رشد و تکامل شیرخوارگی PDF

‫رشد و تکامل دوره شیرخوارگی‬  ‫الگوهای رشد و تکامل‬ ‫ قابل پیش بینی‬ ‫ مداوم‪ ،‬منظم و پیش رونده‬ ‫ مراحل مختلف الگوی رشد از اصول زیر پیروی می کند‪:‬‬ ‫از مرکز به محیط(‪)prox...

‫رشد و تکامل دوره شیرخوارگی‬  ‫الگوهای رشد و تکامل‬ ‫ قابل پیش بینی‬ ‫ مداوم‪ ،‬منظم و پیش رونده‬ ‫ مراحل مختلف الگوی رشد از اصول زیر پیروی می کند‪:‬‬ ‫از مرکز به محیط(‪)proximodistal‬‬ ‫‪-1‬جهت رشد‪ :‬از سر به پاها‬ ‫ از ساده به پیچیده یا از عمده به ظریف‬ ‫‪-2‬روند تداومی‪ :‬قابل پیشبینی‬ ‫‪ -3‬شیوه تکاملی‪ :‬الگوی رشد در تمام طول کودکی یکنواخت نیست‬ ‫در زمان های رشد سریع فعالیت های تکاملی کمتر پیشرفت می کند‪.‬‬ ‫‪ -4‬تفاوت های فردی‬  ‫رشد‪ :‬افزایش در بعد فیزیکی یا هر یک از اجزا‬ ‫ ‬ ‫رشد به سادگی و به سرعت قابل اندازه گیری است‬ ‫ ‬ ‫تکامل‪ :‬تغییر در کارکرداز طریق رشد‪ ،‬بلوغ و یادگیری‬ ‫ ‬ ‫تعریف دیگر‪ :‬افزایش قابلیت ها به صورت مداوم و منظم‬ ‫ ‬ ‫در شیرخوارگی رشد سریع و تغییرات چشمگیر هستند‬ ‫ ‬ ‫رشد در ‪ 6‬ماه اول بسیار سریع است‬ ‫ ‬ ‫الگوی رشد و تکامل‬ ‫ ‬ ‫‪ -1‬رشد سریع از تولد تا ‪2‬سالگی‬ ‫ ‬ ‫‪ -2‬رشد آرام از ‪2‬سالگی تا بلوغ‬ ‫ ‬ ‫‪-3‬رشد سریع از بلوغ تا ‪ 15‬سالگی‬ ‫ ‬ ‫تنزل سریع از‪16‬سالگی تا ‪ 24‬سالگی‬ ‫ ‬  ‫رشد‬ ‫‪-‬رشد در سه موضوع قابل بررسی است‬ ‫‪ -3‬دور سر‬ ‫‪ -2‬قد‬ ‫‪ -1 -‬وزن‬ ‫‪ --‬وزن طبیعی نوزاد در زمان تولد‪ 2/5-4‬کیلوگرم‬ ‫‪ --‬در‪ 4‬ماهگی ‪2‬برابر‬ ‫‪ -‬در یک سالگی‪3‬برابر می شود‬ ‫ هرماه ‪ 680‬گرم‬ ‫ وزن متوسط کودک ‪ 6‬ماهه ‪ 7.26‬کیلوگرم‬ ‫ وزن متوسط کودک ‪ 1‬ساله ‪ 9.75‬کیلوگرم‬ ‫ افزایش وزن در ‪ 6‬ماه دوم به نصف می رسد‪.‬‬ ‫‪ --‬رشد تحت تاثیرتغذیه می باشد‬ ‫‪ --‬وزن نوزاد ممکن است در طی هفته اول زندگی ‪ %10‬کاهش‬ ‫پیدا کند‬  ‫‪ --‬وزن نوزاد در طی‪ 10-14‬روز اول زندگی معادل بدو تولد‬ ‫خواهد شد‬ ‫‪-‬طی ‪ 6‬ماه اول‪:‬هفته ای‪ 150-210‬گرم‬ ‫‪-‬طی ‪6‬ماه دوم‪ :‬هفته ای‪ 90-150‬گرم‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ --‬سوء تغذیه(‪)FTT‬‬ ‫‪ -‬زمانی است که وزن ‪ %5‬زیر منحنی رشد باشد‬ ‫‪ --‬اگر بچه ایی زیر ‪ 5‬ماه در طول ‪ 2‬ماه وزن نگیرد سوء تغذیه‬ ‫دارد‬ ‫‪ --‬اگر بچه ایی باالی ‪ 5‬ماه در طول سه ماه وزن نگیرد سوء‬ ‫تغذیه دارد‬  ‫قد‬ ‫‪ --‬قد در موقع تولد ‪50_+2‬سانتیمتر است‬ ‫‪-‬طی ‪6‬ماه اول ماهیانه ‪ 2/5‬سانتی متر‬ ‫‪-‬طی ‪ 6‬ماه دوم ماهیانه ‪ 1/25‬سانتی متر‬ ‫‪ --‬در ‪ 4‬سالگی ‪2‬برابر‬ ‫‪ --‬پس از ‪ 4‬سالگی تا بلوغ سالی‪ 4-6‬سانتیمتر اضافه می شود‬ ‫‪ --‬در بلوغ ‪ 6-8‬سانت اضافه می شود‬ ‫‪ --‬در آقایان در ‪ 18‬سالگی ودر خانمها تا شروع پریود قد کامل می شود‬ ‫‪ -‬اگر رشد قد پس از ‪4‬سالگی کمتر از ‪ 4‬سانتیمتر باشد باید پیگیری شود‬  ‫دور سر‬ ‫‪ --‬موقع تولد ‪ 35_+2‬سانتیمتر‬ ‫‪ --‬سه ماهه اول ماهی ‪ 2‬سانت جمعا ‪ 6‬سانت‬ ‫‪ --‬سه ماهه دوم ماهی ‪ 1‬سانت جمعا ‪ 3‬سانت‬ ‫‪ --‬شش ماهه بعدی هر ماه ‪ /5‬سانت جمعا ‪ 3‬سانت‬ ‫‪ --‬سال دوم ‪ 2‬سانت‬ ‫‪-‬اندازه متوسط سر تا ‪6‬ماهگی‪ 43‬و تا یک سالگی ‪ 46‬سانتی متر‬  ‫تکامل‬ ‫تکامل در چند بعد مورد بررسی قرار می گیرد‬ ‫‪ -1‬حرکات خشن وبزرگ)‪(gross motor‬‬ ‫‪ -2‬حرکات ظریف )‪(fine motor‬‬ ‫‪ -3‬زبان)‪(languag‬‬ ‫‪ -4‬اجتماعی)‪(social‬‬  ‫ یکی از تست های غربالگری رایج مورد استفاده برای بررسی تکامل در‬ ‫کودکان کوچک تر‪ :‬تست غربالگری تکاملی دنور(‪) DDST‬‬ ‫ توسط دکتر ویلیام فرانکلین و همکاران در سال ‪1967‬تدوین و در سال ‪1992‬‬ ‫بازبینی شده‬ ‫ قدیمی ترین و معروف ترین تست غربالگری تکاملی‬  ‫حرکات خشن یا عمده‬ ‫رفتار حرکتی عمده شامل‪:‬‬ ‫ ‬ ‫پیشرفت از نظر قرارگیری در وضعیت خاص‬ ‫ ‬ ‫تعادل سر‬ ‫ ‬ ‫نشستن‬ ‫ ‬ ‫راه رفتن ‪ ،‬جهیدن و سایر حرکات‬ ‫ ‬ ‫رفلکس های اولیه در تکامل مهارت های حرکتی عمده نقش دارند‪.‬‬ ‫ ‬ ‫رفلکس های ‪ Righting‬می تواند پاسخ های وضعیتی خاص مثل خم کردن یا‬ ‫ ‬ ‫کشش را برانگیزد‪.‬‬ ‫رفلکس غیر قرینه تونیک نک از تولد تا ‪ 3‬ماهگی دوام دارد و از غلتیدن نوزاد‬ ‫ ‬ ‫جلوگیری می کند‬ ‫رفلکس قرینه تونیک نک که با خم کردن یا کشش گردن پدیدار می شود‪ :‬کمک‬ ‫ ‬ ‫به وضعیت خزیدن‬  ‫ کنترل سر‪:‬‬ ‫نوزاد فول ترم‪ :‬لحظه ای سر را در خط میانی نگه می دارد‬ ‫ ‬ ‫در یک ماهگی وقتی شیر خوار از وضعیت خوابیده به نشسته کشیده می شود‬ ‫ ‬ ‫تاخیر کامال واضح سر مشخص می شود‬ ‫در ‪ 2‬ماهگی تاخیر نسبی‬ ‫ ‬ ‫در‪ 6-4‬ماهگی