Mga Yugto ng Imperyalismo (AP7) - PDF

UNA AT IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG ARALING PANLIPUNAN 7 QUARTER 2 - WEEK 2 KANLURANIN  Hango ang salitang imperyalismo sa salitang Latin na ‘imperium’ na ang ibig sabihin ay command. Karaniwang iniuugnay ang imperyalismo sa pamamaraan ng isang makapangyarihan...

UNA AT IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG ARALING PANLIPUNAN 7 QUARTER 2 - WEEK 2 KANLURANIN  Hango ang salitang imperyalismo sa salitang Latin na ‘imperium’ na ang ibig sabihin ay command. Karaniwang iniuugnay ang imperyalismo sa pamamaraan ng isang makapangyarihang bansa na pangibabawan ang isa ARAL NG NAKARAAN, Tukuyin ang mga sumusunod: ATING BALIKAN Uri ng imperyalismo kung saan ang isang bansa ay pinamumunuan ang sarili nito subalit nananatili ito sa ilalim ng kontrol ng mas makapangyarihang bansa. PROTEKTORADO ARAL NG NAKARAAN, Tukuyin ang mga sumusunod: ATING BALIKAN Ito ang pagbibigay ng pahintulot sa mananakop na gamitin ang teritoryo at likas na yaman ng mahinang bansa na may eksklusibong karapatan para sa kanilang pansariling interes. C O N C E SS I O N ARAL NG NAKARAAN, Tukuyin ang mga sumusunod: ATING BALIKAN Uri ng imperyalismo na ang layunin ay ang palaguin at pagyamanin ang kita ng isang makapangyarihang bansa sa pamamagitan ng pagkontrol ng ekonomiya at ng politika ng isang underdeveloped ECONOMIC na bansa.  ARAL NG NAKARAAN, Tukuyin ang mga sumusunod: ATING BALIKAN Ito ay ang pagpapalawak ng isang bansa sa pamamagitan ng pag-angkin o pananakop ng ibang teritoryo kasabay ang pagtatatag ng K O pamayanan mga L O N YAng L Ikanilang S M Otao sa mga bagong teritoryong sinakop. ARAL NG NAKARAAN, Tukuyin ang mga sumusunod: ATING BALIKAN Uri ng imperyalismo kung saan ang isang makapangyarihang bansa ay nakakukuha ng mga karapatan at pribilehiyo sa ilang bahagi ng isang bansa o rehiyon. SPHERE OF  URI NG PROTEKTORADO P A IMPERYALISMO CONCESSION N N ECONOMIC IMPERIALISM A K KOLONYALISMO A P SPHERE O INFLUENCE OF  Ang imperyalismo ay ang panghihimasok, pag-impluwensiya, o pagkontrol ng isang makapangyarihang bansa saPA N isang A N A mahinangK O P. bansa. Maaari itong tuwiran o di- tuwirang Ang pagtuklas ng mga Europeo ng DAAN papuntang Silangan ay nagbigay-daan para MANAKOP sila ng mga  Ang Portugal ang kauna- unahang bansang Europeo na nagkaroon ng interes sa panggagaluga d sa karagatan ng Atlantic https://www.quora.com/When-did- upang Bartolomeu-Dias-arrive-in-South-  Taong 1488, narating ni Bartholomeu Dias ang dulo ng Africa. Binansagan itong “Cape of Storm,” na kalaunan ay tinawag na “Cape of Good Hope.” https:// kids.britannica.com/ students/assembly/view/ https://www.quora.com/When-did-Bartolomeu-Dias-arrive-in-South- 148257 Africa  Ang paglalakbay na ito ni Dias ay nagpapakita na maaaring makarating sa Silangang Asya sa pamamagitan ng pag-ikot sa Aprika. https:// kids.britannica.com/ students/assembly/view/ https://www.quora.com/When-did-Bartolomeu-Dias-arrive-in-South- 148257 Africa  Narating naman ni Vasco da Gama ang Calicut, India noong 1498. https:// https:// www.britannica.com/ www.britannica.com/ biography/Vasco-da- biography/Vasco-da- Gama Gama  Nanguna ang Portugal dahil kay PRINSIPE HENRY, THE NAVIGATOR na naging inspirasyon ng mga manlalayag sa kanyang panahon. https://en.wikipedia.org/ wiki/ Prince_Henry_the_Navigat or  Noong 1492, narating naman ng