Samenvatting Kennis Tentamen 1 Gezondheidswetenschappen 2024 PDF

Samenvatting Kennis Tentamen 1 (rechten, economie, beleid) Gezondheidswetenschappen geschreven door bentepalsgraaf www.stuvia.com Gedownload door: fimmymd | [email protected]...

Samenvatting Kennis Tentamen 1 (rechten, economie, beleid) Gezondheidswetenschappen geschreven door bentepalsgraaf www.stuvia.com Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Samenvatting K tentamen 4 november Bente Palsgraaf Deze samenvatting bevat alle aantekeningen van de kennisclips en werkgroepen, alle aantekeningen van alle hoorcolleges en een duidelijke uitwerking van alle leerdoelen. Alles staat per vak gesorteerd; beginnend bij rechten, waarna economie volgt en als laatste beleid. De leerdoelen die niet zijn uitgewerkt gaan over je eigen academische vaardigheden, je weet dus zelf of je aan de eisen van die leerdoelen voldoet of dat je er nog even aan moet werken. Zie deze dus niet over het hoofd. Veel succes met leren! Inhoudsopgave Rechten aantekeningen kennisclips en werkgroepen K | WG1 | Recht | Inleiding in het (gezondheids)recht...............................................................................5 Aantekeningen: wat is recht?......................................................................................5 Aantekeningen: indelingen in het recht.......................................................................5 Aantekeningen: rechtsbronnen...................................................................................7 K | C3 | Recht | Inleiding in het (gezondheids)recht........................................................9 Aantekeningen: trias politica.......................................................................................9 K | WG3 | Beleid en Recht | Gezondheidszorgbeleid en Grondrechten: close reading...10 Aantekeningen: verdragen........................................................................................10 AVV | WG5 | Recht | Juridische basisvaardigheden - & - I..............................................12 Aantekeningen: het lezen van vonnissen en arresten...............................................12 K | WG6 | Recht | Privaatrecht in de gezondheidszorg..................................................13 Aantekeningen: burgerlijk recht in het BW................................................................13 Aantekeningen: overeenkomst aspecten..................................................................16 Aantekeningen: overeenkomsten handelingsonbekwaam en verkeersopvattingen..17 Aantekeningen: overeenkomsten in de zorg.............................................................18 Aantekeningen: civiele aansprakelijkheid..................................................................21 K | C10 | Recht | Privaatrecht in de gezondheidszorg...................................................24 Aantekeningen: een vonnis met mensenrechtelijke aspecten in een overeenkomst.24 Aantekeningen: schadeplichtigheid...........................................................................24 Aantekeningen: schuld en risicoaansprakelijkheid....................................................25 Aantekeningen: Kelly-arrest......................................................................................28 K | WG11 | Recht | Bestuursrecht in de gezondheidszorg.............................................29 Aantekeningen: introductie in het bestuursrecht......................................................29 Aantekeningen: bestuursorgaan, belanghebbende en legaliteitsbeginsel.................31 K | WG12 | Recht | De functie van rechtspraak in de gezondheidszorg.........................34 Aantekeningen: procesrecht......................................................................................34 Aantekeningen: burgerlijk procesrecht......................................................................34 Aantekeningen: bestuursprocesrecht........................................................................34 Aantekeningen: alternative dispute resolution..........................................................35 K | C19 | Recht | Bestuursrecht in de gezondheidszorg.................................................36 Aantekeningen: besluiten.......................................................................................... 36 1 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Aantekeningen: normen en beginselen in het bestuursrecht....................................38 K | WG14 | Recht | Gezondheidsrecht...........................................................................42 Aantekeningen: de Europese Unie met iconen..........................................................42 Aantekeningen: Verenigde Naties.............................................................................43 Aantekeningen: werkgroep.......................................................................................44 Rechten aantekeningen hoorcolleges............................................................45 Wet- en regelgeving (09-09-24)....................................................................................45 Rechten (16-09-24)....................................................................................................... 46 Verdiepingscollege aansprakelijkheid en overeenkomstenrecht (30-09-24).................47 Bestuursrecht (15-10-24)..............................................................................................48 Rechten/ beleid en recht uitwerking leerdoelen.............................................50 K | WG1 | Recht | Inleiding gezondheidsrecht...............................................................50 K | WG3 | Beleid en recht | Gezondheidszorgbeleid en grondrechten: close reading....51 K | WG6 | Recht | Privaatrecht in de gezondheidszorg..................................................53 K | WG11 | Recht | Bestuursrecht in de gezondheidszorg.............................................56 Bijeenkomst 'K | C18 | Bestuursrecht in de gezondheidszorg' is het college dat hoort bij deze WG....................................................................................................................... 59 K | WG12 | Recht | De functie van rechtspraak in de gezondheidszorg.........................60 Bijeenkomst K | C19 | Invloed van het procesrecht op het Nederlandse zorgstelsel' is het colleges dat hoort bij deze WG...............................................................................62 K | WG14 | Recht | Gezondheidsrecht...........................................................................62 Bijeenkomst 'K | C22 | Gezondheidsrecht' is het college dat hoort bij deze WG...........64 K | WG15 | Beleid en Recht | Van 'street' level naar 'screen' en 'system' level bureaucrat: digitalisering van de verzorgingsstaat..............................................64 Economie aantekeningen kennisclips en werkgroepen...................................66 K | C4 | Economie | Solidariteit, collectieve financiering en schaarste in de zorg..........66 Aantekeningen: financiering & ontwikkeling van de zorguitgaven............................66 Aantekeningen: stijgende zorguitgaven: oorzaken & gevolgen.................................66 Aantekeningen: uitgavenbeheersing & kiezen in de zorg..........................................68 Samenvatting videocolleges......................................................................................69 K | C8 | Economie | Marktfalen en overheidsingrijpen vanwege tekortkomingen bij de vraag naar gezondheid en zorg....................................................................................70 Aantekeningen: marktwerking en prijsmechanisme..................................................70 Aantekeningen: tekortkomingen vraag naar gezondheid en zorg.............................71 Aantekeningen: elasticiteiten....................................................................................72 K | C9 | Economie | Marktfalen en overheidsingrijpen vanwege dominante marktposities, ‘adverse selection’ en ‘moral hazard’....................................................74 Aantekeningen: imperfecte marktwerking in de zorg................................................74 Aantekeningen: voor- en nadelen van zorgverzekeringen.........................................74 Aantekeningen: overheidsingrijpen op zorgmarkten en overheidsfalen....................75 K | C14 | Economie | De structuur en financiering van de langdurige zorg...................77 Aantekeningen: hoofdlijnen en internationaal perspectief........................................77 Aantekeningen: gevolgen van vergrijzing voor de langdurige zorg...........................77 Aantekeningen: houdbaarheid en hervorming langdurige zorg.................................78 Aantekeningen: kenmerken en knelpunten nieuw stelsel langdurige zorg................79 Aantekeningen: samenvatting en uitdagingen voor de toekomst.............................82 2 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | C13 | Economie | De structuur en financiering van de curatieve zorg.....................84 Aantekeningen: gereguleerde marktwerking en concurrentiemodaliteiten...............84 Aantekeningen: zorgverzekeringswet.......................................................................84 Aantekeningen: belangrijke uitdagingen...................................................................86 K | WG10 | Beleid en Economie | Commissie Dekker (1987).........................................87 Aantekeningen: Commissie Dekker (1987)...............................................................87 K | C17 | Economie | Historische ontwikkeling van het Nederlandse zorgstelsel: curatieve zorg 1900-heden........................................................................................... 