FİTOTERAPİ PDF

FİTOTERAPİ FKZT 14 001 02 0 09.12.24-10. HAFTA Diyabet Tedavisinde Kullanılan Fitoterapötikler Dr. Öğr. Üyesi Merve Yüzbaşıoğlu Baran SBÜ Gülhane Eczacılık Fak. Farmakognozi AbD [email protected] Tanım Türkiye Diyabet Programı tanımı; Diabetes mellitus; Pankreas insülin sekr...

FİTOTERAPİ FKZT 14 001 02 0 09.12.24-10. HAFTA Diyabet Tedavisinde Kullanılan Fitoterapötikler Dr. Öğr. Üyesi Merve Yüzbaşıoğlu Baran SBÜ Gülhane Eczacılık Fak. Farmakognozi AbD [email protected] Tanım Türkiye Diyabet Programı tanımı; Diabetes mellitus; Pankreas insülin sekresyonunun mutlak veya rölatif yetersizliği veya insülin etkisizliği ya da insülin molekülündeki yapısal bozukluklar sonucu gelişen, Hiperglisemi ve glukagon yüksekliği ile karakterize, Karbonhidrat, protein ve lipid metabolizmalarının bozukluğu ile seyreden, Akut metabolik ve kronik dejeneratif komplikasyonlara neden olan bir sendromdur. Sınıflandırma I. Tip 1 diyabet A. İmmun aracılı B. İdiyopatik II. Tip 2 diyabet III. Gestasyonel diabetes mellitus (GDM) IV. Diğer spesifik diyabet tipleri Beta-hücre fonksiyonlarının genetik defekti (monogenik diyabet formları) İnsülinin etkisindeki genetik defektler Endokrinopatiler İlaç veya kimyasal ajanlar Diyabetle ilişkili genetik sendromlar İnfeksiyonlar Diyabet IDF Diabetes Atlas. 9th edition. 2019 Türkiye’de Diyabet Mellitus 2010 yılı 20 yaş üzeri erişkin nüfus sayımına göre TURDEP II çalışması; Türkiye’de 20 yaş ve üzeri nüfus: 47.467.350 (%65.4) Oran Hasta Sayısı Diyabet %13.7 6.500.000 Yeni DM %46 3.000.000 Bilinen DM %54 3.500.000 Bozulmuş Glukoz Toleransı %13.9 7.000.000 Diyabet Diyabet Tanı Kriterleri Prediyabet Tanı Kriterleri Farmakognozi’den bir hatırlatma!! Exenatide Gila canavarı (Heloderma suspectum) Diyabet Diyabette Tedaviye Destek Amacıyla Kullanılan Doğal Ürünlerin Etki Şekillerine Göre Sınıflandırılması: Hipoglisemik Etkililer İnsülin Duyarlılığını Artıranlar Karbonhidrat Absorbsiyonunu Engelleyenler  Momordica charantia L. Kudret Narı, Bitter Melon Momordica charantia L. Glikozitler Proteinler Steroller Momordisin Karantin Yağ asitleri Uçucu bileşenler Alkaloit Visin Kukurbitasin Momordica charantia L. Antioksidan Adipogenezis ↓ Hipoglisemik Antidiyabetik Antikanser Antihelmentik Antimikrobiyal Antiviral Hepatoprotektif Momordica charantia L. Bitki, Güneydoğu Asya’da diyabete karşı kullanılan doğal ürünler arasında ön sıralarda yer almaktadır. Kudret narı, taşıdığı “p-insülin”, “bitki insülini” ya da “polipeptit-P” adı ile bilinen polipeptit yapılı bir bileşik nedeniyle insülin benzeri etki göstermektedir. Bu etki subkütan enjeksiyon ile belirlendiğinden, oral Polipeptit-P, sc- tip 1 diyabet!!!!