Fizjoterapia zwierząt ćwiczenia PDF

Fizjoterapia zwierząt 9.10.2024 Wprowadzenie do fizjoterapii Co to jest fizjoterapia 1. Cele fizjoterapii 2. Znaczenie fizjoterapii 3. Techniki stosowane w fizjoterapii 4. Rozpoznawani...

Fizjoterapia zwierząt 9.10.2024 Wprowadzenie do fizjoterapii Co to jest fizjoterapia 1. Cele fizjoterapii 2. Znaczenie fizjoterapii 3. Techniki stosowane w fizjoterapii 4. Rozpoznawanie oznak napięcia emocjonalnego, bólu, stresu 5. Jak prowadzić fizjoterapię uwzględniając dobrostan pacjenta? 6. Zasady orientacji przestrzennej Postępowanie ze zwierzęciem  Postępowanie terapeuty musi być dostosowane do potrzeb psychicznych pacjenta  Zaczynając pracę poruszamy się w strefie komfortu dla psa  Pozostajemy wyczuleni na sygnały zwrotne od zwierzęcia i odpowiednio reagujemy Zasady orientacji przestrzennej płaszczyzny strzałkowe - biegną od przodu do tyłu (płaszczyzna symetrii ciała lub pośrodkowa) - określają struktury leżące bocznie i przyśrodkowo płaszczyzny poprzeczne - układają się pod kątem prostym do osi długiej tułowia, kończyn lub innych części wyznaczając kierunki doczaszkowy i doogonowy lub donosowy i doogonowy, a także wyznaczają kierunek bliższy i dalszy płaszczyzny grzbietowe - równolegle do grzbietu wyznaczają kierunek dogrzbietowy i dobrzuszny A – kręgi szyjne (7 kręgów), B – kręgi piersiowe (13 kręgów), C – kręgi lędźwiowe (7 kręgów),D – kręgi krzyżowe (3 kręgi), E – kręgi ogonowe (20 -23 kręgów), 1 – czaszka, 2 – szczęka, 3 – żuchwa, 4 – kręg szczytowy, 5 – kręg obrotowy, 6 – łopatka, 7 – wyrostek barkowy, 8 – kość ramieniowa, 9 – kość promieniowa, 10 – kość łokciowa, 11 – kości palców, 12 – kości śródręcza, 13 – kości nadgarstka, 14 – mostek, 15 – części chrzęstne żeber, 16 – żebra (13), 17 – kości palców, 18 – kości śródstopia, 19 – kości stawu skokowego, 20 – kość piętowa, 21 – kość strzałkowa, 22 – kość piszczelowa, 23 – rzepka, 24 – kość udowa, 25 – kość kulszowa, 26 – kość biodrowa.  16.10.2024 Badanie pacjenta na potrzeby fizjoterapii Elementy badania 1. Wywiad z pacjentem 2. Badanie kliniczne a. Badanie w dynamice b. Badania w statyce 3. Badania dodatkowe (np. obrazowe) Ćw. Wywiad z właścicielem – podaj 5 pytań, które zapytałbyś właściciela podczas wizyty. 1. Co się dzieję 2. Kiedy się zaczęło 3. Jakie są objawy 4. Zmiany w zachowaniu 5. Wiek zwierzęcia 6. Żywienie Badanie w dynamice 1. Stęp 2. Kłus 3. Chód/bieg po okręgu 4. Wejście/zejście ze schodów 5. Siad-wstań 6. Waruj-wstań Stopnie kulawizny 0 – brak kulawizny 1 – kulawizna okresowa z obarczaniem kończyny 2 – kulawizna stała z obarczaniem kończyny 3 – okresowe nieobarczanie kończyny 4 – stałe nieobarczanie kończyny 5 – zwierzę nie porusza się Biomechanika – zrozumieć ruch Kinematyka kończyn, ich oddziaływanie, a szczególnie koordynacja są ukierunkowane na jak najmniejsze zużywanie energii i ,,inteligentne” użycie siły ciężkości. *Obliczenia wykonane na modelach zużycia energii wykazały, że u psa o masie ciała 9kg kłus do szybkości ok. 13km/h jest korzystny energetycznie, powyżej tej prędkości efektywniejszy jest jednak galop. Galop jest stosunkowo ,,tańszy” energetycznie, natomiast kłus ,,droższy” wraz ze wzrostem szybkości. Szybkość ruchu określają wspólne parametry: długość kroku i czas trwania kroku. Liczba kroków określa częstotliwość kroków. W związku z tym psy mogą poruszać się szybciej dzięki wydłużeniu kroku, zwiększeniu jego częstotliwości jak dzięki połączeniu obu parametrów. Wszystkie dotychczas zbadane rasy psów zwiększały prędkość, zarówno wydłużając kroki, jak i zwiększając ich częstotliwość. Podstawowe zasady cyklu chodu – każdy cykl chodu składa się z fazy podporu (obarczenia) i przenoszenia (unoszenia). W fazie podporu wyróżnia się następujące elementy:  Siły hamowania, które występują, gdy kończyna styka się z podłożem  Przetoczenie kończyny po podłożu zgodnie z dystrybucją masy ciała nad kończyną  Odbicie (propulsja), kiedy to energia ruchu zostaje wykorzystana do przesunięcia pacjenta do przodu Faza podporu to ok. 60% cyklu chodu dla kkp i nieco mniej niż 60% dla kkm. Wraz ze wzrostem tempa ruchu faza podporu ulega skróceniu. Faza przenoszenia składa się z:  Podniesienia – kończyna odrywa się od podłoża  Przeniesienia właściwego  Przeniesienia końcowego (kończyna zwalnia i stopa ponownie styka się z podłożem) Ruch kończyny do tyłu określany jest zazwyczaj mianem retrakcji, z kolei do przodu nazywa się często protrakcją. Rodzaj chodu i wzorzec podparcia kończyny Rodzaj chodu to powtarzająca się regularnie sekwencja poruszających się kończyn. W każdym ruchu psy mogą poruszać się w indywidualnym zakresie szybkości. Powoduje to, że jeden pies porusza się przy tej samej szybkości stępem, a inny tej samej rasy – kłusem. Chodem symetrycznym określa się wzorzec ruchowy, w którym prawa i lewa strona ciała, poruszają się symetrycznie lub jako odbicie lustrzane. Kończyny jednej strony ciała zarówno w rytmie czasowym, jak i w ruchu wykonują te same czynności jak kończyny strony przeciwnej, ale z przesunięciem czasowym. Wśród tych symetrycznych typów chodu przesunięcie czasowe pomiędzy ruchem kończyny piersiowej i miednicznej jednej strony ciała określa typ chodu. W chodzie asymetrycznym ruch kończyny z jednej strony różni się od ruchu z drugiej strony. Kończyny jednej kończyn połowy ciała nie podpierają jej jedna po drugiej, a dochodzi do jednocześnie naprzemiennego podpierania kończyn parami przednimi lub tylnymi. Stęp – najwolniejszy z chodów, chód symetryczny, czterotaktowy PM,PP,LM,LP Kłus – dwutaktowy symetryczny chód, w którym diagonalne kończyny poruszają się parami LM+PP,PM+LP Inochód – dwutaktowy symetryczny chód, kończyny tej samej strony poruszają się parami LM+LP,PM+PP Galop – trzytaktowy niesymetryczny chód, w którym dwie kończyny nawiązują kontakt z podłożem w tym samym czasie, natomiast kolejne dwie w pewnym niewielkim odstępie czasu PM,LM+PP,LP 23.10.2024 Badanie pacjenta na potrzeby fizjoterapii Badanie w statyce – stojąca, leżąca pozycja Palpacja – kończyny, grzbiet, łapy Badanie w statyce  Badanie w pozycji stojącej o Badanie palpacyjne grzebietu o Badanie palpacyjne kkp (kość kończyny przedniej) o Badanie palpacyjne kkm (kość kończyny miednicznej)  Badanie w pozycji leżącej o Badanie palpacyjne kkm o Badanie palpacyjne kkp Badanie palpacyjne grzbietu + elementy ortopedyczne  Zaniki mięśniowe  Bolesność uciskowa kręgosłupa  Zakresu ruchu kręgosłupa szyjnego  Ocena bólu przy hiper wyproście stawu L-S (newralgiczne miejsce)  Odruch z mięśnia podskórnego Badanie palpacyjne kkm/kkp W pozycji stojącej  Widok od tyłu, przodu, z góry  Zaniki mięśniowe  Symetria obarczania kończyny  Odruch korektury/propriocepcji/poznawczy