TKK Tedarik Faaliyetleri PDF

GİRİŞ Müşteriye; doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyatla ulaştırılabilmesi amacıyla gerçekleştirilecek faaliyetlerin, mümkün olan en düşük maliyetle yerine getirilmesini sağlayacak iş ve işlemlerin bütünü tedarik süreçlerimizi oluşturmaktadır. Bir başka deyişle tedarik; mal ve hizme...

GİRİŞ Müşteriye; doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyatla ulaştırılabilmesi amacıyla gerçekleştirilecek faaliyetlerin, mümkün olan en düşük maliyetle yerine getirilmesini sağlayacak iş ve işlemlerin bütünü tedarik süreçlerimizi oluşturmaktadır. Bir başka deyişle tedarik; mal ve hizmetlerin alım aşamasından, nihai tüketiciye ulaşmasına kadar geçen bütün işlemleri kapsayan bir süreçtir. İş süreçleri açısından bakıldığında tedarik; satış tahmini, ürün temini, nakliye, stok yönetimi, depolama, dağıtım ve müşteri hizmetleri gibi pek çok alanı içermektedir. Bu bağlamda, temel tedarik iş süreçlerinin entegrasyonunu sağlayarak, müşteri memnuniyetini artıracak stratejilerin ve iş modellerinin oluşturulması önem arz etmektedir. Ürünlerin; tedarikçiler, üreticiler, toptancılar, dağıtımcılar, perakendeciler ve nihai olarak da tüketiciler arasındaki hareketini sağlayan ilişkiler ve bağlantılar bütünü olan tedarikte: Stratejik seviyede; ürünlerin nereden temin edileceği ve en iyi kaynak bulma stratejisinin ne olacağı. Taktik seviyede; tahmin, planlama, temin süresi, satın alma. Operasyonel seviyede; sipariş, dağıtım, teslimat. Gibi konular göz önüne alınmaktadır. Teşkilatımız tedarik süreçleri çerçevesinde ürünlerin; tedarikçiden nihai tüketiciye ulaşması için gerçekleşen süreçler altı başlık altında gruplandırılabilmektedir. Bunlar; 1. Talep tahmini 2. Planlama 3. Satın alma 4. Lojistik 5. Stok yönetimi 6. Depo yönetimi Yukarıda belirtilen süreçlerin optimal düzeyde yönetilmesi ile; Teslimat performansı artar. Müşteri memnuniyeti artar. Daha az stoklama ile faaliyetler yürütülür. Sipariş karşılama oranını artar. Talep tahminlerinin doğruluk oranı yükselir. Teslimat süreleri iyileşir. Lojistik maliyetleri azalır. Verimlilik artışı sağlanır. 1  Müşteri memnuniyeti artar. Taleplerin en iyi şekilde karşılanması sağlanır. Kalite artar. Toplam maliyet azalır. Pazardaki değişikliklere daha kısa zamanda uyum sağlanır. Özetle tedarik yönetimi, iyi belirlenmiş satış tahmini çerçevesinde, doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde olmasının sağlanması olarak ifade edilebilecek olup: İşletme maliyetlerini düşürmede ve tasarruf etmede oldukça etkilidir. Kaynakların etkin ve doğru kullanılmasını sağlayarak, verimliliği artırır. Pazarda meydana gelen ve öngörülemeyen talep oluşumlarına hızlı bir şekilde cevap verme imkânı sağlar ve öngörülemeyen durumlarda zarar etmenin önüne geçer. Stokların optimal seviyede bulunmasına yardımcı olur. Lojistik masraflarının azalmasını sağlar. Ürünlerin kaliteli bir şekilde müşteriye ulaştırılmasını sağlar. Tedarik sürecinin iyi yönetilmesi neticesinde elde edilecek sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. Ayrıca, tedarik sürecimizin başarısı yine bu kriterlere ne kadar ulaşabildiğimiz ile ölçümlenebilecektir. Doğru ürün Doğru miktar Doğru zaman Doğru yer Esneklik En az maliyet En kısa stokta bekleme süresi En az stok düzeyi Yukarıda bahsedilen sonuçların ne denli gerçekleştiğini ölçme metotlarından biri stok devir hızıdır. Stok devir hızı; bir ürünün belirli bir dönem içinde stokunun kaç defa yenilendiğini ifade eder. Stok maliyetleri planlamasında önemli bir kalemdir. Pazarlama faaliyetinin ne derecede iyi yönetildiğini gösterir. 2 Stok Devir Hızı Formülü Stok Devir Hızı = Satılan Malların Maliyeti / [(Başlangıç Stok Değeri + Dönem Sonu Stok Değeri) / 2)] Formül sonrası çıkan sonuç ile stok devir hızının hesaplandığı dönemde stokların ne sıklıkta yenilendiği belirlenir. Stok devir hızını bir örnekle ortaya koyacak olursak; Bir işletmenin sahip olduğu A ürünü için 01.01.2000 tarihindeki stok değeri 200.000 TL, 31.12.2000 tarihindeki stok değeri 150.000 TL’dir. İşletmede bahsi geçen dönemde satılan A ürününün maliyeti 750.000 TL’dir. Dönem Başı Stok: 200.000 Dönem Sonu Stok: 150.000 Dönem Satılan Malın Maliyeti: 750.000 Formülümüzü yazarak stok devir hızını hesaplayalım. Stok Devir Hızı = Satılan Malların Maliyeti / [(Başlangıç Stok Değeri + Dönem Sonu Stok Değeri) / 2] Stok Devir Hızı = 750.000 / [(200.000 + 150.000) / 2] = 4,3 Burada A ürününün dönem içerisinde stoklarının 4,3 kez yenilendiği hesaplanmıştır. Bulunan stok devir hızı piyasa koşulları çerçevesinde değerlendirilmeli, işletmenin içerisinde bulunduğu şartlar mutlaka bu değerlendirme kapsamına alınmalıdır. Şu kadar ki, hesaplanan stok devir hızı, ürün özelinde daha anlamlı olacaktır. Ayrıca, stok devir hızı bize başka bilgiler de sunabilmektedir. Stok devir hızı kullanılarak başkaca bilgilere ulaşılabilir. Stok devir hızının hesaplandığı dönem gün sayısının stok devir hızına oranlanması ile stokların yenilenmesi gün olarak da ortaya konularak, tedarik süreçlerimiz ile ilgili yapacağımız planlamalarda yardımcı olması sağlanabilir. Söz konusu dönemin 365 gün olduğu düşünüldüğünde; 365 / 4,3 = 85 günde bir stokların yenilendiği söylenebilir. A ürünün satış dönemi içerisinde ortalama 85 gün stokta beklediği ortaya konularak, tedarik süreçleri için yapılacak planlamalarda önemli bir girdi elde edilmiş olur. Örneğin stokta bekleme süresini uzun olduğu kanaatine ulaşılması halinde, dönem içerisindeki sipariş miktarlarının azaltılmasına karar verilebilir. Bir başka bakış açısı ile yıllık % 60 borçlanma oranının olduğunu düşünelim. Stoka bağladığımız bedelin, 85 günlük bekleme süresinin (yaklaşık 3 ay) maliyeti yaklaşık % 15 olacaktır (60/12=5 aylık oranda 5*3=15). Stoka alınan ürünün ödeme vadesinin stoka alındığı gün ile aynı olduğu varsayıldığında, ürünün satış bedelinin tespitinde stokta bekleme maliyetinin de mutlaka dikkate alınması gerektiği açıktır. Yukarıdaki örneklerde olduğu gibi, stok devir hızı ile tedarik süreçlerinin başarısı ölçülebileceği gibi, satış fiyatının belirlenmesi gibi önemli süreçlerde de mutlaka dikkate alınması gereken önemli bilgilere ulaşılabilmektedir. 3  TARIMSAL GİRDİ PLANLAMA KİMYEVİ GÜBRE Kooperatiflerimizin kimyevi gübre ihtiyaçları, iştirakimiz Gübretaş’tan karşılanmaktadır. 4 Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen kimyevi gübre tedarik süreçlerimizde; Merkez Birliğince geçmiş yıl verileri ışığında, ürünlerin tedarikleri Gübretaş’tan gerçekleştirilerek Kooperatiflerimize ulaştırılması sağlanmaktadır. Burada doğru tedarik planlamasının yapılması ve stokların etkin yönetilmesinin sağlanması amaçlanmaktadır. Kooperatiflerimizde talep anında yeterli ürünün bulunması, talep olmayan dönemde ise fazla stok maliyetine katlanılmaması için dengeli bir planlama yapılmaya çalışılmaktadır. 5  SIVI - TOZ GÜBRE Kooperatiflerimizin sıvı - toz gübre ihtiyaçları, iştirakimiz Gübretaş ve Merkez Birliği anlaşmalı diğer firmalardan karşılanmaktadır. 6 Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen sıvı - toz gübre tedarik süreçlerimizde; Kooperatiflerden sipariş hareketi ile başlayan süreç, bu siparişlerin Merkez Birliğince değerlendirilmesi ve iletilmesi şeklinde devam etmektedir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. Gübretaş sıvı -toz gübre ürünleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. 