Prawne aspekty edukacji ekologicznej PDF
Document Details
Uploaded by Deleted User
Tags
Summary
These notes cover legal aspects of environmental education, including the Tbilisi Declaration, different approaches to environmental education, and social campaigns related to environmental issues.
Full Transcript
09.10 Wykład 1 Prawne aspekty edukacji ekologicznej TEST ZAMKNIĘTY 10 pytań w XII tygodniu Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna (środowiskowa) to koncepcja kształcenia, wychowania i kształtowania świadomości społeczeństwa w duchu posza...
09.10 Wykład 1 Prawne aspekty edukacji ekologicznej TEST ZAMKNIĘTY 10 pytań w XII tygodniu Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna (środowiskowa) to koncepcja kształcenia, wychowania i kształtowania świadomości społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego i świadomego realizowania celów dot. Ekorozwoju. Deklaracja z Tbillisi : proces mający na celu rozwijanie ludzkiej populacji Obszary edukacji ekologicznej : - Obszar przyrodniczo-techniczny (określenie wymogów i barier środowiska, sposobów przywracania zaburzeń równowagi ekosfery zmniejszaniu zakresu szkód) - Obszar działań politycznych, społecznych, prawnych oraz ekonomicznych - Obszary działań wychowawczych Rolę w procesie edukacji ekologicznej spełnia: - Świadomość ekologiczna - Wiedza ekologiczna - Wyobraźnia ekologiczna - Kultura ekologiczna - Sumienia ekologiczna Świadomość ekologiczna - to obszar świadomości społecznej odniesiony do sfery środowiska przyrodniczego Wiedza ekologiczna - to wiadomości i umiejętność przewidywania skutków działań ludzi Kultura ekologiczna - na którą składa się całokształt wiedzy o środowisku przejmowanie określonych zachowań czy twórcze myślenie skutkujące wprowadzeniem ekologicznie rozwiązań. Sumienie ekologiczna - odczytuje ład lub jego brak w działaniach człowieka względem środowisk, ocena zaistniały stan rzeczy w kategoriach dobra i zła moralnego oraz rodzi powinność działań proekologicznych. Organizacja edukacji ekologicznej w Polsce Edukacja ekologcizna - W formalnym systemie kształcenia (szkoły) - W nieformalnym systemie (pozaszkolna edukacja ekologiczna) Nurty koncepcji edukacji ekologicznej : - Nurt konserwatywny - polega na przekazywaniu wiedzy biologicznej, chemicznej, geograficznej oraz informacji, dotyczący stanu środowiska i praw nim rządzących - Nurt radykalny - przypisuje mniejsze znaczenie wiedzy o środowisku proponując w zamian bezpośredni kontakt z przyrodą - Nurt umiarkowany - nakazuje ścisłe wiązanie ze sobą aspektów przyrodniczych i społecznych z wiedzą i umiejętnością. Cele edukacji ekologicznej : - Kształtowanie świadomości ekologicznej - Zdobywanie i poszerzanie wiedzy oraz umiejętności dot. poprawy stanu środowiska. - Wdrożenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej w systemie formalnym i nieformalnym - Tworzenie proekologicznych modeli zachowań - Upowszechnienie idei rozwoju zrównoważonego - Tworzenie programów edukacji ekologicznej na różnych szczeblach - Promowanie dobrych praktyk związanych z edukacją ekologiczną 16.10 Wyklad 10. Kampania w zakresie edukacji ekologicznej Kampania społeczna - to działania zaplanowane w konkretnym czasie oraz skierowane do określonej grupy docelowej Cel kampanii społecznych : doprowadzenie do wzrostu wiedzy, zmian myślenia i zachowania wobec problemu społecznego Reklama społeczna : płatna, anonimowa i adresowana do masowego odbiorcy forma komunikowania się, mająca na celu wywołanie zmian społecznie pożądanych. Typy kampanii społecznych Informacyjna - celem jest pozyskiwanie opinii publicznej przez informowanie a nie perswazję Kampania odpowiada interesariuszom - celem jest przekonanie grupy adresatów do przyjęcia punktu widzenia nadawcy Kampania społeczne bazujące na angażowaniu interesariuszy - celem jest doprowadzenie do zmian poprzez dialog oparty na zrozumieniu, zaufaniu i akceptacji Etapy projektowania kampanii społecznych - pomysł, idea - Interesariusze - urzędy, firmy, organizacje non profit, agencje, społeczność lokalna itd. - Przekonanie partnerów do współpracy - Przesłanie - słownie i graficznie - Doprecyzowanie celów kampanii - Fakty - za słuszności - Opracowanie zakresu działań - uzależniony od skali kampanii, budżetu, strategii itd. - Wdrożenie i pomiar rezultatów Cele, funkcje i zadania kampanii społecznych : Głównym celem kampanii społecznych jest promowanie wartości i postaw proekologicznych Główną funkcją kampanii społecznych jest wywoływania refleksji, zainteresowania trudnymi zagadnieniami, niejednokrotnie Zadaniem kampanii społecznych jest uświadomienie istnienia problemu, zwrócenie uwagi Rodzaje kampanii społecznych Kampania globalne Kampania narodowe Kampanie regionalne i lokalne Nosniki reklam Telewizja Prasa Radio Internet Reklama zewnętrzna Reklama wielkoformatowa Formy oddziaływania - Wykorzystanie skojarzeń przyciągające uwagę - Wykorzystanie znanych osób Wskaźniki wykorzystywane w planowaniu działań promocyjnych OTH (opportunity to hear) - określa ile średnio razy osoby z grupy celowej usłyszą przekaz reklamowy w trakcie trwania kampanii radiowej OTS (opportunity to see) - określa średnią liczbę kontaktów osoby z grupy celowej z przekazem reklamowym Czytelnictwo - określa zasięg danego tytułu prasowego, czyli określa ilu czytelników ma dany tytuł CPT (cost per thousand) - koszt jednorazowego dotarcia do 1000 osób z grupy docelowe Wykład 3-5 Międzynarodowe i krajowe uregulowania prawne w 1972 - zobowiązanie międzynarodowej agendy ONZ, a zwłaszcza unesco do opracowania międzynarodowego programu szkolnej i przedszkolnej edukacji 1975 - opracowanie Międzynarodowego programu edukacji środowiskowej 1975 konferencja ONZ w Belgradzie - międzynarodowa karta ochrony środowiska tzw. “Karta belgradzka” 1977 - przyjęcie Deklaracji tbiliskiej w której przedstawiono 5 zadań edukacji ekologicznej 1. Uświadomienie- praca i pomoc w uświadomieniu różnym grupom społecznym 2. Dostarczenie wiadomości- przekazywanie i pomoc w zdobywaniu wiadomości o środowisku i zagrożeniach 3. Kształtowanie postaw - motywacja i inspiracja do wyboru tych wartości które będą przyjazne środowiska 4. Zdobywanie kompetencji - kształcenie umiejętności i rozwiązywania problemów 5. Demokratyzacja - aktywne uczestnictwo w rozwiązywaniu problemów ekologicznych 1978 - III międzynarodowy kongres unesco - UNEP w Moskwie Opracowanie wytycznych międzynarodowej strategii obejmującej działania w zakresie wychowania 1992 - czwarta Konferencja Narodów Zjednoczonych “Środowisko i Rozwój” w Rio de janeiro - Deklaracja z Rio de janeiro - Wiele miejsca poświęcono edukacji ekologicznej 1994 Konferencja zorganizowana przez IUCN (światową unię ochrony przyrody) i UNESCO w Gland (Szwajcaria) 1995 - Konferencja zorganizowana przez UNESCO w Atenach - powiązywanie spraw dot. człowieka, Środowiska, społeczeństwa i ekonomii 1995 - siódma konferencja zorganizowana przez unesco oraz komisję trwałego i zrównoważonego rozwoju onz w Pruhonicach (czechy) 1996 - IV Sesja Komisji Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju ONZ - Przegląd osiągnięć i działań podejmowanych 1998 - Konwencja z Arhus - każda ze stron będzie wspierać edukację ekologiczną oraz wiedzę społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska Decyzja parlamentu europejskiego i rady (UE) 2022/591 z dnia 6 kwietnia 2022r. w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2030 r. Wyklad 5-6. Metody i techniki nauczania przedmiotów przyrodniczych Metody nauczania 1. Metody kierowania samodzielną pracą uczniów : - metoda laboratoryjna - Praca z książką - Metoda modelowania - Metoda gier dydaktycznych - Metoda projektów 2. Metody poszukujące : - pogadanka - Dyskusja - Seminarium 3. Metody podające - Opowiadanie i opis - Wykład - Referat ucznia I. Model kierowania samodzielną pracą uczniów : Metoda modelowania - Model techniczny - stanowi hipotetyczną konstrukcję myślową, a zarazem uproszczony obraz odpowiedniego fragmentu rzeczywistości - synteza najbardziej istotnych cech lub relacji - Modele eksperymentalne - konstruuje się w celu przeprowadzenia określonego eksperymentu mającego ułatwić wyjaśnienie istotnych zagadnień - Modele żywe - są zwykle organizmami roślin lub zwierząt wykorzystywanymi w procesie dydaktycznym - Modele dydaktyczne ułatwiają uczniom percepcję określonych trudnych treści rzeczowych Metoda gier dydaktycznych - nauczanie sytuacyjne - Dyskusje z przydziałem ról - dyskusja - Metoda symulacji Nauczanie sytuacyjne - polega na zaznajomieniu ucznia z konkretną teoretyczną lub praktyczną sytuacją przez udostępnienie tekstu zawierającego słowny opis sytuacji, fragment filmów lub cyklu przeźroczy. Dyskusje panelowe- wprowadzeniem do dyskusji stanowią krótkie referat. W drugiej części następuje dyskusja uczestnikow. Na koniec uczniowie wydają orzeczenie Metoda projektów - wybór tematu - Planowanie pracy - Realizacja projektu - Prezentacja II. Metody poszukujące Pogadanka Rodzaje pogadanek : - wprowadzającą (wstępna) - Zapoznająca z nowym materiałem - Utrwalającą - Podsumowująca - Syntetyzująca - Powtórzeniową Dyskusja - W czasie dyskusji należy opierać się na wiadomościach ze źródeł pozaszkolnych, samodzieknie przez uczniów zdobytych w czasie oglądania filmów Seminarium - Oparte na obowiązkowej jednolitej pracy domowej uczniów z lekturą według ustalonych wcześniej też III. Metody podające - Opowiadanie jako metodę nauczania stosuje się przeważnie w niższych klasach - Opis jest to zastępczy sposób zapoznania uczniów z okazami i zjawiskami przyrody. Opis musi być interesujący, zrozumiały, plastyczny - Wykład kursowy - ma najczęściej tradycyjny, informacyjny charakter, służy systematycznemu przekształceniu wiadomości z szerszego - Wykład zwarty - wprowadzający- stosuje się w celu wyjaśnienia danego pojęcia. Może stanowić teoretyczne przygotowanie do pracy laboratoryjnej, seminarium lub zajęć teoretycznych - Wykład urozmaicony stosuje się w celu wyjaśnienia danego procesu. - Wykład porządkujący - w wykładach tego typu należy uwzględnić najważniejsze i najtrudniejsze zagadnienia, a także zmiany w ujmowaniu zagadnień naukowych. - Wykład utrwalający - służy pogłębieniu ważniejszych zagadnień programowych, większego działu programu. Można go powiązać z seminarium lub dyskusją. - Wykład problemowy - konieczne jest zastąpienie wykładów informacyjnych wykładami przedstawiającymi oraz rozwiązującymi trudniejszej - Wykład organizujący - służy wyjaśnieniu warunków niezbędnych do przeprowadzenia doświadczeń w celu zbadania i opisania danego procesu Krajowe akty prawne : - Ustawa o systemie oświaty z 1991 roku - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska Art. 77; Art. 2 ust 2 pkt 7; Art. 4 pkt 3 ; Art. 8b pkt 5 - Ustawa z dnia 28.09.1991 r. O lasach - Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. O gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi - Ustawa z dnia 11.09.2015 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Instytucja publicznej kampanii edukacyjnej Działanie mające na celu podnoszenie stanu świadomości ekologicznej społeczeństwa. Osiągnięcie wysokiego poziomu zbierania odpadów obowiązek prowadzenia publicznej kampanii i edukacyjnej. - Wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach - Konieczność organizacji odzysku opakowań Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy - karta Nauczyciela oraz z niektórych innych ustaw. Polityka ekologiczna państwa 2030 Wykład 12. Edukacja ekologiczna … - Promowanie zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju - Edukacja nieformalna, formalna i pozaformalna - Powinien być prowadzony w oparciu o nowoczesne metody i narzędzia nauczania W PEP2030 przewidziano opracowanie -> strategicznego planu działań w zakresie edukacji ekologicznej Cele operacyjne : 1. Poprawa spójności polityk krajowych i lokalnych w obszarze edukacji ekologicznej 2. Wskazanie priorytetowych obszarów tematycznych oraz kluczowych grup społecznych i zawodowych 3. Usystematyzowanie i skoordynowanie działań w obszarze edukacji ekologicznej 4. Określenie długoterminowych celów sposobu ich realizacji i pomiaru skuteczności działań 5. Zaplanowanie efektywnego finansowania i koordynacja różnorodnych działań, z wykorzystaniem środków krajowych i europejskich. Źródła działania edukacyjne Środki UE - Współpraca z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w ramach programu Invest EU - Umożliwienia Państwom członkowskim dostępu do finansowania infrastruktury edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz rozwoju umiejętności Kampania edukacyjne prowadzone przez firmy: - Strategia firmy - Koncepcja CSR (społeczne odpowiedzialność biznesu) Dyrektywa CSRD - obowiązek raportowania zagadnień ESG (dane w obszarze środowiskowym (E), społecznym (S) oraz ładu korporacyjnego (G) przez wszystkie duże spółki i duże grupy kapitałowe. Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat Środowisko 2021-2023) Pozarządowe organizacja ekologiczne - Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach !!! Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządowym, trwałym zreszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie - samodzielne określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalność. Stowarzyszenia opiera działalność na pracy społecznej swoich członków. Do prowadzenia swych spraw stowarzyszenia oraz wybierają komitet założycielski albo władze samowładzenia. Sąd rejestrowy wydaje postanowienie o wpisie stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego po stwierdzeniu. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego. Uproszczoną formą jest stowarzyszenia zwykłe (min. 3 osoby), które nieposiadające osobowość prawny. - Polski Klub Ekologiczny - Stowarzyszenia Polska Ekologia (2006) - WWF (1961) Wykład 9. Badania świadomości ekologicznej Polaków - Ministerstwo Klimatu i Środowisku realizuje wieloletni program badań świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski - Program zainicjowany w 2011 r. pogłębionym badaniem eksploatacyjnym - Badania trackingowe realizowane są cykliczne, co ma umożliwić śledzenie dynamiki zmian świadomości i programowanie określonych działań - Pomiary dokonywane są pod koniec roku na reprezentatywnej próbie 1000 dorosłych Obszary: - Największe wyzwania dla Polski a problemy środowisku naturalnego - Środowiska naturalne i jego ochrona - Jakość powietrza - Gospodarowanie odpadami - Zmiany klimatu - Indywidualne działania i zachowania wspierające ochronę środowiska Badania ad hoc - realizowane co roku na zalecenia MKiŚ jednotematyczne badania świadomości i zachowań ekologicznych. Technika CATI : - Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo - Średni czas realizacji jednego wywiadu to ok. 16 min - Ogólnopolska próba badanych w wieku 15 lat i więcej dobrano losowo - Maksymalny błąd szacowania dla próby losowej liczącej 1000 osób wynosi +/- 3,1% Technika CAWI : - Ankieta wspomagana komputerowo przy pomocy strony internetowej - Respondent wypełnia ankietą 1. Technika CADI i CAWI - czym te techniki się charakteryzują? Technika CATI : - Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo - Średni czas realizacji jednego wywiadu to ok. 16 min - Ogólnopolska próba badanych w wieku 15 lat i więcej dobrano losowo - Maksymalny błąd szacowania dla próby losowej liczącej 1000 osób wynosi +/- 3,1% Technika CAWI : - Ankieta wspomagana komputerowo przy pomocy strony internetowej - Respondent wypełnia ankietą 2. Co się składa na formalny i nieformalny system kształcenia w zakresie edukacji ekologicznej - w formalnym systemie kształcenia, Co obejmuje i jakie poziomy szkolnictwa i analogicznie, co obejmuje ten nieformalny system kształcenia? Co obejmuje: Przedmioty związane z ochroną środowiska (np. przyroda, biologia, geografia). Zajęcia edukacyjne związane z ekologią, zrównoważonym rozwojem i zmianami klimatycznymi. Projekty szkolne, konkursy ekologiczne. Poziomy szkolnictwa: 1.Przedszkola – wprowadzenie do przyrody i podstaw ekologii w sposób zabawowy. 2.Szkoły podstawowe – nauczanie podstaw ochrony środowiska i kształtowanie świadomości ekologicznej. 3.Szkoły średnie – pogłębienie wiedzy o ekosystemach, zagrożeniach środowiskowych i roli człowieka. 