89 Aantekeningen: historische ontwikkeling van het Nederlandse zorgstelsel: curatieve zorg 1900-heden....................................................................................................... 89 K | WG13 | Beleid en Economie | Inperking van de vrije artsenkeuze: asociaal of een goede keuze?................................................................................................................ 92 Inperking van de vrije artsenkeuze: asociaal of een goede keuze?...........................92 K | C21 | Economie | Ontwikkeling doelmatigheidsprikkels in de curatieve zorg: 1990 - heden........................................................................................................................... 94 Aantekeningen: ontwikkeling doelmatigheidsprikkels in de curatieve zorg: 1990- heden........................................................................................................................ 94 Aantekeningen: doelmatigheidsprikkels voor zorgverzekeraars................................95 Aantekeningen: selectieve zorginkoop......................................................................96 Bekostiging: waar komen we vandaan?....................................................................97 Aantekeningen: bekostiging: waar staan we nu?......................................................98 K | C24 | Economie | Nederlandse zorgstelsel in internationaal perspectief................101 Aantekeningen: typologieën van zorgstelsels: curatieve zorg.................................101 Aantekeningen: prestaties van het Nederlandse zorgstelsel...................................101 Aantekeningen: is er één ideaal zorgstelsel?...........................................................103 Economie aantekeningen hoorcolleges........................................................104 Solidariteit, collectieve financiering & schaarste in de zorg (10-09-24)......................104 Verdiepende bestuurswetenschappen (10-09-24)......................................................104 Markfalen en overheidsingrijpen vanwege tekortkomingen bij de vraag naar gezondheid (19-09-24)...............................................................................................105 Marktfalen en overheidsingrijpen vanwege dominante marktposities, ‘adverse selection’ en ‘moral hazard’ (26-09-24)......................................................................106 Structuur en financiering van de curatieve zorg (op genezing gerichte zorg) (03-10-24)................................................................................................................................... 107 Structuur en financiering van de langdurige zorg (03-10-24).....................................108 Ontwikkeling doelmatigheidsprikkels in de curatieve zorg: 1990 – heden (21-10-24) 109 Het Nederlandse zorgstelsel in internationaal perspectief (22-10-24)........................111 Economie/ beleid en economie uitwerking leerdoelen...................................115 K | WG2 | Economie | Solidariteit, collectieve financiering en schaarste in de zorg....115 K | WG4 | Economie | Marktfalen en overheidsingrijpen vanwege tekortkomingen bij de vraag naar gezondheid en zorg..................................................................................118 K | WG5 | Beleid en Economie | Marktfalen & overheidsingrijpen: Liberalisering van de mondzorg................................................................................................................... 120 K | WG8 | Economie | De structuur en financiering van de curatieve zorg & de langdurige zorg........................................................................................................... 124 K | WG10 | Beleid en Economie | Commissie Dekker (1987).......................................134 K | WG13 | Beleid en Economie | Inperking van de vrije artsenkeuze: asociaal of een goede keuze?.............................................................................................................. 136 3 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Beleid aantekeningen kennisclips en werkgroepen......................................138 K | C5 | Beleid | Beleid & bestuur in de zorg: een verkenning.....................................138 Aantekeningen: zorg als publiek probleem..............................................................138 Aantekeningen: inleiding bestuurswetenschappen.................................................143 K | WG7 | Beleid | Bestuurskundige kaart van de gezondheidszorg in Nederland.......146 Bestuurskundige kaart van de gezondheidszorg in Nederland................................146 K | WG9 | Beleid | Street level bureaucracy................................................................151 Street level bureaucracy......................................................................................... 151 Vragen bij de werkgroep......................................................................................... 151 K | C15 | Beleid | Wicked problems en netwerk governance.......................................154 Aantekeningen: wicked problems en netwerk governance......................................154 K | C16 | Beleid | Institutionele verandering van en in de zorg....................................156 Aantekeningen: institutionele verandering van en in de zorg.................................156 K | WG15 | Beleid en Recht | Van 'street' level naar 'screen' en 'system' level bureaucrat: digitalisering van de verzorgingsstaat.....................................................159 Van ‘street’ level naar ‘screen’ en ‘system’ level bureaucrat: digitalisering van de verzorgingsstaat...................................................................................................... 159 Beleid aantekeningen hoorcolleges.............................................................162 Verdieping gezondheid als publiek probleem (17-09-24)............................................162 Verdiepingscollege zorgbeleid en beleidsprocessen (30-09-24).................................162 Beleidsvorming en -uitvoering: who/what sets the agenda? (1-10-24).......................165 Institutionele verandering van en in de gezondheidszorg (10-10-24).........................166 Historische ontwikkeling van het Nederlandse zorgstelsel (10-10-24)........................167 Actualiteitencollege (17-10-24)...................................................................................168 Invalshoek: juridisch en beleidsmatig perspectief (22-10-24).....................................169 Beleid uitwerking leerdoelen.......................................................................171 K | WG7 | Beleid | Bestuurskundige kaart van de gezondheidszorg in Nederland.......171 K | WG9 | Beleid | Street level bureaucracy................................................................175 4 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Rechten aantekeningen kennisclips en werkgroepen K | WG1 | Recht | Inleiding in het (gezondheids)recht Aantekeningen: wat is recht?  Recht = het object van rechtsgeleerdheid en bestaat uit: - Rechtsregels: bieden niet altijd de uitweg in een conflict, soms bijzonder geval dat rechter nog nooit heeft gezien - Rechtsbeginselen: geven zin en betekenis aan rechtsregels - Rechtvaardigheid  Functies en nut - Ordening: zorgen dat er regels zijn zodat er geen chaos komt - Correctie/handhaving: recht biedt veiligheid - Uitdrukking morele en culturele waarden: wat belangrijk is in de maatschappij - Geschilbeslechting = het identificeren, analyseren en oplossen van conflicten op een manier die de belangen van alle betrokken partijen respecteert en de voortgang van het aanbestedingsproces niet belemmert - Regelend - Maatschappelijke ontwikkelingen - Veiligheid - Zekerheid/voorspelbaarheid - Schept ruimte voor vooruitgang - Bescherming van kwetsbaren - Zonder recht ontstaat chaos, strijd, vernietiging  Eigenschappen recht - Rechtsfiguren = vormen waarin het recht zich kan voordoen - Rechten, vooral redeneren, consistentie - Weinig met statistiek en kwantiteit - Interpretatie, taalgerichtheid - Fundament van rechtsbeginselen vs bottom-up: welke regelgeving moet er ontstaan om toch de casus op te kunnen lossen Aantekeningen: indelingen in het recht  Nationaal recht = alle wetten die Nederland heeft vastgesteld en binnen de Nederlandse grenzen gelden - Publiekrecht - Privaatrecht  Internationaal recht = verder dan het nationaal recht - Internationaal publiekrecht: recht tussen staten onderling 5 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Internationaal privaatrecht  Superinternationaal recht = recht dat afkomstig is van organisaties die van de staten hun eigen regelgeving en rechtsprekende bevoegdheid hebben gekregen  Publiekrecht = regelt de verhouding tussen de overheid en de maatschappij - Staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht  Privaatrecht (burgerlijk/civiel recht) = regelt de betrekking tussen personen met inbegrip van wat hen toebehoort  Staatsrecht = regelt de inrichting en de bevoegdheden van de staat