politieke-communicatie-sv.pdf

lOMoARcPSD|4118556 Politieke communicatie sv Politieke communicatie (Universiteit Antwerpen) Scan to open on Studocu Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 INHOUDSOPGAVE INHOU...

lOMoARcPSD|4118556 Politieke communicatie sv Politieke communicatie (Universiteit Antwerpen) Scan to open on Studocu Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE................................................................................................................................................................. 1 1. WAT IS POLITIEKE COMMUNICATIE? – 15/02/2024....................................................................................................... 3 1.1. DEFINITIE.............................................................................................................................................................................. 3 1.2. 7 STELLINGEN – OBSERVATIES................................................................................................................................................... 3 1.3. FOUNDING FATHERS................................................................................................................................................................ 5 1.3.1. Aristoteles.....................................................................................................................................................................5 1.3.2. Machiavelli....................................................................................................................................................................5 1.3.3. Walter Lippman............................................................................................................................................................6 1.3.4. Harold Lasswel..............................................................................................................................................................6 1.3.5. Paul Lazersfeld..............................................................................................................................................................6 1.3.6. De echte godfathers.....................................................................................................................................................6 1.4. THEORIEËN............................................................................................................................................................................ 6 1.5. METHODEN........................................................................................................................................................................... 7 2. POLITIEK NIEUWS 22/02/2024...................................................................................................................................... 8 2.1. GESCHIEDENIS VAN POLITIEK NIEUWS: VAN PARTIJDIGE LOGICA NAAR MEDIALOGICA............................................................................8 2.1.1. eerste fase van media琀椀sering.......................................................................................................................................8 2.1.2. tweede fase van media琀椀sering.....................................................................................................................................8 2.1.3. evolu琀椀e naar medialogica............................................................................................................................................9 2.2. WAT WORDT POLITIEK NIEUWS?..............................................................................................................................................10 2.2.1. Gatekeeping................................................................................................................................................................10 2.3. NIVEAUS VAN NIEUWSPRODUCTIE.............................................................................................................................................11 2.3.1. niveau 1: de individuele journalist..............................................................................................................................11 2.3.2. niveau 2: mediarou琀椀nes.............................................................................................................................................11 2.3.3. niveau 3: organisa琀椀e/medium...................................................................................................................................12 2.3.4. niveau 4: omgeving....................................................................................................................................................12 2.3.5. niveau: ideologie/sociaal-culturele context...............................................................................................................12 3. MEDIA-EFFECTEN (DEEL 1) – 29/02/2024.................................................................................................................... 13 3.1. WAT BEDOELEN WE MET MEDIA-EFFECTEN.................................................................................................................................13 3.1.1. waarom zijn die e昀昀ecten mogelijk?............................................................................................................................13 3.2. HISTORISCH OVERZICHT: MEDIA-EFFECTEN..................................................................................................................................14 3.2.1. fase 1: Almighty media (’20-’40)................................................................................................................................14 3.2.2. fase 2: Minimal e昀昀ects-hypothesis (’40-’60)..............................................................................................................14 3.2.3. back to powerful mass media (’70)............................................................................................................................15 3.2.4. condi琀椀onal e昀昀ects (’80-’90)........................................................................................................................................15 3.2.5. a new era of minimal e昀昀ects?....................................................................................................................................16 4. MEDIA-EFFECTEN (DEEL 2) – 07/02/2024.................................................................................................................... 17 4.1. AGENDA-SETTING..................................................................................................................................................................17 4.1.1. wat zijn publieke agenda-se琀 nge昀昀ecten?.................................................................................................................17 4.1.2. Grondleggers van agenda-se琀 ng theorie: McCombs&Shaw (1972).........................................................................17 1 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 4.1.3. Con琀椀ngency van agenda-se琀 ng................................................................................................................................18 4.1.4. Recente evolu琀椀es........................................................................................................................................................18 4.2. PRIMING............................................................................................................................................................................. 19 4.3. FRAMING............................................................................................................................................................................ 19 4.4. VERGELIJKING VAN 3 EFFECTTHEORIEËN.....................................................................................................................................20 5. NORMATIEVE THEORIEËN – 07/03/2024..................................................................................................................... 22 2 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 1. WAT IS POLITIEKE COMMUNICATIE? – 15/02/2024 1.1. DEFINITIE Graber (2005): “the construc琀椀on, sending, receiving, and processing of messages that poten琀椀ally have a signi昀椀cant direct or indirect impact on poli琀椀cs. The sender or receiver may be poli琀椀cians, journalists, members of interest groups, or ci琀椀zens” - Construc琀椀on = kan een bericht zijn Sending = poli琀椀ci vb stuurt het door Receiving and processing = hoe wij het aannemen poten琀椀ally have a signi昀椀cant direct or indirect impact on poli琀椀cs = de berichten die verstuurd worden kunnen impact hebben op de poli琀椀ek. Er zijn dus verschillende actoren die van belang zijn Cha昀昀ee (1975): Poli琀椀cal Communica琀椀on is about the role of communica琀椀on in the poli琀椀cal process » Voorbeelden van poli琀椀eke communica琀椀e: - Bart de wever die via het nieuws iets vertelt Protesten vanuit burgers, boeren, … Tweet over aantal studenten die protesteren over correctheid van jus琀椀琀椀e in casus Julie van Aspen, daar verschijnt uiteindelijk een ar琀椀kel van in ‘De Tijd’ én uiteindelijk deelt Albers (iemand bekend) dat op social media. Poli琀椀eke communica琀椀e gaat al琀椀jd over één van deze drie actoren, het is een driehoeksverhouding. De laatste 琀椀jd denken we na over de rol van social media in die driehoek. Poli琀椀ci kunnen het rechtstreeks bereiken dmv die social media. Het is anderzijds ook een manier vanuit het publiek om mee te doen in het debat. Je wordt dus ook onderdeel van het spel. 1.2. 