4.Szkoły wyższe – specjalistyczne kierunki, np. ochrona środowiska, ekologia, inżynieria środowiska. Nieformalny system kształcenia w zakresie edukacji ekologicznej Charakterystyka: Edukacja prowadzona poza szkołami i uczelniami. Zorientowana na działania praktyczne i uświadamianie społeczności. Co obejmuje: Kampanie społeczne, warsztaty ekologiczne, szkolenia. Akcje środowiskowe, np. sprzątanie terenów, sadzenie drzew. Działania organizacji pozarządowych (NGO), np. WWF, Greenpeace. Media, internet, filmy dokumentalne, gry edukacyjne. Spotkania i inicjatywy lokalne, np. festiwale ekologiczne, targi zero waste. Odbiorcy: Każdy, niezależnie od wieku, z naciskiem na edukację społeczeństwa i angażowanie różnych grup społecznych. Oba systemy wzajemnie się uzupełniają, promując zrównoważony rozwój i odpowiedzialność za środowisko. - Edukacja pozaformalna jest formą pośrednią między edukacją formalną a nieformalną. Obejmuje zorganizowane działania edukacyjne, organizacje pozarządowe, centra kultury, domy młodzieży oraz firmy szkoleniowe. 3. O nurcie radykalnym, nurcie konserwatywnym, nurcie umiarkowanym. Nurt konserwatywny - polega na przekazywaniu wiedzy biologicznej, chemicznej, geograficznej oraz informacji, dotyczący stanu środowiska i praw nim rządzących Nurt radykalny - przypisuje mniejsze znaczenie wiedzy o środowisku proponując w zamian bezpośredni kontakt z przyrodą Nurt umiarkowany - nakazuje ścisłe wiązanie ze sobą aspektów przyrodniczych i społecznych z wiedzą i umiejętnością. 4. Metody dotyczące przekazywania w zakresie środowiska - O poziomie kognitywnym, o poziomie emocjonalno-motywacyjnym, o poziomie behawioralnym - czym one się charakteryzują? Kognitywny (poznawczy) Przekazywanie wiedzy i rozumienie problemów środowiskowych. Metody: wykłady, analizy, dyskusje. Emocjonalno-motywacyjny Budowanie więzi z przyrodą, wzbudzanie empatii i motywacji. Metody: wycieczki, filmy, warsztaty artystyczne. Behawioralny (praktyczny) Kształtowanie nawyków i umiejętności proekologicznych. Metody: akcje sprzątania, segregacja odpadów, projekty ekologiczne. 5. Gdzie pięć różnych zadań edukacji ekologicznej zostały ujęte. W jakiej deklaracji. Deklaracja z Tbillisi : proces mający na celu rozwijanie ludzkiej populacji Pięć zadań edukacji ekologicznej określonych w Deklaracji z Tbilisi to: Uświadamianie – zwiększanie świadomości społecznej na temat problemów środowiskowych i ich znaczenia. Wiedza – przekazywanie wiedzy o środowisku naturalnym oraz jego ochronie. Postawy – kształtowanie postaw szacunku i troski o środowisko. Umiejętności – rozwijanie umiejętności niezbędnych do rozwiązywania problemów środowiskowych. Udział – motywowanie ludzi do aktywnego udziału w działaniach na rzecz ochrony środowiska. 6. konkretną datę ustawy o stowarzyszeniach Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach !!! 7. obszary edukacji ekologicznej. O obszarach politycznych, prawnych, ekonomicznych, przyrodniczo-technicznych. Co na to się składa.Co w tych obszarach się mieści. Polityczny Tworzenie i wdrażanie polityk ekologicznych. Współpraca międzynarodowa w ochronie środowiska. Prawny Regulacje prawne i przepisy dotyczące środowiska. Egzekwowanie prawa ochrony przyrody. Ekonomiczny Zielona gospodarka i zrównoważona konsumpcja. Podatki ekologiczne i inwestycje prośrodowiskowe. Przyrodniczo-techniczny Ochrona bioróżnorodności i zasobów naturalnych. Rozwój technologii przyjaznych środowisku. Społeczno-kulturowy Kształtowanie proekologicznych postaw i świadomości. Promowanie kultury harmonii z naturą. 8. Kampanie medialne. Te wszystkie wskaźniki. Typy kampanii społecznych Informacyjna - celem jest pozyskiwanie opinii publicznej przez informowanie a nie perswazję Kampania odpowiada interesariuszom - celem jest przekonanie grupy adresatów do przyjęcia punktu widzenia nadawcy Kampania społeczne bazujące na angażowaniu interesariuszy - celem jest doprowadzenie do zmian poprzez dialog oparty na zrozumieniu, zaufaniu i akceptacji 9. OTH, OTS, CNW Wskaźniki wykorzystywane w planowaniu działań promocyjnych OTH (opportunity to hear) - określa ile średnio razy osoby z grupy celowej usłyszą przekaz reklamowy w trakcie trwania kampanii radiowej OTS (opportunity to see) - określa średnią liczbę kontaktów osoby z grupy celowej z przekazem reklamowym Czytelnictwo - określa zasięg danego tytułu prasowego, czyli określa ilu czytelników ma dany tytuł CPT (cost per thousand) - koszt jednorazowego dotarcia do 1000 osób z grupy docelowe