Fitoterapi - 25.11.24 PDF

FİTOTERAPİ FKZT 14 001 02 0 25.11.24-7. HAFTA Jinekolojik Rahatsızlıklarda Kullanılan Fitofarmasötikler Dr. Öğr. Üyesi Merve Yüzbaşıoğlu Baran SBÜ Gülhane Eczacılık Fak. Farmakognozi AbD [email protected] Kadın Üreme Sistemi Ovaryum Fallop...

FİTOTERAPİ FKZT 14 001 02 0 25.11.24-7. HAFTA Jinekolojik Rahatsızlıklarda Kullanılan Fitofarmasötikler Dr. Öğr. Üyesi Merve Yüzbaşıoğlu Baran SBÜ Gülhane Eczacılık Fak. Farmakognozi AbD [email protected] Kadın Üreme Sistemi Ovaryum Fallop tüpü Uterus Serviks Kadın Üreme Sistemi-Menstrüeal Siklus  Premenstrual Sendrom (PMS) Ruhsal- Fiziksel Davranışsal Memelerde Depresyon hassasiyet Halsizlik Ödem 2-3 kiloya kadar Aşırı uyuma kilo alımı Sinirlilik İştah artışı Duygu durum Aşırı susama dalgalanmaları Dikkat azlığı Akne oluşumu Premenstrual Sendrom (PMS) “menstruel siklusun luteal fazında ortaya çıkan, menstruasyonun başlamasıyla azalan ya da kaybolan, al=a yatan bir psikiyatrik hastalık olmaksızın, rahatsızlık veren fiziksel, davranışsal ve psikolojik semptomlarla kendini gösteren bir durum” olarak tanımlanmaktadır.  Menopoz Menopoz 1 yıldır adet görmeme Psikolojik Fiziksel Sıcak basması, Aşırı Anksiyete terleme Gece terlemesi Depresyon Baş ağrısı, Baş dönmesi Uykusuzluk Çarpıntı, Bulantı Dikkat azlığı Ürogenital problemler Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)'nün tanımına göre Menopoz, “ovaryum aktivitesinin yitirilmesi sonucu menstruasyonun kalıcı olarak sonlanması”dır (WHO 1996) Vitex agnus castus L., Hayıt Vitex agnus castus L. Drog: Latince adı : Agni casti fructus İngilizce adı : Agnus castus fruit Chaste tree Vitex fruit Familyası : Verbenaceae Tanımı : Vitex agnus castus’un olgun kurutulmuş bütün meyveleridir. Ø Bisiklik diterpenler Rotundifuran Rotundifuran Ø Diterpen alkaloitleri Viteksilaktam A Ø İridoit glikozitler Agnusit/Okubin Okubin Ø Flavonoitler Kastisin/Penduletin Agnusit Orientin/Homoorientin Apigenin/Luteolin 7-glikozit Viteksin/İzoviteksin Ø Trigliseritler Ø UY Orientin α-pinen/sabinen Standardizasyon (PhE 7.0) Kuru drogtaki kastisin miktarı %0.08’den az olmamalıdır. Vitex agnus castus L. Nöroprotektif Antimikrobiyal Antifungal Antioksidan Analjezik Anti-inflamatuvar PMS Tedavisi Kullanılışı ü Premenstrüel Sendrom’un fiziksel belirtilerinin tedavisinde ü Polimenore/oligomenore/amenore durumlarında ü Hiperprolaktinemi veya corpus luteum yetmezliğine bağlı hastalıklarda Hiperprolaktinemi Hiperprolaktinemi: artmış prolaktin hormonu!! Kadın ve erkeklerde Prolaktin adenohipofiz görülebilir. hormonu: laktasyon, üreme Kadınlarda amenore ve sürecini düzenler; bağışıklık kısırlığa neden olabilir. sistemi üzerinde etkisi vardır. Belirtileri arasında galaktore ve jinekomasti vardır. Dopamin, hipofiz bezinde PMS nedeni? prolaktin üretimini inhibe eder. Ancak, dopamin Tedavi: Dopamin agonistleri eksikliği veya düzensizliği, ile , prolaktin seviyelerini prolaktin seviyelerinin normalleşir. artmasına neden olabilir.. Drog, dopamin agonisti gibi etki gösterir ve menstrüel siklusta luteal fazın uzamasını sağlar. Yetersiz progesteron salgılanmasının zarar verdiği corpus luteum’un sebep olduğu kısa