Ôn tập Địa Lý Châu Âu

NỘI DUNG ÔN TẬP BÀI 1: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU ÂU 1. Vị trí địa lí, hình dạng, kích thước - Vị trí địa lí: + Châ u  u là bộ phậ n phía tây củ a lụ c địa Á -  u, ngă n cá ch vớ i châ u Á bở i dãy Uran. + Phầ n lớ n lã nh thổ nằ m giữ a cá c vĩ tuyến 36...

NỘI DUNG ÔN TẬP BÀI 1: VỊ TRÍ ĐỊA LÍ, ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN CHÂU ÂU 1. Vị trí địa lí, hình dạng, kích thước - Vị trí địa lí: + Châ u  u là bộ phậ n phía tây củ a lụ c địa Á -  u, ngă n cá ch vớ i châ u Á bở i dãy Uran. + Phầ n lớ n lã nh thổ nằ m giữ a cá c vĩ tuyến 36°B đến 71°B, chủ yếu thuộ c đớ i ô n hò a ở bá n cầ u Bắ c. - Kích thước: diện tích châ u  u trên 10 triệu km2; so vớ i cá c châ u lụ c khá c, diện tích châ u  u chỉ lớ n châ u Đạ i Dương - Hình dạng: Đườ ng bờ biển bị cắ t xẻ mạ nh, tạ o thà nh nhiều bá n đả o, biển, vũ ng vịnh ă n sâ u và o trong đấ t liền. 2. Đặc điểm tự nhiên a) Địa hình: Châ u  u có hai khu cự c địa hình: đồ ng bằ ng và miền nú i. - Khu vực đồng bằng: + Chiếm 2/3 lớ n diện tích châ u lụ c, gồ m đồ ng bằ ng Bắ c  u, đồ ng bằ ng Đô ng  u, cá c đồ ng bằ ng trung và hạ lưu sô ng Đa-nuýp,... + Cá c đồ ng bằ ng đượ c hình thà nh do nhiều nguồ n gố c khá c nhau nên có đặ c điểm địa hình khá c nhau. - Khu vực miền núi: + Địa hình nú i già phâ n bố ở phía bắ c và vù ng trung tâ m châ u lụ c (dãy Xcan-đi-na-vi, U-ran,...). Phầ n lớ n có độ cao trung bình hoặ c thấ p. + Địa hình nú i trẻ phâ n bố chủ yếu ở phía nam (dãy An-pơ, Cac-pat, Ban-că ng...). Phầ n lớ n có độ cao trung bình dướ i 2000m. b) Khí hậu: - Khí hậ u châ u  u có sự phâ n hó a từ bắ c xuố ng nam, từ tây sang đô ng, tạ o nên cá c đớ i và cá c kiểu khí hậ u khá c nhau. + Đới khí hậu cực và cận cực: lạ nh quanh nă m, lượ ng mưa trung bình dướ i 500mm. + Đới khí hậu ôn đới: có sự phâ n hó a thà nh cá c kiểu khí hậ u khá c nhau: Khí hậ u ô n đớ i hả i dương: ô n hò a, mù a đô ng tương đố i ấ m, mù a hạ má t. Mưa quanh nă m, lượ ng mưa trung bình 800-1000mm. Khí hậ u ô n đớ i lụ c địa: mù a đô ng lạ nh, khô , mù a hạ nó ng ẩ m. Mưa chủ yếu và o mù a hạ , trung bình chỉ trên 500mm. +Đới khí hậu cận nhiệt đới: có kiểu khí hậ u cậ n nhiệt địa trung hả i có mù a hạ nó ng, khô ; mù a đô ng ẩ m và mưa nhiều. Lượ ng mưa khoả ng 500-700mm. - Ngoà i ra, khí hậ u ở cá c vù ng nú i có sự phâ n hó a theo độ cao. c) Sông ngòi - Đặ c điểm sô ng ngò i: + Lượ ng nướ c dồ i dà o, chế độ nướ c phong phú đa dạ ng. + Nguồ n cung nướ c chủ yếu từ : mưa, tuyết tan, bă ng hà nú i cao,…. d) Các đới thiên nhiên * Đới lạnh: - Khí hậ u cự c và cậ n cự c. - Chiếm mộ t phầ n nhỏ diện tích lã nh thổ , gồ m cá c đả o, quầ n đả o ở Bắ c Bă ng Dương và dả i hẹp ở Bắ c  u. - Mặ t đấ t bị tuyết bao phủ gầ n như quanh nă m. - Sinh vậ t nghèo nà n chủ yếu là : rêu, địa y, cây bụ i và mộ t số loà i độ ng vậ t chịu đượ c lạ nh. * Đới ôn hòa: - Ở châ u  u có khí hậ u ô n đớ i và khí hậ u cậ n nhiệt; phầ n lớ n lã nh thổ châ u  u nằ m trong đớ i ô n hoà. Thiên nhiên thay đổ i theo sự thay đổ i củ a nhiệt độ và lượ ng mưa. + Phía bắ c: khí hậ u lạ nh và ẩ m ướ t; thự c vậ t chủ yếu là rừ ng lá kim; nhó m đấ t điển hình là đấ t pố t dô n. + Phía tây: khí hậ u có mù a đô ng ấ m, mù a hạ má t, mưa nhiều nên thả m thự c vậ t chủ yếu là rừ ng lá rộ ng. Và o sâ u trong lụ c địa, lượ ng mưa