Bryman's Social Research Methods Summary (6th Edition) - Study Guide
Document Details
Uploaded by FreeWalrus
Vrije Universiteit Amsterdam
Anke Folkerts
Tags
Related
Summary
This document is a summary of Bryman's Social Research Methods (6th edition), specifically tailored for a social-science research methods course at the Vrije Universiteit. It covers the majority of the book's content, neglecting sections of chapters 4, 8, 15, 21, 22, parts of chapters 23, 24, and 25. Topics covered include research strategies, quantitative and qualitative approaches, and research design. This summary will help students in their research methodology course at Vrije Universiteit
Full Transcript
6th edition Bryman\'s Social research Methods | ISBN 9780198796053 geschreven door ankefk www.stuvia.com Gedownload door: mjbrusse | [email protected]...
6th edition Bryman\'s Social research Methods | ISBN 9780198796053 geschreven door ankefk www.stuvia.com Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Brymans Social Research Methods - 6th edition Samenvatting voor het vak Methodologie van sociaal- wetenschappelijk onderzoek op de Vrije Universiteit. Alle cursusstof voor dit vak is samengevat. Dat is ongeveer 80% van het boek Door Anke Folkerts Niet opgenomen in deze samenvatting: - Delen van hoofdstuk 4 - Deel van hoofdstuk 8 - Hoofdstuk 15 - Hoofdstuk 21 - Hoofdstuk 22 - Deel van hoofdstuk 23 - Deel van hoofdstuk 24 - Hoofdstuk 25 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Inhoudsopgave Brymans Social Research Methods - 6th edition.............................................................................................1 Samenvatting voor het vak Methodologie van sociaal-wetenschappelijk onderzoek op de Vrije Universiteit....1 Alle cursusstof voor dit vak is samengevat. Dat is ongeveer 80% van het boek..................................................1 Hoofdstuk 1 - De aard en het proces van sociaal onderzoek..........................................................................11 1.1 Introductie....................................................................................................................................................11 1.2 Sociaal onderzoek: wat is het en waarom doen we het?.............................................................................11 Wat is sociaal onderzoek?..............................................................................................................................11 Waarom doen we sociaal onderzoek?...........................................................................................................11 1.3 De context van onderzoeksmethoden voor sociaal onderzoek....................................................................11 De rol van theorie in onderzoek.....................................................................................................................11 Bestaande literatuur.......................................................................................................................................11 Epistemologische en ontologische vragen.....................................................................................................12 Waarden, ethiek en politiek...........................................................................................................................12 1.4 De belangrijkste elementen van sociaal onderzoek.....................................................................................12 Literatuur bestuderen (Literature review).....................................................................................................12 Concepten en theorieën.................................................................................................................................12 Onderzoeksvragen..........................................................................................................................................13 Selectie van onderzoekseenheden (sampling)...............................................................................................13 Dataverzameling.............................................................................................................................................13 Data-analyse...................................................................................................................................................13 Rapportage (writing-up).................................................................................................................................14 1.5 De rommeligheid van sociaal onderzoek......................................................................................................14 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................14 Hoofdstuk 2 - Strategieën van sociaal onderzoek.......................................................................................... 14 2.1 Introductie....................................................................................................................................................14 2.2 Theorie en onderzoek...................................................................................................................................15 Welk type theorie?.........................................................................................................................................15 Deductieve en inductieve theorie..................................................................................................................15 2.3 Epistemologische overwegingen..................................................................................................................16 Positivisme......................................................................................................................................................16 Interpretivisme...............................................................................................................................................17 2.4 Ontologische overwegingen.........................................................................................................................18 Objectivisme...................................................................................................................................................18 Constructivisme..............................................................................................................................................18 Intersectionaliteit...........................................................................................................................................18 Ontologie en sociaal onderzoek.....................................................................................................................19 2.5 Onderzoeksstrategie: kwantitatief en kwalitatief........................................................................................19 2.6 Verdere invloeden op sociaal onderzoek......................................................................................................19 Waarden.........................................................................................................................................................19 Praktische overwegingen...............................................................................................................................20 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................20 Hoofdstuk 3: Onderzoeksontwerp................................................................................................................ 20 3.1 Introductie....................................................................................................................................................20 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Onderzoeksontwerp.......................................................................................................................................20 Onderzoeksmethode......................................................................................................................................20 3.2 Kwaliteitscriteria in sociaal onderzoek.........................................................................................................21 Betrouwbaarheid............................................................................................................................................21 Replication......................................................................................................................................................21 Validiteit.........................................................................................................................................................21 Variabele.........................................................................................................................................................21 Het verband tussen kwaliteitscriteria en onderzoeksstrategie.....................................................................21 3.3 Experimental design - Ontwerpen van een experiment...............................................................................22 Functies van het klassieke experiment..........................................................................................................22 Klassieke experimenten en validiteit..............................................................................................................22 Het laboratoriumexperiment.........................................................................................................................23 Quasi-experimenten.......................................................................................................................................23 Het belang van experimenteel ontwerp........................................................................................................24 3.4 Cross-sectioneel ontwerp..............................................................................................................................24 Kenmerken van cross-sectioneel ontwerp.....................................................................................................24 Betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid en validiteit...................................................................................24 Niet-manipuleerbare variabelen....................................................................................................................24 Onderzoeksstrategie van cross-sectioneel ontwerp......................................................................................25 3.5 Longitudinale ontwerpen..............................................................................................................................25 Kenmerken van longitudinaal ontwerp..........................................................................................................25 Betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid en validiteit...................................................................................25 Problemen geassocieerd met longitudinaal ontwerp....................................................................................25 Onderzoeksstrategie