Urbanistyka - Wykład 1

Wykład 1 - Przestrzeń

• Postrzeganie przestrzeni zależy od uwarunkowań kulturowych.
• Systemy europejskie opierają się na układach liniowych (ulice).
• W Paryżu i Palmanowie (Włochy) ulice są zaznaczone.
• W Japonii punktem odniesienia są skrzyżowania ulic.
• W świecie arabskim ludzie sami ustalają swój system porządkowania przestrzeni.
• Urbanistyka to nauka o planowaniu miast.
• Początkowo urbanistyka zajmowała się istniejącymi miastami,
• Teraz zajmuje się również planowaniem nowych dzielnic, analizując uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, estetyczne i techniczne.
• Teoria urbanistyki formułuje ogólne zasady dotyczące urbanistyki.
• Praktyka urbanistyki skupia się na konkretnych problemach.
• Do urbanistyki wykorzystuje się wiedzę z zakresu archeologii, ekonomii, higieny, historii, klimatologii, nauk inżynierskich, prawa, socjologii oraz architektury.

Funkcje Placów

• Place handlowe (rynki) - miejsca wymiany handlowej.
• Rynki staromiejskie - najczęściej przestrzenie o funkcji handlowej w historycznych miastach.
• Place reprezentacyjne - miejsca uroczystości o znaczeniu dla społeczności.
• Place kościelne - przestrzenie przed świątyniami.
• Place zgromadzeń - przeznaczone dla publicznych zgromadzeń.
• Place dworcowe - przestrzenie przejściowe dla różnych form komunikacji.
• Place komunikacyjne - skrzyżowania ulic.
• Place parkowe - miejsca rekreacyjne.
• Skwery - rekreacyjne przestrzenie z dużą ilością zieleni.
• Agora (Ateny) - miejsce handlowe, spotkań i dyskusji.
• Forum Romanum (Rzym) - miejsce polityczne i religijne.

Elementy urbanistyczne

• Dominanta przestrzenna - element wyróżniający się w przestrzeni.
• Kąt środkowy - obliczany bez uwzględnienia wysokości osoby.
• Kąt graniczny - określany przez stosunek wysokości ściany do szerokości placu (H:D=1:3).
• Grand Place (Bruksela) - targowy plac o znaczeniu społeczno-politycznym.
• Plac kapitoliński (Rzym) - plac o znaczeniu reprezentacyjnym i symbolice.
• Pizza del Popolo (Rzym), Plac Hiszpański (Sewilla), Plac Marszałka Piłsudskiego (Warszawa) - place o różnorodnych funkcjach.

Wykład 2 - Artykulacja fasady

• Podstawowe elementy kompozycji przestrzennej: podłoga, ściany (jednoplanowe, wieloplanowe, panaromiczne), strop.
• Strop - czasza nieba rozpięta pomiędzy ścianą, postrzegana przez obserwatora jak część otaczającego terenu (kolor nieba).
• Mała architektura - elementy nieznaczące ale wpływające na przestrzeń (kapliczki, krzyż przydrożny, posągi, pergole).

Wykład 3 - Wnętrza

• Wnętrza proste - całkowicie zwarte obszary.
• Linia zabudowy - granica nie do przekroczenia przez budynki.
• Przeznaczenie podstawowe - główna funkcja terenu.
• Powierzchnia zabudowy - zajęta przez budynki powierzchnia działki.
• Akcent urbanistyczny - element wyróżniający się w otoczeniu. Dominanta.
• Obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej, np. piaskownice, huśtawki, ławki, śmietniki i trzepaki

Wykład 4 - Kompozycja przestrzenna

• Kompozycja miast, biorąc pod uwagę cechy tradycyjne, historyczne.
• Nowe podejście do planowania miast.
• Zamknięcia w dzielnicach.
• Léon Krier - architekt o konserwatywnych poglądach urbanistycznych.
• 5 zasad projektowania wielkich miast Jana Gehla.

Wykład 5 - Miasto

• Urbs (miasto mury), civitas (społeczeństwo).
• Urbanizacja - rozwijanie miast.
• Fizjografia urbanistyczna - badanie środowiska przyrodniczego na potrzeby planowania miast.
• Linia zabudowy, powierzchnia zabudowy definicja.
• Akcenty architektoniczne - eksponowane elementy budynku.

Wykład 6

• Definicja polis (miasto-państwo), ekumenopolis (jednolita przestrzeń miejska).
• Obszary metropolitalne - duże skupiska ludzkie wielofunkcyjne z funkcjami metropolitalnymi.
• Miasto linearne - Arthur Soria y Mata koncepcja miast z linią zabudowy.
• Wizje Le Corbusiera - plan Voisin do centrum Paryża.
• Metabolizm - nowoczesna wizja społeczeństwa i sposoby projektowania miast.

Wykład 7 & 8

• Miasto inteligentne (Smart City) - wykorzystanie technologii informatycznych i komunikacyjnych w miastach.
• Pływające miasto rolniczo przemysłowe dla Haiti.
• koncepcja miasta w oparciu o technologię.