Badanie palpacyjne kkm – leżenie na boku  Staw biodrowy o Ocena stanu muskulatury o Ocena bolesności przy omacywaniu kości o Zakres ruchu: zgięcie-wyprost, odwodzenie-przywodzenie, rotacja wewnętrzna- zewnętrzna, obwodzenie oceniamy ilość i jakość ruchu o Próby rozciągowe  M. biodrowo-lędźwiowego – wyprost st. Biodrowego i odwiedzenie z rotacją wewnętrzną  M. prostego uda – wyprost st. Biodrowego ze zgiętym stawem kolanowym  Mm. kulszowo-goleniowy – zgięcie stawu biodrowego z wyprostowanym stawem kolanowym  Badanie niestabilności stawu biodrowego – kciuk znajduje się między guzem kulszowym, a krętarzem większym, wykonujemy obwodzenie Elementy badania neurologicznego  Korektura  Odruch rzepkowy  Odruch kulszowy  Odruch zginania  Odruch z mięśnia podskórnego  Odruch z mięśnia prostownika nadgarstka Badanie palpacyjne kkm – leżenie na boku  Staw kolanowy o Zakres ruchu stawu kolanowego: zgięcie-wyprost, rotacja zewnętrzna-wewnętrzna – oceniamy ilość i jakość ruchu o Stabilność rzepki  W pozycji wyprostowanego stawu  Podczas ruchów zgięcia-wyprostu  Podczas ruchów rotacyjnych o Test szufladki przedniej (szufladkowy) – ocena spójności więzadła krzyżowego doczaszkowego o Test kompresji – zgięcie stawu kolanowego powoduje napięcie mięśnia brzuchatego łydki i wysunięcie piszczeli do przodu  Staw skokowy, stopa o Zakres ruchu w stawie skokowym: zgięcie-wyprost o Ocena opuszek o Ocena starcia opuszek/porównanie z drugą kończyną o Zakres ruchu stawów śródstopno-paliczkowych i międzypaliczkowych: zgięcie- wyprost Badanie palpacyjne kkp – leżenie na boku  Ocena stanu muskulatury kp  Ocena bolesności przy omacywaniu kości  Ruchomość łopatki: doczaszkowo-doogonowo, dogrzbietowo-dobrzusznie  Staw ramienny o Zakres ruchu w stawie ramiennym: zgięcie-wyprost, odwodzenie-przywodzenie, rotacja wewnętrzna-zewnętrzna, obwodzenie oceniamy jakość i ilość ruchu o Test na osteochondroze stawu ramiennego (OCD) – wyprost kończyny w stawie ramiennym, a następnie ucisk w okolica guzka większego w kierunku doogonowym o Ocena obwodzenia kończnyny – pomiar goniometryczny  Staw łokciowy o Zwiększona ciepłota o Obrys stawu – obwód o Bolesność przy ucisku o Zakres ruchu stawu łokciowego: zgięcie-wyprost, supinacja-pronacja o Próby rozciągowe  M. dwugłowy – wyprost stawu łokciowego oraz zgięcie stawu ramiennego  M. trójgłowy – zgięcie stawu łokciowego oraz wyprost stawu ramiennego  Staw nadgarstkowy o Zwiększona ciepłota  o Obrys stawu – obwód o Zakres ruchu stawu nadgarstkowego: zgięcie-wyprost, przywodzenie dopromieniowe i dołokciowe – oceniamy ilość i jakość ruchu  Stawy ręki o Stawy śródręczno-paliczkowe oraz międzypaliczkowe, zakres ruchomości: zgięcie- wyprost o Ocena opuszek o Ocena stopnia starcia opuszek/porównanie z drugą kończyną 6.11.2024 Goniometria Metoda badania biernego zakresu ruchomości stawów kończyn. Pomiar wykonywany jest przy użyciu goniometru składającego się z ramienia nieruchomego, ruchomego i kątomierza z osią obrotu. Metodyka pomiaru: 1. Ramię nieruchomo ułożone wzdłuż odcinka bliższego, jego pozycja jest określona przez dane punkty kostne. 2. Oś obrotu kątomierza znajduje się dokładnie na osi obrotu stawu. 3. Ramię ruchome porusza się wraz z odcinkiem dalszym ciała. 4. Podczas pomiaru zwracamy uwagę na ustawienie goniometru zgodnie z wyznaczonymi punktami kostnymi. Kończyna piersiowa Staw Zgięcie Wyprost Nadgarstkowy 32° 196° Łokciowy 36° 166° Ramienny 57° 165° Staw nadgarstkowy (zgięcie/wprost)  Ramię nieruchome – nadkłykieć boczny kości ramiennej  Oś obrotu – wyrostek rylcowaty kości łokciowej  Ramię ruchome – wzdłuż kości śródręcza  Wyprost mierzymy przy wyprostowanym stawie łokciowym, zgięcie przy zgiętym stawie łokciowym Staw łokciowy (zgięcie/wyprost)  Ramię nieruchome – guzek większy kości ramiennej  Oś obrotu – nadkłykieć boczny kości ramiennej  Ramię ruchome – wyrostek rylcowaty kości łokciowej Staw ramienny (zgięcie/wyprost)  Ramię nieruchome – wzdłuż grzebienia łopatki  Oś obrotu – guzek większy kości ramiennej  Ramię ruchome – nadkłykieć boczny kości ramiennej Kończyna miedniczna Staw Zgięcie Wyprost Skokowy 38° 165° Kolanowy 41° 162° Biodrowy 50° 162° Staw skokowy (zgięcie/wyprost)  Ramię nieruchome – kłykieć boczny piszczeli  Oś obrotu – kostka boczna strzałki  Ramię ruchome – wzdłuż kości śródstopia Staw kolanowy (zgięcie/wyprost)  Ramię nieruchome krętarz większy kości udowej  Oś obrotu – nadkłykieć boczny kości udowej  Ramię nieruchome – kostka boczna strzałki Staw biodrowy (zgięcie/wyprost)  Ramię nieruchome – wzdłuż linii łączącej guz ze szczytem guza kulszowego  Oś obrotu – krętarz większy kości udowej  Ramię ruchome – nadkłykieć boczny kości udowej 27.11.2024 Taping psów Początki kinesotapingu sięga lat 70 XX wieku za sprawą japońskiego chiropraktyka dr Kenzo Kase. Kinesotaping - metoda terapeutyczna polegająca na oklejaniu wybranych fragmentów plastrami o specjalnej strukturze  receptory bólowe zlokalizowane są pomiędzy skórą właściwą a powiezią i można na nie wplywać poprzez zastosowanie plastrów  głównym celem jest zapewnienie organizmowi swobodnego zakresu ruchu, po to aby umożliwić układowi mięśniowemu biomechaniczne samoleczenie  główne efekty zastosowania plastrów to działanie przeciwbólowe, zmniejszenie obrzęków i stabilizacja stawów i więzadeł Powięź  nieprzerwana, trójwymiarowa sieć tkanki łącznej  miękkotkankowa komponenta systemu tkanki łącznej, tworząca trójwymiarową macierz strukturalnej podpory  powięzi są warstwami, które podtrzymują i otaczają wszystkie organy, kości, mięsnie, nerwy oraz naczynia  nie ma początku ani końca ze względu na połączenia mięśniowe, skórne i inne  otacza wszystkie struktury organizmu  bogato unaczyniona i unerwiona  ma właściwości lepko sprężyste   im bardziej lepka powięź tym mniej ruchoma i mniej sprężysta Charakterystyka plastrów  wykonane z tkaniny bawełnianej oraz warstwy akrylowej pokrytej klejem  niezwykły wzór falisty  elastyczność 130-180%, rozciągają się tylko na długość  nie ograniczają ruchów  ciężar i ich grubość zbliżona jest do parametrów skóry  nie zawierają środków chemicznych ani lateksu  odporne są na działanie wody  umożliwiają swobodny przepływ powietrza Jak działa taping? Efekt uniesienia  szybciej usuwa zastoje tkankowe  zmniejszenie ucisku na naczynia chłonne znajdujące się w tym obszarze, co pozwala na swobodniejszy przepływ chłonki, a co za tym idzie, ułatwiony zostaje drenaż limfatyczny w tym miejscu (p/zapalnie)  w tym miejscu znajdują się różne receptory nerwowe, które wysyłają określone informacje do mózgu  gdy przestrzeń między skórą, a mięśniami jest uciśnięta, to również receptory są uciskane  zmniejszenie pobudzenia receptorów nerwowych - działanie p/bólowe  mechanizm bramki kontrolnej bólu  lepszy ślizg między warstwami tkanek - powięź  pobudzenie proprioreceptorów- lepsza świadomość ciała  dostarczenie większej ilości składników odżywczych do mięśni  większa efektywność pracy mięśni  zmniejszenie zmęczenia mięśni  zwiększenie zakresu ruchu  lepsza jakość skurczu mięśnia  stabilizacja więzadeł, stawów  zwiększenie funkcji osłabionych stawów Zastosowanie kinesotapingu  stany pourazowe mięśni  zwichnięcia, skręcenia, stłuczenia  przyspieszenia wchłaniania krwiaków i wysięków  stymulacja osłabionych mięśni  rozluźnienie mięśni nadmiernie napiętych  ochrona stawów  redukcja stanów zapalnych  zmniejszenie zastojów i obrzęków limfatycznych  zwiększenie lub ograniczenie zakresu ruchu  zespół bólowy kręgosłupa  ból mięśni różnego pochodzenia  choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego  ból powstały w zaburzeniach funkcjonalnych   dysfunkcja powięzi  zaburzenia propriocepcji  trigger pointy Przeciwskazania kinesotapingu  podrażniona skóra  ostre infekcje  tętniak  nowotwory złośliwe  niezrośnięte złamania  ostra faza reumatyczna  zakrzepica i żylaki  cukrzyca (dystalne odcinki ciała)  tatuaże  alergia na klej akrylowy  aplikacja na bezpośrednio otwarte rany pourazowe  aplikacja bezpośrednio na świeże blizny pooperacyjne  miejscowa przeczulica Mechanizm bramki kontrolnej bólu Każdy impuls nerwowy informujący o bólu (nocyceptywny) musi najpierw przejść przez pewien punkt w rdzeniu kręgowym (w rogu tylnym rdzenia), który decyduje czy impuls ma zostać przesłany dalej, czy nie. Jeżeli na drodze impulsu bólowego znajduje się inny silniejszy, ten pierwszy może nie dotrzeć do mózgu i zostać ,,nieodczytany”. Teorią tą można wyjaśnić zmniejszenie się bólu podczas masowania jednego miejsca na ciele i ustępowaniu jego w drugim miejscu. Teoria ta przyczyniła się do późniejszego odkrycia endorfin – naturalnych opioidów występujących w ludzkim ciele. Po raz pierwszy została opisana przez Ronalda Melzacka i Patricka Walla. Metodyka ,,klejenia” Metodyka – ogólne zasady 1. golenie/strzyżenie sierści 2. oczyszczenie skóry 3. zmierzenie długości plastra 4. wycięcie odpowiedniego kształtu 5. zaokrąglenie brzegów 6. odpowiednie ułożenie części ciała 7. odpowiednie napięcie  baza – zawsze bez napięcia  plaster lepiej klei się do skóry niż do plastra  aktywacja za pomocą ciepła  czas noszenia plastra 1-7dni ok. 5dni Metodyka – zdejmowanie plastra  lepiej schodzi, gdy jest mokry (ewentualnie natłuszczony)   powoli ściągać, trzymać rękę blisko skóry  ciągnij w dół, zgodnie z kierunkiem wzrostu sierści Techniki naklejania plastrów  metoda klejenia ,,i”  metoda klejenia ,,y”  metoda klejenia ,,x”  metoda klejenia ,,sieć” lub ,,ośmiorniczka” Siły ściągające - I baza w środku, dwa zakończenia a i b, z jednej i drugiej ściągamy Y - baza i dwa ogony X - baza w środku 4 ogony Sieć ośmiornica - głowa jest bazą i nogi naciągamy Proksymalny - bliższy Dystalny - dalszy Metoda klejenia ,,i”  charakteryzuje się wyglądem litery ,,i’’  w metodzie używana jest standardowa szerokość plastrów, natomiast długość plastrów dostosowana jest do powierzchni aplikacji Metoda klejenia ,,y’’  charakteryzuje się wyglądem litery ,,y’’  plaster dzielimy na 3 części: baza i dwa ogony, baza stanowi część wspólną, natomiast ogony po bokach to dwie części plastra  długość plastra dostosowana jest do powierzchni klejenia Metoda klejenia ,,x”  charakteryzuje się wyglądem litery ,,x”  plaster dzielimy na pięć części: baza i cztery ogony  baza znajduje się na środku, natomiast ogony znajdują się po bokach  długość plastra dostosowana jest do powierzchni aplikacji Metoda klejenia ,,sieć’’ lub ,,ośmiorniczka’’  charakteryzuje się różną ilością ogonów  plaster składa się z bazy i zwykle czterech – pięciu ogonów  długość plastra dostosowana jest do powierzchni aplikacji  metoda stosowana głównie w terapii problemów z układem limfatycznym obrzęków i krwiaków w technice powięziowej Taping – rodzaje technik  technika mięśniowa  *aplikacja dekompresyjna  aplikacja przeciwbólowa przy wzmożonym napięciu mięśni  aplikacja pobudzająca  *dodatkowa stabilizacja  technika więzadłowo-ścięgnowa   technika przestrzenna  technika limfatyczna  oklejanie blizn  technika proprioceptywna Technika mięśniowa  aplikacja wzdłuż przebiegu mięśnia  plastrowanie odbywa się najczęściej w pozycji maksymalnego rozciągnięcia mięśna  plastry odpowiednio naklejone na powierzchnię skóry nad mięśniem oddziałują w sposób stały i są w stanie zmniejszyć lub zwiększyć jego napięcie 1. Aby osiągnąć zwiększenie napięcia mięśniowego, naklejamy plaster od przyczepu proksymalnego do przyczepu dystalnego, aby zbliżyć przyczepy do siebie 2. Aby osiągnąć zmniejszenie napięcia mięśniowego aplikacja przebiega od przyczepu dystalnego do przyczepu proksymalnego, aby oddalić przyczepy od siebie  rozluźnienie mięśnia: większe rozciąganie mięśnia, mniejsze napięcie plastra  pobudzenie mięśnia: mniejsze rozciąganie mięśnia, większe napięcie plastra  napięcie plastra do 30% średnie Technika przestrzenna - ,,krzyż bólu”  pozwala na zmniejszenie ucisku bezpośrednio na zmienioną patologicznie powierzchnię  tworzy wyraźny efekt uniesienia tkanki nad obrzękiem lub zmniejszenie bólu  im większy ból tym mniejsze powinno być napięcie plastra  cała technika poprawia krążenie krwi i przyspiesza usuwanie wysięku zapalnego  bardzo istotne jest, aby cała aplikacja została przeprowadzona bardzo powoli  technika ta charakteryzuje się szybkim efektem leczniczym  naprężenie jakie wykorzystujemy w tej technice wynosi 25-75% Technika limfatyczna  usprawnia krążenie krwi i chłonki, zmniejsza zastoje tkankowe oraz istniejące stany zapalne  technikę możemy stosować bezpośrednio po urazie  jest tylko jeden kierunek prowadzenia plastra, który pozwala na drenaż limfy do miejsca o zmniejszonym nacisku: do bazy, która znajduje się przy dużych czynnych węzłach chłonnych  po 2- 3 dniach używania plastrów zmieniamy aplikację na nowa  w technice tej dzielimy plaster na 4- 5 części, które nakładamy na miejsca obrzęku  przy urazach o bardzo dużej bolesności stosujemy naprężenie plastra max 10% Oklejanie blizn  napięcie 10-15%  działanie: rozluźniające, wspierające efekty terapeutyczne, przeciwbólowe  okres noszenia aplikacji: 3 - 7 dni (ok. 5 dni)  okres przerwy: 1 dzień  przebieg taśmy - wzdłuż przebiegu blizny 11.12.2024 Kinezyterapia w ortopedycznych i neurologicznych jednostkach chorobowych Artropatie – grupa patologii dotyczących stawów athritis – odnosi się do zmian zapalnych w stawie arthrosis – opisuje zmiany zwyrodnieniowe w stawie Osteoarthritis (OA) – zwyrodniające zapalenie stawów choroba