تقریبا بدون تاخیر‪ :‬کنترل سر به خوبی برقرار شده‬ ‫ ‬  ‫ غلتیدن‬ ‫ در ‪5‬ماهگی‪ :‬توانایی برگشت از شکم به پشت‬ ‫ ‪6‬ماهگی‪ :‬توانایی برگشت از پشت به شکم‬ ‫ ظهور رفلکس پاراشوت( یک پاسخ محافظتی در برابر افتادن) در ‪ 7‬ماهگی‬ ‫ نشستن‬ ‫توانایی نشستن بدنبال پیشرفت در کنترل سر و مستقیم شدن پشت است‬ ‫ ‬ ‫‪ 3-2‬ماه اول پشت شیرخوار کامال گرد است‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 4‬ماهگی پشت فقط در ناحیه کمر گرد است و شیرخوار با کنترل سر قادر‬ ‫ ‬ ‫به نشستن است‬ ‫در ‪7‬ماهگی به تنهایی می نشیند و روی دست ها به سمت جلو خم می شود‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 8‬ماهگی بدون حمایت می نشیند‬ ‫ ‬  ‫ تکامل حرکتی‬ ‫‪ 7‬ماهگی‪ :‬وزن خود را کامل روی پاها می اندازد‬ ‫ ‬ ‫‪8‬ماهگی‪ :‬تغییر وضعیت از نشسته به زانو زدن‬ ‫ ‬ ‫‪ 8-9‬ماهگی ‪ :‬ایستادن با گرفتن اشیا نظیر مبلمان‬ ‫ ‬ ‫‪ 9-10‬ماهگی‪ :‬چند قدم برمی دارد در حالی که ایستاده است‬ ‫ ‬ ‫‪ 12-11‬ماهگی با گرفتن دو دست یا مبلمان می تواند راه برود‬ ‫ ‬ ‫برخی از کودکان در یک سالگی قادر به راه رفتن به طور مستقل هستند‪.‬‬ ‫ ‬  ‫حرکات خشن یا عمده‬ ‫‪ --‬در ‪ 4‬ماهگی‪ :‬گردن گرفتن – نشستن با حمایت – کنترل سر – دراز‬ ‫کردن دست به سوی اشیاء‬ ‫‪ --‬غلطیدن از پشت به بغل‪ 4‬ماهگی‪-‬از شکم به بغل‪ 5-6‬ماهگی‪-‬غلطیدن از‬ ‫پشت به شکم ‪ 6-7‬ماهگی – نشسستن با کمک دست در شش ماهگی‬ ‫‪ --‬نشستن در ‪8‬ماهگی‪ -‬خزیدن در ‪8‬ماهگی‬ ‫‪ --‬ایستادن در ‪ 10‬ماهگی‬ ‫‪ --‬راه رفتن ‪ 11-12‬ماهگی‬ ‫‪ --‬دویدن از ‪ 3‬سالگی‬  ‫حرکات ظریف‬ ‫استفاده از دست ها و انگشتان جهت گرفتن یک شی می باشد‬ ‫ ‬ ‫این کار در ‪ 3-2‬ماه اول رفلکسی است و به تدریج ارادی می شود‬ ‫ ‬ ‫در‪ 1‬ماهگی دست ها بسته است‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 3‬ماهگی اغلب باز است‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 4‬ماگی به گلوله کوچک و دست ها توجه می کند سپس از شی به دسته و‬ ‫ ‬ ‫دوباره تکرار می شود‬ ‫در ‪ 5‬ماهگی قادر به گرفتن ارادی اشیا‬ ‫ ‬ ‫به تدریج گرفتن با نوک انگشتان جایگزین تمام دست می شود‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 9-8‬ماهگی