en zijn onderdelen - Beperkingen door grondrechten in te voeren - Deel van staatsrecht te vinden in grondwet  Bestuursrecht of administratief recht = overheid bemoeit zich actief met de samenleving - Hoe op een fatsoenlijke manier wordt omgegaan met een burger  Strafrecht = omschrijft welke gedragingen in welke omstandigheden strafbaar zijn - Handhaven openbare orde - Bescherming maatschappij tegen misdaad  Privaatrecht = regelt verhoudingen tussen personen onderling - Rechten en plichten  Materieel recht (inhoudelijke regels) = bevoegdheden en verplichtingen van deelnemers  Formeel recht (procesrecht, vormvoorschriften, spelregels)  Dwingend recht = regels waarvan niet mag worden afgeweken  Regelend recht/aanvullend recht = regels waarvan wel kan worden afgeweken  Gezondheidsrecht - Zorgverleningsrecht = tussen zorgaanbieder en patiënt - Zorgverzekeringrecht = tussen patiënt en zorgverzekeraar - Zorgfinancieringsrecht = tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder 6 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Aantekeningen: rechtsbronnen  Positief recht (in Nederland) = het geheel van rechtsregels en voorschriften dat op dat moment in Nederland geldt  Rechtsbeginselen - Negatief: niet geschikt als richtlijn, niet onmiddellijk betrekking tot menselijke gedragingen - Positief: geven zin en betekenis aan rechtsregels  Wetten - Regels die voor iedereen gelijk gelden - Hiërarchie van de wetgeving: wet in formele zin  algemene maatregel van bestuur (AMvB)  ministeriële regeling  provinciale verordening  gemeentelijke verordening  Volkenrechtelijke verdragen en besluiten - Voor gezondheidszorg: verdragen die mensenrechten bevatten - Belangrijk is dat mensenrechten voor iedereen gelden - Belangrijke verdragen in de gezondheidszorg: het verdrag ter bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, internationaal verdrag in zaken de burgerlijke rechten en publieke rechten, internationaal verdrag in zaken economische, sociale en culturele rechten en de algemene verordening gegevensbescherming  Jurisprudentie = geheel van uitspraken van rechters, die naar aanleiding van een concrete beslissing worden geformuleerd - Conflictsituatie waarin de letter van de wet geen oplossing biedt - Rechter moet beoordelen hoe de wet in die situatie het beste kan worden uitgelegd - Uitleg van wetgeving in een specifieke situatie waarin de normale wet geen uitgang biedt  Gewoonte - Bijvoorbeeld de gebruikelijke zorg, de zorg die we verwachten in een bepaald moment - Wat binnen onze normen en waarden valt  Doctrine = consistente uitleg van regels en beginselen  Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels  Welke rechtsregels op een bepaald moment in een bepaald gebied?  rechtsbronnen  Ratificatie = het bekrachtigen/erkennen van (partij worden bij) een internationaal verdrag. 7 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Stelling: het gezondheidsrecht is niks anders dan een rechtsgebied waarin gebruik wordt gemaakt van de klassieke rechtsgebieden. 8 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | C3 | Recht | Inleiding in het (gezondheids)recht Aantekeningen: trias politica  Voorkomen dat één orgaan de gelegenheid heeft alle macht naar zich toe te trekken  Wetgevende macht, uitvoerende macht, rechtsprekende macht  Checks and balances - Checks: houden van toezicht van ene orgaan op het andere - Balances: bevoegdheden gelijk verdeeld  Trias Politica in Nederland  Geen volledige scheiding  Montesquieu 9 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | WG3 | Beleid en Recht | Gezondheidszorgbeleid en Grondrechten: close reading Aantekeningen: verdragen  Volkenrechtelijke verdragen en besluiten - Verdragen waarbij staten onderling regels en wetten maken - Bilateraal: tussen twee landen - Multilateraal: tussen meer dan twee landen - Voorbeelden: EU, VN - Landen die bij een verdrag aansluiten geven bepaalde organen en organisaties taken - Voor gezondheidszorg: verdragen die mensenrechten bevatten  VN-mensenrechtenverdragen  Raad van Europa: mensenrechtenverdragen  Totstandkoming verdragen - Ondertekenen verdrag - Verdrag door nationale procedure heen - Verdrag moet goedgekeurd worden - Als verdrag goedgekeurd wordt moet het geratificeerd worden  Verhoudingen verdragen en nationale rechtsorde - Monisme: zodra een verdrag waarbij NL partij is bekend wordt gemaakt en in werking treedt, maakt het ook meteen deel uit van de Nederlandse rechtsorde - Dualisme: moet eerst worden omgezet naar nationale regels  Art. 93 Grondwet - Bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties die naar haar inhoud het ieder kunnen verbinden, hebben verbindende kracht nadat zij bekend zijn gemaakt = een ieder verbindende gedragsbepaling  Art. 94 Grondwet - Binnen het koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties  Gedragsbepaling boven nationale wet  Het ‘Biogeneeskundeverdrag’ (officieel het ‘Verdrag inzake de Rechten van de Mens en de Biogeneeskunde’) = een verdrag van de Raad van Europa, aangenomen in 1997. Het doel is om de waardigheid, identiteit en rechten van de mens te beschermen in de context van biomedische ontwikkelingen. Het verdrag reguleert 10 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen onder andere ethische kwesties rond medische behandelingen, genetische interventies en biomedisch onderzoek, en stelt voorwaarden aan bijvoorbeeld geïnformeerde toestemming, privacy en het verbod op discriminatie op basis van genetische kenmerken  Verschil Europese raad en Raad van Europa: Raad van Europa is samenwerkingsverband van staten die los staat van de EU die opkomt voor mensenrechten, de Europese Raad zijn de ministers binnen de EU die samenkomen 11 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen AVV | WG5 | Recht | Juridische basisvaardigheden - & - I Aantekeningen: het lezen van vonnissen en arresten  Jurisprudentie = verzameling uitspraken die eerder door rechters zijn gedaan - Te vinden in databanken of jurisprudentie tijdschriften Opbouw van een arrest/ eigenlijke arrest van Hoge Raad: 1. Geding in feitelijke instanties - Rol van de partijen - Beslissingen van lagere rechters voorgaande procedures 2. Geding in cassatie - Samenvatting cassatieprocedure 3. Beoordeling van het cassatiemiddel - Uitspraken lagere rechters - Standpunt Hoge Raad - Faalt of treft doel 4. Beslissing - Goedkeuren of afkeuren - Vernietigd: Hoge Raad doet de zaak ten principale af, verwijzing zaak naar lagere feitenrechter - Proceskosten Volgorde lezen: 1. Samenvatting - Eerste indruk arrest 2. Het eigenlijke arrest Hoge Raad 3. Conclusie PG of AG - Beter begrip arrest - De conclusie strekt tot verwerping van het beroep - De conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest - De conclusie strekt tot vernietiging en verwijzing 12 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | WG6 | Recht | Privaatrecht in de gezondheidszorg Aantekeningen: burgerlijk recht in het BW  Persoonlijkheidsrecht  Rechtspersonen  Verbintenissenrecht  (Bijzondere) overeenkomsten Onderdelen burgerlijk recht:  Persoonlijkheidsrecht: zoals recht op naam  Familierecht: o.a. ouderlijk gezag  Erfrecht  Recht inzake rechtspersonen (NV, BV, stichting, vereniging)  Zakelijke rechten: rechten op een zaak, zoals het eigendomsrecht, onroerende zaken zoals grond en huizen  Verbintenissenrecht (onr.daad en overeenkomsten)  Bijzondere overeenkomsten: huur, gbo, consumentenkoop, arbeidsrecht  Maar ook bijzondere samenwerkingscontracten als maatschap en v.o.f. Boek 1: persoonlijkheids- en familierechten:  Relevant voor patiëntenrechten i.v.m. vertegenwoordiging van de patiënt - Minderjarigheid - Curatele: vermogen en immaterieel belang - Mentorschap: alleen immaterieel belang - Onderbewindstelling: alleen vermogens-belang Boek 2: rechtspersonenrecht:  Rechtspersoonlijkheid: je kan handelen voor het recht  Regelgeving inzake entiteiten met rechtspersoonlijkheid, zoals: - Stichtingen - Verenigingen; coöperaties - NV en BV - Overheidslichamen met rechtspersoonlijkheid: staat, provincie, gemeente, waterschappen 13 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Rechtspersoonlijkheid:  Dankzij rechtspersoonlijkheid kan bijv. een ziekenhuis goederen kopen, een gbo afsluiten, aansprakelijk gesteld worden  Of sportclub waar je lid van kan zijn  De universiteit waar je je collegegeld aan betaalt en onderwijs volgt  De gemeente aan wie je milieuheffing betaalt en je paspoort ophaalt (en betaalt)  De vereniging van eigenaren van een appartement  De vereniging tot natuurbehoud, etc. Belang van rechtspersoonlijkheid:  Entiteiten kunnen een gemeenschappelijk belang handhaven, vgl. milieuverenigingen: milieubehoud  Ziekenhuizen: geneeskunde  Bedrijf: bijv. een boekhandel  Rechtspersonen hebben statuten = soort ‘wet’ voor de rechtspersoon, waarin staat wat de doelstelling van de rechtspersoon is en de grondtrekken van de organisatie van die rechtspersoon Boek 3: vermogensrecht algemeen:  Defenities van belang, want moet weten wat bedoeld wordt  Omgansvormen: belangrijk dat we goed met elkaar omgaan, we moeten vertrouwen op elkaar. Vertrouwen dat je bijv. Als gezondheidswetenschapper wordt opgeleid, want je betaalt er wel voor. (Wordt er geen misbruik gemaakt van bevoegdheden)  Rechthandelingen: wie is handelingsbekwaam? handelingsbekwaam: Handelingsbekwaamheid betekent dat een persoon in staat is zelfstandig beslissingen te nemen en rechtsgeldig overeenkomsten te sluiten zonder dat hiervoor toestemming