zwyrodnieniowa stawów osteoarthrosis jest patologią dotyczącą zarówno chrząstek stawowych, jak i sąsiadujących z nimi kości w obrębie których obserwuje się zmiany hypertroficzne oraz zmiany w błonie zwyrodnieniowej stawu lub zapalenia Ankyloza – to termin opisujący zaawansowane stadium choroby zwyrodnieniowej stawu, w wyniku którego dochodzi do zaniku ruchomości Artridoza – sztuczna ankyloza  objawy kliniczne w przebiegu artropatii mają zróżnicowany obraz w zależności od rodzaju patologii  w większości przypadków manifestują się one kulawizną o różnym stopniu nachylenia  choroby stawów dotyczą psów różnych ras i o różnych rozmiarach ciała, problem ten u kotów jest rozpoznawany znacznie rzadziej  najczęściej rozpoznawaną patologią jest osteoarthritis Uszkodzenie tkanek miękkich  uszkodzenia dotyczące skóry  mięśni  powięzi   ścięgien  więzadeł Skutek przeciążeń, powtarzalnych mikrourazów, ostrych uszkodzeń mechanicznych również z przerwaniem ciągłości tkanki + ewentualnego leczenie chirurgicznego. Czynniki sprzyjające wystąpieniu uszkodzeń: wiek, budowa ciała, kondycja i dieta, urazy w przeszłości, program treningowy, nieprawidłowo dobrana uprząż/szelki, teren, na którym odbywa się aktywność, temperament, wszystkie elementy potencjalne generujące obciążenia wykraczające poza zakres fizjologiczny. Konsekwencje długotrwałego unieruchomienia stawów  długotrwałe unieruchomienie połączenia maziowego (stawu) powoduje postępującą utratę proteoglikanów wynikającą z zahamowania tempa ich wytwarzania  zjawisko to prowadzi do zmian w strukturze chrząstki, która staje się bardziej plastyczna (miękka) tracąc część swojej sprężystości w wyniku zwiększonego jej uwodnienia  po wdrożeniu do ruchu stopniowo jakość chrząstki stawowej ulega stopniowej poprawie (ruchy bierne i obciążenie)  intensywne ćwiczenia po okresie długiego spoczynku mogą powodować uszkodzenia miękkiej chrząstki stawowej Proces zdrowienia Mięśnie  jeśli jest unieruchomiony w pozycji skróconej – skrócenie sarkomerów – atrofia  atrofia postępuje szybciej przy braku obciążeń  re-mobilizacja trwa dwa razy dłużej niż immobilizacja Kości  długotrwałe unieruchomienie – osteoporoza  mikrokompresja osiowa – ruchy stymulujące metabolizm kości  mikrokompresja poprzeczna – ruchy niszczące mikrowaskularyzację  re-mobilizacja trwa dwa-trzy razy dłużej niż immobilizacja Chrząstka stawowa  zmiany zanikowe – odwracalne, przy unieruchomieniu związane z atrofią  zmiany zwyrodnieniowe nieodwracalne, przy unieruchomieniu powyżej 15 tygodni lub na skutek uszkodzeń mechanicznych lub chemicznych  re-mobilizacja trwa dwa razy szybciej niż immobilizacja Więzadła  na skutek unieruchomienia skrócenie, zmniejszenie wytrzymałości więzadeł  re-mobilizacja trwa trzy razy dłużej niż immobilizacja Łąkotki  atrofia na skutek długotrwałego unieruchomienia  re-mobilizacja trwa dwa-trzy razy dłużej niż immobilizacja Tkanka nerwowa  możliwe jest odzyskanie funkcji rdzenia kręgowego, jeśli zachowana jest ciągłość w więcej niż 15%  brak czucia bólu głębokiego przez dłużej niż 20 dni terapii – złe rokowania  nerwy obwodowe – zależy od rodzaju uszkodzenia, generalnie zdrowienie przebiega w tempie 1-2mm na dobę  re-mobilizacja trwa dwa razy szybciej niż immobilizacja Choroba zwyrodnieniowa stawów  arthtrosis, osteoarthtritis, DID (degenerative joint disease)  cechuje się powoli rozwijającym się zwyrodnieniem chrząstki stawowej przebiegającym równocześnie powstawaniem wyrośli kostnych (osteofitów) oraz ognisk stwardnienia kości  obecność zmian zwyrodnieniowych najczęściej stwierdza się w stawach: biodrowych, kolanowych, ramiennych, łokciowych, nadgarstka, stępu oraz w stawach międzykręgowych  rehabilitacja powinna się odbywać razem z postępowaniem farmakologicznym  główne cele fizjoterapii: zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej, utrzymanie ruchomości stawów, odzyskanie prawidłowego zakresu ruchu w stawie, zwiększenie siły mięśni wspierających staw oraz zmniejszenie bolesności stawu, zwiększenie produkcji mazi stawowej i jej dyfuzji do chrząstki stawowej Zwichnięcia, skręcenia Zwichnięcie – stan, w którym dochodzi do utraty fizjologicznej łączności powierzchni stawowych kości połączonych torebką stawową na skutek urazu, zaburzeń rozwojowych lub w wyniku uszkodzenia struktur stawu przez toczące się procesy patologiczne W czasie zwichnięcia dochodzi do uszkodzenia struktur stawu takich jak więzadła chrząstki stawowe, łąkotki, a także często do uszkodzenia torebki stawowej w wyniku jej naciągnięcia lub naderwania. Skręcenie (dystorsja) – uraz polegający na przekroczeniu zakresu fizjologicznego ruchu w stawie powodujący uszkodzenie podobne do obserwowanego przy zwichnięciu Jałowa martwica głowy kości udowej  synonimy: choroba Legg-Perthesa, choroba Legg-Calve-Perthesa  przyczyną choroby są zmiany w nasadzie bliższej kości udowej wynikające z zaburzeń w ukrwieniu tej części kości  po oddzieleniu fragmentów kostnych obserwowane jest niedopasowanie głowy kości udowej do panewki stawu biodrowego, co prowadzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych  choroba występuje u psów ras małych, najczęściej objawy pojawiają się w wieku 6-7 m-cy  w niektórych przypadkach zgłaszana nagła kulawizna; obserwuje się osowiałość, drażliwość, spadek apetytu, wygryzanie skóry okolicy stawu biodrowego  rozpoznanie: bolesność przy omacywaniu, ograniczona ruchomość stawu biodrowego, zanik mięśni kończyn  RTG – charakterystyczny obraz deformacji głowy kości udowej, skrócenie szyjki kości udowej, ogniskowe zmniejszenie gęstości tkanki kostnej w rejonie nasady bliższej kości udowej  leczenie: ostektomia głowy i szyjki kości udowej  zwierzę powinno być zachęcane do ruchu tak szybko jak jest to możliwe Osteochondroza (OCD)  oddzielająca martwica chrzęstno -kostna  choroba psów młodych, szybko rosnących (5-7 m-cy)  wśród predysponowanych ras wymienia się labradory, goldeny retrievery, owczarki niemieckie, podhalańskie, berneńskie psy pasterskie, dogi niemieckie  choroba lokalizuje się głównie w stawie ramiennym, łokciowym, kolanowym oraz skokowym  objawy kliniczne: kulawizna (ostra lub przewleka) nasilająca się po wysiłku oraz bolesność przy omacywaniu okolicy chorego stawu  rozpoznanie stawia się na podstawie badania RTG 1. w przebiegu choroby pojawiają się zaburzenia kostnienia śródchrzęstnego, co powoduje zgrubienie chrząstki stawowej; zgrubienie chrząstki prowadzi do zaburzeń w jej odżywianiu obumarcia chondrocytów i w konsekwencji do powstania przestrzeni na granicy zwapniałej i niezwapniałej tkanki 2. ruchomość stawu może doprowadzić do wytworzenia się ,,płatków" szczelin, które są przyczyną powstawania oddzielającej się chrząstki 