Notatki - Edukacja Estetyczno-Kulturowa Egzamin - 08.10.2024

1. 𝙉𝙊𝙏𝘼𝙏𝙆𝙄 - 𝙀𝘿𝙐𝙆𝘼𝘾𝙅𝘼 𝙀𝙎𝙏𝙀𝙏𝙔𝘾𝙕𝙉𝙊 - 𝙆𝙐𝙇𝙏𝙐𝙍𝙊𝙒𝘼 - 𝙒𝙔𝙆Ł𝘼𝘿 𝟬𝟴.𝟭𝟬.𝟮𝟬𝟮𝟰 𝙧. 1. Wychowuje się tym, kim się jest. 2. Poza kulturą nie ma wychowania 3. Każdy przekaz jest naładowany estetyzmem, stąd osiągamy przez to stopnie znieczulenia co prowadzi do wytwarza...

1. 𝙉𝙊𝙏𝘼𝙏𝙆𝙄 - 𝙀𝘿𝙐𝙆𝘼𝘾𝙅𝘼 𝙀𝙎𝙏𝙀𝙏𝙔𝘾𝙕𝙉𝙊 - 𝙆𝙐𝙇𝙏𝙐𝙍𝙊𝙒𝘼 - 𝙒𝙔𝙆Ł𝘼𝘿 𝟬𝟴.𝟭𝟬.𝟮𝟬𝟮𝟰 𝙧. 1. Wychowuje się tym, kim się jest. 2. Poza kulturą nie ma wychowania 3. Każdy przekaz jest naładowany estetyzmem, stąd osiągamy przez to stopnie znieczulenia co prowadzi do wytwarzania coraz większej ilości bodźców. 4. Estetyka ostatecznie może zastąpić etykę. 𝙕𝘼𝙇𝙄𝘾𝙕𝙀𝙉𝙄𝙀 𝙋𝙍𝙕𝙀𝘿𝙈𝙄𝙊𝙏𝙐 1. Praca pisemna 2. Trzy pytania problemowe z treści wykładów ( 2 zestawy ) 3. koło ratownicze ( może być na podstawie dośw. rodzinnych, osobistych ) 4. Obecność ( 1 nieobecność losowa - bez uzasadnienia ) 5. Konsultacje pokój nr 208 𝙋𝙔𝙏𝘼𝙉𝙄𝙀 𝙄𝙉𝘿𝙔𝙒𝙄𝘿𝙐𝘼𝙇𝙉𝙀 - do własnej odpowiedzi na marginesie! Co z dzieciństwa daje nam świadomość i szczęście? 𝙏𝙀𝙈𝘼𝙏 𝙕𝘼𝙅𝙀̨𝘾́: Podstawy edukacji estetyczno - kulturowej. 1. Jak i kiedy zwrócono uwagę na funkcje estetyczne sztuki? 𝘼𝙉𝙏𝙔𝙆: Geneza : Tradycja europejska -> dwóch ateńskich filozofów tzn. Platon i Arystoteles. 𝙋𝙇𝘼𝙏𝙊𝙉: idea nad materią podkreślił znaczenie muzyki, która wyzwala różne nastroje model platoński ( tzn. łączenie etyki z estetyką, inaczej dobra z pięknem ) nie wprowadzać dzieci w dwuznaczność etyczna 𝘼𝙍𝙔𝙎𝙏𝙊𝙏𝙀𝙇𝙀𝙎: złoty środek ( nie ignorował materii ) docenił rolę katharsis ( oczyszczenia ) Prócz tego ważną rolę odegrał ateński system wychowania zawierający elementy wychowania estetycznego. 𝙎́𝙍𝙀𝘿𝙉𝙄𝙊𝙒𝙄𝙀𝘾𝙕𝙀: zdeterminowane przez sacrum, służyła chwale Boga Biblia Pauperu, malowidła ścienne architektura : łączenie celów religijnych, obronnnych i politycznych klasztor, katedra, kaplica królewska ważne dzieła takie jak ,,Pieśń o Rolandzie" czy ,,Tristan i Izolda" film ,,Katedra"  życie dworskie i rycerskie funkcja uniwersalna sztuki - chęć lepszego życia i obudzenia się z konsumpcjonizmu 𝙊𝘿𝙍𝙊𝘿𝙕𝙀𝙉𝙄𝙀 𝙄 𝙊𝙎́𝙒𝙄𝙀𝘾𝙀𝙉𝙄𝙀: prawo do piękna elementem prawa do wolności osobistej człowieka renesansu humanizm tzn. ,,uczłowieczenie" postaci w malowidłach kościelnych ideał dworzanina, elementy kształcenia estetycznego 𝙆𝙊𝙉𝙆𝙍𝙀𝙏𝙉𝙄𝙀 𝘿𝙊 𝙊𝙎́𝙒𝙄𝙀𝘾𝙀𝙉𝙄𝘼: racjonalizacja zasad, tworzenia i oceniania sztuki podkreślenie przynależności do sfery wyższej poprzez dokształcanie w estetyce towarzyskiej przerost formy nad treścią przymus w kształceniu dworzanina w zakresie kultury estetycznej = charakter elitarny // Edukacja estetyczno - kulturowa - wykład 22.10.2024 r. \ 1. 𝙍𝙤𝙢𝙖𝙣𝙩𝙮𝙯𝙢 utopijne i mistyczne przesłanie wobec sztuki i artystów ,,Listy o wychowaniu estetycznym" Fryderyka Schillera estetyczność miarą uczuciowości i wrażliwości człowieka ludowość ( przykładem ,,Świtezianka" ) 2. 