menstruasyon dönemlerini düzenler. Kullanım Şekli ve Dozu: 30-40 mg droga eşdeğer preparatları/gün Agnusite göre standardize edilen %50-70’lik alkollü ekstresi (1.6-4.2 mg kuru ekstre) Vitex agnus castus L. Kontrendikasyon !!! Yan Etki GIS rahatsızlıkları Bulantı CYP3A4 ↓ Oral kontraseptif ↓ Ürtiker Yorgunluk Ağız kuruluğu Taşikardi Dopaminerjik Östrojenik antagonist ↓ aktivite BAZI BİTKİSEL İLAÇ ÖRNEKLERİ Rx Media Pharma 2021 Rx Media Pharma 2021  AGNUCASTON® FİLM KAPLI TABLET Fructus Agni Casti'den elde edilen 4.0 mg kuru ekstre (Özel ekstre BNO 1095) Menstrüel ritim anomalileri, Premenstrüel sendrom, Mastodini tedavisinde tercih edilir. Mastokarsinom riski!! Rx Media Pharma 2021  BİOFEM ® FİLM TABLET Fr. Agni-casO kuru ekstresi 4 mg Menstrüasyon sikluslarının düzenlenmesi Mastodini/Mastalji Premenstrüel semptomların giderilmesi Meme kanseri riski! Rx Media Pharma 2021  FEMİNEX® TABLET Ginseng'in psikolojik durumu iyileştirdiğine (dengelediğine) Beklenmeyen adet bozuklukları !!!! Antikoagülan ilaçlarla !!!! Gebelik ve emzirme !!!!! Rx Media Pharma 2021 Cimicifuga racemosa L., Siyah yılankökü Cimicifuga racemosa L. (=Actaea rasemosa L.) Drog: Latince adı : Cimicifugae rasemosae rhizoma İngilizce adı : Black Cohosh root Familyası : Ranunculaceae Tanımı : Cimicifuga racemosa’nın kurutulmuş rizomları ve kökleridir. Kuzey Amerika’nın doğu bölgelerinde yetişir Cimicifuga racemosa L. Triterpenoit Flavonoit İzoflavonoit Fenolik asit Simisifugozit: hormon regülatörü Aktein, 27-deoksiaktein: periferik vazodilatör Cimicifuga racemosa L. Menopoz FSH, prolaktin ≈ LH Östrojenik etki Vazomotor semptom ↓ Sıcak basması ↓ DOZ: 40-140 mg drogun izopropanol (%40) veya etanol (%40-60) ekstresi veya eşdeğer preparatları kullanılır Cimicifuga racemosa L. Komisyon E Kontrendikasyon X İlaç Etkileşimi X Yan Etki Hafif ve geçici mide rahatsızlıkları Östrojenik ? (Tamoksifen, Oral kontraseptif) BAZI BİTKİSEL İLAÇLAR Rx Media Pharma 2021 Rx Media Pharma 2021  REMİXİN ® SİMİSİFUGA EKSTRESİ İÇEREN TAKVİYE EDİCİ GIDA Simisifuga (Cimicifuga racemosa (L) Nutt) Ekstresi Tabletler çiğnenmeden, biraz su ile alınmalıdır. Rx Media Pharma 2021  FEMİKLİMAN UNO ® FİLM TABLET Rh. Cimicifugae kuru ekstresi (4.5-8.5 :1) 6.5 mg Östrojene- benzer etki eder LuteinleşQrici Hormon (LH) salınımı supresif etki Post-menopozal şikayetler ↓ Östrojene bağlı tümör riski !!!! Rx Media Pharma 2021  REMİFEMİN® TABLET 20 mg bitkisel droga eşdeğer 0,018 – 0,026 ml cimicifuga rizomunun ekstresi Sancılı adet dönemlerinin rahatlatılması Adet öncesi ortaya çıkan sıkıntıların giderilmesi Menopoz döneminde ortaya çıkan şikayetler Hamilelerde ve emziren anneler !!!! Rx Media Pharma 2021 FİTOÖSTROJENLER Endojen östrojene benzer ak/viteler gösterebilen bitkisel kaynaklar Fitoöstrojen bakımından zengin diyetle beslenen toplumlarda; kardiyovasküler hastalıklar, osteoporoz, göğüs, prostat ve bağırsak kanserleri postmenopozal kadınlarda ise östrojen yetersizliğine bağlı semptomları azaltır!!  