en longitudinaal ontwerp.............................................................................................26 3.6 Casestudy ontwerp.......................................................................................................................................26 Kenmerken van casestudy..............................................................................................................................26 Type cases.......................................................................................................................................................26 Longitudinaal onderzoek en casestudy..........................................................................................................26 Betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid en validiteit...................................................................................26 3.7 Vergelijkend ontwerp (comparative)............................................................................................................27 Kenmerken van vergelijkend ontwerp...........................................................................................................27 Betrouwbaarheid, reproduceerbaarheid en validiteit...................................................................................27 Multiple-casestudy.........................................................................................................................................27 3.8 Het samenbrengen van onderzoeksstrategie en -ontwerp..........................................................................27 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................28 Hoofdstuk 4 - Het plannen van een onderzoeksproject en het formuleren van onderzoeksvragen................28 4.3 Het starten van je project.............................................................................................................................28 Formuleren van passende onderzoeksvragen...............................................................................................28 Hoofdstuk 5 - Herzien van de literatuur........................................................................................................ 29 5.6 Plagiaat vermijden........................................................................................................................................29 Wat is plagiaat?..............................................................................................................................................29 Waarom is het belangrijk om plagiaat te voorkomen?..................................................................................29 Hoe kun je plagiaat vermijden?......................................................................................................................30 Hoofdstuk 6 - Ethiek en politiek in sociaal onderzoek...................................................................................30 6.1 Introductie....................................................................................................................................................30 6.2 Bestaande ethische richtlijnen......................................................................................................................30 Richtlijnen van beroepsverenigingen.............................................................................................................30 Richtlijnen van jouw instituut (universiteit)...................................................................................................30 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 6.3 Nadenken over ethiek in sociaal onderzoek.................................................................................................30 De moeilijkheden bij het bespreken van ethiek.............................................................................................30 Standpunten over ethiek................................................................................................................................31 6.4 Ethische principes voor het uitvoeren van sociaal onderzoek......................................................................32 Voorkomen van schade voor deelnemers......................................................................................................32 Voorkomen van schade voor onderzoekers...................................................................................................32 Geïnformeerde toestemming (Informed consent)........................................................................................32 Privacy............................................................................................................................................................32 Teleurstelling/misleiding................................................................................................................................33 6.5 De moeilijkheden van ethische besluitvorming............................................................................................33 Ethische dilemma's.........................................................................................................................................33 Ethische kwesties voor secundaire data........................................................................................................34 Ethische problemen voor online data............................................................................................................34 Ethische issues voor visuele data...................................................................................................................34 6.6 Politiek in sociaal onderzoek........................................................................................................................35 Partij kiezen in onderzoek..............................................................................................................................35 Financiering van onderzoek............................................................................................................................35 Toegang krijgen..............................................................................................................................................36 Werken met en binnen een onderzoekssetting.............................................................................................36 In een team werken........................................................................................................................................36 Bevindingen publiceren..................................................................................................................................36 Methode en expertise....................................................................................................................................36 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................36 Hoofdstuk 7 - de aard van kwantitatief onderzoek.......................................................................................37 7.1 Introductie....................................................................................................................................................37 7.2 Wat is kwantitatief onderzoek?....................................................................................................................37 7.3 De belangrijkste zorgen van kwantitatieve onderzoekers...........................................................................38 Metingen........................................................................................................................................................38 Causaliteit.......................................................................................................................................................38 Generaliseren.................................................................................................................................................38 Repliceerbaarheid..........................................................................................................................................38 7.4 De belangrijkste stappen in kwantitatief onderzoek....................................................................................39 7.5 Concepten en hun meting.............................................................................................................................39 Wat is een concept?.......................................................................................................................................39 Waarom meten?.............................................................................................................................................40 Hoe meten?....................................................................................................................................................40 Dimensies van concepten...............................................................................................................................40 7.6 Betrouwbaarheid en validiteit van metingen...............................................................................................41 Betrouwbaarheid (reliability).........................................................................................................................41 Validiteit.........................................................................................................................................................41 Reflectie op betrouwbaarheid en validiteit....................................................................................................41 7.7 Kritiek op kwantitatief onderzoek................................................................................................................41 De sociale wereld gelijk behandelen als ‘de wereld van de natuur’..............................................................42 Een kunstmatig meetproces...........................................................................................................................42 Beperkte verbinding met het dagelijks leven.................................................................................................42 Een statische kijk op het sociale leven...........................................................................................................42 De feministische kritiek..................................................................................................................................42 7.8 Van theorie naar praktijk..............................................................................................................................42 Omgekeerd operationalisme..........................................................................................................................42 Testen van betrouwbaarheid en validiteit.....................................................................................................43 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Steekproeven (sampling)................................................................................................................................43 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................43 Hoofdstuk 8 - Sampling in kwantitatief onderzoek........................................................................................ 