𝙋𝙤𝙯𝙮𝙩𝙮𝙬𝙞𝙯𝙢 użyteczność sztuki w przekazywaniu i upowszechnianiu wzorów zachowań pragmatycznych w gospodarce i pro-społecznych ( Spencer ) początki ruchu na rzecz egalitaryzmu dostępu do wychowania estetycznego praca u podstaw/ praca organiczna ( dwa główne przesłania ). Jeśli zaniedbamy pracę u podstaw, społeczeństwo się rozpadnie 3. Przełom XIX i XX w. na rzecz upowszechniania wychowania estetycznego: postulaty społecznego uwłaszczenia przez sztukę - angielski ruch społeczno - estetyczny, Arts and Craft postulaty ruchu nauczycielskiego w Europie na rzecz wychowania estetycznego we wszystkich szkołach. A Lichtwarck wpływ teorii sztuki ( impresjonizm tzn. wywarcie wrażenie oraz ekspresjonizm tzn. wyrażanie uczuć i emocji ) na idee Nowego Wychowania.  odkrycie rysunku dziecka jako sztuki - konsekwencją upodmiotowienie ucznia w procesie nauczania - uczenia się. C. Ricci. Dziecko musi być twórcze w poszukiwaniu rozwiązań, swobodny rysunek. 4. Obydwa ruchy doprowadziły do określenia rysunku jako sztuki. 5. Podstawowe założenia impresjonizmu i ekspresjonizmu pedagogicznego: wychowanie jest sztuką proces nauczania - uczenia się jest analogiczny do twórczości artysty nauczyciel jest osobowością twórczą i artystyczną 6. Idee ruchu estetyczno - pedagogicznego : szkoła przyjazna dzieciom respektowanie indywidualności ucznia prawo do swobodnej twórczości przyroda źródłem wrażeń // Edukacja estetyczno - kulturowa - wykład 05.11.2024 r. \ T: Polska teoria wychowania przez sztukę. Irena Wojnar i jej kontynuatorzy. ,,Sztuka jako doświadczenie", ,,Wychowanie dziecka przez ekspresję". 1. Wychowanie przez sztukę doświadczenie sztuki GENEZA: w 1959 r. B. Suchodolski przedstawił swoją koncepcję edukacji przez sztukę. PYTANIE: Co może dać sztuka ludziom współczesnym? Wymienił trzy funkcje wychowawcze sztuki : -> poznawczą -> kompensacyjną -> autokreacyjną 2. Koncepcja otwartego umysłu - główna idea w ,,estetyce i wychowaniu" 3. Integralność, synteza 4 czynników, postawa otwartego umysłu : wyostrzenie sposobu spostrzegania ( alfabetyzacja wizualna ) rozszerzenie zakresu doświadczeń ( sztuka tradycyjna, multimedialna, dostarcza wzorów osobowych,fascynacji, zainteresowań ) wzbogacenie i pogłębienie wiedzy ( wiedza osobista, samowiedza estetyczna ) postawa twórcza, kształcenie postawy twórczej jest tożsame z kształceniem postawy otwartego umysłu ( ZWRÓCIĆ SZCZEGÓLNIE UWAGĘ NA TEN PODPUNKT!!! ) 4. Edukacja estetyczna - termin wprowadzony w 2000r. : obejmuję edukację do sztuki i przez sztukę jest propozycją humanistycznej orientacji wychowania  humanistyczne intencje wychowania podkreślona została interdyscyplinarność podstaw teoretycznych tej koncepcji oraz jej aksjologiczna orientacja 5. Humanistyczne przesłanki niepokoju : edukacja do i przez sztukę jest propozycją jakościową wobec wyzwań XXI w. pogłębienie świadomości kulturalnej pobudzanie ekspresji i kreatywnych dyspozycji ludzi Edukacja estetyczno – kulturowa – wykład 19.11.24 r. T: Kultura estetyczna z kategorii edukacji estetyczno – kulturowej. 