География ғылымының дамуы PDF
Document Details
Uploaded by EnergyEfficientArtePovera
Tags
Summary
Бұл документ география ғылымының тарихы туралы мақала. Мақалада географиялық ашылулар, экспедициялар, маңызды ғалымдар туралы айтылған. Маусымдық экспедициялар, геоақпараттық жүйе (ГАЖ) және басқа да географиялық түсініктер қамтылған.
Full Transcript
География ғылымының дамуы ========================= \*Алғашқы жорық кезінде, шаруашылық іс-әрекеттерге сәйкес жерді өңдеу, суармалы жерлер, жабайы өсімдіктер мен жануарларды қолға үйрету мәселелеріне арналған алғашқы географиялық құжаттар пайда болған кезең -- **Антикалық кезең.** \*Птолемейдің ма...
География ғылымының дамуы ========================= \*Алғашқы жорық кезінде, шаруашылық іс-әрекеттерге сәйкес жерді өңдеу, суармалы жерлер, жабайы өсімдіктер мен жануарларды қолға үйрету мәселелеріне арналған алғашқы географиялық құжаттар пайда болған кезең -- **Антикалық кезең.** \*Птолемейдің материалдары негізінде ІV ғасырда пайда болды -- **Әлем картасы.** \*Батыс Еуропаның жағалауларында жүзіп, өзінің көргендерін сипаттап жазған ғалым -- **Пифей.** \*Алғаш рет айдың әсерімен мұхит суының толысуы мен қайтуын түсіндірген ғалым -- **Пифей.** \*Географиялық өзгерістерді ғылыми тілде түсіндіріп, алғаш рет масштабты \*«Дүниежүзінің дөңгелек картасы» атты еңбегінде түркі халықтарының қалаларына және жер бедеріне сипаттама берген ғалым -- **Махмұд Қашғари.** \* ![](media/image2.jpeg) \*Христофор Колумб экспедициясы шыққан түбек -- **Пиреней.** \*1520 жылы 28 қарашасында ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген ұлы мұхиттың шексіз су айдынына кірген экспедиция басшысы -- **Ф.Магеллан.** \*Дүниежүзін айналып шықан алғашқы эспедиция басшысы -- **Ф.Магеллан.** \*Фернан Магеллан экспедициясының нәтижесінде дәлелденді: ========================================================= 1. 2. 3. \*ХVІІ ғасырда Сібір арқылы Оңтүстік-шығысқа, Орта Азия, Үндістан, Моңғолия, Қытайға өткен саяхатшылар -- **Орыс саяхатшылары.** \*1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген танымал географ -- **П.П.Семенов.** \*Тянь-Шань тауына екі рет саяхат жасап, география қоғамына қомақты үлес қосқан ғалым -- **П.П.Семенов.** \*Ш.Ш.Уәлихановтың Қашқарияға аттанған саяхатына 160 жыл толған уақыт -- 2016 жыл маусым. ================ ![](media/image4.jpeg) \*10 жылдан астам уақыт бойы Орта Азия мен Қазақстанды, оның ішінде Іле Алатауын, ішкі Тянь-Шаньды, Арал теңізін зерттеген саяхатшы -- **Николай Алексеевич Северцов.** Қазақстандық ғалымдардың соғыс және соғыстан кейінгі кезеңдердегі ғылыми зерттеулері ==================================================================================== \*Алғаш рет Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы жазылған еңбек -- «Қазақстанның климаттық жағдайы». ================================= \*Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы жазған ғалымдар -- М.Д.Пономарев, В.Н.Барсук. ========================== \*Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына қосылған ауылшаруашылығының саласы -- **Мал шаруашылығы.** ![](media/image7.jpeg) \*Ғалымдар мен арнаулы мамандардың тарапынан, географиялық нысандарды және табиғи үдерістерді оқып-үйрену мақсатында жүргізілетін зерттеулер -- **Экспедициялық.** \*Жер бедері, топырақ, карстық құбылыс, климат, өзендер мен көлдер, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, халқы және оның шаруашылығы зерттелетін далалық әдіс -- **Экспедициялық зерттеулер.** \*Жердің және онда тіршілік етіп жатқан адамзаттың даму тарихын зерттейтін әдіс -- **Тарихи әдіс.** \*Үздіксіз немесе кезеңдік, аудандық және маршруттық, дистанциялық немесе стационарлық болып жіктелетін әдіс -- **Бақылау әдісі.** \*Географиялық модельдеудің көрінісі -- **Глобус.** КАРТОГРАФИЯ ЖӘНЕ ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ДЕРЕКТЕР ҚОРЫ =========================================== \*Пландағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан -- **Масштаб.** \*Жергілікті жердің планын оқуға арналған «әліппе» -- **Шартты белгі.** \*Пландағы қылқанжапырақты орманның шартты белгісі -- **Жасыл шырша.** ![](media/image10.jpeg) Географиялық номенклатура ========================= \*Оқушыларға оқып-үйренуге қажетті деген географиялық нысандардың тізімі -- Географиялық номенклатура. ========================== \*Географиялық атауларды мектеп географиясының және география ғылымының арнайы тілі деп бағалаған ғалым -- **В.П.Максаковский.** \*Картаның түрлері, шартты белгілері және қалай қолдану керектігі туралы негізгі тәсілдерді меңгеру -- **Картаны түсіну.** \*Шартты белгілерді меңгере отырып, табиғаттағы құбылыстарды, олардың арасындағы қарым-қатынасты және адамның іс-әрекеттерін анықтау -- **Картаны оқу.** \*Оқып жатқан география курсындағы нысандардың жеке пішінін және аттарын, салыстырмалы өлшемін, орналасқан жерін жатқа білу -- **Картаны білу.** \*Поляр сызығының солтүстігінде орналасқан ең үлкен көл -- **Таймыр.**