izoflavonlar izoflavanlar Kimyasal flavanonlar izoflavon yapılarına izoflavan kalkonlar göre lignanlar flavanon kumestanlar fitoöstrojen steroller kalkon ler sterol Bugün en çok kullanılan izoflavon kaynakları soya fasulyesinden elde edilen çeşitli ürünler olup, bunlar soya unu, soya protein konsantreleri, soya protein izolatları, soya sütü gibi ürünlerdir.  Premenstrual semptomlar (PMS) Menopozal semptomlar Kullanım sıcak basması gece terlemesi amaçları vajinal kuruluk depresyon KVS rahatsızlıkları Osteoporoz Fitoöstrojenler Uzun süreli ve kontrolsüz kullanımları impotense neden olabilir Östrojen reseptör pozitif meme kanserlerini uyarabilir. Tiroid hormonlarının üre/minde anahtar rol oynayan /roid peroksidaz (TPO) enzimini inhibe ederek /roid hastalıklarına neden olabilir Fitoöstrojenler içerisinde en önemli grup izoflavonlardır. İzoflavonların Östrojenik/An5östrojenik Etkileri 17β-östradiol’e yapısal olarak benzerler. Östrojen reseptörlerine kolayca bağlanırlar. Agonist/antagonist aktivite gösterebilirler: Yüksek östrojen durumları (premenopozda) antiöstrojenik etki Düşük östrojen durumları (postmenopoz) östrojenik etki Trifolium pratense, Kızıl yonca Trifolium pratense L. Drog: Drog adı : Trifolium pratense flos İngilizce adı : Red clover flower Familyası : Fabaceae Tanımı : Trifolium pratense bitkisinin kurutulmuş çiçekleridir. Ø İzoflavonlar Formononetin / Biokanin A Genistein / Daidzein Formononetin Pratensein Ø Flavonoitler Kersetin / Kemferol Genistein Naringin / Rutin Hesperitin Ø Saponinler (soyasapogenoller) Ø Kumarinler Kersetin Kumestrol Ø UY Ø Lipit Kumestrol Trifolium pratense Antioksidan Anti-inflamatuvar Antidiyabetik Antihiperlipidemik Kardiyoprotektif Antibakteriyal Antifungal Menopoz Tedavisi Kullanım şekli ve dozu 2-4 g kuru çiçek infüzyonu 2-3 bardak/gün 3x (1.5-3 ml 1:1 oranında %25 alkollü sıvı ekstresi)/gün 3x (1-2 ml 1:10 oranında %45 alkollü tentürü)/gün Menopoz şikayetlerinde; 40-160 mg total izoflavona eşdeğer preparatları/gün Trifolium pratense Menopoz tedavisi İzoflavonoit Fitoöstrojen Östrojenik etki ↑ Sıcak basması ↓ Vazomotor semptom↓  Yan Etki Trifolium pratense Memelerde hassasiyet İzoflavonoit !!! Şişmiş boyun bezleri Tiroid fonksiyonu Östrojenik Migren / baş ağrısı aktivite ↑ Tiroid peroksidaz ↓ Baş dönmesi (Tamoksifen) Akne Şişkinlik Sitokrom Östrojenik …. p450 ↓ aktivite  Linum usita>ssimum lignanları fitoöstrojenik etkilidir!!! Keten Tohumu Özütü (Linum usitatissimum bitki tohumu) (standardize ekstre, %20 lignan) 62,5 mg Red clover (extract) (Kırmızı Yonca)(Trifolium pratense) (standardize ekstre, %8 izoflavonlar) 500,0 mg BAZI BİTKİSEL İLAÇLAR Rx Media Pharma 2021 Glycine max, Soya  Drog adı : Glycine max semen Glycine max İngilizce adı: Soy Bean (L.) Merrill, Familya: Fabaceae Tanımı: Glycine max bitkisinin tohumlarıdır Glycine max Sterol Vitamin E İzoflavonoit Ø Fosfolipidler (%45-60 ) Fosfatidil kolin/Fosfatidiletanolamin/fosfatidil inozitol Ø İzoflavonlar (%0.1-0.4) Daidzein/Genistein/Glisitein Ø Triterpenik saponinler Daidzein Ø Fenolik asitler Ferulik/Sinnamik/Klorojenik asit Ø Fitosteroller Ferulik asit Stigmasterol/Sitosteroli kampesterol Ø Flavonoitler Ø Antosiyaninler Stigmasterol Glycine max Antioksidan Anti-inflamatuvar Antihiperlipidemik Kardiyoprotektif Antiviral Antikanser Menopoz Tedavisi