3. po jej całkowitym uwolnieniu może ona przemieszczać się się w stawie - "myszy stawowe’’ 4. konsekwencją opisanego zjawiska jest zapalenie stawu oraz zwiększenie ilości mazi skutkujące zwiększeniem obrysu stawu Zwichnięcie rzepki Zwichnięcie rzepki to stan, w którym dochodzi do jej przemieszczenia się na stronę przyśrodkowa (psy ras małych) lub boczną (psy ras dużych) poza odpowiedni grzebień bloczka kości udowej. Stopień zwichnięcia rzepki Charakterystyka I Zmiany o małym nasileniu nie powodujące kulawizny zwierzęcia, rzepka przemieszcza się poza bloczek k. udowej po przyłożeniu siły przez osobę badającą oraz wraca samodzielnie do pierwotnego położenia po zaprzestaniu badania II zmiany o większym nasileniu; pojawiają się epizody kulawizny; w trakcie badania rzepka powraca do bloczka k. udowej po wyprostowaniu kończyny lub rotacji zewnętrznej III częste epizody kulawizny; rzepka powraca do bloczka k. udowej po przyłożeniu sity a następnie spontanicznie cofa się do nieprawidłowego położenia IV zaawansowane zmiany, w których rzepka stale pozostaje w nieprawidłowym położeniu i nie można jej odprowadzić Dysplazja stawów biodrowych (HD)  należy do głównych problemów z aparatem ruchu u psów dużych ras  termin dysplazja opisuje niedopasowanie (inkongruencję) struktur stawu - w tym przypadku stawu biodrowego tworzonego przez głowę k. udowej oraz panewkę, w którym element dodatkowej stabilizacji stanowi więzadło głowy k. udowej oraz więzadło poprzeczne panewki  u osobników młodych o szybkim tempie wzrostu dochodzi do dysproporcji w rozwoju kośćca i mięśnia słabość mięśni otaczających staw biodrowy decyduje o nieprawidłowym nacisku głowy kości udowej i następczym nieprawidłowym formowaniem panewki na skutek czego dochodzi do rozluźnienia stawu zapalenia i zmian zwyrodnieniowych   objawy kliniczne: kulawizna, nietolerancja wysiłkowa, chwiejny chód, problemy przy wstawaniu i poruszaniu się po gładkich, śliskich powierzchniach, problemy z odwodzeniem, „bunny hoping”  choroba odziedziczalna (genetyczne tło choroby 70%) Wybrane zagadnienia z neurologii Co oczenia się podczas badania neurologicznego?  ocena świadomości: normalna, apatia, otępienie, śpiączka  zachowanie: normalne/anormalne  pozycja: stojąca, siedząca, leżąca  postawa: skręt głowy w osi ciała/od osi ciała spastyczność kończyn, kończyn, sztywność, opuszczenie i skręt szyi, karpiowatość, słabość mięśniowa  zaburzenia chodu normalne Zachowanie może, ale nie musi wynikać ze zmian neurologicznych anormalne będące wynikiem zmian neurologicznych  mono - pojedynczy Zaburzenia chodu  para – dotyczy dwóch kończyn na raz (kkp lub kkm)  tetra – czterokończynowe  hemi - jednostronne Pareza - Plegia - niedowład porażenie/paraliż Propriocepcja Propriocepcja to świadomość ułożenia swojego ciała w przestrzeni. Wymaga kontroli wyższych ośrodków nerwów rdzeniowych, szlaków ruchowych, obwodowych i mięśni. Korektura (reakcje poprawcze)  w normie  opóźniona  brak GMN i DMN Górny neuron ruchowy (górny motoneuron, GMN) mieści się w korze mózgowej i odprowadza sygnał z kory mózgowej do rdzenia kręgowego. GMN działa jak inhibitor dla DMN. Dolny neuron ruchowy (DMN) ma podstawową czynność za pomocą stałej impulsacji podtrzymuje napięcie kontrolowanych przez siebie mięśni. *łuk odruchowy = DMN W pewnym uproszczeniu, ze względu na odmienne (wyraźnie różne) objawy, porażenie i niedowład dzieli się na zespół uszkodzenia górnego neuronu ruchowego oraz zespół uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego. W skrócie można powiedzieć, że dolny neuron ruchowy (DMN) ma swoją własną podstawową czynność - za pomocą stałej impulsacji podtrzymuje napięcie kontrolowanych przez siebie mięśni. Hamuje go z kolei górny neuron ruchowy.  W przypadku uszkodzenia GMN napięcie porażonych mięśni paradoksalnie wzrasta, odruchy głębokie są silniejsze niż zwykle, a samo porażenie/niedowład nosi nazwę spastycznego i charakteryzuje się przykurczem porażonych/objętych niedowładem mięśni.  W przypadku uszkodzenia DMN napięcie mięśni unerwianych bezpośrednio przez odruchy: takie porażenie (niedowład) odruchu głębokiego nie da się wywołać, przerwana jest bowiem droga odruchu; takie porażenie (niedowładu) nosi nazwę wiotkiego  Dodatkowo mięśnie pozbawione na dłuższy czas prawidłowego unerwienia (czyli odnerwione) podlegają zanikowi, gdyż nerwy wydzielają na swych zakończeniach czynniki wzrostowe dla mięśni – dotyczy to typowo porażenia wiotkiego Owczarek Górny ^ kręg od szyi – uszkodzenie Th3-L3 – problem z kończyną miedniczną, uszkodzony motoneuron górny, tył będzie spastyczny, przód normalny Dolny – kończyny piersiowe, górny motoneuron C1-C5, uszkodzenie wszystkiego, spastyczność całego ciała Schorzenia neurologiczne  Choroby zwyrodnieniowe (Hansen |, ll, lIll; spondyloza, syndrom końskiego ogona, spondylomielopatia szyjna mielopatia degeneracyjna)  Choroby naczyniowe (zator włóknisto-chrzestny)  Choroby wrodzone (wady wrodzone kręgów, niestabilność szczytowo-obrotowa, jamistość rdzenia (syringomielia i wodordzenie (hydromielia)  Choroby zapalne (zapalenie rdzenia, jałowe sterydozależne zapalenie opon mózgowych i tętnic) Choroby zwyrodnieniowe – przepuklina jądra miażdżystego Klasyfikacja Hansena – zwyrodnieniowe choroba krążka międzykręgowego, zwane przepuklinami krążka międzykręgowego (potocznie dyskopatie).  1. Hansen typ ! – przyczyną jest nagły ostry ucisk na rdzeń kręgowy w wyniku wypadnięcia (ekstruzji) masy jądra miażdżystego do kanału kręgowego oraz wtórne stłuczenie i obrzęk rdzenia 2. Hansen typ II – z wiekiem dochodzi do zwyrodnienia pierścieni włóknistych i przebudowy ich struktury przez co stają się mniej sprężyste i bardziej zwiotczałe; w wyniku zwiotczenia dochodzi do wysuwania się (protruzji) pierścień włóknistych wraz z jądrem miażdżystym do kanału kręgowego i ucisku na rdzeń kręgowy 3. Hansen typu III (LVHV) – zazwyczaj w wyniku urazu lub zwiększonej aktywności dochodzi do ,,eksplozji” małej objętości jądra miażdżystego i uderzenia w rdzeń kręgowy Spondyloza  niezapalna choroba kręgosłupa objawiająca się powstawaniem wytwórczych zmian kostnych - osteofitów w obrębie przestrzeni międzykręgowych kręgów, prowadzące do powstawania mostków kostnych  czasem mogą powodować stenozę (zamknięcie) otworu międzykręgowego i ucisk na korzenie nerwowe (najczęściej w odcinku L-S)  zazwyczaj przebiega subklinicznie i nie wpływa istotnie na stan pacjenta  czasami może powodować objawy bólowe, zwłaszcza gdy dojdzie do złamania powstałych mostków  zmiany te mogą powodować sztywność i ograniczenie ruchomości kręgosłupa Skala niedowładu Stopień porażenia Objawy kliniczne I Ból, brak deficytów neurologicznych II Samodzielnie