43 8.1 Introductie....................................................................................................................................................43 8.2 Wat is sampling?..........................................................................................................................................45 Basistermen en -concepten in steekproeftrekken.........................................................................................45 8.3 Sampling error..............................................................................................................................................46 8.4 Kanssteekproeven.........................................................................................................................................48 Types van kanssteekproeven.........................................................................................................................48 De kwaliteiten van kanssteekproeven...........................................................................................................49 8.5 Typen van niet-kanssteekproeven................................................................................................................49 Gemakssteekproef (convenience)..................................................................................................................49 Sneeuwbalsteekproef (snowball sampling)...................................................................................................49 Quotasteekproef............................................................................................................................................49 8.6 Steekproefgrootte.........................................................................................................................................50 Absolute en relatieve steekproefgrootte.......................................................................................................50 Tijd en kosten.................................................................................................................................................50 Non-response.................................................................................................................................................50 Heterogeniteit van de populatie....................................................................................................................51 Soort analyse..................................................................................................................................................51 8.7 Steekproef problemen in online enquêtes....................................................................................................51 8.8 Limieten bij generaliseren............................................................................................................................51 8.9 Fouten in survey-onderzoek en de rol van steekproeven.............................................................................51 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................52 Hoofdstuk 9 - Gestructureerde interviews.................................................................................................... 52 9.1 Introductie....................................................................................................................................................52 9.2 Het gestructureerde interview......................................................................................................................52 Voordelen van het gestructureerde interview...............................................................................................52 9.3 Context van interview...................................................................................................................................53 Persoonlijk, video-interview, telefoon?.........................................................................................................53 Computer-geassisteerde interviews...............................................................................................................54 Meer dan 1 geïnterviewde.............................................................................................................................54 9.4 Een gestructureerd interview voorbereiden.................................................................................................54 Benaderen van geïnterviewden.....................................................................................................................54 Ken het schema..............................................................................................................................................55 Vraagformulering...........................................................................................................................................55 Vraagvolgorde................................................................................................................................................55 Training en toezicht........................................................................................................................................55 9.5 Een gestructureerd interview afnemen........................................................................................................56 Verstandhouding opbouwen..............................................................................................................................56 Vragen stellen.................................................................................................................................................56 Antwoorden noteren......................................................................................................................................57 9.6 Het eindigen van een gestructureerd interview...........................................................................................57 9.7 Problemen met gestructureerde interviews.................................................................................................57 Kenmerken van interviewers..........................................................................................................................57 Antwoordsets.................................................................................................................................................57 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Hoofdpunten.......................................................................................................................................................57 Hoofdstuk 10 - Zelf-invulbare vragenlijsten..................................................................................................58 10.1 Introductie..................................................................................................................................................58 10.2 Verschillende vormen van zelf-invulbare vragenlijsten..............................................................................58 10.2 Zelf-invulbare vragenlijsten vergeleken met gestructureerde interviews..................................................58 Voordelen van zelf-invulbare vragenlijsten vergeleken met gestructureerde interviews............................58 Nadelen van zelf-invulbare vragenlijsten vergeleken met gestructureerde interviews................................58 10.3 Het ontwerpen van een zelf-invulbare vragenlijst......................................................................................59 Presentatie en lay-out....................................................................................................................................59 Zorg voor duidelijke instructies over hoe in te vullen....................................................................................60 Houdt vragen en antwoorden bij elkaar............................................................................................................60 10.5 E-mail en online-survey..............................................................................................................................60 E-mail surveys.................................................................................................................................................60 Online surveys................................................................................................................................................60 10.6 Gemengde manieren om surveys te beheren (mixed modes)....................................................................60 10.7 Kiezen welke manier van surveybeheer je gaat gebruiken........................................................................60 10.8 Dagboeken als een vorm van zelf-invulbare vragenlijsten.........................................................................61 10.9 Ervaringsteekproeven en evenementsteekproef........................................................................................62 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................62 Hoofdstuk 11 - Vragen stellen...................................................................................................................... 62 11.1 Introductie..............................................................................................................................................62 11.2 Vraagformats: open of gesloten vragen?...............................................................................................62 Open vragen...................................................................................................................................................62 Gesloten vragen..............................................................................................................................................63 11.3 Type vragen................................................................................................................................................63 Persoonlijke feitelijke vragen.........................................................................................................................63 Feitelijke vragen over anderen.......................................................................................................................64 Informele feitelijke vragen.............................................................................................................................64 Vragen over attitudes.....................................................................................................................................64 Vragen over overtuigingen.............................................................................................................................64 Vragen over normen en waarden..................................................................................................................64 Vragen over