris Konferansı’na heyet gönderen tek milli cemiyettir. İşgale ilk tepki gösteren cemiyet Kilikyalılar Cemiyetidir. Sadece basın yayın mücadelesi veren ulusal olan cemiyet Milli Kongre Cemiyetidir. İstanbul’dan Anadolu’ya silah kaçıran Gizli Karakol ve Mim Mim Cemiyetidir. Mustafa Kemal Mondros imzalanırken en son Suriye cephesindeydi. İstanbul’a dönerek Gizli Karakol Cemiyetinin organize ettiği toplantılara katıldı. Fethi Okyar ile beraber Minber Gazetesi'ni çıkarmaya başladı.****** 9. Ordu müfettişi olarak Samsuna gönderildi. Samsun Raporunda işgallere tepki gösterdi. Havza Bildirisi düşmana karşı millete Mustafa Kemal'in ilk direniş çağrısıdır. Amasya Genelgesinde kurtuluş savaşının sebebi amacı ve yöntemi açıkça belirtilmiştir. Amasya Genelgesinde Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuad Cebesoy’unda imzası vardır. *** “İstanbul Anadolu’ya hakim değil tabidir” sözü Amasya’da söylendi. Mustafa Kemal Amasya Genelgesinden sonra askerlik ve müfettişlik görevlerinden istifa etti. İstifa ederken rütbesi tümgeneraldir. **** Erzurum Kongresi bölgesel kararları ulusaldır. Mustafa Kemal halkın oyuyla ilk defa burada seçilmiştir. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 10 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Manda ve himaye ilk defa Erzurum’da reddedildi. *** Misakı milli sınırlarından ilk kez Erzurum’da söz edildi. Mebusan Meclisi’ne toplanma çağrısı yapıldı. Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinde milli egemenlik savunulmamıştır. Alaşehir Kongresinde tam bağımsızlıkta savunulmamış, manda savunulmuştur.**** Sivas Kongresi ulusal bir kongredir. Başkanlık ve manda himaye konularında tartışma yaşanmıştır. “Ya İstiklal Ya Ölüm” parolası Sivas’ta söylendi. Bütün cemiyetler Sivas’ta birleştirildi. Sivas Kongresinden sonra Temsil Heyeti İradei Milliye Gazetesini çıkardı. İstanbul hükümetinin istifa etmesi temsil heyetinin ilk başarısıdır. Ali Fuad Paşanın batı cephesi komutanlığına atanması temsil heyetinin ilk yürütme yetkisidir. General Harbourd Raporu Ermeni iddiaları üzerine hazırlanmıştır.** Milli Mücadelenin ilk yayın organı İradei Milliye Gazetesi **** TBMM'nin yarı resmi yayın organı Hakimiyeti Milliye’dir.**** İstiklal Marşı ilk defa Hakimiyetimilliye Gazetesinde yayınlandı.****** DİKKAT SORU Anadolu Ajansını Halide Edip ve Yunus Nadi kurdular. ****** Albayrak Gazetesi Erzurum’da çıkarılmıştır. Amasya görüşmelerine İstanbul Hükümeti adına Salih Paşa katıldı. Amasya görüşmelerinde İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini ve Anadolu Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyetini resmen tanıdı. Amasya Görüşmelerinde Mustafa Kemal ve Salih Paşa meclisin toplanacağı yer konusunda anlaşamadılar. ***** Osmanlı Mebusan Meclisi seçimlerinde Mustafa Kemal Erzurum Milletvekili seçildi. ****** Osmanlı Mebusan Meclisi Başkanlığına Reşat Hikmet Bey seçildi. (Celaleddin Arif değill) Reşat Hikmet ölünce Celaleddin Arif meclis başkanı oldu. Misakımilli Osmanlı Mebusan Meclisinin kabul ettiği son kararlardır. Misakımillî’de Milli bağımsızlıktan söz eder. Kesinlikle milli egemenlik yoktuuuurr.