مهارت کمتر‬ ‫ ‬ ‫در ‪ 10‬تا ‪ 11‬ماهگی خبره می شود‬ ‫ ‬ ‫ در سه ماهگی رفلکس گرفتن ناپدید می شود به پتوها و پوشاک محکم چنگ‬ ‫انداخته و می کشد‬ ‫ در ‪ 4‬ماهگی‪ :‬به دست ها نگاه کرده و با آن ها بازی می کند‬ ‫اشیا را با دو دست می گیرد‬ ‫با جغجغه در دست بازی میکند تکان می دهد اما اگر بیفتد قادر به برداشت ن آن‬ ‫نیست‬ ‫در‪5‬ماهگی‪ :‬از کف دست برای گرفتن اشیا استفاده می کند‬ ‫یک مکعب را در دست گرفته در حالی که به دومی توجه دارد‬ ‫ در ‪ 6‬ماهگی‪ :‬شیشه شیر را نگه می دارد‪ -‬پای خود را گرفته به سمت دهان‬ ‫می کشد‪ -‬یک بیسکوییت در دهان می گذارد‬  ‫در ‪ 7‬ماهگی شی را از یک دست به دست دیگر می دهد‪.‬‬ ‫ ‬ ‫از یک دست برای گرفتن شی استفاده میکند‬ ‫ ‬ ‫از کوبیدن اشیا لذت می برد‬ ‫ ‬ ‫‪8‬ماهگی‪ :‬آغاز گرفتن اشیا با نوک انگشتان‬ ‫ ‬ ‫با میل خود اشیا را رها می کند‬ ‫ ‬ ‫دو مکعب را نگه میدارد و به سومی توجه می کند‬ ‫ ‬ ‫‪9‬ماهگی‪ :‬مکعب سوم را میگیرد و دو مکعب را با هم مقایسه می کند‬ ‫ ‬ ‫ در ده ماهگی شی را آزادانه رها می کند یا به دیگری پیشنهاد می دهد‬ ‫ در ‪ 11‬ماهگی اشیا را در یک جعبه می اندازد و دوست دارد آن را خارج کند‬ ‫ در یک سالگی سعی میکند دو مکعب روی هم بگذارد ولی موفق نمی شود‪.‬می‬ ‫تواند کتاب را ورق بزند‬  ‫حرکات ظریف‬ ‫‪ -‬در‪6-7‬ماهگی چنگ زدن به اشیاء‬ ‫‪ -‬در‪ 9 -11‬ماهگی قلم بدست می گیرد‬ ‫‪ -‬در‪15‬ماهگی خط می کشد‬ ‫‪ --‬در‪18‬ماهگی خط عمود می کشد‬ ‫‪ --‬در ‪ 24‬ماهگی خط افقی می کشد‬ ‫‪ --‬در ‪ 3‬سالگی خط بسته می کشد‬ ‫‪ --‬در ‪ 4‬سالگی مربع می کشد‬ ‫‪ --‬در ‪ 5‬سالگی مثلث می کشد‬  ‫حرکات ظریف‬ ‫حرکات عمده‬ ‫در حالت دمر سر را لحظه ای بلند می کند دست ها اغلب بسته‬ ‫‪ 1‬ماهگی‬ ‫و سر را از یک پهلو به پهلوی دیگر‬ ‫بچرخاند‬ ‫دست ها اغلب باز‬ ‫در وضعیت دمر سر را تا ‪ 45‬درجه بلند‬ ‫‪ 2‬ماهگی‬ ‫می کند‬ ‫به طور فعال جغجغه را می گیرد‪-‬به پتو‬ ‫در حالت دمر سر و شانه ها را ‪90-45‬‬ ‫‪ 3‬ماهگی‬ ‫چنگ انداخته و می کشد‪.‬رفلکس گرفتن ناپدید‬ ‫درجه بلند می کند‪.