kennis.........................................................................................................................................64 Kiezen van het juiste type vragen..................................................................................................................64 11.4 Vignetvragen..............................................................................................................................................64 11.5 Regels bij het opstellen van vragen........................................................................................................64 Algemene principes........................................................................................................................................64 Do’s bij het opstellen van vragen...................................................................................................................65 Don’ts bij het opstellen van vragen................................................................................................................65 11.6 Pilot en pre-test je vragen..........................................................................................................................66 11.7 Gebruik van bestaande vragen...................................................................................................................66 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................66 Hoofdstuk 12 - Gestructureerde observatie..................................................................................................66 12.1 Introductie..................................................................................................................................................66 12.2 Waarom zou je gedrag observeren?..........................................................................................................66 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 12.3 Uitvoeren van gestructureerde observatie.................................................................................................67 Het observatieschema....................................................................................................................................67 Strategieën voor het observeren van gedrag.................................................................................................67 Steekproeven voor een observatie................................................................................................................68 12.4 Veldstimulaties als een vorm van gestructureerde observaties.................................................................68 12.5 Analyseren van data van gestructureerde observaties..............................................................................68 12.6 Evaluatie van gestructureerde observaties................................................................................................68 Voordelen van gestructureerde observatie...................................................................................................68 Uitdagingen bij gestructureerde observatie..................................................................................................69 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................70 Hoofdstuk 13 - Contentanalyse.................................................................................................................... 70 13.1 Introductie..................................................................................................................................................70 13.2 Wat is contentanalyse?..............................................................................................................................70 13.3 Uitvoeren van contentanalyse....................................................................................................................70 Focus bepalen.................................................................................................................................................70 Steekproef selecteren....................................................................................................................................71 Bepalen wat je gaat tellen..............................................................................................................................71 Opstellen van een codeerschema..................................................................................................................72 13.4 Contentanalyse voor bepaalde data..........................................................................................................72 Contentanalyse van online data.....................................................................................................................72 Contentanalyse van visuele data....................................................................................................................73 13.5 Evaluatie van contentanalyse.....................................................................................................................73 Voordelen van contentanalyse.......................................................................................................................73 Nadelen van contentanalyse..........................................................................................................................73 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................73 Hoofdstuk 14 - Gebruik van bestaande data................................................................................................. 74 14.1 Introductie..................................................................................................................................................74 14.2 Secundaire analyse van data van andere onderzoekers............................................................................74 Voordelen van secundaire analyse.................................................................................................................74 Toegang tot data-archieven...........................................................................................................................74 14.3 Meta-analyse..............................................................................................................................................74 14.4 Officiële statistieken...................................................................................................................................74 Voordelen van officiële statistieken...............................................................................................................75 Beperkingen van officiële statistieken............................................................................................................75 14.5 Big Data......................................................................................................................................................75 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................76 Hoofdstuk 16 - De aard van kwalitatief onderzoek........................................................................................76 16.1 Introductie..................................................................................................................................................76 16.2 Wat is kwalitatief onderzoek?....................................................................................................................76 Tradities en perspectieven van kwalitatief onderzoek..................................................................................76 Dataverzameling in kwalitatief onderzoek.....................................................................................................77 16.3 De belangrijkste zorgen van kwalitatieve onderzoekers............................................................................77 Kijken door de ogen van hen die bestudeerd worden...................................................................................77 Het belang van context...................................................................................................................................78 Nadruk op proces...........................................................................................................................................78 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Flexibiliteit......................................................................................................................................................78 De grondslag van concepten en theorie in data............................................................................................79 16.4 De belangrijkste stappen in kwalitatief onderzoek....................................................................................79 Stap 1. Algemene onderzoeksvragen.............................................................................................................79 Stap 2. Selectie van relevante sites en subjecten..........................................................................................79 Stap 3. Verzameling van relevante data.........................................................................................................79 Stap 4. Interpretatie van data........................................................................................................................79 Stap 5. Conceptueel en theoretisch werk......................................................................................................79 Stap 5a en 5b: Nauwere specificatie van de onderzoeksvragen en verzameling van verdere gegevens......79 Stap 6. Bevindingen/conclusie opschrijven....................................................................................................80 16.5 Theorie en concepten in kwalitatief onderzoek..........................................................................................80 Wat is gefundeerde (grounded) theorie?......................................................................................................80 16.6 Onderzoekskwaliteit in kwalitatief oderzoek.............................................................................................80 Het gebruik van betrouwbaarheid en validiteit in kwalitatief onderzoek.....................................................80 Alternatieve criteria voor het evalueren van kwalitatief onderzoek..................................................................81 Lincoln and Guba’s criteria (1985 en 1994)....................................................................................................81 Criteria tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek...................................................................................82 Overzicht over het issue van kwalitatieve criteria.........................................................................................82 16.7 Kritiek op kwalitatief onderzoek.................................................................................................................83 Te subjectief...................................................................................................................................................83 Moeilijk te