7 ÜRÜN ADI AMB. ÜRÜN ADI AMB. ÜRÜN ADI AMB. GÜBRETAŞ POTASYUM NİTRAT (13.0.46) 25 KG GÜBRETAŞ 10.10.10 NPK (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ K-HUMAT (10 KG) 10 KG GÜBRETAŞ POTASYUM SÜLFAT (0.0.51) 25 KG GÜBRETAŞ 10.10.10 NPK (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ HUMAS-12 (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ MONOAMONYUM FOSFAT (MAP:12-61-0) NP (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ 10.10.10 NPK (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ HUMAS-12 (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ MONO POTASYUM FOSFAT (MKP:0-52-34) PK (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ K-SMART 5.0.30 1 LT GÜBRETAŞ HUMAS-15 (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ MONO POTASYUM FOSFAT (MKP:0-52-34) PK (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ K-SMART 5.0.30 (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ HUMAS-15 (5 LT) 5 LT NİTRA-MAG (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ K-SMART 5.0.30 (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ HUMAS-15 (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ MAGSUL MAGNEZYUM SÜLFAT (1 KG) 1 KG PCA SMART 4-28-0+(6CAO) (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ AMİNO ASİT (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ MAGSUL MAGNEZYUM SÜLFAT (25 KG) 25 KG PCA SMART 4-28-0+(6CAO) (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ AMİNO ASİT (5 LT) 5 LT MAGSUL PLUS (25 KG) 25 KG PCA SMART 4-28-0+(6CAO) (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ AMİNO ASİT (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ BESTCALNİ (25 KG) 25 KG PZN-SMART 3-21-0+ME 1 LT GÜBRETAŞ FORCEFUL AMİNO (1 LT) 1 LT CALSİMAGSİ 1 KG PZN-SMART 3-21-0+ME 5 LT GÜBRETAŞ FORCEFUL AMİNO (5 LT) 5 LT CALSİMAGSİ 25 KG PZN-SMART 3-21-0+ME 20 LT GÜBRETAŞ FORCEFUL AMİNO (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ FOSFORUM 18-44-0 (1 KG) 1 KG Polifos-N 1 LT RESTFUL AMİNO 1 LT FOSFORUM 18-44-0 (5 KG) 5 KG Polifos-N 5 LT RESTFUL AMİNO 5 LT GÜBRETAŞ FOSFORUM 18-44-0 (25 KG) 25 KG Polifos-N 20 LT RESTFUL AMİNO 20 LT GÜBRETAŞ POTASYUM TİYOSÜLFAT (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ CALCIFORCE 1 LT POWERFUL MAX 1 LT GÜBRETAŞ POTASYUM TİYOSÜLFAT (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ CALCIFORCE (5 LT) 5 LT POWERFUL MAX 5 LT UAN 32.0.0 (MIKRO ELEMENTSIZ) (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ CALCIFORCE (20 LT) 20 LT POWERFUL MAX 20 LT UAN 32.0.0 (MİKRO ELEMENTLİ) (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ ÇİNKO SÜLFAT (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ CLEANPHOS (5 LT) 5 LT UAN 32.0.0 (MİKRO ELEMENTLİ) (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ ÇİNKO SÜLFAT-GRANÜL (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ CLEANPHOS (20 LT) 20 LT UAN 32.0.0 (MİKRO ELEMENTLİ) (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ BOR-8 (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ SEARİUS 1 LT UAN 32.0.0 ( IBC ELEMENTSİZ) (1000 LT) 1000 LT GÜBRETAŞ BOR-8 (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ SEARİUS 5 LT UAN 32.0.0 (IBC ELEMENTLİ) (1000 LT) 1000 LT GÜBRETAŞ BOR-8 (20 LT) 20 LT PEHAWET (1 LT) 1 LT 20.20.20+İE (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ TRİOFORCE 5B+5ZN 1 LT PEHAWET (5 LT) 5 LT 20.20.20+İE (5 KG) 5 KG GÜBRETAŞ TRİOFORCE 5B+5ZN 5 LT STARWET (500 CC) 500 CC 20.20.20+İE (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ TRİOFORCE 5B+5ZN 20 LT STARWET (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ 18.18.18 NPK (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ MICRO (1 LT) 1 LT WETRON (100 CC) 100 CC GÜBRETAŞ 18.18.18 NPK (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ MICRO (5 LT) 5 LT BESTONIK 1 LT GÜBRETAŞ 10.30.10 NPK (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ MICRO (20 LT) 20 LT BESTONIK 5 LT GÜBRETAŞ 10.30.10 NPK (5 KG) 5 KG COMBI PLUS 1 KG BESTONIK 20 LT GÜBRETAŞ 10.30.10 NPK (25 KG) 25 KG COMBI PLUS 5 KG GÜBRETAŞ BALVEREN (KOLİ) ADET GÜBRETAŞ 10.5.40 NPK (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ MANGAN (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ BOLVEREN (KOLİ) ADET GÜBRETAŞ 10.5.40 NPK (5 KG) 5 KG GÜBRETAŞ MANGAN (5 LT) 5 LT BOLÇİÇEK (PAKET) ADET GÜBRETAŞ 10.5.40 NPK (25 KG) 25 KG GÜBRETAŞ BAKIR-5 FORTE (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ BİTKİMİX (PAKET) ADET GÜBRETAŞ 16-8-24+(2MGO)+ME 1 KG GÜBRETAŞ BAKIR-5 FORTE (5 LT) 5 LT ÇOTANAK PLUS (KOLİ) ADET GÜBRETAŞ 16-8-24+(2MGO)+ME 5 KG GÜBRETAŞ BAKIR-5 FORTE (20 LT) 20 LT RANDIMAN PLUS ADET GÜBRETAŞ 16-8-24+(2MGO)+ME 25 KG FERABLE 13 1 KG ZEYTİNİM ÇİÇEK (KOLİ) ADET GÜBRETAŞ 20-10-20+ME (25 KG) 25 KG FERABLE 13 3 KG ZEYTİNİM BOL TANE (KOLİ) ADET DERMİN 5-0-13+ME (1 KG) 1 KG GÜBRETAŞ ÇİNKO-5 FORTE (1 LT) 1 LT ALTIN ÇEKİRDEK ADET DERMİN 5-0-13+ME (5 KG) 5 KG GÜBRETAŞ ÇİNKO-5 FORTE (5 LT) 5 LT SLOWFERT SÜPER İNCİ (25 KG) 25 KG DERMİN 5-0-13+ME (10 KG) 10 KG GÜBRETAŞ ÇİNKO-5 FORTE (20 LT) 20 LT SLOWFERT AS PROFIT 25 KG GÜBRETAŞ NİTROFERT 25.5.0+(30SO3) 25 KG GÜBRETAŞ ÇİNKO TOZ FORTE %30 (5 KG) 5 KG SLOWFERT BEST STARTER 13.18.15 25 KG BESTGREEN (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ DEZIN (1 LT) 1 LT ROYAL STARTER EFT RICHNESS 13.18.15+(2MgO)+(10SO3) 40 KG BESTGREEN (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ DEZIN (5 LT) 5 LT EFT DAP 18.46.0 (40 KG) 40 KG BESTGREEN (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ DEZIN (20 LT) 20 LT EFT TROPHY 16.24.0+(20 SO3)+ME (40 KG) 40 KG N-ZN 15.0.0 (1 LT) 1 LT GÜBRETAŞ SIVI KÜKÜRT (1 LT) 1 LT LEOLİFE 8.21.0+10SO3+ME (50 KG) 50 KG N-ZN 15.0.0 (5 LT) 5 LT GÜBRETAŞ SIVI KÜKÜRT (5 LT) 5 LT LEOLİFE 11.11.11+11SO3+ME (50 KG) 50 KG N-ZN 15.0.0 (20 LT) 20 LT GÜBRETAŞ SIVI KÜKÜRT (20 LT) 20 LT LEOLİFE 24.0.0+20SO3 (50 KG) 50 KG TURKAN KÜKÜRT (1 KG) 1 KG TURKAN KÜKÜRT (5 KG) 5 KG TURKAN KÜKÜRT (25 KG) 25 KG TURKAN KÜKÜRT D-100 (25 KG) 25 KG 8  ZİRAİ İLAÇ Kooperatiflerimizin zirai ilaç ihtiyaçları, iştirakimiz Tarkim ve Merkez Birliği anlaşmalı diğer firmalardan karşılanmaktadır. 9 Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen zirai ilaç tedarik süreçlerimizde; Kooperatiflerden sipariş hareketi ile başlayan süreç, bu siparişlerin Merkez Birliğince değerlendirilmesi ve iletilmesi şeklinde devam etmektedir. Zirai ilaç piyasasında aynı etken maddesine sahip ürünler farklı firmalarca farklı isimlerde piyasaya sunulmaktadır. Bu sebeple ihtiyacı (hangi hastalık için kullanılacaksa) karşılarken Tarkim ürünlerinin cevap vermesi mutlaka kontrol edilmeli, personelimiz ya da Tarkim bünyesindeki uzman ziraat mühendislerinden tavsiyeler ile ihtiyacı karşılamaya özen gösterilmelidir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. Tarkim’den tedariklerde ödeme vadesi 75 gün olacaktır. Aşağıdaki tabloda piyasada satışa sunulan ürünlerin Tarkim’deki muadil ürünlerin listesi verilmiştir. 10  TARKİM'DEKİ TARKİM'DEKİ ÜRÜN ADI ÜRÜN ADI EMSALİ EMSALİ BLUE BORDO ACETAMPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL DİSPERSS ACHİEVE 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDO MİX VALLES EFDAL BAKSÜL AGROPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDOCAN 20 WP EFDAL BAKSÜL CANİPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDOTAN 20 WP EFDAL BAKSÜL EFFORE 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP DİVAGO EFDAL BAKSÜL GEMİNİ 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP ERTAR BORDO 20 WP EFDAL BAKSÜL GOLDPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP FRS BORDO EFDAL BAKSÜL HEKTAŞ BORDO 20 HEKPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL WP KİLEX BORDEAUX MOSETAM 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL WP KORUMA BORDO MOSPILAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL MİX 20 WP UNIAGRO BLUE MOSPLATE 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL DROP 20 WP BLUE BORDO MOSTAR 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP EFDAL BAKSÜL DİSPERSS NESTOR 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDO MİX VALLES EFDAL BAKSÜL NO-FLY 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDOCAN 20 WP EFDAL BAKSÜL ONCAPLAN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP BORDOTAN 20 WP EFDAL BAKSÜL UMEED EFDAL AFİTRİD 20 SP DİVAGO EFDAL BAKSÜL YAREN 20 SP EFDAL AFİTRİD 20 SP ERTAR BORDO 20 WP EFDAL BAKSÜL DELTAPİR 50 WP EFDAL BAROX FRS BORDO EFDAL BAKSÜL HEKTAŞ HEKTAŞ BORDO 20 EFDAL BAROX EFDAL BAKSÜL HYDROCOP 77 WP WP KİLEX BORDEAUX CASNOX H 2 F EFDAL BAROX 2 F EFDAL BAKSÜL WP CHAMP FORMULA 2 KORUMA BORDO EFDAL BAROX 2 F EFDAL BAKSÜL FLOWABLE MİX 20 WP UNIAGRO BLUE FIERO LIQUID EFDAL BAROX 2 F EFDAL BAKSÜL DROP 20 WP 11  UNIAGRO BLUE ZAZALA EFDAL BAROX 2 F EFDAL BAKSÜL DROP CHAMP FORMULA 2 EFDAL BAROX 2F ABAMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC FLOWABLE MASTERGOLD SC EFDAL BAROX 2F ACTINMOR EFDAL MECTİN 18 EC UNIAGRO BLUE EFDAL BAROX 2F ACTINMOR EFDAL MECTİN 18 EC DROP SC CHAMP FORMULA 2 EFDAL BAROX WG AGRIMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC FLOWABLE INTERVİX PRO EFDAL MAGİCPRO ALAMECTİN 1.8 EC EFDAL MECTİN 18 EC KORZAMOX ULTRA EFDAL MAGİCPRO ALGAMEK 1.8 EC EFDAL MECTİN 18 EC RAMOX ULTRA EFDAL MAGİCPRO ARVİLMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC GOLD MALATHİON EFDAL MALATHION ARVİLMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC 20 EC 20 EC GOLD MALATHİON EFDAL MALATİON 20 ASKANCE 18 EC EFDAL MECTİN 18 EC 20 EC EC AGROFARM EFDAL CAPTANIM 50 ASMİTİON EC EFDAL MECTİN 18 EC CAPTAN 50 WP WP BEST CAPTAN 