Kullanım şekli ve dozu Dahilen Ø Soya izoflavonları: 50 mg/gün Ø Soya lesitini: 3.5 g/gün Ø Soya fosfolipidleri: 1.5-2.7 g (%73-79 fosfotidil kolin içeren tek doz/gün  Tam soya fasulyesinden yapılan ürünlerin izoflavon içeriği daha fazladır. Bu nedenle soya unu ve tam soyadan yapılan ürünler menopoz şikayetleri için kull. 1 fincan soya fasulyesinde 300mg izoflavon vardır. Glycine max Östrojenik etki (Tamoksifen) Oral kontraseptif Levotroksin ↓ (± 2 saat) İzoflavonoit Demir emilimi ↓ Fitoöstrojen Östrojenik etki ↑ Sıcak basması ↓ Ruhsal problem↓ Uyku problemleri↓ BAZI BİTKİSEL İLAÇLAR Rx Media Pharma 2021 Rx Media Pharma 2021  ISOFLAVIN ® TABLET Her Isoflavin tablet içerisinde 40 mg soya isoflavonu (genistein, daidzein) eşdeğeri soya ekstresi Menopoz üzerine olumlu etkileri Kemiklerin güçlenmesine Kalp ve zihin sağlığının korunmasına, Menopoz sıkıntılarının giderilmesi Rx Media Pharma 2021  CALCIFLAVON® TABLET Soya Menopoz, osteoporoz, sıcak basma önlemeye yardımcı Kemik erimesini engellemeye Kolesterol düzenleyici Rx Media Pharma 2021  MNP® KAPLET MNP, içerdiği fitoöstrojenik bitki ekstreleriyle kadınların yaşadığı birçok menopozal semptomu ve kemik erimesi riskini azaltmaya yardımcı olur. Rx Media Pharma 2021  Kaynaklar Booth, N. L., Piersen, C. E., Banuvar, S., Geller, S. E., Shulman, L. P., & Farnsworth, N. R. (2006). Menopause, 13(2), 251- 264. Ahmad, A., Hayat, I., Arif, S., Masud, T., Khalid, N., & Ahmed, A. (2014). International journal of food properties, 17(6), 1332-1354. Apaydın, I. N., & Aydın, S. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 38(1), 11-23. Assessment report on Panax ginseng C.A. Meyer, radix. EMA/HMPC/321232/2012. Assessment report on Vitex agnus-castus L., fructus. EMA/HMPC/606741/2018. Beer, A. M., & Neff, A. (2013). Evidence-Based complementary and alternative medicine, 2013. BÜYÜKKARTAL, H. N. (2013). Turkish Journal of Botany, 37(3), 537-541. Firenzuoli, F., Gori, L., & di Sarsina, P. R. (2011). Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011. IŞGIN, K., Büyüktuncer, Z. (2017). Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. Kilci, Ş., & Ertem, G. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(3), 36-54. Koçak İ. Kadın Üreme Fizyolojisi. 3: 33-45. Lieberman, S. (1998). Journal of women's health, 7(5), 525-529. Niroumand, M. C., Heydarpour, F., & Farzaei, M. H. (2018). Pharmacognosy Reviews, 12(23). Pengelly, A., & Bennett, K. (2015). Appalachian plant monographs. 2012. Rehman A. Acta Scientific Pharmaceutical Sciences 3.9 (2019): 36-42. Rx Media Pharma 2021 Sabudak, T., & Guler, N. (2009). Phytotherapy Research: An International Journal Devoted to Pharmacological and Toxicological Evaluation of Natural Product Derivatives, 23(3), 439-446 Soni, K. K., Lawal, T. O., Locklear, T. D., & Mahady, G. B. (2011). 45(1), 37-44. Süzgeç-Selçuk, S., & Eyisan, S. (2012). Marmara Pharmaceutical Journal, 16(3), 164-180. Taşdemir, A., & Yaman, A. M.. Sağlık Akademisi Kastamonu, 2(3), 211-222. Xu, Y., Ding, J., Ma, X. P., Ma, Y. H., Liu, Z. Q., & Lin, N. (2014). International journal of molecular sciences, 15(5), 7827- 7840. Teşekkürler..