Untitled

• Socjologia to nauka badająca społeczeństwo, jego struktury, procesy, zachowania grupowe oraz interakcje międzyludzkie.
• Émile Durkheim i Talcott Parsons są uważani za twórców funkcjonalizmu.
• Paradygmat to ogólny model myślenia i podejścia badawczego w nauce, który określa sposób interpretacji rzeczywistości.
• Teoria działania społecznego zakłada, że ludzie podejmują decyzje w oparciu o wartości, normy i interesy społeczne.
• Teoria konfliktu postrzega społeczeństwo jako arenę walki o ograniczone zasoby, gdzie konflikty wynikają z nierówności.
• Teoria wymiany społecznej oraz teoria racjonalnego wyboru zakłada dążenie jednostek do maksymalizacji korzyści i minimalizacji kosztów.

Pojęcia Interakcjonizmu Symbolicznego

• Symbole: Znaki, gesty lub słowa, którym nadajemy znaczenie.
• Interakcja społeczna: Wymiana symboli i komunikacja między jednostkami.
• Znaczenie: Interpretacja symboli w danym kontekście społecznym.
• Role społeczne: Zestawy oczekiwań wobec zachowań jednostek w określonych sytuacjach.
• Socjologia fenomenologiczna koncentruje się na subiektywnych doświadczeniach jednostek i ich interpretacji rzeczywistości społecznej.
• Osobowość społeczna to zespół cech jednostki kształtowany przez kulturę, normy i wartości społeczne.

Elementy Składające się na Osobowość Społeczną:

• Kultura
• Normy
• Wartości
• Role społeczne
• Kultura wpływa na kształtowanie osobowości poprzez dostarczanie wzorców zachowań, norm i wartości.
• Enkulturacja to proces przyswajania kultury i jej norm od najmłodszych lat życia.
• Socjalizacja to proces uczenia się ról społecznych, norm i wartości obowiązujących w danym społeczeństwie.

Przykłady Ról Społecznych:

• Uczeń
• Nauczyciel
• Rodzic
• Pracownik
• Postawa to trwała dyspozycja jednostki do określonych zachowań.

Składniki Postawy:

• Poznawczy (przekonania)
• Emocjonalny (uczucia)
• Behawioralny (działania)
• Morale to zbiór norm i wartości określających, co jest dobre, a co złe w danym społeczeństwie.
• Postawy kształtują się poprzez socjalizację, edukację i doświadczenia i mogą się zmieniać pod wpływem nowych informacji.
• Więź społeczna to relacja łącząca jednostki w grupach społecznych.

Składniki Więzi Społecznej:

• Emocjonalny (uczucia)
• Normatywny (wspólne wartości)
• Interesowny (wspólne cele)
• Andrzej Frycz Modrzewski był polskim myślicielem renesansowym, zwolennikiem reform społecznych i równości wobec prawa.

Rodzaje Styczności:

• Styczność przestrzenna to fizyczna bliskość osób.
• Styczność społeczna wynika z interakcji społecznych.
• Styczność pośrednia odbywa się poprzez media lub instytucje.
• Styczność społeczna dzieli się na bezpośrednią i pośrednią oraz formalną i nieformalną.
• Zakup jabłek u sadownika to styczność bezpośrednia i ekonomiczna.
• Instytucje formalne są regulowane prawem np. szkoła, policja.
• Instytucje nieformalne działają na podstawie tradycji i norm np. rodzina, grupa przyjaciół.
• Kontrola społeczna to mechanizmy utrzymujące porządek społeczny.

Rodzaje Kontroli Społecznej:

• Formalna (prawo, instytucje)
• Nieformalna (normy, zwyczaje, opinia publiczna)
• Najsurowsze są sankcje prawne, np. kara pozbawienia wolności.
• Przykład kontroli społecznej opartej na obyczaju: przestrzeganie etykiety stołowej.
• Organizacja społeczna to zorganizowana grupa ludzi działająca w celu realizacji wspólnych interesów.
• Mikrostruktury to małe grupy społeczne i interakcje między jednostkami np. rodzina, grupa przyjaciół.
• Makrostruktury to duże systemy społeczne i instytucje, np. państwo, system gospodarczy.
• Przykłady instytucji społecznych o charakterze makrostruktury: państwo, system edukacji.
• Definicja klasy społecznej Webera lepiej pasuje do współczesnych realiów, ponieważ uwzględnia status społeczny i władzę.
• Kryteria do wyróżniania warstw społecznych: dochód, wykształcenie, status zawodowy i styl życia.
• Społeczeństwo otwarte umożliwia mobilność społeczną i zmiany statusu, zamknięte ogranicza awans.
• Zróżnicowanie społeczne może być źródłem dyskryminacji z powodu nierówności w dostępie do zasobów.
• Globalizacja nie jest zjawiskiem typowym dla końca XX wieku, ma swoje początki w epoce wielkich odkryć.

Ekonomiczne Aspekty Globalizacji:

• Wzrost wymiany handlowej
• Outsourcing i przenoszenie produkcji do tańszych krajów
• Zwiększona konkurencja na rynku pracy
• Cechy międzynarodowych korporacji: globalna działalność, duży kapitał, wpływ na politykę.

Przejawy Globalizacji Kulturowej:

• Upowszechnienie popkultury
• Dominacja języka angielskiego
• Standaryzacja stylu życia np. jedzenie w McDonald's
• Demograficzne skutki globalizacji: migracje zarobkowe, wzrost różnorodności etnicznej, starzenie się.

Rodzaje Kultur Organizacji:

• Kultura władzy: decyzje podejmuje lider.
• Kultura roli: strukturyzacja zadań i procedur.
• Kultura zadaniowa: skupienie na celach i efektach.
• Kultura osobowa: jednostka jest najważniejsza.
• Organizacja ucząca się stale adaptuje się do zmian i inwestuje w rozwój pracowników oraz wdraża innowacje.