Hoofdstuk 7: Rusland en de Russische Revolutie PDF

HOOFDSTUK 7: RUSLAND EN DE RUSSISCHE REVOLUTIE **HOOFDSTUK 1 : Situatie tot 1917** +-----------------------------------------------------------------------+ | *de politieke, economische en sociale situatie van Rusland in de 19e | | eeuw*...

HOOFDSTUK 7: RUSLAND EN DE RUSSISCHE REVOLUTIE **HOOFDSTUK 1 : Situatie tot 1917** +-----------------------------------------------------------------------+ | *de politieke, economische en sociale situatie van Rusland in de 19e | | eeuw* | | | | *\> deze situatie uitleggen en verklaren* | +=======================================================================+ | *de revolutie in 1905, de februarirevolutie en de oktoberrevolutie | | van 1917* | | | | - *de oorzaken van deze revoluties uitleggen en verklaren* | | | | - *de nationale en de internationale impact en de gevolgen van deze | | revoluties uitleggen, verklaren, toepassen, analyseren en | | beoordelen* | +-----------------------------------------------------------------------+ | *begrippen zoals aprilthesen, bolsjewieken, communisme, dictatuur van | | het proletariaat, doema, koelakken, sovjet, tsaar, voorlopige | | regering, Vrede van Brest-Litowsk* | | | | *\> deze begrippen verklaren en toepassen* | +-----------------------------------------------------------------------+ **HOOFDSTUK 2 : LENIN** +-----------------------------------------------------------------------+ | *kenmerken van de Nieuwe Economische Politiek* | | | | *\> deze kenmerken toepassen en analyseren* | +=======================================================================+ | *de totalitaire dictatuur onder Lenin* | | | | *\> verklaren waarom het beleid van Lenin een totalitaire dictatuur | | is* | +-----------------------------------------------------------------------+ **HOOFDSTUK 3 : STALIN** +-----------------------------------------------------------------------+ | *het economische beleid van Stalin: vijfjarenplannen en | | collectivisatie\ | | het politieke beleid van Stalin: totalitaire staat en deportatie van | | dissidenten naar de goelag\ | | het culturele beleid van Stalin: personencultus en agitprop* | | | | *\> dit beleid uitleggen, verklaren, toepassen en analyseren* | | | | *\> dit beleid vergelijken met het beleid van Lenin* | +=======================================================================+ | *de rol van Stalin in de Tweede Wereldoorlog* | | | | *\> deze rol uitleggen, verklaren en toepassen* | +-----------------------------------------------------------------------+ **HOOFDSTUK 1 : Situatie tot 1917** **1.1. POLITIEKE EN SOCIAAL-ECONOMISCHE SITUATIE** **SOCIAAL -- ECONOMISCH :** - zeer groot land! - leefden van landbouw, die feodaal georganiseerd was (heer met lijfeigenen) \> grond was vd burgerij (Bojaren, 10% vh volk) \> werkvolk : de moezjieks (90% van de bevolking) - lijfeigenen van de bojaren. - Zeer grote armoede (alle opbrengst vh land was voor bojaren) - Godsdienst : Russisch orthodox - Etnisch : 1 grote groep Slaven (zoals Joegoslaven, \...) met Slavische taal, maar lappendeken van zeer veel kleinere bevolkingsgroepen (nu meeste onafhankelijk : Tsjetsjenen, Esten, letten, Oekraïners, Moldaven..) maar toen 1 groot RIJK ! **POLITIEK :** - HOOFD = **De TSAAR** \> het Tsarenrijk - ABSOLUTE VORST ! - Sedert 1613 ROMANOV -- dynastie (begonnen bij Peter de Grote) - Ook hoofd van de orthodoxe kerk - Leger + politie om zijn wil door te drukken. - Wilde Liberale gedachtengoed buiten Rusland te houden - controle op Russen die naar het buitenland gingen - Beperkt aantal inschrijvingen aan de universiteiten \> minder intellectuelen. - verbanning of opsluiting van alle mensen die verdacht werden van anti-Russische gedachten - **RUSSIFICATIE POLITIEK !!**! \> alle etnische minderheden moesten Russisch worden, mochten niet vasthouden aan hun cultuur en taal \> kwamen veel in opstand (nu nog altijd!!) **MAAR :** Vanaf 1800 : de IR in het Westen Vanaf 1890 ook IR in Rusland (veel later), en komt op gang dankzij westerse investeringen GEVOLG : Tsaar Alexander III dacht : 1. Sociale hervormingen werden noodzakelijk. 2. Tussen 1850 en 1875 was er een spectaculaire ontwikkeling van de industrie \> metaal- en textielindustrie \> spoorwegennet gigantisch uitgebreid \> steenkool- en aardoliewinning. MAAR : groot nadeel : Rusland had zelf weinig geld en moest daarom in het Westen investeerders zoeken. Het Westen investeerde maar al te graag want door de grote markt en de lage lonen waren er enorme winstmogelijkheden. \>\>\> \-\--\> Rusland werd hierdoor economisch afhankelijk van het Westen. SEMI KOLONIE **\> SOCIAAL LANDSCHAP na 1850:** Voor 1850 Na 1850 ----------------------------- --------------------------------- -------------------------------- 10% BOJAREN (adel) Kleine groep edellieden BOJAREN 90% Moesjieks (arme boeren) Grote groep Boeren MOEJIEKS Ontevredenheid \> verzet Grote groep Arbeiders ! Ontevredenheid \> verzet Grote groep Burgers Willen meer vrijheid \> verzet \>\> vooral in de steden : veel verzet meer en meer, mensen met liberale en socialistische ideeën \>\> tsaar en bojaren alleen in ivoren toren **1.2 DAARNAAST is er ook HET RUSSISCH IMPERIALISME** Rusland werd tijdens de 19de eeuw meer en meer afhankelijk van het Westen en verviel daardoor in een semikoloniale toestand. De fabrieken stonden in Rusland en de goedkope arbeiders waren Russen, maar de winst vloeide terug naar de investeerders. \>\> ECONOMISCH niet zo goed DAAROM : Rusland wenste zijn grondgebied uit te breiden om verschillende redenen: 1. Zich politiek en economisch onafhankelijker kunnen maken van het Westen. 2. Het probleem van de overbevolking oplossen. 3. Nood aan ijsvrije havens. Wat deden ze dan? WAAR ALLEMAAL veroveren van NIEUWE GEBIEDEN? 1. ZUIDEN : Balkan en Zwarte Zee \> Deze landen/regio rond de zwarte zee = BALKAN \> in het Zuiden : OTTOMAANSE RIJK (geleid door de Turken) \> Rusland wierp zich op als beschermer van alle Slavische en orthodoxe volkeren (pan-Slavische politiek), en begon een oorlog tegen de Turken. Eigenlijk was het de bedoeling v Rusland om zelf uit te breiden!! Maar: FR en GB steunden de Turken \>\> Rusland verloor !! (FR en GB willen geen gebiedsuitbreiding van Rusland) 2. Het Westen : FINLAND en POLEN Op het Congres van Wenen was beslist : Finland + grootste deel van Polen werden officieel deel van Rusland. Alle gebieden werden intensief gerussificeerd. Opstanden werden bloedig onderdrukt (vooral in Polen). 3. Azië \> Zuid-Azie: Rusland naderde de grenzen van Britse Rijk (want die hadden kolonies daar, denk aan The British Empire) \> conflicten met Groot-Brittannië. \> Rusland verovert heel noorden van Azië (en zelfs Alaska \> wordt door Rusland in 1867 verkocht aan VS). \>\> Jammer genoeg : hiermee GEEN ijsvrije havens, want te noordelijk ! Ondertussen kwam Japan op de proppen : \> 19de eeuw JAPAN: - sterke militaire toename - Sterke industriële ontwikkeling - Bevolkingstoename \>\> wilde ook gebiedsuitbreiding \-\--\>\> De **Russisch-Japanse oorlog** was een totale vernedering voor Rusland. Japan overwon Rusland gemakkelijk, zowel te land als ter zee. Rusland moest zich terugtrekken (en verloor dus ook Port Arthur). Japan verwierf Port-Arthur en het zuidelijk deel van Sachalin. + Korea [CONCLUSIE: Het Russische imperialisme boekte in de 19de eeuw heel wat successen, maar de Russen leden ook belangrijke nederlagen. Die nederlagen lokten bij de bevolking heel wat negatieve reacties uit.]  **HOOFDSTUK 2 : DE REVOLUTIES : de revolutie in 1905, de februarirevolutie en de oktoberrevolutie van 1917** 1. **[De Eerste REVOLUTIE in 1905 :]** ### **Oorzaken** 1. **Sociale onvrede**: Er was wijdverspreide armoede onder boeren en arbeiders, en de levensomstandigheden waren slecht. 2. **Politieke onderdrukking**: De autocratische heerschappij van tsaar Nicolaas II veroorzaakte onvrede. Er was weinig tot geen politieke vrijheid. 3. **Oorlogsimpact**: De nederlaag van Rusland in de Russisch-Japanse Oorlog (1904-1905) droeg bij aan de frustratie en de roep om verandering. *Het was eigenlijk vreselijk, zeer veel honger, zeer slechte leefomstandigheden, we beseffen amper hoe armtierig het allemaal was.* ### **Belangrijke Gebeurtenissen** 1. [**Bloody Sunday (9 januari 1905)**:] arbeiders stapten ongewapend naar het winterpaleis en wilden een petitie aan de tsaar overhandigen \> ze werden doodgeschoten op het plein !! 2. Dit leidde tot grote verontwaardiging en protesten door het hele land. 3. **Stakingen en opstanden**: Na Bloody Sunday breidden de protesten zich uit, met stakingen en gewapende opstanden in verschillende steden en regio's. ### **Gevolgen :** 1. **October Manifest**: In oktober 1905 kwam de tsaar onder druk te staan en gaf hij een manifest uit waarin hij beloofde hervormingen, zoals de oprichting van een **Doema (parlement)** en meer burgerlijke vrijheden. 2. **Beperkte hervormingen**: De Doema had echter beperkte macht, en de beloften van de tsaar werden niet volledig nagekomen, wat leidde tot blijvende onvrede. \>\> bljjvende onvrede \*\*\*\*\* ONDERTUSSEN IS WERELDOORLOG 1 die uitgebroken is (En waar de Tsaar trouwens ook handje in had)\*\*\*\*\* 2. **[De FEBRUARI REVOLUTIE in 1917 (een liberale revolutie) :]** ### **Oorzaken** 1. **WO 1 waarin Duitsland de oorlog verklaarde aan RUSLAND = Complete RAMP voor de Russen** 2. **Slecht politiek bestuur van het land** : zijn vrouw Alexandra krijgt de opdracht van de tsaar om het land te besturen, maar ze duidt allemaal incompetente ministers aan. (mede door Rasputin) 3. Blijvende **enorme Voedseltekorten**, en alle voedsel ging naar het leger, en niet naar het volk \> enorm verzet  Miljoenen mensen sterven in Rusland hongersnood 4. RASPUTIN !! +-----------------------------------------------------------------------+ | ***Even het verhaal van Rasputin!*** | | | | *DIt is een man, een heler, een spiritueel genezer, mysticus.* | | | | *De tsaar en tsarin hadden 4 gezonde dochters, maar geen zoon die | | troonopvolger kon zijn. Toen werd tsarin terug zwanger van een zoon | | (waauw, eindelijk, dacht ze!!), maar die is geboren met een* | | | | *erfelijke bloedziekte (hemofilie). Hij was heel mager en tenger, en | | bij elk pijntje bloedde hij zeer lang. Hij zou onmogelijk volwassen | | kunnen worden, wellicht tijdens zijn jeugd doodbloeden.* | | | | *De tsarina was er het hart van in en zocht alle dokters van het | | land. Rasputin zei "ik zal uw zoon echt genezen" (blabla, maar ja..)* | | | | *En zo werd hij een soort genezer, maar bovenal raadsman van de | | tsarina. Niet alleen over Aleksej (haar zoontje) maar ook over alles | | vroeg ze raad aan Rasputin. En dus tijdens WO1 vroeg ze Rasputin wie | | goede ministers waren, en wat ze best besliste, en hoe ze best | | bestuurde\...* | | | | *Het volk vond hem een beetje een kwakzalver, en werd woedend van de | | domme beslissingen die Rasputin steeds nam, en die de tsarina domweg | | geloofde\...* | | | | *Rasputin symboliseert de chaos en de onvrede die voorafgingen aan de | | Russische Revoluties, en zijn invloed wordt vaak aangehaald als een | | van de vele factoren die bijdroegen aan de ondergang van de | | Romanov-dynastie.* | +-----------------------------------------------------------------------+ **Belangrijke Gebeurtenissen vd februari Revolutie** **Protesten**: Op 23 februari 1917 gingen vrouwen/textielarbeidsters de straat op om te protesteren tegen voedseltekorten. Dit leidde tot grote demonstraties in Petrograd (ondertussen was die naam immers veranderd - nu Sint-Petersburg). **!! De Militairen moesten opnieuw het volk doodschieten maar KEREN ZICH TEGEN DE TSAAR !!** In plaats van de demonstranten te onderdrukken, weigerden veel soldaten om op de mensen te schieten en sloten ze zich aan bij de protesten. Gigantische **MUITERIJ !!** \>\> Het volledige leger en politie kiezen kant van het volk, de tsaar komt heel alleen \>\> De Tsaar heeft nu wel door hoe laat het is.  Soldaten leggen wapens neer, ze schieten niet. ### ### **Gevolgen** - ### **[De Doema]** steunt het volk en de militairen en vraagt de Tsaar om af te treden - **\>\> Dus : Afzetting van de tsaar**: Op 2 maart 1917 trad tsaar Nicolaas II af, waarmee er een einde kwam aan meer dan 300 jaar tsaristisch bestuur. - Het EINDE van de ROMANOV dynastie. - **[Het EINDE van het Tsarenrijk.]** - **[Voorlopige regering wordt opgericht]** : Er werd door de DOEMA een voorlopige regering gevormd, die de taak had om de situatie te stabiliseren en **[democratische hervormingen]** door te voeren. 3. **[TUSSENPERIODE (6 maand tussen februari en oktober)]** Wie zou er nu regeren?? Er waren allemaal verschillende ideologische strekkingen bij de intellectuelen van Rusland. Er waren liberalen, socialisten, anarchisten, \.... Typisch als er een MACHTSVACUUM is (niemand heeft de leiding) dat er dan allerlei mensen macht willen, veel tumult, veel chaos, mensen worden gedood etc. Heel chaotische en moeilijkere periode voor een land als het 300 zeer radicaal monddood was gemaakt door de tsaren. **3.1 HUIDIGE SITUATIE :** - De Doema (het parlement) stelt een **[VOORLOPIGE REGERING]** aan. - Dit zijn vooral liberale mensen - Persvrijheid, meningsvrijheid, - Afschaffing doorstraf - Burgerrechten voor elke inwoner +-----------------------------------------------------------------------+ | *Ter INFO: EIGENLIJK is dit de EERSTE KEER in het land Rusland dat er | | liberale, vrije, democratische leiding aan de top van het land staat. | | (EN jammer genoeg ook de LAATSTE KEER, want straks komt Lenin, | | Stalin, Chroetsjov en later Poetin)* | | | | *(Dus de allerenigste keer maand democratie, al de rest hebben de | | Russen een dictatuur!!) tot op vandaag.* | +-----------------------------------------------------------------------+ - De **REGERING** wil de WO1 met Duitsland **VERDERZETTEN** (zie later ook in WO1) - MAAR tegelijk wordt in St Petersburg **[een SOVJET]** opgericht. - Dit = een lokale RAAD van arbeiders en soldaten. - Er waren meerdere SOVJETS, van boeren, van steden, van \... - Zij willen de macht over Rusland, ze hebben geen echte leider, maar ze zijn bang van "de regering" - Zij willen de **WO1** met Duitsland **STOPPEN** (want het volk is doodmoe en uitgeput en uitgehongerd) **3.2 DE TERUGKEER VAN LENIN NAAR RUSLAND in APRIL 1917** +-----------------------------------------------------------------------+ | *Wie was Lenin?* | | | | *Vladimir Lenin werd de leider van de bolsjewieken. Dit zijn heel erg | | radicale socialisten, eigenlijk communisten. Deze partij die streefde | | naar een revolutie om het kapitalisme omver te werpen. Na de | | revolutie zal Lenin de eerste leider van de Sovjetunie worden en | | introduceert hij communistische hervormingen, die vreselijk | | uitdraaien voor het gewone volk. Hij zal in plaats van ideologische | | dromer ook een monster zijn in het doordrukken van zijn, en alleen | | zijn, ideeën. Zijn opvolger Stalin wordt daar nog het kwadraat van. | | Dat wordt de grootste hel voor Rusland voor vele vele jaren.