50 EFDAL CAPTANIM 50 AVİRMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC WP WP EFDAL CAPTANIM 50 CAN-KAPTAN 50 WP AVİRMEC EC EFDAL MECTİN 18 EC WP EFDAL CAPTANIM 50 CAPTAN'H CANMEC EFDAL MECTİN 18 EC WP KORUMA CAPTAN EFDAL CAPTANIM 50 CONTEST EC EFDAL MECTİN 18 EC 50 WP WP EFDAL CAPTANIM 50 NORAT 50 WP CORMITE EFDAL MECTİN 18 EC WP EFDAL CAPTANIM 50 ODEON 50 WP İNVERT EFDAL MECTİN 18 EC WP SAFA CAPTAN 50 EFDAL CAPTANIM 50 MASSMECTIN EFDAL MECTİN 18 EC WP WP EFDAL PENALİN 330 GİANT 330 EC TEZCONAL EFDAL MECTİN 18 EC EC EFDAL PENALİN 330 HERBİMAT 330 EC TORPEDO EC EFDAL MECTİN 18 EC EC EFDAL PENALİN 330 RECLAME 330 EC TORPEDO EC EFDAL MECTİN 18 EC EC 12  EFDAL PENALİN 330 EFDAL ISOFOSAT 48 SLOGAN 330 E AGNOROUND EC SL EFDAL PENALİN 330 EFDAL ISOFOSAT 48 SPONSOR 330 E AKBASH 48 SL EC SL ARRODİM SÜPER EFDAL ISOFOSAT 48 EFDAL GOLEYDİM BEST STOPPER 116 EC SL EFDAL ISOFOSAT 48 PADLOCK EFDAL GOLEYDİM BOXER 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 SELECT SUPER EFDAL GOLEYDİM CLEAN UP SL EFDAL ISOFOSAT 48 SUPREEM EFDAL GOLEYDİM EPOSTAR SL EFDAL ISOFOSAT 48 TALENT SÜPER EFDAL GOLEYDİM FİRE 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 TOLOSA SUPER EFDAL GOLEYDİM GLYPHOGAN 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 HEKTAŞ GÖZTAŞI EFDAL GÖZTAŞIM HERBOUT 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 KORUMA GÖZTAŞI EFDAL GÖZTAŞIM KLEENUP 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 POLİMET GÖZTAŞI EFDAL GÖZTAŞIM KNOCKDOWN 48 SL SL TAKİMSAN EFDAL ISOFOSAT 48 EFDAL GÖZTAŞIM KORFOSAT 48 SL GÖZTAŞI SL EFDAL ISOFOSAT 48 FIST GOLD EFDAL GRANADA CS RANİDAP 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 RESORT EXTRA EFDAL GRANADA CS ROUNDUP ULTRA SL EFDAL ISOFOSAT 48 SPONSOR EXTRA EFDAL GRANADA CS SONROUND 48 SL SL EFDAL ISOFOSAT 48 STOMP EXTRA EFDAL GRANADA CS SWEEP SL TAKİMSAN KNOCK- EFDAL ISOFOSAT 48 CLINCHER DUO EFDAL HALO OUT SL CLIPPER 200 EC EFDAL HALO AZİMUT 320 SC EFDAL KAMP 320 SC FEDORA EFDAL HALO AZOTE 320 SC EFDAL KAMP 320 SC RUSSO 200 EC EFDAL HALO MAİCO EFDAL KAMP 320 SC 13 UNIAGRO BLUE MANİCA BORDEAUX ONRAT 320 SC EFDAL KAMP 320 SC DROP SC MİXTURE BLUE BORDO MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUXİL FS TEBİCUR FS 060 DİSPERSS MİXTURE 60 BORDO MİX MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 COLONY 25 WP VALLES MİXTURE WP MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 BORDOCAN 20 WP CORAZON 25 WP MİXTURE WP MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 BORDOTAN 20 WP FOLİCUR WP25 MİXTURE WP MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 DİVAGO MİRACLE 25 WP MİXTURE WP ERTAR BORDO 20 MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 PİVOT 25 WP WP MİXTURE WP MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 FRS BORDO RUBİN 25 WP MİXTURE WP HEKTAŞ BORDO 20 MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 SPARTA 25 WP WP MİXTURE WP KİLEX BORDEAUX MANİCA BORDEUX EFDAL TEBUZOL 25 TEBİCUR 25 WP WP MİXTURE WP KORUMA BORDO MANİCA BORDEUX CORVETTE EFDAL ULTRAMİX MİX 20 WP MİXTURE UNIAGRO BLUE MANİCA BORDEUX CUTTENG EFDAL ULTRAMİX DROP 20 WP MİXTURE HH-100 TARKİM MESOD 500 FINZOFOL EFDAL ULTRAMİX EMULSIONABLE SL TARKİM MESOD 500 KORPAM FNAMEC EFDAL ULTRAMİX SL TARKİM MESOD 500 METAM FLUİD JAWA EFDAL ULTRAMİX SL TARKİM MESOD 500 NEMASOL KORFORAM EC EFDAL ULTRAMİX SL TARKİM MESOD 500 TRIMATON MASTEK EFDAL ULTRAMİX SL EFDAL DELMETRİN BELAİR 2,5 EC MUGASTON EFDAL ULTRAMİX 25 EC EFDAL DELMETRİN BENSİT 2,5 EC MUSTANG EFDAL ULTRAMİX 25 EC 14  EFDAL DELMETRİN BETHRİN 2.5 EC RESITAL DUO EFDAL ULTRAMİX 25 EC EFDAL DELMETRİN DECAN 2,5 EC TAYRANG EFDAL ULTRAMİX 25 EC EFDAL DELMETRİN DECİS 2,5 EC BEKCHI 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DEDEL EC 2.5 DALTON 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DEFENTOX EMARENEBO 05 WG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DEKAGARD 25 EC FORGARD 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DELTHARİN 2,5 EC HYPNOSE 05 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DEMOND EC 2,5 JOCKEY 05 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DENTİS 25 EC NEEMARİN EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DETRİN 2,5 EC PİRANA 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN DEXEDRINE PROCLAİM 05 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC EFDAL DELMETRİN TERSA 25 EC PROCLAİM 05 SG EFDAL EMABEN 5 SG 25 EC PROCLAİM OPTİ UV HEKTOLINEUM EFDAL SUNOL 70 EO EFDAL EMABEN 5 SG 05 WG KORUMA V-92 EFDAL SUNOL 70 EO RANEB 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG SAF- T- SIDE EFDAL SUNOL 70 EO REVOLVER EFDAL EMABEN 5 SG TRİNOL 2 EFDAL SUNOL 70 EO SURRENDER 5 SG EFDAL EMABEN 5 SG BARIA EFDAL ZAYS FACET EFDAL ZAYS HEKTAŞ ERATO EFDAL ZAYS PABLO EFDAL ZAYS 15  TOHUMLUK Kooperatiflerimizin tohumluk ihtiyaçları, iştirakimiz Tarım Kredi Tohumculuk ve Merkez Birliği anlaşmalı diğer firmalardan karşılanmaktadır. Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen tohumluk tedarik süreçlerimizde; Kooperatiflerden sipariş hareketi ile başlayan süreç, bu siparişlerin Merkez Birliğince değerlendirilmesi ve iletilmesi şeklinde devam etmektedir. Tohumluk piyasasında firmaların sahip olduğu kendi çeşitlerinin yanı sıra, anonim çeşitlerde üretilerek satışa sunulmaktadır. 16 Tarım Kredi Tohumculuk tarafından üretilen hububat tohumlukları; ARPA BRAVO ARPA AYDAN HANIM ARPA GAZDA ARPA LARENDE ARPA LORD ARPA TARM-92 (Tescili Kendisine Ait Olmayan Çeşit) BAYRAKTAR ARPA MAXİM EKMEKLİK BUĞDAY 2000 MAKARNALIK ARPA OLIVER ÇEŞİT-1252 HUBUBAT BUĞDAY MAKARNALIK ARPA OSVİT EMİNBEY BUĞDAY EKMEKLİK MAKARNALIK ALBACHIARA KIZILTAN-91 BUĞDAY BUĞDAY EKMEKLİK MAKARNALIK BOEMA-1 MİRZABEY 2000 BUĞDAY BUĞDAY (Tescili Kendine Ait Çeşitler) EKMEKLİK CANDAŞ TRİTİKALE TATLICAK BUĞDAY HUBUBAT EKMEKLİK DROPİA BUĞDAY EKMEKLİK DURU-17 BUĞDAY EKMEKLİK FDL BUĞDAY MİRANDA EKMEKLİK FLAMURA-85 BUĞDAY EKMEKLİK GLOSA BUĞDAY EKMEKLİK İZVOR BUĞDAY EKMEKLİK NOMADE BUĞDAY EKMEKLİK OTİLİA BUĞDAY EKMEKLİK RENATA BUĞDAY 17 Tarım Kredi Tohumluk tarafından üretilen diğer tohumluklar; ALBAYRAK BEATRIX (YONCA) BULUT OS 66 (YONCA) YEM GERDANO BİTKİLERİ OS 99 (YONCA) OS ZELENE (YEM LİLA BEZELYESİ) OS 255 SU OSSK 596 ÇELTİK OSMANCIK-97 OSSK 602 MISIR OSSK 625 AKSU NOHUT OSSK 644 AZKAN TK 6060 TK 6063 AGATA TK ALTUN AGRİA TK DORUK COLOMBA TK KUM PATATES JELLY MADELEINE MARABEL MARFONA Çeltik, nohut ve patates tescili kendisine ait olmayan çeşitlerdir. Tohumluk ihtiyaçlarımız Tarım Kredi Tohumculuk ürünleri ile karşılanacaktır. Ancak, ihtiyaçlar Tarım Kredi Tohumculuk’tan karşılanamaması halinde (Tarım Kredi Tohumculuk’ta ürün kalmaması vb.) diğer firmalardan karşılanacaktır. Kendi çeşitlerimizin ürün özeliklerinin iyi anlatılarak, o yöreye uygun ürünümüzle ihtiyaçların karşılanması önemlidir. Yine, personelimiz ya da Tarım Kredi Tohumculuk bünyesindeki uzman ziraat mühendislerinden tavsiyeler ile gerekli bilgilere ulaşılmalıdır. TİGEM özelinde, talepler Merkez Birliğince iletilmekte, tahsisler yine Merkez Birliğince yapılmaktadır. Faturalar ise TİGEM’ce Bölge Birliklerine düzenlenmektedir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. Tarım Kredi Tohumculuk’tan tedariklerde ödeme vadesi 75 gün olacaktır. 18  SULAMA EKİPMANLARI VE SERA MALZEMELERİ Kooperatiflerimizin sulama ekipmanları ve sera malzemeler ihtiyaçları, iştirakimiz Tarım Kredi İmece Plastik’ten karşılanmaktadır. 19 Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen sulama ekipmanları ve sera malzemeleri tedarik süreçlerimizde; Kooperatiflerden sipariş hareketi ile başlayan süreç, bu siparişlerin Merkez Birliğince değerlendirilmesi ve iletilmesi şeklinde devam etmektedir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. Tarım Kredi İmece Plastik’ten tedariklerde ödeme vadesi 60 gün olacaktır. 20  KARMA YEM Kooperatiflerimizin karma yem ihtiyaçları, iştirakimiz Tarım Kredi Yem ve Merkez Birliği anlaşmalı diğer firmalardan karşılanmaktadır. 21 Yukarıdaki görsellerde süreç aşamaları özetlenen karma yem tedarik süreçlerimizde; Kooperatiflerden sipariş hareketi ile başlayan süreç, bu siparişlerin Merkez Birliğince/Bölge Birliğince değerlendirilmesi ve iletilmesi şeklinde devam etmektedir. Burada önemli bir husus, ihtiyaçların öncelikle iştirakimizde bulunan ürünlerin ile karşılanmasıdır. İhtiyaçlar iştirak ürünlerimiz ile kesin olarak karşılanmaması durumunda diğer firmalardan da karşılanabilecektir. Burada iştiraklerimizin kapasite kısıtları ya da lojistik maliyetleri nedeniyle rekabet dezavantajı sağlanacak durumlarda özel firmalardan tedarikler gerçekleştirilebilecektir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. 