Diagnostyka fizjologiczna PDF

1. Zasady metodyczne badań diagnostycznych ( rozdział 2) a 2. Badania diagnostyczne w chorobach serca (3.2) 3. Badania czynnościowe układu oddechowego (3.4)  4...

1. Zasady metodyczne badań diagnostycznych ( rozdział 2) a 2. Badania diagnostyczne w chorobach serca (3.2) 3. Badania czynnościowe układu oddechowego (3.4)  4. Diagnostyka fizjoterapeutyczna w chorobach układu nerwowego (3.5)  5.. Bezpieczeństwo testów diagnostycznych (samokształcenie) (6) 6.Programowanie procesu rehabilitacji na podstawie badań diagnostycznych (samokształcenie) (7)  Prezentacje z ćwiczeń 1. Diagnostyka układu oddechowego a. Pojemność dyfuzyjna płuc- ilość O2 jaką płuca są w stanie oddać do krwi, żeby połączyła się z hemoglobiną. Zależy od gradientu prężności gazów oddechowych. b. Pobór tlenu- I. W spoczynku organizm pobiera 250ml O2/min II. Wraz z rozpoczęciem ruchu pobór wzrasta wprost proporcjonalnie do intensywności wysiłku dzięki zwiększeniu objętości oddechowej III. Podczas max. Wysiłku pobieranie tlenu może wzrosnąć nawet 20-25 krotnie w stosunku do spoczynkowego IV. Pobieranie tlenu podczas wysiłku ustala się na stałym poziomie po ok. 5 minutach od jego rozpoczęcia c. Wentylacja minutowa- ilość powietrza w litrach, która przechodzi przez drogi oddechowe i płuca w ciągu jednej minuty. I. W spoczynku 7-8 L, II. w wysiłku max. Do 100 L/min, III. u osób bardzo wytrenowanych 200 L/min (Po przekroczeniu 150 L/min wzrasta pobór tlenu przez m. oddechowe z 3% do 10%). IV. Trening wytrzymałościowy powoduje wzrost max wentylacji min. Płuc. Wzrost wydolności tlenowej oznacza większe zapotrzebowanie na tlen i wzmożone wydalanie CO2 d. Badania czynnościowe uk oddechowego:  I. Pletzymografia II. TLCO III. Gazmoetria krwi tętniczej IV. Pomiar tlenku azotu V. Polisomnografia VI. Kalorymetria VII. Spirometria- Badanie, podczas którego mierzy się objętości i pojemności płuc oraz przepływu powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego Badanie pozwala określić wzorzec oddechowy i sprawność mięśni oddechowych, pozwala na określenie rodzaju oraz stopnia nasilenia zaburzeń wentylacji, określa sprawność uk. Oddechowego Pomiary wykonywane w spirometrii: W czasie spokojnego oddechu -> pomiar poj. Życiowej i jej składowych Dynamiczna -> manewr natężonego wdechu i wydechu- umożliwia rejestrację krzywej przepływu obj. Oraz pochodnych Pomiar max wentylacji dowolnej -> rzadko wykonywane największa ilość powietrza przepływająca przez płuca w danej jednostce czasu, wskazuje na możliwości funkcjonalne płuc W badaniu spirometrycznym nie zmierzymy RV VIII. Manewr natężonego wdechu i wydechu- spirometria dynamiczna, co badamy: Natężona pierwszosekundowa obj. Wydechowa (FEV1)- obj. Powietrza usunięta z płuc podczas 1. sekundy wydechu z poziomu TLC Natężona poj. Życiowa FVC- obj powietrza usunięta podczas całego wydechu z poziomu TLC (po uprzednim max wdechu Wskaźnik Tiffeneau- iloraz FEW1 i VC albo FEV1 i FVC jeśli nie zmierzono VC e. 6- minutowy test marszu: określa tolerancję na wysiłku u chorych na choroby uk. Oddechowego i uk. krążenia 2. Diagnostyka uk. Krążenia a. Badania czynnościowe serca I. EKG: rytm, załamek P, zespół QRS Rytm zatokowy regulowany przez -> akt. Uk nerwowego, akt. Hormonalną, uk współczulny (przyspieszenie), uk. Przywspółczulny (zwolnienie), niemiarowość oddechowa- wdech/wydech II. Przebieg krzywej EKG: P- depolaryzacja przedsionków RR- przewodzenie przez węzeł PK i pęczek PK QRS- depolaryzacja komór T- repolaryzacja komór Odcinek- między końcem jednego załamka a początkiem drugiego  Odstęp- odcinki i sąsiadujące załamki III. Osłuchiwanie tonów serca 1. Zastawka dwudzielna - na koniuszku serca w V lewej przestrzeni międzyżebrowej, nieco do przyśrodka od linii środkowo-obojczykowej. 