van een ander nodig is. (ik mag een overeenkomst sluiten, laptop kopen, je bent handelingsbekwaam dus houdt je aan de overeenkomst en de tegenpartij houdt zich ook hieraan)  Bijzondere aan rechtshandeling is dat je niet alles vorm hoeft te gieten, gebeurt bij behandelingsovereenkomst ook niet. (je hebt een snee en je laat je behandelen zonder handtekeningen of dergelijke, dus eigenlijk gewoon geneeskundig behandelingsovereenkomst. Gaat dus vormvrij, tenzij anders staat in de wet 14 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Boek 6 (1): alg. deel verbintenissenrecht:  Bevat begrippen die in elke burgerlijke relatie aan de orde kunnen zijn - Art. 6: 74 BW: toerekenbare tekortkoming: een partij komt een verplichting uit een overeenkomst niet (of niet goed) na en dat deze tekortkoming aan die partij kan worden toegerekend - Art 6:75 BW: niet toerekenbare tekortkoming = overmacht. - Art 6: 95 BW: wat is schade (o.a. vermogensschade, geleden verlies of gederfte winst, door bijv. verstoring van je theater) - Art 6:106 BW: Voor nadeel dat niet in vermogensschade bestaat, heeft de benadeelde recht op een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding (je arm raakt verlamd tijdens ingreep) - Art 6:98 BW: causaal verband. stelt dat niet elke vorm van schade zomaar vergoed hoeft te worden. De schade moet in een zodanig verband staan met de oorzaak (bijvoorbeeld een fout of tekortkoming) dat het redelijk is om deze aan de aansprakelijke partij toe te rekenen Boek 6 BW (2): - Art. 6:162: aansprakelijkheid wegens onrechtmatige daad. (schade aan jou toegebracht, zonder overeenkomst, kan je schade eisen. Bijv. aanrijding door fiets) - Art. 6:169 e.v.: aansprakelijkheid voor personen en zaken; - Art. 6:173: gebrekkige zaken - Art. 6:179: aansprakelijkheid dierenbezitter - Art. 6:185: productenaansprakelijkheid. Je reageert niet goed op geneesmiddel die dokter had voorgeschreven. Dokter gaat ervan uit dat het wel deugd, want goedgekeurd voor markt etc. dus product aansprakelijk - Art. 6:213: algemene definitie van een overeenkomst. Het bepaalt dat een overeenkomst een meerzijdige rechtshandeling is waarbij één of meer partijen verplichtingen (verbintenissen) aangaan ten opzichte van een of meer andere partijen - Art. 6:217, lid 1 BW: ‘een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan’ Boek 7: bijzondere overeenkomsten:  Regelt steeds vormen van overeenkomsten die bijzondere bescherming nodig hebben. Bijv. patiënt die in zich laat snijden, dus moet goed geïnformeerd zijn - WGBO (relatie patiënt en zorgverlener) - Alg. verzekeringsrecht (overeenkomst tussen jou en zorgverzekeraar) - Huurrecht woonruimte en bedrijf (niet zomaar je kamer uitgezet kunnen worden. Ook bedrijven huren plaats in stad) - Consumentenkoop (bescherming die je kan hebben als over internet bijv. snel wordt overgehaald, product moet deugen) Typen overeenkomsten in de zorg: 15 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Gnk. behand.ovk: regime: boek 7:448-468  Arbeidsovk (dienstverband): boek 7:610-686  Toelatingsovk vrij gev. Arts-ZH: boek 7 alg.  Verbintenissenrecht: boek 6  Zorgovk zorgverz. met zorgaanbieder  Zorgverzekeringsovk zorgverz-verzekerde (beheerst door Zwv en alg. verz.recht) Aantekeningen: overeenkomst aspecten  Rechtsfeit: het recht knoopt aan een feit rechtsgevolgen vast. Niet alles is een rechtsfeit. - Bijvoorbeeld: ik speel zachtjes gitaar in mijn kamer. Wat koppelt recht eraan vast, zolang ik niet veel herrie maak. Veel herrie kan geluidsoverlast zijn  Rechtshandeling: zie art. 33 BW: ‘een rechtshandeling vereist een op een rechtsgevolg gerichte wil die zich door een verklaring heeft geopenbaard.’ Derhalve: rechtsgevolg wordt door een handelende partij beoogd  Overeenkomst: een overeenkomst is een bijzonder type rechtshandeling - Art. 6:217 BW definieert: een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding daarvan. Er is een aanbod. Er is aanvaarding van het aanbod. De overeenkomst moet voldoende bepaalbaar (duidelijk over hoelang of prijs etc.) zijn (art. 6:227 BW) - Art. 3:37 BW: de overeenkomst is in beginsel vormvrij (onderling afspreken, genoeg bepaalbare overeenkomst)  Wil en vertrouwen: partij heeft bepaalde bedoeling (wil) - Bescherming van de goede trouw: de wederpartij mag op de schijn afgaan: vertrouwensbeginsel (uitgaan van de uiting van wat een persoon zegt) - Het recht knoopt rechtsgevolgen aam bij fatsoenlijk handelen - Wanneer de wil niet aanwezig was of de wederpartij niet op de schijn mocht afgaan, kunnen de rechtsgevolgen worden teruggedraaid of zijn zelfs geheel afwezig  Wilsgebrek: - Bedrog (3:44, lid 3 BW): iemand beweegt een ander tot het plegen van een bepaalde rechtshandeling door opzettelijk 16 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen verkeerde mededelingen over verzwijging van een voor de wederpartij relevant feit  bijvoorbeeld: nep merk kopen - Dwaling (6:228 BW): een overeenkomst die bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten. Vgl. Rb Breda Cells4health (op blackboard)  bijvoorbeeld: ervan overtuigd zijn dat iets echt goed was, maar blijkt niet zo te zijn - Misbruik van omstandigheden (3:44, lid 4 BW): als partij misbruik maken van het feit dat de ander zijn wil niet goed kan bepalen  je bent in een sombere bui en iemand maakt hier gebruik van om iets goedkoper te kopen - Bedreiging (3:44, lid 2 BW): partij sluit overeenkomst, uitsluitend omdat hij bedreigd wordt  verkopen want je wordt bedreigd  Vernietigbaar = rechtshandeling bestaat, maar de partij kan met beroep op wilsgebrek de rechtshandeling terugdraaien, dat kan bij: - Wilsgebreken - Handelingsonbekwaamheid (art. 3:32, lid 2 BW)  Nietigheid = de rechtshandeling heeft nooit bestaan - O.a. wegens strijd met openbare orde/ wet (art. 3:40 BW) Gevolgen vernietiging en nietigheid:  Bij vernietiging of nietigheid ovk draagt de partij die gedaagd werd wegens dwaling, bedrog, bedreiging of misbruik van omstandigheden, alle gevolgen - Bijvoorbeeld: kosten gemaakt ter uitvoering van de thans vernietigde overeenkomst Aantekeningen: overeenkomsten handelingsonbekwaam en verkeersopvattingen Handelings(on)bekwaam:  Handelingsbekwaam en handelingsonbekwaam = vermogen van iemand om rechtshandelingen rechtsgeldig te verrichten  Art. 3:32, lid 1 BW: handelingsbekwaamheid = ‘iedere natuurlijke persoon is bekwaam tot het verrichten van rechtshandelingen, voor zover de wet niet anders bepaalt.’ Dit geldt ook voor de rechtspersoon  Art. 3:34 BW: iemand met een tijdelijke of permanente stoornis van zijn geestelijke vermogens  Art. 1:234 BW: minderjarigen (jonger dan 18 jaar, voor zover de wet niet anders bepaalt) 17 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Art. 1:378 BW: curatele: meerderjarige onder voogdij, d.w.z. dat toestemming nodig is van de curator  Art. 1:457 BW: mentorschap. Dit raakt de gbo: de mentor beslist mede over aangaan van een gbo  Iemand is wilsonbekwaam als hij: de informatie over zijn ziekte of behandeling niet begrijpt; zelf niet kan beslissen; de gevolgen van een beslissing niet begrijpt Verkeersopvattingen en redelijkheid:  Methode om handelingen en situaties op zijn waarde te beoordelen  Hoe oordeelt de rechter: a. De omstandigheden van het concrete geval; b. Verkeersopvattingen Ingrediënten overeenkomst: 1. Wil van de persoon; 2. Gerechtvaardigd vertrouwen wederpartij 3. Omstandigheden van het geval; 4. Billijkheid en redelijkheid; 5. Eventuele belangen van derden Aantekeningen: overeenkomsten in de zorg WGBO: patiëntenrechten: a. Zelfbs. recht patiënt (informed consent) b. Versterking rechtspositie patiënt d.m.v. - Centrale aansprakelijkheid ZH; - Vert. v.d. patiënt bij wilsonbekwaamheid; - Recht op privacy; - Goed dossier (mocht het misgaan…) c. Kwaliteitswaarborging gezondheidszorg d.m.v. dossier, beroepsstandaard, infoplicht  Cao = schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Cao-ziekenhuiswezen vult bepaalde dingen nader in: is alg. verbindend verklaard: d.w.z. geldt voor iedereen in de zorg. Vormt aanvulling op wettelijke bepalingen Arbeidsovk: boek 7:610-686:  Loon, hiërarchie (bevelsstructuur), zelf arbeid verrichten  Plicht goed werkgever/ werknemer: 7:611 BW  Vakantie en (ouderschaps)verlof 18 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Gelijke behandeling  In principe vormvrij  Geen aansprakelijkheid werknemer bij fouten, tenzij grove fout/ roekeloosheid: werkgever jegens derden aansprakelijk  Van dienstverband of tijdelijk  Geen opzegging wegens huwelijk, kinderen, zwangerschap  Dringende en gewichtige ontslagreden Toelatingsovereenkomst vrijgevestigd arts – ziekenhuis:  Vrijgevestigd arts heeft met ZH toelatingsovereenkomst: niet nader in de wet geregeld: het gewone ovk.recht. geldt. Doch afspraken tussen NVZ (Ned.Ver. van Ziekenhuizen) en OMS (Orde van Med. Specialisten): gebruik het model-toelatingsovk. Medewerker overeenkomst zorgaanbieder – zorgverzekering:  Overeenkomst tussen zorgaanbieder (ziekenhuis) en zorgverzekering  Zorgverzekeringswet beheerst deze relatie (zorgverzekeraar kan minimum eisen stellen, zoals bepaald level van goede zorg)  In principe vrijheid zorgverzekeraar te contracteren met zorginstelling / vrij gevestigde zorgaanbieder (zoals veel huisartsen, fysiotherapeuten)  Toch: vrijheid beperkt o.a. door plicht voldoende zorg te contracteren voor verzekerde Verzekeringsovk. zorgverzekeraar met particulier:  Contracteerplicht verzekerde met een erkende zorgverzekeraar  Inhoud zorgverzekering voor wat betreft basispakket geregeld in de Zvw (dus hiervoor geen contractsvrijheid; aanvullend pakket staat buiten de Zvw, dus wel contractsvrijheid)  Acceptatieplicht zorgverzekeraar voor basispakket dat bij wet is vastgesteld (art. 10 en 11 Zvw)  Vrijheid keuze uit bij het College Toezicht zorgverzekeringen aangemelde zorgverzekeraars  Verz.recht van toepassing: art. 7:925-986 BW (wederzijdse rechten en plichten contractspartijen, zoals gevolgen wanbetaling, etc.)  