Ilm-fanning Jamiyat Taraqqiyotidagi O'rni

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Badiiy talqinda hayotiylikning asosiy belgisi nima sifatida qaraladi?

Badiiy talqinda hayotiylik obrazlar va tasvirlar orqali ifodalanadi.

Kompilyativ talqinning asosiy xususiyatlari qanday?

Kompilyativ talqin obyektning real holatini berkitish va mualliflikka tilyog'lamalik qilishdan iborat.

Dogmatik talqinga xos xususiyatlarni aytib ber.

Dogmatik talqin qat'iy o'rnatilgan tushuntirish va erkin fikrlashga yo'l qo'ymaslik bilan tavsiflanadi.

Ijodiy talqinning maqsadi nima?

Ijodiy talqin obyektni zamonaviy ilmiy qarashlarga bog'lab o'rganishdan iborat. Signup and view all the answers

Ilm va fan o'rtasidagi farqni qanday izohlashingiz mumkin?

Ilm o'qish va tadqiqot orqali erishiladigan bilimlar tizimini ifodalaydi, fan esa tabiat va jamiyat qonuniyatlarini ochib beradi. Signup and view all the answers

Taqlidiy taqlidning ilm-fandagi o‘rni nima?

Taqlidiy taqlid ilmiy izlanishlarning dastlabki bosqichida avtoritetlarga taqlid qilishdir. Signup and view all the answers

Dogmatik talqinning salbiy ta’siri nimada ifodalanadi?

Dogmatik talqin erkin fikrlashga yo‘l qo‘yilmasligi va qotib qolgan xulosalarni takrorlashga olib keladi. Signup and view all the answers

Ratsional talqinning asosiy xususiyatlari nimalardan iborat?

Ratsional talqin aql, idrok va bilimga asoslangan izohlash usulidir. Signup and view all the answers

Dogmatik yondashuvdan voz kechishning zaruriyati nimada?

Dogmatik yondashuvdan voz kechish yangi fikrlar aytish uchun zarurdir. Signup and view all the answers

Badiiy talqinning ilmiy talqinda qanday roli bor?

Badiiy talqin ilmiy talqinga estetik va adabiyotshunoslik boyliklarini kiritadi. Signup and view all the answers

Erkin talqinning asosiy xususiyatlari qanday?

Erkin talqin tayyor qoliplardan chiqib, bayon etish usuli sifatida yaratiladi. Signup and view all the answers

Transsendentallikning ilmiy talqiniga ta’siri nimada?

Transsendentallik aqlni chalg‘itib, obyektiv borlikdan chetga olib chiqadi. Signup and view all the answers

Irratsional yondashuvning ilm-fandagi o‘rni qanday?

Irratsional yondashuv ba'zan ratsional talqinda ham uchraydi va yangi fikrlarni cheklaydi. Signup and view all the answers

Ilmiy tavsifda qanday ikki tur xususiyatlar mavjud?

Umumiy va farqli xususiyatlar. Signup and view all the answers

Tasnif so‘zi qaysi tilga oid va nimani anglatadi?

Tasnif arab tilidan olingan so'z bo'lib, guruhlash, sinflarga ajratish ma'nosini bildiradi. Signup and view all the answers

Ilmiy tadqiqotning keyingi bosqichi nima hisoblanadi?

Integratsiya qilish. Signup and view all the answers

Ijodiy talqinning asosiy nuqtalari qaysilar?

Tadqiqotchining mustaqil fikri, o'z yechimi va xulosalari. Signup and view all the answers

Ilmiy talqinning asosiy maqsadi nima?

Anglangan voqea-hodisalarni, xususiyat va belgilarni bilish, tushuntirish, izohlab berish. Signup and view all the answers

Ijodiy talqin va ijodiy tanqid o'rtasidagi farq nima?

Ijodiy talqin shunchaki izohlash, ijodiy tanqid esa nafaqat ijobiy, balki kamchiliklarni ham yoritadi. Signup and view all the answers

Ilmiy talqin qanday ko‘rinishlarga ega?

Ijodiy, ilmiy, kompilyativ, dogmatik, ratsional, irratsional, badiiy, va erkin talqin. Signup and view all the answers

Ijodiy talqinda qanday usul qo'llaniladi?

Matnni, asarni kengroq va chuqurroq tahlil qilish usuli. Signup and view all the answers

Differensiatsiya jarayoni nima?

Differensiatsiya jarayoni o‘rganilayotgan obyekt xususiyatlarini boshqalardan farqlash orqali o‘rganishdir. Signup and view all the answers

Integratsiya jarayoni qanday tushuniladi?

Integratsiya jarayoni birlashtirish va bir-biriga yaqinlashtirish tushunchalarini anglatadi. Signup and view all the answers

XX asrda ilmiy bilim olishda qanday yondashuv ustuvor bo'lib qoldi?