7 STELLINGEN – OBSERVATIES 1) poli琀椀eke communica琀椀e raakt de kern van poli琀椀eke wetenschappen, nl.: democra琀椀e poli琀椀eke communica琀椀e bestuderen ‘kan’ enkel in landen die een democra琀椀sch regime gra昀椀ek op de slide toont aan dat een hoge mate van persvrijheid een hoge mate van weergee昀琀. Er is bijna een perfecte correla琀椀e tss persvrijheid en een democra琀椀e. 3 Downloaded by Pan ii ([email protected]) hebben. De democra琀椀e lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 De wereldkaart op volgende slide toont landen aan waar er geen persvrijheid is. Zwart = geen persvrijheid. Geel/oranje = persvrijheid. Groen = landen met democra琀椀e, volgende slide groen = landen met persvrijheid: je ziet wel een soort correla琀椀e. Cartoon: heel wat niet-democra琀椀sche regimes nemen baat bij Trump omdat die niet echt fan is van democra琀椀eën maar alsnog is het een soort gidsland. Is onze democra琀椀e dan onder druk? Media komt wel meer een meer onder vuur komen te liggen. Vooral 琀椀jdens corona bij ons. 2) ongenoegen over media is van alle 琀椀jden In het algemeen s琀椀jgt het ongenoegen over de media. Enkele voorbeelden ervan zijn: - Bart de wever: de teleurstelling in de klassieke media is groot en nog andere citaten. E琀椀enne Schouppe: ook akkoord met het ongenoegen over de media Frans Grootjans: ook akkoord. MAAR: ongenoegen over media én poli琀椀ek is van alle 琀椀jden Gaston Durnez: het feit da mensen nie tevreden zijn met media is ook wel gelinkt aan poli琀椀ci. Maar de media hoort een beetje te schuren met de poli琀椀ek. Als die samenvallen  probleem - “Everyone in a democracy is a cer琀椀昀椀ed media cri琀椀c, which is as it should be” - Wetenschappelijk debat gaat tussen media pessisimisten (te sensa琀椀oneel, clickbait, …) en op琀椀misten 3) objec琀椀ef nieuws bestaat niet Dit zijn beide dezelfde ar琀椀kelen maar beide geven een ander gevoel weer. Objec琀椀viteit blj昀琀 wel een mooi ideaal en is een streefdoel maar je weet niet of het al琀椀jd onpar琀椀jdig zijn. Er is al琀椀jd een eigen interpreta琀椀e desondanks we feitelijk zijn, er is al琀椀jd framing. 4) poli琀椀eke macht van de media wordt overschat (vooral door poli琀椀ci) 4 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 media-almacht denken  voorwaardelijkheid denken. We moeten denken over ‘in welke voorwaarden gaat media de invloed hebben in een case?’ en er niet van uitgaan dat de media almach琀椀g is de media wordt vaak overschat daarin. 5) media-invloed = emperisiche vraag Wetenschappelijk debat: Tussen minimal e昀昀ect hypothesis (media doet er niet veel toe) – powerful mass media (media is super belangrijk) Uitdagingen bij dit onderzoek: 1. 2. Alomtegenwoordigheid van (nieuwe) media Media琀椀sering: poli琀椀ek past zich aan, poli琀椀ci gaan al denken ‘we moeten die maatregelen zeggen via journal, de journalisten gaan daar zo over denken, ah ja we nemen het anders aan dan’ 6) poli琀椀eke communica琀椀e = systeem gevoelig - Poli琀椀cal media system = Interac琀椀es tussen bepaalde kenmerken van een poli琀椀ek systeem, zoals representa琀椀ef zijn en een sterke publieke omroep hebben, zorgen vooreen bepaalde dyanmiek - Veel literatuur uit de VS, maar hier is een ander systeem. Wat daar gebeurd op desociale media, gebeurd niet noodzakelijk hier - Voorbeeld: wantrouwen in de media en wetenschap in de VS 7) nieuwe media is niet het eind van de klassieke media maar hybriditeit - van cyber op琀椀misme naar cyber realisme o Fundamentele zaken zijn veranderd in het denken en werking van de poli琀椀ek o Cyber op琀椀misme: Burger is meer betrokken en democra琀椀e verbeterd (nietuitgekomen)oIdee dat sociale media in autoritaire regimes een middel is om burgers kri琀椀ekte laten geven op het regime o Idee dat sociale media in autoritaire regimes een middel is om burgers kri琀椀ek te laten geven op het regime. o Iran kan sociale media echter tegen de burgers gebruiken o China: instrument van de overheid - De Vreese: new media, old poli琀椀cs? New media, 昀椀ltered informa琀椀on? - 1.3. Idee dat we leven in een online werelden in een ge昀椀lterde bubbel Bestaande mening wordt versterkt, terwijl er niet meer bewust kijkt naar anderemeningen Nog niet sterk aanwezig in België FOUNDING FATHERS 1.3.1. ARISTOTELES 5 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - Belang van de retoriek Om iemand te kunnen overtuigen heb je taal en stem nodig 1.3.2. MACHIAVELLI - De eerste spindokter (iemand die de mahthebber gaat adviseren). Hij dacht na over hoe een leider macht moet verwerven. Dacht strategisch na over hoe de poli琀椀eke boodschap overkomt Je kan aan de macht blijven door geliefd te zijn of gevreesd zijn’ en het beste daarin was volgens hem gevreesd te zijn. 1.3.3. WALTER LIPPMAN - Boek: Public Opinion the world outside and the pictures in our heads: onderzoek naar berichtgeving over de bolsjevis琀椀sche revolu琀椀een gepubliceerd in de NY Times  gaf een verkeerd beeld weer van de werkelijkheid. Wat er e昀昀ec琀椀ef op het terrein gebeurde en hoe het in de Amerikaanse krant kwam, was dus vertekend en hij toonde dat aan. 1.3.4. HAROLD LASSWEL - Eerste communica琀椀emodel Algemene stelling: Who says what in which channel to whom with what e昀昀ect? 1.3.5. PAUL LAZERSFELD - Deed onderzoek naar the people’s choice/stemgedrag, geïnspireerd door WOII waar de nazi’s de media propageerde. Hij stelde vast dat media niet toonaangevend was, maar eerder de sociale posi琀椀e enzo 1.3.6. DE ECHTE GODFATHERS Hebben eerste werken met de focus op tv en verkiezingen: - McQuail: television and the public image - Blumler: J. And McQuail D. Television in Poli琀椀cs: it uses and in昀氀uence Founding fathers waren vnl. Mannen maar steeds meer komen er vrouwen zoals: Graber, Thalia Strouts, … 1.4. THEORIEËN 1. Norma琀椀eve theorieën over (democra琀椀sche) rol media 2. Theorieën over nieuwsproduc琀椀e 3. Media-e昀昀ect-theorieën 4. Informa琀椀everwerking 6 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 5. Media琀椀sering van de poli琀椀ek 6. Poli琀椀eke agenda-se琀 ng 1-2: gegrond in journalis琀椀ek/communica琀椀ewetenschappen 3-4: gegrond in sociologie 5-6: gegrond in poli琀椀ek Cruciaal concept: media琀椀sering van de poli琀椀ek = is een dimensionaal model met 4 dimensies Model met 4 dimensies - 1.5. Media zijn belangrijkste bron van info: via tv, krnaten, radio (vnl. klassieke media) Media zijn poli琀椀ek ona昀栀ankelijk Media bepalen zelf hun format en inhoud Poli琀椀eke actoren passen zich aan de media en haar logica aan. METHODEN Zowel kwan琀椀ta琀椀eve als kwalita琀椀eve methoden worden gebruikt binnenin de poli琀椀eke communica琀椀e. - Kwan琀椀ta琀椀ef: tellen/meten/in kaart brengen (Inhoudsanalyse – surveyonderzoek – experiment)  Kwalita琀椀ef: interpreteren/begrijpen (kwalita琀椀eve inhoudsanalyse – diepte-interviews – par琀椀ciperende observa琀椀e/etnogra昀椀e – focusgroepen) Ideaal: combina琀椀e van beiden 7 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 2. POLITIEK NIEUWS 22/02/2024 2.1. GESCHIEDENIS VAN POLITIEK NIEUWS: VAN PARTIJDIGE LOGICA NAAR MEDIALOGICA We gaan het hebben over de eerste twee dimensies van het media琀椀seringsmodel: 1) Media zijn de belangrijke bron van info 2) Media zijn poli琀椀ek ona昀栀ankelijk 2.1.1. EERSTE FASE VAN MEDIATISERING Is in België aan de eerste fase voldaan? JA! - Er is een grote aanbodzijde: s琀椀jging in hoeveelheid nieuws en duiding Er is een vraagzijde: burgers leren vooral over poli琀椀ek via massamedia Media-e昀昀ecten op burgers (volgend hs) Die gra昀椀eken: In de recente cijfers over hoe wij nieuws consumeren, men ziet dat online nieuws consumeren de voornaamste is, televisie blij昀琀 belangrijk, social media hebben s琀椀jgend belang en kranten nemen af. Tussen 2016 en 2022 ziet men in het algemeen een dalende trend in informeren over het nieuws. De devices hoe wij nieuws consumeren verandert ook doorheen de 琀椀jd (van meer laptops => meer gsms) Tweede slide met gra昀椀ek: het is niet allemaal online, de tradi琀椀onele media is nog steeds van belang. 