Vooral voor contractsvoorwaarden geldt weinig vrijheid 19 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Eerbiedigen privacy verzekerde  Maatschap = vereenkomst tussen de maten (zo worden ze genoemd) om bepaalde activiteiten gezamenlijk te ondernemen  Maatschap is de gebruikelijke rechtsvorm voor samenwerking tussen vrijgevestigde beroepsbeoefenaren. Het is een overeenkomst  Art. 7A:1655-1688 BW: - Gemeenschap bedrijfsvoering; - Geen rechtspersoonlijkheid, d.w.z. elke maat is persoonlijk aansprakelijk; - Vrijgevestigde arts niet beschermd door werkgever, altijd zelf aansprakelijk; - Uitbreiding/ inkrimping maatschap: nieuw maatschapscontract nodig; - Heeft één maat in naam der maatschap als geheel nakoming eisen; - Einde maatschap, o.a. door opzegging van een maat Overeenkomst tot opdracht:  Art. 7:400-413 BW: kenmerken; - Partij A verbindt zich met partij B, niet via ovk; - Werken als ‘goed opdrachtnemer’; - Dienst wordt in principe persoonlijk verricht; - Opzegging door opdrachtnemer alleen bij ‘gewichtige reden’; door opdrachtgever altijd; - Opdrachtnemer houdt opdrachtgever op de hoogte Overige contracten gangbaar in de zorg:  Samenwerkingsovereenkomst tussen instellingen/ huisartsen (transmurale of integrale zorg): de gewone wettelijke bepalingen  Waarnemingsregeling huisartsen: de gewone wettelijke bepalingen  Convenant of raamovk: juridische status onduidelijk, hangt af van de inhoud: vaak een voortraject voor harde afspraken Omstreden overeenkomsten in de zorg:  Draagmoederschap: juridisch is het kind niet afdwingbaar. Volgens wet heeft degene waaruit het kindje uitkomt het gezag en moederschap  Bonusregeling zorgverzekering: arts bij zuinig voorschrijfgedrag medicijnen. (doet een arts dit voor financieel belang voor zichzelf, terwijl patiënt hier wel recht op heeft?)  Prijsafspraken apothekers en farmacie 20 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Voorangsafspraken op de wachtlijst, bemiddeling door bureau (voorang is door ernst van klacht en niet door contract wat is afgesproken)  Overeenkomsten m.b.t. gebruik embryo’s (hebben deze overeenkomsten wel rechtsgeldigheid) Achtergronden overeenkomsten in de zorg:  Drie ‘actoren’: 1. Zorgvrager (verzekerde: de patiënt) 2. Zorgaanbieder (huisarts, paramedicus, zorginstelling) 3. Zorgverzekeraar  Omringd door (internationale) grondrechten (gelijke behandeling, privacy, lich. integriteit, waardigeid menselijk leven) en bijzondere wetgeving, waaronder de medische ethiek o.b.v. de WGBO (beroepsstandaard) en de wet BIG (tuchtnormen) Grondrechten en overeenkomsten in de zorg:  Vanwege grondrechten discussie over o.a.: - Gelijke toegang tot de zorg (financieel en feitelijk) - Voorrang op de wachtlijst (strijdig met gelijkheidsbeginsel, art. 1 grw) - Zelfbeschikking en waardigheid menselijk leven - Verspreiden medische kennis als medisch-ethische verplichting - Vrije artsenkeuze en contractsvrijheid zorgverzekeraar - Privacy en camera’s Aantekeningen: civiele aansprakelijkheid  Vordering in het civiele recht: voorbeelden: - Medische fouten, waardoor (blijvend) letsel - Mislukte sterilisatie - Wachtlijst - Schending privacy: zonder toestemming patiëntgegevens aan derden verstrekken - Zonder toestemming patiënt betrokken raken in onderzoek - Inentingsplicht voor personeel ziekenhuis? - Wrongful life: bij prenataal onderzoek zouden ernstige afwijkingen aan het licht zijn gekomen  Civielrechtelijke aansprakelijkheid kan o.a. gaan over: - Aansprakelijkheid voor fouten van een instelling; - Aansprakelijkheid voor fouten van een hulpverlener; - Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken of apparatuur; - Aansprakelijkheid voor hulppersonen 21 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Kern van de civielrechtelijke aansprakelijkheid: schade (kan ook overlast zijn)  Doel: compensatie van geleden schade (art. 6:74 en art. 6:162 BW) Grondslagen civielrechtelijke aansprakelijkheid: 1. Toerekenbare tekortkoming (wanprestatie): art. 6:74 BW, ingeval er een overeenkomst is 2. Onrechtmatige daad: art. 6:162 BW, ingeval er geen overeenkomst is Vereisten civielrechtelijke schadevergoeding: 1. Er is wettelijke basis: o.d. (ook wel buitencontractuele aansprakelijkheid genoemd, bekendste voorbeeld is art. 6:162 BW). Of overeenkomst (bijvoorbeeld: de gbo of koopovereenkomst) 2. Er is schade in de zin van het civiele recht (je kan dus schade aantonen) 3. Er is causaal verband tussen de grondslag en schade  Wilsgebreken en de betreffende wetsartikelen - De wet kent verschillende wilsgebreken die ervoor kunnen zorgen dat een overeenkomst vernietigbaar is. De belangrijkste wilsgebreken staan beschreven in artikel 3:44 van het Burgerlijk Wetboek (BW):  Bedreiging: Wanneer iemand onder dreiging van een nadeel een overeenkomst sluit (art. 3:44 lid 2 BW).  Bedrog: Wanneer iemand door misleiding een overeenkomst sluit, bijvoorbeeld doordat belangrijke informatie opzettelijk wordt verzwegen of onjuist wordt voorgesteld (art. 3:44 lid 3 BW).  Misbruik van omstandigheden: Wanneer iemand een ander, die zich in een kwetsbare positie bevindt, dwingt tot het sluiten van een overeenkomst (art. 3:44 lid 4 BW).  Dwaling: Dit wilsgebrek is geregeld in artikel 6:228 BW en ontstaat wanneer een overeenkomst is gesloten op basis van een onjuiste voorstelling van zaken, terwijl de overeenkomst anders niet zou zijn gesloten als de juiste informatie bekend was geweest. - Deze wilsgebreken kunnen leiden tot de vernietigbaarheid van een overeenkomst, wat betekent dat de overeenkomst kan worden teruggedraaid.  Handelingsonbekwaamheid en de wet - De wet spreekt over handelingsonbekwaamheid in artikel 1:234 BW. Hierin wordt bepaald dat minderjarigen (personen jonger dan 18 jaar) handelingsonbekwaam zijn, tenzij zij handelingen verrichten waarvoor hun ouders of voogden toestemming hebben gegeven. Verder wordt in artikel 1:381 BW gesproken over curatele. Iemand die onder curatele is gesteld, is handelingsonbekwaam en kan dus geen 22 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen rechtshandelingen verrichten zonder toestemming van de curator. - Kortom, de wet kent handelingsonbekwaamheid voor minderjarigen en voor mensen die onder curatele staan.  Is ‘overeenkomst’ een juridisch begrip? - Ja, de wet definieert het begrip overeenkomst. Een overeenkomst wordt geregeld in artikel 6:213 BW, dat deel uitmaakt van het overeenkomstenrecht in Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Artikel 6:213 BW stelt dat een overeenkomst een rechtsverhouding is waarbij twee of meer partijen zich verbinden tot het verrichten van één of meer prestaties. Dit maakt de overeenkomst een juridisch begrip, aangezien het bepaalde rechten en plichten creëert tussen de betrokken partijen.  Rechten en plichten bij een overeenkomst: - Een overeenkomst schept wederzijdse rechten en plichten. Wanneer een partij niet voldoet aan zijn verplichtingen, zoals het voorbeeld waarbij Ikea het bureau niet levert, kan er sprake zijn van een toerekenbare tekortkoming. Dit is geregeld in artikel 6:74 BW, waarin staat dat de schuldenaar aansprakelijk is voor schade die voortvloeit uit het niet nakomen van de overeenkomst, tenzij er sprake is van overmacht. In dat geval kan de benadeelde partij schadevergoeding eisen of ontbinding van de overeenkomst vorderen. - Bij de advocaat die te laat hoger beroep instelde, was nakoming onmogelijk omdat de wettelijke beroepstermijn verstreken was. Dit kan leiden tot een vordering op grond van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst (bijvoorbeeld het voeren van de zaak), waardoor de cliënt schadevergoeding kan eisen van de advocaat. - Deze juridische begrippen en regels zorgen ervoor dat partijen hun rechten kunnen afdwingen wanneer een overeenkomst niet naar behoren wordt nagekomen of wordt aangegaan onder onwenselijke omstandigheden (zoals een wilsgebrek). 23 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | C10 | Recht | Privaatrecht in de gezondheidszorg Aantekeningen: een vonnis met mensenrechtelijke aspecten in een overeenkomst 1. Mensenrechten kunnen een rol spelen in een civielrechtelijke overeenkomst 2. De rechter mag een wet niet aan de grondwet toetsen 3. De rechter beroept zich op cassatierechtspraak 4. Botsende grondrechten 5. Wanprestatie? 6. Een partij die niet gedaagd is kan zich ook niet verdedigen 7. Wat is schade in civielrechtelijke zin? 8. Overmacht en causaal verband Aantekeningen: schadeplichtigheid  Algemene regel: - Wie stelt moet bewijzen  Uitzondering: - Bijzondere regel of eisen van redelijkheid of billijkheid  Arts heeft geen of onvolledig dossier  Vermoeden van een fout: letsel dat er niet behoort Rechtspraak:  Civiel recht: vooral gevormd door rechtspraak, invulling van begrippen, formuleren van zorgvuldigheidsnormen, waarderen van bepaalde rechten, maken van belangenafweging  Hoe zwaar wegen (grond)rechten en mag je grondrechten afwegen tegen elkaar?  Wanneer is voldaan aan het vereiste van causaal verband tussen feit/gedraging en schade?  