Solunum Sistemi Terminolojisi PDF

SOLUNUM SİSTEMİ TERMİNOLOJİSİ Biruni Üniversitesi Tıbbi Terminoloji Ögr. Gör. Emre Manisalı  İÇERİK Solunum Sisteminin Yapısı Alt ve Üst Solunum Yolu Organları Solunum Sistemi Hastalık, Tanı ve Semptomlarına Ait Tıbbi Terminoloji Solunum Sistemi Ameliyat...

SOLUNUM SİSTEMİ TERMİNOLOJİSİ Biruni Üniversitesi Tıbbi Terminoloji Ögr. Gör. Emre Manisalı  İÇERİK Solunum Sisteminin Yapısı Alt ve Üst Solunum Yolu Organları Solunum Sistemi Hastalık, Tanı ve Semptomlarına Ait Tıbbi Terminoloji Solunum Sistemi Ameliyat Terimleri SOLUNUM SİSTEMİNİN YAPISI  Vücuttaki hücrelerin yaşaması için solunum yoluyla alınan oksijene ihtiyacı vardır. Solunum sistemi, insanda oksijenli solunum ile glukozu enerjiye çevirmek için gerekli olan O2’nin vücuda alınmasını ve vücut içinde biriken CO2’nin atmosfere verilmesini sağlayan sistemdir. Solunum sistemi organları; burun, yutak, gırtlak, soluk borusu, akciğerler, bronşlar, bronşçuklar, alveoller ve diyaframdır. Gaz değişimi solunum sistemi organlarından, alveollerde gerçekleşir  SOLUNUM SİSTEMİ FONKSİYONLARI Solunum Sisteminin Fonksiyonları: 1. Nefes alıp verme, 2. Sesin oluşumunda görev alma, 3. Nefesin tutulması. Sağlıklı bir kişi 16-20/dakika solur. Respiration (respirasyon): Atmosferdeki oksijenin kana geçmesi ve kan dolaşımındaki karbondioksitin atmosfere geri verilmesi işlemi. Inspiration (inspirasyon): Dışarıdan oksijenin alınma fonksiyonu , soluk alma. Expiration (ekspirasyon): Karbondioksitin atılması fonksiyonu, soluk verme.  SOLUNUM SİSTEMİ FONKSİYONLARI Vital kapasite: Tam bir inspirasyondan sonra tam bir ekspirasyonla çıkarılan hava miktarı. Tidal volüm: Normal bir solunumdan sonra ekspirasyon ile dışarı atılan havanın yoğunluğu. Rezidüel volüm: Tam bir ekspirasyondan sonra akciğerlerde kalan gazın yoğunluğu. Fonksiyonel reziduel kapasite: Normal bir ekspirasyonda akciğerlerde kalan hava miktarı.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERİMLER Cartilage-kartilaj: Kıkırdak. Kemikten daha az yoğun, bağlardan daha sert elastik bağ dokusu. Cilia-silia: Saç, kıl benzeri yapı. Trakea, burundaki silialar gibi. Diffuse-diffüz: Kimyasal reaksiyon veya dış güç uygulamaksızın bir maddenin yayılması. Septum-septum:İki kaviteyi bölen duvar., nazal septum gibi.  ALT VE ÜST SOLUNUM YOLU ORGANLARI  SOLUNUM SİSTEMİ ANATOMİSİ Üst solunum yolları a) Burun (nasus) b) Yutak (pharynx) c) Gırtlak (larynx) Alt solunum yolları a) Nefes borusu (trachea) b) Akciğerler (pulmo) c) Akciğer zarı (plevra)  ÜST SOLUNUM YOLLARI (NASUS)BURUN Nasus (Burun): Hem koku hem de solunum organı olarak fonksiyon görür. İki bölümden meydana gelir: a) Nasus externus (burnun görünen bölümü) b) Cavitas nasi (burun boşluğu). Burun boşluğunun duvarları hareketli ön bölümü kıkırdak, diğer bölümleri ise kemik yapıdan oluşmuştur. Burun boşluğunun lateral duvarında concha nasalis superior, concha nasalis medius ve concha nasalis inferior denilen yapılar bulunur. Bu yapıları altında önden arkaya doğru giden boşluklara meatus adı verilir.  