***** İstanbul’un işgalini Mustafa Kemale telgrafçı Manastırlı Hamdi Bey haber verdi. İstanbul’un işgaline karşı temsil heyeti önlem aldı Geyve ve Ulukışla demiryollarını tahrip etti. I. TBMM kurucu, milli bir meclistir. I. TBMM'nin aldığı ilk karar Ağnam vergisini dört katına çıkarmıştır. I. TBMM'nin yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılmasıdır. I. TBMM'deki en güçlü grup Milli müdafaa (Müdafaai Hukuk) grubudur. I. TBMM'ye karşı çıkan Koçgiri isyanını yeni ordu bastırmıştır. I. TBMM'ye karşı çıkan Anzavur isyanını Çerkez Ethem bastırmıştır. I. TBMM'ye karşı çıkan isyanlara karşı Hıyaneti Vataniye Kanunu çıkarılmıştır.**** Bu kanunla ilk defa istiklal mahkemeleri kurulmuştur.*** Batı cephesindeki son kongre Afyon Kongresi’dir. Mustafa Kemal katılmıştır. Sevr Anlaşması Osmanlının son anlaşmasıdır. İst Hükümeti Saltanat Şurası, Nasihat Heyetlerini, TBMM buna karşı İrşad Heyetlerini kurmuştur. Mustafa Kemal Halkçılık Beyannamesi adıyla hem hükümet programını oluşturmuştur hem de 1921 Anayasasının temellerini atmıştır.**** Gümrü Anlaşması TBMM'nin ilk siyasi başarısıdır.***** Gümrü Anlaşmasını Kazım Karabekir imzalamıştır. Bilecik Görüşmesi Mustafa Kemal'in TBMM başkanı olarak İstanbul hükümeti ile yaptığı görüşmedir. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 11 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 1921'de Gaziantep, 1973'te Kahramanmaraş, 1984'te Şanlıurfa, 2016'da Kahraman Kazan’a unvan verilmiştir.******** İlk istiklal madalyası alan 1924'te İnebolu’dur. İnebolu’dan Ankara’ya gelen yola İstiklal yolu denir.*** DİKKAT 1925'te Kahramanmaraş, 2008'de Gaziantep, 2016'da Şanlıurfa İstiklal madalyası almıştır. ***** Adana'yı kurtarmak için yapılan Pozantı Kongresi'ne Mustafa Kemal'de katılmıştır. Güney cephesinde sadece kuvayimilliye mücadele etmiştir. Batı cephesinde Yunanlılara karşı ilk Cephe Balıkesir Kongresinde Ayvalık'ta açılmıştır. ** Yeni kurulan ordunun komutanı İsmet İnönü, Yardımcısı Refet Beledir. Yeni kurulan düzenli ordunun ilk başarısı I. İnönü muharebesidir. I. İnönü'nün sonuçlarını TALİBİM diye kodlayabiliriz. Teşkilatı Esasiye Kanunu Türkiye’nin ilk Anayasasıdır.**** Afganistan Türkiye’yi tanıyan ilk Müslüman devlettir. Londra Konferansında Misakımilli ilk defa dünyaya tanıtılmıştır. İnönü general olmuştur. Batum Ültimatomu, Gürcülerin Batum ve Ardahan’ı boşaltması için verilmiştir. İstiklal marşı ilk defa Hakimiyeti Milliye Gazetesinde yayınlanmıştır. Moskova Anlaşmasıyla Türkiye’yi tanıyan ilk büyük devlet ve Avrupa devleti Rusya olmuştur. Moskova Ant. Ali Fuad, Yusuf Kemal, Rıza Nur