Podcast
Questions and Answers
Który z wymienionych leków jest stosowany w leczeniu kandydozy skóry i błon śluzowych?
Który z wymienionych leków jest stosowany w leczeniu kandydozy skóry i błon śluzowych?
Jaki jest mechanizm działania echinokandyn?
Jaki jest mechanizm działania echinokandyn?
Który z poniższych leków jest inhibitorem epoksydazy skwalenowej?
Który z poniższych leków jest inhibitorem epoksydazy skwalenowej?
Który lek przeciwgrzybiczy działa poprzez niszczenie mikrotubul cytoplazmatycznych?
Który lek przeciwgrzybiczy działa poprzez niszczenie mikrotubul cytoplazmatycznych?
Signup and view all the answers
W jakim celu stosuje się miejscowo amorolfinę?
W jakim celu stosuje się miejscowo amorolfinę?
Signup and view all the answers
Do której grupy związków chemicznych zalicza się chlorheksydyna?
Do której grupy związków chemicznych zalicza się chlorheksydyna?
Signup and view all the answers
Która z wymienionych substancji czynnych stosowana w środkach dezynfekcyjnych ma silne działanie toksyczne?
Która z wymienionych substancji czynnych stosowana w środkach dezynfekcyjnych ma silne działanie toksyczne?
Signup and view all the answers
Jaki związek chemiczny nadaje preparatowi Octenisept właściwości działania w głębszych warstwach skóry i błon śluzowych?
Jaki związek chemiczny nadaje preparatowi Octenisept właściwości działania w głębszych warstwach skóry i błon śluzowych?
Signup and view all the answers
Które z wymienionych środków dezynfekcyjnych NIE są skuteczne wobec form przetrwalnikowych?
Które z wymienionych środków dezynfekcyjnych NIE są skuteczne wobec form przetrwalnikowych?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych związków srebra jest używany jako środek dezynfekcyjny?
Który z wymienionych związków srebra jest używany jako środek dezynfekcyjny?
Signup and view all the answers
Które z wymienionych substancji są zalecane przez WHO od 1995 roku do antyseptyki?
Które z wymienionych substancji są zalecane przez WHO od 1995 roku do antyseptyki?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych związków wykazuje najszersze spektrum działania biobójczego?
Który z wymienionych związków wykazuje najszersze spektrum działania biobójczego?
Signup and view all the answers
Jakie działanie wykazują związki fenolu w odniesieniu do wirusów?
Jakie działanie wykazują związki fenolu w odniesieniu do wirusów?
Signup and view all the answers
Która z wymienionych substancji ma znacznie obniżoną aktywność biobójczą w obecności substancji organicznych?
Która z wymienionych substancji ma znacznie obniżoną aktywność biobójczą w obecności substancji organicznych?
Signup and view all the answers
Jakie jest działanie alkoholi w stosunku do zarodników grzybów?
Jakie jest działanie alkoholi w stosunku do zarodników grzybów?
Signup and view all the answers
Które z wymienionych substancji stosowane są głównie do dezynfekcji powierzchni, a nie antyseptyki?
Które z wymienionych substancji stosowane są głównie do dezynfekcji powierzchni, a nie antyseptyki?
Signup and view all the answers
Który związek charakteryzuje się opornością w stosunku do wirusów?
Który związek charakteryzuje się opornością w stosunku do wirusów?
Signup and view all the answers
Jaka jest główna różnica między jodoforami a tradycyjnymi roztworami jodu?
Jaka jest główna różnica między jodoforami a tradycyjnymi roztworami jodu?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych leków jest przykładem chinolonu I generacji?
Który z wymienionych leków jest przykładem chinolonu I generacji?
Signup and view all the answers
Który fluorochinolon jest L-enancjomerem ofloksacyny?
Który fluorochinolon jest L-enancjomerem ofloksacyny?
Signup and view all the answers
Wobec jakich bakterii chinolony I generacji wykazują aktywność?
Wobec jakich bakterii chinolony I generacji wykazują aktywność?
Signup and view all the answers
Która z poniższych substancji jest przykładem fluorochinolonu z grupy piperazynylopochodnych?
Która z poniższych substancji jest przykładem fluorochinolonu z grupy piperazynylopochodnych?
Signup and view all the answers
Jaki jest główny mechanizm działania chinolonów?
Jaki jest główny mechanizm działania chinolonów?