Italyanong manlalayag na si CHRISTOPHER COLUMBUS ang https://www.historycrunch.com/christopher- America. columbus-all-four-voyages-to-the-new-world- map.html#/ Ang kanyang paglalakbay ay Ang Italyanong eksplorer na si AMERIGO VESPUCCI ay nagsagawa rin ng ekspedisyon sa South America. Sa kanya ipinangalan ang AMERICA at sa kanya ring paglalakbay napatunayan na ang NEW https:// WORLD ni COLOMBUS ay decolonialatlas.wordpress.com/wp-  S I N O A KO ? Christopher 1. Tinaguriang discoverer Columbus ng New World o Amerika. Amerigo Vespucci 2. Ipinangalan sa kanya ang America. Prinsipe Henry 3. Naging inspirasyon ng mga manlalayag sa Bartholomeu Dias kaniyang panahon. 4. Portuguese na nakarating Vasco da Gama sa Cape of Good Hope.  HINDI rin maisasakatuparan ang mga paglalakbay ng Europeo sa malalawak na karagatan kung hindi dahil sa ilang SALIK. MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA W H O U R N D T MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Isang kilusan na inilunsad ng simbahan at ng mga Kristiyanong hari upang mabawi ang banal na lugar, ang Jerusalem sa KRUSADA Israel. MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Isang Italyanong adbenturerong mangangalakal na taga- Venice na nanirahan sa China sa panahon ni Kublai Khan ng MARCO POLO Dinastiyang Yuan.  Nagsilbi si Marco Polo sa korte ni Kublai Khan ng 17 taon. Sa kanyang paglalakbay pauwi sa Venice, sya ay binihag ng mga piratang Europeo. Sa kanyang https://www.kobo.com/ pagkakabilanggo, ph/en/ebook/the-travels- of-marco-polo-vol-1-2 inilahad ni Marco Polo  Sa kanyang paglaya, agad inilathala ni Rusticiano ang kanyang aklat na The Travels of Marco Polo. Inilalarawan ng aklat ang Tsina, marmol na palasyo ng Khan, mga pagdiriwang, Ang aklat na ito ang kayamanan at kapayapaan isa sa gumising sa sa lupain. kuryosidad at imahinasyon ng mga Europeo na makipagsapalaran https://silk-road.com/artl/ upang marating ang marcopolo.shtml MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Ito ay tumutukoy sa muling pagkamulat sa kulturang klasikal ng Greece at Rome. RENAISSANCE MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Ito ang Asyanong teritoryo na pinakamalapit sa kontinente ng Europa na nagsilbing rutang pangkalakalan mula Europa patungong India, China at ibang bahagi ng Silangan na napasakamay ng mga CONSTANTINOPTurkong Muslim noong 1453. MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Patakarang pang- ekonomiya na nakatuon sa pag-iipon ng mahahalagang metal tulad ng ginto at tanso MERKANTILISM  MGA DAHILAN NA NAGBUNSOD SA MGA KANLURANIN NA MAGTUNGO SA ASYA Ang Mga Krusada Ang Paglalakbay ni Marco Polo Renaissance Ang Pagbagsak ng Constantinople ALAM NYO BA? SI FERDINAND MAGELLAN AY ISANG PORTUGES. FERDINAND MAGELLAN ANG KANYANG PAGLALAKBAY AY Naging mahigpit na magkalaban ang Spain at Portugal. Hindi nagtagal, nagkaroon sila ng alitan dahil sa kanilang mga  Sa matinding tunggalian ng dalawang bansa ay namagitan si Pope Alexander VI at naglabas ng papal bull na naghahati sa lupaing maaaring  Sa pamamagitan ng KASUNDUAN SA TORDESILLAS noong 1494, nagkasundo ang Portugal at Spain sa LINE OF DEMARCATION o hangganan kung saan ang Portugal ay maggagalugad sa https:// www.threads.net/ bandang SILANGAN @civixplorer/post/ C_f04_3thy8  Nang matuklasan ng mga Kanluranin ang tuwirang ruta patungong Silangan, nasimulan din ang kolonisasyon ng mga lupaing Ang ika-15natuklasn. kanilang hanggang ika-17 siglo ang UNANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN.  UNANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN Ito ay tumutukoy sa panahon ng panggagalugad, pagpapalawak, at pagtatatag ng mga kolonya sa iba’t Kinilalaibang bahagi rin itong Agengof daigdig. Discovery kung kailan nahimok ang mga Europeo na magtamo ng yaman at katanyagan, kasabay ng pagpapalaganap ng Katolisismo.  PILI-LETRA Ito ay nangangahulugang dominasyon ng isang makapangyarihang nasyon-estado sa aspetong pulitika, pangkabuhayan at kultural na pamumuhay ng isang mahina at maliit na nasyon-estado upang maging pandaigdigang makapangyarihan. A. Imperyalismo C. Merkantilism B. Kolonyalismo o D. Sosyalismo  PILI-LETRA Ito ay nagsimula sa salitang Latin na colonus na ang ibig sabihin ay magsasaka. Ito ay isang patakaran ng isang bansa na mamahala ng mga sinakop upang makagamit ng likas na yaman ng mga sinakop para sa A. Kapitalismo C. Kristiyanismo sariling interes. B. Kolonyalismo D. Krusada  PILI-LETRA Si __________ ay Italyanong adbenturero mula sa Venice, Italy. Nanirahan siya sa China sa panahon ni Kublai Khan. Sa kanyang pagbabalik sa kanyang bansa, inilarawan niya ang kagandahan at karangyaan ng Asya. A. Amerigo Vespucci C. Ferdinand B. Christopher D. Marco Polo Magellan Columbus D. Marco Polo  PILI-LETRA Ito ay salitang Pranses na ang ibig sabihin ay “Muling Pagsilang” na nagpasimula sa Italya na naganap noong 1350. Sa panahong A. Reneissance C. Rennaisance ito natuon B. ang Renesance D. Renaissance pansin ng tao sa Humanismo.  PILI-LETRA Ito ay prinsipyong ginamit sa unang yugto ng Imperyalismong Kanluranin, na kung may maraming ginto at pilak may pagkakataong maging mayaman at makapanyarihan ang isang bansa. A. Humanismo C. Merkantilismo B. Komunismo D. Sosyalismo  PILI-LETRA Ito ay mga kilusan na inilunsad ng simbahan at ng mga Kristiyanong hari upang mabawi ang banal na lupain mula sa kamay ng mga Turkong Muslim. A. Mga Krusada C. Mga B. Mga Katipunero Manlalayag D. Mga Rebolusyonary  PILI-LETRA Ito ay Asyanong teritoryo na pinakamalapit sa kontinente ng Europa na nagsilbing ruta ng kalakalan mula Europa patungong India, China at iba pang bahagi sa Asya. A. Alexandria C. Israel B. Constantinople D. Jordan  PILI-LETRA Siya ang nagtakda ng line of demarcation na naging solusyon sa tunggalian ng Spain at Portugal kung saan ang España ay maggagalugad sa Kanluran at ang Portugal sa Silangan. A. Pope Alexander C. Pope Alexander IV VI B. Pope Alexander D. Pope Alexander V VII  PILI-LETRA Siya ang tinaguriang ”The Discoverer of New World”. A. Amerigo Vespucci C. Christopher B. Bartholemeu Diaz Columbus D. Ferdinand Magellan  PILI-LETRA Siya ang Portuges na nakarating sa Pilipinas sa ngalan ng Espanya. A. Bartholomeu C. Ferdinand Diaz Magellan B. Christopher D. Vasco Da Columbus Gama  IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN Tulad ng unang yugto, ang ikalawang yugto ng imperyalismo ay pinasigla nang magkahalong tunggaliang politikal, mga dahilang ideolohiya, pangangailangang pang-ekonomiya at pag-unlad ng teknolohiya.  IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN Ito ay naganap sa huling kalahating bahagi ng ika- 19 na siglo hanggang sa pagsisimula ng Unang Digmaang Pandaigdig noong 1914. Ang panahong ito ang tinaguriang panahon ng “high imperialism” o kasagsagan ng Imperyalismo bunsod ng pagpapaligsahan ng mga bansang kolonyal sa pag-angkin ng mga lupain lalo na sa rehiyon ng Timog-Silangang  Bakit nga ba nagkaroon ng Ikalawang Yugto ng Imperyalismo? HuLarawan  https://www.sutori.com/en/story/the-age-of-imperialism-- UACF1QMiqY9ktJGbZfnQitRm Damdaming makabayan na nag-udyok sa mga Europeo na magkaroon ng malawak na kapangyarihan upang labanan NASYONALISMO ang kanilang mga karibal na bansa.  https://cards.algoreducation.com/en/content/2UojLGqG/industrial-revolution- factory-system Tumutukoy sa maramihang paggawa ng produkto gamit ang mga makina na nag-udyok sa mga Europeo na magpalawak ng teritoryo upang may mapagkunan REBOLUSYONG ng mga hilaw na materyal at pamilihan ng mga produktong yari na. I N D U S T R I YA L  https://drosplans.weebly.com/soc-darw--imper.html Nag-ugat ito sa teorya ni Charles Darwin, paniniwalang ang mga Kanluranin o taong may lahing puti ay may mas mataas na karunungan sa pamamahala at sibilisayon kung ihahalintulad sa mga lahing kayumanggi, SOCIAL itim at dilaw.  https://www.freeman-pedia.com/61-rationale-for-imperialism Paniniwalang ang lahing kayumanggi, itim at dilaw ay obligasyong tulungan ng lahing puti upang umunlad WHITE MAN’S  https://en.wikipedia.org/wiki/Manifest_destiny#/ media/ File:American_Progress_(John_Gast_painting).jpg Paniniwala ng United States na nakatadhana at may basbas ng langit na palawakin at angkinin ang mga MANIFEST bansa. PPT LINK: mAPanuri Imperyalismo sa Timog-Silangang Asya https://www.sutori.com/en/story/imperialism-in-southeast-asia--  Nanatiling kontrolado ng mga Portuguese ang Timor-Leste. Noong 1815, pinalitan ng pamahalaang Netherlands ang Dutch East India Company sa pamamahala ng East Indies (Indonesia), at sa loob ng mahigit 100 taon ay nagawang makontrol ang kabuoang kapuluan kasama ang Sumatra at Bali. Naangkin at naisama naman ng Britain ang Burma (Myanmar) sa imperyong India na kolonya nito noong 1886. Unti-unti ring nakontrol ng Britain ang peninsular Malaya (Malaysia) noong 1874. Nakolonisa naman ng France ang Vietnam, Laos at Cambodia noong 1887 at iprinoklama ito bilang French Indochina Union. Ang Pilipinas naman na kolonya na ng Espanya mula 1565 hanggang 1898 ay napasakamay ng Estados Unidos noong 1898 sa bisa ng Treaty of Paris sa pagtatapos ng Digmaang Espanyol-Amerikano sa halagang $ 20 milyon. IKALAWANG YUGTO NG Mabuting Hindi Mabuting IMPERYALISMO Epekto Epekto Pagkakaroon ng Pang-aabuso at sistema ng Pang- aalipin edukasyon Pagkamkam ng Pagtatayo ng mga mga likas na imprastraktura yaman Panibagong Pagkakahati ng sistema ng mga teritoryo pagtatanim Pagbabago ng Modernisasyon Kultura  PILI-LETRA Ang mga sumusunod ay mga dahilan sa pagkakaroon ng Ikalawang Yugto ng Kolonyalismo at Imperyalismo, alin ang HINDI kabilang? A. Pangangailangan ng mga hilaw na materyales para sa pamilihan B. Paniniwala sa teoryang Social C. Pang-aalipin Darwinism ng mga British sa C. Amerika Pang-aalipin ng mga British sa Amerika  PILI-LETRA Ang imperyalismo ay may iba’t ibang paraang ginamit sa pananakop, alin ang HINDI kabilang? A. Kolonyalismo C. Protectorate B. Manifest D. Sphere of Destiny Influence  PILI-LETRA Bakit nakilahok sa kompetisyon ng Ikalawang Yugto ng Kolonyalismo at Imperyalismo ang Estados Unidos o United States? A. Dahil sa pangangailangan ng mga hilaw na materyales B. Dahil sa paniniwalang ‘Manifest