repliceren.....................................................................................................................................83 Problemen van generalisatie..........................................................................................................................83 Gebrek aan transparantie...............................................................................................................................83 16.9 Het vergelijken van kwantitatief en kwalitatief onderzoek........................................................................83 Verschillen tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek.............................................................................83 Overeenkomsten tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek...................................................................84 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................84 Hoofdstuk 17 - Steekproeftrekken bij kwalitatief onderzoek.........................................................................84 17.1 Introductie..................................................................................................................................................84 17.2 Levels van steekproeven.............................................................................................................................84 17.3 Wat is een doelgerichte steekproef?..........................................................................................................84 17.4 Veelvoorkomende vormen van doelgerichte steekproeven.......................................................................85 Theoretische steekproef.................................................................................................................................85 Generieke doelgerichte steekproef................................................................................................................86 Sneeuwbalsteekproef.....................................................................................................................................86 17.5 Belangrijke overwegingen bij steekproeftrekken in kwalitatief onderzoek...............................................86 Steekproefgrootte..........................................................................................................................................86 Steekproeven van zowel context als mensen................................................................................................87 Gebruik van meer dan één steekproefbenadering........................................................................................87 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................87 Hoofdstuk 18 - Etnografie en participerende observatie...............................................................................87 18.1 Introductie..................................................................................................................................................87 18.2 Wat zijn etnografie en participerende observatie?....................................................................................87 18.3 Etnografie doen..........................................................................................................................................88 Toegang krijgen tot een onderzoeksetting.....................................................................................................88 De rollen van etnografen................................................................................................................................89 Het maken van veldnotities............................................................................................................................90 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Afronden van etnografisch onderzoek...........................................................................................................91 18.4 Etnografie schrijven....................................................................................................................................91 18.5 Reflectie op etnografie...............................................................................................................................92 Nieuwere vormen van etnografie..................................................................................................................92 Kan er een feministische etnografie zijn?......................................................................................................93 De veranderende aard van etnografie...........................................................................................................94 Hoofdpunten.......................................................................................................................................................94 Hoofdstuk 19 - Interviewen in kwalitatief onderzoek....................................................................................95 19.1 Introductie..................................................................................................................................................95 19.2 Het kwalitatieve interview..........................................................................................................................95 Kwalitatieve interviews versus gestructureerde interviews..........................................................................95 Types van kwalitatieve interviews..................................................................................................................95 19.3 Voorbereiden op een kwalitatief interview................................................................................................96 Semigestructureerd of ongestructureerd?....................................................................................................96 Voorbereiden van een interviewhandleiding.................................................................................................96 Praktische voorbereding.................................................................................................................................97 19.4 Het uitvoeren van een kwalitatief interview..............................................................................................97 Kwaliteiten van een effectieve interviewer...................................................................................................97 Gebruik van een interviewhandleiding..........................................................................................................98 Interviewmethodes........................................................................................................................................98 Opnemen en transcriptie.............................................................................................................................101 19.5 Het beëindigen van een kwalitatief interview..........................................................................................102 19.6 Interviews over levensgeschiedenis en mondelinge geschiedenis...........................................................102 Interviews over levensgeschiedenis (life history)........................................................................................102 Interviews over mondelinge geschiedenis (oral history).............................................................................103 19.7 Evaluatie van kwalitatieve interviews......................................................................................................103 Hoofdpunten.....................................................................................................................................................104 Hoofdstuk 20 - Focusgroepen..................................................................................................................... 105 20.1 Introductie................................................................................................................................................105 20.2 Wat is een focusgroep?........................................................................................................................105 Onderzoeken hoe mensen betekenis construeren door middel van sociale interacties............................105 Gebruiken van groepsdynamiek om betere data te krijgen........................................................................105 Participanten de vrijheid geven om de discussie vorm te geven......................................................................105 20.3 Toepassen van focusgroepen...................................................................................................................106 Aantal groepen.............................................................................................................................................106 Groepsgrootte..............................................................................................................................................106 Niveau van moderatorbetrokkenheid..........................................................................................................106 Selecteren van participanten.......................................................................................................................107 Vragen stellen...............................................................................................................................................107 Beginnen en eindigen...................................................................................................................................107 Opname en transcriptie................................................................................................................................108 20.4 Groepsinteractie in focusgroepen............................................................................................................108 Complementaire en argumentatieve interacties.........................................................................................108 Analyseren van groepsinteractie..................................................................................................................108 20.5 Online focusgroepen.................................................................................................................................109 Synchrone en asynchrone groepen..............................................................................................................109 Opzetten van een online focusgroep...........................................................................................................109 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Voor- en nadelen van online focusgroepen.................................................................................................109 20.6 Beperkingen van focusgroepen................................................................................................................110 Hoofdpunten.....................................................................................................................................................110 Hoofdstuk 23 - Kwalitatieve data-analyse................................................................................................... 