- kullanımdaki etkinlik ile ilgili araştırmalar devam insülin benzeri etki etmektedir. Bu maddenin farmakokinetiği sığır insülinine benzer, 30-60 dakikada etki başlar ve Hipoglisemik yaklaşık 4 saatte maksimum etki görülür. İnsülin salınımı↑ Adiposit glukoz tüketimi ↑ Momordica charantia L. Meyve suyunun, tip II diyabet hastalarına oral yolla (57 gram/gün) uygulandığı bir klinik çalışmada, glikoz toleransı %73 oranında iyileşmiştir. Başka bir çalışmada ise günlük 15 gram sulu meyve ekstresi verilen hastaların Polipeptit-P, sc- tip 1 diyabet!!!!- tokluk kan şekerleri %54 oranında, glikozile insülin benzeri etki hemoglobin (HbA1c) seviyesi ise %11 Hipoglisemik oranında düşmüştür. Ayrıca bitkinin alkollü ekstresinden elde İnsülin salınımı↑ edilen karantin, deney hayvanlarında tolbutamitten daha kuvvetli hipoglisemik Adiposit glukoz tüketimi ↑ etki göstermiştir. Momordica charantia L. Dikkat !!! Aditif hipoglisemik İnfertilite ↑ etki Uterus kasılmaları ↑ Anne sütü Trigonella foenum-graecum Çemen otu Trigonella foenum-graecum Çemen otu Trigonella foenum-graecum Fabaceae Drog: Yağı uzaklaştırılmış tohum 1 7 Trigonella foenum-graecum Alkaloit Amino asit Flavonoit diosgenin Steroidal saponozit Kumarin Müsilaj trigonellin 4-hidroksi izolösin Trigonella foenum-graecum Antidiyabetik Hipolipidemik İmmünomodülatör Antibakteriyel Anthelmentik Anti-inflamatuvar Antioksidan Trigonella foenum-graecum 60 hasta ile yapılan bir çalışmada, Antidiyabetik hastalara günde iki defa 12,5 gram tohum tozu yemeklerle birlikte verilmiş, hastaların açlık, tokluk Hipoglisemi glikoz seviyeleri ve HbA1c seviyelerinde düşüş görülmüştür. HbA1c ↓ Karbonhidrat metabolizması GI ↓ Kullanım Şekli ve Dozaj 21 15-25 g yemekle beraber ya da hemen sonra ✓ Özellikle tokluk kan şekerine olumlu etki ❖ 625 mg ekstre x 2-3/ gün ❖ FARMAKOLOJİK ETKİ: ❖ DM ve hiperkolesterolemi Etki mekanizması: Kitle oluşturarak gastrointestinal kanaldan karbonhidrat emilimini yavaşlatmasından kaynaklanabileceği belirtilmiştir. (müsilajlar) Ayrıca; 4-hidroksi izolösin-Aminoasit--İnsülinotropik etki göstermektedir. Yani insülinin üretildiği beta hücrelerini uyararak insülin üretimi ve etkinliğini artırır. KLİNİK BULGULAR (T2DM ) ❖ Meta analiz: 10 randomize çalışma* ❖ 989 hasta ❖ 1 hafta ile 3 ay arasında süre ❖ Açlık kan şekerinde anlamlı düşüş ❖ Postprandial-tokluk şeker (2. saat) anlamlı düşüş ❖ HbA1c’de anlamlı düzelme ❖ Trigliserit ve total kolestrolde anlamlı düşüş, LDL ve HDL’de anlamlı değil * J Ethnopharmacol, 2016, 194: 260-268 2 2 Trigonella foenum-graecum Yan Etki Dikkat !!! Diyare Alerji Platelet Uterus agregasyonu ↓ kontraksiyonu İlaç absorbsiyonu ↓ Antikoagülan (Müsilaj) Gymnema sylvestre Gymnema sylvestre Gimnema, Gurmar Gymnema sylvestre Apocynaceae ❖ Yaprak 2 7 Gymnema sylvestre Antioksidan Hepatoprotektif Anti-enflamatuvar Antiviral Antiobezite Hipolipidemik Antikanser Antidiyabetik Gymnema sylvestre Gimnemik asit Hipoglisemik İnsülin salınımı ↑ Glukoz absorbsiyonunu ↓ Pankreas hücrelerinin yenilenmesi Glukoz kullanımı ilişkili enzimleri ↑  Gymnema sylvestre ❖ STANDARDİZE EKSTRE: GS4: %95 etanollü ekstre. %25 gimnemik asit olmalı (EP) ❖ KİMYASAL BİLEŞENLER: Triterpen saponinler ✓ gimnemik asitler, gimnemasaponinler, gimnemasitler Flavonoitler ✓ Kersetin glikozitleri Antrakinonlar Organik asitler ✓ tartarik asit, bütirik asit, formik asit Steroitler 9 Gymnema sylvestre ❖ KULLANIM ŞEKLİ VE DOZAJ: ❖ GS4: 200 mg X 2/gün (klinik çalışma) ❖ 100 mg gimnemik aside eşdeğer. 