* | | | | *Lenin was verstandig, van redelijke komaf (ouders waren rijkere | | boeren) en hij studeerde rechten. Z jn broer werd verdacht van een | | aanslag op de tsaar en is ter dood veroordeeld, hij werd opgehangen. | | Dit wordt het kantelpunt in het leven van LENIN. Nadien/daardoor werd | | hij zelf politiek actief, hij begon alle boeken van zijn broer over | | Karl Marx te lezen en werd overtuigd Marxist!* | | | | *Lenin werd in 1893 voor zijn ideeën verbannen naar Siberië en later | | naar het buitenland (in het kader van de Russificatie moest hij het | | land verlaten)* | | | | *Hij was bijzonder verstandig en kon heel goed overtuigen/spreken. | | Net wat het volk nodig had. Een leider waarin iedereen geloofde!* | | | | *Gezien hij tijdens de tsaar periode niet welkom was in Rusland, kwam | | hij pas in 2017 terug. Rest, zie verder*. | +-----------------------------------------------------------------------+ Enkele strekkingen +-----------------------------------+-----------------------------------+ | LIBERALEN | Vrijheidsgedachte, democratie | | | | | | De meeste democratien in het | | | Westen zijn liberaal-democratisch | | | | | | De voorlopige regering was | | | liberaal | +===================================+===================================+ | **[BOLSJEVIEKEN -- Radicale | **[radicale | | Marxistische socialisten | marxisten]** | | ]** | (socialisten), onder leiding van | | | Lenin, | | Later : LENINISME | | | | Ze waren volledig tegen de | | | bourgeoisie en de liberalen en | | | waren helemaal niet te vinden | | | voor samenwerking met andere | | | partijen. [ **Ze wilden op zeer | | | korte termijn hun ideale staat | | | vestigen en alle macht aan het | | | proletariaat | | | geven.**] | | | | | | *Zo zou Karl Marx het nooit | | | bedoeld hebben. Vanuiit elitair | | | denken gewoon het volk alle macht | | | \> netto zal het dit communisme | | | worden en een dictatuur.* | | | | | | *Lenin wou niets meer van | | | kapitalisme weten.* | | | | | | *Je kan je dus afvragen of het | | | Marxisme eigenlijk in zin | | | puurheid niet alleen een | | | ideologie blijft, dan wel | | | uitvoerbaar is? Leefbaar is?* | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **[MENSJEVIEKEN - gematigde | Dit zijn **[gematigde | | Marxistische socialisten. | marxisten.]** Eerder | | ]** | wel zoals Karl Marx het bedoelde. | | | | | | Ze zagen de overgang naar een | | | socialistische staat als een | | | geleidelijk proces. Karl Marx had | | | ook gezegd dat het proletariaat | | | maar kan overwinnen als het | | | kapitalisme eerst ten volle heeft | | | gebloeid en dan ten val wordt | | | gebracht. | | | | | | **[Mensjewieken willen dus | | | tijdelijk blijven samenwerken met | | | de liberalen en andere groepen om | | | hervormingen in gang te zetten. | | | ]** | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Niet-marxistische socialisten | Zij wilden een rechtvaardige, | | | egalitaire samenleving opbouwen | | | op basis van de Russische | | | dorpsgemeenschap. Hun ideaal was | | | een samenleving waarin bijna | | | iedereen landbouwer zou zijn, met | | | regelmatige herverdeling van de | | | grond, om grote verschillen in | | | rijkdom te voorkomen. Ze | | | verwachtten alles van de | | | boerenstand en geloofden niet in | | | het proletariaat. | +-----------------------------------+-----------------------------------+ +-----------------------------------------------------------------------+ | *TER INFO : verschil marxisme en leninisme:* | | | | *Marxisme gaat uit van de | | [revolutionaire](https://nl.wikipedia.org/wiki/Revolutie) kracht van | | een georganiseerde arbeidersklasse, terwijl het leninisme ervan | | uitgaat dat de arbeiders veel sneller tot een revolutie kunnen komen | | met de leiding van een | | [voorhoedepartij.](https://nl.wikipedia.org/wiki/Revolutionaire_voorh | | oede) | | LENIN zegt: Zonder deze leiding zou de arbeidersklasse nog eeuwenlang | | een slepende strijd moeten voeren en leren van haar fouten, voor zij | | beseft hoe zij op de juiste manier het socialisme kan bereiken. De | | vele slachtoffers die daarbij nog zouden vallen konden volgens de | | leninisten vermeden worden door de leidinggevende rol van de | | voorhoedepartij.* | +-----------------------------------------------------------------------+ In 1917 komt LENIN dus terug naar Rusland, de tsaar is immers weg. De BOLSJEWIEKEN met LENIN als leider waren zeer radicaal ! Ze waren TEGEN de BURGERIJ en TEGEN DE LIBERALEN, en dus tegen de voorlopige regering. (zeer geradicaliseerd, iedereen die niet exact als LENIN dacht hoorde er niet bij, hij kon geen enkel compromis verdragen, was heel rechtlijnig (*nu poetin en trump ook)* **Duitsland wist dat LENIN tegen WO1** was, en steunde hem bij zijn terugkeer, dan zou de oorlog snel gedaan zijn. Duitsland gaf hem [zelfs een persoonlijke treinreis] door het land (hoewel Duitsland in oorlog was tegen Rusland. Hij reisde van Zwitserland naar Finland, naar St Petersburg. Daar wachtte de bolsjewieken hem op.)  DOEL VAN LENIN : Op korte termijn een ideale staat met de arbeiderspartij aan de macht ! werkende klasse = het proletariaat = arbeiders, boeren \... *(denk aan Marx en zijn communistisch manifest : Proletariërs aller landen, verenigt U!)* *(geschiedschrijvers denken soms : als Duitsland Lenin nooit een trein had gegeven was hij nooit in Rusland geraakt en was het land misschien voor altijd een democratie kunnen blijven, tot nu, zonder stalin, zonder poetin..)* **LENIN komt aan in Rusland en verspreidt [zijn APRILTHESEN :]** = een reeks van politieke stellingen die Vladimir Lenin publiceert als hij terugkomt uit ballingschap. *Hij kan het goed uitleggen, is ook wel populistisch want het land was in anarchie dus eenvoudige simpele boodschappen en beloftes werken altijd dan.* **Kernpunten van de Apriltheses** 1. **[Vrede, Land en Brood: Dit was een centrale slogan!]** a. VREDE = einde aan de oorlog WO1 -- dit willen de bolsjewieken b. landhervormingen voor boeren c. voedsel voor de arbeiders. 2. Geen steun voor de voorlopige regering **(**die hij als zwak en onbetrouwbaar beschouwde) maar wel : **[Overdracht van de macht aan de sovjets]** (de raden van arbeiders- en soldatenvertegenwoordigers), die de echte vertegenwoordigers van het volk waren. 3. **Proletarische revolutie**: Lenin benadrukte de noodzaak van een proletarische revolutie om de kapitalistische structuren omver te werpen en een socialistische maatschappij op te bouwen. \>\>\> **[DICTATUUR VAN HET PROLETARIAAT]** (= de werkende klasse) ### **Effect van de aprilthese:** - **Meer en snellere steun bij de bevolking voor de bolsjewieken**: zeker onder arbeiders en soldaten, en zo vormden ze de basis voor hun succesvolle opstand in oktober 1917. - **Bolsjewieken werden meer radicaal (waren tevoren gematigde socialisten)** - de Apriltheses **cruciaal voor de Russische oktober- Revolutie**, die de bolsjewieken aan de macht bracht. *\>\>\> Lenin merkte dat meer en meer volk wilde horen : VREDE, LAND, BROOD. Uiteindelijk zal hij de macht grijpen, maar weinig hiervan zal uitkomen \.....* **[3.3 NIEUWE OPSTAND (juli-opstand)]** **Kerenski** (deel van de liberale overgangsregering) was minister van Oorlog en plande een nieuw offensief tegen Duitsland. Ze verloren weeral !! !! De onvrede bleef in het land door voedseltekorten, economische ramp \> Massa demonstraties in juli in St PetersBurg \> de opperbevelhebber van het leger pleegt een STAATSGREEP !! \--\>\> Kerenski kan het niet aan, en roept de Bolsjewieken van de Sovjets om hulp. Ze kunnen de legerleider terug afzetten, en **LENIN** wil zelf aan de macht komen, maar [dat lukt nog niet. **Hij moet vluchten (naar Finland).