XX asrda integrativ yondashuv ustuvor yo‘nalish bo‘lib qoldi. Signup and view all the answers

O‘quvchilarning savollari nima uchun muhim?

O‘quvchilarning savollari predmet va voqealarni farqlashga yordam beradi va qiziqishni rivojlantiradi. Signup and view all the answers

Ta’lim jarayonida o‘qituvchining o‘rni qanday?

O‘qituvchi o‘quvchilarning qiziqishlarini yo‘lga solishda va mutaxassislik tanlashda muhim rol o‘ynaydi. Signup and view all the answers

Axborot tuzilmasini o‘rganishning zarurati nima?

Axborot tuzilmasini o‘rganish axborotni to‘plash va faoliyatni optimal darajada tashkillashtirish uchun zarurdir. Signup and view all the answers

Nima sababdan tadqiqot ishlari ilmiy rivojlanishga xizmat qiladi?

Tadqiqotlar fanning davomiy rivojlanishini ta'minlaydi hamda muayyan sohalar haqida yangi bilimlarni keltirib chiqaradi. Signup and view all the answers

Ilmiy shunoslik fani nima haqida ma'lumot beradi?

Ilmiy shunoslik fani ilm-fanning ilmiy idrok etilishi va ilmiy o‘rganilishi haqida ma'lumot beradi. Signup and view all the answers

Fanning jamiyatga ta'siri qanday bo‘lishi mumkin?

Fan jamiyatga rivojlantirish vositalarini yaratishi bilan birga ziyon keltiradigan vositalarni ham yaratishi mumkin. Signup and view all the answers

O‘quvchilar qanday qilib muayyan sohada mutaxassis bo‘lishlarini bilishlari kerak?

Ular voqealar va tushunchalar o‘rtasidagi bog‘liqliklarni, o‘xshashliklarni va farqlarni aniqlashlari lozim. Signup and view all the answers

Darsliklar qanday maqsadda tayyorlanadi?

Darsliklar o‘quvchilarga muayyan fanlardan tasavvur shakllantirishga yordam beradi. Signup and view all the answers

Bilimlar rivojining oliy darajasi nima talab qiladi?

Bilimlar rivojining oliy darajasi yuqori tafakkur, kasbiy mahorat va axloqiy mas'uliyatni talab qiladi. Signup and view all the answers

Ilm keltirib chiqaradigan tadqiqot faoliyati qaysi qadamlarni o‘z ichiga oladi?

Ilm tadqiqotlar orqali rivojlanadi, aniqlangan jihatlar va xulosalar bilan mustahkamlanadi. Signup and view all the answers

Ilmiy tavsiflash va tasniflash nima maqsadida amalga oshiriladi?

Ilmiy tavsiflash va tasniflash obyektni ilmiy tomondan tushuntirish va tizimlashtirish maqsadida amalga oshiriladi. Signup and view all the answers

Kichik yoshda savollarga qiziqishning qanday ta'siri bor?

Kichik yoshda savollarga qiziqish bilim olish jarayonini boshlashga va rivojlantirishga yordam beradi. Signup and view all the answers

Olimlar jamiyatda qanday rol o‘ynaydi?

Olimlar ilmiy tadqiqotlar orqali jamiyatni rivojlantirishda yetakchilik qiladilar. Signup and view all the answers

Ilm-fanni egallash jarayoni qanday amalga oshiriladi?

Ilm-fanni egallash voqelikni idrok etishdan boshlab, fanlarni o'qish va o'rganish jarayonida davom etadi. Signup and view all the answers

Ilmiy tadqiqot ishlarida qanday metodlardan foydalaniladi?

Ilmiy tadqiqot ishlarida tajriba, kuzatish va nazariy tahlil metodlaridan foydalaniladi. Signup and view all the answers

Ilmiy ishlarni rasmiylashtirishda qanday talablar mavjud?

Ilmiy ishlarni rasmiylashtirishda maqola struktura, havolalar va ishonchli manbalarga rioya qilish zarur. Signup and view all the answers

Tadqiqot ishlarining natijalarini qanday aniqlash kerak?

Tadqiqot ishlarining natijalari statistika usullari va tajriba natijalarini tahlil qilish orqali aniqlanadi. Signup and view all the answers

Ilmiy tavsiflash va tasniflash jarayonlari qanday o'tkaziladi?

Ilmiy tavsiflash va tasniflash qurilmalar, hodisalar yoki tushunchalarni ularning xususiyatlari va o'zaro bog'lanishlariga ko'ra tasniflashdan iboratdir. Signup and view all the answers

Ilmiy etika nima va u qanday ahamiyatga ega?