31 Gymnema sylvestre ❖ KLİNİK BULGULAR ❖ Randomize olmayan, kontrollü çalışma* ❖ 64 T1DM’li hasta, 6 ay süreli ❖ İnsülin tedavisi devam etmiş ❖ Birlikte verildiğinde hipoglisemiye varan düşüş. ❖ İnsülin dozu yarıya düşürülmüş! ❖ Hipoglisemi’den başka yan etki bildirilmemiş * J Ethnopharm, 1990, 30:281-294. 32  Gimnema, Gurmar KLİNİK BULGULAR Randomize olmayan, kontrollü çalışma* 47 T2DM’li hasta, 20 ay süreli Oral antidiyabetik tedavisi devam etmiş Birlikte verildiğinde Açlık kan şekerinde hipoglisemiye varan düşüş Bazı hastalarda deney sonuna doğru ilacı tamamen bırakma, diğerlerinde doz azaltmaya gidilmiş * J Ethnopharm, 1990, 30:295-305. 12 Gymnema sylvestre Dikkat Hipoglisemik etki ↑ Kolestrol düşürücü ilaçlar ↑ İnsülin etkinliğini ↑  GYMSYL® TABLET Fazla kiloların kontrolü için hazırlanmış bir besin takviyesi Standart kuru ekstre %25 gimnemik asit Pankreastaki Langerhans adacıklarının b-hücrelerini rejenerasyon Antidiyabetik etki Cinnamomum cassia, Cinnamomum zeylanicum Tarçın  Tarçın Çin tarçını Seylan tarçını Cinnamomum cassia Cinnamomum zeylanicum Lauraceae Lauraceae ❖ Kabuk (Dışında mantar ❖ Kabuk (Mantar tabakası tabakası var) soyulmuş , ince) Cinnamomum zeylanicum Seylan tarçını Tarçın kabuğu denince anlaşılan tür! Sri Lanka ve çevresinde yetişir. Baharat olarak kullanılır (%15 öjenol içeriği) Diyabet tedavisinde etkili bileşen olan sinnamaldehit seviyesi daha düşük Kumarin içeriği düşük 39  Seylan tarçını ❖ EMA (European Medicines Agency) Monografı ✓ Geleneksel kullanım kabul edilmiştir: ✓ Hafif spazmlı gastrointestinal şikayetlerin semptomatik tedavisinde, ✓ Hafif diyarenin semptomatik tedavisinde 40 Çin tarçını, Cinnamomum cassia ❖ UY, yüksek miktarda Sinnamaldehit (%85-90) içerir. ❖ Proantosiyanin polimerleri ❖ İnsülin üretimini artırıyor. ❖ İnsülin reseptörlerinde fosforilasyonu artırır. ❖ Bu durum, cevap olarak insülin hassasiyetini artırır (T1DM’de etkisiz). ❖ Günlük doz 5-6 g olmalı!!! ❖ Kumarin içeriğine dikkat edilmeli! 41 Cinnamomum cassia Terpenoit Fenilpropanoit Kumarin Lignan Lakton Cinnamomum cassia Anti-inflamatuvar Analjezik Antibakteriyal Antiviral Kardiyoprotektif Nöroprotektif Antitümör Antidiyabetik Cinnamomum cassia Bitkide bulunan prosiyanidin tip A polimerleri, insülin reseptör otofosforilasyonunu gerçekleştirir ve insüline hassasiyeti arttırarak etki gösterir. Ayrıca bitkinin taşıdığı uçucu yağ içerisindeki fenil propanoit ve fenolik yapıdaki (sinnamilaldehit ve metil öjenol) maddelerin de