2. Zastawka trójdzielna - nieco na prawo w dolnej części mostka, w okolicy IV przestrzeni międzyżebrowej. 3. Zastawka aortalna - przy mostku w II prawej przestrzeni międzyżebrowej. 4. Zastawka pnia płucnego - przy mostku w II lewej przestrzeni międzyżebrowej b. Echokardiografia I. Wielkość jam, grubość i kurczliwość ścian II. Pozwala na zobrazowanie struktur serca oraz nieinwazyjną ocenę przepływu krwi, ocenę ruchu m. sercowego i zastawek III. Możliwość oceny wymiarów i obj. Późnorozkurczowych i późnoskurczowych pozwala na wyliczenie frakcji wyrzutowej EF ( norma 55-75%, poniżej60% niewydolność serca poniżej 30% ciężkie udzkodzenia, złe rokowania) c. Ultrasonografia dopplerowska- przepływ krwi w sercu, ocenia stan tętnic i żył, nieinwazyjne d. Próba wysiłkowa I. Założenia fizjologiczne 1. Zwiększa się zużycie tlenu przez pracujące mm. Szkieletowe 2. Zwiększa sie zapotrzebowanie mm. Sercowego na tlen; wzrost częstości rytmu serca, wzrost kurczliwości 3. Max. Limit tętna II. Za kryterium prawidłowej rezerwy wieńcowej uważa się; 1. Wykonywanie wysiłku submax. Stanowiącego 85-90% obciążenia max. Nie ma w EKG cech niedokrwienia 2. Obciążenie: cykloergometr, bieżnia III. Wskazania 1. Diagnostyka bólu w klatce piersiowej 2. Ocena zaawansowania choroby niedokrwiennej serca, diagnostyka chorób wieńcowych 3. Kwalifikacja do badań inwazyjnych (koronarografii) 4. Kwalifikacja do właściwego etapu reh. Po zawale mm. Sercowego i przeszczepie serca 5. Ocena wydloności wysiłkowej i czynności uk. Krążenia (osoby zdrowe i sportowcy) IV. Przeciwwskazania 1. Świeży zawał serca 2. Niestabilna choroba wieńcowa 3. Zatorowość płucna 4. Steroza aortalna 5. Nadciśnienie płucne 6. Groźne zaburzenia rytmu serca 7. Zaawansowana niewydolność krążenia 8. Choroby uk. Ruchu 9. Ostre zapalenie mm sercowego wsierdzia lub osierdzia V. Wynik dodatni --> niewydolność wieńcowa 1. Bóle w klatce piersiowej 2. Zmiany w zapisie EKG (obniżenie odc. ST)  3. Zaburzenia rytmu serca, przyspieszenie 4. Nieprawidłowe reakcje ciś. Tęt niczego 5. Mała tolerancja wysiłku VI. Próba wysiłkowa a ciś. Tętnicze 1. Skurczowe- wzrasta liniowo ze wzrostem obciążenia 2. Rozkurczowe- zazwyczaj pozostaje na stałym poziomie lub obniża się nieznacznie podczas wysiłku 3. Wzrost ciśnienia skurczowego powyżej 250 lub jego spadek i zmiana ciśnienia rozkurczowego to powód do przerwania próby 3. Skład ciała i podstawowa przemiana materii a. Podstawowa przemiana materii->spoczynkowa przemiana energii, metabolizm podstawowy b. PPM- najniższy poziom przemiany materii jaki zachodzi w organizmie człowieka na czczo, w całkowitym spokoju fizycznym i psychicznym, jest najniższy w czasie snu, dostarcza organizmowi tyle energii, ile potrzeba do zachowania go przy życiu w spoczynku. U dorosłych wynosi ok 1kcal/kg mc/godz I. Wzrasta podczas: 1. Intensywnego wzrostu i rozwoju 2. Wzrostu masy ciała 3. Płeć 4. Wzrost tem. Ciała 5. Nadmiar tyroksyny 6. Nadmiar adrenalimy 7. Menstruacja i okres ciąży 8. Stres, palenie papierosów, kofeina II. Maleje podczas: 1. Snu 2. W stanie niedozywienia i głodu 3. W klimacie tropikalnym 4. Po uk. 40 r.