22  AKARYAKIT Kooperatiflerimizin akaryakıt ihtiyaçları, Petrol Ofisi şirketinden karşılanmaktadır. 23 Akaryakıt mevzuatı çerçevesinde, akaryakıt piyasasında faaliyet gösterenlerin lisans almaları mecbur kılınmıştır. Bu minvalde, Teşkilatımız akaryakıt faaliyetinin devamı için, Bölge Birliklerimizce Bayilik Lisansı alınmıştır. Kooperatiflerimiz, Bölge Birliklerimizin Bayilik Lisansına Köy Pompası olarak eklenmektedir ve faaliyetlerini Köy Pompası olarak yürütmektedirler. Ayrıca hem akaryakıtın naklinde hem de doğrudan akaryakıt satışında kullanılan ve yine Bölge Birliklerimizin Bayilik Lisansına kayıtlı Tarımsal Amaçlı Satış Tankerlerimiz bulunmaktadır. Tarımsal girdi planlamasında; Kimyevi gübre ihtiyaçlarımız, geçmiş yıl verileri baz alınarak Merkez Birliğince belirlenecektir. Zirai ilaç piyasasında aynı etken maddesine sahip ürünler farklı firmalarca farklı isimlerde piyasaya sunulmaktadır. Bu sebeple ihtiyacı (hangi hastalık için kullanılacaksa) karşılarken Tarkim ürünlerinin cevap vermesi mutlaka kontrol edilmeli, personelimiz ya da Tarkim bünyesindeki uzman ziraat mühendislerinden tavsiyeler ile ihtiyacı karşılamaya özen gösterilmelidir. Tohumluk ihtiyaçlarımız Tarım Kredi Tohumculuk ürünleri ile karşılanacaktır. Ancak, ihtiyaçların Tarım Kredi Tohumculuk’tan karşılanamaması halinde (Tarım Kredi Tohumculuk’ta ürün kalmaması vb.) diğer firmalardan karşılanacaktır. Kendi çeşitlerimizin ürün özeliklerinin iyi anlatılarak, o yöreye uygun ürünümüzle ihtiyaçların karşılanması önemlidir. Yine, personelimiz ya da Tarım Kredi Tohumculuk bünyesindeki uzman ziraat mühendislerinden tavsiyeler ile gerekli bilgilere ulaşılmalıdır. Dikkat edilecek hususlar; stok durumu, satış dönemi ve ödeme vadesidir. Satış döneminde ihtiyaçları karşılayacak şekilde tedarik faaliyetinin planlaması, stok maliyetine katlanılmaması için ödeme vadesinin mümkün olan en uzun sürede belirlenmesi önemlidir. 24  Ürün bazlı olarak izah edilen tarımsal girdi planlama süreçlerinin büyük kısmı hayata geçirilmiş olup, kalan kısımlar yazılım çalışmalarının tamamlanmasını müteakip hayata geçirilecektir. Finansman maliyetinin yüksek olduğu dönemlerde, stokların ihtiyacı karşılayacak kadar olmasına (ürün olmamasından kaynaklı satış yapamama durumunun oluşmaması) dikkat edilmelidir. Stokta yeterli ürün varken yeni sipariş yapılmaması esastır. Kaynaklarımız dâhilinde, katlanılacak maliyetlerin minimize edilmesi amacıyla, tedarik süreçlerimizin nasıl şekilleneceğinin belirlendiği kurallar Tarım Kredi Kooperatifleri Tedarik Mevzuatını oluşturmaktadır. Tarım Kredi Kooperatiflerince yürütülecek tedarik faaliyetlerinin tümü, Teşkilatımıza 31.12.2015 tarih ve 1844 sayılı Genelge ile duyurulan Tedarik Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir. Tedarik yönetmeliğinin belli başlı hükümleri aşağıda ifade edilecektir. 25  TEDARİK YÖNETMELİĞİ Ürün Grupları Tedarik yönetmeliğinde tarımsal üretim sürecinde ihtiyaç duyulacak ürünler 13 başlık altında gruplandırılmıştır. Bunlar; 1. Bitki Besleme 2. Bitki Koruma 3. Halk Sağlığı 4. Enerji 5. Tarımsal Mekanizasyon Araçları 6. Tohumluk 7. Fide 8. Fidan 9. Ürün Değerlendirme 10. Hayvanlar 11. Yemler 12. Tüketim Maddeleri 13. Tarımsal Ürünlerin Korunmasında Kullanılan Ürünler Tedarik Yönetmeliği’nin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar 1. İş ve işlemlerde, hesap verebilirlik ve dürüstlük ilkelerine göre hareket edilmesi, 2. Piyasa ekonomisi şartlarının esas alınması, 3. Kurum ve ortak menfaatine uygunluğu nispetinde toplu alımlara veya anlaşma usullerine yönelinmesi, 4. Toplu alımlarda işlerin kısımlara bölünmemesi, ancak teklif alınamamış veya uygun bedel bulunamamış ise işlerin kısımlara bölünerek karşılanması, 5. İştirak ürünlerinin tercih edilmesi, 6. Şartların eşitliği durumunda yerli üretim/yetiştirme/imalat/hizmet menşeli ürünler için pozitif ayrımcılık yapılarak tercih edilmesi, 7. İmkân nispetinde, azami rekabet ortamı oluşturulması, 8. Yıllık bütçe ile devredilen yetki limitlerine riayet edilmesi, 26  9. İhtiyaçlar karşılanmadan evvel gerekli yetkilerin alınması ve usulüne uygun olarak evraka bağlanması, 10. Yapılacak işlerde gerekli evrakın tamamlanması, usulüne uygun olarak dosyalanması, 11. Kaynakların verimli kullanılması, 12. Gereksiz stoklamaya meydan verilmemesi, Tedarik Yönetmeliği Çerçevesinde Karşılanacak İhtiyaçlarda Dikkat Edilecek Hususlar 1. Piyasasındaki arz ve talep durumu, 2. Zamanlama, 3. Ekolojik şartlar, 4. Ortak alışkanlıkları ve tercihi, 5. Ortakların alım gücü, 6. Spesifik özellikleri, 7. Lojistik kısıtlar, 8. Depolama imkânları, 9. Mevcut stokları, 10. En az son üç yılın gerçekleşmeleri, 11. Hedef pazardaki avantajları ve handikapları, 12. İkame ürünlerin arz miktarı ve fiyatları, tüketicilerin ikame ürünlere rağbeti, 13. Rakip kuruluşların güç ve imkânları ile tedarik politikaları, 14. Hedefler, Tedarik Yönetmeliği Çerçevesinde İhtiyaçların Karşılanmasında Dikkat Edilecek Finansal Hususlar 1. Öz kaynak durumu, 2. Yabancı kaynak kullanım imkânları, 3. Borç, alacak ve tahsilât durumu ile bunlara ilişkin öngörüleri, 4. Kredi faizi oranları ile bu oranların tedariklere etkileri, 27 Tedarik Yönetmeliği Çerçevesinde İhtiyaçların Karşılanması Yasak Olan Kişiler İhtiyaçlar karşılanırken aşağıdaki kişiler ile doğrudan veya dolaylı olarak ticari ilişki tesis edilmeyecektir. Bunlar: A. Teşkilat birimlerinin, Yönetim Kurulu Üyeleri, Denetçileri, İhale Yetkilileri, İhale Komisyonu Başkanları ile üyeleri Teşkilat ve İştirak personeli, İhtiyacı karşılama işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar, (1) ve (2) alt bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar kayın hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri, (1), (2) ve (3) alt bentlerinde belirtilenlerin ortakları ve şirketleri (bu kişilerin yönetim kurullarında görevli bulunmadıkları ve/veya sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olmadıkları anonim şirketler hariç), B. (A) bendinin (1) ve (2) alt bentlerinde belirtilen şahıslardan herhangi bir nedenle Teşkilattan ayrılmış olup, ayrılma tarihinden itibaren 2 yıl geçmemiş olanlar, C. Geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan ve organize suçlardan veyahut kendi ülkesinde ya da yabancı bir ülkede kamu görevlilerine rüşvet verme suçundan dolayı hükümlü bulunanlar, D. İlgili mercilerce hileli iflas ettiğine karar verilenler, E. Yukarıdaki genel hükümler ayrık kalmak kaydıyla; ifaya konu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler (tedarik faaliyeti çerçevesindeki işi yapacak olanlar) bu iş için istekli (tedarik faaliyeti çerçevesindeki işi yapmak üzere talepte bulunan) olamazlar. Aynı şekilde, ifaya konu işin yüklenicileri de o işin danışmanlık hizmeti işi için istekli olamazlar. Bu yasaklar, bunların ortaklık ve yönetim ilişkisi olan şirketleri ile bu şirketlerin sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketleri için de geçerlidir. Tedarik Süreçlerimizde Yasaklı Fiil ve Davranışlar İş ve işlemlerde aşağıda belirtilen fiil veya davranışlarda bulunmak yasaktır: A. Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikâp, rüşvet suretiyle veya başka yollarla ihtiyacın karşılanmasıyla ilgili işlemlere fesat karıştırmak veya buna teşebbüs etmek, B. İsteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya alım, satım, sözleşme, ihale kararlarını etkileyecek davranışlarda bulunmak, C. Sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek, D. Alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek, 28  İHALELER İhale, Tedarik Yönetmeliği çerçevesinde belirlenen ihtiyaçların karşılanma usullerinden bir tanesidir. Tedarik Yönetmeliği çerçevesinde ihale çeşit ve usulleri aşağıda belirtilmiştir. I. İhale Çeşitleri; A. Açık İhale, B. Belirli İstekliler Arasında İhale, II. İhale Usulleri; A. Kapalı Zarf, B. Açık Eksiltme, C. Pazarlık, İhalelerde Genel İlkeler I. İhaleler yapılmadan önce yıllık bütçe ile devredilen yetki limitleri esas alınarak, karşılanacak ihtiyaç hangi merciinin yetkisi dâhilinde kalıyor ise o merciden harcama yetki istihsali yapılır. II. İhalelerde açıklık ve şeffaflık ilkesi uygulanmak sureti ile kamuoyunda Teşkilatın saygınlığı korunur. III. İhaleler, kârlılık prensiplerine göre yapılır. Şu kadar ki ihalelerde kârlılık, en düşük fiyatın kabulü değildir. Uygun fiyatın / bedelin sağlanması esastır. Uygun fiyat / bedel ise; evsaf, teslim müddeti, teslim yeri, işin ikmali, ödeme şartları ve garantisi, teminat, finansman yükü, kalite garantisi, evsaf garantisi gibi esaslar yönünden tercih edilebilirliğidir. IV. İhaleler; karşılanacak ihtiyacın miktarı, kullanım dönemi, arz durumu, ihalenin gerçekleştirilme süresi dikkate alınarak yapılır. V. Başka başka istekliler tarafından karşılanması mutat olan birbirinden farklı ihtiyaçlar bir ihalede toplanamaz. Ancak, ihalelerin ayrı ayrı yapılacağı açıklanmak suretiyle ilanları bir arada yapılabilir. VI. İhale tarih ve saatinde yahut teklifin verileceği yerde zorunluluk sebebiyle değişiklik olursa, meydana gelen değişiklik düzeltme ilanıyla aynı şekilde ilan edileceği gibi doküman almış firmalara da zeyilname ile duyurulur. VII. İhalelerde rekabet ortamının en geniş şekilde oluşturulması için işbu Yönetmeliğin 17. maddesi dâhilinde ilan yapılır. İhaleler Yetkilisi ve İhale Komisyonu Her ihalede yalnız bir ihale yetkilisi olur. Merkez Birliği’nde ihale yetkilisi Genel Müdür’dür. İhale Komisyonu üye sayısı, tek sayılarda belirlenir. En az üç kişiden oluşturulmakla beraber, bunlara ihale komisyonunu tabii üyesi denir. Merkez Birliği’nde ihale komisyonu tabii üyeleri tedarikten sorumlu Genel Müdür Yardımcısı (İhale Komisyonu Başkanı), I: Hukuk Müşaviri (Üye) ve ilgili Birim Müdürü’dür (Üye). 29 İhale Komisyonunun Başkanı ve üyelerinin mazeretleri nedeniyle (izinli, raporlu olması veya bir başka kanuni veya idari bir sebeple) görevinin başında olmaması halinde makamına vekâlet eden kişiler komisyona üye olarak görevlendirilirler. İhale Komisyonu ihaleyi sadece ihale şartnamesi hükümlerini esas almak şartıyla sonuçlandırmakla mükelleftir. İhale Komisyonu eksiksiz olarak toplanır. İhale Komisyonu Başkanı ve üyelerinin komisyon toplantılarına bizzat kendilerinin katılmaları esastır. İhale Komisyonu kararlarını çoğunlukla alır. İhale Komisyonu Başkanı ve üyeleri kararlarda çekimser oy kullanamazlar. İhalenin İlanı İhale konusu olan işler aşağıdaki esas ve usullere göre isteklilere ilan yolu ile duyurulur. Açık İhalelerde ilan mecburidir. Ancak; Açık İhalenin Pazarlık Usulü ile yapılması halinde, Belirli İstekliler Arasında yapılan ihalelerde, ilan yapıp yapmamak İhale Yetkilisinin takdirindedir. Geçici Teminat İsteklilerden, ihale konusu olan işin teklif edilen her birim miktarı için maktu veya teklifin tutarı üzerinden, %2’sinden (yüzde iki) az olmayacak şekilde işin hacim ve önemine göre ihale yetkilisince uygun görülecek oranda geçici teminat alınır. İhale Komisyonunca Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararları I. Alınan tekliflerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesine ihtiyaç duyulduğu takdirde; şartnamede herhangi bir süre öngörülmemiş ise 10 (on) iş gününü geçmemek üzere ihalenin akıbeti hakkında teklif veren isteklilerin tekliflerinde belirttikleri adreslerine yazılı olarak bildirimde bulunacağına karar verilerek durum bir tutanakla zabıt altına alınır ve hazır bulunanlara imzaları alınmak suretiyle bildirilir. II. İhale Komisyonunca kabul edilen teklifler incelenerek, teklif edilen fiyatlar / bedeller içerisinde uygun fiyatlar / bedeller olup olmadığına bakılır. Uygun bedel / birim fiyat bulunduğu takdirde; A. İşin, uygun bedeli / birim fiyatı teklif eden istekliye, B. Uygun bedelin / birim fiyatın birkaç istekli tarafından teklif edildiği görüldüğü takdirde, En düşük bedelin/birim fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı bedelin/birim fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ihale şartnamesinde belirtilen fiyat dışındaki unsurlar karşılaştırıldığında daha avantajlı teklif sahibi istekliye ihale edilir. Burada da şartlar eşit ise en düşük bedeli/birim fiyatı teklif eden istekliler arasında pazarlık yapılarak en son fiyatlarını içeren teklifleri alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır. 30  C. İşin parçalanabilir olup, ifasının da birbirinden bağımsız olarak yürütülebilecek kısımları için şartnamede verilmesi öngörülen ayrı ayrı teklifler için komisyon aynı bedel/birim fiyat olsun olmasın uygun bedeller/birim fiyatlar  % 1’lik sapma marjı içerisinde kalmak kaydıyla, işi taksim ederek, D. Miktar taahhüdü içermeyen ihalelerde, ortak ve sair üretici/yetiştirici tercihlerini de dikkate alarak, ihalelerde uygun göreceği bedelleri/birim fiyatları teklif eden istekli/istekliler ile miktar taahhüdü içermeyen sözleşmeler yapılmasına karar vererek, İhale Yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda istekli/isteklilerin isimleri, teklif ettikleri bedeller, ihalenin hangi tarihte ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı belirtilir. I. Komisyonlar uygun bedeli/birim fiyatı bulunmadığı, istekli çıkmadığı takdirde veya geçerli bir başka sebep ile gerekçesini belirtmek kaydıyla ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. Komisyonların ihaleyi yapmama kararı kesindir. İhale Komisyonunun ihaleyi yapmama kararı alması halinde ihale iptal edilir ve yapılmış tüm işlemler hükümsüz sayılır. II. İhale Komisyonunca uygun bedel bulunmadığı takdirde, şartname hükümleri muhafaza edilmek ve opsiyon süresi aşılmamak, ihale çeşidi aynı kalmak kayıtlarıyla diğer ihale usullerinin biri veya hepsi birlikte tatbik edilmesine karar verilebilir ve İhale Yetkilisinin onayına sunulur. İhale Yetkilisinin İhale Kararlarını Onaylaması veya İhalenin İptaline Karar Vermesi I. İhale Komisyonlarının ihaleyi yapmama kararı kesin olduğundan, İhale Yetkilisinin onayına sunulmaz. II. İhale Komisyonları tarafından ihalenin yapılmasına karar verildiği takdirde, alınan ihale kararları İhale Yetkilisinin onayına sunulur. Bu karar, İhale Yetkilisince ihale karar tarihinden itibaren en geç 10 (on) iş günü içinde onaylanır veya ihale iptal edilir. III. İhalenin İhale Yetkilisince onaylanması halinde, İhale Komisyonunca ihale kararı iş ve işlemlerin yerine getirilmesi amacıyla ilgili birime gönderilir. IV. İhale Yetkilisince karar onaylanmaz ise ihale iptal edilmiş olur, yapılmış tüm işlemler hükümsüz sayılır. Kat’i Teminat Tedarik Yönetmeliği’nde belirtilen istisnalar hariç olmak üzere; Yüklenicilerden, ihale konusu olan işin teklif edilen her birim miktarı için maktu veya teklifin tutarı üzerinden, %5’den (yüzde beş) az olmayacak şekilde işin hacim ve önemine göre şartname ile uygun görülecek oranda kat’i teminat alınır. 31  ANLAŞMALAR Anlaşma Usulleri Tedarik yönetmeliği çerçevesinde anlaşmalar 5 usulde yapılabilecektir. Bunlar; 1. Satıcılık 2. Tek Satıcılık/Türkiye Distribütörlüğü, 3. Başbayilik/Bayilik, 4. Aracılık, 5. Acentelik, Anlaşma Usulünün Uygulanmasını Ön Plana Çıkaran Şartlar Aşağıda belirtilen ticari şartların birinin veya birkaçının varlığı halinde ihtiyaçlar, anlaşma yolu ile tedarik edilebilecektir. Bunlar; 1. Stok riski ve maliyeti yüksek ise, 2. İmalatçısı, satıcısı veya ithalatçısı tek ise, 3. Ortaklarca ısrarla talep ediliyor ve bu markanın dışında satış imkânı bulunmuyor ise, 4. Talep aralıkları düzensiz, talep miktarları belirsiz ise, 5. Kullanımı az ve mahalli ise, 6. Ürün / mamulün ve / veya alt gurubunun çeşitliliği veya yasal mevzuatı itibariyle ihale yapmaya imkân vermiyor ise, 7. Ekonomik kriz dönemlerinde ihale yapılmasında risk görülüyor ise, Anlaşma Usulünde İlkeler Tedarik Yönetmeliği çerçevesinde, anlaşma usulünde uyulması gereken ilkeler aşağıda belirtilmiştir. 1. Satıcılık ve Aracılık Anlaşmalarında miktar taahhüdü ve miktar taahhüdüne bağlı cezai şarta yer verilmeyecektir. 2. Genel anlaşmalarda anlaşmanın “Süresi” 1 – 2 yıl olarak belirlenebilecek olmakla birlikte 1 yıllık sürenin tercihi esastır. Bu sözleşmeler aynı süreler ile yenilenebilecektir. Ancak yasal mecburiyetler, işin durumu ve Teşkilatın menfaatlerinin gerektirmesi durumunda 3 – 5 yıl süre ile sözleşmeler de yapılabilecektir. Ancak, anlaşmanın “Süre” maddesine 5 yıldan fazla süre konulmayacaktır. 