1. Kultura estetyczna – dążenie do pełnego i optymalnego rozwoju człowieka oraz poszerzanie jego osobowości i kultury. Wrażliwość na piękno, moda 2. Kategorie edukacji estetyczno – kulturowej : Kultura estetyczna Przeżycie estetyczne Twórczość – ekspresja -autoekspresja Samowiedza estetyczna – moje preferencje/ odrzucenia Doświadczenie estetyczne Doświadczenie wirtualne Doświadczenie w przestrzeni miejskiej Doświadczenie samoestetyczne – antropologia estetyczna 3. Kultura estetyczna – kultura osobista - koegzystencja znaczeń :  -> jako obszar dziedzictwa cywilizacyjnego, kapitału społecznego związanego z działalnością artystyczną, rękodzielniczą czy szerzej symboliczną -> jako obszar doznań i przeżyć subiektywnych, wywołanych sferą bytu i jej interpretacją i waloryzacją 4. Geneza osobistego znaczenia kultury estetycznej -> Św. Tomasz z Akwinu ,,Piękno jako coś, co podoba się przy patrzeniu” -> W interpretacji J. Maritain ,, Piękne jest to, co daje radość w patrzeniu” -> wymiar osobowościowy : tęsknota za piękniejszym życiem, lęk przed niepamięcią 5. Znaczenie pojęcia kultura estetyczna -> W polskiej literaturze pedagogicznej pojęcia to wprowadziły : I. Wojnar, M. Gołaszewska -> Przestrzeń kształtowania wrażliwości estetycznej, ustosunkowania się do różnorodnych zjawisk i wartości estetycznych, wzbogaca kulturę ogólną, życie wewnętrzne człowieka, rozszerza wiedzę o ludziach 6. Kultura estetyczna – osobista -> M. Gołaszewska -> kultura estetyczna daje możliwość realizacji optymalnego rozwoju człowieka poprzez poszerzanie jego kultury osobistej -> Ponieważ = kultura estetyczna jest faktem, wartością, przeżyciem, możliwością -> Kulturę estetyczna sytuujemy w obrębie zdolności człowieka do autokreacji, samokształcenia. Staje się sam odpowiedzialny za jej zdobycie i utrwalenie Edukacja estetyczno – kulturowa – wykład 3.12.2024 r. T: Doświadczenie estetyczne - > druga kategoria edukacji – estetyczno kulturowej. Cechy charakterystyczne, przykład warsztatu twórczego jako prezentacja doświadczenia estetycznego dorosłych. 1. Koncepcja doświadczenia estetycznego J. Deweya Cechy: ➔ Aktywność, pełna mobilność psycho – somatyczna ➔ Ekspresja, czynnik motywacyjny i satysfakcjonujący ➔ Przygodność zetknięcia umysłu ze światem ➔ Otwartość na inne obszary przeżyć i doświadczeń ➔ Interakcjonizm ➔ Komunikatywność ➔ Tworzenie nowych znaczeń 2. Warsztat twórczy jako obszar autokreacji na przykładzie narracji wizualnej 3. Warsztat twórczy – stanowi rozbudowaną percepcję dzieła poprzez zaangażowanie większej ilości zmysłów, zmniejszenie dystansu między twórcą, dziełem i jego odbiorcą oraz interracjonalne włączanie w jego treść elementów życia codziennego. 