Giải phẫu và Sinh lý Cơ quan Tiêu hóa Trẻ em – Chương 8

Giải phẫu và Sinh lý Cơ quan Tiêu hóa Trẻ em

• Phản xạ bú: không điều kiện bẩm sinh, dây hướng tâm là dây thần kinh V, trung tâm ở hành tủy và dây thần kinh ly tâm là một nhánh của dây V (cơ nhai), dây VII (cơ môi, miệng) và dây XII (cơ lưỡi).
• Động tác bú: có sự tham gia đồng bộ của môi, lưỡi, hòn mỡ Bichat, gồm 3 giai đoạn; động tác nuốt và phản xạ bú mút xuất hiện sớm ngay trong thời kỳ thai nhi.

Thực quản Trẻ em

• Chiều dài: 8-10cm, tăng gấp đôi trong năm đầu; vách thực quản mỏng hơn ở người lớn, tổ chức đàn hồi và tổ chức xơ chưa phát triển.
• Sự co bóp: có trong 3 tháng đầu sau khi trẻ đã hình thành động tác bú mút và nuốt, quan sát rõ ràng từ tuần 19 đến 25 của bào thai.

Dạ dày Trẻ em

• Hình dạng: cao và nằm ngang, hình tròn, đến 7-11 tuổi hình thể dạ dày giống như người lớn.
• Dung tích: 30-35ml, 3 tháng là 100ml, 12 tháng là 250ml.
• Tổ chức học: lớp cơ dạ dày phát triển yếu nhất là cơ tâm vị, cơ môn vị phát triển tốt và đóng chặt.
• Sự co bóp: sóng nhu động đi từ tâm vị đến môn vị được quan sát thấy ngay ở thai nhi tuần lễ thứ 28.

Ruột non và Đại tràng Trẻ em

• Chức năng co bóp: được quan sát thấy sớm ở thai nhi tuần lễ thứ 8; co bóp ruột giúp vận chuyển thức ăn tạo điều kiện hoàn thiện quá trình hấp thu.
• Hệ thống chất vận chuyển dinh dưỡng: phát triển sớm cùng lúc với hệ thống vận chuyển ở diềm bàn chải.
• Hàng rào ruột: đối với các phân tử lớn hình thành vào cuối thời kỳ mang thai, hoàn thiện ở trẻ sơ sinh đủ tháng và một phần nào ở trẻ đẻ non.

Hấp thu Chất dinh dưỡng

• Hấp thu đường lactose: phụ thuộc vào hoạt động men lactase, có hoạt động tối đa ở trẻ sơ sinh đủ tháng.
• Hấp thu chất đạm: hệ số hấp thu Azot là 85%.
• Hấp thu tinh bột: nhờ có glucoamylase của ruột non, amylase của nước bọt và hoạt động của các vi khuẩn đường ruột.

Trực khuẩn đường ruột

• Vi khuẩn đường ruột: tạo nên một hàng rào miễn dịch niêm mạc ruột, yếu tố bảo vệ quan trọng chống lại các vi khuẩn gây bệnh.
• Trực khuẩn Bifidus: chiếm 90% vi khuẩn đường ruột ở trẻ trên 1 tuần, ức chế trực khuẩn Colt.

Tụy Trẻ em

• Hình thành: vào tuần lễ thứ 4-5 thời kỳ bào thai, từ nụ tụy lưng và nụ tụy bụng.
• Sự bài tiết dịch tụy: ở trẻ sơ sinh và 1 tháng là 0,5 – 0,9ml/kg/giờ.
• Alpha amylase tụy: hầu như chưa hoạt động lúc sơ sinh và những tuần lễ đầu, tăng rất chậm và chưa đạt nồng độ bình thường ở trẻ dưới 6 tháng.

Gan Trẻ em

• Trọng lượng: 130 gram, 1 tuổi: 325 gram, 15 tuổi: 1200 gram.
• Bờ dưới của gan: giới hạn dưới của thùy gan trái không vượt quá 1/3 đường rốn mũi ức.
• Kích thước vùng đục của gan: xác định bằng gõ ở đường giữa đòn phải, bờ trên giới hạn ở liên sườn 5 ở mọi lứa tuồi ở cả hai giới.

Bài viết về đặc điểm giải phẫu và sinh lý cơ quan tiêu hóa trẻ em, trích từ chương 8 sách Bài giảng Nhi khoa. Học về cơ quan tiêu hóa và chức năng quan trọng của nó trong phát triển cơ thể.