NASAL CAVİTY(BURUN BOŞLUĞU) Nasal cavity/nazal cavitée – nazal kavite: Burun boşluğu. Mukoz membran ile örtülü olup üzerinde vibrissea (cilia) adı verilen kıllar da bulunmaktadır. Cavitas nasi'yi ortadan ikiye bölen duvar septum nasi olarak adlandırılmıştır. Burun boşluğu duvarlarının yapısına katılan kemiklerin bazılarının içerisinde boşluk bulunur. Bu boşluklara sinus adı verilir. Cavitas nasi'nin koku ile ilgili üst bölümüne regio olfactoria, solunum ile ilgili olan diğer bölümüne ise regio respiratoria denir. Mukoza salgısı ve kıllar solunum havasındaki yabancı partiküllerin tutulmasını sağlayarak solunum yollarının korunmasına yardımcı olurlar. Mukoza örtüsünün altında yer alan bol damarlar da mukozayı ısıtır ve alınan havanın ılık bir hâle gelmesini sağlar.  BURUN ANATOMİK YAPI TERMİNOLOJİSİ Nasus/rhis/rhin: Burun. Apex nasi (apeks nasi/ nazi): Burun ucu. Cavitas nasi (kavitas nasi): Burun boşluğu. Dorsum nasi (dorsum nasi): Burun sırtı. Radix nasi (radiks nasi): Burun sırtının alınla bileştiği kısım. Septum nasi (septum nasi): Burun boşluğunu dikey olarak ikiye bölen kısım Vestibulum nasi (vestibulum nasi): Burun boşluğunun giriş bölümü.  SİNUS PARANASALES Burun boşluğuna açılan bu sinusların tümü sinus paranasales olarak adlandırılır. Sinus paranasales; Sinus maxillaris Sinus frontalis Sinus sphenoidalis Cellula ethmodales Bu sinus'lar burun boşluğunun meatus denilen bölümlerine açılır.  PHARYNX(YUTAK) Pharynx–farenks: Yutak. Burun, ağız ve larinks organlarının arka tarafında yer alır. Fonksiyonundan dolayı yutak, hem solunum hem de sindirim sistemi organlarına dâhil edilir. Üç bölümde incelenir; Nasopharynx-nazofarenks: Burun arkasındaki kısmı. Buradaki lenfoid doku adenoid /farenjial tonsiller adını alır. Oropharynx-orofarenks: Ağız arkasındaki kısmı. Laryngopharynx-laringofarenks: Larenks üstündeki kısmı.  PHARYNX FONKSİYONLARI Yumuşak damak ile birbirinden ayrılan ağız ve burun delikleri Pharynxte(yutakta) birleşmektedir. Besinlerin yutulmasında ve havanın solunması sırasında yumuşak damak ve gırtlak kapağı(epiglot) solunum ve sindirim yollarını birbirinden ayırır. Solunan hava ile ağızdan alınan besinlerin geçişi aynı anda olmamaktadır. Bu nedenle, besinler solunum yollarına, hava da sindirim yollarına girmemiş olur. Yutak, östaki borusu aracılığı ile orta kulağın havalanmasını sağlayarak işitmeye yardım eder. Tonsillalar bu bölgede olmasından dolayı vücut savunmasında da rol oynar. Dışarıdan alınan havanın alt solunum organlarına iletilmesini sağlar.  LARYNX(GIRTLAK ) Larynx-larinks: Gırtlak. Pharynx ile trachea arasında yer alan solunum sistemi organıdır. Kıkırdaklar, zarlar, bağlar ve kaslardan meydana gelmiştir.  