4. Co różni warsztat od innych metod samokształcenia?:  ➔ Relatywna krótkotrwałość ➔ Brak bezwzględnego dążenia do osiągnięcia wcześniej założonych rezultatów ➔ Nakierowanie na pobudzanie osobistych wypowiedzi, wolnych od normatywów czy dyrektyw ➔ Przewaga procesualności działań nad ich efektami ➔ Znaczenie dwóch kategorii ,,teraz” i ,,jestem” 5. Koncepcja działania warsztatowego wg. E. Józefowskiego ➔ Trening wyobrażeniowy ➔ Kreacja wizualna ➔ Rozmowa inspirowana pracami 6. Kształtowanie tożsamości w działaniach warsztatowych ➔ Budowanie świadomości siebie i swoich doświadczeń indywidualnych – wizualizacja, kiedy pierwszy raz stałem się sobą ➔ Świadomość swoich kompetencji, aspektów indywidualnego ja ➔ Uświadomienie sobie własnych przekonań poprzez oddzielenie ich od wpływu kultury, wychowania, mediów ➔ Uświadomienie sobie własnych celów, dążeń ➔ Uświadomienie sobie indywidualnych wartości nadających życiu sens 7. Etapy treningu wyobrażeniowego ➔ Odwołanie do wyobraźni uczestników przez prowadzącego ➔ Stan odprężonego skupienia ➔ Formy metaforyczne odwoływania do doświadczeń osobistych ➔ Przejście z kodów werbalnych do wizualnych ➔ Transformacja w psychice odnosząca się do poznawczych i emocjonalnych przekształceń inicjowanych przez strukturę artystyczną (wizualną) ➔ Kreacja wizualna jest kontynuacją zainicjowanego w treningu procesu doświadczania siebie i kreowania ,,własnego ja” 1. Edukacja estetyczno - kulturowa wykład 17.12.2024 r. T: Doświadczenie w przestrzeni miejskiej 1. Murale przykuwają wzrok i uwagę, pięknie wyglądają, tworzą pewną całość 2. Definicja doświadczenia estetycznego w przestrzeni miejskiej : ➔ Cechy, identyfikacyjne doświadczenia w przestrzeni miejskiej ➔ nieuchronność doświadczenia ➔ doświadczenie miejsca ➔ polisensoryczność doświadczenia ➔ zdarzeniowość ➔ procesualność ➔ performatywność 3. Definicje : street art, urban art ,, Zachodzi gra pomiędzy otoczeniem a artystą, który widzi miasto jako jedno wielkie płótno, które zniewala wyobraźnię" Kryterium artystycznej ekspresji : dynamicznie przenikającymi się pozwala na odróżnienie grafitti od street artu, który powstał jako zjawisko subkulturowe. Wg twórców street artu, ich sztuka leży na przecięciu 3 tradycji :  ➔ Spuścizna po grafitti, dotyczy estetyki i podejścia do miasta jako porządku społecznego ➔ kultura DIY - artysta jest niezależny, tworzy za pomocą tanich ,łatwo dostępnych środków ➔ organizacja kultury w kontrze do mainstreamu 4. Pedagogiczne sugestie artystów: Chcieliśmy zrobić wyrwę w szkolnej edukacji i uczyć dostosowania do zadań - my skupiamy się na zwróceniu uwagi czym jest człowiek rzucony w świat Chcemy dawać, a nie mówić ludziom, co jest mozliwoscia odreagowania rzeczywistosci 5. Jak reagują odbiorcy murali? 