**] Kerenski wordt nu de premier van de voorlopige regering. Hij probeerde een balans te vinden tussen de verschillende politieke krachten in het land, waaronder socialisten en liberalen en gematigden. Maar : - **Onvrede bleef** : De oorlog ging door, en de economische situatie verslechterde. - Ondergronds en [via geheime boodschappen en brieven **LENIN** en zijn bolsjewieken-vrienden **een nieuw plan tot staatsgreep** beramen.] Kerenski plande verkiezingen voor democratisch Rusland op te bouwen. Maar zo ver zou het nooit komen want\.... **[4.OKTOBERREVOLUTIE van 2017 -- een staatsgreep van LENIN en de Bolsjewieken !!]** Vanuit zijn schuilplaats zag hij verkiezingen en een democratie aankomen \> dat wilde hij zeker niet! - Oprichting van het **[MILITAIR REVOLUTIONAIR COMITE]** onder leiding van Lev Trotski, zijn rechterhand en beste vriend. +-----------------------------------------------------------------------+ | *Lev Trotski was eerst gematigder Marxist (mensjewiek) maar werd | | overtuigd door de radicalere ideeën, en werd bolsjewiek, en werd | | boezemvriend en brein mede achter de staatsgreep en de leiding van | | het land. Hij was voorzitter van de socialistische partij.* | | | | *Na de revolutie werd hij de eerste minister van oorlog van de | | Sovjetunie en leidde hij het Rode Leger tijdens de Russische | | Burgeroorlog (1917-1922).* | | | | *Na de dood van Lenin, zou Trotski hem opvolgen, had LENIN gezegd. | | Maar Stalin deed hem het land uitzetten. Trotski pleitte voor meer | | democratische principes dan Stalin (zie verder). Hij zou in | | ballingschap gaan naar Mexico. Daar sliep hij altijd met 1 oog open, | | omdat hij wist dat hij ooit vermoord zou worden. Op 20 augustus 1940 | | werd Trotski vermoord in Mexico door een agent van Stalin.* | +-----------------------------------------------------------------------+ - Het [**politiek Bureau**] werd opgericht. Dit plant de acties van de revolutie plannen, en zal na de revolutie het land besturen. - Op 25/10/1917 hebben troepen van het Militair revolutionair Comité enkele belangrijk plaatsen in de hoofdstad ingenomen. (openbare gebouwen, stations..) Er was weinig verzet. Het Winterpaleis met de voorlopig regering werd afgezet. - Op dat moment spreekt LENIN het volk toe, op het 2e Russisch Sovjet congres. LENIN sprak de mensen toe, en iedereen keurde zijn voorstellen goed. **[5.Van OKTOBERREVOLUTIE naar SOVJETUNIE]** Lenin leidt het land vanuit Petrograd (zo noemt hij die, in Russische taal petersstad) Raad / Sovjet van volkscommissarissen wordt samengesteld \> Lenin is voorzitter van de raad \> Trotski is volkscommissaris van oorlog \> Stalin is volkscommissaris voor de nationaliteiten (de nationale minderheden) **De Vrede van BREST -- LITOVSK (3/3/1918)** Lenin voelt dat iedereen in het land vrede wil. Trotski is commissaris van oorlog en vindt dat Duitsland teveel eist. (Duitsland weet dat Rusland vrede wil en vraagt zeer veel toegevingen van Rusland in ruil voor vrede) : maar : Trotski geeft niet toe \> terug OORLOG Duitsland trekt met troepen naar Rusland. Als de Duitsers Petrograd naderen geeft LENIN zelf toe aan de Duitsers en tekent de **VREDE van BREST -- LITOVSK. (***het werd op 3/3/1918 ondertekend in een fort in Brest-LItovsk)* DAARIN staat : - RUSLAND moet volgende landen afstaan aan Duitsland : Polen, Estland, Letland, Finland, Oekraïne, delen van Wit-Rusland. - Enkele andere landen profiteren van het zwak moment van Rusland en roepen zichzelf onafhankelijk : Georgië, Armenië, Azerbeidzjan. GEVOLG: - Rusland verliest 1/3 van alle landbouwgrond en 50% van alle industriegebied - Rusland verliest ½ van zijn Europees grondgebied - Rusland wordt teruggedreven van de Zwarte zee en afgesneden van de Baltische zee ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- *EFFE een uitlegje: **LENIN** lijkt grondgebied niet zo heel belangrijk te vinden. Hij is **GEEN IMPERIALIST**. Hij vindt het wel belangrijk dat iedereen RUS is, zich Russisch voelt, en voor het communisme is. Hij is **een NATIONALIST**. Hij zal honderden mensen doden die tegen het regime is bvb, maar Poetin zal jaren later zeggen ; LENIN was een slechts leider voor Rusland want hij gaf niet om de grootte van ons grondgebied. **Poetin is een imperialist** (zie maar hoe hij Oekraine terug wil innemen)* ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- VERDER GEVOLG: - De NIET-BOLSJEWIEKEN stappen uit de regering \>\> Rusland wordt hierdoor een één-partij-staat. - Rusland raakt door de vrede van Brest-Litovsk internationaal geïsoleerd - GB en FR zagen de overgave van de Russen aan Duitsland als woordbreuk en verraad \>\>\> RUSLAND zal een TOTALITAIRE DICTATUUR worden maar 1 partij alles te zeggen heeft, alle andere worden letterlijk monddood gemaakt. **HOOFDSTUK 3 : HET BELEID VAN LENIN** Lenin volgde de leer van Marx en werd de leider van de staat, hij ging veel radicaler dan Marx. Er was slechts één partij aan de macht (bolsjewieken) dus zij kiezen zelf alles Rusland wordt een communistische staat Geldende ideologie : Geradicaliseerd Marxisme = Leninisme, opstand niet vanuit het volk maar vanuit elite Hoe doet LENIN dit alles? Oprichting van een **ECONOMISCHE RAAD** voor de Russische economie : Ze starten een COMMUNISTISCHE ECONOMIE: 1. Alle economie wordt [**genationaliseerd** ] - alle bedrijven en industrieën worden bezit van de staat - Alle binnenlandse handel is verboden - Boeren moeten al hun opbrengsten aan de staat geven (tenzij kleine fractie voor eigen noden) - Voedselvoorzienig wordt geregeld door de volkscommissaris voor voedsel - Al het geld verdween - Banken worden genationaliseerd - Buitenlands schulden werden afgeschaft en nooit terugbetaald - Boeren mogen zeer klein deel v opbrengst v voedsel in natura houden \>**DUS : na 3 weken heeft niemand nog eigen bezit, zijn de banken leeg, en heeft Lenin beslag gelegd op ALLES!!!** 2. Daarenboven : Alle niet-bolsjewieken werden uit de Sovjets gezet, of opgehangen. [Niemand mocht kritiek uitspreken tegen de partij !] 3. **[De TSJEKA]** werd opgericht, = geheime politie, en iedereen die tegen de partij was werd opgepakt en opgehangen \> POLITIESTAAT +-----------------------------------------------------------------------+ | \>\>\> Vanaf 1918 was RUSLAND een TOTALITAIRE DICTATUUR | +=======================================================================+ | Een totalitair regime is een allesoverheersende ideologie. | | | | 1 politieke partij die alles stuurt. | | | | De ideologie geeft betekenis en richting aan de hele samenleving! | | | | Bv onderwijs, opvoeding, wetenschap, privéleven. Alle doen en laten | | van iedereen. De bevolking is zelfs niet vrij om te denken wat ze | | wil. | | | | Propaganda voor de staat/leider. | | | | Massaal bespioneren en controles (tsjeka), hard bestraffen. | +-----------------------------------------------------------------------+ En eigenlijk was de economie nog erger dan het hier staat, want eigenlijk ook OORLOGSCOMMUNISME want alle economie staat in teken van WO1, en niet voor het volk, alle ijzer bvb naar spoorweg/tanks/wapens\... voedsel voor soldaten enzovoort) **En de tsaar die ergens ver weg zat?** 7/1918 **[Tsaar en zijn gezin wordt vermoord !!]