ż 5. W wieku podeszłym 6. Przy niedoczynności tarczycy 7. Leki zawierające amfetaminę lub beta blokery PPM to wydatki energetyczne ustroju związane z wykonywaną pracą c. PAL- poziom akt. Fizycznej I. 1,40- 1,69- praca siedząca, kanapowy styl życia II. 1,70- 1,99- praca siedząca, aktywnie po pracy III. 1,70- 1,99- praca fizyczna, kanapowy styl życia IV. 2,0- 2,4- aktywnie poza pracą, praca fizyczna V. >2,4- sporty wyczynowe  d. Efekt termiczny żywności- część z kalorii, które spożywamy od razu jest zużywana do trawienia e. Swoiste dopaminowe działanie pożywienia (SDD)- po posiłkach, PPM wzrasta, choć inne warunki, które na nią wpływają nie zmieniają się f. Zmiany PPM- Termiczne warunki otoczenia, termogeneza indukowana zimnem- wytwarzanie ciepła w wyniku obniżenia tem. Ciała poniżej 18-25 st.C g. CPM- całkowita przemiana materii- ppm , adaptacyjna termogeneza , efekt termiczny żywności, AF, + u dzieci wzrost h. Obliczanie CPM I. CPM= PPM x wskaźnik AF --> PAL i. Bilans energetyczny (B) I. Ilość przyjmowanej energii z pokarmem (EI) II. Ilość strat i wydatków energetycznych w organizmie (EE) III. B= EI-EE j. Wartość energetyczna pokarmów- oznaczamy ją za pomocą tzw. Równoważników energetycznych: fizycznych i fizjologicznych k. Czynniki wpływające na wartość energetyczną pożywienia: I. Zawartość wody i błonnika zmniejsza II. Zawartość tłuszczu zwiększa (u mężczyzn norma od 3 do 5 procent u kobiet od 10 do 12) l. Należna masa ciała- BMI- waga(kg) przez wzrost(m) do 2 m. Niski poziom tkanki tłuszczowej- opóźnienie dojrzewania, bezpłodność, utrata masy kostnej, wystąpienie objawów głodowych n. Tk. Tłuszczowa potrzebna do- synteza hormonów steroidowych, składniki błon kom., wyściółka organów wew. o. WHR= Obwód talii przez obwód bioder 4. Diagnostyka neurologiczna a. Neuropatia- uszkodzenie lub dysfunkcja jednego lub więcej neuronów, co powoduje drętwienie, mrowienie, osłabienie mięśni, zaburzenia uk. Wegetatywnego i ból w dotkniętym obszarze b. Neuralgia- (nerwoból lub ból neuropatyczny) - chory odczuwa dolegliwości bólowe z obszaru zaopatrywanego przez dany nerw, ale nie towarzyszą temu objawy ubytkowe funkcji nerwu. c. Neuropatia uciskowa- występuje, gdy czynniki zew. Lub wew. Powodują zaburzenia stosunków anatomicznych tkanek przez ucisk nerwu. Główną przyczyną są zaburzenia w ukrwieniu d. Podział ze względu na miejscowe niedokrwienie I. Bezpośredni ucisk na nerw np. Przez obrzęk pochewki ścięgna, jak w przypadku cieśni nadgarstka II. Trakcje nerwu – np. Podczas utrzymywania zgięcia grzbietowego ręki (rozciąganie nerwu pośrodkowego  III. Ogniskowe zapalenie naczyń krwionośnych- np. Podczas cukrzycy e. Podział ze względu na stopień uszkodzenia włókien i osłonek nerwowych I. Neuropraxia- lokalne zablokowanie przewodnictwa nerwów pomiędzy przewężeniami Ranviera, bez zmian anatomicznych. Charakteryzuje je samoistny i szybki powrót nerwu do pełnej sprawności II. Axonotmesis- uszkodzenie włókien nerwowych centralnych nerwu przy braku uszkodzenia osłonek nerwowych. Charakteryzuje je wolna, ale skuteczna regeneracja nerwów. III. Neurotmesis- uszkodzenie włókien nerwowych centralnych oraz osłonek nerwowych całego