2.1.2. TWEEDE FASE VAN MEDIATISERING We komen van een poli琀椀eke logica (kranten en media verschillen daarin) en die zijn geëvolueerd naar een medialogica. KRANTEN: VAN PARTIJDIGE LOGICA In de naoorlogse periode (1945) was er een vnl verzuild krantenlandschap (socialist, liberalist, christen, …). - Het volk was bijvoorbeeld van de Christelijke arbeidsklasse maar kwamen ook op tegen de socialisten (hun onder琀椀tel was an琀椀socialis琀椀sch dagblad) De standaard had uitgesproken ideologische voorkeuren, rechtsboven hun krant stond AVV VK (= alle voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Ch(k)ristus) Uiteindelijk kwam er een geleidelijke ontzuiling vanaf de jarzn ’70 (uitgesproken => sub琀椀el => geen voorkeur), de par琀椀jvoorkeur wordt sub琀椀eler aangekaart. De 昀椀nanciële banden worden doorgeknipt, die dubbelfunc琀椀e (zowel in redac琀椀e als par琀椀j zi琀琀en) verdwenen. Ook in verkiezingsperiode worden voorkeuren niet echt uitgesproken. Eind jaren ’90 was dat zo goed als verdwenen. We hebben een trage ontzuiling maar die lijkt zich wel goed ontwikkeld te hebben in vergelijking met andere regimes zoals bijvoorbeeld in de VS. VOORBEELD: DE BRITSE TABLOIDS 8 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 The Sun (de populaire rechtse krant ≠ kwaliteitskrant): ‘if Kinnock wins today will the last person to leave Britain please turn out the lights’ kwam op de voorpagina van de krant; uiteindelijk wonnen de conserva琀椀even en toen schreven ze dat het ons eigen fout was op een andere voorpagina. Hun voorpagina’s blijken dus heel uitgesproken, poli琀椀ek gericht en scherp te zijn. OMROEP: VAN PARTIJDIGE LOGICA 1945: regeringsinvloed zorgde voor extreme voorzich琀椀gheid. Wij hadden in die periode een staatsomroep die vooral de regering moesten ondersteunen en poli琀椀ek neutraal moesten zijn met als gevolg dat er amper verkiezingsberichten waren. 1960/1973: er komt meer par琀椀jcontrole, alle journalisten kregen een bepaalde kleur (par琀椀j) aan geplakt. Er heerste een soort cultuurpact: er was een samenstelling volgens uitslag van de verkiezingen om op die manier poli琀椀ek evenwicht te bekomen. Als de liberalen wonnen, zorgde men dat de hoofdredacteur conserva琀椀ef was (BALANS STAAT CENTRAAL). Vanaf de jaren ’70 komt de opkomst van kleurloze journalisten (=journalisten die geen eigen poli琀椀eke voorkeur uiten, maar kri琀椀sche vragen willen stellen). Heel bekend in die 琀椀jd is de zaak Buyle: hij stelde enkele kri琀椀sche vragen, toen was dat iets ongezien, maar werd daardoor ontslaan. Vanaf 1989: ontstaan concurrent Commerciële omroep VTM. Dit was een groot succes en brengen een ander soort televisie. De centrale/rechtse par琀椀jen waren daar voorstander van. In 1955: VTM blaast die oubollige VRT weg met als gevolg dat de poli琀椀ek zich terugtrekt (niet helemaal) en het wordt ook meer resultaatgericht 2010: de Vlaamse regering wil terug iets van poli琀椀eke controle. Die poli琀椀ek verdwijnt nooit helemaal deels omdat die Openbare Omroep met belas琀椀ngsgeld worden betaald. 2.1.3. EVOLUTIE NAAR MEDIALOGICA Er is een 1) prak琀椀sche/organistorische logica en 2) een publieksgerichte logica - - Prak琀椀sch/organisatorisch: David Altheide en Robert Snow o Zijn er beelden van, is er een reporter ter plaatse, kan er een verhaal van gemaakt worden, …? Dit bepaalt allemaal de mate waarin nieuws wordt gekozen. Er komt ook een bepaalde economische druk die mee speelt, men denkt ook na van wat het publiek wil zien. Publieksgerichte logica: Zie die samenva琀琀ende gra昀椀ek op de slide 9 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 2.2. WAT WORDT POLITIEK NIEUWS? 2.2.1. GATEKEEPING = media moeten een selec琀椀e maken uit alle gebeurtenissen en mogelijke nieuwsfeiten. Er moet een gigan琀椀sche selec琀椀e gemaakt maken. Niet al wat gebeurt, is nieuws. Maar die selec琀椀e van nieuws is niet neutraal, waarom? - Journalisten hebben ook eigen interesses die meespelen Men gaat rekening houden met wat men denkt dat het publiek wil zien Invloed van de redac琀椀e: de journalisten worden gesocialiseerd, er moet ook rekening gehouden met stakeholders De snelheid moet con琀椀nu blijven: er moet elke dag nieuws zijn Er is een gebrek aan een ‘juiste’ werkelijkheid White (1950): stelde vast dat er veel nieuws kwam rond die periode en Mr. Gates maakte een stapel ‘dit kan op nieuws komen’ en ‘dit kan niet op nieuws komen’, en hij wou onderzoek adhv welke criterai deze persoon dat doet. KRITIEK OP GATEKEEPING 1- Onderscha琀 ng van de complexi琀椀e琀椀 van het nieuwsproces, Mr. Gates is niet de enige actor die nieuws reduceert. 2- Onderscha琀 ng van de ac琀椀viteit van het nieuwsproces, Mr. Gates selecteert maar maakt daarvoor het nieuws nog niet, journalisten maken ook e昀昀ect nieuws = nieuwsproduc琀椀e! NIEUWSPRODUCTIE = Is een ac琀椀viteit van het nieuwsproces, de selec琀椀e van het nieuws en het maken ervan gebeurt door journalisten. Zij gaan proberen om die complexe werkelijkheid te vereenvoudigen. Op basis van wat kiest men onderwerpen? 1- Onderzoeksjournalis琀椀ek: men speci昀椀eert en focust op één speci昀椀ek thema en maakt daar nieuws over = gebaseerd op nieuws. Voorbeeld: Pano op VRT 2- Opiniepeilingen: die aan de hand van krantenpeilingen werden opgemeten, die kosten veel geld en zouden dan ook tot nieuws moeten leiden. Dat wordt voorgesteld als een realiteit, maar is eigenlijk een 昀椀c琀椀eve momentopname. Het interessante is dat dat realiteit wordt en dat wordt dat nieuws. 3- De keuze om uw journalist naar een bepaald land te sturen, zorgt ervoor dat daar wel meer nieuws over zal maken. Die keuzes hebben als gevolg over hoe ons nieuws wordt beïnvloedt. Hoe maak je een verhaal? Toevoeging van narra琀椀eve … - - Voorbeeld: Annemie Turtelboom (minister van Open VLD), zij voerde belas琀椀ng in om iets ten voordele van de energie. Dat werd uiteindelijk de Turteltaks genoemd, onder die label worden allerlei nieuws samengevat over die energiefactuur. Als liberale par琀椀j is weinig belas琀椀ngen een troef, maar uiteindelijk werd één van hun ministers voorstander van een beetje extra belas琀椀ng. Dit begon een eigen leven te leiden met als gevolg werd Open VLD gelinkt met die taks. Uiteindelijk wou de par琀椀j haar rol vervangen en voor de media was dat een ideaal verhaal, dat wordt dan problema琀椀sch. Voorbeeld: Hilde Crevits maakte een tweet over het vertrouwen dat Koen Geens is kapotgeschoten door de PS. Pauk Magne琀琀e reageert adhv een meme op social media. Er wordt dus een strijd gevoerd over ‘wie is er schuldig?’ 10 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Nieuws wordt dus geconstrueerd maar dat constructkarakter wordt verdoezeld (journalisten horen dat niet graag: volgens hen berichten ze het nieuws), hoe verdoezelen ze dat constructkarakter? 123456- 2.3. Door betrouwbare bronnen te gebruiken Presenta琀椀e door betrouwbaar persoon (Mar琀椀ne Tangen) Actueel: real 琀椀me nieuws Reporters ter plaatse Vermijden van 昀椀c琀椀e-formats Voorstelling van journalisten als beroepsgroep NIVEAUS VAN NIEUWSPRODUCTIE Journalisten staan het dicht bij het nieuws. Die hebben bepaalde media rou琀椀nes en werken voor een organisa琀椀e en hebben bepaalde invloeden van buiten af … zie a昀戀eelding 2.3.1. NIVEAU 1: DE INDIVIDUELE JOURNALIST Zie 57 Gra昀椀ek toont aan dat het vnl mannen zijn tussen de 45-54 jaar. Genderverschil valt in de jongste categorie weg. Journalisten zijn vaker links en wordt ook aangetoond in de gra昀椀ek. Ons nieuws is daarvoor niet persé links. Het valt ook op dat journalisten dezelfde opva琀 ng hebben over wat ze horen te doen (slide 61 de eerste drie). 2.3.2. NIVEAU 2: MEDIAROUTINES Nieuws wordt gemaakt volgens bepaalde rou琀椀nes, tegen het journaal van 19h moeten er bepaalde zaken in orde zijn: 1- Er zijn nieuwsrou琀椀nes  Dagelijkse gewoontes, manier van werken, cultuur  Socialisa琀椀e op de werkvloer: je leert van elkaar, doet wat redac琀椀e in grote mate vraagt  Prak琀椀sch: 琀椀ming, redac琀椀evergadering, bereikbaarheid, beat-reporters, … 2- Nieuwswaarden  Journalisten hebben een neus voor nieuws  Eigenschappen die het nieuws aantrekkelijk maken voor het publiek  Er is een lijst van 12 nieuwswaarden (Johan Galtung&Mari Ruge): Frequency – threshold – unambiguity –  Wat vandaag de dag viraal gaat is anders dan de tradi琀椀onele media unexpectedness – reference to elites –  E昀昀ec琀椀ve news = nieuws dat ons op één of andere manier raakt. reference to persons – nega琀椀vity – nabijheid (zie drie kenmerken) – con昀氀ictgehalte (laatste twee voegde Whi琀琀aker toe  Nieuwswaarden zijn sterker dan persoonlijke voorkeuren later aan het onderzoek) – magnitude (groter o Onderzoek van Debby Vos: onderzocht wanneer poli琀椀ek nieuwsomvang) nieuws –wordt. Zaken dielater alstoegevoegd)e nieuwswaardig relevance (nog worden gezien zijn wanneer het gaat om 1) grote par琀椀jen 2) overheidspar琀椀jen of 3) als het gaat om substan琀椀al ac琀椀on. Alle journalisten die bevraagd werden, hebben die vigne琀琀e (ondanks geslacht, lee昀琀ijd, ideologische voorkeur, …) op dezelfde manier beantwoord. Met andere woorden: die socialisering is heel sterk, die beslissen zo goed als niet individueel. Ze hebben ‘dezselfde bril op’ KRITIEK OP NIEUWSWAARDEN 11 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Examenvraag: Zi琀琀en die nieuwswaarden in de selec琀椀e of het maken van het nieuws? - Niet al琀椀jd duidelijk. Als je als journalist zelf onderzoek begint te doen dan is het in de selec琀椀e. Als je een onbelangrijk poli琀椀ci in het nieuws zit dan hee昀琀 die persoon meestal iets speciaals of onverwachts gezegd 2.3.3. NIVEAU 3: ORGANISATIE/MEDIUM De organisa琀椀ecultuur speelt hierin een rol, het hee昀琀 een ideologisch verleden. De redac琀椀e kan ook bepaalde beslissingen maken in het Redac琀椀ebeleid, bijvoorbeeld: de Standaard maakte paar jaar geleden de keuze om te focussen op klimaat. Eigenaars weten we niet zo veel over. Er is één bekende man die eigenaar is; Rubert … en er wordt gezegd dat die zijn media vaak laat samenwerken/invloed hee昀琀 op die media/… 2.3.4. NIVEAU 4: OMGEVING We denken hierbij aan adverteerders, die kunnen invloed hebben op de media door bijvoorbeeld publireportages. De overhied hee昀琀 ook