Географиялық зерттеу әдістері PDF

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ӘДІСТЕРІ ЗЕРТТЕУЛЕР ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУШІЛЕР ================================================================ \*Алғашқы саяхатшылар мен теңізшілердің арқасында дамыған ғылым -- География. ========== \*География ғылымының атауын белгілеген грек ғалымы -- **Эратосфен.** \*Жер б...

ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ӘДІСТЕРІ ЗЕРТТЕУЛЕР ЖӘНЕ ЗЕРТТЕУШІЛЕР ================================================================ \*Алғашқы саяхатшылар мен теңізшілердің арқасында дамыған ғылым -- География. ========== \*География ғылымының атауын белгілеген грек ғалымы -- **Эратосфен.** \*Жер бетінің табиғаты мен даму заңдылықтарын, табиғи үдерістерін және шаруашылығы мен тұрғындарының бір-бірімен тығыз байланысын зерттейтін ғылыми жүйе -- **Заманауи география.** \*Елтану бағытындағы мемлекеттер және оның тұрғындарын зерттеумен айналысатын ғылым саласы -- **Саяси география.** \*Материалдық өндірістің көзі, тіршіліктің ортасы -- **Табиғат.** \*Табиғаттың бір бөлшегі және оның өзгертушісі -- **Адам.** \*Табиғатты оқып-үйренудің жолдары: =================================== 1. Табиғаттың жеке құрамдас бөліктерін тыңғылықты зерттеу, оның қасиетін, ерекшелігін және кеңістіктегі өзгерісін танып білу. 2. \*Жаратылыстану ғылымы туралы білімді, Жердің біртұтастығы жайлы ұғымды, табиғат, қоғам, экономика арасындағы байланыспен, одан туындайтын заңдылықты зерттейтін ғылым -- **География.** География ғылымының дамуы ========================= \*Алғашқы жорық кезінде, шаруашылық іс-әрекеттерге сәйкес жерді өңдеу, суармалы жерлер, жабайы өсімдіктер мен жануарларды қолға үйрету мәселелеріне арналған алғашқы географиялық құжаттар пайда болған кезең -- **Антикалық кезең.** \*Птолемейдің материалдары негізінде ІV ғасырда пайда болды -- **Әлем картасы.** \*Батыс Еуропаның жағалауларында жүзіп, өзінің көргендерін сипаттап жазған ғалым -- **Пифей.** \*Алғаш рет айдың әсерімен мұхит суының толысуы мен қайтуын түсіндірген ғалым -- **Пифей.** \*Географиялық өзгерістерді ғылыми тілде түсіндіріп, алғаш рет масштабты \*«Дүниежүзінің дөңгелек картасы» атты еңбегінде түркі халықтарының қалаларына және жер бедеріне сипаттама берген ғалым -- **Махмұд Қашғари.** \*  \*Христофор Колумб экспедициясы шыққан түбек -- **Пиреней.** \*1492 жылы 3 тамыз күні Пиреней түбегінен Үндістанға баратын теңіз жолын ашу үшін саяхатқа шыққан ғалым -- **Христофор Колумб.** \*Христофор Колумб экспедициясының құрамындағы кемелер -- **«Санта-Мария»,** «Пинте», «Нинья». ================= \*1519 жылы 20 қыркүйекте ұйымдастырылған испан экспедициясының басшысы -- **Фернан Магеллан.** \*Фернан Магеллан экспедициясы шыққан ел -- **Испания.** \*Испанияның жағалауынан Оңтүстік Америка жағалауын айналып өтіп, өз атымен аталған бұғаз арқылы келесі мұхитқа өткен саяхатшы -- **Ф.Магеллан.** \*1520 жылы 28 қарашасында ешбір еуропалықтың кемесі жүзіп өтпеген ұлы мұхиттың шексіз су айдынына кірген экспедиция басшысы -- **Ф.Магеллан.** \*Дүниежүзін айналып шыққан алғашқы эспедиция басшысы -- **Ф.Магеллан.** \*Фернан Магеллан экспедициясының нәтижесінде дәлелденді: ========================================================= 1. 2. 3. \*ХVІІ ғасырда Сібір арқылы Оңтүстік-шығысқа, Орта Азия, Үндістан, Моңғолия, Қытайға өткен саяхатшылар -- **Орыс саяхатшылары.** \*1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген танымал географ -- **П.