LARYNX(GIRTLAK ) Ses oluşumunu da görev alır. Larynx'in yapısında bulunan kaslar, larynx kıkırdaklarına hareketler yaptırarak plica vocalis'lerin birbirine yaklaşmasını veya uzaklaştırmasını sağlarlar. Bu sayede ses çıkarılmaktadır Solunum yolunu açık tutar Öksürük refleksi ile alt solunum yollarını koruyup temizler  LARYNX FONKSİYONLARI Yutma esnasında larynx'in girişini kapatarak gıda maddelerinin larinks'e geçmesini engellemek, Yabancı maddelerin alt solunum yollarına geçişini engellemek, Havanın akciğerlerde tutulmasını sağlamak (sfinkter fonksiyonu), Havanın hem alınıp hem de verilmesine yardımcı olmaktır  ALT SOLUNUM YOLLARI Trachea-trakea: Nefes borusu. C biçimli kıkırdak halkaları ve düz kaslardan oluşur ve hava yolunun açık kalması için gereken rigidity-rijidite’yi (sertlik)sağlar. Akciğerler (Pulmo): Solunum sistemini meydana getiren organların en önemlisi akciğerlerdir. Akciğerler iki adet olup göğüs boşluğunun sağ ve sol tarafında bulunurlar. Sağ akciğerin üç, sol akciğerin ise iki lobu bulunmaktadır. (Lobus superior Lobus medius. Lobus inferior  AKCİĞERLERİN GÖREVLERİ En önemli görevi, dışarıdaki havayı alıp hava içindeki oksijenin alveollerin etrafındaki kılcal kan damarlarına geçmesini sağlamaktır. İkinci ana görevi de organlardan kirli kanla gelen karbondioksiti alveollere alıp, dışarı atılmasını sağlamaktır Vücut pH’nın dengede tutulmasını sağlar. Akciğerler vücut sıvılarındaki karbondioksit miktarına göre solunum sayısını, derinliğini artırarak veya azaltarak vücudun asit baz dengesini korur. CAVUM THORACİCA (GÖĞÜS BOŞLUĞU) Önden göğüs kemiği (sternum), arkadan torakal omurlar, yanlardan ise kaburgalar (costae) ile çevrilmiş ve alttan diafragma ile kapatılmış olan boşluğa cavum thoracica (göğüs boşluğu) denir. Akciğerler göğüs boşluğunun en önemli ve büyük organıdır. Her iki akciğer arasında kalp bulunmaktadır.  ALT SOLUNUM YOLLARI Akciğerlerin dış yüzünü saran seröz zara pleura (plevra) denir. Pleura'nın thorax'ın iç yüzünü döşeyen bölümüne pleura parietalis, Akciğerlerin dış yüzünü örten bölümüne ise pleura visceralis denir. Pleura'nın bu iki tabakası arasında kalan boşluğa cavitas pleuralis denir.  ALT SOLUNUM YOLLARI Bronchi-bronki: Bronşlar. İki kola ayrılır, biri sağ diğeri sol akciğere gider. Bronchiole-bronşiol: Bronşiol. Her bronş gittikçe küçülen dallara ayrılır ve bronşiolleri oluşturur. Alveolus-alveolus: Alveol. Bronşiollerin sonundaki küçük hava kesecikleri.  Mediastinum Mediastinum/mediastinum: Thorax boşluğu içerisinde, her iki akciğerlerin arasında kalan boşluğa mediastinum adı verilir. Mediastinum'da kalp, yemek borusu, trachea ve büyük damarlar bulunur.  DİAPHRAGM Diaphragm/diyafragma: Abdominal kaviteyle torasik kaviteyi ayıran kas parçası. Yanda akciğerler, arkada omurga ve önde sternum arasında kalan aralık. SOLUNUM. SİSTEMİ HASTALIK, TANI, SEMPTOMLARINA AİT TIBBİ TERMİNOLOJİ  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERMİNOLOJİ Regio respiratoria (regio respiratorya): Burun boşluğunun solunumla ilgili bölümü. Regio olfactoria (regio olfaktorya): Burun boşluğunun koku bölgesi olan üst kısmı. Concha (konka): Burun boşluğunun yan duvarlarında görülen, önden arkaya uzanan kıkırdak dokudan, yaprak şeklindeki üç adet oluşum.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERMİNOLOJİ Chorda vocalis/plica vocalis (korda vokalis/plika vokalis): Ses telleri. Epiglottis (epiglot/epiglottis): Gırtlak kapağı. Glottisi üstten örten, larinks boşluğunu yutma sırasında kapatan, fibröz kıkırdaktan yapılı ince, yaprak şeklinde kapakçık. Glottis (glotis): Gırtlaktaki ses telleri ve bunların arasındaki bölgeyi kapsayan organ.