invloed uiteraard, het meest is dat het evident voor de VRT die een beheersovereenkomst hee昀琀 met hen. Ze kunnen ook invloed hebben op de krantenlandschap die deels worden gesubsidieerd door de overheid. Er zijn ook drukkingsgroepen of andere media. Journalisten kijken heel vaak naar elkaar, ze nemen nieuws over van elkaar (=intermedia agendase琀 ng) maar tegelijker琀椀jd willen ze scoops (= iets origineels) brengen. Eris bepaalde compe琀椀琀椀e en concurren琀椀e 2.3.5. NIVEAU: IDEOLOGIE/SOCIAAL-CULTURELE CONTEXT Geschiedenis en cultuur zorgt voor verschillen in nieuws per gebied/staat/… Hegemonie (Gramsci): Op het allerhoogste niveau is er wel kri琀椀ek (vaak vanuit linkse hoek). Linksen zeggen dat nieuws (media) de belangen weerspiegelen van machthebbers en hierdoor wordt de status quo behouden. Wat te onthouden? - Van poli琀椀eke logica  media logica Hoe wordt het gemaakt, inhoud? De bepaalde rou琀椀nes 12 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 3. MEDIA-EFFECTEN (DEEL 1) – 29/02/2024 3.1. WAT BEDOELEN WE MET MEDIA-EFFECTEN Er zijn drie soorten mogelijke media-e昀昀ecten: 1- E昀昀ecten van media op uw kennis: adhv informa琀椀e, feiten komen we door media zaken te weten 2- E昀昀ecten op opinies/a琀 tudes: media vormt een bepaalde mening en wij vormen daar een mening over of ontwikkelen een bepaalde a琀 tude omtrent het thema 3- E昀昀ecten op gedrag: media hee昀琀 een zodanig e昀昀ect dat het bijvoorbeeld stemgedrag beïnvloedt. Dit verklaart soms ook waarom mensen al dan niet macht toekennen aan media 3.1.1. WAAROM ZIJN DIE EFFECTEN MOGELIJK? Omdat wij de objec琀椀ebve realiteit zelden kunnen waarnemen, we maken dus een construc琀椀e vn de owaarneembare realiteit door mediëring. Ons beeld wordt dus bepaald door een objec琀椀eve realiteit + subjec琀椀eve/symbolische realiteit. Hoe minder objec琀椀eve info je hebt, hoe meer je a昀栀ankelijk van media kan worden. Hoe worden media-e昀昀ecten onderzocht? - Surveys, experimenten, interviews, eye-tracking, online browsing, thinking a loud, … Waarom zijn e昀昀ecten zo moeilijk te meten? 1- Er is moeilijk causaliteit vast te stellen - Rich琀椀ng van causaliteit o Beïnvloedt mediagebruik het publiek? Of hee昀琀 het publiek bepaalde kenmerken die beïnvloeden welke media ze gebruiken? - Spurious rela琀椀onships o Wat gebeurt er in de ‘real world’, beïnvloedt tegelijk het publiek en de media? o Voorbeeld: Fukushima gebeurde in de real world en hee昀琀 zowel publiek als media beïnvloedt. Uiteiindelijk krijgt het publiek inderdaad meer info adhv media. 2- Meten van media gberuik - Surveys: zorgen vaak voor een over-/onderscha琀 ng - Experimenten: je gaat mensen ‘verplichten’ om stukje media te zien maar dan is externe validateit moeilijk o Mensen ‘dwingen’ tot consump琀椀e van media die ze in de ‘echte wereld’ niet zouden raadplegen. o Voorbeeld: iemand een volledige krant laten lezen terwijl in het leven zouden ze dat nooit persé doen. Media-e昀昀ecten: goed of slecht? Hangt af van 1) de soort media en 2) welke visie je zelf hebt op de rol van de media, 3) de kwaliteit van de media kan ook een invloed hebben? 13 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 3.2. HISTORISCH OVERZICHT: MEDIA-EFFECTEN 3.2.1. FASE 1: ALMIGHTY MEDIA (’20-’40) Zie founding fathers (les 1). Na WOI was men onder de indruk van de media (radio) als propaganda instrument. De hypothese stelde dat de media een direct, onmiddellijk e昀昀ect uitoefende op iedereen die de boodschap ontving. Het publiek was eerder passief. Men noemt de media in die periode ook de: - S琀椀mulus-response model Hypodermic needle = de naald die wordt ingespoten wordt in het publiek Voorbeeld: War of the Worlds: was een hoorspel dat ging over een science昀椀c琀椀onverhaal over de landing van Marsmannetjes in New Jersey. Veel mensen geraakten in paniek na het spel, omdat: mensen hadden zodanig veel vertrouwen in de media dat de mensen dit aannamen als waargebeurd verhaal. Mensen hadden de intro niet gehoord met als gevolg dat het verhaal als geloofwaardig werden gezien. Voorbeeld: Bye Bye Belgium (2006): opnieuw een uitzending die uit dat België zijn ona昀栀ankelijkheid uitroept 3.2.2. FASE 2: MINIMAL EFFECTS-HYPOTHESIS (’40-’60) Eerste onderzoeken 琀椀jdens/na WOII blijkt de media-impact beperkt te zijn (voorbeeld: Lazersfeld 1944). Mensen zijn in groepen verdeeld (verzuild) waardoor de invloed van de media overschat werd, enkele belangrijke factoren: 1) Belang van interpersoonlijke netwerken - Rol van vrienden en familie bij meningsvorming 14 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - Directe media-e昀昀ecten zijn moeilijk meetbaar; media hebben zelden een ‘zuiver’ e昀昀ect Two-step 昀氀ow of communica琀椀on (Lazersfeld): het is geen rechtstreeks e昀昀ect, maar eerder de massamedia die bepaalde mensen beïnvloedt en die mensen gaan dan anderen beïnvloeden. 2) Selec琀椀eve waarneming - Publiek wordt selec琀椀ef blootgesteld: sommige mensen volgen bepalen media wel/niet - Publiek gaat selec琀椀ef aanvaarden: niet alles wordt aangenomen door het publiek Onderzoek: user and gra琀椀昀椀cia琀椀on theory: wat doen de mensen met media? - - Voorbeeld: U&G: Berselson (1949): de New York Times ging 14 dagen staken en dus geen nieuws produceren, men ging dan zien wat de mensen misten. Sommige mensen misten hun dagelijks kruiswoordraadsel, sommige mensen misten hun eigen krant die gevolgd werd door hen en hun vrienden. Conclusie: media gaan ons gedag/opinie beves琀椀gen, niet perse veranderen. 3.2.3. BACK TO POWERFUL MASS MEDIA (’70) Media wordt terug mach琀椀ger onder bepaalde voorwaarden (3.2.4). Er kwam een bepaalde kri琀椀ek op de aanhangers van de minimal e昀昀ects hypothesis; 1- Er lag te veel nadruk op de kortetermijne昀昀ecten: media-invloed is een langetermijnproces: het bouwt gradueel op. Als je jarenlang één krant volgt, hee昀琀 dat invloed. Een voorbeeld van zo’n lange termijn e昀昀ect is Noelle Neumann’s Spiral of Silence: o Die theorie stelt dat er een dominante mening is in de samenleving. Doordat bepaalde mensen inzien dat die dominante mening er is en er niet akkoord mee zijn, maar wel zien dat die mening dominant is; gaan die juist hun eigen mening niet vertolken. Hoe meer mensen zo zijn, hoe sterker die dominante mening. Dus de media zorgt voor zo een dominante mening waarbij die afwijkende stemmen beetje worden weggeduwd. o Een tweede voorbeeld: experimenten van Ash beves琀椀gt het groepsconformisme 2- Teveel nadruk op het gedrag van individuen o Andere onderzoeksvragen, nieuwe theorieën, zoals sociaal construc琀椀visme of agendase琀 ng. 3- Houdt geen rekening met de veranderende technologie. Er was nog geen aandaht voor opkomst en groei van televisie zoals bijvoorbeeld het emo琀椀oneel e昀昀ect van beelden 3.2.4. CONDITIONAL EFFECTS (’80-’90) De powerful e昀昀ects worden genuanceerd (bijvoorbeeld: agendase琀 ng). We bespreken het ontstaan van priming/framing. De sterkte van deze e昀昀ecten varieert naargelang de omstandigheden (!!) en hebben e昀昀ect onder bepaalde voorwaarden/condii琀椀es (!!) 3.2.5. A NEW ERA OF MINIMAL EFFECTS? 15 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 2 belangrijke 昀椀guren: Shanto Iyengar & Lance Bennet. Zij gaven aan dat die grote invloed van de media s琀椀laan vermindert, er zijn enkele veranderingen dus: 1- Er zijn veranderigen in het AANBOD (technologisch) - Prolifera琀椀on of channels: aantal zenders nam ongelofelijk toe - Fragmenta琀椀on of the audience: het publiek werd enorm fel gefragmenteerd (verdeeld) door die toenemende aantal kanalen met als gevolg dat er niet echt een dominante mening ontstaat. Die werd sterk beïnvloedt door kanalen als ‘Fox News’ 2- Veranderingen bij de CONSUMER (sociaal) - Hebben minder vertrouwen in de media, jongeren al zeker geen consumers van tradi琀椀oneel nieuws - De ‘inadvertent audience’ verdwijnt dus meer en gaat gepaar met meer individualisering/iden琀椀ty forma琀椀on bij het publiek o Inadvertent audience = het publiek (typisch in de VS) dat klaarzit voor zijn favoriete soap, wat komt er vaak voor hun favoriete soap? Het nieuws! Dus zij worden gezien als zo het onople琀琀ende publiek die het nieuws ‘met de paplepel’ meekrijgen. Zij wouden niet persé het nieuws zien, maar ze krijgen het toch mee. Selec琀椀ve exposure - Mensen vermijden dissonante informa琀椀e, vroeger ook al. Nu is dat nog sterker door fragmenta琀椀e, individualisering etc. Dit leidt uiteindelijk tot polarisa琀椀e, dit gebeurt ook op social media (昀椀lter bubbels). = new era of minimal e昀昀ects: mensen zien hun mening alleen maar beves琀椀gd, geen veranderingen. Kri琀椀ek op Bennet&Iyenger? 1- Heel het idee dat je a琀 tude versterkt wordt is ook een media-e昀昀ect. 2- Is het bij ons minder van toepassing dan in de VS? o Ja want, wij hebben ander media-gebruik, minder fragmenta琀椀e en minder polarisa琀椀e door onze consensusdemocra琀椀e waardoor we meer in onze 昀椀lter bubbles worden opgesloten. o Onderzoek (2019): vraag: voor welke par琀椀j ga je stemmen en welke krant(en) lees je?  