Pagbasa at Pagsusuri ng Iba't Ibang Teksto (Filipino) PDF

**FUTURE READY FUTURE SMART PROGRAM** ------------------------------------- **STUDY GUIDE** --------------- +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Subject** | **PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA'T I | | ----------- | BANG...

**FUTURE READY FUTURE SMART PROGRAM** ------------------------------------- **STUDY GUIDE** --------------- +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Subject** | **PAGBASA AT PAGSUSURI NG IBA'T I | | ----------- | BANG TEKSTO TUNGO SA PANANALIKSIK | | | ** | | | --------------------------------- | | | --------------------------------- | | | -- | +===================================+===================================+ | **Topic** | Mga Uri ng Teksto | | --------- | ----------------- | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Year** | Grade | | -------- | ----- | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **Week** | Week 12 | | -------- | ------- | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **School Year** | 3^rd^ Quarter/SY 2021-2022 | | --------------- | -------------------------- | +-----------------------------------+-----------------------------------+ **Objectives.** --------------- - Naibabahagi ang katangian at kalikasan ng iba't ibang teksto binasa. -------------------------------------------------------------------- - Nakakasulat ng ilang halimbawa ng iba't ibang uri ng teksto. ------------------------------------------------------------ - Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawang teksto. ------------------------------------------------------------------------- **Discussion** -------------- Sa nakaraang *study guide* ay pinag-aralan natin ang tatlong uri ng teksto; tekstong impormatibo, tekstong deskriptibo, at tekstong nanghihikayat. Ngayon, pag-aaralan natin ang tatlo pang uri ng teksto. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Muli, ang teksto ay ang anumang sulatin na maaring maging babasahin. Mahalaga ang teksto sa isang mananaliksik dahil ito ay maaari nilang gamiting batayan sa paggawa ng isang pag-aaral. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- **TEKSTONG NARATIBO** --------------------- Ang tekstong naratibo ay naglalahad ng sanaysay ay naglalahad o nagsasalaysay ng mga pangyayari o kaganapan. Dahil ito ay naglalahad ng pangyayari, maituturing na tekstong naratibo ang maikling kuwento, kasaysayan, talambuhay, at iba pang teksto na naglalahad ng kuwento. (Reyes & Reyes, 2016, p. 31) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Makikita sa isang tekstong naratibo ang sistematiko at maayos na paglalahad ng mga datos. Layunin ng tekstong ito na magpahayag nang may maayos na pagkakasunod-sunod at kung maaari ay hindi kabagot-bagot sa mga mambabasa. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- **Mga Katangian ng Tekstong Naratibo ayon kay Reyes at Reyes** -------------------------------------------------------------- Pagsasalaysay ------------- Sa pagsasalaysay o pagkukuwento may dalawang paraan na pwedeng magamit. ----------------------------------------------------------------------- Maaaring magkwento gamit ang *flashback* o magsimula sa isang nakalipas na pangyayari. Gagamitin na paraan ang nakaraan upang masuportahan ang dinedetalyeng impormasyon. Karaniwang ginagamit ang prinsipyong ito sa masining at tamang pagdadahilan o tinatawag na *syllogism* (ito ay ginagamit sa larangan ng siyensiya at lohika). Sa ganitong paraan, maaari rin itong gamitin sa pagkukwento. Tinatawag din na *deductive.* ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- *Flasback* ---------- Pangkasalukuyang pangyayari --------------------------- Maaari ring magkwento gamit ang paggamit ng panimula papunta sa wakas ng ikinukuwento. Ito ay tinatawag na pinakasimpleng paraan ng pagkukwento dahil nagsisimula sa kung saan talaga ang panimula at magtatapos sa kung saan talaga ang katapusan. Tinatawag din itong inductive. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Pangkasalukuyang pangyayari --------------------------- Katapusan --------- Magaang basahin --------------- Nagiging magaan ang paraan ng pag-intindi sa isang teksto dahil sa tulong ng retorika o ang masining na paraan ng pagsusulat. Gumagamit ang takstong ito ng mga salik sa madaling nauunawaan ng mga bumabasa o sumusuri. Ilan sa mga salik na ito ang gramatiko, ang pagpili ng mga wastong salita, estilo, o maging ang mga pagpapakahulugan ng mga simbolo. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Nagtataglay ito ng panimulang mga detalye na taglay ng isang paksa na nagsasaad kung anong uri ito ng tekstong naratibo na nagbibigay rin ng isang matibay na pagwawakas o konklusyon. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- **Pamamaraan ng Paglalahad sa Tekstong Naratibo** ------------------------------------------------- Narito ang ilan sa mga estratehiya na maaaring magamit sa paglalahad ng tekstong naratibo. Una na rito ang pagkukwento ng may tamang pagkakasunod-sunod. Maaaring gumamit ng mga salitang *una, ikalawa, ikatlo*...*; sunod, tapos; kahapon, ngayon, bukas; sa susunod*, at iba pang katulad ng mga ito. Maaari ring magbanggit ng petsa para maipakita ang pagkakasunod-sunod. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- **TEKSTONG ARGUMENTATIBO** -------------------------- Ang tekstong argumentatibo ay ang uri ng teksto na naghahayag ng mga punto, kuro, saloobin at opinyon nang tahasan at may matalas na pamamaraan upang maiparating sa mambabasa ang paninindigan ng manunulat sa isang isyu o paksa na kanyang pinapanigan. (Reyes & Reyes, 2016, p. 41) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ang tekstong argumento ay may himig na pangungumbinsi kung kaya't naiuugnay ito sa tekstong nanghihikayat. Gayunpaman, ang tekstong argumentatibo ay naghahayag ng matitibay na suportang detalye batay sa mapagkakatiwalaang sanggunian upang mabigyan ng mainam na katwiran ang argumento. Samantalang ang tekstong nanghihikayat ay hindi nangangailangang batay sa mapagkakatiwalaang sanggunian ang nilalaman. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- **Halimbawa:** -------------- Nanghihikayat: "Iboto si Juan Dela Cruz dahil siya ay mabuti ang puso, mapagkakatiwalaan, at may pagmamahal sa masa." --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Argumento: Hindi maaaring bumuo ng isang argumento na walang wastong batayan o sanggunina. ------------------------------------------------------------------------------------------ **Mga Estratehiya sa Pagsulat ng Isang Mabisa at Retorikal na Argumento ayon kay Reyes at Reyes** ------------------------------------------------------------------------------------------------- Katotohanan ang pinanghahawakan upang mapatunayan at mabigyan ng katwiran ang mga pahayag sa isang tekstong argumentatibo. Ang mga sumusunod ay hakbangin at estratehiya sa pagbuo ng isang kapani-paniwalang pangangatwiran na may bahid ng retorikal na kalinangan. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Ilatag ang ideya na naiisip. Kung panig man sa tama o sa maling pangangatwiran, patunayan at magbigay ng mga pruweba ng iyong argumento. Gawing kritikal at kongkreto ang pagpapaliwanag sa napiling punto ng argumento. Hindi mapapaniwalaan ang isang argumento kung wala itong malalim at kongretong paliwanag. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 2. Sa paglalatag ng ideya, huwag kalimutan ang mag ebidensya o dokumentong magpapatunay ng argumento. Upang mahikayat sa isang paniniwala buhat sa argumento ang kausap, marapat na may maipapakitang patunay. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Halimbawa: "Ako ay pabor sa K-12 dahil ang Pilipinas na lang ang tanging bansa sa Asya na 10 taon lamang ang taon ng pag-aaral ng basic education; magkakaroon ng pagkakataon ang mahihirap na pumili kung magpapatuloy sa kolehiyo o magsisimula nang magtrabaho matapos sumailalim sa K-12 kung sakaling wala na silang pera upang tumuloy sa pag-aaral; at kahit pa hindi sila nakapag-aral ng kolehiyo, magagawaran pa rin sila ng sertipiko ng kuwalipikasyon upang makahanap ng trabaho na kikilalanin maging sa ibang bansa." ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ **TEKSTONG PROSIDYURAL** ------------------------ Nakakita ka na ba ng mga paskil o babasahing nagsasabi ng sunod-sunod na hakbang ng isang Gawain? Halimbawa, kapag nag-e-enroll ka, may mga paskil na tala ang mga hakbang na dapat gawin upang makapag-enroll. (Reyes & Reyes, 2016, p. 56) -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Layunin ng ganitong uri ng teksto na gabayan ang bumabasa upang makamit at mapagtagumpayan na magawa ang isang aktibidad ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ **Katangian ng Tekstong Prosidyural ayon kay Reyes at Reyes** ------------------------------------------------------------- Sistematiko at Metodikal ang Pagkakalahad ----------------------------------------- May malinaw na instrukyon o panuto ---------------------------------- May malinaw na tarhet at awtput ------------------------------- Dapat na malinaw sa isang hakbang ang layunin o inaasahang awtput. Kung hindi malinaw ang gusting mangyari, hindi magiging matagumpay ang kakalabasan. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ Paano Magluto ng Sinigang na Baboy? *(http://melaisrecipe.blogspot.com/2011/05/sinigang-na-baboy.html)* Mga Sangkap:   - Sibuyas   - Kamatis   - Sili na berde   - Petchay   - Gabi na malagkit   - Karne ng baboy   - Asin   - Sampalok o Sinigang sa sampalok powder   - Magic Sarap o iba pang pampalasa na nais mong ilagay Depende sa dami ng iyong lulutuin ang mga sangkap: Hiwain ang sibuyas, kamatis at karne ng baboy. Balatan ang gabi at hiwain ng maliliit. Paraan ng Pagluluto: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. Ilagay ang karne, sibuyas at gabi sa isang kaserola para sa pagpapalambot ng karne. ----------------------------------------------------------------------------------- 2. Lagyan din ng asin at magic sarap upang kumapit ang lasa sa karne ng baboy. --------------------------------------------------------------------------- 3. Pakuluin ang karne,sibuyas at gabi hanggang ang karne ay lumambot. ------------------------------------------------------------------ 4. Kapag ang gabi ay malambot na ligisin ito o durugin ang gabi upang maging malapot ang sabaw ng iyong sinigang na baboy at siguraduhing malambot na ang karne bago ilagay ang kamatis upang magkaroon ng  kulay ng iyong sinigang at asim. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. Pag naluto na ang kamatis at malambot na ang karne maaari mo nang ilagay ang petchay at sili na berbe. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 6. Lutuin ang petchay nang hindi hilaw at hindi rin naman sobra sa luto kapag nakuto na lahat ng sangkap ialagay na ang sampalok bilang asim nang iyong niluluto. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7. Tikman ang iyong niluto upang matantya mo ang tamang lasa at maaari mo na itong ihanda sa inyong hapag kainan. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------