Temel Anatomi 6. Hafta PDF

SOLUNUM SİSTEMİ ANATOMİSİ 10.08.2021 6.Hafta  Solunum Sistemini Oluşturan Yapılar Nasus (burun) Pharynx (yutak) Larynx (gırtlak) Trachea (nefes borusu) Pulmones (akciğerler) Bronşlar Alve...

SOLUNUM SİSTEMİ ANATOMİSİ 10.08.2021 6.Hafta  Solunum Sistemini Oluşturan Yapılar Nasus (burun) Pharynx (yutak) Larynx (gırtlak) Trachea (nefes borusu) Pulmones (akciğerler) Bronşlar Alveoller Mediastinum 10.08.2021 6.Hafta  Besinlerin oksidasyonu sonucu vücut için zararlı olan CO2 açığa çıkmaktadır. İşte canlıların metabolik aktiviteleri için gerekli O2’nin atmosferden alınmasını ve vücuttaki artık C02’nin dışarıya atılmasını sağlayan sisteme solunum sistemi denir. Solunum canlılığın devamı için zorunlu olup hayat boyu devam eder. Vücut hücrelerinin oksijenle desteklenmesi: İnspirasyon Açığa çıkan karbondioksitin vücut dışına atılmasına: Ekspirasyon 10.08.2021 6.Hafta  Solunum sisteminin fonksiyonları Akciğerlerde hava ile kan arasında gaz alış-verişini sağlamak, Solunum yüzeyini sıcaklık değişiminden ve diğer çevresel faktörlerden korumak, Solunum sistemini ve diğer dokuları patojenlerin girişine karşı korumak, Sesin oluşumunu sağlamak, Kokunun alınmasına yardımcı olmak, Kanın pH ayarlanmasında rol oynamaktır. Ayrıca solunum sistemi kasları idrar çıkarmada, defekasyonda (gaita, feçes veya dışkının dışarı atılması) ve çocuğun doğumu sırasında abdominal kompreste yardımcı olur. 10.08.2021 6.Hafta  1-Üst solunum yolları: Göğüs boşluğunun dışında kalan kısım Burun Yutak Gırtlak ve soluk borusunun üst kısmından ibarettir. 2-Alt solunum yolları: Göğüs kafesi içinde kalan kısım Trachea (soluk borusu) Bronkuslar Bronşioller Akciğerlerden oluşur. Solunum merkezi beyin sapında (medulla oblongata bölümünde) bulunur. 10.08.2021 6.Hafta  Burun solunum sisteminin ilk bölümü olup, üç yüzlü bir piramidi benzetilebilir. İskeletini kemik ve kıkırdak meydana getirir; üzeri kas ve deri ile örtülüdür Burun sadece koku organı olmayıp solunan havanın ısıtılması nemlendirilmesi ve yabancı partiküllerden temizlenmesi gibi görevlere sahiptir Burun; nasus externus ve cavitas nasi olmak üzere iki kısımda incelenir. Nasus Externus Burun sırtına dorsum nasi, Dorsum nasi’nin yukarıda alın ve birleşen kısmına radix nasi(burun kökü), Uç kısmına apex nasi, Burun deliklerini dıştan çevreleyen kısımlarına alae nasi, Burnun ön alt kısımlarında oval şekilli burun deliklerine nares adı 10.08.2021 verilir. 6.Hafta  Cavitas Nasi Bu boşluklar önde nares adı verilen delikler ile dışarıya, Arkada choanae adı verilen delikler ile nazofarinkse (nasopharynx) açılırlar. Burun boşluğunun giriş kısmına vestibulum nasi denir. Burun mukozasının alt ⅔’ü solunum bölgesi (regio respiratoria), Regio respiratoria’da burundan alınan hava ısıtılır ve nemlendirilir. Burun mukozasının Üst ⅓’ü de 10.08.2021 koku alma bölgesi (regio olfactoria)’dır. Regio olfactoria’da koku 6.Hafta duyusunu alan reseptörlere sahip hücreler bulunur.  Apertura Piriformis: Burnun yerleşeceği kemik girişidir. Üst tarafta os nasale ve yanlarda maxilla kemikleri tarafından sınırlanmıştır. 10.08.2021 6.Hafta  Cavitas nasi (Burun boşluğu) Septum nasi Cartilago septi nasi Vomer 10.08.2021 6.Hafta  Dış yan duvar; Dış duvar en geniş duvar olup arkadan öne doğru; sfenoid kemik, palatin kemik, concha nasalis inferior, ethmoid kemik, lacrimal kemik ve burun kanadında bulunan kıkırdaklar tarafından oluşturulur. Burun boşluğunun dış duvarında bulunan kabartılara concha denir. Bunlar üç adet olup yukarıdan aşağıya doğru concha nasalis superior, concha nasalis media ve concha nasalis inferior olarak isimlendirilir. 