Destiny’ C. A D. Dahil at Bsa pangangailangan ng  PILI-LETRA Ito ay paniniwala ng United States na sila ay nakatadhana at may basbas ng langit upang magpalawak at angkinin ang mga bansang mahihina, ano ito? A. White Man’s C. Social Burden B. Manifest Darwinism B. Destiny Manifest D. Sphere of Destiny Influence  PILI-LETRA Anong paniniwala ang nagsasaad na ang lahing kayumanggi, itim at dilaw ay obligasyong tulungan ng lahing puti upang umunlad? A. White Man’s C. Social Burden Darwinism B. Manifest D. Sphere of Destiny Influence  PAGHAHAMBING Paghambingin ang una at ikalawang yugto ng imperyalismo. UNANG YUGTO IKALAWANG NG YUGTO NG IMPERYALISMO IMPERYALISMO mAPanuri Imperyalismo sa Timog-Silangang Asya https://www.sutori.com/en/story/imperialism-in-southeast-asia-- ANG KASO NG THAILAND BILANG MALAYANG BANSA SA PANAHON NG PAMAMAYANI NG IMPERYALISMONG KANLURANIN SA REHIYON  Naiwasan ng Thailand (dating Siam) ang makolonisa ng mga Europeo sa pamamagitan 1. Kawalan ng interes ng mga Europeo sa lokasyong heograpikal ng Thailand Ang Thailand na nasa pagitan ng Burma na kontrolado ng mga British at Indochina na kontrolado naman ng mga Pranses ay nagsilbing buffer zone ng mga bansang nabanggit. https://news.mongabay.com/2021/06/a- buffer-zone-for-thailand-last-great-hope- for-wildlife-in-southeast-asia-commentary/  BUFFER ZONE Teritoryo o bansa sa pagitan ng dalawang bansa na maaaring may alitan o may posibilidad na magkaroon ng di- pagkakaunawaan  Hindi naging kaakit-akit ang lokasyon ng Thailand sa mga Europeo upang tuwirang ikolonisa. Maaaring upang maiwasan ng Britain at France ang hindi pagkakaunawaan, minabuti 2. Pagsisikap ni Haring Chulalongkorn (Rama V) na magkaroon ng modernisasyon ang bansa. Napagtanto ni Haring Chulalongkorn, ika-5 monarkiya ng Siam mula 1853-1910 ang kahalagahan ng transpormasyon ng bansa sa bersiyong Europeo. https://www.britannica.com/ biography/Chulalongkorn  Ipinatupad ni Haring Chulalongkorn ang mga reporma sa bansa kasama ang pagsasamoderno ng sistemang legal, estrukturang administratibo, military, at higit sa lahat ang  Sa paraang ito, naipamalas ng mga Siamese sa mga Europeo na kaya nilang pangasiwaan ang kanilang sarili. Nakadagdag din ang pag-angkop ng mga Siamese sa ilang gawi at makabagong teknolohiyang Kanluranin bilang  3. Konsentrasyon ng kapangyarihan Nagtatag din si Haring Chulalongkorn ng propesyonal na hukbong militar. Ipinamalas nito ang kapangyarihan ng hari na makontrol ang mga lokal na pamunuan sa loob ng bansa. Ang konsentrasyon ng https://www.britannica.com/ kapangyarihan sa katauhan ng biography/Chulalongkorn hari ay naglalarawan sa Thailand 4. Pagpapatibay ng nasyonalismo at pagkakakilanlang kultural Ginamit ng pamahalaan ang ng bansa. histograpiya sa pag-aaral ng kasaysayan ng bansa upang mapagtibay ang kamalayang pagkabansa – na ang Thailand ay panghabangbuhay para sa mga Siamese o Thai. Ang https://www.facebook.com/ fb.interestingfacts/photos/thailand-was- wikang Thai ay itinalaga rin known-as-siam-until-1939-when-it- changed-its-name-to-thailand-it-la/ 944140417731619/?_rdr bilang opisyal na wika ng bansa. Ang bagay na ito ay nakahimok KRITIKAL NA PAG-IISIP Sa iyong palagay, naging matalino ba si Haring Chulalongkorn sa kaniyang pinagpasyahang reporma upang hindi masakop ng mga Kanluranin ang Thailand o nasuwertehan lamang ng Thailand ang pangyayari? SALAMAT -Sir Reinald PO!