1. nieuchronność doświadczenia 2. doświadczenia miejsca 3. polisensoryczność doświadczenia Są to cechy doświadczenia estetycznego w przestrzeni miejskiej 6. Idee street artu w interpretacji pedagogów sztuki: ➔ utozsamienie sztuki i zycia ➔ wyrazanie uczuc ➔ potrzeba dialogu ➔ znosza bariere miedzy przestrzenia art. a codziennoscia ➔ street art stanowi przekaz, ktory zachodzi w obecnosci widza ➔ street art jest sztuka dialogu miedzypokoleniowego 7. Pedagogizacja grafitti? ➔ grafitti jako medium edukacyjne ➔ swiadomy, zaangazowany nadawca ➔ odbiorca powinien byc przygotowany do odczytywania symboliki| ➔ potrzebne jest przygotowanie do odbioru grafitti Edukacja estetyczno – kulturowa – wykład 21.01.2025 r. T: Pedagog sztuki, edukator, animator, ambasador. O sztuce życia i wychowania w profesji pedagoga sztuki. 1. Wychowawca estetyczny Artysta – udostępnianie swojego warsztatu i umiejętność komunikowania o swojej twórczości -> wg. Stefana Szumana pedagog lub artysta -> pedagog -> minimalne rozeznanie w sztuce, rozumienie jej i pogłębione przeżywanie 2. Formy działalności w pracy pedagoga sztuki S. Szumana ➔ Udostępnianie zakłada tworzenie sytuacji, dzięki której przebywa się w obecności dzieła nie tylko pobieżnie, zapoznając się z nim, lecz dla poddania się jego działaniu. ➔ Uprzystępnianie sztuki - polega na udzielaniu komuś, kto jeszcze nie umie, skutecznej pomocy w odkrywaniu, poznawaniu i odczuwaniu estetycznych cech i wartości utworów ➔ Upowszechnianie sztuki – szeroki i wnikliwy jej odbiór – jest to możliwe dzięki udostępnianiu i uprzystępnianiu sztuki jak najszerszym grupom społecznym. 3. Dwa rodzaje kompetencji pedagogicznych ➔ Realizacyjne ➔ Interpretacyjne W przypadku pedagoga sztuki kompetencje interpretacyjne stanowią o sukcesie działań edukacyjnych przez sztukę i ułatwiają zacieranie granic między realizacją a interpretacją 4. Jakie umiejętności składają się na profesjonalizm pedagoga sztuki? ➔ Podstawy kultury aksjologicznej – spójny, konsekwentny system wartości ➔ Kompetencje komunikacyjne z podkreśleniem umiejętności dialogicznej (bycia w dialogu z samym sobą i innymi) ➔ Spotkanie ze sztuką należy czynić wyjątkowym, wychowawca i wychowanek ➔ Czerpią radość z możliwości współuczestnictwa i współtworzenia na zasadzie ,,Zatańcz ze mną”, czasem wymaga to rezygnacji z własnych uprzedzeń i poglądów. 5. Artysta, pedagog ambasadorem sztuki ➔ Udostępnianie – artysta wprowadza dzieło do przestrzeni publicznej, wychodząc często do przypadkowego odbiorcy 6. Mistrz i Padawan – przesłanie dla przyszłych pedagogów? 7. Kodeks Mantra – Jedi ➔ Nie ma emocji, jest spokój ➔ Nie ma ignorancji, jest wiedza ➔ Nie ma agresji, jest wiedza ➔ Nie ma chaosu, jest harmonia ➔ Nie ma śmierci, jest moc