chodzi, utrata funkcji proprioceptywnych (zaburzenia korektury), lekki niedowład III Nie jest w stanie samodzielnie chodzić, ale zachowane funkcji motoryczne i napięcia mięśniowe (*poważna pareza) IV Całkowity paraliż, utrata funkcji motorycznych, zaburzenia funkcji pęcherza moczowego V Zniesienie czucia bólu głębokiego 18.12.2024 Kinezyterapia aktywna Ćwiczenia aktywne Cele i korzyści  zapobieganie sztywności stawów  zwiększenie zakresu ruchów  odżywienie chrząstki stawowej  poprawa struktury kości  zapobieganie atrofii mięśni, budowanie masy mięśniowej  zwiększenie wytrzymałości mięśni i siły skurczu  poprawa stabilności i elastyczności ciała   poprawa propriocepcji, doskonalenie zmysłu równowagi i koordynacji  zmniejszenie dolegliwości bólowych  zapobieganie powikłaniom krążeniowo-oddechowym  reedukacja nadmiernej masy ciała  pozytywny wpływ na psychikę pacjenta  powrót do prawidłowego wzorca ruchu  niezbędny element każdego programu usprawniania, wdrażamy możliwie wcześnie  wymagają systematyczności, dokładności, kreatywności  wymagają zaangażowania ze strony opiekuna  należy pracować na nieśliskim podłożu  możliwość wykorzystania różnorodnych akcesoriów rehabilitacyjnych Czynniki wpływające na dobór ćwiczeń aktywnych  rodzaj wdrożonego leczenia (zachowawcze, operacyjne, rodzaj zastosowanej techniki operacyjnej)  cele terapeutyczne (odchudzanie, prawidłowe obciążanie kończyn, reedukacja chodu)  kondycja (masa ciała, masa mięśniowa, sita, wytrzymałość)  uwarunkowania zdrowotne (problemy towarzyszące, możliwe przeciwwskazania = cukrzyca, otyłość, choroby układu krążeniowo-oddechowego, padaczka)  tryb życia przed podjęciem leczenia Ocena postępów i modyfikacja programu  ocena powinna być prowadzona regularnie, w rozsądnych odstępach czasowych  niezależnie od przyjętego systemu ewaluacji postępów określamy samopoczucie pacjenta i ustalamy czy obciążenie ćwiczenia jest odpowiednie)  na każdym etapie pracy jesteśmy gotowi do zwiększenia lub zmniejszenia obciążenia Modyfikacja obciążenia ćwiczeniem  zmiany w zestawie ćwiczeń (uproszczenie lub utrudnienie ćwiczenia)  zmiany w czasie trwania ćwiczenia (skrócenie lub wydłużenie treningu)  zmiany w częstotliwości wykonywania ćwiczeń (liczba serii, liczba powtórzeń w ramach serii, ilość ćwiczeń w ciągu dnia)  zmiany w szybkości i częstotliwości wykonywania ćwiczeń (tempo chodu, szybkość wykonywania powtórzeń)  pilnujemy techniki i dokładności wykonywanych ćwiczeń (efektywność, bezpieczeństwo) Skutki niedopasowania programu treningowego Brak dopasowania rodzaju ćwiczenia i jego intensywności do możliwości pacjenta może skutkować:  brakiem postępów- rozważenie obciążenia ćwiczeniem, modyfikacje  pojawieniem się reakcji stresowych/znudzeniem pacjenta - zmiana sposobu pracy, wprowadzenie elementów stymulujących intelektualnie, modyfikacja obciążenia  pogorszeniem stanu/pogłębieniem urazu  pogorszeniem samopoczucia/przetrenowaniem - tkliwość mięśni, dyskomfort w czasie prostowania/zginania stawów, obrona mięśniowa, niechęć do ruchu Rodzaje ćwiczeń aktywnych 1. ćwiczenia we wspomaganej pozycji stojącej a. ćwiczenia maksymalnego stopnia wspomagania b. ćwiczenia częściowego stopnia wspomagania 2. ćwiczenia równoważne 3. ćwiczenia z wykorzystaniem piłki w ramach ćwiczeń równoważnych i wzmacniających a. dla kończyn miednicznych b. dla kończyn piersiowych c. ćwiczenia wzmacniające całe ciało 4. dynamiczne ćwiczenia chodzenia a. chodzenie po prostej b. chodzenie po wzniesieniach c. chodzenie po cavaletti d. chodzenie po bieżni e. chodzenie po schodach 5. inne ćwiczenia a. ćwiczenie siad/wstań b. ćwiczenie tańca c. ćwiczenie taczki Ćwiczenia we wspomaganej pozycji stojącej Ograniczona możliwość/brak możliwości samodzielnego utrzymywania pozycji stojącej (okres pooperacyjnym, niedowład, porażenie - pacjenci ortopedyczni, neurologicznie, geriatryczni) Działanie:  pozytywny wpływ na układ krwionośny, oddechowy, limfatyczny  stymulacja układu nerwowego (bodźce związane z czuciem pozycji, ułożeniem ciała w przestrzeni)  wzmocnienie mięśni  pozytywny wpływ na samopoczucie psychiczne pacjenta Ćwiczenia maksymalnego stopnia wspomagania (pionizacja - pacjenci nie będący w stanie utrzymać pozycji stojącej)  zastosowanie temblaków, ram ì podwieszek, szelek Ì uprzęży rehabilitacyjnych  podparcie za piersiowymi lub miednicznymi kończynami stosujemy minimalne niezbędne podparcie  uwaga na otarcia Metodyka:  korygowanie postawy (technika wykonania niezbędna dla właściwej efektywności ćwiczenia – kończyny ustawione prawidłowo, stabilnie, stroną dłoniową i podeszwową na podłożu), dodatkowa pomoc u pacjentów z objawami wiotkości  pionizujemy kilka razy w ciągu dnia  już 10 minut stania daje pozytywne efekty, czas stopniowo można wydłużać  można dodać niewielkie ruchy na boki oraz góra-dół Ćwiczenia częściowego stopnia wspomagana (pionizacja = mniejszy stopień wspomagania; zabezpieczenie przed upadkiem)  również zastosowanie temblaków, wózków terapeutycznych, piłek, wałków Metodyka (modyfikacje, elementy ćwiczeń równoważnych):  niewielkie ruchy na boki, na osi przód-tył i góra-dół, przy wykorzystaniu piłki- sprężynowanie  w przypadku pacjentów wymagających jedynie stabilizacji - skłony/zgięcia za smakołykiem wymagające przenoszenia ciężaru ciała, poprawiające koordynację i elastyczność  jeśli przy niedowładzie lub porażeniu stosujemy piłkę, powinna ona sięgać do brzucha pacjenta Ćwiczenia równoważne  można rozpocząć, gdy pacjent w miarę stabilnie utrzymuje ciężar własnego ciała  szerokie wskazania u pacjentów starszych z problemami ortopedycznymi (dysplazja stawów biodrowych, łokciowych) i neurologiczni Działanie:  doskonalenie równowagi i koordynacji  wzmocnienie mięśni  stymulacja propriocepcjl – rozwój u psów młodych i doskonalenie u dorosłych Metodyka:  zaczynamy pracując powoli, asekurując zwierzę przed ewentualnym upadkiem, pracujemy na nieśliskim podłożu  balansowanie i przenoszenie ciężaru ciała – stojącego na stabilnym podłożu pacjenta lekko popychamy i bujamy na boki oraz do przodu i tyłu  unoszenie jednej km/kp, unoszenie jednej kp i km po skosie  zastosowanie niestabilnego podłoża pod całym ciałem, kkp, kkm Ćwiczenia z wykorzystaniem piłki w ramach ćwiczeń równoważnych i wzmacniających  ćwiczenia na piłce można wykorzystywać zarówno do wzmacniania mięśni, jak j do doskonalenia równowagi i koordynacji  pierwsza czynność to zaznajomienie zwierzęcia z piłką Dla kończyn miednicznych:  kkm na podłożu, piersiowe wsparte na piłce – kołysanie na boki, tył-przód, modyfikacja – uniesienie jednej kończyny miednicznej i wykonanie kołysania, stretching na piłce, ćwiczenie na mniej stabilnym podłożu Dla kończyn piersiowych:  