imzalamıştır. İstiklal marşının ilk bestecisi Ali Rıfat Çağataydır. Dergi olarak Sebilurreşad’da resmi gazete olarak Ceride-i Resmi’de yayınlanmıştır. Geliri Darülmesai’ye bağışlanmıştır. İtilaf Devletleri I. İnönü ve Sakarya Savaşlarından sonra TBMM'ye anlaşma teklif etmişlerdir. Aslıhanlar muharebesinin sonunda batı cephesi birleştirilmiştir. Kütahya Eskişehir Savaşları tek yenilgidir. Kütahya Eskişehir’den sonra Genel Kurmay Başkanlığına Fevzi Çakmak atanmıştır. Kütahya Eskişehir’den sonra Mustafa Kemal'e başkomutanlık yetkisi verilmiştir. Maarif (Eğitim ) Kongresi Kütahya Eskişehir sırasında toplanmıştır. Sakarya Savaşı 1683'ten beri son savunma savaşıdır. Mustafa Kemal Sakarya Savaşı için Melhamei Kübra (Büyük yıkım) demiştir. ***DİKKAT Türkiye’yi tanıyan ilk İtilaf devleti Ankara Anlaşmasıyla Fransa’dır.*** Kars anlaşmasıyla kuzeydoğu sınırı kesin çizilmiştir. Kazım Karabekir imzalamıştır.** 1921-23 arası Dış işleri bakanı Yusuf Kemal Tengrişektir.*** Mustafa Kemal'e Sakarya Savaşından sonra Gazi unvanı ve mareşal rütbesi verilmiştir. **** Mustafa Kemal Büyük Taarruz için Rumsındığı demiştir.****** Başkomutanlık tan sonra Fevzi Çakmak mareşal olmuştur.*** Mudanya Ateşkes Anlaşmasında Türkiye'yi İsmet. Refet ve Fevzi Paşalar temsil etmiştir. Ateşkesi İsmet İnönü imzalamıştır. Mudanya'dan sonra Trakya’yı Refet Bele teslim almıştır.**** Saltanatın kaldırılması ile Osmanlı Devleti resmen sona ermiştir. Saltanatın kaldırılması ile rejim sorunu ortaya çıkmıştır. Lozan’da Mustafa Kemal özellikle kapitülasyonlar ve Ermeni meselesi konularında taviz verilmemesini istemiştir.******* Lozan’da çözülemeyen tek sorun Musul meselesidir. Lozan’da Türkiye’yi İsmet İnönü, Dr. Rıza Nur ve Hasan Saka temsil etmiştir. Antlaşmayı İsmet İnönü imzalamıştır. *** FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 12 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Lozan'da ilk konuşulan konu Fener Rum Patrikhanesidir. Lozan'ı I. TBMM imzalamış, II. TBMM onaylamıştır.****** Mustafa Kemal 9 umde (ilke) adıyla halk fırkasının tüzüğünü belirledi. Halk Fırkasının programına Atatürk ilkeleri 1931’de eklendi. Halk Fırkası 1939’da kendi içinde partiyi denetlemek amacıyla Müstakil Grup adıyla bir grup oluşturdu. Halk Fırkası ekonomide Devletçiliği benimsedi. Halk Fırkasının kurulması ve Ankara’nın başkent olması II. TBMM dönemidir. Ancak Cumhuriyet dönemi değildir. 27 Ekim 1923'te Fethi Okyar’ın istifasıyla çıkan hükümet bunalımı Cumhuriyetin ilanıyla aşılmıştır. Cumhuriyetin ilanıyla 1921 Anayasasında 3 değişiklik yapılmıştır; 1. Türkiye Devletinin hükümet şekli cumhuriyettir. 2. Hükümet üyelerini başbakan belirler Cumhurbaşkanı onaylar. 