‬‬ ‫شده‬ ‫گرفتن اشیا با دو دست‪ -‬اشیا را به سمت دهان‬ ‫غلتیدن از پشت به پهلو‪ -‬با حمایت می‬ ‫‪ 4‬ماهگی‬ ‫می برد‬ ‫نشیند‬ ‫اشیا را به طور ارادی می گیرد‪ -‬از کف دست‬ ‫از شکم به پشت بر می گردد‪ -‬هنگام‬ ‫‪ 5‬ماهگی‬ ‫ها جهت گرفتن استفاده می کند‪-‬یک مکعب‬ ‫نشستن سر را عمود و ثابت نگه می دارد‬ ‫را میگیرد و به دومی توجه دارد‬ ‫شیشه شیر را نگه می دارد‪ -‬مکعب در دست‬ ‫از پشت به شکم می غلتد‪ -‬وقتی در حالت‬ ‫‪ 6‬ماهگی‬ ‫را رها میکند وقتی دومی را ببیند‬ ‫ایستاده گرفته شود وزنش را به پاها منتقل‬ ‫می کند‬  ‫حرکات ظریف‬ ‫حرکات عمده‬ ‫اشیا را از یک دست به دست‬ ‫می نشیند و روی دست ها به‬ ‫‪ 7‬ماهگی‬ ‫دیگر می دهد‪-‬‬ ‫سمت جلو خم می شود‪ -‬در‬ ‫حالت طاقباز سر را به خودی‬ ‫خود بلند می کند‬ ‫آغاز گرفتن با نوک انگشتان‪-‬‬ ‫بدون حمایت می نشیند‪-‬‬ ‫‪ 8‬ماهگی‬ ‫دو مکعب را حفظ کرده در‬ ‫حالی که به سومی توجه دارد‬ ‫از نوک انگشت شست و سبابه‬ ‫‪4‬دست و پا می رود‪-‬با گرفتن‬ ‫‪ 9-10‬ماهگی‬ ‫مبلمان می ایستد‪ -‬تغییر وض عیت بدون مهارت استفاده می کند‪-‬‬ ‫از دمر به نشسته‬ ‫با گرفتن وسایل قدم بر می دارد مهارت در استفاده از نوک‬ ‫‪ 11-12‬ماهگی‬ ‫بدون کمک از حالت ایستاده به انگشتان‪ -‬می تواند یک شی را‬ ‫نشسته در می آید‪ -‬با گرفتن یک از جعبه در آورد‪-‬می تواند کتاب‬ ‫را ورق بزند‬ ‫دست راه می رود‬  ‫زبان‬ ‫‪ --‬ا گریه از ابتدای زندگی شروع می شود‬ ‫‪ --‬حدود ‪6‬ماهگی یک سری صداها را در می آورد‬ ‫‪ --‬در ‪ 9-10‬ماهگی یک کلمه می گوید(بابا‪-‬دد)‬ ‫‪ --‬در‪ 12‬ماهگی یک تا دو کلمه حرف می زند‬ ‫‪ --‬در‪15‬ماهگی ‪ 4‬کلمه میگوید‬ ‫‪ --‬در ‪ 18‬ماهگی ‪ 8-10‬کلمه می گوید‬ ‫‪ --‬در‪ 24‬ماهگی ‪ 100‬کلمه می گوید‬ ‫‪ --‬در ‪5‬سالگی ‪ 5000‬کلمه می گوید‬ ‫‪-‬تاخیر تکلم‬ ‫‪ --‬اگر بچه ایی تا ‪ 18‬ماهگی کلمه ایی نگوید یا تا ‪ 30‬ماهگی جمله ایی‬ ‫نگوید تاخیر تکلم دارد‬ ‫‪ --‬اگر بچه ایی تاخیر تکلم داشت ابتدا باید وضعیت شنوایی او مورد بررسی‬ ‫قرار گیرد‬ ‫تکامل گفتاری‬  ‫تکامل گفتاری‬ ‫‪1‬ماهگی‪ :‬گریه‪ /‬صداهای حلقی کوتاه‬ ‫ ‬ ‫‪2‬ماهگی‪ :‬گریه های متفاوت شده‪ /‬نسبت به صدای آشنا با ایجاد صدا‬ ‫ ‬ ‫پاسخ می دهد‬ ‫‪3‬ماهگی‪ :‬با جیغ و داد خوشحالی خود را نشان می دهد‪ /‬صداهای آهسته‬ ‫ ‬ ‫تولید میکند‪ /‬غوغو می کند‪ /‬در هنگام صحبت با او صداهای مبهم تولید‬ ‫می کند‬ ‫‪4‬ماهگی‪ :‬می تواند حروف صامت ‪n’p’b’k‬تولید