Psychologia Osobowości PDF
Document Details
Uploaded by DauntlessThallium
Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie
Tags
Summary
Dokument przedstawia informacje na temat psychologii osobowości, z naciskiem na teorie cech i analizę czynnikową. Omówiono kluczowe aspekty, takie jak metody badania osobowości, definicje cech oraz klasyfikacje.
Full Transcript
Psychologia osobowości Metody badania osobowości w ujęciu teorii cech Gordon Allport uważany za prekursora teorii cech Zdefiniował cechę i uczynił ją centralną częścią teorii Czym jest cecha? (G.Allpor...
Psychologia osobowości Metody badania osobowości w ujęciu teorii cech Gordon Allport uważany za prekursora teorii cech Zdefiniował cechę i uczynił ją centralną częścią teorii Czym jest cecha? (G.Allport) DEFINICJA PEŁNA struktura neuropsychiczna, mająca zdolność dostarczania wielu funkcjonalnie równoważnych bodźców oraz inicjowania i ukierunkowania równoważnych form zachowania adaptacyjnego i ekspresyjnego. DEFINICJA OGÓLNA każdy wyróżniający się rys osobowości. Czym jest cecha? (G.Allport) CECHY wg ALLPORTA →realnie istnieją; →predysponują do określonych zachowań; →odpowiadają na za względną stałość zachowania w różnym czasie i odmiennych sytuacjach; →można identyfikować na podstawie obserwacji; Czym jest cecha? (G.Allport) Cechy tworzą organizację hierarchiczną (uporządkowaną) cechy wspólne cechy indywidualne (nomotetyka) (idiografia) podział poziomy Czym jest cecha? (G.Allport) Cechy tworzą organizację hierarchiczną (uporządkowaną) CECHY OGÓLNE dyspozycje dominujące ( 2-3 cechy widoczne w każdej reakcji, zachowaniu osoby, bardzo ogólne) podział pionowy CECHY INTENCJONALNE dyspozycje zasadnicze (główne) (około Cechy 5-10 cech) intencjonalne odzwierciedlają przede wszystkim główne sposoby sytuowania się jednostki względem przyszłości i jako takie selekcjonują bodźce, cechy hamują pewne zachowania, a forują inne i mają wiele wspólnego z wtórne procesem rozwoju (przejawami w zasadniczych dyspozycji wieku dojrzałym i są bardzo szczegółowe, nieskończona liczba) CECHY SZCZEGÓŁOWE Proprium Dojrzałość osobowośći (G.Allport) 1. Poszerzanie zasięgu ja 2.Serdeczne kontakty z ludźmi 3.Poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego i samooakceptacja 4.Realizm 5.Obiektywizacja samego siebie 6.Jednocząca filozofia życia Raymond Cattell i analiza czynnikowa Raymond Cattell osobowość jest tym, co pozwala przewidzieć, co dana osoba zrobi w danej sytuacji metoda indukcyjna, czyli najpierw odkrywanie rzeczywistości, a potem tworzenie teorii z pozyskanych danych (cechy powierzchowne) na podstawie analizy czynnikowej (analiza czynnikowa „zbiera” w związki cechy powierzchniowe) i wyłonił 16 czynników, które uznał za cechy źródłowe; cechy ogólne (5) to wynik kolejnej analizy czynnikowej 16-czynnikowy kwestionariusz osobowości Cattella Opublikowany po raz pierwszy w 1949 roku, 16PF (wersja A i wersja B po 240 itemów) jest przeznaczony dla osób dorosłych, od 16 roku życia Piąte wydanie 16PF z r. 1993 dostępne jest tylko w jednej wersji, która składa się z 185 pozycji. Większość z nich wybrano z poprzednich wersji kwestionariusza na podstawie analizy ich treści i właściwości psychometrycznych. Kucharski, T. (2004). Wprowadzenie do kwestionariusza 16 PF-5. Wydawnictwo Adam