kkp na podłożu, miedniczne i brzuch wsparte o piłkę – kołysania na boki, tył-przód, modyfikacja – uniesienie jednej kończyny piersiowej i wykonanie kołysania, stretching na piłce, ćwiczenie na mniej stabilnym podłożu  uwaga na dobranie odpowiedniej wielkości piłki Ćwiczenie wzmacniające całe ciało:  na początek można ćwiczyć przy ścianie (poczucie bezpieczeństwa)  piłka stabilizowana przez terapeutę (w miarę postępów zmniejszamy stopień stabilizacji)  umieszczenie całego zwierzęcia na piłce (komfortowa pozycja dla pacjenta) 1. piłka całkowicie stabilizowania - asekurowane zwierzę samodzielnie utrzymuje równowagę 2. plika całkowicie stabilizowana - sprężynowane, wychylenia na boki przód-tył, zgięcie, wyprost, zgięcie boczne za smakołykiem 3. piłka całkowicie stabilizowana -unoszenie kończyn, zmiana pozycji na pitce 4. kolejne etapy uwzględniają odpowiednio mniejszą stabilizacje piłki oraz ćwiczenie w różnych pozycjach 5. umieszczenie w pozycji leżenia na mostku - ruchy sprężynowana, głaskane - kołysane przód- tył, na boki-zglęcie, wyprost, zgięcia boczne kręgosłupa za smakołykiem 6. kontynuacja Dynamiczne ćwiczenia chodzenia Działanie:  Poprawa wydolności krążeniowo-oddechowej  Wzmocnienie mięśni  Poprawa koordynacji  Sprzyja redukcji masy ciała  Chodzenie po niestabilnym podłożu – elementy ćwiczeń i równoważnych  Technika wykonania- w zależności od rodzaju i celu ćwiczenia Chodzenie po prostej  możliwość manualnego przestawienia kończyn przez terapeutę  ze wspomaganiem w postaci temblaków, szelek, uprzęży, wózków  samodzielne  tempo zachęcające do prawidłowego obciążania wszystkich kończyn (chód czterotaktowy) Działanie:  dla pacjentów neurologicznych - zróżnicowane podłoża w formie toru  chodzenie po niestabilnym podłożu  chodzenie ze zwrotami, slalomy, ósemki, chodzenie po kole  harmonijne wzmacnianie mięśni przywodzicieli i odwodzicieli, mięśni tułowia (zgięcia), większy zakres rotacji w stawach, zwiększenie elastyczności, doskonalenie koordynacji + niestabilne podłoże Chodzenie po wzniesieniach  wzmocnienie kkm lub kkp  stopień nachylenia dostosowany do możliwości pacjenta  tempo – powoli na smyczy chodzenie pod górę - wzmocnienie prostowników stawu biodrowego i kolanowego, zwiększenie zakresu zgięcia stawów, przeniesienie ciężaru ciała do tylu, większe, równomierne obciążanie kończyn miednicznych chodzenie w dół - przeniesienie ciężaru ciała ku przodowi, większe obciążanie kończyn piersiowych, przy większym nachyleniu prowadzimy zwierzę po zygzaku chodzenie poprzecznie do wzniesień - wzmacniane mięśni tułowia I grzbietu Przeciwskazania  schorzenia kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i szyjnego  ograniczony wyprost kręgosłupa  stany w którym nadmierne obciążenie kkm lub kkp jest niewskazane Chodzenie po cavaletti  poprawa propriocepcji, świadome ustawianie kończyn  zwiększenie zakresu ruchu w stawach, szczególnie zgięcia, stawy kolanowe, skokowe, łokciowe, nadgarstkowe  5-8 poprzeczek (mln.4)  poprzeczki na początek na wysokości stawów nadgarstkowych/skokowych  odległość między poprzeczkami nie mniejsza niż długość zwierzęcia  tempo-step, potem kłus  modyfikacje: niestabilne, nachylone podłoże Przeciwskazania:  niemożność oceny odległości przez pacjenta  ostre urazy neurologiczne  wczesny okres pooperacyjny Chodzenie po bieżni ruchomej  kontrolowanie tempa chodu, czasu treningu, nachylenia bleżni  możliwość korygowana ruchu pacjenta i manualnego przestawania kończyn  wymuszony chód na wprost, bez możliwość zejścia  możliwość podwieszenia pacjenta  możliwość zastosowana taśm elastycznych w celu prowadzenia treningu oporowego lub w celu wspomagania protrakcji  obciążenie stawów Jest mniejsze niż przy normalnym chodzie występują tzw. bierne przeciąganie kończyny - mniejsza siła niezbędna do prostowana stawu biodrowego I kolanowego  *niezwykle przydatne do reedukacji chodu Inne ćwiczenia Ćwiczenia siad/wstań  wzmocnienie prostowników stawu kolanowego i biodrowego  zwiększenie zakresu ruchu w stawach  istotna technika wykonania - symetria siadu - można wspomagać prawidłową technikę ćwicząc przy ścianie   pozostawianie koniczyny w odwiedzeniu w pozycji siad może świadczyć o zmęczeniu lub o niechęci do zginania stawu kolanowego/skokowego  dostosowujemy obciążenie ćwiczeniem do możliwości pacjenta  modyfikacje: wstawanie z pozycji waruj, ćwiczenie na bardziej wymagającym podłożu Ćwiczenie tańca  dla stabilnych ortopedycznie pacjentów  uniesienie kkp do góry, przeniesienie ciężaru do tylu, wyprost stawów, obciążanie kończyn miednicznych  zaczynamy od kilku kroków do tylu  wzmocnienie mięśni pośladkowych, tylnych ud, podudzia, mięśni grzbietu, zwiększenie elastyczności odcinka Th-L  doskonalenie zmysłu równowagi  modyfikacje: zwiększenie dystansu, chodzenie do przodu, w bok, po wzniesieniach, po miękkim podłożu Przeciwskazania:  choroby kręgosłupa, niestabilności, dyskopatia  duża niestabilność stawu biodrowego  ograniczony zakres ruchu w stawach kończyn miednicznych  silniejsze zaburzenia neurologiczne Ćwiczenia taczki  dla stabilnych ortopedycznie pacjentów  uniesienie kkm do góry, przeniesienie ciężaru do przodu, wyprost szyi, obciążanie kończyn piersiowych  zaczynamy od kilku kroków do przodu  wzmocnienie mięśni grzbietu, zwiększenie elastyczności odcinka C kręgosłupa  wymusza używanie kończyn piersiowych  modyfikacje: zwiększenie dystansu, chodzenie do tylu, w bok, po wzniesieniach, po miękkim podłożu Przeciwskazania:  choroby kręgosłupa, niestabilności, dyskopatia  silniejsze zaburzenia neurologiczne 08.01.2025 Plan kinezyterapii dla wybranych przypadków Układaliśmy plany w grupach 15.01.2025 Fizykoterapia Wykorzystuje występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizyczne, takie jak czynniki termiczne, wodę, prąd elektryczny, promieniowanie świetlne, nadfioletowe i podczerwone oraz ultradźwięki. Prawdo Arndta - Shultza   słabe bodźce działają podtrzymująco na procesy życiowe  bodźce o średniej sile działają na nie usprawniająco  silne bodźce działają niekorzystnie wywołując reakcje paradoksalne Termoterapia  leczenie zimnem (krioterapia) oraz leczenie ciepłem  zimne okłady, masaż lodowy, zimne kąpiele, chodzące aerozole  cieple okłady i kąpiele, promieniowanie podczerwone  środki ostrożności - aplikacja niebezpośrednio na tkankę! Zimno Ciepło Wpływ na faza 1: skurcz naczyń krwionośnych, odczyny miejscowy: rozszerzenie organizm zmniejszenie przepływu i naczyń krwionośnych i zwiększenie przepuszczalności błon komórkowych; przepływu krwi; przyspieszenie tempa ograniczenie metabolizmu, metabolizmy komórkowego; zwiększenie napięcia mięśni przyspieszenie przewodnictwa faza 2: rozszerzenie naczyń (czynne