1. Satıcılık Anlaşmaları Tedarik yöntemi olarak, anlaşma usulünün uygulanmasını ön plana çıkaran şartlar ışığında anlaşma yönteminin uygulanmasına karar verilen durumlarda, aşağıda belirtilen şartların varlığında, ihtiyaçlar satıcılık anlaşmaları ile tedarik edilebileceklerdir. a) İmalatçısı, satıcısı veya ithalatçısı çok ise, b) İhale yapma potansiyeli sınırlı ancak yüksek rekabet koşullarına sahip olan ürünler ise, c) Üründe, ürünü tamamlayan parçalarda, ürün versiyonunda, bir sistemin parçası olan ürünlerde sistem parçacıklarında çeşitlilik ve farklılık yüksek ise, d) İhtiyaçlar, imalatçı / üretici, ithalatçı, Türkiye tek satıcısı, Türkiye distribütörü, Türkiye mümessili, yetiştiricilerden tedarik edilecek ise, 32 2. Aracılık Anlaşmaları Tedarik yöntemi olarak, anlaşma usulünün uygulanmasını ön plana çıkaran şartlar ışığında anlaşma yönteminin uygulanmasına karar verilen durumlarda, aşağıda belirtilen şartların varlığında, ihtiyaçlar aracılık anlaşmaları ile tedarik edilebileceklerdir. a) Satış esnasında ve sonrasında maliyetleri azaltmak ve riskleri bertaraf etmek, sorumluluk hallerini ilgili firmaya teşmil edebilmek, b) Teşkilat menfaatleri doğrultusunda alıcıyla satıcıyı birbirlerine doğrudan muhatap etmek, c) Yasal mecburiyetlere (trafiğe tescil vb.) binaen faturanın doğrudan tüketici / kullanıcı adına tanzimini temin etmek, d) Bitki pasaportu gibi belge tanziminin mükerreren yapılmasını engellemek, e) Çiftçilerin devlet destekleme ödemelerinden yararlanmasını sağlamak (özellikle çiğ sütte), 3. Başbayilik/Bayilik Anlaşmaları Tedarik yöntemi olarak, anlaşma usulünün uygulanmasını ön plana çıkaran şartlar ışığında anlaşma yönteminin uygulanmasına karar verilen durumlarda, aşağıda belirtilen şartların varlığında, ihtiyaçlar başbayilik/bayilik anlaşmaları ile tedarik edilebileceklerdir. a) Ürünün / mamulün pazar şartları itibariyle başbayilik / bayilik alınmasının daha avantajlı olması durumunda, b) Yasal mecburiyetlerin başbayilik / bayilik alınmasını gerektirmesi, c) Başbayilik / bayilik alınmak suretiyle gerçekleştirilecek tedariklerde fiyat ve ıskontonun daha avantajlı olması, d) Öncelikle ortak ihtiyaçlarının karşılanmasını garanti altına almak, e) Ülkesel / bölgesel piyasadaki ihtiyaçlara cevap vermek, 4. Tek Satıcılık/Türkiye Distribütörlüğü Anlaşmaları Tedarik yöntemi olarak, anlaşma usulünün uygulanmasını ön plana çıkaran şartlar ışığında anlaşma yönteminin uygulanmasına karar verilen durumlarda, aşağıda belirtilen şartların varlığında, ihtiyaçlar tek satıcılık/Türkiye distribütörlüğü anlaşmaları ile tedarik edilebileceklerdir. a) Öncelikle ortak ihtiyaçlarının karşılanmasını garanti altına almak, b) Ülke piyasasındaki genel ihtiyaçlara cevap vermek, c) İşbu maddenin I. fıkrasının A bendinin 1. ve 2. alt bentlerindeki hususların tek başına veya birlikte fizibilitesi olumlu ve yeterli ekonomik getiri sağlayabilir bulunması veya yeterli ekonomik geliri sağlayamamakla birlikte stratejik bir durum arz etmesi, 5. Acentelik Anlaşmaları Tedarik yöntemi olarak, anlaşma usulünün uygulanmasını ön plana çıkaran şartlar ışığında anlaşma yönteminin uygulanmasına karar verilen durumlarda, aşağıda belirtilen şartların varlığında, ihtiyaçlar acentelik anlaşmaları ile tedarik edilebileceklerdir. a) Satış sonrası garanti şartlarını yerine getirme, ayıplı mallarla ilgili riskleri bertaraf, servis hizmeti problemlerinden kurtulmak, b) Finansman problemleri olduğunda bunları aşmak, 33  STOK YÖNETİMİ Tedariki gerçekleştirilerek satışa arz edilen ürünlerinde artan rekabet şartları, operasyonel verimliliğin önemini daha da arttırmış bulunmaktadır. Rekabet şartlarına uyumda hiç şüphesiz en önemli unsur maliyetler, maliyetler içerisinde de stok maliyetleri büyük önem kazanmış bulunmaktadır. Çünkü mal stoklama diğer bir ifade ile yatırım yapmak anlamına gelmektedir. Burada yaşanacak isabetsizlikler, bir taraftan yüksek stok maliyetleri ile karşılaşılmasına, diğer taraftan ise akışkanlığı likid değerler kadar olmayan stok mal nedeniyle işletmelerin likidite akışının bozulmasına yol açmaktadır. Teşkilat birimlerimizce tedarik, satış, stok politikalarının birbirleriyle uyumlu bir şekilde yürütülmesi modern işletmelerde olduğu gibi imkân nispetinde, mümkün olan en az stokla çalışılmasının maliyetleri ve verimliliği Teşkilatımız açısından optimize edeceği açıktır. Etkin bir stok yönetimi için birinci şart tedarikin satışa ve uygun miktarlarda stoklamaya imkân verecek şekilde gerçekleştirilmesidir. Bu nedenle; 1. Tedarikin planlanma aşamasında Teşkilat birimlerince stok, pazar potansiyeli, hedeflerin belirlenmesi, alım miktarlarının tespiti, revize edilmesi sağlanmalıdır. 2. Alımlarda miktar ve zamanlamaya özellikle dikkat edilmelidir. 3. Rekabetçi alım teknikleri uygulanmak suretiyle fiyat teşekkülü gerçekleştirilerek mal tedariki cihetine gidilmelidir. 4. Alımlarda özellikle kalite faktörüne dikkat edilmeli, kalitesiz mal tedariki cihetine gidilmemeli, kalite denetimlerine önem verilmelidir. Özellikle tesellümlerde açık ve gerektiğinde gizli ayıp kontrolleri ihmal edilmemelidir. 5. Anlaşmalar Usulü alımlarda talep olmadan veya yeterli talep bulunmadan emniyet stok miktarı dışında alımlara yönelinmemelidir. 6. Faaliyet alanında satışı mümkün olmayan malların gereksiz stoklaması yapılmamalıdır. 7. Satışında zorlanılacak mallarda miktar opsiyon hakları kullanılmalı ve siparişin tekabül eden kısmı için iptal yapılabilmelidir. 8. Tazminat ödenmesini gerektirmeyen hallerde satıcının kabulüne bağlı olarak alım miktarları revize edilmelidir. 9. Kooperatiflerin stokları kontrol edilmeli, Kooperatiflerde bulunan stok fazlalıklarının ihtiyacı olan Kooperatiflere (maliyet müsaitliği ölçüsünde) aktarılması sağlanmalı, gereksiz tedarik cihetine de gidilmemelidir. Stoklama ile İlgili Kavramlar Emniyet stok seviyesi: Faaliyetini aksatmadan, her zaman satışa hazır, uygun miktarda ve uygun kalitede stokta mal bulundurmasıdır. Satışa hazırlık hariç, satış dönemi olmayan ürünlerde, gereksiz stoklama yapılmamaya dikkat edilecektir. Optimum (gerek / yeter düzeyde) stok seviyesi: Bir ürün grubuna ayrılmış depolama mahallinde o ürün grubu içinde yer alan bir ürünün, bir stok devri sürecinde stokta hazır bulundurulabileceği maksimum stoklama miktarıdır. Yükseltilmiş stok seviyesi: Optimum stok düzeyinin yetersiz kalabileceği istisnai durumlarda belirli dönem ile sınırlı olmak üzere geçici olarak açık veya kapalı depo kiralamak veya açık alanlarda depolamak şeklinde yapacağı ilave stoklamalarla ulaşabileceği maksimum stok seviyesidir. 34 Stoklarla İlgili Genel İlkeler A. Tedarikten satışına kadarki süreçte depolanması gereken ürünlerle ilgili olarak, bu ürünlerin uygun izlenebilir stoklama alanlarının (depo mahalleri) oluşturulması sağlanmalıdır. B. Son beş yılın satış rakamları dikkate alınarak oluşturulacak ürün miktar/dönem grafiklerinden hareketle ürünlerin dönemsel maksimum ve minimum satış miktarları dikkate alınarak o ürüne ait beklenti marjları da ilave edilmek suretiyle emniyet stok seviyesi ve optimum stok miktarları belirlenmelidir. C. Stoklarla ilgili oluşan katlanma maliyetlerinin, stoklardan sağlanan gelirleri aşabileceği düşünülerek, stokların sağladığı gelirler ile sebep oldukları maliyetler arasında, ekonomik bir denge kurmak suretiyle, kendisine minimum maliyete sebep olacak, gerekli stok seviyesi ve stok aralığı tespit edilmelidir. D. Ürün gruplarına ayrılmış depo mahallerinde tek tedarikçilerin ürünleri hariç olmak üzere; alternatif, muadil, benzer ürünler birlikte depolanacak, bu alanlar tek bir ürüne tahsis edilmeyecektir. Ancak; ürün grubuna tahsis edilmiş bir depo planında, satışı az olan ürünlere emniyet stok seviyesinde, satışı fazla olan, rağbet gören ürünlere optimum stok seviyesinde bir alan tahsisi yapılabilecektir. E. Stoklarda; faaliyetini aksatmayacak miktarda, her zaman satışa hazır, uygun miktarda ve uygun kalitede mal bulundurulacaktır. F. Optimum (gerekli/yeterli düzeyde) stok bulundurma seviyesinin üzerinde bir stoklama yapılmayacaktır. G. Konsinyeli olarak anlaşma yapılan ürünlerde kesin siparişler dikkate alınacak, müsaitlik durumunda isterse emniyet stoku kadar konsinye ürün bulundurulabilecektir. H. Gerçekleştirilecek tedariklerde; 1. Talepleri birleştirmek suretiyle oluşacak miktarlar üzerinden toplu tedarike yönelerek katlanılacak stok maliyetlerinin üzerinde bir indirim sağlayarak maliyetleri düşürmek, karlılığı artırmak, 2. İhtiyacın cinsine göre belirli dönemlerde oluşan yüksek talebi karşılayarak, mal yokluğu sıkıntısına düşmemek (mevsim stoku), 3. Ürün fiyatlarındaki artış beklentileri üzerine veya yüksek enflasyon ortamında stoklanabilir malları karlı bir yatırım aracı olarak kullanmak (spekülatif stok), 4. Stratejik konumdaki ürünlerde piyasayı dengelemek, Amaçlarıyla yükseltilmiş stok seviyesine kadar bir stoklama yapılabilir. Şu kadar ki, bu tür stoklamalar yapılmak istendiğinde mevcut piyasa verileri ile kısa ve orta vadeli piyasa öngörüleri olumlu referans vermelidir. İ. Gereksiz, şartları zorlayıcı ve işleri sıkıntıya sokacak şekilde stoklamaya meydan verilmeyecektir. J. Ürünün garanti/raf ömrü gibi sürelerine dikkat edilecek, bu surelerden önce stokta bulunan ürünlerin değişimi/iadesi/tasfiyesi sağlanacaktır. K. Depo mevcutları belirli aralıklarla kontrol edilecek (fiili sayım) ve otomasyon sistemi üzerinde bulunan stok hesapları ile karşılaştırılacaktır. L. Envanter sayım günü itibarı ile fiili durum ile stok hesapları arasında oluşabilecek fazlalıklar ile noksanlıklar araştırılacaktır. 