Signup and view all the answers
Który z poniższych fluorochinolonów wykazuje najszersze spektrum działania obejmujące także pneumokoki i beztlenowce?
Który z poniższych fluorochinolonów wykazuje najszersze spektrum działania obejmujące także pneumokoki i beztlenowce?
Signup and view all the answers
Jakie stężenie hamujące (MIC) wykazują fluorochinolony w porównaniu do 4-chinolonów wobec Enterobacterales?
Jakie stężenie hamujące (MIC) wykazują fluorochinolony w porównaniu do 4-chinolonów wobec Enterobacterales?
Signup and view all the answers
Mutacje w jakich genach mogą prowadzić do oporności na chinolony?
Mutacje w jakich genach mogą prowadzić do oporności na chinolony?
Signup and view all the answers
Która grupa jodoforów wykorzystuje polimery tlenku propylenu lub etylenu jako nośnik jodu?
Która grupa jodoforów wykorzystuje polimery tlenku propylenu lub etylenu jako nośnik jodu?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych związków chemicznych jest powszechnie stosowany jako środek dezynfekujący i antyseptyczny?
Który z wymienionych związków chemicznych jest powszechnie stosowany jako środek dezynfekujący i antyseptyczny?
Signup and view all the answers
Jaką główną zaletę alkoholi wykorzystuje się przy dezynfekcji rąk?
Jaką główną zaletę alkoholi wykorzystuje się przy dezynfekcji rąk?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych aldehydów jest stosowany w dezynfekcji ze względu na swoją szeroką aktywność przeciwdrobnoustrojową?
Który z wymienionych aldehydów jest stosowany w dezynfekcji ze względu na swoją szeroką aktywność przeciwdrobnoustrojową?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych związków jest przykładem czwartorzędowego związku amoniowego stosowanego w dezynfekcji?
Który z wymienionych związków jest przykładem czwartorzędowego związku amoniowego stosowanego w dezynfekcji?
Signup and view all the answers
Dlaczego preparaty zawierające glukoprotaminę nie są stosowane w antyseptyce?
Dlaczego preparaty zawierające glukoprotaminę nie są stosowane w antyseptyce?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych związków utleniających jest stosowany jako środek dezynfekujący?
Który z wymienionych związków utleniających jest stosowany jako środek dezynfekujący?
Signup and view all the answers
Jaka cecha alkoholi sprawia, że dobrze rozpuszczają tłuszcze i mają właściwości myjące?
Jaka cecha alkoholi sprawia, że dobrze rozpuszczają tłuszcze i mają właściwości myjące?
Signup and view all the answers
Jaki mechanizm oporności bakterii jest związany ze zmianą białek porynowych OmpF?
Jaki mechanizm oporności bakterii jest związany ze zmianą białek porynowych OmpF?
Signup and view all the answers
Który z wymienionych fluorochinolonów jest klasyfikowany jako lek IV generacji i charakteryzuje się anionową strukturą?
Który z wymienionych fluorochinolonów jest klasyfikowany jako lek IV generacji i charakteryzuje się anionową strukturą?
Signup and view all the answers
W jakich sytuacjach klinicznych najczęściej stosuje się chinolony u dorosłych?
W jakich sytuacjach klinicznych najczęściej stosuje się chinolony u dorosłych?
Signup and view all the answers
W terapii jakiej choroby fluorochinolony, szczególnie cyprofloksacyna, są zalecane jako leki pierwszego rzutu?
W terapii jakiej choroby fluorochinolony, szczególnie cyprofloksacyna, są zalecane jako leki pierwszego rzutu?
Signup and view all the answers
Dlaczego fluorochinolony nie są powszechnie stosowane u dzieci?
Dlaczego fluorochinolony nie są powszechnie stosowane u dzieci?
Signup and view all the answers
W jakim rejonie świata kwas oksolinowy jest stosowany w leczeniu ryb?
W jakim rejonie świata kwas oksolinowy jest stosowany w leczeniu ryb?
Signup and view all the answers
Jaki był pierwotny cel stosowania metronidazolu?
Jaki był pierwotny cel stosowania metronidazolu?
Signup and view all the answers
Jakie bakterie są celem działania metronidazolu po odkryciu jego właściwości przeciwbakteryjnych?
Jakie bakterie są celem działania metronidazolu po odkryciu jego właściwości przeciwbakteryjnych?
