Urbanistyka Zaliczenie (2) PDF

- Wykład 1 - PRZESTRZEŃ I OBSERWATOR Jak się orientujemy w przestrzeni nie jest uniwersalne i zależy od uwarunkowań kulturowych. Systemu europejskie opierają się na układach liniowych, to ulice stanowią szkielet poznawczy (są nazywane i akcentowane), Np. Paryż, Palmanowa- Włochy...

- Wykład 1 - PRZESTRZEŃ I OBSERWATOR Jak się orientujemy w przestrzeni nie jest uniwersalne i zależy od uwarunkowań kulturowych. Systemu europejskie opierają się na układach liniowych, to ulice stanowią szkielet poznawczy (są nazywane i akcentowane), Np. Paryż, Palmanowa- Włochy w Japonii nazwy nie nadaje się liniom/ulicom, ale ich przecięciom. W świecie arabskim, pomija się kwestię prowadzenia ludzi dokądkolwiek, zakładając, że każdy użytkownik musi sam znaleźć indywidualny system porządkowania przestrzeni. Urbanistyka – nauka zajmująca się planowaniem miast. Początkowo zajmowała się głównie istniejącymi miastami, badając ich historię i zaadaptowania do potrzeb współczesnej urbanistyki, później stanęła wobec zadań planowania nowych dzielnic. Celem współczesnej urbanistyki jest ustalenie społecznych, ekonomicznych, estetycznych i technicznych uwarunkowań różnicujących formy osadnicze, w tym i wiejskie. Obejmuje teorię i praktykę; teoria urbanistyki formułuje ogólne zasady praktyka zajmuje się rozwiązywaniem konkretnych zadań. Poszczególne działy urbanistyki opierają się na badaniach z zakresu archeologii, ekonomii, higieny, historii, klimatologii, nauk inżynierskich, prawa, socjologii. Zagadnienie zabudowy miast wiąże się najściślej z architekturą. FUNKCJE PLACÓW Place handlowe – rynki –odbywa się na nich wymiana handlowa, targi. Plac o przewadze przestrzeni handlowych i to stałych określamy targowiskiem. Rynki staromiejskie – rynki – dawniej przestrzenie o funkcji handlowej (szczególnie w przypadku miast średniowiecznych), główne wnętrza urbanistyczne miast. Obecnie ich funkcje są zróżnicowane: reprezentacyjne, rekreacyjne, turystyczne Celebracji Place reprezentacyjne – miejsce uroczystości o dużym znaczeniu dla społeczności miasta, regionu, kraju. Mające charakter monumentalny, zaplanowane otoczone ważnymi budynkami publicznymi. Place kościelne – przestrzeń przed świątyniami, jest zarówno przedpolem świątyni jak miejscem niektórych obrzędów Place zgromadzeń – przeznaczone na zgromadzenia publiczne Place dworcowe – przestrzeń węzłowa różnych form komunikacji w której rozpraszamy ruch pieszy Place komunikacyjne – przestrzeń komunikacji, miejsce skrzyżowań ulic Place zwykłe – towarzyszące zabudowie mieszkaniowej, mają przeznaczenie użytkowe Place parkowe – place o funkcji rekreacyjnej, często są częścią większych założeń parkowych Skwery – place rekreacyjne o funkcji wypoczynkowej, z większym udziałem zieleni Agora – Ateny Forum romanum - Rzym Funkcja: Funkcja: - Handlowa - przestrzeń o znaczeniu politycznym - Zgromadzeń mieszkańców - religijna - Miejsce debat politycznych - towarzyska - miejsce celebracji najważniejszych uroczystości publicznych Grand Place – Bruksela Plac kapitoliński -Rzym Funkcja: Funkcja: - Miejsce targowe - reprezentacyjna - społeczna i polityczna - o dużej symbolice Pizza del Popolo – Rzym – funkcja społeczna Plac Hiszpański - Sewilla – plac parkowy, otoczony budynkami użyteczności publicznej Plac Marszałka Piłsudskiego - Warszawa – plac reprezentacyjny Dominanta przestrzenna – element przestrzeni o niezakłóconej ekspozycji; obiekt budowlany (grupa obiektów) lub obiekt naturalny wyraźnie odróżniający się od otaczającej zabudowy formą lub gabarytami, posiadający czytelną i zasadniczą wartość kompozycyjną lub estetyczną Kąt środkowy wnętrza prostego obliczamy przy pominięciu wzrostu człowieka jako wartości zmiennej , kąt środkowy 𝛼 zawarty jest między podłogą a linią