Moet eiser altijd alle bewijs leveren?  Rechter onderscheidt bij medisch handelen: 1. De fase voorafgaand aan de ingreep 2. De ingreep zelf 3. De nabehandeling 24 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Doet het volgende: - Beoordeling naar de omstandigheden van het geval: kon de patiënt red.wijs niets weten van ingreep; - Reden tot bewijslastomkeer? - Deskundigenonderzoek: is er een beroepsfout gemaakt? - Het niveau dat van de beroepsbeoefenaar verwacht kan worden  5 entiteiten rechtspraak (rechter wordt geconfronteerd met 5 aspecten, die hij moet ontleden: 1. Het concrete conflict: de rechter analyseert de concrete situatie: de ‘situatieanalyse’, wat is er precies gebeurd, wat is de toedracht van de schade 2. De achtergrond: in de maatschappij of beroepsgroep of situatie levende opvattingen: hoe (on)gelijkwaardig zijn deze partijen bij het aangaan van een medische behandeling 3. De rechtsregels: het wetboek 4. Rechtsbeginselen: rechtszekerheid, rechtsgelijkheid 5. Verder wordt recht altijd geleid door principes van billijkheid (= gerechtigheid) en redelijkheid en zedelijkheid en ‘ongeschreven recht’ Aantekeningen: schuld en risicoaansprakelijkheid Grondslag: schuld of risico-asph:  Grondslag kan verschillend zijn: - Op basis van onzorgvuldigheid (schuld, fout, verwijtbaarheid), dan is er schuldaansprakelijkheid: asph kan pas ontstaan als er onzorgvuldig is gehandeld - Op basis van risico: een afgesproken resultaat wordt niet bereikt - Product deugt niet: geneesmiddel blijkt schadelijk, ondanks gebruik volgens gebruiksaanwijzing). Dit heet productenaansprakelijkheid (art. 6:185 BW) Overeenkomsten: 2 typen: 1. Resultaatsverbintenis: vb: de leverancier (verkoper of aanbieder van een dienst) heeft in de ovk een resultaat beloofd, maar dat is niet bereikt. De leverancier draagt de risico’s ingeval het resultaat niet deugt conform de verwachtingen. Bijv. Tegelleverancier kan zich jegens de klant niet beroepen op slechte kwaliteit van aangeleverde tegels. 2. Inspanningsverbintenis. Het resultaat wordt niet gegarandeerd, enkel de inspanning op basis van hetgeen de klant of bijv. de patiënt redelijkerwijs mag verwachten. Voorbeeld: de gbo: de WGBO regelt zelfs expliciet dat de hulpverlener moet werken als goed hulpverlener. Ander voorbeeld: de rijinstructeur garandeert zelden het roze kaartje, maar wel dat hij zich ervoor inspant dat je je rijbewijs haalt binnen redelijke tijd 25 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen De eis van schade:  Er moet schade zijn in de zin van het recht. D.w.z. alleen schade zoals geregeld in het BW kan vergoed worden. Maar dat begrip is ruim Juridische schade:  Vier vormen van schade (art. 6:95 BW): 1. Vermogensschade (art. 6:96 BW: voorwerp stuk, inkomen gemist, omzetschade door aantasting reputatie). maar ook (art. 6:96, lid 2 BW): a. redelijke kosten ter voorkoming of beperking van schade die als gevolg van de gebeurtenis waarop de aansprakelijkheid berust, mocht worden verwacht; b. redelijke kosten ter vaststelling van schade en aansprakelijkheid; c. redelijke kosten ter verkrijging van voldoening buiten rechte (incassokosten) 2. Ander nadeel, voor zover de wet op vergoeding daarvan recht geeft, zoals bijv. immateriële schade, smartengeld (art. 6:106 BW): pijn, verlamd zijn, etc. 3. Toekomstige schade (art. 6:105 BW), bijv. missen carrière door letsel): verwachting: 50.000 euro/jaar, nu niets 4. Overige vormen van schade Nabestaanden: schade door derven levensonderhoud na overlijden, overige kosten (art. 6:108 BW) - Buitenrechtelijke kosten: wettelijke rente: art. 6:119 BW voor consumenten - Gerechtelijke kosten: proceskosten: art. 237 Rv (rechtsvordering) Causaliteit:  Er moet causaal verband bestaan: - Bij risico-aansprakelijkheid/resultaatsverbintenis: resultaat (de schade) en het gedrag/feit dat aan gedaagde kan worden toegerekend. Vb: de tegelverkoper verkocht ondeugdelijke tegels. Vanwege dit feit is de tegelverkoper aansprakelijk. - Schuldaansprakelijkheid: er is een causaal verband tussen de onzorgvuldigheid van de gedraging en de schade. Vb: de patiënt houdt pijn na operatie, omdat de arts niet als goed hulpverlener de wond op juiste wijze heeft gedicht: er is causaal verband tussen dat onzorgvuldige handelen en de pijn van de patiënt. 26 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Maar causaliteit is ingewikkelder: je kan ook zelf aan je schade hebben bijgedragen of bepaalde kosten besparen. Zie onder de kern artikelen: - art. 6:98 BW: toerekening - art. 6:99 BW: toerekening bij meerdere gebeurtenissen: zowel arts A als arts B veroorzaken letsel bij operatie - art. 6:100 BW: voordeelstoerekening (bijv. geen reiskosten nu je arb.ongeschikt bent: aftrekken van de inkomstenderving) - art. 6:101 BW: eigen schuld (bijv. letsel ontstond ook door eigen gedrag): voorbeeld: leefstijl, roekeloos gedrag, niet naleven doktersvoorschrift Risico- of schuldasph?  De gbo (ex WGBO, schending patiëntenrechten): bijna altijd een inspanningsverbintenis  Verweer arts of ZH vaak: schade niet het gevolg van mijn fout, maar van een ‘medische complicatie’. Ofwel ‘ik heb geen fout begaan’  Voorbeelden daarvan zijn: zeer zeldzame voorvallen die de redelijk bekwame arts niet behoefde te of redelijkerwijs kon kennen. Dan wordt de onzorgvuldigheid ontkend  Maar ook ontkennen causaal verband: er is weliswaar een fout begaan, maar die fout heeft niet tot deze schade geleid (de patiënt had een zwak hart, de verkeerde griepmedicatie heeft geen invloed gehad op de hartaanval) Onzorgvuldige gedraging/schuldasph:  Onzorgvuldig is: handelen dat indruist tegen hetgeen mij. betaamt, bijv. iemand zomaar slaan  Medisch onzorgvuldig is: gebrekkig informeren art. 7:448 BW en art. 7:453 BW handelen is strijd met beroepsstandaard Risico-asph:  Onzorgvuldige gedraging geen vereiste: voldoende is verband tussen feit en schade  Vb: remmen auto weigeren, botsing, letsel en andere schade. Remmen blijken gebrekkig, daardoor remmen onmogelijk, waardoor botsing. Producent kan (op basis art. 6:185 BW) niet verweren met: er zijn veiligheidscontroles uitgevoerd, die weigering was niet te voorzien 27 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Aantekeningen: Kelly-arrest Feiten:  Ouders die bekend zijn met een gen waardoor een kans bestaat op 25% ernstige afwijkingen bij een nakomeling gaan naar het toen nog Academisch ziekenhuis Leiden (thans LUMC)  Zij vragen vanaf de prille zwangerschap medische begeleiding  Zij geven aan abortus provocatus te willen indien de vrucht die ernstige afwijkingen heeft, dat is de reden voor medische begeleiding  De vrouw wordt medisch begeleid door een verloskundige van het ziekenhuis  De vrouw vraagt steeds of het goed gaat. Volgens de Wet Afbreking Zwangerschap is abortus tot ca. week 24 nog toegestaan. Dan is met onderzoek al lang te zien of er afwijkingen zijn  De verloskundige zegt geen onregelmatigheden te zien. Het kind wordt met die ernstige afwijkingen geboren. Nadien geeft het ziekenhuis toe dat er meer onderzoek had moeten plaatsvinden en dat er medische fouten zijn gemaakt 28 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | WG11 | Recht | Bestuursrecht in de gezondheidszorg Aantekeningen: introductie in het bestuursrecht  Bestuursrecht of administratiefrecht heeft alles te maken met administrare oftewel besturen 1. Het is het recht dat de overheid die zich actief bemoeit met de samenleving het daarvoor nodige juridische instrumentarium biedt; 2. Het recht dat de leden van de samenleving invloed op en bescherming tegen diezelfde, zich met hen en hun omgeving bemoeiende overheid moet geven Waar bestaat bestuursrecht uit? 1. Algemeen deel: algemene wet bestuursrecht (Awb) 2. Bijzonder deel: bijzondere wetten Waarover gaat bestuursrecht? 1. Geestelijk en cultureel levenspeil - Onderwijs - Maatschappelijk werk - Ruimtelijke ordening en milieu - Etc. 2. Sociaal-economische aangelegenheden - Sociale verzekeringen/ voorzieningen - Economische ordening - Belastingen - Etc. 3. Fysieke levensomstandigheden - Ruimtelijke ordening - Volkshuisvestiging - Waterstaatwetgeving - Infrastructuur - Verkeersrecht - Natuurbescherming - Monumentenzorg - Etc. 4. Veiligheid en openbare orde - Politie - Wapenwetgeving - Rampenwet - Etc. 5. Intern functioneren van het openbaar bestuur - Ambtenaren - Belastingen - Etc. 29 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 6. Gezondheidszorg - WMO, Jeugdwet, WLZ, (deels) Zvw, WPG - WKKGZ, WBMV, Geneesm.Wet, W.Med.Hulp.Midd. - WMG - WMCZ - WVGGZ, WZD, WMOM - WBP, WGB, WBO, Arbowet - WTZi Grondslagen bestuursrecht: a. Rechtsstaatsgedachte (‘rule of law’) b. Democratiegedachte  Ad a: 1. Wetmatigheid van bestuur: de uitvoerende macht bezit uitsluitend die bevoegdheden welke haar uitdrukkelijk door de grondwet of door andere wetten zijn toegekend 2. Grondrechten: er bestaan zekere fundamentele mensenrechten die de overheid dient te respecteren 3. Machtsverdeling: de overheidsbevoegdheden mogen niet geconcentreerd zijn in één hand maar moeten verdeeld worden over verschillende organen die elkaar controleren en in evenwicht houden 4. Rechterlijke controle: het handelen van de uitvoerende macht kan aan een onafhankelijke rechter worden voorgelegd om te beoordelen of het rechtmatig is  Ad b: procedurele besluitvorming: 1. De belangrijkste besluiten, vooral de wetten, worden genomen door of met medewerking van een volksvertegenwoordiging die gebaseerd is op vrije, geheime verkiezingen en algemeen