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERMİNOLOJİ Laryngeal prominence(laringeal- larenjeal prominens): Adam elması. Larynx üzerindeki kabartı ya da çıkıntı. Uvulae/staphyle(uvula/stepli): Küçük dil.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ TERMİNOLOJİ Cartilago trachea (kartilago trekea): Trekeayı yapan, at nalı şeklindeki kıkırdak. Bronchus/ bronchi (bronkus/bronş): Akciğer borusu. Nefes borusunun iki kolundan biri. Bronchiole (bronşiyol): Bronşcuk. Nefes yollarının akciğer lobülleri içindeki parçası. Alveolus (alveol): Akciğer hava keseciği. Bronşcuktan sonra ve en uçtaki kesecikler.  Mucous membrane-muköz membran/mucosa-mukoza: Boş organ ve beden boşluklarını kaplayan nemli doku tabakası. Serous membrane-seröz membran/serosa-seroza: İç beden kavitelerini kaplayan ve membranı nemli tutan sıvı salgılayan hücrelerden oluşan ince doku tabakası.  KÖK SÖZCÜKLER Sept/o : Septum Sept /o/ plasty: Septumun cerraahi olarak düzeltilmesi Sinus/o: Sinüs Sinus/o /tomy :Sinüs insizyonu (incision-kesi) Adenoid/o: Lenf dokusu Adenoid/ectomy: Adenoidin çıkarılması Tonsill/o: Bademcik Peri/tonsill/ar : Bademcik çevresindeki Pharyng/o: Yutak Pharyng/o/scope :Yutağın incelenmesi Laryng/o: Gırtlak Laryng/o/plegia: Gırtlak ve ses tellerinin. paralizisi (paralysis-paralizi: felç) Epiglott/o: Epiglot Epiglott/itis: Epiglot iltihabı Trache/o: Hava borusu Trache/o/stomy: Trakeaya kalıcı bir açıklık yapma.... işlemi  KÖK SÖZCÜKLER Pleur /o : Plevra -Pleur/o/centesis-plörosentez: Plevral boşluktan sıvı aspire etme. işlemi Atel /o-atel: Tam olmayan - Atel / ectasis-atelektazi:Akciğerlerin yetersiz genişlemesi Coni/o-koni:Toz - Pneum/o/coni/osis-pnömokonyoz:Akciğerlerde toz içeren. hastalıklar, asbestosis vs Halit/o-halit: Nefes - Halit/osis-halitozis: Kötü kokulu nefes  KÖK SÖZCÜKLER Lob/o –lobo: Lob - Lob/ectomy-lobektomi: Bir lobun cerrahi yoldan çıkarılması Orth/o-orto: Düz,doğru -Orth /o/pnea-ortopne: Sadece otururken/ ayakta rahat nefes alıp. verme Pector/o-pektor: Göğüs - Pector / algia-pektoralji: Göğüs ağrısı Ox/i-oksi: Oksijen - Ox /i/ meter-oksimetre: O2 ölçen alet Phren /o-fren: Diyafragma - Phren/0/spasm-frenospazm: Diyafragmanın istemsiz kasılması.  ÖN EKLER an/, a olmama a/pnea Nefes almama brady yavaş brady/ pnea Yavaş solunum dys ağrılı, zor dys / pnea Nefes darlığı eu iyi, normal eu/ pnea Normal solunum tachy hızlı tachy/ pnea Hızlı solunum ortho doğru ortho/pnea Otururken nefes alabilme  SON EKLER capnia CO2 hyper /capnia Aşırı CO2 osmia koku an / osmia Koku almama phonia ses dys /phonia Ağrılı/zor ses çıkarma pnea nefes a / pnea Nefes almama ptysis tükürme hem /o/ ptysis Kan tükürme thorax göğüs kafesi py /o/ thorax Göğüs kavitesinde pus Akciğerlerde yetersiz ectasia genişleme atel/ectasia genişleme spasm kasılma bronch/o/spasm Bronşlarda kasılma  SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI  Tuberculosis –tüberkülozis / verem: Bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığı olup etkenin – mycobacterium tuberculosis-oluşturduğu ve yıllarca uyuyan enflmatuar nodüller –granuloma- tubercle/tubercule adını alır.  