Socjologia - Pytania i Odpowiedzi PDF

### Socjologia - Pytania i Odpowiedzi 1. Czym zajmuje się socjologia? Socjologia to nauka o społeczeństwie, badająca struktury społeczne, procesy społeczne, zachowania grupowe i interakcje międzyludzkie. 2. Kto jest twórcą funkcjonalizmu? Émile Durkheim oraz Talcott Parsons są uznawani za głów...

### Socjologia - Pytania i Odpowiedzi 1. Czym zajmuje się socjologia? Socjologia to nauka o społeczeństwie, badająca struktury społeczne, procesy społeczne, zachowania grupowe i interakcje międzyludzkie. 2. Kto jest twórcą funkcjonalizmu? Émile Durkheim oraz Talcott Parsons są uznawani za głównych twórców funkcjonalizmu. 3. Co to paradygmat? Paradygmat to ogólny model myślenia i podejścia badawczego w nauce, określający sposoby interpretowania rzeczywistości. 4. Jakie są główne założenia teorii działania społecznego? Teoria działania społecznego zakłada, że ludzie są świadomymi jednostkami, które podejmują decyzje w oparciu o wartości, normy i interesy społeczne. 5. Na czym polega teoria konfliktu? Teoria konfliktu zakłada, że społeczeństwo jest areną walki o ograniczone zasoby, a konflikty wynikają z nierówności społecznych. 6. Zgodnie z jaką teorią jednostka wybiera działanie dające największą korzyść? Teoria wymiany społecznej oraz teoria racjonalnego wyboru zakładają, że jednostki dążą do maksymalizacji korzyści i minimalizacji kosztów. 7. Wymień i zdefiniuj cztery główne pojęcia interakcjonizmu symbolicznego. * Symbole - znaki, gesty lub słowa, którym nadajemy znaczenie. * Interakcja społeczna – proces wymiany symboli i komunikacji między jednostkami. * Znaczenie – interpretacja symboli w danym kontekście społecznym. Role społeczne – zestawy oczekiwań wobec zachowań jednostek w określonych sytuacjach. 8. Socjologia fenomenologiczna – na czym się skupia? Koncentruje się na subiektywnych doświadczeniach jednostek i ich interpretacji rzeczywistości społecznej. 9. Czym jest osobowość społeczna? To zespół cech jednostki kształtowany przez kulturę, normy i wartości społeczne. 10. Jakie elementy składają się na osobowość społeczną? * Kultura * Normy * Wartości * Role społeczne 11. W jaki sposób kultura wpływa na kształtowanie się osobowości? Kultura dostarcza wzorców zachowań, norm i wartości, które kształtują osobowość jednostki. 12. Czym jest enkulturacja? Proces przyswajania kultury i jej norm od najmłodszych lat życia. 13. Czym jest socjalizacja? Proces uczenia się ról społecznych, norm i wartości obowiązujących w danym społeczeństwie. 14. Podaj przykłady ról społecznych. * Rola ucznia * Rola nauczyciela * Rola rodzica * Rola pracownika 15. Czym jest postawa i omów jej składniki? Postawa to względnie trwała dyspozycja jednostki do określonych zachowań. Składniki postawy: * Poznawczy (przekonania) * Emocjonalny (uczucia) * Behawioralny (działania) 16. Co to jest morale? Zbiór norm i wartości określających, co jest dobre, a co złe w danym społeczeństwie. 17. Przedstaw proces kształtowania i zmiany postaw. Postawy kształtują się poprzez socjalizację, edukację i doświadczenia. Mogą się zmieniać pod wpływem nowych informacji, interakcji społecznych czy kampanii społecznych. 18. Czym jest więź społeczna i jakie są jej komponenty? Więź społeczna to relacja łącząca jednostki w grupach społecznych. Składniki: * Emocjonalny (uczucia) * Normatywny (wspólne wartości) * Interesowny (wspólne cele) 19. Kim był i jakie poglądy głosił Andrzej Frycz Modrzewski? Polski myśliciel renesansowy, zwolennik reform społecznych i równości wobec prawa. 20. Wymień rodzaje styczności i je omów. * Styczność przestrzenna – fizyczna bliskość osób. * Styczność społeczna – wynikająca z interakcji społecznych. * Styczność pośrednia – poprzez media lub instytucje. 21. Ze względu na jakie kryteria dzielimy styczność społeczną? * Bezpośrednia i pośrednia * Formalna i nieformalna 22. Zakup jabłek u sadownika - jaki to rodzaj styczności? Styczność bezpośrednia i ekonomiczna. 