3. Cumhurbaşkanı TBMM tarafından 4 yıllığına seçilir ve tekrar seçilebilir. II. TBMM'nin ilk başkanı Ali Fethi Okyar'dır. Türkiye’nin ilk Başbakanı İsmet İnönü’dür. Halifeliğin kaldırılmasıyla hanedan yurt dışına çıkarılmıştır. Son Halife Abdülmecid Efendidir. Halifeliğin kaldırıldığı gün; Tevhidi Tedrisat Kanunu ile Türkiye’deki bütün okullar MEB'e bağlandı. Şeriye ve Evkaf Vekaleti kapatıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. İlk Diyanet İşleri Bakanı Rıfat Börekçidir. Erkanı Harbiye vekaleti kapatıldı. Terakkiperver Türkiye’nin ilk muhalefet partisidir. Kurucuları KARAR şeklinde kodlanabilir.********* Kazım Karabekir Ali Fuad Cebesoy Rauf Orbay Adnan Adıvar Refet Bele Ekonomide Liberalizmi benimsemiştir. Şeyh Said isyanından sonra Takriri Sükun Kanunu çıkarılmıştır. Şeyh Said isyanında İstiklal Mahkemeleri Ankara ve Diyarbakır’da kurulmuştur. İzmir Suikastında İstiklal Mahkemeleri son kez kurulmuştur. Kemal Tahir Kurt Kanunu eserinde İzmir Suikastını anlatır.******** Serbest Cumhuriyet Fırkasının kurucuları ANAMA şeklinde kodlanabilir. Ali Fethi Okyar Nuri Conker Ahmet Ağaoğlu Makbule Atadan FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 13 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Adnan Menderes Serbest Cumhuriyet Fırkası ekonomide liberalizmi, demiryoluna ağırlık verilmesini ve kadınlara siyasi haklar verilmesi gerektiğini savunmuştur.**** Kemal Tahir Yol Ayrımı eserinde Serbest Cumhuriyet Fırkasını anlatır. ***** Menemen olayı rejime karşı ikinci isyandır. İkinci Dünya Savaşından sonra kurulan ilk parti 1945'te Milli Kalkınma Partisidir. Kurucusu Nuri Demirağ'dır. Türkiye 1946'da çok partili hayata geçmiştir. Demokrat Partinin kurucuları CAFeR şeklinde kodlanabilir.***** Celal Bayar Adnan Menderes Fuad Köprülü e Refik Koraltan Dörtlü Takrir adıyla CHP'den istifa ederek kurmuşlardır.****** Demokrat Parti 1947’de Hürriyet Misakı adıyla 1946 seçimlerini protesto etmiştir.*** İsmet İnönü 1947’de 12 Temmuz Beyannamesiyle durumu yatıştırmaya çalışmıştır. Demokrat Partinin 1950'de iktidara gelmesi Beyaz Devrim olarak adlandırılır.********** Egede iki geminin çarpışması olayı Bozkurt Lotus Olayıdır. Bu konuda Türkiye’yi Adalet Bakanı Mahmud Esat Bozkurt temsil etmiş ve hukuka Mülkilik - Ülkesellik tabirini ekletmiştir.***** Fransa ile yaşanan Vagon Li Olayı İstanbul’da Fransız şirketinde Fransızca konuşma zorunluluğuna İstanbul Üniversitesi öğrencilerinin tepki göstermesiyle başlamıştır. Razgrad Olayı Bulgaristan’da Türk mezarlarının tahrip edilmesine İstanbul Üniv. öğrencilerinin tepkisidir. Bursa Olayı Türkçe ezan okunmasıyla ilgili tepkidir. Ezan 1932'den 1950'ye kadar Türkçe okunmuştur. Atatürk ilkeleri 1931’de CHP parti programına, 1937'de Anayasaya girmiştir. Medeni Kanunla hukuk alanındaki ikilik ortadan kaldırılmıştır. Ankara Hukuk Türkiye’nin ilk fakültesidir. Ankara Hukuk için Almanya’dan hukukçu Andreas Schwash getirilmiştir. İlk kadın Belediye Başkanı Sadiye Hanımdır. İlk kadın muhtar Gül Esindir. İlk kadın Milletvekillerinden biri Satı Kadındır. Kadınlara bütün siyasi haklar 1934'te verilmiş ancak kadınlar 1935 seçimlerinde meclise girmiştir. 