nerwowego; rozluźnienie mięśni; przekrwienie), zmniejszenie szybkości zwiększenie rozciągliwości tkanki przewodnictwa nerwowego miękkiej; zwiększenie elastyczności czuciowego (analgezja) i ruchowego; struktur torebki stawowej zmniejszenie napięcia mięśni - działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe Wskazania ostre stany zapalne (48 - 72h); leczenie faza podostra i chroniczna zapaleń; początkowe po urazie z obrzękiem, wzmożone napięcie mięśniowe; krwiakiem; po ćwiczeniach fizycznych przykurcze mięśni; przygotowanie do masażu i ćwiczeń Przeciwskazania stany nadwrażliwości na zimno; stany faza ostra zapalenia; ostre i wyniszczenia i osłabienia; odmrożenia; przewlekle choroby zakaźne; choroba otwarte rany, odleżyny nowotworowa: skłonność do krwawień (problemy z krzepliwością) Światłolecznictwo  rodzaje światłolecznictwa: promieniowanie podczerwone, światło polichromatyczne, laser  rodzaje promieniowania: podczerwone (IR); widzialne; nadfioletowe (UV)  w zoofizjoterapii najczęściej wykorzystuje się świetlne generatory podczerwieni emitujące światło widzialne podczerwone.  lampy typu Bioptron (światło polichromatyczne) o stymulacja neoangiogenezy i poprawa mikrokrążenia; redukcja pobudzenia w układzie nerwowym o obniżenie napięcia mięśniowego o pobudzenie wydzielania endorfin i enkefalin – działanie przeciwbólowe Laseroterapia Klasyfikacja urządzeń laserowych  klasa 1 -lasery całkowicie bezpieczne  klasa 2 - lasery niebezpieczne dla narządu wzroku, ochronę zapewnia odruch mrugania   klasa 3A - lasery niebezpieczne w przypadku patrzenia w wiązkę laserową przez przyrządy optyczne klasa  3B - lasery niebezpieczne dla narządu wzroku przy patrzeniu bezpośrednio w wiązkę laserową czy na promieniowanie odbite od powierzchni zwierciadlanych klasa  4 - lasery o dużej mocy, tzw. lasery wysokoenergetyczne; należy chronić oczy i skórę przed promieniowaniem bezpośrednim jak i rozproszonym, powoduje silne przegrzanie okolicy zabiegowej Działanie terapeutyczne laseroterapii:  przeciwzapalne, przeciwbólowe, reparacyjne, angiogenetyczne  wzrost mikrokrążenia, wzrost stężenia niektórych hormonów  pobudzenie regeneracji miocytów i neuronów Wskazania Przeciwskazania  rany i owrzodzenia  choroby nowotworowe  odleżyny, odmrożenia i oparzenia  ciąża (nie wolno stosować na  zapalenia skóry tułowiu)  zmiany zwyrodnieniowe stawów  hipertermia kręgosłupa i stawów kończyn  ostre uogólnione choroby wirusowe,  przewlekle, podostre i ostre stany zapalne bakteryjne, czy grzybicze tkanek miękkich, stawów i tkanek  równoczesne stosowanie leków okołostawowych sterydowych w miejscu aplikacji  ból pochodzenia mięśniowego, nerwowego laseroterapii  ból pooperacyjny  skłonność do krwawień  stany po urazach aparatu ruchu  nie stosuje się w okolicy oczu,  choroba krążka międzykręgowego gruczołów wydzielania  porażenia nerwów obwodowych wewnętrznego, węzłów chłonnych  stany zapalne dziąseł i przyzębia  nadwrażliwość na światło  przygotowanie pacjenta: golenie + usuniecie zanieczyszczeń (głowica)  wybór aplikatora: sonda punktowa, aplikator prysznicowy  wybór metody: kontaktowa, bezkontaktowa  wybór techniki: stabilna, labilna  wybór parametrów: długość fali, dawka, częstotliwość Środki ostrożności:  okulary  odwrócenie wzroku zwierzęcia  unikanie odbić zwierciadłowych  brak osób postronnych w gabinecie Ultradźwięki  ultradźwięki to fale akustyczne o częstotliwości powyżej 20 000 Hz; ich istotą są drgania mechaniczne wytwarzane przez przetworniki ultradźwiękowe i przekazywane do ciała pacjenta  działanie biofizyczne  o zmiany miejscowe: termiczne (powstanie ciepła endogennego), mechaniczne (mikromasaż), fizykochemiczne o zmiany ogólne  działanie terapeutyczne o zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej w bliznach, przykurczach, zwłóknieniach, zwapnieniach w obrębie mięśni, więzadeł, torebek stawowych o rozbijanie zwłóknień, zrostów, zwapnień w tkankach miękkich o usprawnienie krążenia o działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne o zmniejszenie napięcia mięśniowego o usprawnianie przewodnictwa nerwowego o przyspieszanie gojenia tkanek Metodyka:  przygotowanie pacjenta: ogolenie sierści, usunięcie zabrudzeń  wybór substancji sprzęgającej: żel do USG lub woda  im mniejsze rozmiary i im mniejsza zawartość tkanki tłuszczowej u pacjenta, tym niższe wartości natężenia  Ultrafonoforeza – wprowadzenie leku przez skórę przy pomocy energii ultradźwięków Elektroterapia  metoda wykorzystująca prąd elektryczny  rodzaje prądu wykorzystywane w lecznictwie o stały – jonoforeza o Terapia łączona, polegająca na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo o Impulsowy – TENS (przezskórna stymulacja nerwowo-mięśniowa), EMS (elektromiostymulacja)  TENS - prąd impulsowy małej częstotliwości o działaniu przeciwbólowym; wykorzystuje działanie przeciwbólowe poprzez mechanizm bramki kontrolnej bólu oraz stymulację wydzielania endorfin.  EMS - zabieg z wykorzystaniem impulsowego prądu małej częstotliwości w celu wywołania skurczu mięśnia lub grupy mięśni Metodyka:  przygotowanie pacjenta o przystrzyżenie sierści o umycie skóry o zapewnienie przewodnictwa (żel do usg)  pacjent znajduje się w pozycji leżącej na boku lub na mostku  wielkość elektrod dostosowana do pola zabiegowego Magnetoterapia – jedyna bez ciepła Pole magnetyczne jest wytwarzane przez poruszające się w uporządkowany sposób ładunki elektryczne. Organizm zwierzęcia nie stanowi bariery dla pola magnetycznego, a zatem przenika ono przez caty ustrój zwierzęcia, docierając do każdej komórki. Działanie terapeutyczne:  przyspieszenie procesu tworzenia zrostu kostnego  zwiększenie gęstości i wytrzymałości tkanki kostnej  nasilenie procesów regeneracji tkanek miękkich  zwiększenie przepływu krwi w naczyniach tętniczych i wtosowatych  działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe  działanie relaksacyjne i restytucyjne  wpływ na szybkość przewodzenia bodźców, w układzie nerwowym  immunostymulacja Magnetoterapia – przygotowanie pacjenta, właściciela oraz miejsca wykonywania zabiegu  drewniane leżanki, materac  usunięcie urządzeń elektrycznych, metalowych  zgoda właściciela  metal nie stanowi przeciwskazania -> metoda nietermiczna Przeciwskazania:  choroby nowotworowe, okres naświetlań promieniowaniem jonizującym/okres badań radiologicznych  ciąża  epilepsja  implanty elektroniczne  stosowanie pompy insulinowej, aparatu słuchowego  ciężkie choroby serca i układu krążenia, czynna gruźlica Hydroterapia Właściwości środowiska wodnego wpływające na specyfikę kinezyterapii:  wypór hydrostatyczny  gęstość względna  ciśnienie hydrostatyczne  lepkość i opór wody  (napięcie powierzchniowe)