Pneumonia –pnömoni: Akciğerin enflamatuar hastalığı.  Cystic Fibrosis -kistik fibrozis: Genetik, çocuklarda solunum yolunda aşırı mucus üretimine neden olan hastalık olup sindirimi bozduğundan malnutrisyona (mal/kötü-nutrition/beslenme) yol açar.  Acute Respiratory Distress Syndrome(ARDS): Yetişkinde hastalık/yaralanma nedeniyle görülen solunum yetmezliği  SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI  HMD/Hyaline Membrane Disease –hiyalin membran hastalığı: Diabetik anne bebeklerinde görülen solunum zorluğu. Yetersiz surfectant-sürfektan/alveolleri açık tutan fosfolipid nedeniyle ortaya çıkar.  Bronchogenic carcinoma -bronkojenik karsinoma: Bronş kaynaklı kanser, beyin, karaciğer vs yayılabilir (metastase)  Cor Pulmonale – Kor Pulmonal: Amfizem gibi bir kronik akciğer hastalığına eşlik eden ciddi kalp hastalığı  SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI Pectus excavatum (pektus ekskavatum): Kunduracı göğsü. Göğüs kafesinin içeriye doğru çöküklük göstermesi ile belirgin göğüs şekli; çukur göğüs. Pectus carinatum (pektus karinatum): Göğüs kafesinin, öne doğru çıkıntı yapması ile belirgin göğüs şekli; tavuk veya güvercin göğüs.  SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI Coryza-koriza/ÜSYE: Üst solunum yolu enfeksiyonu. SIDS/Sudden İnfant Death Syndrome- Ani Bebek Ölümü Sendromu/Beşik Ölümü: Görünüşte normal ve sağlıklı bebekte –çoğunlukla 12 aydan küçük-beklenmeyen ve açıklanamayan ölüm. Croup-krup (Laryngotrakeobronchitis): Yaygın bir çocukluk hastalığı olup larenks, trakea ve bronşiollerin enflamasyonu.  SOLUNUM SİSTEMİ TETKİKLERİ Mantoux test-Mantu testi: Test bölgesinde kızarma ve şişlik oluşturarak pozitif yanıt veren ve tüberkülin duyarlığını saptamak için yapılan ID test. Tuberculin test-Tüberkülin testi: Tüberkülin enjektörü iğnesiyle cilde birçok delikle antijen uygulaması. Oximetry-oksimetri: Oksijenleşmiş Hb yüzdesini takip eden noninvaziv –doku bütünlüğünü bozmayan yöntem. PFTs/pulmonary function tests /SFT (solunum fonksiyon testi): Akciğerin ventilation kapasitesi veya alveolocapillar membrandan gaz değişimi gibi ölçümlerin yapıldığı çeşitli testlerdir.  SOLUNUM SİSTEMİ TETKİK VE TEDAVİ TERMİNOLOJİSİ  Spirometry-Spirometri: Akciğer kapasite ve hava akımı yeterliliğinin değerlendirildiği ölçüm.  Bronchoscopy-bronkoskopi: Endoskop (esnek fiberoptik veya rigid/sert) aracılığıyla bronşların görsel incelenmesi.  Laryngoscopy -Laringoskopi: Larengoskop ile tümör, yabancı madde, sinirsel/yapısal zedelenme gibi anormallikler yönünden larenksin incelenmesi.  