Voorbeeld: Het Laatste Nieuws: lezers over alle verschillende par琀椀jen lezen die krant. Als je kijkt naarnde totale steekproef, dan zie je voornamelijk dat het Laatste Nieuws iets meer Vlaanderen is. HLN is een doorsnede van hoe Vlaanderen eruitziet. Voor HLN is het dus niet slim om een bepaalde par琀椀jvoorkeur te uiten 16 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 4. MEDIA-EFFECTEN (DEEL 2) – 07/02/2024 4.1. AGENDA-SETTING 4.1.1. WAT ZIJN PUBLIEKE AGENDA-SETTINGEFFECTEN? = De rol van de media over wat het publiek denkt. - - De basis van agenda se琀 ng komt uit deze citaat: ‘The press may not be successful much of the 琀椀me in telling people what to think, but it is successful in telling people what to think about.’ – Cohen 1963 Hoe meer aandacht de media geven aan een issue, hoe belangrijker mensen dit issue gaan vinden, ongeacht welk standpunt ze erover innemen. Ook omgekeerd: andere issues worden minder belangrijk. o Voorbeeld: als het meer over migra琀椀e gaat, dan gaat het minder om klimaat. Er is een soort compe琀椀琀椀e om het onderwerp. ` Die gra昀椀ek van US 1991: Golfoorlog: thema ‘War’, was onbestaand en ineens vond men dat US misschien toch is moest deelnemen aan die oorlog en ineens zie je de lijn sterk s琀椀jgen (groen) in populariteit voor dat onderwerp. Ineens zie je ook die rode pijl fel s琀椀jgen en die toont dus ook aan dat het publiek ineens meer geïnteresseerd wordt in dat onderwerp, het publieke belang neemt dus toe. Je ziet ook dat aandacht voor een bepaald onderwerp ten koste gaat van een ander thema, MAAR niet alle thema’s; het thema ‘economie’ blij昀琀 aan belang vinden, een ander thema als ‘drugs en migra琀椀e’ krijgt ineens minder aandacht = AGENDA SETTING EFFECT 4.1.2. GRONDLEGGERS VAN AGENDA-SETTING THEORIE: MCCOMBS&SHAW (1972) - The agenda-se琀 ng func琀椀on of mass media Presidentscampagne 1968 – chapel Hill Ze deden een inhoudsanalyse Heel sterke correla琀椀e: wat het nieuws denkt; wekt bij publiek meeste belang op. Zie slides s Kri琀椀ek op methode Rich琀椀ng van causaliteit? Als er een hoge correla琀椀e is, wijst dat dan op de invloed van de media? Is het niet omdat het publiek dan sterk bezig is met dat onderwerp? - Voorbeeld: uit de Stemming kwam naar voor dat migra琀椀e een belangrijk onderwerp is bij het publiek > de Standaard hee昀琀 daarrond een stuk geschreven Spurious rela琀椀onship? Is dit het media e昀昀ect of schrij昀琀 de media gewoon niet over wat er gebeurt in de echte wereld? Ligt het niet aan een derde factor? 17 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Oplossingen? Er komen een paar aanpassingen aan het onderzoek - Voor de causaliteit proberen we een 琀椀jdsdimensie in te brengen (wie volgt wie? Wie kwam eerst) en we doen meer experimenteel onderzoek Voor de spurious rela琀椀onships proberen we te controlen over de ‘real world’, we bekijken de cijfers van criminaliteit bijvoorbeeld en obv van die cijfers kijken we hoe het publiek of media reageert. Ook blootstellingen aan het meten van individuele casussen ipv een geaggreeerde studie. Voorbeeld een deel van het publiek leest vaker nieuws > miss vinden die migra琀椀e dan een groter probleem dan mensen die niet lezen. Voorbeeld 琀椀jdsreeksanalyse; Iyengar&Kinder 1987 - - Het issue was energie, er was oliecrisis enzo er was veel bezorgdheid  Die s琀椀ppellijn gee昀琀 het aantal TV-nieuws  Die zwarte lijn is het publiek  Je ziet dus dat de media eerst is en dan het publiek. In de jaren ’79 zie je een bijna gelijklopende trend ivm die crisis. Dan kan je moeilijker spreken van een 琀椀jdse昀昀ect Real world: we bekijken de odnerhandelingen, de mee琀椀ngs enzovoort Voorbeeld 2: Coronocrsis - - Uit het niets: nieuw thema met ontze琀琀end veel aandacht. Dat zie je wereldwijd op de gra昀椀ek. De zwarte lijn gee昀琀 de media-aandacht weer. Natuurlijke gewenning = het kan niet hele 琀椀jd over dat thema gaan terwijl de paarse s琀椀ppellijn (de cases) bleef stegen na nog meer dan een hal昀樀aar. Wij worden meer gewend aan het thema en leren ermee leven. Bij het gra昀椀ejkje van gezondheid&sociale zaken, normaal neemt dat ongeveer 10% in van het nieuws, 琀椀jdens corona nam dat ongeveer 60% in. 4.1.3. CONTINGENCY VAN AGENDA-SETTING - Agenda-se琀 ng hangt af van:  Type media: o Het is anders voor kranten  tv o Het is het grootst als alle media samen vallen: eng en homogeen  Hangt ook af van de soort issue o Onderscheid tussen: 1. Obtrsuive (=je komt er direct in aanmerking mee) 2. non-abtrusive (=kom je niet direct niet in aanmerking) o Voorbeeld: criminaliteit daalt zogezgd volgens de trend maar uw 昀椀ets wordt voor 3 de keer gestolen => daar voel je iets van => dan doet die media-berichtgeving er minder toe. o Buitenlands nieuws? Als media hele 琀椀jd pales琀椀na-israël aankaart, dan gaan we daar meer over weten. We hebben er niet zo zelf ervaring mee  Publiek: need for orienta琀椀on: hoe belangrijk is nieuws voor u? hangt samen met: o Relevan琀椀e = hoe belangrijk vind je bijvoorbeeld de opkomende verkiezingen die eraan komen? o Onzekerheid = in hoeverre ben je er onzeker over? 18 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 4.1.4. RECENTE EVOLUTIES In welke mate gaan de conclusies van het bestaande onderzoek over agenda-se琀 ng (focus op tradi琀椀onele media) vandaag nog op? Zijn e昀昀ecten nu sterker? Zwakker? Even sterk? - - 4.2. Argumenten kleiner: 1. het komt niet van journalisten maar eerder van sociale media, er zijn dus nieuwe actoren, er is grotere nieuwsverscheidenheid 2. Sociale media: iedereen kan mee de agenda ze琀琀en 3. Jongeren keren zich af van tradi琀椀onele media, dus misschien bepaalt de klassieke media minder Argumenten groter: 1. Media focussen op dezelfde issues (inter-media agenda-se琀 ng: hypes) 2. Het zou kunnen dat we in meer kleinere, afgesloten media-systemen zi琀琀en (Filter bubbls – selec琀椀ve exposure) kan sterkere mening vormen op individueel niveau, minder op geaggregeerd niveau. PRIMING Wat zijn priminge昀昀ecten? - Het is een soort uitbereiding van agenda-se琀 ng: niet alleen: mensen vinden issues belangrijker in het algemeen Het e昀昀ect van de hoeveelheid media-aandacht voor een isuee op het belang van dit issue bij het beoordelen van poli琀椀eke kandidaten? Voorbeeld: wat vinden we van onze Antwerpse burgemeester? - Pro: hij hee昀琀 schulden van de stad weggewerkt – is dat iemand van mijn fav par琀椀j? – type persoon? Contra: de drugsproblema琀椀ek – presta琀椀es? (verschillende thema’s) Priming zegt dat het thema dat heel veel in de aandacht is, een invloed hee昀琀 over hoe we over poli琀椀ci gaan denken/gaan denken Voorbeeld: US 1991 – golfoorlog - DV: Gloabele beoordeling van Bush (feeling thermomether: schaal van 0100) IV: Foreign policy performace, economic performance, gender, party ID, educa琀椀on, race In 1991: de beoordeling van Bush hing samen hoe hij het deed op buitenlands beleid want er was een oorlog bezig. In 1988: als er geen oorlog is, en wanneer buitenlands beleid minder van belang is, toont ook dat Bush dan weer beter wordt beoordeeld. Grondleggers: Iyengar & Kinder 1987 - News that ma琀琀ers Experimentele s琀椀mulus Priming kan vordeling zijn voor een poli琀椀cus (zie vorig voorbeelc van golfoorlog  economie) Gebeurtenissen kunne politci ‘nekken’ 19 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - 4.3. Par琀椀jstrategie: pro昀椀leren op issues waar je ‘issue ownership’ hebt, je hoopt dat de campagne over jouw thema zal gaan. FRAMING Frame = een metacommunica琀椀eve boodschap die de consumenten van het nieuwsbericht een denkkader aanbedt op basis waarvan de situa琀椀e kan worden gede昀椀nieerd, wat ze betekenis en samenhang verleent – Van Gorp 2004 Soorten frames - Allerlei verschillende soorten frames mogelijk  Generisch o Episodisch: ‘hier een overstorming, hier een bosbrandt’ o Thema琀椀sche: ‘hier een klimaatprotest’ o Nega琀椀vity frame o Con昀氀ict frame  Issue speci昀椀eke frames o Voorbeeld: immigranten kunnen we voorstellen als slachto昀昀ers of als bedreiging Wat zijn framinge昀昀ecten? - Het e昀昀ect van manier waarop over een isuee bericht wordt in de media op hoe het publiek een bepaald iqssue interpreteert publiek neemt frames over en gaat de realiteit op die manier begrijpen  vb: hoe de昀椀niëren mensen een probleem?  Vb: hoe a琀琀ribueren ze verantwoorelijkheid? Uit die onderzoek van golfoorlog van 1991: tv news exposure: mensen die minder nieuws kijken, denken vaak dat diploma琀椀ek meer gaat helpen (luister dit is terug) Asian disease experiment van de Iyengar & Kinder: - Psychologische roots van framing Dit experiment is een voorbeeld van equivalence framing: de inhoud is iden琀椀ek maar je beklemntoont iets anders. Gain frame: mensen verkiezen vaker de zekere op琀椀e als er iets valt te winnen (programma A dus bij s琀椀mulus 1, zie slide) Loss frame: mensen verkiezen vaker de risky indien er iets valt te verliezen (programma B bij s琀椀mulus, zie slide Grondlegger PolCom: Entman (1993) 20 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - - To frame = to select some aspects of a perceived reality and make them more salient in a communica琀椀ng text in such a way as to promote a par琀椀cular problem de昀椀ni琀椀on, causal interpreta琀椀on, moral evolu琀椀on, and/or treatment recommenda琀椀ons Zo iets noem je emphasise framing en niet equivalence framing Framen van nieuws is eigenlijk iets onvermijdelijk. Een journalist moet dat wel doen zeker bij de procedure van nieuwsselec琀椀e. A昀栀ankelijk van nieuws geselecteerd wordt, hoe frameriger het is. - - 4.4. Frame building: perspec琀椀ef kiezen  De werkelijkheid is te complex en te omva琀琀end  Metafoor: kadrering van een foto ° in-en uitsluiten van elementen (selec琀椀e) Opzich