کند‪ /‬باصدای بلند می‬ ‫ ‬ ‫خندد‬ ‫‪5‬ماهگی‪ :‬جیغ و داد می کند‪ /‬قادر است ترکیبی از حروف صدادار و‬ ‫ ‬ ‫حروف صامت را تولید کند‬ ‫‪6‬ماهگی‪ :‬شروع به تقلید صدا می کند‪ /‬از شنیدن صدای خودش لذت می‬ ‫ ‬ ‫برد‪/‬صداهای تولید شده مشابه واژه های یک سیالبی است مثل ’‪ma‬‬ ‫‪da’di’hi‬‬  ‫ ‪ 7‬ماهگی‪ :‬حروف با سیالب ها و صدای دنباله دار تولید می کند مثل‬ ‫‪baba’ dada‬‬ ‫‪ 8‬ماهگی‪ :‬حروف صامت مثل ‪ d’t’w‬تولید می کند‬ ‫‪9‬ماهگی‪ :‬به امرو نهی ساده پاسخ می دهد‪ /‬نه را درک می کند‬ ‫‪ 10‬ماهگی‪ :‬ماما و دد را بطور ارادی می گوید‪ /‬بای بای را درک می کند‬ ‫‪11‬ماهگی‪ :‬صداهای مشخصی را تقلید می کند‬ ‫‪ 12‬ماهگی‪ :‬می تواند ‪3‬تا‪ 5‬لغت را به جز دد و ماما را بگوید‪ /‬صدای‬ ‫حیوانات را تقلید می کند‬  ‫تکامل اجتماعی‬ ‫‪ --‬حدودا اواخر ماه دوم می خندد‬ ‫‪ --‬در ‪ 6-8‬ماهگی خنده با تحریکات صورت می گیرد(خنده‬ ‫مفهوم دار)‬ ‫‪ --‬ارتباط با مادر در ‪ 7-8‬ماهگی بوسیله خنده‬ ‫‪ 9 -10 - -‬ماهگی خداحافطی می کند‬ ‫‪ --‬تا یکسالگی بازی انفرادی میکند‬ ‫‪ --‬حدود ‪ 18‬ماهگی از آینه خوشش می آید‬ ‫‪ 2-5 --‬سالگی وارد اجتماع می شود‬ ‫تکامل اجتماعی‬  ‫دندان درآوردن‬ ‫‪-‬حدود ‪ 6-9‬ماهگی دندان در می آورد و تا‪ 11‬ماهگی قابل تعمیم‬ ‫است‬ ‫‪ --‬اگر تا یک سالگی دندان در نیاورد تا خیر رویش دندان دارد‬ ‫‪ --‬در ‪ 2/5‬سالگی ‪ 20‬دندان شیری کامل می شود‬ ‫‪ --‬در‪ 6‬سالگی دندانهای شیری شروع به ریزش می کند وتا ‪12‬‬ ‫سالگی به اتمام می رسد‬ ‫‪ --‬در ‪ 28‬سالگی دندانهای اصلی کامل می شود‬ ‫شروع رویش در ‪ 5‬تا ‪ 9‬ماهگی و از دندان های پیشین مرکزی تحتانی‬ ‫ ‬ ‫تعداد دندان های کودک تا ‪ 2‬سالگی= سن کودک به ماه ‪6 -‬‬ ‫ ‬ ‫رویش دندان می تواند با مشکالتی مانند گریه شبانه‪ ،‬بی قراری و‬ ‫ ‬ ‫ابریزش از دهان همراه باشد‬ ‫ولی تب و اسهال و درد گوش مورد انتظار نیست‬ ‫ ‬ ‫آموزش به والدین‪:‬‬ ‫ ‬ ‫استفاده از مایعات خنک و غذاهای سفت و در صورت لزوم استامینوفن‬ ‫ ‬ ‫پیشگیری از پوسیدگی‪:‬‬ ‫ ‬ ‫در حدود ‪ 18‬ماهگی می توان مسواک کردن را برای کودک( توسط‬ ‫ ‬ ‫مادر) شروع کرد‬ ‫باتل موس سندرم‪ :‬فساد دندانی بعلت ماندن شیشه شیر در دهان بطور‬ ‫ ‬ ‫مکرر و طوالنی‬