Mediastinoscopy-medianoskopi: Kalp, trakea, özofagus, bronşlar, timus , lenf nodülleri gibi mediastinal yapıların visual/vizüel-görsel incelenmesi  SOLUNUM SİSTEMİ TETKİK VE TEDAVİ TERMİNOLOJİSİ Sputum culture -sputum kültür : Çıkartılan sekresyon, balgam kültürü Bronchial lavage-bronşial lavaj: Bronşial secretion(-sekresyon: salgı) aspiration(- aspirasyon: çekme) işlemi Postural drainage- Postural drenaj: Pozisyon vererek sekresyonun çıkarılması Pleurectomy-Plörektomi: Plevranın çıkarılması Pneumectomy-Pnömektomi/pneumonectomy-pömonektomi : Akciğerin excision (eksizyonu/çıkarılması)  SOLUNUM SİSTEMİ TETKİK VE TEDAVİ TERMİNOLOJİSİ Nasal septal deviation – Nazal Septal Deviasyon: Burun kemiği eğriliği Septoplasty – septoplasti: Nasal septum’un cerrahi düzeltilmesi Decortication–dekortikasyon: Akciğerin yüzey tabakasının çıkarılması Tracheostomy – trakeostomi: Boyundan trakeaya giriş açma /kalıcı Thraceotomy - trakeotomi : Boyundan trakeaya giriş açma /geçici  Solunum Sistemi Tanı-Tetkik ve Semptomları - Bronchospasm-bronkospazm: Bronşlarda spazm oluşumu - Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) kronik obstrüktiv akciğer hastalığı KOAH: Bronşial hava akımını tıkayan inatçı akciğer hastalığı, astım, kr.bronşit, amfizem gibi. - Chronic bronchitis. Kronik bronşitis: KOAH’da küçük hava yolları mikrobik olmayan bir iltihap nedeniyle şişer ve fazla miktarda balgam oluşturur. Şişen dokular ve oluşan fazla miktardaki salgı hava yollarını daraltarak soluk alıp vermeyi zorlaştırır. - Paroxysmal-paroksismal: Aralıklı - Mucolytic-mukolitik: Mukus sökücü  SOLUNUM SİSTEMİ TANI-TETKİK VE SEMPTOMLARI - Asthma(Astım): Hava yollarının daralması ile nefes almayı güçleştiren ve ataklar halinde yaşam boyu devam eden hastalık - Status asthmaticus: Arka arkaya astma krizi - Emphysema-amfizem: Akciğerlerdeki hava keseciklerinin (alveol) gerilip genişlemesi neticesinde bu hava keseciklerini birbirinden ayıran ince duvarların yırtılması ve buna bağlı olarak da akciğerlerin esnekliğini kaybetmesiyle oluşan ve solunum yetmezliğine yol açan yaygın bir kronik akciğer rahatsızlığıdır.  SOLUNUM SİSTEMİ TANI-TETKİK VE SEMPTOMLARI Acidosis-asidozis: Beden sıvılarının aşırı asiditesi. Respiratuar asidoz, genelde pulmoner yetersizlik ve CO2 birikimi sonucu görülür. Anosmia-anozmi: Koku duyusunun yokluğu. ÜSYE veya burun tıkanıklığı/şişmede görülebilir. Apnea-apne: Geçici nefes kaybı. Obstructive-tonsil ve adenoid büyümesi, central- beynin solunum impuls’ı verememesi, mixed-her iki durumda olmak üzere üç çeşittir. Asphyxia-asfiksi: Yetersiz O2 alımı durumu. Boğulma, elektrik çarpması, toxic duman soluma gibi durumlarda ortaya çıkar.  SOLUNUM SİSTEMİ TANI-TETKİK VE SEMPTOMLARI Influenza –influenza: Grip.Virütik bulaşıcı solunum yolu enfeksiyonu hastalığı. Belirtileri:  pandemic-pandemik, dünyaya yayılan,  virulent-virülan, virüsle oluşan,  myalgia-miyalji, kas ağrısı,  rhinorrhea-rinore/rhinitis-rinit, nezle  SOLUNUM SİSTEMİ TANI-TETKİK VE SEMPTOMLARI Pleural Effusion -plöral efüzyon: Plöral kaviteye sıvı kaçışı, Hemothorax-hemotoraks: Plöral kavitede kan birikmesi  Hydrothorax,-hidrotoraks : Akciğerde sıvı birikimi  Pneumothorax-pnömotoraks: Thoraksta hava birikimi  Auscultation-oskültasyon: Stetoskopla akciğer, kalp, karın seslerini dinleme  Percussion- perküsyon: Parmakla kısa vuruşlarla organ yoğunluğunun sesini dinleme  SOLUNUM SİSTEMİ TANI-TETKİK VE SEMPTOMLARI  Transudate-transüda: Seruma benzer, enflamatuar olmayan sıvı. Venöz-arteryel basınç dengesizliği veya kan proteininde azalma sonucu ortaya çıkar. Kalp yetmezliği, karaciğer bozukluğunda olduğu gibi.  