Economía e Sociedade na Galicia dos Austrias PDF

Departamento de Xeografía e Historia IES San Rosendo de Mondoñedo 12.- Economía e sociedade na Galicia dos Austrias (a agricultura e as súas transformacións, a importancia da pesca na Galicia litoral, a estrutura social: sociedade rendista...

Departamento de Xeografía e Historia IES San Rosendo de Mondoñedo 12.- Economía e sociedade na Galicia dos Austrias (a agricultura e as súas transformacións, a importancia da pesca na Galicia litoral, a estrutura social: sociedade rendista e peso da fidalguía) Ao longo dos séculos XVI e XVII, a sociedade e a economía galega foi fundamentalmente agrícola (máis do 80% da poboación vivía en e do campo e estivo fortemente ligada ás posibilidades produtivas da terra). A evolución económica e demográfica de Galicia pasou por diversas fases:  O século XVI foi unha época de crecemento. O desenvolvemento estivo relacionado coa situación estratéxica de Galicia nas rutas comerciais atlánticas, que favoreceu a expansión das actividades comerciais e artesanais. Nesta época na agricultura mantívose o vello sistema de producción feudal baseado no cultivo de cereais (trigo e centeo) e no barbeito, que permitiu o crecemento da poboación. Este crecemento duplicou a poboación sobre todo na costa, donde estaban as principais vilas: Pontevedra, Vigo, Baiona, Tui, Betanzos, Redondela e A Coruña, ás que se sumaban Santiago e Ourense no interior. A actividade pesqueira, que alcanzara na Idade Media un importante desenvolvemento, mantívose durante o século XVI destacando o crecemento da vila de Pontevedra cun influínte gremio de mareantes a través do que se controlaba a salga do peixe. Pero, dende finais do século XVI, a obriga de que os barcos pesqueiros tiñan que ir acompañados de protección armada polos perigos dos ataques holandeses e ingleses, orixinou unha importante recesión do sector durante o século XVII. O crecemento decaeu finais do século XVI e durante as primeiras décadas do XVII, como consecuencia das crises políticas e da ruptura do equilibrio entre poboación e recursos. O crecemento da poboación non fora acompañado polo dos recursos agrícolas o que favoreceu a aparición de crises de subsistencia, con malas colleitas, fames e pestes, que provocaron o descenso da pobación.  A segunda metade so s. XVII foi, de novo, unha época de recuperación que se mantivo ata mediados do XVIII. Este periodo foi de agrarización e ruralización e coincidiu coa introdución do millo en Galicia a partir de 1630. As dificultades estimularon a transformación do sistema de cultivo. Desde a costa e cara ao interior, foise estendendo o cultivo deste producto, procedente de América, que alterou o sistema de rotacións, diminuíndo en moitas zonas o barbeito e potenciando o incremento da gandería. Os cambios permitiron un forte crecemento da producción e da poboación, que fixo de Galicia unha das rexións máis poboadas de España, con máis dun millón de habitantes, e que contrastaba co panorama negativo do século XVII no resto de Europa. Historia de España - 8- Preguntas ABAU - Bloque 3: Séculos XVI- XVII Departamento de Xeografía e Historia IES San Rosendo de Mondoñedo A estrutura da sociedade galega nos séculos XVI e XVII centrábase na terra. Dunha parte estaban os perceptores de rendas señoriais, tanto eclesiásticos coma fidalgos (que integraban a baixa nobreza rural), e doutra estaban os labregos, que traballaban as terras baixo diferentes formas de cesión, ainda que desde o século XVI a máis estendida era o foro6. Este sistema de explotación provocou que as clases dominantes de Galicia se configurasen como unha sociedade de rentistas, entre as que salientaba polo seu número a fidalguía rural.  A alta nobreza galega, que estivo en moitos casos asociada ás empresas políticas e militares dos Austrias, destacou polo seu absentismo de Galicia. Estos nobres (os Andrade, Lemos, Sarmiento e Monterrei) desempeñaron elevados cargos na administración (vicerreis, embaixadores) e paulatinamente enlazaron coas familias nobiliarias castelás.  O clero foi en Galicia un grupo moi poderoso; percibía unha parte importante das rendas agrarias e exercía un enorme poder no seu territorio. Resulta moi característico de Galicia o poder dos señoríos eclesiásticos dos mosteiros.  A fidalguía galega, integrada principalmente pola pequena nobreza, grupos de burgueses (escribáns, escudeiros, comerciantes) e campesiños enriquecidos, foise configurando como un grupo ben diferenciado e cada vez máis poderoso que centraba a súa actividade no cobro de rendas (foros, subforos, arrendamentos). Tamén lograron convertirse en intermediarios entre os propietarios (alta nobreza e clero) e os labregos que cultivaban a terra e pagaban foros e arrendamentos. O ascenso da fidalguía galega como grupo de poder esplícase pola estructura e organización da propiedade da terra en Galicia. A esto tamén contribuiu o baleiro de poder que deixou o absentismo da alta nobreza. A consolidación da fidalguía como grupo social e económico poderoso quedou xa plenamente configurado durante o século XVII. A súa categoría social farana visible mediante a construcción de grandes pazos que se converteron no mellor expoñente do seu poderío.  Os labregos eran aproximadamente o 80% da poboación de Galicia. A maioría traballaban unhas terras que case nunca eran da súa propiedade e vivían nunhas duras condicións. 6 O foro é un tipo de contrato, especialmente agrario, de longa duración ou, eventualmente, perpetuo, polo que unha persoa ou institución —fidalguía e Igrexa— lle cede a outra o uso ou proveito dunha cousa ou ben (xeralmente unha terra), a cambio do cumprimento de diversas condicións previamente estipuladas. Historia de España - 9- Preguntas ABAU - Bloque 3: Séculos XVI- XVII