łączącą środkowy punkt przekroju ze zwieńczeniem ścian. - Wykład 2 - Podstawowe elementy kompozycji przestrzennej: - Podłoga - teren stanowiący podstawę całego zespołu - Ściany: - jednoplanowe - występują w zespołach architektonicznych i krajobrazowych jako płaszczyzny budynku lub zieleni. - wieloplanowe - złożone z różnych wątków: architektury zieleni i elementów krajobrazu - panaromiczna - - Strop - czasza nieba rozpięta pomiędzy ścianami otaczającymi - obserwatora. Kolor nieba jest poza nasza ingerencją jako Mała architektura (obiekt małej architektury) zespół niewielkich obiektów budowlanych, wznoszonych w celu zagospodarowania terenu (działki Podstawowe typy obiektów małej architektury: obiekty kultu religijnego, m.in.: kapliczka, krzyż przydrożny, figura obiekty architektury ogrodowej, takie jak: posąg, wodotrysk, pergola  obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej, tj.: piaskownica, huśtawka, ławki i utrzymaniu porządku, m.in.: śmietnik, trzepak. Przystosowanie przestrzeni publicznej na potrzeby osób niepełnosprawnych: - Odpowiedni stan i cechy nawierzchni - Właściwe rozwiązanie służące pokonywaniu różnic poziomów - System czytelnych oznaczeń - Bezpieczne i w pełni użyteczne elementy małej architektury - Elementy prowadzące - Wielobodźcowe elementy sygnalizacji - Wykład 3 - Wnętrza proste występują w formie całkowicie zwartej i są autonomicznym układem względem innych zespołów. Zamknięte obronne rynki lub place z wąskimi wlotami ulic, o zwartej obudowie. Czynnikami decydującymi o oddziaływaniu emocjonalnym środowiska przestrzennego są: 1. Jego forma, a ujmując szerzej struktura, 2. cechy indywidualne wyróżniające dane środowisko 3. funkcje i znaczenie społeczne poszczególnych obiektów lub jego całości. Obraz miasta i jego elementy: Wg. K. Lymcha - drogi, krawędzie, rejony, węzły, punkty orientacyjne Wg. K. Wejcherta - ulice, rejony, p.węzłowe, znaki szczególne, dominanta JAK KOMPONUJEMY WNĘTRZE URBANISTYCZNE? - Kształt geometryczny - Nie tworzymy układu w oparciu o narożnik - Ukierunkowanie – na np. Dominante rozproszenie lub nakierowanie - Asymetryzacja ze względu na aspekty funkcjonalne Kształtowanie zieleni: - drzewo jako dominanta - Szpalery - Humanizacja przestrzeni - Elementy zieleni jako ,,zmiękczenie “ materiałów współczesnych - Wykład 4 - The new urbanism - Charakteryzuje się nawrotem do tradycyjnej, historycznej kompozycji miast. Miasta utrzymane w konwencji new urbanism posiadają plac centralny (rynek) – nowo projektowany lub rozwijany w oparciu o istniejące stare miasto. Zabudowa projektowana jest kwartałowo. LEON KRIER - Luksemburski architekt, urbanista, planista i publicysta, jeden z głównych przedstawicieli współczesnej architektury konserwatywnej. 5 ZASAD PROJEKTOWANIA WIELKICH MIAST JANA GEHLA 1. Przestań budować „architekturę za tanią benzynę” 2. Niech życie publiczne stanie się motorem projektowania urbanistycznego 3. Projektuj z myślą o doświadczeniach multisensorycznych 4. Spraw, aby transport publiczny był bardziej sprawiedliwy 5. Zakaz samochodów - Wykład 5 - Miasto - skupisko ludzkie, charakteryzujące się zagęszczoną zabudową, zróżnicowaną strukturą społeczną mieszkańców, Urbs - określenie oznaczające miasto w sensie (domyślnie Rzym). Wydzielonego murami obronnymi. Zorganizowanego skupiska ludzi, a więc w sensie materialnym urbs to „miasto mury”, fizyczna warstwa przestrzeni. Civitas - społeczność połączona więzią duchową i prawną, obywateli danego obszaru bliskiemu greckiemu pojęciu polis jako państwa miasta. Urbanizacja- proces rozpowszechniania się miejskich form osadnictwa wyrażający się w rozwoju i rozbudowie miast i osiedli istniejących oraz tworzeniu nowych. Planowanie przestrzenne - można zdefiniować jako usystematyzowane działania, których