35  DEPOLAMA Soğuk hava depoları hariç olmak üzere, depolama; cins ve özellikleri bakımından ilgili birimin faaliyet kalemleri ve faaliyet kaleminin yasal mevzuatı dikkate alınarak ayrı ayrı ya da aynı ana depo içerisinde bölmelere ayrılmak suretiyle yapılacaktır. Depoların genel yapısal özellikleri aşağıdakiler gibi olmalıdır. A. Depolar; toprak zemini sağlam, fay hatlarından, dere yataklarından uzakta, su baskınlarına karşı emniyetli olmalıdır. B. Tüm belediye hizmetlerinin (alt yapı, ulaşım vs.) gittiği yerlerde ve Kooperatif hizmet binasına, pazara, hedef müşterilere yakın olmalıdır. C. Yeni kurulacak depolarda yasal mevzuat çerçevesinde gerekli izinler (yol geçiş izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı vb.) mutlaka alınacaktır. D. Yüklemeye ve boşaltmaya uygun, trafiğe engel teşkil etmeyecek, şekilde olmalıdır. E. Depo, hâkim rüzgârlar depo kısa cephesine gelecek şekilde konumlanmalıdır. F. Depo zemini; yağan yağmur ve diğer sel sularının içeriye girmemesi için toprak yüzeyinden yüksek, pürüzsüz, su geçirmeyen ve kolay temizlenebilen nitelikte olmalıdır. G. Atık suların tahliyesi için yeterli bir drenaj sistemi bulunmalıdır. H. Depo tavan ve duvarları, dış hava sıcaklığındaki değişikliklerden en az etkilenecek tarzda, sıcak ve soğuğu geçirmeyecek, su ve nemi çekmeyecek şekilde tuğla, beton veya çelik gibi yanıcı olmayan malzemeden yapılmış olmalıdır. İ. Depolarda, duvarlar düzgün, kolay temizlenebilir nitelikte, sıvası dökülmemiş, ürünlere olumsuz etkide bulunmayacak özellikte olmalıdır. J. Depo üstü tavan ve çatılar akmayı, sızmayı ve sıcaklık değişmelerinden etkilenmeyi önleyecek şekilde yalıtımlı olmalıdır. K. Depoların tabanı ürünün ağırlığı ile çöküntü yapmayacak derecede sağlam olmalı, depoların dış duvarlarıyla iç bölmeleri de depolanacak ürünün basıncına dayanacak sağlamlıkta olmalıdır. L. Depo havalandırma pencereleri yerden yüksek ve çatıya yakın olmalı, güneş ışınlarının doğrudan ürünlerin üzerine gelmesine engel olacak şekilde yapılmalıdır. Camlar içten kalınca yağlıboya ile boyanmış ve pencerelerin dış kısmında ise kafes teli veya demirli olmalıdır. M. Depolar; görevlileri ve çalışanları ısı, duman ya da panikten doğan aşırı tehlikelerden koruyacak biçimde yapılmalı, donatılmalı, bakım görmeli ve işlevini sürdürebilmelidir. N. Deponun kapı, pencere ve diğer kısımları her türlü zararlının girmesini önleyecek uygun donanıma sahip olmalıdır. O. Depolarda zararlı kokuların giderilmesi bakımından gerekli havalandırma düzeni bulunmalıdır. P. Depo giriş ve çıkış kapıları taşıtların yanaşabilmesine, yükleme ve boşaltmaya elverişli olmalıdır. 36  Q. Her türlü, elektrik tesisatı, topraklama, yangın algılama ve uyarı sistemleri, ilgili tesisat yönetmeliklerine ve standartlarına uygun olarak tasarlanmalı ve tesis edilmelidir. R. Çevre kirliliği ve tahribatı yapabilecek, insan ve çevre sağlığını olumsuz etkileyebilecek kimyasal ilaç ve maddelerin çevreye yayılmasını önleyici tedbirler alınmalıdır. Depolarda güvenliğe dair genel şartlar aşağıdaki gibidir. Tüm çalışanlara; öncelikli olarak emniyetli ve güvenli alanlar oluşturmak ve çalışanların da bu alanlarda, emniyet ve güvenlik prensiplerini esas alarak iş ve işlemlerini yürütmelerini temin etmek üzere, A. Depolama alanlarına sadece yetkili kişilerin erişimi sağlanmalıdır. Bu konuda depo girişlerinde görülebilecek şekilde gerekli yazılı uyarı bulunmalıdır. B. Depolar kullanılmadığında emniyetli biçimde kilitlenmelidir. C. Depolama alanlarında depolanan malzemelerin açık tanımı olmalıdır. Acil durumlarda gerekli bilgilere ulaşmak için güncel depo ürün envanteri her zaman tutulmalıdır. D. Deponun; çevresine duvar örülmek veya tel örgü çekilmek, gerektiğinde çevre aydınlatması yapılmak suretiyle, deponun çevre güvenliği için fiziki tedbirler noksansız alınmalıdır. E. Deponun kapı, pencere ve havalandırma gibi yerlerine demir veya tel kafes gibi koruyucu teçhizat yaptırılarak, hırsızlık ve sabotaja karşı gerekli önlemler (alarm sistemi, güvenlik kamerası vb.) alınmalıdır. F. Sel baskınlarına karşı gerekli önlemler alınmalıdır. G. Elektrik kablo tesisatı, güvenlik lambaları, anahtarlar, prizler vs. yangına karşı korunaklı olmalı ve bunların düzenli olarak periyodik kontrolleri yapılmalıdır (Yapılan kontroller tutulacak bir periyodik kontrol çizelgesine işlenmelidir). H. Her türlü yangın söndürme sistemleri, ilgili yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tasarlanmalı, tesis edilmeli ve işletilmelidir (Depolarda yeteri kadar tekerlekli tip söndürme cihazı bulundurulmalıdır. Söndürme cihazlarının standartlarda belirtilen hususlar doğrultusunda yılda bir kez yerinde genel kontrolleri, dördüncü yılın sonunda içindeki söndürme maddeleri yenilenerek hidrostatik testleri yapılmalıdır. Ayrıca, yangın tertibatları için yapılacak periyodik kontroller, tutulacak bir periyodik kontrol çizelgesine işlenmelidir). İ. Zaman, zaman yapılacak tatbikatlarla yangın konusunda personelin eğitilmesi sağlanmalıdır. J. İstifleme yapılırken ürünlerin elektrik tesisatından etkilenmemesi sağlanmalıdır. Depolama mahallinde elektrik ampulleri tel kafesler içinde bulunmalıdır. K. Aynı cins ve özellikteki girdiler bir arada olmalı ve diğer girdilerle yangın tehlikesine karşı aralarında gerekli emniyet mesafesi bırakılarak depolanmalıdır. L. Depo içerisinde bulunan alet makine, raflar, ürünler, istifler vs. bir deprem anında tehlike oluşturmayacak yapı, şekil ve pozisyonda olmalıdır. M. Isıtma ve aydınlatma gereçleri yangın tehlikesi oluşturabileceğinden, gerekli emniyet önlemleri alınmalı ve sürekli olarak kontrol edilmelidir. 37  N. Isıtma amaçlı kazanlar ile bunların yakıt tanklarının bulunduğu mahaller depolama amaçlı olarak kullanılmamalıdır. (Ancak, yangına karşı dayanıklı malzemelerden bir duvar ile ayrılmak ve yeterli havalandırma ile birlikte gerekli yangın tertibatı bulundurmak sureti ile bu ayrılmış mahaller depolama amaçlı olarak kullanılabilirler). O. Kapalı ve açık depolar, istifleme sahaları ve çalışma sahaları gibi ürün bulunan herhangi bir yerde sigara içilmemeli, içilmesine kesinlikle müsaade edilmemeli, açık ateş, soba, ısı yayan sargıları/flamentleri olan elektrikli ısıtıcılar bu alanlarda bulundurulmamalıdır. Depoların uygun görülen yerlerine, çeşitli tehlikelere karşı, çalışan personeli uyarmak amacıyla “Sigara İçilmez”, “Ateşle Yaklaşma” vb. gibi ikaz levhaları konulmalıdır. P. Herhangi bir tehlikeye karşı bütün yollar daima açık bulundurulmalıdır. Q. Dışarıdan hizmet satın alma suretiyle yaptırılacak; taşıma, boşaltma ve yükleme işleri hariç olmak üzere, bu hizmetlerin ifasında kendi personelinden yararlanılması halinde, bu personelin çalışma şartları ve sağlık durumlarının takibi yürürlükteki yasal mevzuatın getirdiği yükümlülüklere göre yapılmalıdır. R. Depoya konacak malların taşınması ve depolanması ile ilgili gerekli iş güvenliği önlemleri alınmalıdır. S. Depolama ve taşıma sırasında çevreye zarar verilmemelidir. T. Depolarda oluşacak kimyasal atıklar ile kâğıt, plastik, naylon ve sair gibi atıklar, çöpler depodan hızla uzaklaştırılmalıdır. Bu atıklar yasal yönetmelikler dikkate alınarak yerel yönetimler ile işbirliği yapılarak bertaraf edilmelidir. Bu atıklara karşı acil müdahale ekipmanları depolarda hazır edilmelidir. U. Depo çatı taşıyıcı kirişleri ile diğer bağlantı elemanlarında, duvarlarında, kolonlarında ve depo kapılarında herhangi bir nedenle oluşan deformasyonlar, çatlaklar, kırılmalar, yırtılmalar insan ve ürün emniyetini tehlikeye sokacağından bu gibi yerler sürekli kontrol edilmeli ve erken evrede tespit edilerek gerekli tedbirler alınmalıdır. V. Depo içerisinde bulunan ve çalışan alet ve makineler, yasal düzenlemeler çerçevesinde insan, hayvan ve çevreye karşı uyulması gereken temel emniyet şartlarını karşılamalıdır. W. Akaryakıt ve madeni yağlar, emniyet gerekçeleri ile (patlayıcı ve yanıcı olmaları sebebiyle) diğer depo girdilerinden ayrı yerde depolanmalıdır. Tarım girdileri ile gıda ve ihtiyaç maddelerinin stok ve muhafazasının tekniğine uygun yapılması ve stok hareketlerinin sağlıklı olarak takip edilmesini teminen her ürünün özel stok ve muhafaza şartlarına ilaveten öncelikle aşağıdaki genel hususlara dikkat edilecektir. 