10.08.2021 6.Hafta  Paranasal sinuslar Sinus frontalis Sinus ethmoidales Sinus sfenoidalis Sinus maxillaris 10.08.2021 6.Hafta  Pharynx (Yutak) Bir taraftan ağız boşluğu ve yemek borusu diğer taraftan burun boşluğu ve gırtlak ile bağlantı kuran yutak sindirim ve solunum sisteminin ortak bir bölümüdür. Vertebrae cervicalis’in önünde Kafa tabanı ile C6 vertebra alt kenarı hizasında Yaklaşık 13 cm uzunluğundadır. 10.08.2021 6.Hafta  Pharynx (Yutak) Nasopharynx Choana’nın arkasında, yumuşak damağın yukarısında Oropharynx Yumuşak damak ve dil kökü arasında İsthmus faucium aracılığıyla cavitas oris ile bağlantılıdır. Laryngopharynx Nasopharynx ile oropharynx’in birleşmesinden başlar. Arkada oesophagus ile önde larynx ile 10.08.2021 bağlantılıdır. 6.Hafta  Larynx (Gırtlak) 3.ve 6. cervical vertebra seviyesinde Yaklaşık 4 cm uzunluğunda Soluk borusu ve laryngopharynx arasında yer alan, ses üretmede özelleşmiş bir organdır. Aditus laryngis ile laryngopharynxe açılır, aşağıda soluk borusu ile devam eder. 10.08.2021 6.Hafta  Larynx kıkırdakları Cartilago epiglottica Cartilago thyroidea Prominentia laryngea (adem elması) Cartilago cricoidea Cartilago arytenoidea 10.08.2021 6.Hafta  10.08.2021 6.Hafta  Larynx boşluğu üç bölüme ayrılır. Vestibulum laryngis (üst bölüm) Aditus laryngis ile plica vestibularis arası Ventriculus laryngis (orta bölüm) Plica vestibularis ile plica vocalis arası Cavitas infraglottica (alt bölüm) Plica vocalis ile trachea’nın başlangıç bölümü 10.08.2021 6.Hafta  Larynx kasları Larynx’in ekstrinsik kasları İnfrahyoid grup kaslar (boynun anteriorunda (ön) bulunan dört çift kasın bulunduğu gruba verilen ad) Larynx’in intrinsik kasları M. cricothyroideus M. cricoarytenoideus posterior (rima glottidis’i açan, genişleten tek kastır.) M. cricoarytenoideus lateralis M. thyroarytenoideus M. arytenoideus obliquus M. arytenoideus transversus (tek) 10.08.2021 6.Hafta  Trachea (Nefes borusu) Trachea yaklaşık 11-12 cm uzunluğunda bir boru olup, gırtlaktan ana bronşlara kadar uzanır. Trachea yukarıda krikoid kıkırdağın altında C6 düzeyinde başlar, aşağıda göğüs boşluğunda angulus sterni düzeyinde sol-sağ iki ana bronşa ayrılarak sonlanır. Ana bronşlara ayrıldığı çatalı bifurcatio trachea olarak adlandırılır. 10.08.2021 6.Hafta  Trachea Komşulukları Aşağıda : sağ, sol ana bronşlar Yukarıda: larynx alt bölümü Önde: glandula thyroidea, arcus aorta ve sternum Arkada: oesophagus Yanlarda: gl.thyroidea , a.carotis communis ,akciğer üst lobları 10.08.2021 6.Hafta  Akciğerler Solunum yolları tarafından atmosferden alınan havanın içerisindeki O2 ile kanda bulunan CO2’nin değişiminin (gaz alış verişi) yapıldığı organlar solunum organlarıdır. Sağ (pulmo dexter) ve sol (pulmo sinister) olmak üzere bir çift olan akciğerler , süngerimsi yapıda ve açık pembe renklidir. İki akciğer arasında kalp, yemek borusu , soluk borusu ve büyük damarların bulunduğu mediastinum boşluğu bulunur. Sağ akciğer sola göre %10 daha büyüktür. Sağ akciğerde 3 lob, 10.08.2021 Sol akciğerde 2 lob vardır. 