is dat geen probleem: ook niet-mediagebruikers vormen zicheen beeeld van de realiteit door mediëring. Sociale sfeer: gedeelde kennis&a琀 tudes  Gespreksstof aan ko昀케emachines Ivnvloed daalt als de eigen ervaringen s琀椀jgen (lokale  interna琀椀onale poli琀椀ek) VERGELIJKING VAN 3 EFFECTTHEORIEËN 4.4.1. CAUSAAL MECHANISME AGENDA-SETTING Accessibility = wijst naar de toegang in ons geheugen. hoe vaker het gaat over een bepaald thema (frequency) en hoe recenter je eraan blootgesteld werd (recency) - Hoe verser ze in het geheygen zit, hoe makkelijker ze te binnen schiet als me je vraagt naar ‘et belangrijkste probleem’ (= memory-based e昀昀ect) Priming & framing: soort agenda-se琀 ng? - - Priming = vorm van agenda-se琀 ng Framing = second-level agenda-se琀 ng (tweede onder de lijn op de slide)  Kri琀椀ek op concept ‘second level ageda-se琀 ng’ want men denkt dat er een ander causaal mechanisme is, nl. applicability Applicability: 1. Associa琀椀e cvan een thema met een bepaalde interpreta琀椀ve van dat thema 2. Doordat de interpreta琀椀e frequent aan bod komt in combi met het thema 4.4.2. CAUSAL MECHANISME PRIMING? Is een combi van accessibility + applicability Accessibility Applicability Uitbreiding agenda se琀 ng: memory-based Associa琀椀e van het thema met een poli琀椀eke kandidaat Thema’s die je vaker/recenter gezien hebt, zi琀琀en meer paraat in je geheugen Doordat die kandidaat frequent aan bod komt in combina琀椀e met het thema En dus maken ze deel uit van je beoordeling 21 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 De accessibility is een geheugen e昀昀ect die zorgt voor agenda-se琀 ng/eerste fase van priming en vervolgens ontstaat die framing door die applicabality. - - Als iemand vraagt wat het thema van vandaag is en iemand zegt ‘migra琀椀e’ = agenda-se琀 ng. Als dan gevraagd wordt wat de mening errond en stel de prof beklemtoont een nega琀椀eve link, hij ziet migranten als indringers. Je past de mogelijke interpreta琀椀e toe op dat thema = framing Het verschil met priming is dat je en combina琀椀e van die twee doet om een kandidaat te beoordelen = priming 22 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 5. NORMATIEVE THEORIEËN – 07/03/2024 Basis idee = media vervullen een bepaalde rol in de democra琀椀e - 5.1. Is media eerder de 琀椀ran van de democra琀椀e of eerder het volgende hondje van de democra琀椀e De rol van de media is a昀栀ankelijk van de visie op democra琀椀e NORMATIEVE THEORIEËN Jesper Strömbäck (2005): de vragen van de journalisten hangt af van de type democra琀椀e waarin je zit. Er zijn vier modellen van democra琀椀e die een invloed hebben op de mate van media-invloed. Hoe moet de democra琀椀e eruitzien? Hoe moeten media/publieke sfeer eruitzien? Procedural democracy Vrije en eerlijke verkiezingen is basis Democra琀椀sche procedure moet gerespecteerd worden, enkel aan alarmbel trekken als het mis gaat Compe琀椀琀椀eve democracy Compe琀椀琀椀eve verkiezingen Er is focus op poli琀椀eke actoren. Kwaliteitsvolle info over wat de regering/poli琀椀eke kandidaten gedaan hebben/van plan zijn Par琀椀captory democracy Burgerpar琀椀cipa琀椀e Burgers de agenda laten bepalen, hun interesse opwekking, aanze琀琀en tot par琀椀cipa琀椀e in het publieke elven, poli琀椀ek framen als een proces waar iedereen aa kan deelnemen, info verscha昀昀en over hoe burgers ac琀椀e kunnen ondernemen Delibera琀椀eve democracy Delibera琀椀eve discussies waarbij het hele publiek betrokken is We verwachten niet enkel dat burgers par琀椀ciperen, we willen dus in gesprek gaan. Inclusieve discussies en interesse opwekken, burgers helpen om tot delibera琀椀eve discussies te komen (waar dialoog, ra琀椀onaliteit, respect centraal staan. Voorbeeld: 昀椀lmpje kan je verdedigen langs de par琀椀cipaterende democra琀椀e, want het was best grappig enzo waardoor het publiek mee aangemoedigd wordt om deel te nemen, langs de delibera琀椀eve kant kan je zeggen dat het fout is. Voorbeeld compe琀椀琀椀e: klimaatlabel waarbij verschillende par琀椀j geranked worden ten voordele van het klimatat Voorbeeld par琀椀cipa琀椀e: de curieuze neuzen, ac琀椀e van de Standaard om luchtkwaliteit te meten. Mensen worden aangemoedigd om deel te nemen aan het debat door het zelf te meten van de kwaliteit. Google die hun logo veranderde naar ‘Go Vote’ 23 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Voorbeeld delibera琀椀e: gesprekken tussen burger-poli琀椀ci over bijvoorbeeld migra琀椀e. Op lokaal niveau zien we een voorbeeld van steeds meet delibera琀椀eve democra琀椀e zoals bijvoorbeeld het kennispla琀昀orm van burgerbegro琀椀ngen die zaken bespreken als ‘gaan we het park vernieuwen’, ‘hebben we nieuwe 昀椀etspaden nodig?’ 24 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 6. ZIE NAHED 25 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 7. VERKIEZINGSCAMPAGNES EN BELANG NIEUWE MEDIA 7.1. - - BELANG VAN CAMPAGNES? verkiezingen zijn belangrijk o Het bepaalt wie macht hee昀琀 en wie niet, ook binnen de par琀椀j. Als je veel voorkeurstemmen hebt is de kans groot dat je ook van belang bent o verkiezingen legi琀椀meren onze instellingen/democra琀椀e. Als verkiezingen niet de waarde van de democra琀椀e respecteert, dan gaan mensen ook minder vertrouwen hebben in de instellingen. De grote onvoorspelbaarhied van het kiesgedrag o mensen zijn niet meer één par琀椀j getrouw, er is meer sprake van electorale vola琀椀琀椀liteit (= meer van par琀椀j veranderen) of split-琀椀cket vo琀椀ng doen (=er zijn nu 3 verkiezingne tegelijk, als je twijfelt tussen 2 par琀椀jen, dan ga je misschien groen voor federaal stemmen en cooruit voor regionaal, je deelt jouw stem dus op tussen verschillende niveaus) o die onvoorspelbaarheid betekent dat de poten琀椀ële impact van de campagnes zeer goed is, de e昀昀ec琀椀eve invloed betekent eerder dat die campagnes uw keuze gaan beves琀椀gingen en niet persé gaan doen twijfelen. o Op de 昀椀guur zien we dat NVA zonder campagne 4% meer stemmen zou behaald hebben, maar die zijn naar Vlaams Belang gegaan. Hetzelfde geldt voor groen. CD&V hee昀琀 in die campagnestrijd gewonnen. Peilingen in nederland (2023): is meer vola琀椀el doordat de kiesdrempel best laag is (2%  je hebt een zetel als par琀椀j). Als je kijkt naar de peilingen vanaf 2021 zie je dat de boerenpar琀椀j toen nog niet bestond, maar uiteindelijk toch enorm belangrijk werd. Het landschap verandert dus enorm sterk. 7.2. INSTRUMENTEN IN POLITIEKE MARKETING Poli琀椀eke marke琀椀ng > evolu琀椀e in de economie - - Economisch perspec琀椀ef: produc琀椀e  verkoop  marke琀椀ng = consument gericht o Produc琀椀e o Verkoop o Marke琀椀ng = wat zoekt het publiek? Welke inzichten/noden/vragen leven er bij de conusment? Poli琀椀ek perspec琀椀ef: programma  media/reclame  consument/kiezer gericht Inside out-perspec琀椀ef  outside in-perspec琀椀ef: ‘hoe kan ons product inspelen op wat de consument wil?’ Lees-Marshment spreekt van een soort evolu琀椀e die begint bij een product oriented party (POP)  sales-oriented party (SOP)  market-oriented party (MOP) 1. Marke琀椀ngmix: 4P’S > product, prijs, plaats (distribu琀椀e), promo琀椀e: nu even toegepast op de poli琀椀ek: Poli琀椀ek product beleid: ideologie, standpunten, kandidaten+imago, par琀椀j+imago, belo昀琀e (< idee+uitvoering ervan) o Kandiaat imago is makkelijk aan te passen (voorbeeld: Van de Lano琀琀e moest meer lachen uit onderzoek bleek dat hij wel meer lachte => all good) 26 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Par琀椀j imago = par琀椀jen proberen dat te doen (voorbeeld: verandering par琀椀jnaam SP  SPA door eigen gelijk  luisteren naar de mensen en nu is SPA  vooruit o Par琀椀j standpunten = moeilijker. Je kan niet 4 jaar lang voor bepaalde punten zijn en dan ineens veranderen. Binnenin uw ideologisch standpunt kan je ook niet ineens een nieuw standpunt innemen, zonder enige u琀椀leg. o Ideologie = moeilijk aanpassen Prijs = minst belangrijke want stemmen is gra琀椀es Plaats = valt samen met de communica琀椀estrategie voor distrubu琀椀e beleid = channel-management strategies o Het is belangrijk om hier een goede mix te vinden tussen klassieke kanalen (par琀椀jbijeenkomsten, huisbezoeken) en media kanalen (琀椀jdschrij昀琀en, sociale media) o Ideaal = met direct persoonlijk contact media-aandacht genereren of met sociale media tradi琀椀onele mediaaandacht krijgen Promo琀椀e = communica琀椀e beleid: bekend maken van het poli琀椀eke product (informa琀椀e, branding, agenda-se琀 ng, …) o ! vermits het product gedeeltelijk een ‘belo昀琀e’ is, kan de communica琀椀e als een ‘product surrogaat’ dienen (ruim) = kiezers gaan voor de meest duidelijke, overtuigende boodschap o Zeer brede waaier aan instrumenten 1- Direct: adverten琀椀es – a昀케ches – online/social media – direct mail 2- Indirect: optredens in vrije media professionaliseren – beïnvloeden vrije media = news management o Beïnvloeden via vrije media noemen we: news management. Er is veel aandacht via ‘spin-doctor琀椀n’ (=de poli琀椀eke informa琀椀e een posi琀椀eve ‘draai’ geven)  Wie zijn die spin doctors? Externe advisieurs, vooral woordvoerders  Zie slide o 2. 3. 4. Kort besluit: product en communica琀椀e moeten op elkaar afgestemd zijn met één boodschap, je werkt dus ‘on message’, je zegt overal hetzelfde (zowel op nieuwe als tradi琀椀onele media). Je tracht jouw thema of par琀椀j/persoon tot inzet van verkiezingen te maken. 