Ilmiy etika ilmiy tadqiqotlarda odob-axloq qoidalarini taqdim etadi, bu esa ilmiy xolislikni ta'minlaydi. Signup and view all the answers

Tanlangan ilmiy sohada yangi kashfiyotlar qanday yuzaga keladi?

Tanlangan ilmiy sohada yangi kashfiyotlar ehtiyotkorlik bilan o'rganish va tajribalar o'tkazish orqali yuzaga keladi. Signup and view all the answers

Ilmiy ishlarni aprobatsiya qilish jarayoni qanday amalga oshiriladi?

Ilmiy ishlarni aprobatsiya qilish, tanqidiy baholash va ekspertlar tomonidan ko'rib chiqish orqali amalga oshiriladi. Signup and view all the answers

Study Notes

Seminar Mashg'ulotlari Mavzusi: Ilm-fanning Jamiyat Taraqqiyotida Tutgan O'rni, Fanning Maqsad va Vazifalari

Ilm-fan taraqqiyotda muhim rol o'ynaydi, yoshlarni bilim olishga rag'batlantirishi, davlat rivojlanishiga ijobiy ta'sir qiladi.
Yoshlarning bilim olishi intellektual boylik hisoblanadi va rivojlangan mamlakatlarning tez o'sishiga olib keladi (masalan, Yaponiya, Koreya).
Mamlakatdagi ta'lim islohotlari yoshlarning ilm egallashiga qaratilgan va yuksak intellektual potentsialni rivojlantirishga qaratilgan.
Ta'limda muhim vazifa – yoshlarning ilm va hunarga qiziqishini oshirish, ilmiy faoliyatga yo'naltirish va ilmiy tadqiqot olib borishni o'rgatish hisoblanadi.
Talabalarning ilmiy tadqiqot, adabiyotlar bilan ishlash, ilmiy uslubda ishlash ko'nikmalarini rivojlantirishga intilishi kerak.
Inson voqelikni bilishga tug'ilganidan boshlanadi, o'ziga noma'lum narsalarni bilishga intiladi va idrok etish orqali bilib oladi.
Qiziqish va tadqiqot ishlari bir-biriga bog'liq bo'lib, ilm olishga olib keladi.
Ilm olish sermashaqqat jarayon, ammo inson uchun juda muhimdir.

Ilm-fan, Ilmiy Bilim, Ilmiy Tadqiqot, Ilmiy Etika Tushunchalari

Ilm-fanni tushunish uchun ilmiy tadqiqot va bilim olish tushunchalarini tushunish kerak.
Bilim voqelikni idrok qilishdan boshlanadi, shundan keyin kengroq fanlarni o'rganish va chuqurlashtirish bosqichlari keladi.
Ilmiy tadqiqot ilmiy bilimlarni chuqurlashtirishga qaratilgan va obyektiv bilimlarni egallashni o'z ichiga oladi.
Tadqiqot yangi ilmiy dalillarni aniqlash, nazariy va amaliy ahamiyatini aniqlash, mavjud muammolarga echimlar topishni talab qiladi.
Tadqiqot ishi aniq maqsad va reja asosida olib borilishi kerak.
Ilmiy bilim – voqelikning obyektiv bilimi, o'rganilayotgan ob'ektning xususiyatlari farqlanib, bir-biriga bog'lanadi.
Ilmiy talqin - obyektni tushuntirish, tavsiflash va tasniflash jarayoni.
Ilmiy talqinning turli shakllari mavjud: ijodiy, kompilyativ, dogmatik, ratsional, badiiy va erkin.
Ilmiy tadqiqotlar - oʻrganish va yangi bilimlarni topish, tabiat va jamiyat qonunlarini aniqlash uchun talab qilinadi.

Ilmiy Tavsiflash va Tasniflash, Ilmiy Talqin

Ilmiy bilim olish – ilmiy yoʻnalish, tavsiflash va tasniflash orqali obyektlarni tushunish, talqin qilishdan iborat.
Ob'ektni tavsiflashda uning xususiyatlari, toifalari aniqlanib, ilmiy talqin qilinadi.
Ilmiy talqin obyekt (predmet) haqida aniq bilimlar beradi.
Tadqiqot natijalari faqat real talqin qilinganda jamiyat va tabiat uchun foydalidir.
Dogmatik yondashuv yaxshi emas, chunki bu tadqiqotni qattiq o'rnatilgan qoliplarga bog'lashga olib kelishi mumkin.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Ilm-fan jamiyat taraqqiyotida muhim rol o'ynaydi va yoshlarni bilim olishga rag'batlantiradi. Ta'lim islohotlari yoshlarning ilm egallashiga qaratilgan bo'lib, ularning intellektual potentsialini rivojlantirishga yordam beradi. Ushbu seminar mashg'ulotlari ilmiy faoliyatga yo'naltirish va tadqiqotlar olib borishni o'rgatishga qaratilgan.