17 kadın vekil seçilmiştir.******** İlk kadın tarihçi Atatürk'ün manevi kızı Prof. Dr. Afet İnandır.**** İlk kadın savaş pilotu 1936'da Atatürk'ün manevi kızı Sabiha Gökçendir. İlk kadın tiyatrocu Afife Jaledir. İlk Türk Opera bestesi Özsoy, bestecisi ise Ahmet Adnan Saygun’dur. İlk devlet sanatçısıdır. Onuncu Yıl Marşının bestecisi Cemal Reşit Reydir. İzmir İktisat kongresinin başkanı Kazım Karabekir’dir. Kongreye işçi, çiftçi, sanayici ve tüccarlar katılmıştır. FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 14 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Kongrede alınan kararlara Misakı İktisadi Kararları denir. Türkiye 1923-29 arası devlet destekli liberalizm, 1930'dan sonra ekonomide Devletçiliği uygulamıştır.***** Devletin sadece kendi yaptığı yatırımlar devletçiliktir. Krize karşı Milli Koruma (Gümrük) Kanunu çıkarılmıştır. Merkez Bankası 1930’da kurulmuş ancak 1931’de göreve başlamıştır. Devletçiliğin uygulandığı sırada Mustafa Kemalin emriyle Yakup Kadri ve Şevket Süreyya Kadro dergisini çıkarmaya başlamışlardır.******* Karabük Demir çelik fabrikasının açılması (1939) hariç o dönemki bütün yatırımlar Atatürk dönemidir. Türkiye İş Bankası Türkiye'nin ilk ve ilk özel bankasıdır. İlk genel Müdürü Celal Bayardır. Devletçilik değildir. Mustafa Kemal'e Atatürk soyadı verilmesini gündeme getiren Türk Dil Kurumu Başkanı Saffet Arıkandır.****** Mustafa Kemal Gaziantep'in Şahinbey ilçesi nüfusuna kayıtlıdır. *** Dış Politikada Fransa ile yaşanan bazı sorunlar: Yabancı okullar sorunu 1925 Bozkurt Lotus olayı 1926 Adana Mersin Demiryolunun satın alınması 1928 Vagon Li olayı 1933 Dış Borçlar sorunu 1933 Hatay sorunu Yunanistan’la yaşanan nüfus mübadelesi sorunu Etabli (yerleşik) sorunu diye de geçer. Tevfik Rüştü Aras 1925-39 arası dışişleri bakanlığı yapmıştır. Atatürk döneminde en uzun süre dış işleri bakanlığı yapan isimdir. Türkiye’yi Montrö’de o temsil etmiştir. ********* Türkiye boğazlar konusunu milletler cemiyetine götürürken Almanya, İtalya ve Japonya’yı tehdit olarak göstermiştir.***** Akdeniz’deki gemilerin güvenliği için İtalya’ya karşı 1937'de Nyon Konferansı toplanmıştır. Hatay sorunu karşınıza Sancak (il) sorunu diye de çıkabilir. Mustafa Kemal Atatürk, Hatay için benim şahsi meselem demiştir. Mustafa Kemal Atatürk, Hatay konusunda İnönü hükümetini eleştirmek için Asım Us takma adıyla Kurun Gazetesinde yazılar yazmıştır. Hatay Sandler Raporuyla 1938'de devlet olmuştur.