antidiyabetik etkilerinin bulunduğu bilinmektedir. Bunlar uçucu ve kolay oksitlenen maddeler olduğundan; kabukların dekoksiyon veya infüzyon şeklinde hazırlanarak kullanılması yerine doğrudan kullanılması daha uygundur. Zaten yapılan çalışmalarda da toz edilmiş kabukların ekstreden daha etkili olduğu gösterilmiştir. Prosiyanidin A2 Diğer taraftan klinik çalışmalar, Çin tarçınının Seylan tarçınından daha etkili olduğunu göstermiştir (yüksek sinnamaldehit İnsülin reseptör taşıması nedeni ile). otofosforilasyonu ↑ İnsülin duyarlılığı ↑ Cinnamomum cassia 40 yaş üzerindeki 60 gönüllü hasta ile yapılmış plasebo kontrollü bir çalışmada, gönüllülere ilk 40 gün yemeklerden hemen sonra 1,3 ve 6 gr tarçın tozu verilmiş, sonraki 20 gün plasebo tedavisi uygulanmıştır. Tarçın ile tedavi edilen grubun serum glikoz Prosiyanidin A2 düzeyleri %18-29 oranında düşmüştür. İnsülin reseptör 79 hasta ile yapılan 4 aylık süren diğer bir otofosforilasyonu ↑ klinik çalışmada günde 3 gr tarçın ekstresi İnsülin duyarlılığı ↑ uygulanan hastaların açlık kan glikoz seviyelerinde anlamlı azalmalar görülmüştür.  Çin tarçını ❖ KLİNİK BULGULAR ❖ Meta-analiz* ❖ 10 randomize kontrollü çalışma (543 hasta) ❖ Tarçın dozu 120 mg-6 g/günlük, 4-18 hafta ❖ Açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserit ve LDL değerlerinde anlamlı düşüş ❖ HDL’de anlamlı artış ❖ HbA1c’de değişme yok! * Ann Fam Med, 2013, 11: 452-459. 46  Önerilen doz: Çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre hipoglisemik etkinin görülebilmesi için günlük en az 1 g toz tarçının kullanılması gerekmektedir. Kan glikoz seviyesine bağlı olarak günlük doz 6 grama çıkartılarak, ya doğrudan yiyeceklere serpiştirilerek veya kapsül (500 mg kabuk tozu taşıyan) halinde kullanılabilir. Ancak günlük doz 6 gramı geçmemelidir. Cinnamomum cassia Dikkat !!! Uykusuzluk Solunum hızı ↑ Taşikardi Peristaltik hareket ↑ Antikoagülan (Kumarin) Vietnam tarçını!!! (Cinnamomum loureirii) Seylan tarçını: 0,1 mg/g kumarin Çin tarçını: 3,8 mg/g kumarin Vietnam tarçını: 6,8 mg/g kumarin Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından yapılan değerlendirmede 70 kiloluk bir birey için günlük en fazla alınabilecek kumarin miktarı 7 miligram olarak belirlenmiş Drog: Dışında mantar tabakası yok, kalın https://www.erdemyesilada.com/tr/article/desc/54119/hangi-tarcin-guvenli.html  BAZI ÖRNEK PREPARATLAR DİALEVEN® TABLET Alpha lipoic acid 200,0 mg Chromium 60,0 mcg Tarçın (Cinnamomum cassia) extract 18:1 (equiv.1000mg/1tbl.) 55,6 mg Kan şekerinin düzenlenmesine Vücudun insülin kullanımına en üst seviyede tutulması Kolesterol seviyesini düşürülmesi Diyabetik problemlerin giderilmesi  LIFE TIME Q-BLOOD SUGAR TAKVİYE EDİCİ GIDA Cinnamomum cassia (Tarçın) insüline duyarlılığını artırmak Gymnema şeker metabolizmasını düzenlemek Fenugreek (çemen otu) kan şekeri düzenlemek Rx Media Pharma 2020 Teşekkürler!