110 23.1 Introductie................................................................................................................................................110 23.2 Een overzicht van kwalitatieve data-analyse...........................................................................................111 23.3 Analytische inductie..................................................................................................................................111 23.4 Gefunceerde (grounded) theorie..............................................................................................................111 Tools van gefundeerde theorie....................................................................................................................111 Coderen bij gefundeerde theorie.................................................................................................................112 Processen en uitkomsten van gefundeerde theorie....................................................................................112 Kritiek op gefundeerde theorie....................................................................................................................113 23.5 Coderen van kwalitatieve data.................................................................................................................113 Hoe codeer je kwalitatieve data...................................................................................................................113 Problemen met coderen van kwalitatieve data...........................................................................................114 23.6 Thematische analyse................................................................................................................................115 The Framework benadering van thematische analyse................................................................................115 Hoe identificeer je thema’s met de Framework benadering.......................................................................116 Thematische analyse als basis voor een generieke benadering van kwalitatieve data-analyse.................116 23.7 Narratieve (verhalende) analyse..............................................................................................................117 Kenmerken van narratieve analyse..............................................................................................................117 Kritiek op narratieve analyse........................................................................................................................117 Hoofdpunten.....................................................................................................................................................117 Hoofdstuk 24: Gemixte methode onderzoek............................................................................................... 118 24.1 Introductie................................................................................................................................................118 24.2 Waarom methodes mixen?......................................................................................................................118 Triangulatie...................................................................................................................................................119 Volledigheid..................................................................................................................................................119 Steekproeven................................................................................................................................................119 Verbetering...................................................................................................................................................119 24.3 Hoe definitief is de kwantitatieve/kwalitatieve kloof?.............................................................................119 Epistemologische en ontologische posities..................................................................................................120 De ‘scheidingen’ tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek..................................................................120 Hoofdpunten.....................................................................................................................................................121 Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Hoofdstuk 1 - De aard en het proces van sociaal onderzoek 1.1 Introductie Dit boek verkent de benaderingen die sociale onderzoekers in elke fase van het onderzoek volgen. Twee redenen waarom sociale wetenschappers dit moeten begrijpen: - fouten en moeilijkheden vermijden die zich kunnen voordoen bij het uitvoeren van sociaal onderzoek. Het helpt je de juiste procedures te volgen en de juiste methode voor jouw onderzoek te kiezen uit alle manieren van sociaal onderzoek. - onderzoeksmethoden begrijpen die worden gebruikt in het gepubliceerde werk van anderen. 1.2 Sociaal onderzoek: wat is het en waarom doen we het? Wat is sociaal onderzoek? Dit boek gebruikt de term ‘sociaal onderzoek’ voor academisch onderzoek uitgevoerd door sociale wetenschappers. Sociaal onderzoek kan worden gemotiveerd door ontwikkelingen en veranderingen in de maatschappij, zoals de opkomst van social media en de houding tegenover migratie. Het onderzoek verkent deze onderwerpen door het gebruik van de ideeën en intellectuele tradities van sociale wetenschappen. Onderzoeksmethodes Een onderzoeksmethode is een middel, zoals een enquête, interview of focusgroep, die een onderzoeker gebruikt om een interessegebied te verkennen door data te verzamelen om te analyseren. Er is een verschil tussen onderzoeksmethode en methodologie. De laatste is breder en refereert aan de algemene aanpak die wordt gevolgd in het onderzoeksproject en de redenering achter uw keuzes voor deze aanpak en methoden. In je methodologie paragraaf beschrijf je de keuze van je onderzoeksmethoden. Waarom doen we sociaal onderzoek? Er zijn veel verschillende redenen waarom mensen sociaal onderzoek doen. Deze komen meestal terug op het feit dat er een onopgelost aspect is van ons begrip van wat er in de samenleving gebeurt. Het doen van sociaal onderzoek is een manier om antwoorden te zoeken. 1.3 De context van onderzoeksmethoden voor sociaal onderzoek De rol van theorie in onderzoek Een theorie is een groep van ideeën met de bedoeling iets uit te leggen, in dit geval de sociale wereld. Theorieën hebben invloed op het onderwerp van onderzoek, in termen van wat wordt bestudeerd en hoe bevindingen worden geïnterpreteerd. De visie van de onderzoeker speelt een rol. Als hij theorie aan het begin van het onderzoek meeneemt, betrekt hij theoretische reflecties die bij kwantitatief onderzoek leiden tot een hypothese. Bij kwalitatief onderzoek is het gebruikelijk om eerst een onderzoeksvraag te verkennen. Andere onderzoekers zien theorie als een resultaat van het onderzoeksproces. De eerste benadering impliceert dat een set van theoretische ideeën de analyse en het verzamelen van data leidt. De tweede suggereert een dat theorie ontstaat vanuit de data. Bestaande literatuur De bestaande kennis over het gebied waarin een onderzoeker geïnteresseerd is, vormt een belangrijk onderdeel van de achtergrond van sociaal onderzoek. Je moet je dus verdiepen in bestaande literatuur over het onderwerp van je onderzoek, zodat je erop kunt bouwen en geen werk doet dat al is gedaan. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Epistemologische en ontologische vragen Epistemologische posities: opvattingen over hoe kennis moet worden geproduceerd. Sommige onderzoekers gebruiken de wetenschappelijke benadering: eerst een hypothese formuleren en die testen met meetinstrumenten. Andere onderzoekers geven de voorkeur aan een interpretivistische benadering die meer sensitief is voor de bijzondere kwaliteiten van mensen en hun sociale instituten. Ontologische posities: opvattingen over de aard van de sociale wereld en sociale fenomenen. Sommige schrijvers geloven dat de sociale wereld moet worden gezien als extern ten opzichte van sociale actoren en als iets waarover we geen controle hebben. Het is er gewoon, handelend naar en beïnvloedend van gedrag, geloof en waarden. De andere zienswijze is dat de sociale wereld een constant proces is van herformuleren en herbeoordeling. De houding van de onderzoeker over deze epistemologische en ontologische issues hebben gevolgen voor de manier waarop sociaal onderzoek wordt gedaan. Waarden, ethiek en politiek De waarden van de onderzoeksgemeenschap heeft significatie invloed op onderzoek. Ethische issues waren al belangrijk en worden dat nog meer door de nieuwe bronnen van data, zoals social media. Sommige onderwerpen vragen zorgvuldige afweging van ethische kwesties, bijvoorbeeld wanneer een kwetsbare doelgroep betrokken is. In sociaal beleid is er een sterke visie dat zij die worden onderzocht, betrokken zijn bij het onderzoeksproces. Sociaal onderzoek wordt dan gezien als het resultaat van de samenwerking tussen alle betrokken partijen, ook wel coproductie. Dit is geen universele opvatting, maar het is iets wat onderzoekers in sommige vakgebieden moeten overwegen. Sociaal onderzoek opereert in een politieke context. In de zin van overheid (die vaak financier is van onderzoek), maar ook in de bredere zin van het woord politiek: refererend aan kwesties van macht en status. Politiek heeft ook invloed op onze persoonlijke waarden, op hoe we sociaal onderzoek zien en het beïnvloedt onze interessegebieden. 