Signup and view all the answers
W którym roku FDA zatwierdziła delafloksacynę?
W którym roku FDA zatwierdziła delafloksacynę?
Signup and view all the answers
W jakim celu klinicznym stosuje się delafloksacynę?
W jakim celu klinicznym stosuje się delafloksacynę?
Signup and view all the answers
Study Notes
Lek przeciwgrzybicze, środki dezynfekcyjne i antyseptyki - Część 2
- Wykład został przygotowany przez dr hab. Agnieszkę E. Laudy w 2024 roku
- Tematem wykładu są antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, środki dezynfekcyjne i antyseptyki.
- Są to różnego rodzaju leki, które działają na różne drobnoustroje, np. bakterie, grzyby czy wirusy.
Chinolony - generacje związków
- Autor wyróżnił 4 generacje chinolonów (przykładowe związki z poszczególnych generacji)
- Generacja I - kwas nalidyksowy, kwas oksolinowy, kwas pipemidowy, cinoksacyna, flumechina
- Generacja II - norfloksacyna, cyprofloksacyna, ofloksacyna, lewofloksacyna, lomefloksacyna, pefloksacyna, rufloksacyna
- Generacja IIIb - sparfloksacyna, tosufloksacyna, pazufloksacyna
- Generacja IVc - moksyfloksacyna, sitafloksacyna, gemifloksacyna, prulifloksacyna, delafloksacyna
- Niektóre leki są zarejestrowane w Polsce
- Istnieją objaśnienia symboli dotyczące aktywności przeciwbakteryjnej poszczególnych leków (np. aktywność w stosunku do pneumokoków i beztlenowców)
Podział chinolonów i fluorochinolonów
- Przyjęto podział na chinolony i fluorochinolony
Spektrum działania
- I generacja chinolonów jest aktywna jedynie wobec szczepów Enterobacterales oraz Haemophilus i Neisseria
- Fluorowane chinolony charakteryzują się szerszym spektrum i większą skutecznością
- Część z nich działa na prątki, włączając w to M. tuberculosis.
Mechanizmy oporności
- Mutacje w genach gyr/par (spontaniczne mutacje)
- Ograniczona przepuszczalność błony komórkowej
- Aktywne wypompowywanie leku z komórki bakteryjnej
Nowe fluorochinolony
- Delafloksacyna - nowy fluorochinolon IV generacji.
- FDA i EMA zatwierdziły go w 2017, 2019 r. odpowiednio, do leczenia zakażeń skóry i tkanek podskórnych.
- Jest to pierwszy anionowy związek w swojej grupie.
Zastosowanie kliniczne chinolonów
- Głównie terapia dla dorosłych (monoterapia lub terapia skojarzona)
- Fluorowane chinolony (cyprofloksacyna, ofloksacyna, lewofloksacyna) są lekami pierwszego rzutu w podejrzeniu zakażeń wąglikiem
- Istnieją obawy związane ze stosowaniem chinolonów w weterynarii
Specyficzne reakcje niepożądane
- Nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, brak apetytu, ból głowy, zawroty głowy, zaburzenia snu, psychozy, drżenie, drgawki.
- Zalety: brak barwy, dobrą rozpuszczalność w wodzie, niska cena
- Reakcje z układem mięśniowo-szkieletowym, nerkowym, wątrobowym, skórnym, układem krążenia.
Klasyfikacja leków wg regionów
- Tabela przedstawia stosowanie leków z poszczególnych regionów
Pochodne nitroimidazolu, ryfamycyny
- Metronidazol – najpierw lek przeciwpierwotniakowy, później lek przeciwbakteryjny (beztlenowce).
- Tinidazol - podobny do metronidazolu, z dłuższym okresem półtrwania.
- Ryfampicyna, ryfabutyna, ryfapentyna – antybiotyki ansamycynowe, używane głównie przy infekcjach wywołanych przez Mycobacterium avium complex.
- Mechanizm działania polega na blokowaniu bakteryjnej polimerazy RNA zależnej od DNA.
- Działania niepożądane
Sulfonamidy
- Ko-trimoksazol - kombinacja dwóch leków (sulfametoksazol i trimetoprim). Hamuje syntezę kwasu foliowego.
- Pochodne nitrofuranu - stosowane głównie w zakażeniach dróg moczowych (nitrofurantoina, furazydyna), oraz przy zakażeniach przewodu pokarmowego (furazolidon).