** Tsaar Nicolaas en zijn vrouw en 5 kinderen worden op bevel van Lenin vermoord. Zij worden ergens naar een kelder gebracht, ze denken dat ze het land kunnen verlaten, maar een vuurpeloton vuurt op hen + enkele koks en hofdames. Nadien veen internationale kritiek hierop. **1918 -- 1920 : [BURGEROORLOG tussen het RODE] LEGER (de bolsjewieken) die de macht hebben en het [WITTE] LEGER (geallieerde bondgenoten en niet-bolsjewieken)** *Je kan je wel inbeelden dat alle niet-bolsjewieken het grondig oneens waren en zich probeerden te verenigen. Ze vochten samen, en kregen versterking van FR/GB/andere bondgenoten van WO1 : ze waren allemaal tegen LENIN* **Resultaat v deze oorlog:** - Toch Overwinning van het rode leger (bolsjewieken) met als inlijving in Rusland terug van Oekraïne, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Kazachstan en Mongolië - Polen, Finland, Letland en Estland bleven onafhankelijk MAAR: Vreselijke, desastreuse hongersnood, miljoenen gewone burgers hadden geen voedsel door te weinig voedsel, plunderingen\... **[15 miljoen Russen stierven]**. Er was zelfs kannibalisme. +-----------------------------------------------------------------------+ | De economische aanpak van Lenin (het strikte communisme zonder enig | | persoonlijk bezit) was rampzalig voor zowel landbouw als industrie en | | eiste zijn tol in het reeds door oorlog verscheurde Rusland. | | | | **De sterk teruggelopen productie in de industrie en landbouw, | | gecombineerd met 7 jaar oorlog en een droogte leidden tot de | | [Russische | | Hongersnood](https://nl.wikipedia.org/wiki/Russische_Hongersnood_(192 | | 1)) | | van 1921, waarbij 15 miljoenen doden vielen.** | +-----------------------------------------------------------------------+  **1920: LENIN zag** - het volk in opstand komen tegen de communistische staat - Dat de economie gewoon niet meer draaide - Industrie en landbouw veel te diep weggezakt - Massieve hongersnoden, vreselijk **\> zo kon het niet verder. [Hij start een nieuw plan]: [De NIEUWE ECONOMISCHE POLITIEK ]** (**de NEP)** ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ *Dit is eigenlijk zeer erg vreemd, hij was zooo socialistisch, zoooo marxistisch communistisch.. Hij deed iets dat radicaal tegen zijn eigen ideologie ging. Hij merkte wellicht dat het niet anders kon, maar toch vreemd. Lenin is een man van tegenstellingen : hij begon als idealist en eindigde als kille doder van zovelen. Hij begon als communist, maar liet dan toch persoonlijke bedrijven terug komen\...* ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 1. **Grote bedrijven bleven eigendom** van de staat : zware industrie, banken, handel met buitenland, transport 2. **Privé initiatief mocht wel opnieuw**, privémensen mochten kleine en middelgrote bedrijven starten 3. **Boeren moesten deel van opbrengst** aan staat geven, **en rest houden** om te verkopen op de vrije markt 4. Terug **economische contacten met het westen** **Nieuw land wordt uiteindelijk opgericht in 1922:** **\> Unie van Socialistische Sovjet Republieken : USSR.** Ander woord **: De Sovjet-Unie (Sovjet Union)** ((wat het gebleven is tot 1991! )) \> eigen grondwet LENIN stond aan het hoofd ervan, maar kort want hij wordt ziek! **LENIN 2022 herseninfarct en zal sterven in 2024.** **Nog EVEN de DICTATUUR VAN LENIN :** LENIN haatte alle kapitalisten, kon geen weerwoord verdragen, liet zeer veel mensen executeren of verbannen of ophangen of verhongeren. Lenin trad steeds hard op tegen opstandige Russische boeren en arbeiders, alsook tegen critici en politieke tegenstanders. Zijn beleid is ook "RODE TERREUR" genoemd. Hij moest wel alles overleggen met het centraal bureau. Brief van Lenin over de ophanging van 100 burgers/intelligentia/kapitalisten.. "Hang (en zorg ervoor dat het hangen plaatsvindt in het volle zicht van de mensen) niet minder dan honderd bekende koelakken op, rijke mannen, bloedzuigers. (...) Doe het op zo'n manier dat honderden kilometers in de omtrek de mensen zien, beven, weten, roepen: ze wurgen ze, en ze zullen ze wurgen tot de dood erop volgt, die bloedzuigende koelakken." +-----------------------------------------------------------------------+ | 1. Alle economie wordt **genationaliseerd** | | | | - alle bedrijven en industriën worden bezit van de staat | | | | - Alle binnenlandse handel is verboden | | | | - Boeren moeten al hun opbrengsten aan de staat geven (tenzij | | kleine fractie voor eigen noden) | | | | - Voedselvoorzienig wordt geregeld door de volkscommissaris | | voor voedsel | | | | - Al het geld verdween | | | | - Banken worden genationaliseerd | | | | - Buitenlands schulden werden afgeschaft en nooit | | terugbetaald | | | | - Boeren mogen zeer klein deel v opbrengst v voedsel in natura | | houden | | | | \>\> DUS : op een 3tal weken tijd heeft niemand nog eigen bezit, zijn | | de banken leeg, en heeft Lenin beslag gelegd op ALLES!!! | | | | 2. Daarenboven : Alle niet-bolsjewieken werden uit de Sovjets gezet, | | of opgehangen. [Niemand mocht kritiek uiten tegen de partij | | ] | | | | 3. De TSJEKA werd opgericht, = geheime politie, en iedereen die | | tegen de partij was werd opgepakt en opgehangen \> POLITIESTAAT | | | | 4. Later : verbetering als hij de NEP start | | | | - Grote bedrijven blijven van de staat, privé initiatief mocht | | wel | | | | - Wel handel drijven met het Westen | | | | - Boeren mochten zelf ook deel houden voor zichzelf | +-----------------------------------------------------------------------+ **Er waren 2 Mogelijke opvolgers:** - Trotski, oorlogscommandaant, rode leger - Stalin : je kan niet zomaar macht aan de staat geven, zoals Karl Marx zegt moeten we eerst van Rusland een industriële krachtige staat maken en dan zal het volk meer slagkracht krijgen! LENIN wilde dat Trotski zijn opvolger werd, maar Stalin zorgde ervoor dat hij het zelf werd. Stalin liet Trotski verjagen, en uiteindelijk met huurmoordenaars vermoorden. Het verhaal wil dat Trotski de man is die steeds met 1 oog open sliep. **HOOFDSTUK 4: HET BELEID VAN STALIN** Stalin werd dus de opvolger van Lenin, hij werd "de man van staal" genoemd. Zijn bewind was nog veel erger, strenger, verschrikkelijker dan dat van Lenin. Hij leidde de SovjetUnie van 1924 tot 1953 aan zijn overlijden. Hij was in zijn jeugd eerder communist, later Bolsjewiek. Hij hielp Lenin bij de Oktoberrevolutie van 1917. Hij had zeer veel macht binnen de communistische partij. **Het ECONOMISCHE BELEID van Stalin:** - Stalin zag hoe erg zwak de economie van Rusland was na de oorlog, en na een trage IR - SU was bijna terug een autarkische samenleving (zelfvoorzienende mensen, agrarisch) - Hij wou dit ZEER SNEL goedmaken. Hij zei :"we liggen 50 of 100jaar achter op alle andere landen, we moeten dit goedmaken in 10 jaar" Hij veranderde de NEP in een : GELEIDE ECONOMIE ! Hij dwong de SU in een periode van slechts 10jaar naar de meest VER --REIKENDE MODERNISERING! Hij wilde snel van een agrarische samenleving \>\>\> naar een bloeiende industriestaat. 1. **[PLANECONOMIE :]** - Hij maakte **[5 jaren plannen]** - Daarin stond hoeveel de volgende 5 jaar MOEST geproduceerd worden, hoeveel import/export - In elke industrietak werd dus productienorm vastgelegd hoeveel staal/olie/steenkool\... 