kiesrecht 2. De uitslag van de verkiezingen of de bemoeienis van de volksvertegenwoordiging kan leiden tot vervanging van de bestuurders 3. Openbaarheid van bestuur 4. Wie een bijzonder belang heeft bij een bepaalde overheidsmaatregel, krijgt extra gelegenheid zijn visie te laten meewegen (inspraak) 5. Zorgvuldigheidsbeginsel: inhoud van de besluiten. Het besluit moet de belangen van de (overstemde) minderheid zoveel mogelijk ontzien, het moet tot zo min mogelijk onvrijheid en ongelijkheid leiden Dogmatiek (kernbegrippen):  Civiel recht: nat.pers./R.pers.  nat.pers./R.pers. - Rechtsbetrekking: nevenschikking - Archetype: overeenkomst - Vaststelling inhoud door partijen 30 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Handhaving door beide partijen  Bestuursrecht: overheid  burger (nat.persoon/rechtspersoon) - Rechtsbetrekking: onderschikking - Archetype: beschikking - Vaststelling inhoud door overheid - Handhaving door overheid  Bestuursrechtelijke rechtsbetrekking nader bezien - Bestuursorgaan neemt een besluit, dat betekenis heeft voor belanghebbende  Het bestuursorgaan: art. 1:1 Awb  De belanghebbende: art. 1:2 Awb  Het besluit: art. 1:3 Awb Aantekeningen: bestuursorgaan, belanghebbende en legaliteitsbeginsel Art. 1 Awb: ‘bestuursorgaan’: 1. Onder bestuursorgaan wordt verstaan: a. Een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld, of b. Een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed 2. De volgende organen, personen en colleges worden niet als bestuursorgaan aangemerkt: a. De wetgevende macht; b. De kamers en de verenigde vergadering der Staten-Generaal; c. Onafhankelijke, bij de wet ingestelde organen die met rechtspraak zijn belast, alsmede de Raad voor de rechtspraak en het College van afgevaardigden; d. De Raad van State en zijn afdelingen; e. De Algemene Rekenkamer; f. De Nationale ombudsman en de substituut-ombudsmannen als bedoeld in artikel 9, eerste lid, van de Wet Nationale ombudsman, en ombudsmannen en ombudscommissies als bedoeld in artikel 9:17, onderdeel b; g. De voorzitters, leden, griffiers en secretarissen van de in de onderdelen b tot en met f bedoelde organen, de procureur- generaal, de plaatsvervangend procureur-generaal en de advocaten-generaal bij de Hoge Raad, de besturen van de in onderdeel c bedoelde organen alsmede de voorzitters van die besturen, alsmede de commissies uit het midden van de in de onderdelen b tot en met f bedoelde organen; h. De commissie van toezicht betreffende de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, bedoeld in artikel 64 van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002 (met weer uitzonderingen daarop in lid 3) 31 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen Bestuursorganen (art. 1. lid 1 onder a Awb, ‘a-orgaan’):  Alle organen van de Staat die bij of krachtens wet zijn ingesteld, dus openbare lichamen als o.a.: - Gemeente (wettelijke basis: art. 5 en 6 Gemeentewet) - Provincie (wettelijke basis: art. 5 en 6 Provinciewet) - Waterschap (Waterschapswet art. 1)  Kortom: A-organen zijn de klassieke bestuursorganen zoals het college van burgemeester en wethouders (B&W) of de burgemeester. Hierbij is sprake van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld.  Verder zijn er veel Zelfstandige Bestuurs Organen (ZBO). B-organen (art. 1:1 lid 1 onder b Awb):  Als hoofdregel geldt dat openbaar gezag in beginsel bij wettelijk voorschrift wordt toegekend. Denk aan een APK-keurder, welke op grond van de Wegenverkeerswet 1994 bevoegd is tot het keuren van auto’s. In deze hoedanigheid is een APK-keurder een b-orgaan  Organen van privaatrechtelijke rechtspersonen die geldelijke uitkeringen of op geld waardeerbare voorzieningen aan derden verstrekken kunnen namelijk ook b-organen zijn, maar dat blijkt dan uit jurisprudentie. Echter, in principe zijn privaatrechtelijke rechtspersonen geen b- bestuursorgaan Legaliteitsbeginsel:  Er dient een wettelijke basis te zijn om een publiekrechtelijke bevoegdheid zoals het nemen van besluiten, het mandateren of delegeren te mogen doen. Soms zwijgt de wet over toekenning van een bepaalde bevoegdheid. Dan kan ongeschreven recht en de Grondwet uitkomst bieden. Belangrijk, want met publiekrechtelijke bevoegdheden kunnen bestuursorganen de vrijheden van mensen en bedrijven inperken (denk aan de coronatijd..) of ondersteunen (subsidie, toeslagen)  Juist in noodsituaties speelt ongeschreven recht een rol: dan kan een bestuursorgaan toch besluiten nemen (denk wederom aan corona met de coronapas, de rol van de Veiligheidsregio’s en die van de burgemeester) Art. 1.2 Awb: wie is belanghebbende? 1. Onder belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken 32 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen 2. Ten aanzien van bestuursorganen worden de hun toevertrouwde belangen als hun belangen beschouwd 3. Ten aanzien van rechtspersonen worden als hun belangen mede beschouwd de algemene en collectieve belangen die zij krachtens hun doelstellingen en blijkens hun feitelijke werkzaamheden in het bijzonder behartigen Aanvrager en aanvraag:  ‘Aanvraag’ in art. 1:3, lid 3 Awb: ‘een verzoek van een belanghebbende, een besluit te nemen’  ‘Aanvrager’ genoemd in de Awb, maar niet nader omschreven  De aanvrager vraagt een bestuursorgaan om vanuit diens publiekrechtelijke bevoegdheid een (gewenst) besluit te nemen. Bijvoorbeeld: APK keuring auto of aanvraag bouwvergunning bij de gemeente Voorwaarden ‘belanghebbende’ (art. 1:2, lid 1 Awb):  ‘Degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken’ - De natuurlijke persoon (mens); - Privaatrechtelijke rechtspersonen (NV, BV, stichting, (coöp) ver. - Bestuursorganen (zie art. 1, lid 1 Awb) - Publiekrechtelijke rechtspersonen (o.a. Rijk, provincie, gemeente, universiteit, UMC  Belangen: - Toekenning van een vergunning aan aanvrager - De buur die juist tegen de uitbouw van het huis van zijn buren is (‘derde- belanghebbende’) - Afwijzing van een traplift op basis van de WMO door het College van B&W - Sluitingsbevel van bijv. een café, etc. - Milieuvereniging wiens statuten belangenbehartiging milieu bevatten tegen besluit tot verbreding van een snelweg (het gaat om ‘collectieve belangen’)  Maatwerkvoorziening = Wmo Al wonend in zorgtehuis = CIZ  Wlz 33 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | WG12 | Recht | De functie van rechtspraak in de gezondheidszorg Aantekeningen: procesrecht  Procesrecht = het recht dat een proces voor de rechter regelt  Leden van de rechterlijke macht: rechters en officieren van justitie  Organisatie van de rechterlijke macht: rechtsbanken, gerechtshoven, de Hoge Raad, College van Beroep van het bedrijfsleven, Centrale Raad van Beroep en de Raad van Staten  Absolute bevoegdheden - Kantonzaken:  Straf: overtredingen  Bestuur: kleine (verkeers)overtredingen (wet Mulder)  Burgerlijk: vorderingen tot en met €25.000, alle vorderingen uit arbeidsovereenkomst, consumentenkoop, huur en huurkoop en alle andere zaken waarvan de wet dit bepaalt - Strafrecht: misdrijven - Bestuursrecht: Awb-besluiten - Burgerlijk recht: alle vorderingen (tenzij de kantonrechter bevoegd is)  Relatieve bevoegdheden - Burgerlijk recht: woonplaats gedaagde - Strafrecht: plaats van het delict - Bestuursrecht: centrale overheid: woonplaats belanghebbende, lagere overheid: zetel bestuursorgaan Aantekeningen: burgerlijk procesrecht  Formeel burgerlijk recht is te vinden in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv)  Dagvaardingsprocedure en verzoekschriftprocedure  Rechtbank (sector civiel)  Gerechtshof  Hoge Raad Aantekeningen: bestuursprocesrecht  Formeel bestuursrecht is te vinden in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) 34 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Bezwaar bij bestuursorgaan dat beschikking heeft afgegeven (College van B&W)  beroep bij de rechtbank (sector bestuursrecht)  Hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep Aantekeningen: alternative dispute resolution  Mediation (bemiddeling) = een niet-juridische manier om tot geschiloplossing te komen  Arbitrage = een alternatief voor een procedure bij de rechtspraak, waarbij deskundigen uit een bepaalde branche een uitspraak doen over het conflict  de arbitragecommissie  Bindend advies en de bindende partijbeslechting: het bindend advies dat wordt gegeven is bindend voor alle partijen. In tegenstelling tot een arbitraal vonnis, wordt een bindend advies ten uitvoer gelegd door middel van het afdwingen van nakoming van de vaststellingsovereenkomst. De rechter kan een beperkte rechterlijke toetsing van het bindend advies uitvoeren  Arbitrage versus Bindend Advies: Anders dan bij arbitrage, die eindigt met een arbitraal vonnis is, is een bindend advies geen vonnis  In het zorgverzekeringsrecht: de zorgverzekeraar zorgt ervoor dat zijn verzekeringsnemers en verzekerden geschillen over de uitvoering van de zorgverzekering kunnen voorleggen aan de onafhankelijke instantie  Geschillencommissie zorgverzekeringen  Geschilleninstantie zorgcontractering 35 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen K | C19 | Recht | Bestuursrecht in de gezondheidszorg Aantekeningen: besluiten 4 vormen van een besluit: 1. Algemeen verbindend voorschrift (AVV) 2. Besluit van algemene strekking (BAS): raakt een groep, niet een concreet geval 3. Beleidsregel 4. Beschikking: gericht op één nat.persoon of R.persoon of gesloten groep van personen Awb geen definitie AVV; BAS niet genoemd:  Wat een AVV is halen we