Podstawy przedsiębiorczości PDF 2024-2025

Podstawy przedsiębiorczości Prof. UŁ, Dr hab. Jarosław Ropęga Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania Katedra Przedsiębiorczości i Polityki Przemysłowej  Obowiązuje rekomendacja Komisji Europejskiej z 6 maja 2003 r. (Nr 2003/361/EC) regulująca definicję MSP, w celu rozsze...

Podstawy przedsiębiorczości Prof. UŁ, Dr hab. Jarosław Ropęga Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania Katedra Przedsiębiorczości i Polityki Przemysłowej  Obowiązuje rekomendacja Komisji Europejskiej z 6 maja 2003 r. (Nr 2003/361/EC) regulująca definicję MSP, w celu rozszerzenia kręgu przedsiębiorców mogących skorzystać z unijnej pomocy publicznej.  Kategorie przedsiębiorców 1) przedsiębiorcy niezależni (ang. autonomous enterprise); 2) przedsiębiorcy partnerscy (ang. partner enterprise); 3) przedsiębiorcy powiązani (ang. linked enterprise).  Przedsiębiorcą niezależnym jest każdy przedsiębiorca niebędący partnerskim lub powiązanym w stosunku do innego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca niezależny, jeżeli spełnia odpowiednie kryteria zatrudnienia oraz obrotu zalicza się do MSP.  Przedsiębiorcą partnerskim jest taki, który nie jest przedsiębiorcą powiązanym, a między nim a innym przedsiębiorcą zachodzi stosunek dominacji, w której inny przedsiębiorca posiada samodzielnie lub wspólnie z innymi przedsiębiorcami powiązanymi ponad 25 proc. kapitału lub głosów w organach przedsiębiorcy.  Ostatnią kategorią wprowadzoną przez rekomendację jest kategoria przedsiębiorcy powiązanego. Jest to taki przedsiębiorca, który jest powiązany z innym przedsiębiorcą w taki sposób, że ten inny przedsiębiorca: 1) posiada większość akcji (udziałów) lub głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu akcjonariuszy); 2) posiada możliwość odwołania większości członków zarządu lub rady nadzorczej; 3) posiada instrumentarium umożliwiające wywieranie wpływu na przedsiębiorcę, w wyniku którego przedsiębiorca ten umieszcza w akcie go erygującym lub umowie korzystne postanowienia; 4) będąc wspólnikiem, akcjonariuszem lub udziałowcem przedsiębiorcy, kontroluje bezpośrednio lub pośrednio większość wspólników, akcjonariuszy lub udziałowców lub większość głosów.  Istotne jest, aby pomiędzy przedsiębiorcą a inwestorami nie było stosunku ścisłego powiązania. Za takich inwestorów uważa się:  1) jednostki samorządu terytorialnego, których roczny budżet wynosi mniej niż równowartość 10 mln euro oraz w których podległa liczba mieszkańców jest mniejsza niż 5 tysięcy,  2) przedsięwzięcia venture capital,  3) osoby fizyczne lub grupy osób fizycznych tworzących przedsięwzięcia venture capital, którzy inwestują kapitał własny w nienotowanych na giełdzie przedsiębiorców, przy założeniu, że całkowita inwestycja jest mniejsza niż 1,25 mln euro,  4) uniwersytety lub ośrodki badawcze non-profit;  5) inwestorzy instytucjonalni, w tym regionalne fundusze rozwoju.  Podejście biograficzne  Podejście osobowościowe  Podejście behawioralne  Podejście relacyjne  Podejście zintegrowane 6  Charakteryzuje się dużym poziomem formalizmu. Koncentruje się na parametrach przypisywanych przedsiębiorcom: ◦ Wykształcenie, ◦ Wiek, ◦ Płeć, ◦ Religia, ◦ Przynależność kulturowa, ◦ Doświadczenie zawodowe rodziców, 7  Dodatkowo parametryzuje się samą firmę: ◦ Wiek firmy, ◦ Wielkość firm, ◦ Branża i/lub sektor, ◦ Lokalizacja, ◦ Obroty, ◦ Zysk 8  Dotyczy ono cech osobowościowych wzorcowego przedsiębiorcy, np.: ◦ Wg. A. Gibb:  Komunikatywność,  Elastyczność,  Kreatywność,  Dar przekonywania,  Wyższa od przeciętnej skłonność do podejmowania ryzyka,  Duch konkurencyjności,  Wyobraźnia,  Samodzielność,  Zdolność do rozwiązywania problemów i konfliktów,  Gotowość do ciężkiej pracy i poszukiwania informacji 9  Dotyczy ono cech osobowościowych wzorcowego przedsiębiorcy (cd.), np.: ◦ Wg. E. Chell:  Poszukiwanie