Exudate-eksüda: Tümör, enfeksiyon gibi nedenlerle proteini fazla, kan ve immün hücre içeren sıvı.  Thoracentesis-torasentez: Toraks boşluğundaki sıvının çekilmesi işlemi  Mucopurulent -mükopürülan : Hem müküs hem püs /iltihap içeren  SOLUNUM SİSTEMİ TANI VE SEMPTOMLARI Epistaxis-Epistaksis: Burun kanaması. Hypoxemia-hipoksemi: Kandaki O2 seviyesinin düşmesi Hypoxia-hipoksi: Beden dokularında oksijen oranının azalması Pertussis-Pertusis: Boğmaca. Öksürükle karakterize akut enfeksiyöz hastalık. Pleurisy-Plörizi: Plevra iltihabı Pulmonar edema-pulmoner ödem : Çoğunlukla kalp yetmezliğinin neden olduğu alveollerde ve bronşiollerde ekstravazküler sıvı toplanması Pulmonar embolus-pulmoner emboli: Kan, pıhtı, bakteri veya hava kabarcığının kan dolaşımıyla pulmoner artere gelip orayı tıkaması  SOLUNUM SİSTEMİ TANI VE SEMPTOMLARI Patolojik Akciğer Sesleri:  Rhoncus – ronküs/ronflan: Horlamaya benzer, gürültülü, sürekli, öksürme veya suction-sakşın/aspire etme ile düzelebilen anormal akciğer sesidir. Daralan alt hava yolundan geçen havanın bronş duvarına çarpması ile oluşur.  Raller-raller: Aralıklı, patlayıcı nitelikte anormal akciğer sesidir. Kaba raller, inspirasyon başında duyulan gargaraya benzer sestir. Bronşit, KOAH’ta görülür. Orta raller, inspirasyonun ortasında duyulur. Bronşektazide görülür. İnce raller, inspirasyon sonundaki kısa, sürekli seslerdir, alveollerin sıvıyla dolmasıdır. Bronşiyolit, atelektazide duyulur. SOLUNUM SİSTEMİ TANI VE SEMPTOMLARI Pleural rub/frottement-frotman: İnspirasyonda ve ekspirasyonda plevra yapraklarındaki düzensizlik ve enfeksiyon durumunda yaprakların birbirine sürtünmesiyle duyulan ses. Bronch/o/vesicul/ar-bronkoveziküler ses: Anteriorde 1. ve 2. intercostal aralıkta, posterior olarak scapulalar arasında duyulan orta yoğunlukta normal akciğer sesi.  SOLUNUM SİSTEMİ TANI VE SEMPTOMLARI Wheeze-Vhiiz: İnspirasyon ve ekspirasyonda (daha yüksek) müzikal, sürekli, ıslık veya iç çekmeye benzer bir akciğer sesidir. Bronş ve bronşiollerin daralmasında duyulur. Cheyne-Stokes-Çeyn-Stoks: Periyodik nefes alıp vermedir. Bir dk içinde 10-20 sn apnea ve hypopnea ve hyperpnea siklüsleridir. Terminal dönem, çocuklarda, uykuda veya yüksek rakımdan hızlı inişte görülür. Kussmaul-Kusmaul: Metabolik asidoz durumunda görülen derin iç çekme solunumudur. DM ketoasidoz, kr böbrek hastalığı, aşırı kanamalarda görülür. Stridor-stridor: İnspirasyonda duyulan tiz, kaba solunum sesi. Trakea, larenks darlığında duyulur.