nerwu f. Pięciostopniowy podział neuropatii Sunderlanda I. Miejscowe zablokowanie przewodnictwa nerwu, najczęściej bez zmian anatomicznych lub z miejscowymi uszkodzeniami osłonki mielinowej II. Uszkodzenie izolowane centralnego włókna nerwowego; Osłonka mielinowa, błona podstawna komórki Schwanna oraz osłonki endoneurium. Perineurium i epineurium pozostają nienaruszone III. Uszkodzenia podobne do uszkodzenia II z występującymi dodatkowo bliznowatymi zmianami wew. Śródnerwia IV. Brak regeneracji V. Całkowite uszkodzenie nerwu g. Odruch- podświadoma i stereotypowa odp. Narządu wykonawczego wywołana przez receptor, zachodząca za pomocą OUN h. Odruchy rdzeniowe- ośrodki w rogach przednich, występują również po przerwaniu połączeń rdzenia kręgowego z wyższymi ośrodkami UN i. Koaktywacja alfa-gamma – jednoczesne pobudzenie neuronów ruchowych gamma oraz alfa w celu utrzymania stałej aktywności wrzecionka nawet podczas skurczu mięśnia. j. Skala odruchów: I. 0- odruch zniesiony II. +/- - odruch wywołany jedynie po wzmocnieniu III. +1 – odruch prawidłowy, stłumiony IV. +2 – Odruch prawidłowy V. +3 – Odruch wzmożony VI. +4 – skurcz kloniczny k. Najczęstsze zaburzenia odruchów I. Wzmożenie lub skurcz kloniczny- potencjalne uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego powyżej odpowiedniego korzenia. II. Zniesienie odruchu- ogólne, wskazujące na neuropatię obwodową lub odosobnione wskazujące na uszkodzenie nerwu obwodowego lub korzenia III. Osłabienie odruchów- obserwowane w przypadku neuropatii obwodowej, w chorobach mięśni lub zespole móżdżkowym. Trudne w interpretacji.  IV. Odruch odwrócony (paradoksalny)- odruch w danym miejscu jest zniesiony i zarazem przeniesiony na najniższy poziom. Poziom zniesionego odruchu odpowiada miejscu zmian idk? V. Odruch wahadłowy- mięsień wykonuje kilkanaście skurczów świadczy o uszkodzeniach móżdżku i najczęściej występuje przy badaniu odruchu kolanowego Nerwy czaszkowe n Nerw Funkcja Objaw Badanie r uszkodzenia I węchowy Powonienie Drożność nosa i czucie zapachów II wzrokowy Przekazywanie Ostrość wzroku, pole i przetwarzanie widzenia, dno oka wrażeń świetlnych III okorucho Kontroluje m. Ustawienie oczu, wy poruszające szerokość szpar gałką oczną powiek, ruchomość oczu, oczopląs IV bloczkowy Mięśnie Ustawienie oczu, poruszające szerokość szpar gałką oczną powiek, ruchomość oczu, oczopląs V trójdzielny Czuciowo Badanie czucia skóra twarzy i twarzy, czynność język, ruchowo żwaczy, odruch m policzków i rogówkowy, żuchwy spojówkowy, bródkowy VI Odwodząc Kontroluje mm Ustawienie oczu, y poruszające szerokość szpar gałką oczną powiek, ruchomość oczu, oczopląs VII twarzowy Unerwia mm Symetria mimiki mimiczne podczas mówienia i twarzy spoczynku VIII Przedsionk Przewodzi do Orientacyjne badanie owo- mózgu bodźce słuchu, próby ślimakowy z narządu stroikowe i romberga słuchu i równowagi IX Językowo- ruchowo m Ocena symetrii gardła gardłowy gardła i i podniebienia,  podniebienia, odruch gardłowy i czuciowo podniebienny, gardło ustawienie X Błędny Ruchowo i podniebienia czuciowo miękkiego i języczka, narządy wew ocena połykania, ocena fonacji i smaku na 1/3 tylnej języka XI Dodatkow Mm szyi i Ocena MOS oraz y górnej obręczy czworobocznego barkowej XII Podjęzyko Mm Ocena wyglądu i wy odpowiadające ruchomości języka za ruchy języka CZUCIOWE, RUCHOWE, MIESZANE RAPORT