okazji biznesowej,  Twórczość i pomysłowość,  Aktywność,  Dbanie o prestiż,  Innowacyjność 10  Obecnie nadal nie ma ostatecznie przyjętego jednego uniwersalnego wizerunku osobowościowego przedsiębiorcy,  „Możesz zostać przedsiębiorcą niezależnie od twojego współczynnika inteligencji, wzoru genetycznego(…) Przedsiębiorcy to niewątpliwie specjalnego rodzaju ludzie, lecz zanim stali się przedsiębiorcami byli zwykłymi ludźmi(…) Przedsiębiorcą się zostaje, a nie rodzi. Wszystko czego ci trzeba, to pragnienie i gotowość do nauki.” (Shelfski L.E., 1994r.) 11  Charakterystyka Cechy szczegółowe ogólna Wiara we własne siły Wiara w siebie, optymizm i entuzjazm, niezależność, indywidualizm Orientacja na zadania i Potrzeba osiągnięć, orientacja na zysk, rezultaty wytrwałość, upór, determinacja, energia, konsekwencja, inicjatywa Podejmowanie ryzyka Zdolność do podejmowania ryzyka, umiejętność i chęć podejmowania wyzwań Przywództwo Zachowania przywódcze, dobra współpraca z ludźmi, odpowiadanie na sugestie i krytykę Oryginalność Innowacyjność, kreatywność, „otwarty umysł”, zaradność, wszechstronność, dążność do bycia „dobrze poinformowanym” Zorientowanie na przyszłość Umiejętność przewidywania, spostrzegania 12  Dotyczy zachowania się przedsiębiorcy w określonej sytuacji,  Stanowi swoistego rodzaju postawę,  Jest odzwierciedleniem realnych historii firm i zarządzających nimi przedsiębiorców 13  Przedsiębiorczość: sposób zachowania, podejścia do zarządzania, określony jako „pogoń za okazjami bez uwzględnienia ograniczeń stwarzanych przez aktualnie kontrolowane zasoby „(Stevenson H.H., Roberts M.J., Grousbeck H.I., 1994, s. 5)  Zasady, którymi kieruje się przedsiębiorca:  Strategiczna orientacja  Angażowanie się w okazję  Efektywne wykorzystywanie środków  Pełna kontrola nad posiadanymi zasobami  Bezpośredni kontakt z pracownikami i otoczeniem  Ekwiwalentność systemu wynagradzania  W realizacji tych zasad można wyróżnić dwa typy skrajnych zachowań:  Inicjator (projektodawca) – potrafi wyszukać i skorzystać z okazji, nie ograniczając się do środków, którymi w danym momencie dysponuje.  Zarządca(administrator) – stara się tak postępować, aby dobrze wykorzystać posiadane zasoby. Pomiędzy tymi zachowaniami znajduje się zarządzanie przedsiębiorcze, bliskie postępowaniu inicjatora, nie pomijające jednak ograniczeń wynikających z wielkości zasobów  Innowacje (innowacje versus stabilizacja)  Struktura organizacyjna (nieformalna versus formalna)  System funkcjonowania (metody formalne versus nieformalne)  Stosunek do zmian (preferowane zmiany versus brak zmian)  Styl pracy (samodzielny versus w grupie)  Ryzyko (podejmowanie versus unikanie)  Okres rozliczenia wyniku (krótki versus długi)  Kontrola (nieformalna versus formalna)  Współpraca sieciowa (spółpraca versu brak współpracy) 17 Oznacza ono stosunek przedsiębiorcy do przedmiotów odniesienia, np. okazji, ryzyka, innowacji, itp. Nastawienie wobec sytuacji mających miejsce w gospodarce jest często wspólne dla wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich miejsce zamieszkania czy narodowość. Zmianie może ulegać kolejność nadawania rang z uwagi na wymiar socjo-kulturowy 18  Stosunek przedsiębiorcy do: ◦ Zmian ◦ Konkurencji ◦ Pieniędzy ◦ Osiągnięć ◦ Autonomii ◦ Ryzyka ◦ Oceny społecznej ◦ Realizacji pomysłów 19  Stanowi próbę połączenia istniejących podejść odnoszących się do charakterystyki przedsiębiorcy  Przedsiębiorcą staje się osoba o określonych cechach biograficznych i określonym stosunku do spraw zarówno związanych z biznesem i niebędących z nim w bezpośrednim związku, mająca wewnętrzne przekonanie o słuszności własnej wizji działania i korzystająca z okazji 20 Z uwagi na niezależność przedsiębiorcy tworzy się logiczna sekwencja jego zachowań – od aktywnego poszukiwania celów działania do przekonywania innych (właścicieli, wspólników, klientów, pracowników). 21