2. **[COLLECTIVISATIE van de LANBDOUW:]** - Kleine boerderijen samenbrengen tot enkele grote landbouwbedrijven - Op die "collectieve landbouwbedrijven" zoveel machinaliseren - DOEL = zoveel mogelijk mensen van de landbouw naar de industrie krijgen!! PRAKTISCH : - Elke burger werd VERPLICHT te werken en de staat verplicht alles: - Waar, wanneer, hoeveel, loon, wie\... - Elke vorm van kritiek werd erg bestraft - Voor elk product werd **[een productienorm]** vastgelegd \> als je de norm haalde kreeg je loon, als je boven de norm kwam had je bonus, en onder de norm minder loon. - Landbouwbedrijven werden ofwel - Kolchozen : uitgestrekte bedrijven, collectief bewerkt, vaste productienormen - Sovchozen : staatbedrijven, speciale producten telen, onderzoek doen EFFECT : - Zeer sterke toename van de economie, de planeconomie werkte! - Belangrijke industriële vooruitgang op enkele jaren!! - Ook veel verbeteren van communicatie en infrastructuur - PRIJS van het SUCCES werd betaald door de Russische bevolking!! - Wel scholen, gezondheidszorg - Maar : lage lonen, slechte werkomstandigheden, vaak nog honger\.... - Beetje zoals de sociale kwestie bij ons, de rijken zijn niet de bazen maar de STAAT !! - Pas na WO2 zal Rusland vruchten plukken van zijn industriële verbeteringen **[Het POLITIEKE BELEID van Stalin: totalitaire staat en deportatie van dissidenten naar de goelag\ ]** 1. **BINNENLANDSE POLITIEK :** - Op papier democratie met verkiezingen\... - In realiteit een **[TOTALITAIRE DICTATUUR:]** - Stalin besliste alles en duldde geen verzet - Er was maar 1 partij (de communistische) en ze "won" steeds de verkiezing, maar eigenlijk vervalste men altijd verkiezingen - Zeer hiërarchisch georganiseerde politiek - Alleen deze ideologie kon gevolgd worden \> zeer strenge totalitair systeem - Geen enkel eigen denken van burgers, zeer strenge partijleer \> krant, TV, etc\... - Zeer strenge geheime politie ter controle van alles - Als je niet aanpaste \>\> Werkkamp id GOELAG of vermoord - Kunst en sport verboden - Contact met Buitenland of Buitenlandse pers verboden - **[In 1934-1940 was er een Grote Zuivering / Politieke Repressie]** - **Dissidenten** = alle mensen die teveel kritiek hadden - Zij werden allemaal (vaak nachtelijk) opgepakt, gevangengenomen, soms gefolterd - Vaak ofwel vermoord, maar vooral massief **DEPORTATIE naar de GOELAG** - **Alle historische bewijs hiervan is netjes "verdwenen"** +-----------------------------------------------------------------------+ | Eigenlijk is Poetin net hetzelfde: er zijn officieel verkiezingen, | | maar hij wint altijd met 96%. Hij bepaalt wat kan en niet kan, en af | | en toe wordt iemand die oneens is gewoon vermoord. Tot op vandaag. | | | | Het Regime is nog heel communistisch, maar niet totalitair. Mensen | | mogen zelf denken. Alleen regelt Poetin de propaganda zodanig, dat | | mensen niet nadenken en alles slikken. Al jaren, eeuwen is dat zo in | | Rusland | +=======================================================================+ | GOELAG = een dienst van de staat die mensen ergens ver wegzet in een | | werkkamp voor tientallen jaren | | | | GOELAG = ook de naam van die werkkampen, bvb er zijn veel Goelags in | | Siberie, duizenden km vn Moskou | | | | !! Vorig jaar stierf NAVALNY (een tegenstander van Poetin), hij zat | | in een Siberische GOELAG voor 14 jaar en is er "per ongeluk" | | gestorven\..... | | | | PS er is nooit iemand verantwoordelijk voor een "moord", het is | | altijd "toevallig" of "speciale ziekte" gestorven\... | +-----------------------------------------------------------------------+ 2. **BUITENLANDSE POLITIEK :** - Na WO1 (verraad van Lenin en nadien burgeroorlog Rode Leger tegen geallieerden) was er zeer weinig vertrouwen tussen het Westen en SU \-\-\--\>\> Stalin wist dat en hield zich rustig. - Hij sloot in 1934 zelfs aan bij de volkenbond - Stilaan beterde de verhouding en nazisme kwam op \>\> niet aanvalsverdrag tussen FR en SU - Stalin stapte ook in de TRIPLE ENTENTE met FR en GB (zie hoofdstuk WO2) - 1936 : DTL en JAPAN tekenen het Anti-Kominternpact \> DTL of Japan zouden nooit samenwerken met Rusland, en zullen elkaar helpen moest Rusland iets doen. - MAAR : IN HET GROOTSTE GEHEIM zocht hij toenadering tot HITLER !! - 1939 duivelspact : Russische Duitse niet aanvalspact - Geheime verdeling van Polen bij binnenvallen Polen en niet aanvallen v elkaar (dit wordt duidelijker na studeren WO2) **het CULTURELE van Stalin: personencultus en agitprop** **PERSONENCULTUS - STALINISME** - Personencultus= het verheerlijken, ophemelen, idealiseren van iemand - Stalin zorgde ervoor dat alle burgers hem ophemelden (PS Poetin doet dat ook) - De ideologie was marxistisch-Leninistisch, maar hij maakte er ook een persoonlijke verheerlijking van!! - **[De enorme personencultus rondom hem = met noemt het STALINISME]** - Hoe? - Stalin werd enorm vereerd in bijvoorbeeld [militaire parades](https://nl.wikipedia.org/wiki/Parade_(militair)) en in de [media](https://nl.wikipedia.org/wiki/Massacommunicatie). - Stalinisme heeft patriottisme; het volk behoorde trots te zijn op de waarden en prestaties van het socialistische vaderland en historische helden moeten worden vereerd. - de [showprocessen](https://nl.wikipedia.org/wiki/Showproces) (de \'[Grote Zuivering](https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Zuivering)\') 1930-1937 tegen zijn zogezegde tegenstanders - WO2 werd in Rusland vertaald als [de] [Grote Vaderlandse Oorlog](https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Vaderlandse_Oorlog) - Na de Tweede Wereldoorlog werd de persoonsverheerlijking weer tot ongekende hoogte opgezweept: Stalin had zich bewezen als vader en redder van Rusland en werd in de propaganda als enige bron van nationale bezieling en glorie aangewezen. **AGITPROP** - Allerlei vormen van politieke propaganda gericht op de communistische partij - Totaalaanpak = Romans, toneelstukken, pamfletten, films, architectuur\.... - Wat verkondigde men hierin? - De grootsheid van Stalin als Leider - de superioriteit van de arbeider - de deugdelijkheid van het communistische denken en leven - Zo kon de bevolking overtuigd worden van alle gestelde doelen bv werk, leven\... **[Stalin wordt vaak gezien als een van de meest controversiële en gewelddadige leiders in de geschiedenis, met een erfenis van zowel industriële vooruitgang als massaal lijden en onderdrukking.]** **Het beleid van Stalin vergelijken met het beleid van Lenin** (ChatGPT) Het beleid van Stalin en Lenin vertoonde zowel overeenkomsten als belangrijke verschillen, vooral in hun aanpak van de economie, de politiek en de sociale structuur van de Sovjetunie. ### **Economisch Beleid** - **Lenin**: 1921 : introductie van de **Nieuwe Economische Politiek (NEP) in 1921**, die gedeeltelijke economische liberalisering met zich meebracht. Boeren mochten een deel van hun oogst verkopen op de vrije markt, wat leidde tot een herstel van de economie na de burgeroorlog. - **Stalin**: Voerde in de late jaren 1920 een **gedwongen industrialisatie** **(planeconomie**) in, met de nadruk op zware industrie. Hij implementeerde ook **collectivisatie van de landbouw**, wat leidde tot massale hongersnoden, vooral in Oekraïne. ### **Politiek Beleid** - **Lenin**: Streefde naar een **dictatuur van het proletariaat**, maar bleef relatief pragmatisch in zijn benadering van politieke oppositie. Hij stond bijvoorbeeld tijdelijk een zekere mate van politieke pluraliteit toe onder de NEP. - **Stalin**: Voerde een **autoritair regime** in en **onderdrukte elke vorm van oppositie** door middel van zuiveringen, gevangenissen en terreur. **De Grote Zuivering** in de jaren 1930 leidde tot de arrestatie en **executie van miljoenen**. ### **Ideologie en Sociale Structuur** - **Lenin**: Legde de basis voor een **Marxistische staat**, maar was **bereid om toegevingen** te doen aan boeren en kleine ondernemers onder **de NEP**. Hij geloofde in een internationale revolutie. - **Stalin**: Legde de nadruk op **socialisme in één land**, wat betekende dat hij de focus op de ontwikkeling van de Sovjetunie als een op zichzelf staande socialistische staat verschoof. Zijn beleid was ook gericht op het creëren van een **sterke nationale identiteit**. ### **Conclusie** Hoewel zowel Lenin als Stalin de basis legden voor de Sovjetstaat en zich richtten op het vestigen van een socialistisch systeem, verschilde hun aanpak sterk. Lenin was pragmatischer en minder autoritair, terwijl Stalin een strikter, gewelddadiger regime invoerde dat gericht was op snelle industrialisatie en politieke zuiverheid. **HIERONDER VOLGT NOG EEN ZEER BONDIGE SAMENVATTING VAN DIT HOOFDSTUK :** **RUSLAND EN DE RUSSISCHE REVOLUTIE**  **HOOFDSTUK 1 : Situatie tot 1917**  +-----------------------------------------------------------------------+ | 1.1. POLITIEKE EN SOCIAAL-ECONOMISCHE SITUATIE  | | | | - SOCIAAL -- ECONOMISCH :  zeer groot land / landbouw / | | bojaren-moesjieks  | | | | | | | | - POLITIEK :  De TSAAR  \> ABSOLUTE VORST -- autocratie // | | RUSSIFICATIE POLITIEK !!!    | +=======================================================================+ | 1.2  RUSSISCH IMPERIALISME  | | | | - Oorzaak :  politiek en economisch onafhankelijker / | | overbevolkingsprobleem / nood ijsvrije havens  | | | | Noord Azie \> gaf geen ijsvrije havens \> wilden ook taiwan \> | | Russische Japanse Oorlog, werd verloren  | +-----------------------------------------------------------------------+ **HOOFDSTUK 2 :  DE REVOLUTIES **  +-----------------------------------------------------------------------+ | 1905  : Bloody Sunday, tsaar laat schieten op het opstandige volk !  | | | | Gevolg :  Oktober Manifest vd tsaar \> oprichting parlement DOEMA + | | beperkte hervormingen  | +=======================================================================+ | START wo1  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 1917 : De FEBRUARI  REVOLUTIE in 1917  (een liberale revolutie) :  | | | | - Oorzaken :  WO1 / Zeer slecht politiek bestuur vh land / honger / | | Rasputin  | | | | | | | | - burger protesteren \>\> MUITERIJ \> Tsaar wordt afgezet !  | | | | | | | | - gevolg : Doema steunt het volk \> tsaar afgezet + start | | voorlopige regering  | +-----------------------------------------------------------------------+ | TUSSENPERIODE  (6 maand tussen februari en oktober)  | | | | - De Doema (het parlement)  stelt een VOORLOPIGE REGERING aan : | | Liberalen / wil WO1 verderzetten  | | | | \>\>\>\> deze Liberale Democratische Regering had in theorie alle | | macht, maar in praktijk geen macht  | | | | - MAAR tegelijk in St Petersburg een SOVJET opgericht: lokale raden | | / wil WO1 stoppen  | | | | \>\>\>\>\>\> deze SOVJETS hadden in theorie geen macht, maar in | | praktijk alle macht  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 4/1917 : TERUGKEER VAN LENIN NAAR RUSLAND met de trein -- April | | these:   | | | | 1. Vrede (einde vd oorlog), Land (hervormingen voor de boeren) en | | Brood (voedsel voor iedereen)  | | | | | | | | 2. Geen steun voor de voorlopige regering, wel aan de sovjets   | | | | | | | | 3. Proletarische revolutie \>\>\> DICTATUUR VAN HET PROLETARIAAT  (= | | de werkende klasse)  | | | | Gevolg : Volk enorme aanhang bij bolsjewieken!  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 7/1917:  NIEUWE OPSTAND  (juli-opstand) :Lenin naar Finland  | | | | Kerenski (deel van de liberale overgangsregering - minister van | | Oorlog) : nieuw offensief in WO1 wordt verloren  | | | | \> Massa demonstraties in juli in St PetersBurg \> de | | opperbevelhebber van het leger pleegt een STAATSGREEP !!  | | | | \> Kerenski  roept de Bolsjewieken om hulp.  LENIN wil de macht | | komen, maar dat lukt niet \> Finland.   | | | | Kerenski wordt nu de premier van de voorlopige regering.   | | | | LENIN en zijn bolsjewieken-vrienden beramen een nieuw plan tot | | staatsgreep beramen.  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 10/1917 : OKTOBERREVOLUTIE -- een staatsgreep van LENIN en de | | Bolsjewieken : LENIN neemt alle MACHT   | +-----------------------------------------------------------------------+ | 3/1918 : VREDE van BREST -- LITOVSK   \>\> LENIN geeft toe aan de DTL | | : VREDE van BREST -- LITOVSK  | | | | - RUSLAND geeft aan Duitsland : Polen, Estland, Letland, Finland, | | Oekraine, delen van Wit-Rusland.  | | | | | | | | - Andere landen roepen zichzelf onafhankelijk : Georgië, Armenië, | | Azerbeidjan.  | | | | GEVOLG: RUSLAND VERLIEST veel LAND (veel verlies landbouwgrond, geen | | ijsvrije havens meer)  | | | | \>\>\> RUSLAND zal een TOTALITAIRE DICTATUUR onder Lenin en de | | Bolsjewieken  | | | | \>\>\> GB en FR zagen de overgave van de Russen aan Duitsland als | | woordbreuk en verraad  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 7/1918  Tsaar en zijn gezin wordt vermoord !!  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 1918 -- 1920 : BURGEROORLOG ts RODE en Witte LEGER \> Overwinning | | Rode Leger (bolsjewieken) \>  inlijving in Rusland terug van | | Oekraine, Georgie, Armenie, Azerbeidjan, kazachstan en mongolie  | | | | Maar :  Polen, Finland, Letland en Estland bleven onafhankelijk   | | | | Maar : Vreselijke hongersnood\... [15 miljoen Russen stierven in | | 1921]. + kannibalisme  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 1920 : oprichting van de USSR, Unie SovjetRepublieken, SovjetUnie  | +-----------------------------------------------------------------------+ | 1922 Lenin beroerte \>\> 1924 Lenin sterft  | +-----------------------------------------------------------------------+ **BELEID LENIN**  +-----------------------------------------------------------------------+ | = Geradicaliseerd Marxisme = Leninisme, opstand niet vanuit het volk | | maar vanuit elite  | +=======================================================================+ | POLITiEK + ECONOMISCH:  | | | | - COMMUNISTISCHE ECONOMIE:  | | | | 1. NATIONALISATIE van Alles  (bedrijven, opbrengst boeren, banken, | | voedsel wordt door staat verdeeld)  | | | | | | | | 2. Alle niet-bolsjewieken werden verwijderd of gedood: geen | | kritiek!.  | | | | | | | | 3. De TSJEKA  \> POLITIESTAAT  | | | | \> TOTALITAIRE  DICTATUUR   | | | | - ECONOMIE : totale nationalisatie van alles + OORLOGSECONOMIE   | +-----------------------------------------------------------------------+ | 1920 : hij zag dat het helemaal misliep :  Oprichting van de NEP :  | | | | 1. Grote bedrijven bleven eigendom van de staat   | | | | | | | | 2. Privé initiatief mocht wel opnieuw, privemensen mochten kleine en | | middelgrote bedrijven starten  | | | | | | | | 3. Boeren moesten deel van opbrengst aan staat geven, en rest houden | | om te verkopen op de vrije markt  | | | | | | | | 4. Terug economische contacten met het westen  | +-----------------------------------------------------------------------+     Enkele strekkingen   +-----------------------------------+-----------------------------------+ | LIBERALEN  | Vrijheidsgedachte, democratie  | | | | | | Gebaseerd op verlichting  | | | | | | Vrije handel, vrije markt | | | economie  | | | | | | Overheid = Rechtstaat  | +===================================+===================================+ | Marxisme   | Volgens Leer van Marx  | | | | | | Wereldrevolutie waarbij alle | | | arbeiders samen de macht | | | grijpen.   | | | | | | \> Gelijkheid en einde van strijd | | | tussen arm en rijk  | | | | | | \> opbrengst is voor de arbeiders | | | zelf !!  