2023_12_11_DRO_Bouwshift__Peter_Lacoere_pdf.pdf

De inzet van de bouwshift Peter Lacoere Peter Lacoere, onderzoeksgroep DRUM Ruimteconsumptie 1999-2016 13.682 km² Ruimtebeslag Vlaanderen, 2020 bron: HOGENT (2021) Ruimtebeslag: quo vadis Vlaanderen? %? Voorkomen van erger Watersnood in Meise (bron: De Standaard, 04.08.2021) De beleids...

De inzet van de bouwshift Peter Lacoere Peter Lacoere, onderzoeksgroep DRUM Ruimteconsumptie 1999-2016 13.682 km² Ruimtebeslag Vlaanderen, 2020 bron: HOGENT (2021) Ruimtebeslag: quo vadis Vlaanderen? %? Voorkomen van erger Watersnood in Meise (bron: De Standaard, 04.08.2021) De beleidsrichting is duidelijk • Verenigde Naties : Land Degradation Neutrality (LDN) • Europese Unie : No net land take (NNLT) en Bodemstrategie voor 2030 • Europese Unie: bindende LULUCF Klimaatverordening EU • Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) • Klimaatplan Vlaanderen In ruimer Europees verband Wat is de bouwshift (niet)? • Geen bouwstop • Niet om constructie-m² maar landgebruik (grond m²) • Netto ruimteneutraliteit (no net land take, EEA 2011) • Shift van 22 % van de nieuwbouwactiviteit woningbouw (en andere?) • Afremmen en stopzetting netto toename in de landbouwgebieden Twee kanten van de Bouwshift 1. Definitieve grenzen stellen aan de bijkomende inname van nieuwe gronden: zuiniger ruimtegebruik 2. Kernversterkende (her)ontwikkelingen: slimmer ruimtegebruik Bron: De Standaard bron: Departement Omgeving Centraal begrip ‘ruimtebeslag’ • • • Vertaling van ‘settlement area’ EU en ‘land take’ Vlaanderen heeft gedetailleerde beschrijving én meting in Europees verband Departement Omgeving en VITO, sinds 2013 • • Nederzettingsstructuur: alles nodig voor menselijke activiteit behalve land gebruikt voor landbouw en land in natuurlijke staat Ook onverharde delen, ook landbouwconstructies • • • • Twee indicatoren BRV: ruimtebeslag en verharding (en relatie tussen de twee) Systematische meting nodig tot monitoring Handleiding nodig Gedifferentieerde meting constructie-vlakke verharding-onverhard gebruik nodig bron: departement Omgeving BRV afbouwscenario 12 november Bron: Belga Bron: Red het Kolmenpark Van betonstop naar bouwshift… 2016 2023 hoe ? Gedifferentieerde aanpak • Harde bestemmingen: woonzones, industriegebieden, havengebieden, recreatiezones, andere groen, andere – Neutraliseren van overaanbod – Beschermen van natuur, bos, waardevol agrarisch gebied en landschap – Verdichten in de kernen en stedelijke gebieden • Zachte bestemmingen – Afbouwen bijkomend ruimtebeslag in landbouwgebieden > Alle sectoren zijn betrokken en de 3 bestuursniveau’s hebben een rol Ruimtebeslag risico van 60.000 ha Ruimtebeslag risico in de harde bestemmingen, bron: HOGENT (2021) Ruimtebeslag risico (RBR) naar bestemming bron: HOGENT (2021) Bouwshift in de zachte bestemmingen bron: provincie Antwerpen Schaal van vertuining bron: ILVO, 2016 https://omgeving.vlaanderen.be/rapport-van-de-taskforcebouwshift-beschikbaar Prioritaire focus op wat waardevol is • • • • • • • • Watergevoelige gebieden (WORG) – 1ste stap voor 1000 ha Tweede WORG selectie? Zonevreemde bossen Wetlands Habitatwaarde Productieve landbouwgrond Gronden met hoge ecosysteemdienstwaarde (CO2- en waterberging) Landschappelijk waardevolle gebieden ➢ ➢ ➢ Diverse neutralisatie-technieken toepassen Investeren in de ruimte (overheidsbudget tot aankoop en compensatie!) Betaalbaar voor de overheid/belastingbetaler en billijk voor de grondeigenaar Ontginningsgebied - Bos, Kaulille (bron: Geopunt) Ugent bosje, Gent (bron: De Morgen) Instrumenten harde bestemmingen 1. 2. 3. 4. 5. 6. Bevriezing kwetsbare, prioritaire gebieden (begin) Herbestemming tot bouwvrij gebied Uitdovende bestemming tot bouwvrij gebied (einde) Planologische ruil met krimp Sectorale beperkingen, ontwikkelingsverbod Aankoop, ontharding en landschapsherstel (compensatie) Gedeeltelijke neutralisatie in de harde b. bron: Veneco Reductie in zachte bestemmingen • Decretaal voorkomen van zonevreemde uitbreidingen (afname landbouw-en natuurgronden), aanpassing 6-tal artikels • Bodemwijziging landbouw- en natuurgrond naar ruimtebeslag vergunningsplichtig maken en beperken tot kleine innames die nog mogelijk zijn (kleine tuinopp.) • Nieuw zonevreemd gebruik? Ja, mits geen-uitbreiding en mits stedenbouwkundige last van ontharding (cfr. ‘ruimte voor ruimte’ regeling NL) • Beleidskader agrarisch hergebruik samen met landbouwsector opzetten (cfr prov. Antwerpen) • Opschalen aankoop- en sloopprogramma VLM en ANB (cfr. lopende PAS-programma continueren) Landschapsherstel (VLM, Stad Oostende) Dank u voor uw aandacht ! E [email protected] https://onderzoek.hogent.be/projecten/ruimtelijkeen-financiele-simulatie-van-de-betonstop-2020-2040/