**** Hatay’ın ilk Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, İlk başbakanı Abdurrahman Melek ve meclis başkanı Abdülgani Türkmen’dir. Hatay parlamento kararıyla 1939'da Türkiye’ye katılmıştır. Atatürk’ün son Başbakanı Celal Bayardır. Atatürk’ün son Meclis Başkanı Abdülhaluk Renda’dır. Atatürk’ün mirasından pay bıraktığı yerler: Türk Tarih Kurumu Türk Dil Kurumu Ankara ve Bursa Belediyeleri Kız Kardeşi Makbule Hanım ve manevi çocukları İsmet İnönü’nün çocuklarının eğitimi FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 15 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 MİLLİ MÜCADELE VE CUMHURİYET DÖNEMİ ÇIKABİLECEK BAZI ESERLER Nutuk: Mustafa Kemal’in 1919-27 arasını anlattığı eseridir. Mustafa Kemal telif haklarını Türk Hava Kurumuna bırakmıştır. Vatandaş İçin Medeni Bilgiler: Mustafa Kemal’in manevi kızı Afet İnan adına bastırılmıştır. Bozkurt: H. C. Amstrong tarafından Atatürk’ü anlatan ilk biyografi eseridir. Çocuk Davamız:***** Kazım Karabekir’in doğudaki bakımsız çocuklarla ilgili eseridir. İstiklal Harbimiz: Kazım Karabekir’in milli mücadeledeki iddialara verdiği cevaplardır. Paşaların Hesaplaşması:****DİKKAT İstiklal savaşı yapılması fikrinin ilk kendisine ait olduğunu anlattığı eseridir. Cehennem Değirmeni: Rauf Orbay’ın Mondros’u anlattığı eseridir. Ateşten Gömlek: Halide Edip Adıvar tarafından yazılmış Milli Mücadelenin ilk eseridir. Zeytindağı: Falih Rıfkı Atay’ın Filistin cephesini anlattığı eseridir. Çankaya: Falih Rıfkı Atay’ın Atatürk dönemini anlattığı eseridir. Medine Müdafaası:******DİKKATT POTANSİYEL SORUDUR. Feridun Kandemir’in Fahreddin Paşa’nın Medine Müdafaasını anlattığı eseridir. Viran Dağlar: Necati Cumalı’nın Balkan Savaşlarının anlatıldığı eseridir. Yaban: Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun I. Dünya Savaşı’nda bir subayı anlattığı eseridir. Kurt Kanunu:*****DİKKAT Kemal Tahir’in İzmir Suikastını anlattığı eseridir. Yol Ayrımı:*****DİKKAT Kemal Tahir’in Serbest Cumhuriyet Fırkasını anlattığı eseridir. Çanakkale - Ziya Gökalp ***** Çanakkale Şehitlerine - Mehmet Akif Ersoy Ordunun Destanı - Mehmet Emin Yurdakul ***** (Çanakkale) FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 16 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Vur - Mehmet Emin Yurdakul Cenge Giderken - Mehmet Emin Yurdakul Bayrak - Arif Nihat Asya (Adana’nın kurtuluşu) Cenk Şarkısı - Mehmet Akif Ersoy Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor - Arif Nihat Asya Bir Yolcuya - Necmettin Halil Onan Bu Vatan Kimin? - Orhan Şaik Gökyay Meçhul Asker - Cahit Sıtkı Tarancı Kalk Yiğidim - Arif Nihat Asya Sakarya Türküsü - Necip Fazıl Kısakürek Vatan Destanı - Halit Fahri Ozansoy ATATÜRK DÖNEMİ SONRASI ÇIKABİLECEK BAZI BİLGİLER Adana Konferansı 1943: Müttefik Devletler Türkiye’yi yanlarında savaşa sokmak için yaptılar. Cumhurbaşkanı İnönü ve İngiltere Başbakanı Churchill arasında yapıldı. Kahire Konferansı 1943: Uzak doğudaki gelişmeleri görüşmek için toplanmıştır. Türkiye’de çağrılmıştır. **** Yalta Konferansı 1945: Savaş sonrası durumu görüşmek için toplanmış, en karlı devlet SSCB olmuştur. BM’nin kurulmasına karar verilmiştir.