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **[BOLSJEVIEKEN -- Radicale | **[radicale comministen | | Marxistische | (marxisten)]**  | | socialisten ]**  | | | | \> de Partij grijpt de macht en | |   | geeft die nadien aan het | | | proletariaat (ipv dat het | | = Later : LENINISME  | proletariaar de macht zelf | | | grijpt)  | | | | | | \> de opbrengsten en bezittingen | | | zijn voor de STAAT (!! En niet | | | voor de boeren)  | | | | | |   | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | **[MENSJEVIEKEN - gematigde | **[gematigde communisten | | Marxistische | (marxisten).]** | | socialisten. ]**  | Eerder wel zoals Karl Marx het | | | bedoelde.  | |   | | | | Mensjewieken willen dus tijdelijk | |   | blijven samenwerken met de | | | liberalen en andere groepen om | | | hervormingen in gang te zetten, | | | echt vanonder uit  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Niet-marxistische socialisten   |  Zij wilden een rechtvaardige, | | | egalitaire samenleving opbouwen | |   | op basis van de Russische | | | dorpsgemeenschap. Ze verwachtten | | | alles van de boerenstand en | | | geloofden niet in het | | | proletariaat.  | +-----------------------------------+-----------------------------------+   Marxisme  Socialisme  Communisme  ----------------------------------------------- -------------------------------- --------------------------------------------------- Arbeiders komen in opstand  Verandering via het parlement  Arbeiders komen in opstand  Revolutie door de arbeiders  Gelijkheid via sociale wetten  Revolutie door arbeiders en boeren olv de Partij  Productiemiddelen in handen van de arbeiders    Productiemiddelen in handen van de staat !!           **BELEID VAN STALIN**  +-----------------------------------------------------------------------+ | **ECONOMISCH :** wou zeer snel moderniseren van landbouw naar | | industriestaat  | | | | - Verandering van NEP naar een GELEIDE ECONOMIE !  | | | | | | | | - Planeconomie, met 5 jaren plannen / productienormen  | | | | | | | | - Collectivisatie van de landbouw  : Kolchozen (collectieve | | landbouwbedrijven)  | | | | EFFECT:   Zeer sterke toename van de economie, de planeconomie | | werkte!  | | | |     PRIJS van het SUCCES werd betaald door de Rusissche bevolking!!  | | | | (lage lonen, slechte werkomstandigheden, vaak nog honger\....)   | +=======================================================================+ | **POLITIEK :**  | | | | 1. BINNENLANDSE POLITIEK: TOTALITAIRE DICTATUUR:  | | | | (duldde geen verzet/1 partij/geen enkel individueel denken | | toegelaten/ TSJEKA / niet aanpassen  \> naar GOELAG) / kunst en sport | | verboden  | | | |   | | | | 2. **1934-1940 was er de Grote Zuivering  / Politieke Repressie**  | | | | - **Dissidenten** = folteringen/ moorden/  **DEPORTATIE naar de | | GOELAG**  | | | |   | | | | 3. BUITENLANDSE POLITIEK :  | | | | - Stalin sluit in 1934 aan bij de volkenbond en is sympathiek   | | | | | | | | - Opkomst nazisme \>  niet aanvalsverdrag tussen FR en SU  | | | | | | | | - Stalin stapte ook in de TRIPLE ENTENTE met FR en GB   | | | | | | | | - 1936 : DTL en JAPAN tekenen het Anti-Kominternpact \> DTL of | | Japan zouden nooit samenwerken met Rusland, en zullen elkaar | | helpen moest rusland iets doen.  | | | | | | | | - MAAR : IN HET GROOTSTE GEHEIM zocht hij toenadering tot HITLER | | !!  | | | | | | | | - 1939 duivelspact : Russische Duitse niet aanvalspact  | | | | | | | | - Geheime verdeling van Polen bij binnenvallen Polen en niet | | aanvallen v elkaar  | | | |   | +-----------------------------------------------------------------------+ | **CULTUREEL :  ** | | | | PERSONENCULTUS = -**STALINISME**  | | | | - Personencultus= het verheerlijken, ophemelen, idealiseren van | | iemand  | | | | | | | | - ideologie was marxistisch-Leninistisch + een persoonlijke | | verheerlijking van!!  | | | | | | | | - Hoe?  | | | | | | | | - [militaire | | parades](https://nl.wikipedia.org/wiki/Parade_(militair)) / | | [media](https://nl.wikipedia.org/wiki/Massacommunicatie).   | | | | | | | | - Patriottisme in boeken, liederen, \...  | | | | | | | | - WO2 werd in Rusland vertaald als [de] [Grote | | Vaderlandse | | Oorlog](https://nl.wikipedia.org/wiki/Grote_Vaderlandse_Oorlog)   | | | | massale doden \>  "allemaal opgeofferd voor het vaderland"   | | | | De slag bij Stalingrad was wel een keerpunt in de oorlog \>\> vond | | hij zijn EER !!  | | | | - Na WO2 nam de persoonsverheerlijking toe : de leider had | | gewonnen!!  | | | |   | | | | **AGITPROP**  | | | | - Allerlei vormen van politieke propaganda gericht op de | | communistische partij  | | | | | | | | - Totaalaanpak = Romans, toneelstukken, pamfletten, films, | | architectuur\....  | | | | | | | | - Wat stond erin?  | | | | | | | | - De grootsheid van Stalin als Leider   | | | | | | | | - de superioriteit van de arbeider  | | | | | | | | - de deugdelijkheid van het communistische denken en leven  | | | | | | | | - Zo kon de bevolking overtuigd worden van alle gestelde doelen bv | | werk, leven\...  | +-----------------------------------------------------------------------+     **MOEILIJKE WOORDEN:**    +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *aprilthesen *  | Door Lenin gesproken in 4/1917  | | | | | | Vrede, Land, Brood  | +===================================+===================================+ | *tsaar*  | Leider van tsaren rijk, | | | autocratisch vorst  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *koelak*  | Rijke, welvarende boeren, hadden | | | wat meer land en deden het goed | | | \> een doorn in het oog van | | | communistische Lenin, zijn in | | | grote getale vermoord en naar de | | | Goelags gestuurd  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *GoELAG*  | Werkkamp / voorlopig van | | | concentratiekamp  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *doema*  | = Russische parlement   | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *voorlopige regering*  | Tidjelijk regering tussen val van | | | Tsaar en Lenin die de macht | | | grijpt  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *Vrede van Brest-Litowsk*  | Gesloten tussen Lenin en | | | Duitsland  | |   | | | | (verraad aan de triple entente)  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | proletarier  | armen, bezitslozen  | | | | | |   | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | proletariaat  | de klasse van de armen, | | | bezitslozen  | | | | | |   | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | *dictatuur van het proletariaat*  | Streven dat de armen zich | | | verenigen en samen de macht | |   | kunnen grijpen  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | proletarisering  | Dat meer en meer mensen armen en | | | bezitslozen worden  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Autocratie (bv tsaar)  | een regeringsvorm waarbij | | | ongelimiteerde macht wordt | | | uitgeoefend door één persoon.  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Rode Terreur  | Schrikbewind onder Lenin of | | | Stalin, alle intelligentia, | | | koelakken, kapitalisten.. Liet | | | hij verhongeren of doden of | | | verbannen  | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Bojaren, 10% vh volk | 10% van het volk, burgerij van | | | Rusland tijdens de Tsaar | +-----------------------------------+-----------------------------------+ | Moezjieks | 90% van het volk, landbouwers, | | | arme mensen, tijdens de tsaar | +-----------------------------------+-----------------------------------+