6.Hafta  Pulmones (Akciğerler) Apex pulmonis Basis pulmonis Facies costalis Facies mediastinalis Facies diafragmatica 10.08.2021 6.Hafta  Pulmones (Akciğerler) Hilum pulmonis Radix pulmonis Ligamentum pulmonale 10.08.2021 6.Hafta  Pulmones (Akciğerler) Lobus pulmonis superior dexter Lobus pulmonis medius dexter Lobus pulmonis inferior dexter Fissura obliqua ve fissura horizontalis bunları ayırır. 10.08.2021 6.Hafta  Her segment tepesi hilum pulmonale’ye, tabanı akciğer yüzeyine bakan piramidal biçimlidir. Her segmentin ayrı bronşu, ayrı damar ve sinirleri vardır. Her segment birer BAĞIMSIZ AKCİĞERCİK’tir. 10.08.2021 6.Hafta  Akciğerlerin Damarları Akciğerlerin fonksiyonel damarları; a., v. Pulmonalisler, Besleyici damarları ise a., v. Bronchialis’ ler Sinirleri; Otonom sinirler ile olur. Sempatik lifler servikal ve üst torakal ganglionlardan gelir. Bronşları genişletir ,damarları daraltır. Parasempatik lifler nervus Vagus ‘tan gelir. Bronşları daraltır ,damarları genişletir ,sekresyonu arttırır. A.pulmonalis; Akciğerlere venöz kan taşır V.pulmanalis; Akciğerdeki oksijence zengin kanı sol atriuma 10.08.2021 taşır. 6.Hafta  Bronşlar Hava iletiminin trachea ile lobulus (acinus) arasında kalan dallanma bölümü bronşlardır. Ana bronş Bronchus principalis Lober bronş Bronchus lobaris Segmental bronş Bronchus segmentalis 10.08.2021 6.Hafta  Bronchus Principalis Dexter (sağ ana bronş) Akciğer dokusuna girdikten sonra Bronchus lobaris superior dexter, Bronchus lobaris medius dexter ve Bronchuslobaris inferior dexter olmak üzere üç lob bronşa ayrılır. Sağ ana bronş sola göre daha geniş , daha kısa ve daha dik durumdadır. Solunum yollarına kaçan cisimler, genellikle sağ ana bronşa gider. Akciğer hastalıkları da sağ akciğerde bu yüzden daha fazla görülür. Bronchus Principalis Sinister (sol ana bronş) Sol ana bronş sol akciğere girince Bronchus lobaris superior sinister Bronchus lobaris inferior sinister olmak üzere iki lob bronşa ayrılır. 10.08.2021 6.Hafta  Alveoller Nefes aldığımızda hava; burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, akciğerler, bronşlar, bronşçuklar ve alveoller yolunu izler. Alveoller de havayı temizleyip, kılcal damarlara verir. Damarlar tüm vücuda dağıtır. Kirlenen kan kılcal damarlar ile yeniden alveollere gelir. Alveoller karbondioksidi alır, bronşlara verir, bronşlar soluk borusuna, soluk borusu burna verir. Burundan da dışarı atılır. 10.08.2021 6.Hafta  10.08.2021 6.Hafta  Plevra Pleura visceralis Pleura parietalis Cavitas pleuralis Liquor pleuralis Her bir akciğer plevra adı verilen çift katmanlı bir membranın oluşturduğu bir kese içinde yer alır. Bu membranın akciğerin dış yüzünü saran katmanına visseral plevra, göğüs kafesinin iç yüzünü döşeyen katmanına parietal plevra; iki yaprak arasında kalan, dış ortamla ve akciğer içi hava sistemi ile bağlantısı olmayan, negatif basınca sahip boşluğa da plevral boşluk denir. 10.08.2021 Akciğerler kapalı ve negatif basınca sahip plevral keselerden çıkarıldıklarında büzüşür; bu duruma akciğer kollapsı denir. 6.Hafta  Diaphragma (Diyafram) Diyafram , göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran ,kubbe şekilli, kas ve bağ dokudan oluşan bir yapıdır. Fonksiyon: Temel inspirasyon kasıdır. 10.08.2021 6.Hafta  Mediastinum Göğüs boşluğu içerisinde akciğerlerin birbirlerine bakan yüzleri arasında bulunan boşluktur. Mediastinum Sınırları Üst: Apertura thoracis superior Alt: Diyafragma Ön: Sternum Arka: Thoracal vertebralar 10.08.2021 Yanlar: pleura 6.Hafta