Marszałek. Wersja darmowa: https://www.ipip.uksw.edu.pl/test.php?id=41 Skale 16 PF Cattella Czynniki pierwszego rzędu 1 A- Schizotymia A+ Cyklotymia zamknięty w sobie towarzyski, otwarty 2 B – Niska inteligencja B+ Wysoka inteligencja niewytrwały, niesumienny wytrwały, skrupulatny 3 C- Neurotyczność C+ Silne ego niestabilność emocjonalna dojrzałość emocjonalna 4 E- Uległość E+ Dominacja pokorny, niepewny stanowczy, pewny siebie Skale 16 PF Cattella Czynniki pierwszego rzędu 5 F - Desurgencja F+ Surgencja (introwersja) (ekstrawersja) poważny, pesymistyczny niefrasobliwy 6 G - Niskie superego G+ Wysokie superego łatwo rezygnuje, Zdecydowany, niedojrzały odpowiedzialny 7 H- Nieśmiałość H+ Śmiałość powściągliwy zuchwały w towarzystwie 8 I - Brak wrażliwości I+ Wrażliwość wytrzymały psychicznie, z wyobraźnią, mało wytrwała, newzruszony samodzielny Skale 16 PF Cattella Czynniki pierwszego rzędu 9. L – Brak podejrzliwości L+ Paranoidalna podejrzliwość ufający innym, otwarty zazdrosny, skryty 10. M - Konwencjonalność M+ Niekonwencjonalność praktyczny, logiczny, ekscentryczny, mało praktyczny konwencjonalny 11. N - Szczerość N+ Prywatność autentyczny, łatwowierny dyskretny, dyplomatyczny 12. O - Spokojna ufność O+ Skłonność do obwiniania pewny siebie, niezmartwiony siebie trwożliwy, zamartwiający się Skale 16 PF Cattella Czynniki pierwszego rzędu 13. Q1- Konserwatyzm Q1 + Radykalizm zachowawczy, nie dostrzega eksperymentujący, refleksyjny problemów 14. Q2 - Zależność od grupy Q2 + Niezależna szuka uznania wśród innych, samowystarczalność dobrze dostosowany ma swoje zdanie 15. Q3 - Słaba samokontrola Q3+ Silna samokontrola emocji i wybuchowy w postępowaniu zachowania ostrożny 16. Q4 - Niskie napięcie Q4 + Wysokie napięcie spokojny, niewiele od siebie nie umie się odprężyć wymaga Skale 16 PF Cattella Czynniki drugiego rzędu Konstelacja Cechy źródłowe Ekstrawersja A+, F+, H+, N-, Q2- Cyklotymia, surgencja, śmiałość, szczerość, zależność od grupy Niepokój C-, L+, O+, Q4+ Niepokój, paranoidalna podejrzliwość, obwinianie się, wysokie napięcie Twardość myślenia A-, I-,M-,Q1- Schizotymia, brak wrażliwości, konwencjonalność, radykalizm Niezależność E+,H+,L+,Q1+ Dominacja, śmiałość, paranoidalna podejrzliwość, radykalizm Samokontrola F+,G+,M-,Q3+ Surgencja, wysokie superego, konwencjonalność, silna samokontrola Hans Eysenck i trzy wymiary osobowości Hans J. Eysenck w swoich dociekaniach naukowych dostosowywał się do surowych standardów nowych osiągnięć metodologii, czyli statystycznej analizy czynnikowej. W drodze analiz statystycznych Eysenck wyróżnił wymiary reprezentujące superczynniki leżące u podłoża czynników cechowych. Wyodrębnione przez niego wymiary mają dwa bieguny, wskazujące na niskie i wysokie nasilenie cechy Eysenck jest reprezentantem podejścia dedukcyjnego w poszukiwaniu struktury cechowej osobowości. Wychodził bowiem od cech najbardziej ogólnych, do których nawiązywały wcześniejsze koncepcje Hans Eysenck i trzy wymiary osobowości Analizował osobowość przez pryzmat 3 wyróżnionych wymiarów, którymi są: ekstrawersja-introwersja (E-I), neurotyzm-stabilność emocjonalna (N) oraz psychotyzm-superego (P). Hans Eysenck i trzy wymiary osobowości Hans Eysenck i trzy wymiary osobowości Hans Eysenck i trzy wymiary osobowości Dziękuję za uwagę!