1.4 De belangrijkste elementen van sociaal onderzoek Literatuur bestuderen (Literature review) Wanneer je een onderwerp hebt dat je interesseert, ga je zoeken wat er al over is geschreven om te bepalen: - Wat al bekend is over het onderwerp - Welke concepten en theorieën toegepast zijn - Welke onderzoeksmethoden toegepast zijn - Welke controverses bestaan over het onderwerp en hoe het bestudeerd is - Welke contradicties in bewijs bestaan - Wie de belangrijkste bijdragers zijn in het onderzoek naar dit onderwerp - Wat de implicaties van de literatuur heeft voor je eigen onderzoek Focus je op de belangrijkste boeken en artikelen. Vervolgens schijf je een literatuur beoordeling (review). Laat hierin de waarde zien en hoe het past in het verhaal (narratief) dat je wilt schrijven over de literatuur. De review wordt zo een bruikbare manier om de geloofwaardigheid van jouw onderzoek duidelijk te maken. Concepten en theorieën Concepten zijn de manier waarop we de sociale wereld begrijpen. Het zijn labels die we geven aan aspecten van de sociale wereld die gezamenlijke kenmerken lijken te hebben. Bijvoorbeeld bureaucratie, macht, sociale controle. Concepten zijn sleutelingrediënten van theorieën. Concepten hebben verschillende doelen in sociaal onderzoek: - Organiseren van onze onderzoeksinteresse en koppelen aan het beoogde publiek Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Helpen bij het reflecteren en meer gedisciplineerd zijn over wat we willen onderzoeken en het organiseren van onze bevindingen De relatie tussen onderzoek en theorie kan een keuze inhouden tussen theorieën die de drijfveer zijn in alle fasen van het onderzoeksproces (deductive, afleiden van een nieuwe stelling vanuit een oude stelling/hypothese) en theorieën als een product van het onderzoeksproces (inductive, vanuit je onderzoeksdata komen tot een nieuwe regel/theorie). Dit contrast tussen zienswijzen op theorieën heeft gevolgen voor concepten. We collecten data om concepten te ontdekken en hoe ze zijn gelinkt. Of, vanuit de andere benadering, concepten zijn de uitkomst van het onderzoek. De scheidslijn tussen beide visies is niet hard. Sommige onderzoekers gebruiken beide: starten met een aantal belangrijke concepten die ze helpen bij de oriëntatie op het onderwerp om vervolgens de concepten te herzien of nieuwe concepten te produceren aan de hand van de onderzoeksdata. Onderzoeksvragen Onderzoeksvragen zijn een sleutelelement in onderzoek. Ze geven weer wat je intentie is om te onderzoeken. De voordelen van onderzoeksvragen: - Helpen bij je literatuur zoektocht - Helpen bij je beslissingen bij het onderzoeksontwerp - Helpen bij beslissingen over welke data je gaat verzamelen en van wie - Helpen bij de analyse van je data - Helpen bij het beschrijven van je data - Stoppen je om af te dwalen - Stellen de lezers in staat duidelijk te hebben waar je onderzoek over gaat Het gebeurt regelmatig van onderzoeksvragen worden bijgesteld na het lezen van literatuur. De aard van de onderzoeksvragen bepaalt je onderzoeksontwerp. Selectie van onderzoekseenheden (sampling) In sociaal onderzoek zijn we zelden in staat om alle individuen te interviewen of alle publicaties te lezen. Dan bestuderen we een sample/steekproef van de bredere groep. Steekproeven zijn van toepassing op verschillende soorten onderzoeken, bijvoorbeeld bij het selecteren van artikelen die je wilt analyseren. Bij case study is het doel om de geselecteerde casus of casussen diepgaand te begrijpen, dus het is cruciaal dat de juiste worden geselecteerd. Dataverzameling Dataverzameling is voor veel onderzoekers het belangrijkste punt van elk onderzoeksproject. Sommige methodes omvatten een gestructureerde benadering: de onderzoeker stelt globaal vast wat hij wil uitzoeken en ontwerp de onderzoekstool daarnaar. Andere methodes zijn meer flexibel. Dit is een meer open visie op het onderzoeksproces met minder restricties naar het soort dingen dat wordt onderzocht. Data-analyse Data-analyse heeft vele aspecten: Beheren van data: controleren van data om vast te stellen of er duidelijke gebreken zijn Data begrijpen: het identificeren van thema’s in de data. Data-analyse gaat om data-reductie, de veelheid aan informatie reduceren tot begrijpelijke data. Data interpreteren: zonder goed beheer en begrip is het onmogelijk data goed te interpreteren Primaire data: de onderzoeker die de data heeft verzameld, doet de analyse. Secundaire data: de onderzoeker gebruikt al bestaande data voor de analyse. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Rapportage (writing-up) De manier waarop onderzoekers hun werk beschrijven, varieert. Onderzoeksartikelen bevatten altijd de volgende elementen: - Introductie: omkadert het onderzoeksgebied en zijn significantie, introduceert de onderzoeksvragen. - Literatuur beoordeling: kritische beoordeling van wat al bekend is - Onderzoeksmethode: omschrijving van de methoeden van steekproefstrategie, dataverzameling, data-analyse en de argumentatie om voor deze methodes te kiezen. - Resultaten - Discussie: onderzoekt de implicatie van de bevindingen in relatie tot literatuur en onderzoeksvragen - Conclusie: benadrukt de significatie van het onderzoek 1.5 De rommeligheid van sociaal onderzoek Sociaal onderzoek loopt vaak minder gesmeerd dan in boeken voorgesteld. Denk aan valse starten, fouten, geforveerde veranderingen aan het onderzoeksplan. In dit boeken geven we suggesties om dit te vermijden, maar we kunnen ze niet allemaal dekken, vooral omdat het niet altijd te voorspellen is. In je rapport beschrijf je wat je plannen waren, welke uitdagingen je kreeg, wat in het echt uitgevoerd werd. Je laat aan de lezer zien dat je begrijpt wat de implicaties zijn van de veranderingen aan je oorspronkelijke plan. Er zijn 2 sleutelpunten: - Maatschappelijk onderzoek omvat een verscheidenheid aan methodologische tradities die niet altijd met elkaar in overeenstemming zijn. - De sociale wereld zelf is wonderbaarlijk complex en rommelig Hoofdpunten - Sociale onderzoeksmethoden voorzien in het framework en de tools die je nodig hebt om de uitgebreide reeks van fascinerende en complexe fenomenen te onderzoeken en bestuderen. - Sociaal onderzoek en sociale onderzoeksmethoden kunnen niet los worden gezien van de context. - Sociaal onderzoek verschilt tussen projecten, instituten en academische disciplines, maar er zijn elementen die ze gemeen hebben: inzichten uit literatuur, concepten en theorieën, onderzoeksvragen, sampling of cases, dataverzameling, data-analyse en het rapporteren van bevindingen. - Aandacht voor deze elementen, en de ideeën van intellectuele tradities van sociaal onderzoek in het bijzonder, is wat academisch sociaal onderzoek onderscheid van ander sociaal onderzoek. - We kunnen een aantal principes voor sociaal onderzoek opstellen, maar een deel van het plezier in het onderzoeken van de sociale wereld is dat het gecompliceerd is en dingen niet altijd volgens plan gaan. We moeten voorbereid zijn om te reflecteren en om onze ideeën aan te passen. Hoofdstuk 2 - Strategieën van sociaal onderzoek 2.1 Introductie Er zijn vele motivaties voor het doen van wetenschappelijk sociaal onderzoek. Het is belangrijk om te reflecteren over de link tussen theorie en onderzoek, specifiek de filosofische aannames die we maken over de rol van theory en data. In andere woorden: wat kan geweten worden en hoe kunnen we het weten. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 2.2 Theorie en onderzoek Welk type theorie? De meest gebruikelijk definitie van theorie is een verklaring voor bepaalde gebeurtenissen of patronen die zijn waargenomen. Maar sociale theorie is een ander type theorie, het focust op een hoger abstractieniveau. Bijvoorbeeld structureel functionalisme, symbolisch interactionisme en kritische theorie. Merton (1967) noemde het eerste type: theories of the middle range (van het middenbereik) en het twee: grand theories. Grand theories bevatten niet veel aanwijzingen over hoe onderzoekers ze zouden kunnen gebruiken om het verzamelen van empirisch bewijsmateriaal te sturen of te beïnvloeden. Ze zijn zo abstract dat het lastig is om de nodige linken te leggen met de echte wereld. Middle-range onderzoek wordt het meest gebruikt bij empirisch (sociaal) onderzoek. De breedte van toepassing is gevarieerd. Labeling theory is een brede middel-range theorie in de sociologie van afwijkend gedrag (deviance). Deze wordt toegepast in bijv. criminaliteit en mentale ziekte. In tegenstelling tot de differentiële associatietheorie welke specifiek is geformuleerd voor jeugdcriminaliteit. Breed of smal, middle-range theories zijn pogingen om een beperkt aspect van het sociale leven te begrijpen en te verklaren. De term theorie wordt ook vaak gebruikt om te refereren naar bestaande achtergrondliteratuur. Bijvoorbeeld om een onderzoek te starten naar een gat in de bestaande literatuur of omdat de onderzoeker het niet eens is met de gebruikte methodologie in de literatuur. Literatuur als substituut voor theorie: de theorie ligt in de literatuur. Sociale wetenschappers zijn soms sceptisch over onderzoek dat geen duidelijke link heeft met theorie. Deze onderzoeken worden afgewezen als naïef empirisme. Wat is empirisme? Twee betekenissen: - een algemene benadering van de studie van de werkelijkheid die suggereert dat alleen kennis die is opgedaan door ervaring en de zintuigen acceptabel is. Ideeën moeten uitgebreid getest worden voor het ‘kennis’ genoemd mag worden. - het verkrijgen van feiten is een legitiem doel op zich (wordt naar gerefereerd als naïef empirisme) Deductieve en inductieve theorie Deductieve benadering In deze benadering gaat de onderzoeker verder op wat al bekend is over een specifiek domein en/of op relevante theoretische ideeën om te komen tot een hypothese. Een hypothese is een speculatie die ze kunnen testen. In de hypothese liggen concepten die worden vertaald in onderzoekbare entiteiten (ook wel variabelen). Deze benadering wordt het meest gebruikt bij kwantitatief onderzoek en meestal niet bij kwalitatief. De rol die theorie speelt in deze benadering bedoelde Merton in zijn middle-range theorieen. De volgorde van een onderzoeksproject: 1. Theorie 2. Hypothese 3. Dataverzameling 4. Bevindingen 5. Hypothese bevestigen of afgewezen 6. Herzien van theorie Deze laatste stap gaat richting het tegenovergestelde van deductie: inductie. De onderzoeker reflecteert op de implicaties van zijn bevindingen voor de theorie die ten grondslag lag van zijn onderzoek. Niet elk deductief onderzoek volgt exact deze volgorde. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Inductieve benadering Bij de inductieve benadering is theorie de uitkomst van onderzoek, gevormd door generaliseerbare gevolgtrekkingen uit waarnemingen. Ook bij de inductieve benadering volgt vaak een deductieve benadering: Na het vormen van een theorie verzamelt de onderzoeker meer data om te kijken in welke omstandigheden de theorie wel of geen standhoudt. Dit noemen we een iteratieve strategie, er wordt heen en weer bewogen tussen theorie en data. Een inductieve benadering is meestal een kwalitatief onderzoek. Deductie en inductie samen Deductie en inductie kun je beter zien als tendensen in plaats van vaste onderscheidingen. Er is een derde benadering: de abductieve redenering. Abductieve redenering start met een observatie en probeert om de meest aannemelijke verklaring te verklaren, heen en weer bewegend van de puzzel naar de sociale wereld en de literatuur. Abductie erkent dat de conclusies die voortkomen uit een observatie plausibel zijn, maar niet helemaal zeker. 2.3 Epistemologische overwegingen Epistemologie gaat over de vraag wat wordt (of zou moeten worden) gezien als acceptabele kennis in een discipline. Positivisme Positivisme is een epistemologische positie die pleit voor het gebruik van natuurwetenschappelijke methodes om de sociale realiteit te onderzoeken. Positivisme staat voor de volgende principes: 1. Alleen fenomenen, en kennis bevestigd door zintuigen, kunnen worden aangeduid als kennis. 2. Het doel van theorie is hypotheses genereren die kunnen worden getest, zodat ze verklaringen van wetten -patronen en regelmatigheden- kunnen beoordelen (het principe van deductie). 3. Kennis wordt bereikt door het verzamelen van feiten die de basis leggen voor ‘wetten’ (principe van inductie) 4. Wetenschap wordt waardenvrij uitgevoerd: objectief 5. Er is een duidelijke scheiding tussen wetenschappelijke statements en normatieve statements - oordelen van wat goed en slecht is. Een echte wetenschapper zou alleen wetenschappelijke statements moeten maken. Dit laatste principe wordt geïmpliceerd door het eerste omdat we de waarheid van normatieve uitspraken niet kunnen vaststellen met behulp van de zintuigen. Positivisme bevat elementen van deductieve en inductieve benaderingen (principes 2 en 3). Ook hanteert positivisme een duidelijke scheiding tussen theorie en onderzoek, de rol van onderzoek om theorieën te testen en om te voorzien in materiaal om ‘wetten’ te ontwikkelen. Realisme Realisme deelt twee kenmerken met positivisme: 1. de idee dat natuurwetenschappen en sociale wetenschappen dezelfde benadering moeten gebruiken bij het verzamelen van data en het uitleggen ervan. 