Psychologie: Obsessieve-Compulsieve Stoornis

Psychiatrische symptomen

• Compulsie: verricht om onacceptabele gedachten en wensen af te wijzen; wanneer de compulsie niet vaak kan worden uitgevoerd, leidt dit tot duidelijke angstgevoelens.

Dranggedachten

• Dranggedachten: stoornis in de inhoud van het denken, gekenmerkt door zich herhalende gedachten die de patiënt beleeft als egosyntoon (ik-eigen).
• Symptomen: spanning, onlust, prikkelbaarheid, en een innerlijk verlangen om de dranggedachten om te zetten in handelingen.

Dranghandelingen

• Dranghandelingen: stoornis in motivatie en gedrag, gekenmerkt door egosyntone handelingen (niet wezensvreemd voor de patiënt), waarnaar een innerlijk verlangen aanwezig is.
• Symptomen: spanning, opwinding, prikkelbaarheid, en gevoelens van plezier, opluchting of ontspanning na het uitvoeren van de dranghandeling.

Obsessies

• Obsessies: stoornis in de inhoud van het denken of de voorstelling, gekenmerkt door zich herhalende gedachten (dwanggedachten) of voorstellingen die zich tegen de wil van de patiënt opdringen.
• Symptomen: beangstigend, driftmatige inhoud, seksuele, agressieve, ‘vieze’ of sociaal onwenselijke gedachten en impulsen.

Decorumverlies

• Decorumverlies: stoornis in het oordeelsvermogen, waarbij de patiënt zich niet meer houdt aan de sociale gedragsregels.
• Symptomen: het gebruik van ruwe taal, het verwaarlozen van de uiterlijke verzorging, en indecente handelingen.

Depersonalisatie

• Depersonalisatie: stoornis in de zelfwaarneming, gekenmerkt door een subjectief ervaren gevoel van vervreemding, verandering of onwerkelijkheid in de relatie van de patiënt ten opzichte van zichzelf of het eigen lichaam.

Derealisatie

• Derealisatie: stoornis in de waarneming, gekenmerkt door een subjectief ervaren gevoel van vervreemding, verandering of onwerkelijkheid in de relatie van de patiënt ten opzichte van de omgeving.

Dissociatieve amnesia

• Dissociatieve amnesia: geheugenstoornis, gekenmerkt door het onvermogen om zich belangrijke persoonlijke ervaringen te herinneren.

Rumineren

• Rumineren: stoornis in de hoeveelheid van het denken, waarbij de patiënt voortdurend een al dan niet reëel probleem moet overpeinzen, wikken en wegen.

Preoccupatie

• Preoccupatie: stoornis in de inhoud van het denken, gekenmerkt door het niet kunnen loslaten van een gedachte, een overtuiging, een belangstelling of een krachtig verlangen.

Afweermechanismen

• Afweermechanismen: onbewust verlopende psychische processen die de patiënt beschermen tegen te heftige onlustgevoelens.

Automutilatie

• Automutilatie: drangmatige of impulsieve zelfbeschadiging met als doel bepaalde gevoelens op te wekken of te doen verdwijnen.

Impulsief gedrag

• Impulsief gedrag: kortdurende handeling die geheel onverwachts, plotseling en snel wordt uitgevoerd, zonder eerst de eventuele schadelijke gevolgen te overwegen.

Gedachtevlucht

• Gedachtevlucht: stoornis in het tempo van het denken, zich uitend in het uitspreken van snel opeenvolgende invallen en gedachten.

Incoherentie

• Incoherentie: stoornis in de samenhang van het denken, gekenmerkt door het volledig ontbreken van logische of begrijpbare samenhang in wat de patiënt zegt.

Lichaamsbeeld

• Lichaamsbeeld: de waarneming van het eigen lichaam, de denkbeelden over het eigen lichaam, en de emotionele ervaring van het eigen lichaam.

Mentaliserend vermogen

• Mentaliserend vermogen: het metacognitieve vermogen waardoor een individu het gedrag van zichzelf en anderen kan interpreteren als voortkomend uit gedachten, gevoelens, en motieven.

Metacognitieve functies

• Metacognitieve functies: het vermogen tot het waarnemen, aanvoelen, en interpreteren van de gedachten, gevoelens, motieven, en het gedrag van zichzelf en anderen.

Stoornis abstractievermogen

• Stoornis abstractievermogen: verminderd vermogen te generaliseren, te classificeren, te combineren, en in symbolen en metaforen te denken.

Agorafobie

• Agorafobie: vrees voor openbare ruimten, afgesloten ruimten, menigten, reizen in trein, bus of auto, of andere situaties vanwaaruit ontsnappen moeilijk of beschamend kan zijn.

Anergie

• Anergie: stoornis in het gedrag, gekenmerkt door het ontbreken van fysieke energie, leidend tot inactiviteit en passiviteit.

Apathie

• Apathie: stoornis in motivatie en gedrag, gekenmerkt door een gebrek aan nieuwsgierigheid en affectieve motivatie om tot handelen te komen.

Bradyfrenie

• Bradyfrenie: vertraagd tempo van het denken, zich uitend in vertraagde antwoorden op vragen en een trage, moeizame spraak met veel onderbrekingen.