1. Yapısal şartlarında, özellikle nem ve havalandırma konusunda sorunları olan depolarda, sıcak ve soğuktan etkilenmeyen neme karşı dirençli girdiler hariç olmak üzere, bozulma riski taşıyan tarımsal girdilerin kısa süreli stok ve muhafazası esastır. 2. Ürün giriş çıkış hızı, miktarı, hacmi, ağırlığı ve ürünün özel depolama gereksinimi dikkate alınarak depo planlaması yapılmalıdır (depo yerleşim planlaması). 3. Ürünler niteliklerine göre tahsis edilmiş ilgili depo bölümlerine yerleştirilmelidir. 4. Gereksiz hareket ve taşımaların ortadan kaldırılması, kısaltılması veya birleştirilmesi amacıyla göreceli olarak daha ağır ve giriş çıkış hızı fazla olan girdiler çıkışa ve yere yakın saklama 38  alanlarına, az hacimli olan ürünler ana koridorlardan daha uzağa ya da depolama raflarında daha yükseğe konulmalıdır. 5. Depo içi düzenlenirken, ürünlerin depoya aktarılması veya tahliyesi sırasında çalışanların ve varsa nakil araç ve gereçlerinin, rahatça çalışabilecekleri yeterli genişlikte boş alanlar bırakılmalıdır. 6. Depoya giren ve çıkan tüm girdilerin izlenebilmesi ve takibi amacıyla depo kayıtları düzenli bir şekilde tutulmalıdır (ürün giriş / çıkış kayıt formu). 7. Depolanan ürünlerin son kullanma tarihleri ile fiziki durumları sık sık kontrol edilerek kalitenin muhafazası için gerekli tedbirler alınmalıdır. 8. Bitki besleme ürünleri ile kömür tehlike sınıflamasından dolayı birbirlerinden mümkün olduğunca birbirinden uzak bölmelerde depolanmalıdır. 9. Bütün ürünler “ilk giren ürün ilk çıkar, son giren ürün son çıkar” prensibine uygun depolanmalıdır. 10. Yerleştirme ve istifleme, istenildiği zaman istenilen ürün grubu veya partinin çıkarılmasına ve sayımına elverişli olacak şekilde yapılmalıdır. 11. Depolarda sıcaklık ve nem ölçüm cihazları bulundurulmalıdır (girdilere göre spesifik nem ve sıcaklık değerleri tablosu). 12. Depolar, sıkça havalandırılmalı, nem ve sıcaklık durumuna dikkat edilmelidir. 13. Nem oranının artması, nemden etkilenen sair girdilerin kısa zamanda bozulmasına sebep olacağından, depoya ıslak ve nemli girdilerin konulmamasına dikkat edilmelidir. 14. Depoların temizliğine dikkat edilmelidir. Kokmuş, bozulmuş, akmış vb. artıklar hızla depodan uzaklaştırılmalıdır. 15. Zararlı ve haşereye karşı korunma tedbirleri alınmalıdır. Belirli aralıklarda depo dezenfekte edilmelidir. 16. Depo aydınlatması yeterli düzeyde olmalıdır. 39  FİRE VE ZAYİAT Fire Bir malın üretiminden / imalatından başlayarak tüketiciye arzına kadar geçen süreçte, kendi doğal akışı içinde uğradığı fiziksel yok oluşlardır. Bir azalmanın fire olarak nitelenebilmesi için o mal türünün özellikleri nedeniyle miktar azalmasının söz konusu olması gereklidir. Fire, ürüne, mahalline, mevsimine, yapılan işlemin durumuna, depolama sürelerine ve nakliye vs. şartlara göre farklılıklar gösterebilmektedir. Örneğin nem, solunum kaybı, buharlaşma, üründeki yabancı maddelerden kaynaklanan kayıplar vb. Zayiat Bir malın üretiminden / imalatından başlayarak tüketiciye arzına kadar geçen süreçte kendi doğal akışının dışında çeşitli nedenlerle oluşan fiziksel yok oluşlar, malın değerini düşüren veya onu değersiz hale getiren kayıplardır. Ürünlerin taşınmasında, depolanmasında, işlenmesinde vb. aşamalarda meydana gelen; kırılma, dökülme, sızma, bozulma, çürüme, doğal afetler, hırsızlık gibi sebeplerle ürünün miktarında, evsafında meydana gelen ve ekonomik olarak değer ifade eden kayıplardır. Fire ve Zayiat Uygulamaları Tesellümde, nakliyede, stoklamada, yapılacak sayımlar sonucunda eksiklik belirlendiği takdirde fire ve zayiat uygulamaları yapılabilecektir. Buna göre; A. Fire olup olmadığı tespit edilerek evraka bağlanacaktır. Fire tespit edilmeyen durumlarda kesinlikle fire uygulamaları yapılmayacaktır. B. Zayiat olup olmadığı tespit edilerek evraka bağlanacak, bunların gider yazılabilmesi için gerekli hallerde resmi makamlardan alınacak belgelerle tevsik edilecektir (örneğin hırsızlık gibi). C. Fire hesaplamasına ilişkin oranlar, mahalli sanayi ve ticaret odalarından, belediyelerden, meslek kuruluşlarından, borsalardan ve benzer işlem yapan emsal kuruluşlardan alınabilecektir. Bunların mümkün olmaması halinde ise Yöresel ve iklimsel şartlar dikkate alınacak aynı kuruluşta geçmiş yıllarda olağan şartlarda oluşan fire oranları da değerlendirilecektir. D. Fire hesaplamalarında sadece tavan oranlar alınmayacak, tespit edilen fire oranının taban ve tavan oranlar arasında kalmış olmasına bakılacaktır. E. Belirlenen eksiklik, fire oranlarının üzerinde kalıyor ise, araştırılarak sebepleri belirlenecektir. F. Fire ve zayiatlarda maliyetlerin hesaplanmasında işbu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde işlem yapılacaktır. G. Fire ve zayiatların muhasebeleştirilmesi mali mevzuat çerçevesinde yapılacaktır. H. Zayiatlarla ilgili olarak sigorta işlemleri (dâhili sigorta fonundan karşılama) ilgili Birim mevzuat ve talimatları çerçevesinde yapılacaktır. İ. Sigorta fonundan karşılanamayan durumlarda ise, zayiatlar, bir üst merci tarafından teşekkül ettirilecek bir komisyon marifetiyle yapılacak inceleme neticesinde personelin kasıt ve ağır kusurundan kaynaklanmıyor ise, gider yazılarak tasfiyeleri sağlanacaktır. Personelin ağır kusur ve kastından kaynaklananlar ise personele rücu edilecektir. 40  KALİTE DENETİMİ Kalite Denetimin Amacı Tedarik edilecek/edilen ürünlerde uygunluk kontrolü yapılarak denetlenmesi ve bu suretle Kurumumuz ve Kurumumuz müşterilerinin ekonomik menfaatlerinin korunmasıdır. Kalite Denetimin Süreci Ürünün raf ömrü / garanti süresi / son kullanım süresi ile sınırlı olmak üzere, tedarik öncesinden başlayarak, tedarik esnasında, sevkiyatında, Teşkilat birimlerince tesellümünde, depolanmasında yapılabilecektir. Kalite Denetimin Mahalleri A. Firma üretim / dağıtım tesislerinde, B. Deposunda, mağazasında, C. Bayisinde, D. Sevk ve nakliye esnasında E. Tesellüm mahallinde, F. Depolanması sırasında, G. Çiftçi avlusu-ahırı-serası-bahçesi-tarlasında, Kalite Denetimi Elemanları A. Açık ayıp kontrolünde, 1. Teşkilat birimlerinde istihdam edilen; 1.1 Ziraat Mühendisleri, 1.2 Makine Mühendisleri, 1.3 Endüstri Mühendisleri, 1.4 Gıda Mühendisleri, 1.5 Kimya Mühendisleri, 1.6 Kimyagerlere, 1.7 Biyologlar, 1.8 Veteriner Hekimler, 2. Sevkiyatta görevlendirilen Teşkilat birimi çalışanları, 3. Tesellümü yapan Teşkilat birimi çalışanları, Kalite denetim elemanı olarak görevlendirilebilecektir. B. Gizli ayıp kontrolünde Teşkilat birimlerinde istihdam edilen; 1. Ziraat Mühendisleri 2. Makine Mühendisleri, 3. Endüstri Mühendisleri, 4. Gıda Mühendisleri, 5. Kimya Mühendisleri, 6. Kimyagerler, 7. Biyologlar, 8. Veteriner Hekimler, Kalite denetim elemanı olarak görevlendirilebilecektir. 41 Ayıbın Tanımı Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir. Ayıbın Çeşitleri 1. Açık ayıp, Çıplak gözle yapılan; görünüş, ambalajlama, etiketleme vb. fiziksel özelliklerin kontrolü neticesinde hemen fark edilebilen, görülebilen; kusurlar, özürler, bozukluklar, eksiklikler ve defolardır. Açık ayıplarda yasal hak arama süresi (hali hazırda 30 gündür) geçirilmemelidir. 2. Gizli ayıp, Gizli ayıp, mal ve hizmetlerin kullanım süresinde ortaya çıkan ayıplardır. Ancak, bu ayıplar yanlış kullanımdan değil, mal ya da hizmetin özelliğinden, kalitesizliğinden, standarda aykırılığından, imalat ve üretim hatalarından kaynaklanabilecek ayıplardır. Gizli ayıplarda yasal hak arama süresi geçirilmemelidir. Garanti süresi sözleşmeyle uzatılmış ürünlerde belirlenen garanti süresi dikkate alınır. Ancak, ayıp ortaya çıktığında beklemeden ilgili yerlere başvuruda bulunulması gerekmektedir. 3. Hileli ayıp, Tüketicilerden hile ile gizlenmiş ya da satıcı veya sağlayıcının ağır kusuru olan mal ve hizmetlerdeki ayıplardır. Hileli ayıplar ne zaman ortaya çıkarsa hak aramak mümkündür. Ayıp Kontrol Şekilleri A. Açık Ayıp Yukarıda belirtilen kalite denetim elemanları tarafından çıplak gözle yapılacak fiziksel kontrollerdir. B. Gizli Ayıp Çıplak gözle tespiti mümkün olmayan, ancak, konusunda uzman / yetkili kişilerce laboratuvar analizi, deneme, test vb. metotlarla yapılan kontrollerdir. Yukarıda belirtilen kalite denetim elemanları tarafından alınan numuneler üzerinden kontroller yapılır. C. Hileli Ayıp Gizli ayıp kontrollerindeki usul ve esaslar hileli ayıpların belirlenmesinde de uygulanır. 42