2. De idee dat er een externe realiteit is waarop wetenschappers moeten focussen: er is een realiteit los van onze beschrijvingen ervan. Er zijn twee vormen van realisme: empirisch en kritisch Empirisch realisme: deze visie stelt dat de werkelijkheid kan worden begrepen door het gebruik van geschikte methoden. Aan deze vorm wordt gerefereerd als naïef realisme, realisten nemen vaak aan dat er een (bijna) perfecte overeenkomst is tussen de werkelijkheid en de termen die worden gebruikt om haar te beschrijven. Kritisch realisme: heeft tot doel de realiteit van de natuurlijke orde en de gebeurtenissen en discoursen van de sociale wereld te herkennen. Dit impliceert twee dingen. De eerste is dat een positivistische conceptualisering van de werkelijkheid die werkelijkheid niet direct weerspiegelt; het Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen is eerder een manier om het te weten. De tweede is dat kritische realisten in hun verklaringen graag theoretische ideeën opnemen die niet direct waarneembaar zijn. Interpretivisme Interpretivisme is een alternatief voor de positivistische epistemologie die de sociale wetenschappen decennia lang heeft gedomineerd. Het is gebaseerd op de opvatting dat er fundamentele verschillen zijn tussen mensen en de objecten van de natuurwetenschappen. Sociale wetenschappers hebben verschillende onderzoeksmethoden nodig die de verschillen tussen de natuurlijke en de menselijke wereld respecteren. Deze methoden vereisen dat de onderzoeker de subjectieve ervaring van sociaal handelen begrijpt, wat deze ervaringen in de praktijk betekenen, hoe die ervaringen en betekenissen door anderen worden begrepen en waarom ze op dergelijke manieren worden geïnterpreteerd. Interpretivisme was beïnvloed door een aantal intellectuele tradities, waaronder het idee van Webers Verstehen (begrijpen); de hermeneutisch-fenomenologische traditie; en symbolisch interactionisme. Hermeneutiek en ‘Verstehen’ (begrijpen) Hermeneutiek is een term uit de theologie en wordt in de sociale wetenschappen gebruikt om de theorie en methode aan te duiden die wordt geassocieerd met de ervaring van menselijk handelen. Hermeneutiek houdt zich bezig met interpretatie en begrip en met hoe geschiedenis, cultuur en taal deze twee sleutelaspecten van de menselijke wereld vormen. Het contrast tussen het verklaren van sociale actie door middel van wetachtige generalisaties en het begrijpen van de menselijke ervaring zien we veel eerder terug in bijvoorbeeld Werbers idee van Verstehen, dat heel breed begrijpen betekent. Weber beschreef sociologie als een wetenschap die het interpretatieve begrip van sociale actie tracht te begrijpen om tot een causale verklaring van het verloop en de effecten ervan te komen. Het cruciale punt hier is dat de taak van ‘oorzakelijke verklaring’ wordt uitgevoerd met verwijzingen naar het interpretatieve begrip van sociale actie in plaats van naar die externe krachten die stilzwijgend op individuen inwerken. Fenomenologie Fenomenologie is een filosofische benadering die zich richt op hoe individuen de wereld om hen heen begrijpen en hoe de filosoof in staat is om hun eigen vooroordelen te overwinnen om de fenomenen die met het menselijk bewustzijn samenhangen beter te begrijpen. Schutz patte dit als eerste toe. Hij stelt dat er een fundamenteel verschil is tussen het onderwerp van de natuurwetenschappen en de sociale wetenschappen. Sociale realiteit heeft betekenis voor mensen en daarom is menselijk handelen zinvol. Het tweede punt van Schutz is dat het de taak is van de sociale wetenschapper om toegang te krijgen tot het gezond verstand van mensen en dit te gebruiken om hun acties en de sociale wereld vanuit hun gezichtspunten te interpreteren. Symbolisch interactionisme Symbolische interactionisten stellen dat een individu voortdurend de symbolische betekenis van zijn omgeving interpreteert (inclusief de acties van anderen) en handelt op basis van deze betekenis/deze betekenissen. Symbolisch interactionisme wordt over het algemeen gezien als een visie die vergelijkbaar is met de hermeneutisch-fenomenologische traditie en wordt in brede zin geïnterpreteerd. Symbolisch interactionisme is een soort sociale theorie met onderscheidende epistemologische implicaties die de onderzoeksinteresse helpen focussen, terwijl de hermeneutisch-fenomenologische traditie het best kan worden gezien als een epistemologische benadering op zich. Webers concept van Verstehen kan het best worden gezien als een alomvattend doel voor interpretatief sociaal onderzoek. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Het proces van interpretatie Het innemen van een interpretatieve houding kan betekenen dat de onderzoeker met bevindingen komt die verrassend lijken buiten de specifieke sociale context die wordt bestudeerd. Wanneer de sociale wetenschapper een interpretatieve positie inneemt, zal de hij ernaar streven de verkregen interpretaties in een sociaalwetenschappelijk kader te plaatsen. Er is dus sprake van een dubbele interpretatie: de onderzoeker geeft een interpretatie aan de interpretaties van anderen. Dit wordt de dubbele hermeneutiek genoemd. Onderzoekers die opereren binnen de interpretivistische traditie moeten daarom hun vooroordelen over onderzoeksopzet, dataverzameling en de interpretatie van die data onderzoeken. Dit wordt reflexiviteit genoemd. Voortbouwend op het idee van de dubbele hermeneutiek zouden we zelfs kunnen zeggen dat er een derde niveau van interpretatie optreedt, omdat de interpretaties van de onderzoeker worden geïnterpreteerd in termen van de concepten, theorieën en literatuur van een discipline. In deze paragraaf hebben we geschetst hoe epistemologische overwegingen verband houden met de onderzoekspraktijk. In het bijzonder hebben we de vraag onderzocht of de natuurwetenschappelijke benadering, en in het bijzonder een positivistische, legitieme kennis van de sociale wereld kan leveren. Door onze bespreking van het interpretivisme hebben we ook geschetst hoe een alternatief voor het positivisme en de wetenschappelijke methode eruit zou kunnen zien en wat het zou kunnen inhouden. 2.4 Ontologische overwegingen Ontologie is de studie van het ‘zijn’, en sociale ontologie gaat over de aard van sociale entiteiten, bijvoorbeeld organisaties of cultuur. Ontologie is belangrijk, want als we als sociale onderzoekers geïnteresseerd zijn in het begrijpen van de realiteit, zal onze ontologische houding bepalen hoe we die realiteit definiëren. De centrale vraag voor sociale wetenschappers is of sociale entiteiten kunnen en moeten worden gezien als: 1. Objectivisme: objectieve entiteiten die los van sociale actoren (mensen) bestaan, of 2. Constructivisme: sociale constructies die zijn en worden opgebouwd uit de percepties en acties van sociale actoren. Objectivisme Objectivisme is een ontologische positie die claimt dat sociale fenomenen, hun betekenissen, en de categorieën die we elke dag gebruiken een bestaan hebben die los staat van/onafhankelijk is van sociale actoren. Sociale fenomenen zijn externe feiten die buiten onze invloed liggen. Constructivisme Constructionisme (constructivisme) is een ontologische positie die beweert dat sociale fenomenen en hun betekenissen continu gecreëerd worden door sociale actoren. Het impliceert dat sociale fenomenen niet alleen geproduceerd worden door sociale interactie, maar constant herzien worden. Intersectionaliteit Intersectionaliteit is het idee dat we allemaal posities innemen binnen verschillende sociale categorieën, waaronder geslacht, sociale klasse, seksualiteit en ras, en deze kunnen niet afzonderlijk worden gezien - ze kunnen allemaal de ervaring van een individu beïnvloeden. Iemands ervaring wordt bijvoorbeeld niet alleen bepaald door het feit dat ze een vrouw zijn, maar kan ook worden beïnvloed door het feit dat ze uit de arbeidersklasse zijn, van gemengd ras en aangetrokken zijn tot vrouwen, en hoe deze posities worden gecombineerd en elkaar kruisen. Intersectionaliteit wordt niet geassocieerd met specifieke methoden. Het kan worden geassocieerd met een breed scala aan benaderingen in plaats van met slechts één type epistemologie of methodologie, omdat de belangrijkste focus ligt op antologie, dat wil zeggen overtuigingen over de aard van de sociale wereld. Gedownload door: mjbrusse | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen? Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Ontologie en sociaal onderzoek Ontologische veronderstellingen en commitments vormen de basis voor de manier waarop onderzoeksvragen worden geformuleerd en onderzoek wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld: als een onderzoeksvraag suggereert dat organisaties en culturen objectieve sociale entiteiten zijn die inwerken op individuen, zal de onderzoeker waarschijnlijk de formele eigenschappen van organisaties of de overtuigingen en waarden van de cultuur benadrukken. Als de onderzoeksvraag impliceert dat organisatie en cultuur niet als objectieve categorieën moeten worden gezien, zal de onderzoeker waarschijnlijk de actieve betrokkenheid van mensen bij de constructie van de werkelijkheid benadrukken. De ontologische aannames van de onderzoekers zullen doorgaans hun keuze voor een onderzoeksopzet en de methoden die ze gebruiken om gegevens te verzamelen, beïnvloeden. 2.5 Onderzoeksstrategie: kwantitatief en kwalitatief Een simpele samenvatting van kwantitatief onderzoek: - het legt de nadruk op kwantificering bij het verzamelen en analyseren van gegevens - het gaat om een deductieve benadering van de relatie tussen theorie en onderzoek, met de nadruk op het toetsen van theorieën - het heeft de praktijken en normen opgenomen van het natuurwetenschappelijke model en van het positivisme in het bijzonder - het ziet de sociale werkelijkheid als een externe, objectieve werkelijkheid Een simpele samenvatting van kwalitatief onderzoek: - het benadrukt woorden in plaats van kwantificering bij het verzamelen en analyseren van gegevens - het benadrukt een inductieve benadering van de relatie tussen theorie en onderzoek, met de nadruk op het genereren van thoerieen - het verwerpt de praktijken en normen van het natuurlijk-wetenschappelijke model, het posivisme in het bijzonder, en legt de nadruk op hoe individuen hun sociale wereld interpreteren - het ziet de sociale realiteit als de voortdurend veranderende creatie van individuele sociale actoren Kwantitatief Kwalitatief Rol van theorie in relatie tot Deductief: testen van theorie Inductief: genereren van onderzoek theorie Epistemologisch orientatie Natuurwetenschappelijk, in Interpretivisme bijzonder positivistisch Ontologische orientatie Objectivisme Constructivisme 2.6 Verdere invloeden op sociaal onderzoek Waarden Waarden reflecteren de persoonlijke opvattingen van de onderzoeker. Er zijn verschillende visies op hoe dit het onderzoek beinvloedt. De waardenvrije benadering ‘Sociale feiten moeten als dingen worden behandeld, alle vooroordele