celem jest efektywne wykorzystanie przestrzeni, godzące interesy różnych jej użytkowników oraz realizujące cele społeczne i gospodarcze. Fizjografia urbanistyczna - dziedzina wiedzy badająca i oceniająca środowisko przyrodnicze na potrzeby planowania przestrzennego. Badania te obejmuję charakterystykę poszczególnych elementów tego środowiska. Linia zabudowy - nieprzekraczalna rozumiemy jako linię, której nie może przekroczyć ściana zewnętrzna budynku w kierunku ulicy, sąsiedniego terenu lub sąsiedniej działki. Przeznaczenie podstawowe - rozumiemy jako funkcję dominującą na terenie w sposób określony w ustaleniach planu Powierzchnia zabudowy -rozumiemy jako powierzchnię terenu zajętą przez budynek (budynki) w stanie wykończonym, wyznaczoną przez rzut pionowy zewnętrznych krawędzi budynku (budynków) na powierzchnię działki budowlanej. Akcent urbanistyczny/dominanta urbanistyczna - obiekt wyróżniający się pewnymi cechami z otoczenia i stanowiący dzięki temu punkt orientacyjny w przestrzeni miejskiej. Dominanta przestrzenna należy przez to rozumieć obiekt budowlany lub jego część, który koncentruje uwagę obserwatorów, wyróżniający się w stosunku do otaczającej zabudowy lub zagospodarowania terenu usytuowaniem, Akcent architektoniczny należy przez to rozumieć eksponowane części budynku położone na zamknięciu osi lub w narożniku zabudowy, wymagające zaakcentowania i wyróżnienia szczególną formą, detalem architektonicznym. - Wykład 6 - Polis – forma państwa w starożytnej Grecji. Słowo to zwykle tłumaczone jako miasto- państwo. Pojęcie ekumenopolis reprezentuje ideę, że w przyszłości (w wyniku obecnych trendów urbanizacji i wzrostu populacji) tereny miejskie i megalo polis całego świata połączą się, tworząc pojedyncze miasto o zasięgu globalnym. Obszar metropolitalny− spójny funkcjonalnie wielkomiejski układ wielu jednostek osadniczych oraz terenów o wysokim stopniu zurbanizowania, którego główną cechą jest występowanie funkcji metropolitalnych. MIASTO LINEARNE A. SORIA Y MATA Idea oparta na rozwoju infrastruktury komunikacyjnej liniowej Miasto miało się rozwijać wzdłuż szerokiego na 40 m szlaku komunikacyjnego miało prowadzić od Kadyksu aż do Sankt Petersburga Istotą pomysły Howarda stanowił raczej sposób realizacji miasta niż jego kształt, uważał, że podstawową zasadą budowy miasta ogrodu jest współpraca i samorządność jego mieszkańców. WIZJE LE CORBUSIERA - Plan Voisin (1925) wprowadzenie koncepcji do centrum Paryża jako narzędzie prowokacji - Duża gęstość zaludnienia, przy zachowaniu jednocześnie 95% terenów wolnych od zabudowy - „pionowe miasto-ogród” - Rozdział funkcji miejskich - Budynki administracyjne miasta miały być całe ze szkła i mieć po 50 - 60 kondygnacji - Tworzenie jednostek mieszkaniowych zaspokających potrzeby mieszkańców - Wykorzystanie w lokalizacji układów zabudowy optymalnego nasłonecznienia THE PLUG IN CITY PETER COOK, ARCHIGRAM Miasto miało linearny kształt, co pozwalało ludziom na łatwe podróżowanie i pokonywanie długich dystansów w krótszym czasie. Metabolizm - opierając się na marksistowskiej wizji społeczeństwa, projektowali utopijne miasta, które miały wyrażać jego żywotny rozwój. SMART CITY czyli inteligentne miasto, to koncepcja urbanistyczna, która zakłada rozwój obszarów miejskich w oparciu o technologie informatyczne i komunikacyjne. Dzięki wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań cyfrowych przestrzeń miejska powinna stać się przyjazna dla mieszkańców, przedsiębiorców, turystów i władz. PŁYWAJĄCE MIASTO ROLNICZO-PRZEMYSŁOWE DLA HAITI Kompleks o średnicy 2 mil składa się z czterech dzielnic powiązanych ze sobą modułów pływających połączonych liniowym systemem kanałów. Zbudowany, aby wytrzymać huragany i tajfuny, miasto może być rozbudowywane w miarę potrzeb.