23. Wyjaśnij różnice między instytucjami formalnymi i nieformalnymi, podaj przykłady. * Formalne – regulowane prawem, np. szkoła, policja. * Nieformalne – działające na podstawie tradycji i norm, np. rodzina, grupa przyjaciół. 24. Czym jest kontrola społeczna i jakie są jej rodzaje? Kontrola społeczna to mechanizmy utrzymujące porządek społeczny. Rodzaje: * Formalna - prawo, instytucje. * Nieformalna – normy, zwyczaje, opinia publiczna. 25. Jaki rodzaj sankcji jest najsurowszy? Sankcje prawne, np. kara pozbawienia wolności. Oto odpowiedzi na pytania z drugiej strony dokumentu: 26. Podaj przykład kontroli społecznej opartej na obyczaju. Przykładem może być przestrzeganie etykiety stołowej, np. jedzenie sztućcami w restauracji lub witanie się poprzez podanie ręki. 27. Podaj wyjaśnienie terminu organizacja społeczna. Organizacja społeczna to zorganizowana grupa ludzi, działająca w celu realizacji wspólnych interesów lub zadań, np. szkoła, firma, partia polityczna. 28. Co to są makro/mikrostruktury społeczne, podaj przykłady. * Mikrostruktury - małe grupy społeczne i interakcje między jednostkami, np. rodzina, grupa przyjaciół. * Makrostruktury – duże systemy społeczne i instytucje, np. państwo, system gospodarczy. 29. Wymień przynajmniej dwa przykłady instytucji społecznych o charakterze makrostruktury. * Państwo * System edukacji 30. Która z klasycznych definicji klasy społecznej lepiej pasuje do współczesnych XXI-wiecznych realiów: Marksa czy Webera? Definicja Webera, ponieważ uwzględnia nie tylko własność środków produkcji, ale także status społeczny i władzę, które w XXI wieku odgrywają istotną rolę. 31. Jakie kryteria służą wyróżnianiu warstw społecznych? * Dochód * Wykształcenie * Status zawodowy * Styl życia 32. Jaka jest różnica między społeczeństwem otwartym a zamkniętym? * Społeczeństwo otwarte – umożliwia mobilność społeczną i zmiany statusu. * Społeczeństwo zamknięte – ogranicza możliwość awansu społecznego, np. system kastowy w Indiach. 33. Czy zróżnicowanie społeczne może być źródłem dyskryminacji? Uzasadnij. Tak, ponieważ różnice w dostępie do zasobów, edukacji czy pracy mogą prowadzić do wykluczenia i nierówności, np. dyskryminacja rasowa lub płciowa. 34. Czy globalizacja to zjawisko typowe dla końca XX wieku? Uzasadnij. Nie, globalizacja miała swoje początki już w epoce wielkich odkryć geograficznych, ale w XX wieku przyspieszyła dzięki rozwojowi technologii i transportu. 35. Omów ekonomiczne aspekty globalizacji. * Wzrost wymiany handlowej * Outsourcing i przenoszenie produkcji do tańszych krajów * Zwiększona konkurencja na rynku pracy 36. Wymień i omów przynajmniej trzy cechy międzynarodowych korporacji. * Globalna działalność – operują w wielu krajach. * Duży kapitał – mają ogromne zasoby finansowe. * Wpływ na politykę – lobbują i kształtują regulacje gospodarcze. 37. Jakie znasz przejawy globalizacji kulturowej? * Upowszechnienie popkultury (muzyka, filmy, moda) * Dominacja języka angielskiego * Standaryzacja stylu życia (np. jedzenie w McDonald's na całym świecie) 38. Jakie są demograficzne skutki globalizacji? * Migracje zarobkowe * Wzrost różnorodności etnicznej w społeczeństwach * Starzenie się społeczeństw w krajach rozwiniętych 39. Wymień rodzaje kultur organizacji i krótko omów ich specyfikę. * Kultura władzy – decyzje podejmuje lider, silna hierarchia. * Kultura roli – strukturyzacja zadań i procedur. * Kultura zadaniowa – skupienie na celach I efektach. * Kultura osobowa – jednostka najważniejsza, elastyczność w działaniu. 40. Jaką organizację określimy mianem organizacji uczącej się? Organizacja ucząca się to taka, która stale adaptuje się do zmian, inwestuje w rozwój pracowników I wdraża innowacje. Jeśli potrzebujesz więcej szczegółów lub masz dodatkowe pytania, daj mi znać!