**** San Fransisco Konferansı 1945: BM kurulmuş ve Almanya resmen teslim olmuştur.**** Paris Barış Anlaşmaları 1947: Rodos ve 12 Ada İtalya’dan alınıp, Yunanistan’a verilmiştir. BM’nin en önemli alt kuruluşu Güvenlik Konseyidir. Beş daimi üyesi vardır. FİRÇA II. Dünya Savaşı’nda Türkiye II. Dünya Savaşı boyunca Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’dür. II. Dünya Savaşı boyunca Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu başbakanlık yapmıştır. Milli Korunma Kanunu çıkarılmıştır. 1940 ** Köy Enstitüleri kurulmuştur. 1940 ** Varlık Vergisi alınmaya başlanmıştır. 1942 **** Ekmek Karnesi uygulaması başlamıştır.1942 **** Toprak Mahsulleri Ofisi Vergisi alınmıştır. 1944 *** Soğuk Savaş Dönemi (1945-1962) Truman Doktrini 1947: ABD’nin Türkiye ve Yunanistan’a yardım planıdır. Soğuk Savaşın başlangıcıdır.**** Marshall Planı 1947: ABD’nin SSCB’nin yayılmasını önlemek amacıyla uyguladığı yardım planıdır.***** FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 17 FETİHNAME HÂKİMLİK - İCRA MÜDÜRLÜĞÜ GÜNCEL HAP BİLGİLER TEK SAYFADA 2024 Balfour Deklerasyonu 1917: İngiltere Siyonist Federasyonuna Filistin topraklarında İsrail kurma sözü vermiştir. İsrail 1948’de kurulmuştur. İsrail Devleti kurulmasına Siyonizm, Filistin’in İsrail’e karşı ayaklanmasına İntifada, İsrail’in Filistin’i tamamen yok etmek için kurduğu örgüte Haganah denir. ********** NATO 1949: ABD öncülüğünde SSCB’ye karşı kurulmuş, Türkiye 1952’de üye olmuştur. Soğuk Savaş Döneminde Türkiye Türkiye bu dönemde Avrupa Konseyi, NATO ve Balkan Paktı ve Bağdat Paktı’na katılmıştır. Bağdat Paktı, Irak çekilince dağılmış Ankara’ya taşınarak adı 1959’da CENTO olmuştur.** II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulan ilk parti Nuri Demirağ’ın Milli Kalkınma Partisi’dir.*** 1946 yılında Türkiye’de ilk develüasyon yaşanmıştır. DİKKAAAT ******** 1949’da DP kurultayında alınan oylara sahip çıkılmasını öngören Milli Teminat Andı kabul edildi. Demokrat Parti Dönemi 1950-60 DP’nin iktidara gelmesine Beyaz Devrim denir.**** 1950’de Sınai Kalkınma Bankası kurulmuştur. 1950’de ezan Arapçaya çevrilmiştir. 1951’de Atatürk’ü Koruma Kanunu çıkarılmıştır.**** 10 Kasım 1953’te Atatürk’ün naaşı Etnografya Müzesi’nden Anıtkabir’e taşınmıştır. Anıtkabir’in mimarları Emin Onat ve Orhan Arda’dır. 6-7 Eylül Olayları 1955: Atatürk’ün Selanik’teki evine bomba atıldığı haberi üzerine, İstanbul’da Rumların ev ve iş yerleri tahrip edilmiştir. 1958’de IMF’den ilk borç alınmıştır. 1959’da muhalefete karşı Vatan Cephesi kuruldu. 27 Mayıs 1960 Darbesi ile DP kapatılmıştır. Başbakan Menderes, Dış İşleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edilmiştir. Yassıada’nın adı Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak değiştirilmiştir. Başarılar Dilerim… Bekir Çelik Fetihname Tarih Seti Yazarı FETİHNAME Tarih Setinden hazırlanmıştır. Bekir ÇELİK Sayfa 18