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ SEMPTOMLAR Anosmia-anosmi: Koku alma duyusunun olmaması. Aphonia-afoni: Ses kaybı. Apnea-,apnoea-apne: Geçici olarak solunum yapamama Cyanosis-siyanoz: Oksijen yetersizliği nedeniyle derinin morarması. Dysphonia-disfoni: Ses kısıklığı nedeniyle konuşmada güçlük. Dyspnea, dyspnoea- dispne: güç solunum  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ SEMPTOMLAR o Epistaxis-epistaksis: Burun kanaması. o Expectoration-ekspektorasyon: Akciğer ve trakeadaki maddelerin öksürükle dışarı çıkarılması, öksürerek balgam çıkarma. o Hemoptysis-hemoptizi: Kan tükürme. o Hiccough, hiccup, singultus- hikkoy: Hıçkırık. o Hyperpnea-hiperpne: Derinlik ve yüzde olarak fazla solunum.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ SEMPTOMLAR Hyperventilation- hiperventilasyon: Aşırı derecede uzun ve derin solunum Hypoxia-hipoksi: Oksijen miktarının normalden az olması. Orthopnea, ortopne: Kişinin sadece dik olduğu zamanlarda solunum yapabilmesi. Pleural effusion-plevral efüzyon: Göğüs boşluğuna aşırı sıvı birikmesi.  SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ FARMAKOLOJİK TERİMLER Antihistaminic (Antihistaminik) Secretion kurutma, allerjik reaksiyonlar Antitussive (Antitüssiv) Öksürüğe karşı Bronchodilator (Bronkodilatatör) Bronşları genişleten/Astım, COPD ted Decongestant (Dekonjestan) Şişlik azaltıcı,Tıkanıklığı çözme Expectorant (Ekspektoran) Balgam söktürücü Enfeksiyon tedavisi, Tbc, pnömoni Antibiotic (Antibiyotik) tedavisi AgNO3 (Gümüş nitrat) Cauterisation (yakma), Kanama, aft Nebulizer (Nebulizer) Buhar, sprey partikülleri şeklinde SOLUNUM SİSTEMİ AMELİYAT TERİMLERİ  AMELİYATLARA İLİŞKİN TERİMLER Antrotomy-antrotomi Kemikle çevrelenmiş boşluğun duvarını kesme Bronşun plastik ameliyatı, bronştaki bir fistülün Bronchoplasty-bronkoplasti ameliyatla kapatılması. Bronchoscopy- bronkoskopi Bronkoskop ile bronşların incelenmesi. Bronchotomy- bronkotomi Bir bronşun ameliyatla kesilmesi. Etmoid hücrelerinin veya etmoid kemiğinin bir Ethmoidectomy- etmosidektomi kısmının ameliyatla alınması Laryngectomy-larinjektomi Larenksin ameliyatla alınması. Laryngoscopy-laringoskopi Larengoskop ile larenksin incelenmesi Laryngostomy-laringostomi Larenksten vücudun dışına ağız açılması  AMELİYATLARA İLİŞKİN TERİMLER Lavage of sinus- sinüs lavajı İltihaplı sinüsün yıkanması Lobectomy-lobektomi Akciğerdeki bir lobun ameliyatla kesilip alınması. Lung resection-pulmonary Akciğerin belirli bir kısmının ameliyatla kesilip resection alınması Plevranın kısmen veya tamamen ameliyatla kesilip Pleurectomy-plörektomi alınması Pneumonectomy-pnömektomi Akciğerlerden birinin ameliyatla kesilip alınması. Rhynoplasty- rinoplasti Burun plastik ameliyatı. Septectomy, submucous Burun bölmesinin kısmen veya tamamen ameliyatla resection-septektomi, submuköz kesilip alınması rezeksiyon  AMELİYATLARA İLİŞKİN TERİMLER Tanı veya tedavi amacıyla plevradaki sıvının Thoracentesis- torasentez alınması Tracheoplasty-trakeoplasti Trakeanın plastik ameliyatı Tracheoscopy-trakeoskopi Trakea içinin aksettirilen ışıkla incelenmesi Tracheostomy-trakeostomi Trakeadan vücut dışına ağız açılması. Tracheotomy-trakeotomi Trakeanın ameliyatla kesilmesi Burundaki huni şeklindeki kemiklerden Turbinectomy-türbinektomi birinin ameliyatla alınması