7.3. HISTORISCHE SCHETS Van de premoderne naar de postmoderne campagne - Pre-modern = lokaal, vrijwilligers, face-to-face, stabiele breuklijnen, verzuilde pers Modern = na琀椀onaal, professioneel, massamedia, strijd om de kiezers Post-modern = gefragmenteerd media landschap, via internet opnieuw direct contact, permanente campagne, marke琀椀ng logic ` 27 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - 7.3.1. HISTORISCHE SCHETS: BELGIË Jaren ’60 opkomst van perosnen + vanaf ’70 versterkt door de televisie door Leo Tinnemans, die haalde ooit 1milj voorkeurstemmen in Vlaanderen. Opvallend aan het a昀케che is er geen naam opstaat. Hij was zodanig populair dat naam er niet bijhoort. We gingen dus over naar de post-moderne 琀椀jd 7.4. ONLINE CAMPAGNES IN DE VS Waarom zijn die (campagnes van de VS) snelle en belangrijker dan bij ons? 1) Reden van schaal 2) De wetgeving laat mee toe, minder beperkingen 3) Nega琀椀eve campaigning doen we hier niet echt o Voorbeeld: sinds 2008, was 70 procent van de adverten琀椀eruimte nega琀椀ef door Obama 4) VS werkt heel sterk op fondswerving 5) Het idee van campaign on the ground  gee昀琀 een gevoel van betrokkenheid Bruce Bimber: “US is an electoral outlier rather than model case” 7.4.1. TRADITIE VAN NEGATIVE CAMPAIGNING Het percentage van nega琀椀eve presiden琀椀ële ads zijn alleen maar toegenomen met de 琀椀jd, met een piek van 90% ongeveer in 2008. Sinds dat jaar zijn meer dan 70 procent van de gebruikte adverten琀椀es nega琀椀ef. 7.4.2. VOTER MOBILIZATION = kiezer betrekken bij de poli琀椀ek/kandidaat. We zien in de slides enkele voorbeelden vanuit de VS met de sites van verschillende poli琀椀ci, die dus websites hebben om campagnes te helpen ondersteunen, geld in te zamelen enzovoort. - Casus: Obama’s campagne in 2008: een stap verder… o Er was een combina琀椀e van ‘social movement like enthusiams’ en strakke organisa琀椀e (on message) o De nieuwe campagnes zijn complexer dan de oudere campagne methoden. Online campagin is integraal onderdeel van campagne. o 2008 = bush, oorlog in Irak, economische recessie o 2012 = populariteit van Obama is lager, de bijdrage van online campaigning is groter, er kwam meer van hetzelfde; men ging vrienden overtuigen via FB, Twi琀琀er; me ging ook inze琀琀en op kleine dona琀椀es etc. o Men deed dus een tweede data analyse:  Microtarge琀椀ng = je wil weten wie waar woont, je vraagt na op wie de personen willen stemmen. Je wil die informa琀椀e van huis hebben. Als je weet dat ergens een republikeins gezin woont, ga je er als democraat best niet bij stemmen.  Men verbeterde de huisbezoeken: ‘knock on doors selec琀椀vely’  Men ver昀椀jnde de walk sheets voor de juiste info te bemach琀椀gen  In de swing states is het belangrijk om campagne te voeren omdat daar het meeste twijfel is. 28 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 o 7.5. Gevolg: Obama wint de verkiezingen met minder stemmen, maar met gerichte campagne op bepaalde kiezers in bepaalde staten. Het buikgevoel van de expert is de昀椀ni琀椀ef vervangen door geavanceerde data analyse. ROL VAN TECHNOLOGIEBEDRIJVEN Kreiss&McGregor hebben onderzoek gedaan naar technologiebedrijven en hun impact. In 2016 hebben Facebook en Google die hun eigen persoonlijke adverteerders hebben naar beide kampen gestuurd, zij hadden dus een commercieel-strategisch doel. Voor en achter de schermen werd er geadviseerd over de manier van campagne voeren. Trump hee昀琀 daar het meeste voordeel uit gehaald. Ook bij ons zie je dat online campaigning steeds populairder wordt en dus meer wordt op ingezet om stemmen te behalen voor bepaalde par琀椀jen. Vergelijking: Kranten vs facebook ads 1) Kranten vaak inhoudelijker: vaker beleidsthema’s aanbod 2) Presiden琀椀ëler: meer gericht op één toppoli琀椀cus 3) Nega琀椀ever: ze worden vaak gebruikt om kri琀椀ek te geven op andere par琀椀jen Is er sprake van meer (online) micro-targe琀椀ng? Soort van wel, als je op bepaalde voorkeuren klikt op bijvoorbeeld faceboook (stel je reist graag en zoekt zo’n dingen op) dan kan er bepaalde adverten琀椀e naar voor komen die gelinkt is met een par琀椀j (voorbeeld: stem op NVA die tegen vliegtuigtaks is). Micro-targe琀椀ng is niet helemaal niet, gaat al terug tot 2014 Micro-targe琀椀ng: beprkingen 1. 2. 3. 4. 5. We琀琀elijke beperkingen Culturele verschillen: wij hebben minder par琀椀cipa琀椀e cultuur Poli琀椀ek systeem is anders bij ons, bij ons telt elke stel Wij hebben een kleinere schaal, wat die MT minder interessant maakt Toegenomen transparan琀椀e MT wordt niet perse het nieuwe normaal maar komt wel vaker voor. 29 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 8. POLITIEKE KENNIS EN (DES)INFORMATIE 8.1. WAT IS POLITIEKE KENNIS EN IS HET BELANGRIJK? Delli Karpini & Keeter (What Americans know about poli琀椀cs and why it ma琀琀ers (1996)): zij testen voornamelijk enkele zaken: Wat zijn de regels van het spel (om het hoeveel jaar verkiezingen, hoe geselecteerd, …)?: die zijn vaak heel goed gekend 2. Wie zijn de hoofdrolspelers?: zijn redelijk goed gekend 3. Inhoud: waar staan par琀椀jen voor? : is het minst goed gekend in de bevolking  Deze trend is vrij stabiel doorheen de 琀椀jd. 1. Is poli琀椀eke kennis belangrijk? (Clawson&Oxley – 2008) - - PRO: Het is enigszins belangrijk in een par琀椀cipa琀椀eve democra琀椀e: o Kennis over poli琀椀ek is nodig om een goede burger te zijn o Stemkeuze moet gebaseerd zijn op informa琀椀e, anders worden jouw belangen mogelijks niet verdedigd. CONTRA: Elitedemocra琀椀e (=mensen die een meer elitaire visie hebben op democra琀椀e): o Zich informeren is irra琀椀oneel want het kost veel 琀椀jd en moeite + de stem van één individu maakt toch geen verschil o Sommigen: democra琀椀e werkt zelfs beter als burgers zich er zo weinig mogelijk mee bemoeien 8.1.1. HOE VERWERVEN/GEBRUIKEN WE POLITIEKE KENNIS? Hoe verwerven we poli琀椀eke kennis? Er zijn twee manieren: 1. 2. We horen iets, we vertellen zaken aan mensen en slaan die info op in ons geheugen, het opslaan van kennis gebeurt niet ad random maar op basis van interesses. Heel veel kennis die we niet meteen kunnen oproepen, die ergens ver weg zijn opgeslaan maar die wel de beeldvorming van iets bepaald, maar die we niet meer perfect kunnen reconstrueren. o Voorbeeld: aan wat denk je als je aan ‘Bart de Wever’ denkt?  Burgemeester van Antwerpen Enkele van die feiten heb je ooit gehoord  Voorzi琀琀er van NV-A en hebben ooit uw beeldvorming over de  Fornuis: heel chique restaurant waar hij een cola zero ging drinken poli琀椀cus bepaald.  Bruno de Wever (prof in Antwerpen) Hoe gebruiken we poli琀椀eke kennis? 1. 2. 3. We gebruiken heuris琀椀cs (=shortcuts): om info te 昀椀lteren + als subs琀椀tu琀椀e wanneer andere info ontbreekt. We hebben enkele schema’s (=geheel van heuris琀椀cs) om te gebruiken als volledige kennis ontbreekt. Schema’s helpen (meer) kennis op te slagen, maar kunnen ook vertekenen (bias) o Voorbeeld: de prof zegt iets over Bart de Wever en jij weet dat hij in Deurne woont, burgemeester is van Antwerpen, dan kan je dat makkelijker onthouden omdat je al wat basis informa琀椀e hebt. o Voorbeeld: de oorlog in Gaza, als je al een groot beeld hebt over hoe de oorlog eruit ziet en je krijgt nieuwe informa琀椀e binnen, dan gaan je dat makkelijker plaatsen in het compleet plaatje. 30 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 o Voorbeeld: je vindt bijvoorbeeld Bart de Wever een slechte burgemeester, dan zou het kunnen dat je selec琀椀ef informa琀椀e onthoudt die past binnenin jouw manier van denken (VERTEKEND). 8.1.2. POLITIEKE KENNIS METEN Hoe gaan we de kennis meten? 1. 2. Vaak in de vorm van een quiz/survey. Hoe we die vraag stellen, hee昀琀 een grote invloed op hoeveel kennis al dan niet meten. Vraagverwoording is cruciaal! o Antwoordmogelijkheid ‘weet niet’: aanmoedigen of afremmen van die soort antwoorden. Het is belangrijk iemand aan te moedigen om te antwoorden, dan gaan meer mensen het ook juist hebben. Daar zit een duidelijk genderverschil in: mannen gokken makkelijker dan vrouwen. Vrouwen gaan vaker ‘weet niet’ antwoord met als gevolg dat ze minder goed scoren op poli琀椀eke kennis. Kri琀椀ek op de poli琀椀eke kennis: - - Doris Graber: meten we het juiste soort kennis? o We moeten meer focussen op wat kiezen zouden moeten weten en daar meer op ingaan o Focusgroepen: kiezers aanmoedingen om complexe poli琀椀eke verbanden te leggen. Dit is uiteraard veel moeilijker te onderzoeken. Quizjes blijven gebruikt worden omdat er een hoge correla琀椀e is tussen mensen die goed scoren in een quiz en mensen die in een focusgroep een de昀琀ige uitleg kunnen geven over hun poli琀椀eke standpunten of over hoe de poli琀椀ek in elkaar zit. 8.1.3. VERSCHILLEN IN POLITIEKE KENNIS Wat verklaart verschillen in poli琀椀eke kennis? 1. 2. 