П.Семенов.** \*Тянь-Шань тауына екі рет саяхат жасап, география қоғамына қомақты үлес қосқан ғалым -- **П.П.Семенов.**  \*Ш.Ш.Уәлихановтың Қашқарияға аттанған саяхатына 160 жыл толған уақыт -- 2016 жыл маусым. ================ \*10 жылдан астам уақыт бойы Орта Азия мен Қазақстанды, оның ішінде Іле Алатауын, ішкі Тянь-Шаньды, Арал теңізін зерттеген саяхатшы -- **Николай Алексеевич Северцов.**  Қазақстандық ғалымдардың соғыс және соғыстан кейінгі кезеңдердегі ғылыми зерттеулері ==================================================================================== \*Алғаш рет Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы жазылған еңбек -- «Қазақстанның климаттық жағдайы». ================================= \*Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы жазған ғалымдар -- М.Д.Пономарев, В.Н.Барсук. ========================== \*Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына қосылған ауылшаруашылығының саласы -- **Мал шаруашылығы.** \*Соғыс жылдарында брондық болат дайындалған кен орны -- **Жезді.** \*Қазақстанның қазіргі кезеңдегі география ғылымы басқарылады: ============================================================== 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. \*Табиғи нысандар туралы қызықты мәліметтер шығаратын журналдар -- «Табиғат», «Турист». ==================== \*Ғалымдар мен арнаулы мамандардың тарапынан, географиялық нысандарды және табиғи үдерістерді оқып-үйрену мақсатында жүргізілетін зерттеулер -- **Экспедициялық.** \*Жер бедері, топырақ, карстық құбылыс, климат, өзендер мен көлдер, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, халқы және оның шаруашылығы зерттелетін далалық әдіс -- **Экспедициялық зерттеулер.** \*Жердің және онда тіршілік етіп жатқан адамзаттың даму тарихын зерттейтін әдіс -- **Тарихи әдіс.** \*Үздіксіз немесе кезеңдік, аудандық және маршруттық, дистанциялық немесе стационарлық болып жіктелетін әдіс -- **Бақылау әдісі.** \*Географиялық модельдеудің көрінісі -- **Глобус.** \*Қазақстандағы графикалық суреттердің ежелгі үлгілері табылған жерлер -- Балқаш, Түркістан, Маңғыстау. ============================= КАРТОГРАФИЯ ЖӘНЕ ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ДЕРЕКТЕР ҚОРЫ ===========================================  \*Пландағы нысандардың арасындағы қашықтықтың жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан -- **Масштаб.** \*Жергілікті жердің планын оқуға арналған «әліппе» -- **Шартты белгі.** \*Пландағы қылқанжапырақты орманның шартты белгісі -- **Жасыл шырша.** Географиялық номенклатура ========================= \*Оқушыларға оқып-үйренуге қажетті деген географиялық нысандардың тізімі -- Географиялық номенклатура. ========================== \*Географиялық атауларды мектеп географиясының және география ғылымының арнайы тілі деп бағалаған ғалым -- **В.П.Максаковский.** \*Картаның түрлері, шартты белгілері және қалай қолдану керектігі туралы негізгі тәсілдерді меңгеру -- **Картаны түсіну.** \*Шартты белгілерді меңгере отырып, табиғаттағы құбылыстарды, олардың арасындағы қарым-қатынасты және адамның іс-әрекеттерін анықтау -- **Картаны оқу.** \*Оқып жатқан география курсындағы нысандардың жеке пішінін және аттарын, салыстырмалы өлшемін, орналасқан жерін жатқа білу -- **Картаны білу.** \*Поляр сызығының солтүстігінде орналасқан ең үлкен көл -- **Таймыр.** -------- -- Арал Өзен Түбек Теңіз Ойпат Үстірт Көл Тау -------- --