Leki przeciwgrzybicze
- Prokariota i eukariota, różnice działania – problem działania na lipidy błony komórkowej, ściany komórkowe (warstwa lipidowa, chityna)
- Antymetabolity zasad pirymidyn – Flucytozyna, metabolizm do 5-fluorouracylu (antymetabolit); hamowanie syntezy DNA
Antybiotyki polienowe
- Amfoteryna B, Nystatyna, Natamycyna, wskazania, toksyczność, działania niepożądane
Azole
- Pochodne imidazolu, pochodne triazolu
- Inhibitory 14-alfa-demetylazy lanosterolu (enzym z grupy cytochromu P-450)
Preparaty azoli do stosowania miejscowego
- Tabela z lista leków dostępnych w Polsce
Pochodne alliloaminy, cyklopiroks
- Terbinafina (doustne i miejscowe), Naftifina (miejscowe), stosowanie do zakażeń dermatofitami, inhibitory epoksydazy skwalenowej
- Amorolfina (krem i lakier do paznokci), zastosowanie w zakażeniach grzybiczych skóry i paznokci
- Grizeofulwina, stary antybiotyk stosowany przeciwko dermatofitom. Niektóre grzyby stają się nieprawidłowe, zniszczenie wrzeciona mitotycznego, działanie zależne od wiązania z RNA
Echinokandyny
- Kasofungina, mikafungina, anidulafungina - unikatowe działanie: blokowanie syntezy ściany komórkowej, hamowanie syntazy 1-3-β-glukanowej (blokada syntezy glukanu), utrata sztywności, podatność na ciśnienie wewnątrzkomórkowe, śmierć komórki.
Spektrum aktywności przeciwdrobnoustrojowej związków antyseptycznych
- Tabela ilustrująca wrażliwość różnych drobnoustrojów na różnego rodzaju związki czynne
Zwiqzki o działaniu przeciwdrobnoustrojowym (fenol, pochodne, chlorine, organiczne związki chloru)
- Związki o działaniu bakteriobójczym, prątkobójczym, częściowo grzybobójczym, nie inaktywują wirusów
- Nowoczesne preparaty (nieorganiczne związki chloru np. podchloryn metali) – szerokie spektrum działania, stosowane w różnym stężeniu
- Związki z aktywnym chlorem, podział na nieorganiczne i organiczne
- Związki wykazują bakteriobójczą, wirusobójczą i częściowo grzybobójczą aktywność, organiczne substancje znacznie zmniejszają ich aktywność
Jod i jego związki, związki utleniające
- Jodoformy, jodofory oraz inne związki utleniające, stosowane w antyseptyce i dezynfekcji, stopniowe i długotrwałe uwalnianie jodu, podane przykłady preparatów.
Alkohole
- Alkohole (etanol, izopropanol, n-propanol)
- Bardzo dobra rozpuszczalność w wodzie.
- Stosunkowo niska toksyczność w stosowaniu miejscowym.
Aldehydy
- Aldehydy wykazują wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową.
- Formaldehyd, dialdehydy (glioksal, aldehyd bursztynowy, aldehyd glutarowy)
- Kationowe związki amoniowe (chlorek i bromek benzalkoniowy, bromek cetrimoniowy)
Chlorheksydyna (CHX)
- Związek biguanidyn, powierzchniowo-czynny związek o szerokim spektrum działania, wykorzystywany w antyseptyce.
- Chlorowodorek oktenidyny, związek kationowy, wykazujący właściwości powierzchniowo czynne; działanie na skórze i błonach śluzowych.
Inne substancje czynne (jako konserwanty, barwniki)
- Roztwory kwasów (np. kwas undecylowy, kwas borny) – działanie grzybobójcze, bakteriostatyczne, toksyczne.
- Barwniki (np. pochodne akrydyny, związki rtęci, srebra, miedzi) – substancje nieskuteczne wobec form przetrwalnikowych, denaturujące białka, stosowane jako konserwanty.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Quiz sprawdzający wiedzę na temat leków przeciwgrzybiczych oraz środków dezynfekcyjnych. Obejmuje pytania dotyczące mechanizmów działania leków, ich zastosowań oraz grup chemicznych. Sprawdź swoją wiedzę na temat medycyny i farmakologii!