3. Opportunity: toegang tot informa琀椀e o Hoe is de poli琀椀eke context? Een spannendere poli琀椀eke context zorgt voor meer informa琀椀e. o Hoe is de informa琀椀e-omgeving? Wij hebben bijvoorbeeld de openbare omroep die in aanloop van de verkiezingen heel veel informa琀椀e zal vrijgeven, die ontbreekt bijvoorbeeld in de VS. Mo琀椀va琀椀on: in hoeverre ben je poli琀椀ek geïnteresseerd? Ability: scholingsgraad is de sterkst verklarende variabele 8.1.4. DE ROL VAN DE MEDIA Een belangrijke vaststelling in het onderzoek: inhoud telt! In hoeverre de media de inhoud meegee昀琀 over par琀椀jen, hoe beter de poli琀椀eke kennis van de bevolking Poli琀椀eke kennis en rol van social media: Uit onderzoek blijkt dat als je TV, kranten en het nieuwsberichten volgt; je een goede poli琀椀eke kennis hebt. Als je je informeert via Twi琀琀er/Facebook, dan blijkt die kennis veel minder te zijn. In het algemeen leren mensen heel weinig bij via social media. Hoe komt dat? - Amper 10% op sociale media is nieuws, heel veel mensen hebben de indruk dat het veel nieuws is, maar dat blijkt maar een frac琀椀e te zijn 31 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 - Informa琀椀on overload: we vinden indica琀椀es dat mensen die via social media nieuws lezen, een te veel hebben aan informa琀椀e met als gevolg dat niet alles goed onthouden wordt Die media verhogen de kenniskloof (knowledge gap) die er al is op basis van onderwijs. Er wordt vastgesteld dat mensen die hoger geschoold zijn, ook meer informa琀椀e halen uit de media dan de lager geschoolden. Maar: het is enkel in heel speci昀椀eke omstandigheden, als er iets heel groot gebeurt (crisis, hype), zijn het vaak de lager geschoolden die daar een stukje achterstand inhalen en dus in dat geval verkleinen de media de kenniskloof. 8.2. VAN UNINFORMED (GEBREK AAN KENNIS) NAAR MISINFORMED (FOUTE KENNIS) 8.2.1. NEPNIEUWS EN DESINFORMATIE Belangrijke nuance: het verschil tussen desinforma琀椀e en misinforma琀椀e: - - Desinforma琀椀e = schadelijke content die vaak bewust wordt verspreidt en fou琀椀ef is. Een journalisat zegt dat Bart de Wever 55 jaar is en doet dit bewust om de poli琀椀cus ouder te doen lijken, dan is dat desinforma琀椀e. Hij hee昀琀 de verkeerde inten琀椀e om die informa琀椀e te verspreiden. Misinforma琀椀e = wordt niet al琀椀jd verspreid met het doel om te verspreiden. Een journalist die zegt dat Bart de Wever 55 jaar is en als hij e昀昀ec琀椀ef 53 jaar blijkt te zijn, dan spreek je van misinforma琀椀e, dat is fou琀椀ef. Wat is waarheid? 3 categorieën: 1. 2. 3. Een feit = iets wat je zwart op wit kan bewijzen o Voorbeeld: de aarde warmt op: de laatste 7 jaar waren de 7 warmste ooit gemeten op onze planeet. Dat is een feit die bewezen kan worden adhv mee琀椀nstrumenten. Een redelijk inzicht = een inzicht dat steunt op bewijsmateriaal o Voorbeeld: klimaatverandering is één van de voornaamste redenen van migra琀椀e. We weten bijvoorbeeld dat klimaatverandering in Afrika, in die plaatsen waar klimaatverandering hard toeslaat, daar valt op dat er meer migra琀椀e op gang komt. Waarom is dat geen feit? Omdat het niet 100% zwart op wit valt aan te tonen. Een mening = een eigen subjec琀椀eve gedachte die niet valt te bewijzen o Voorbeeld: ik vind dat klimaatverandering op 1 zou moeten staan op de poli琀椀eke agenda. Die meningen kunnen verschillen en kunnen we niet feitelijk corrigeren.  Een leugen = Het zit in de inten琀椀e om te misleiden. Het is een bewering waarvan de spreker/schrijver weet dat die in strijd is met de waarheid. - Voorbeeld: Tony Blair was ooit premier voor de labour par琀椀j, hij was heel populair. Op een bepaald moment wil Amerika ten oorlog trekken tegen Irak in 2003 en Blair besliste George Bush te steunen in die aanval. Hij zei achteraf dat het was omdat Hoessein weapons of destruc琀椀on zelf had. Daar hee昀琀 Tony Blair zijn nieuwe naam aan ontleed: Bliar. Hij zou bewust gelogen hebben daarover en hee昀琀 het bewijsmateriaal dat hij zelf gebruikte express misleid hebben. 32 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 Het idee dat er waarheden en leugens zijn, is natuurlijk niet zo duidelijk. Zeker in het poli琀椀ek debat, als het emo琀椀oneler wordt dan gaan mensen interpreta琀椀es van feiten geven die hun mening ondersteunt. Men kwam ooit met het woord ‘truthiness( (=waarheidach琀椀g), men is opzoek naar iets dat het meest plausibel lijkt. - 8.3. Truthiness = een eigenschap die een 'waarheid' kenmerkt waarvan een persoon die een argument of bewering doet, beweert dat hij die inuï琀椀ef 'vanuit zijn gevoel' kent of omdat het 'goed voelt' zonder rekening te houden met bewijs, logica, intellectueel onderzoek of feiten. wie helpt misinfo verspreiden DEEL 2 (GASTCOLLEGE JONAS LEFEVRE): DESINFORMATIE Algemene assump琀椀e: nepnieuws is een probleem want; - - Het schaadt de gezondheid: alle complo琀琀heorieën rond COVID, toen men zei dat bleekwater drinken hielp => schadelijk Het wakkert haatgevoelens aan: het zet vaak twee kanten tegenover elkaar op Het ondermijnt onze democra琀椀e: om een zinvol poli琀椀ek debat te voeren heb je nood aan feitelijke gegevens. Poli琀椀eke oplossingen en visies die kunnen verschillen maar als je na de verkiezingen een regering moet maken + regeerakkoord moet schrijven en je begint te debateren over onderwerpen, dan moet je onder die verschillende poli琀椀ci van verschillende par琀椀jen wel eens zijn over de bouwblokjes, de feiten, die op tafel liggen. Op het moment dat de feiten in twijfel worden getrokken, wordt zinvol discussiëren onmogelijk. Het schaadt vertrouwen in de media Wie zijn de factcheckers? - Een social pro昀椀t die het publiek debat voedt met factchecks door samenwerking tussen journalisten van verschillende nieuwsmedia. Hun missie: die factchecks zijn vooral hadig voor mensen die niet willen betalen voor nieuwsabonnement, maar via social media het nieuws lezen en zo de accuraatheid van nieuws kunnen vaststellen adhv die checks. Wat doen de factcheckers? 1. 2. 3. 4. 5. Factchecks bundelen van allemaal verschillende media + verspreiden via de checkers.be Single point of contact: stel je komt ergens op social media iets tegen, je kan die doorsturen naar de checkers en dan worden die doorgestuurd naar de verschillende media die samenwerken Zoeken naar desinforma琀椀e en mesnen aanspreken op sociale media Lezingen en workshops worden gegeven vanuit de checkers Uitbouwen en faciliteren van community: iets wat cruciaal is in onze democra琀椀e om kri琀椀sch te denken Enkele cijfers: - 70% meer kans dat nepnieuws wordt gedeeld dan echt nieuws 8 op 10 europeanen vindt nepnieuws een gevaar voor de democra琀椀e Deepfake = een met AI bewerkte versie van foto/speech/etc. Er zijn grofweg 3 redenen waarom desinforma琀椀e in de wereld wordt verspreid: 33 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 1. 2. 3. Geldgewin: om geld te verdienen. Je zet gewoon een website online, je creëert online fakenews met veel adverten琀椀es en verdient veel geld. (geo)poli琀椀ek gewin: hebben we hierboven al over gehad Voor de fun: kan gewoon lol Hoe werkt desinforma琀椀e? - Agency: je gaat zelf op informa琀椀e en zoektocht naar juiste info Con昀椀rma琀椀on bias: mensen gaan meer aandacht geven aan berichten die jouw huidige idee beves琀椀gen dan het tegenovergestelde (want dat kost meer moeite, 琀椀jd, …) Sense of community: ze kennen mij, ik ben welkom Iden琀椀昀椀ca琀椀on: ik iden琀椀昀椀ceer mij met deze groep Polarisa琀椀e: met de checkers richten zij zich op de grote middengroep. Je hebt aan de buitenkanten heb je pushers (= mensen die een bepaalde mening echt in het centrum proberen te duwen en die middengroep proberen te dwingen om te kiezen voor hun kant). Die pushers proberen dus de silent naar een kant te krijgen. De checkers proberen de mensen in het midden, die gestoord worden met twijfels, om hun feiten te geven. Het verspreiden van desinforma琀椀e/misinforma琀椀e gaat in een soort sneeuwbal-e昀昀ect: hoe meer het wordt geliked op social media, hoe breder dat ingang vindt in bredere lagen van de maatschappij. Je kunt er dus wel e昀昀ec琀椀ef iets aan doen vooraleer je gaat liken, of de post delen door ZELF KRITISCH TE ZIJN. 8.3.1. TYPOLOGIE VAN MIS/DESINFO Misinforma琀椀e Desinforma琀椀e = wanneer mensen desinforma琀椀e delen, maar niet weten of het onjuist/misleidend is = Wanener mensen opze琀琀elijk valse of misleiedende informa琀椀e maken en delen. ; 7 vaakst voorkomende vormen van mis/desinforma琀椀e: Sa琀椀re Niet de bedoeling om te schaden, maar kan misleiden Misleidende context Misleidend gebruikt van informa琀椀e om een bepaald voorval of individu te framen Bedrieglijke inhoud Betrouwbare bronnen worden geïmiteerd om desinforma琀椀e te verspreiden Gefabriceerde inhoud Volledig verzonne, uit het niets ontworpen om te schaden en te misleiden Valse connec琀椀e Wanneer 琀椀tels; visuals of 琀椀tels de inhoud niet ondersteunen Verkeerde context Wanneer echte inhoud gedeeld wordt met verkeerde contextuele informa琀椀e Gemanipuleerde inhoud Wanneer echte inhoud of a昀戀eeldingen gemanipuleerd is om te misleiden 34 Downloaded by Pan ii ([email protected]) lOMoARcPSD|4118556 POLITIEKE COMMUNICATIE 2023-2024 8.3.2. WAT KUNNEN WIJ DOEN TEGEN MIS/DESINFORMATIE? H: Ho!: als nieuwsconsument zelf kri琀椀sch denken en bedenken of het echt nieuws is A: analyseer de bron: geloofwaardige bron? Of AI? L: lokaliseer betere berichtgeving: doe is een 1reserve image search, dan bekijk je de hits die circuleren met die a昀戀eeldingen (is het een al bestaande a昀戀eelding/niet?) T: traceer: je originele nieuws gaan traceren, maar is wel moeilijkste stap. Waarin ligt het echte gevaar van synthe琀椀sche media? - Liars divident = als je meer en meer in contact komt met dingen die niet echt zijn, dan wordt het ook moeilijker om dingen die wel echt zijn, te geloven. Het wordt makkelijker om zaken die echt zijn, te bestempelen als fake. 1 Reserve image search = je gaat in zoekmachines (voorbeeld: Google) niet enkel met tekst zoeken maar ook met a昀戀eeldingen 35 Downloaded by Pan ii ([email protected])