uit de parlementaire geschiedenis (Kamerstukken, MvT). Het wordt vaak in de rechtspraak aangehaald  De Awb hanteert geen begrip BAS. In de rechtspraak meer precies aangeduid als ‘concretiserend besluit van algemene strekking’  Dus we hebben de rechtspraak nodig voor een omschrijving College van beroep voor het bedrijfsleven:  AVV: de rechtspraak hanteert de in de MvT gegeven omschrijving: ‘een naar buiten werkende voor de daarbij betrokken personen bindende regel, uitgaande van het bevoegd gezag, dat de bevoegdheid daartoe aan de wet ontleent’, ofwel; 1. Het orgaan dat de AVV nam is daar wettelijk toe bevoegd 2. Het is een regel die bepaalde (rechtspersonen) ergens toe bindt Besluit van algemene strekking (BAS):  ‘Een besluit dat het toepassingsbereik van een algemeen verbindend voorschrift naar tijd, plaats, persoon of object nader bepaalt (concretiseert), zonder evenwel in een zelfstandige normstelling te voorzien. Het ontbreken van een zelfstandige normstelling is ‘het meest onderscheidende criterium’’  ‘Indien in een verordening een gebied is aangewezen waar een bepaald verbod of gebod geldt, is die aanwijzing een algemeen verbindend voorschrift. (…) Indien niet in de verordening zelf een gebied is aangewezen waar een verbod of gebod gelft, maar is bepaald dat aanwijzing geschiedt bij nader besluit van het orgaan dat de verordening heeft vastgesteld of van een ander orgaan, is die aanwijzing een concretiserend besluit van algemene strekking. Het verbod of gebod dat in de verordening is neergelegd, is de normstelling. Begrenzingen in het aanwijzingsbesluit zijn geen normen of 36 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen aanvullende normen en maken niet dat het aanwijzingsbesluit een algemeen verbindend voorschrift is’ AVV:  Rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen kunnen AVV’s uitvaardigen  Rijksoverheid: - Koninklijk besluit (amvb) - Ministeriële regeling  Lokale overheden: - Provincie - Gemeente BAS of AVV?  Rechtspraak leert dat uit de tekst van het besluit blijkt of het gaat om een AVV of om een BAS. Alleen tegen een BAS kan je bij de ABRvS in beroep  In een BAS zie je geen nieuwe normstelling die telkens weer op een bepaalde situatie kan worden toegepast Toch iets doen tegen een AVV?  Je kan niet via de bestuursrechter tegen een AVV procederen, maar wel via de ‘restrechter’, d.w.z. de civiele rechter  Alleen tegen een wet in formele zin kan je niet naar de rechter (maar wel naar het EVRM) Beschikking:  Burger of bedrijf hebben het meest te maken met een beschikking. Die worden gegeven op basis van een wet of provinciale of plaatselijke verordening, in alle soorten en maten  Soorten beschikkingen: - Begunstigend: het geeft aanspraken - Belastend - Reden onderscheid: inperken vrijheid eist harde wettelijke basis: legaliteitsbeginsel - Vrije: bestuursorgaan heeft beleidsvrijheid = ‘discretionaire bevoegdheid’ - Gebonden: geen beleidsvrijheid bestuursorgaan: de beschikking volgt uit een wettelijk voorschrift. Bij voldoen aan wettelijk voorschrift moet bijvoorbeeld een vergunning worden toegekend of indien in strijd met voorschrift juist geweigerd worden - Reden onderscheid: vrije bs: afwegingen abbb (belangenafweging belangrijk) - Aflopende: eenmalig of aflopend 37 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Duurzame: permanente situatie - Reden onderscheid: in de sfeer van belangenafweging: tijdelijke of permanente ‘overlast’ Beleidsregel (art. 1:3, lid 4 Awb):  ‘Onder beleidsregel wordt verstaan: een bij besluit vastgestelde algemene regel, niet zijnde een algemeen verbindend voorschrift, omtrent de afweging van belangen, de vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een bevoegdheid van een bestuursorgaan’  Tegen een beleidsregel geen bezwaar of beroep bij de bestuursrechter mogelijk (art. 8:3, lid 1 Awb) Rechtmatigheid van bestuurshandelen: 1. Bevoegdheidsvragen: is het bestuursorgaan bevoegd om te doen wat het wil doen of wat het deed? 2. Procedurele vragen en vormvereisten: voldoet het bestuursorgaan aan de in de wet (met name Awb) gestelde vormvereisten en procedurevoorschriften? 3. Inhoudelijke vragen: is de inhoud van het besluit niet in strijd met een materiële rechtsnorm? Aantekeningen: normen en beginselen in het bestuursrecht Materiële normen in het bestuursrecht:  Bestuursrecht kent materiële normen (dus regels waarin een bepaalde verplichting of recht is geregeld)  Het bestuursorgaan mag die regel niet opzijschuiven Abbb (alg.beg. van behoorlijk bestuur):  Fair play (art. 2:4 Awb) = zonder vooringenomenheid en geen persnl. belang  Zorgvuldigheidsbeginsel (art. 3:2 Awb) = met kennis van zaken  Verbod van détournement de pouvoir (art. 3:3 Awb) = geen misbruik van bevoegdheid  Belangenafwegingsplicht (art. 3:4 lid 1 Awb)  Evenredigheidsbeginsel (art. 3:4 lid 2 Awb)  Motiveringsbeginsel (art. 3:46 jo. 3:47 lid 1 Awb): motivering legt a.h.w. de beslissing uit  En algemene beginselen: 38 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen - Gelijkheidsbeginsel (denk aan precedentwerking) - Vertrouwensbeginsel - Rechtszekerheidsbeginsel (voorspelbaarheid, logica) - Verbod van willekeur (bijv. A niet, B wel zonder reden) Voorbeelden strijdig met abbb:  Gemeente heeft een hekel aan dhr. Y, daarom wijst ze een WMO maatwerkvoorziening af  Gemeente wijst maatwerkvoorziening van aanvrager mevr. A af zonder enig onderzoek  Gemeente wijst straatfeestvergunning af, omdat ze het ‘teveel gedoe’ vindt  Straatgitarist D krijgt een speelvergunning, accordeonist E krijgt die niet  Gemeente weigert bouwvergunning voor bungalow, omdat de gemeente dat nu toch niet in het dorpsbeeld vindt passen, terwijl tijdens de verkoop die indruk wel was gemaakt En algemene beginselen:  Gelijkheidsbeginsel art. 1 GW :denk aan precedentwerking, kan botsen met beleidsvrijheid  Vertrouwensbeginsel  Rechtszekerheidsbeginsel (voorspelbaarheid, logica)  Verbod van willekeur (bijv. A niet, B wel zonder reden) Gelede normstelling:  Gelede normstelling houdt in dat in de wet zelf niet alle normen zijn uitgewerkt. Dat is het privaatrecht vaak wel afdoende (vgl. bijv. wilsgebreken art. 3:44 BW over bedrog, etc.), maar niet in het bestuursrecht  Het betreft wetsartikelen die tot meer in detail worden uitgewerkt. Voorbeeld is onder meer de Zorgverzekeringswet  Besluit zorgverzekeringen  Regeling zorgverzekeringen Awb: Titel 10.1. Mandaat, delegatie en attributie: het toekennen van publiekrechtelijke bevoegdheden:  Art. 10: 1: ‘Onder mandaat wordt verstaan: de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan besluiten te 39 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen nemen’. De mandataris neemt een besluit in naam van de mandaatgever. De mandaatgever blijft 100% verantwoordelijk. De mandaatgever kan deze bevoegdheid altijd weer intrekken (zie art. 10:1 t/m 10:10 Awb). Uit de mandaatregeling van de gemeente Zuidplas (kleuren zijn toegevoegd):  Artikel 1 Begripsbepalingen a. Gemandateerde: de functionaris, die van de mandaatgever de bevoegdheid heeft gekregen om in naam van de mandaatgever besluiten te nemen; b. Machtiging: de bevoegdheid om namens een bestuursorgaan feitelijke handelingen te verrichten, geen besluiten en/of privaatrechtelijke rechtshandelingen zijnde; c. Mandaat: de bevoegdheid om namens een bestuursorgaan een besluit te nemen en het ondertekenen daarvan; d. Mandaatgever: het bestuursorgaan dat aan een in het mandaatregister genoemde functionaris de bevoegdheid geeft om in naam van het bestuursorgaan besluiten te nemen;  Artikel 6 Ondertekeningswijze bij mandaat - Namens het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zuidplas Attributie:  Attributie: de bevoegdheid is uit de wet zelf toegekend, Vb: de belasting-inspecteur legt obv art. 5. Alg. wet inzake Rijksbelastingen een aanslag op. En zie Zorgverzekeringswet met attributie aan het Zorginstituut: Art. 32, lid 1: ‘Het Zorginstituut kent een zorgverzekeraar die voldaan heeft aan zijn verplichtingen, bedoeld in artikel 25, voor ieder kalenderjaar waarin hij zorgverzekeringen aanbiedt en uitvoert een vereveningsbijdrage toe’  Zie verder de vele artikelen waarin de Minister van VWS wordt opgedragen om een en ander nader te regelen bij ‘ministeriële regeling’. (zie bijv. art. 11, lid 4 Zvw): ‘In de algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat bij ministeriële regeling: a. Vormen van zorg of overige diensten kunnen worden uitgezonderd van de in het eerste lid bedoelde of in de maatregel nader omschreven prestaties; b. De inhoud en omvang van de prestaties bestaande uit zorg als bedoeld in artikel 10, onderdelen a, c en d, nader wordt geregeld; c. Nadere regels kunnen worden gesteld over het deel van de kosten dat voor rekening van de verzekerde komt’  Gevolg van deze bepaling: de Minister stelt per amvb jaarlijks de verplichte eigen bijdrage vast (zie Besluit Zorgverzekeringen, art. 1, lid c ‘eigen bijdrage’, waarin weer verder verwezen wordt naar de Ministeriële regeling (zorgverzekering) 40 Gedownload door: fimmymd | [email protected] € 912 per jaar Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. extra verdienen?  Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen  Attributie kan alleen per wet in formele zin worden gewijzigd Delegatie:  Delegatie: Artikel 10:13 Awb (zie verder t/m art. 10:19).  ‘Onder delegatie wordt verstaan: het overdragen door een bestuursorgaan van zijn bevoegdheid tot het nemen van besluiten aan een ander die deze onder eigen vera