giả m dầ n, mù a đô ng lạ nh, mù a hạ nó ng, rừ ng hỗ n hợ p phá t triển. Nhó m đấ t điển hình là đấ t rừ ng nâ u xá m. + Phía đô ng nam, khí hậ u mang tính chấ t lụ c địa, mưa ít. Thả m thự c vậ t chủ yếu là thả o nguyên ô n đớ i. Nhó m đấ t điển hình là đấ t đen thả o nguyên ô n đớ i. + Phía nam có khí hậ u cậ n nhiệt địa trung hả i. Rừ ng và cây bụ i lá cũ ng phá t triển. - Độ ng vậ t ở đớ i ô n hoà đa dạ ng cả về số loà i và số lượ ng cá thể trong mỗ i loà i. BÀI 2: ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, Xà HỘI CHÂU ÂU 1. Cơ cấu dân cư - Số dâ n châ u  u nă m 2020 khoả ng 747 triệu ngườ i (bao gồ m cả số dâ n Liên bang Nga), đứ ng thứ tư trên thế giớ i (sau châ u Á , châ u Phi và châ u Mĩ). - Cơ cấ u dâ n số già , gây ra sự thiếu hụ t lao độ ng: + Nhó m tuổ i 0 – 14 chiếm tỉ lệ nhỏ trong cơ cấ u dâ n cư và có xu hướ ng giả m. + Nhó m tuổ i trên 65 tuổ i trở lên chiếm tỉ lệ cao và có xu hướ ng tă ng. - Dâ n cư châ u  u có sự chênh lệch về tỉ lệ giớ i tính: nă m 2020, tỉ lệ giớ i tính nam là 48,3%; trong khi tỉ lệ giớ i tính nữ là 51,7% - Dâ n cư châ u  u có trình độ họ c vấ n cao, nă m 2020, số nă m đi họ c bình quâ n củ a ngườ i trên 25 tuổ i ở châ u  u là 11.8 nă m, thuộ c hà ng cao nhấ t thế giớ i. 2. Đô thị hóa - Từ thế kỉ XIX, quá trình cô ng nghiệp hoá khiến số dâ n đô thị củ a châ u  u tă ng nhanh, cù ng vớ i đó là sự xuấ t hiện cá c đô thị lớ n. - Ở cá c vù ng cô ng nghiệp lâ u đờ i, nhiều đô thị mở rộ ng và nố i liền vớ i nhau tạ o thà nh cá c dả i đô thị, cụ m đô thị xuyên biên giớ i. - Việc phá t triển sả n xuấ t cô ng nghiệp ở vù ng nô ng thô n cù ng vớ i việc mở rộ ng ngoạ i ô củ a cá c đô thị đã thú c đẩy nhanh quá trình đô thị hoá nô ng thô n, tạ o nên cá c đô thị vệ tinh. - Châ u  u là châ u lụ c có mứ c độ đô thị hoá cao, 3. Di cư - Nhậ p cư là mộ t trong nhữ ng nguyên nhâ n quan trọ ng khiến châ u  u trở thà nh mộ t châ u lụ c đô ng dâ n từ thờ i cổ đạ i. - Từ cuố i thế kỉ XX đến đầ u thế kỉ XXI, số lượ ng ngườ i từ cá c châ u lụ c, khu vự c khá c (châ u Phi, Trung Đô ng,...) nhậ p cư và o châ u  u ngày cà ng nhiều. - Việc di cư trong nộ i bộ châ u  u gia tă ng do nhu cầ u việc là m củ a ngườ i dâ n. BÀI 3: KHAI THÁC, SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 1. Vấn đề bảo vệ môi trường a) Bảo vệ môi trường không khí - Hoạ t độ ng sả n xuấ t cô ng nghiệp, tiêu thụ nă ng lượ ng, vậ n tả i đườ ng bộ là nhữ ng nguyên nhâ n chính gây ô nhiễm khô ng khí ở châ u  u. - Biện phá p để cả i thiện chấ t lượ ng khô ng khí: + Kiểm soá t lượ ng khí thả i + Đá nh thuế cá c-bon, thuế tiêu thụ đặ c biệt đố i vớ i cá c nhiên liệu có hà m lượ ng cá c-bon cao như: dầ u mỏ , khí tự nhiên… + Đầ u tư cô ng nghệ xanh + Ưu tiên sử dụ ng phương tiện cô ng cộ ng và xe đạ p. b) Bảo vệ môi trường nước - Mô i trườ ng nướ c bị ô nhiễm do chấ t thả i từ hoạ t độ ng sả n xuấ t và sinh hoạ t - Để cả i thiện chấ t lượ ng nguồ n nướ c, cá c nướ c châ u  u đã thự c hiện mộ t số giả i phá p: + Kiểm soá t đầ u ra củ a nguồ n rá c thả i, hó a chấ t độ c hạ i từ sả n xuấ t nô ng nghiệp. + Xử lí rá c thả i, nướ c thả i từ sinh hoạ t và sả n xuấ t cô ng nghiệp trướ c khi thả i ra mô i trườ ng. + Kiểm soá t và xử lí cá c nguồ n gây ô nhiễm từ hoạ t độ ng kinh tế biển. + Nâ ng cao ý thứ c củ a ngườ i dâ n trong việc bả o vệ mô i trườ ng nướ c… 2. Vấn đề bảo vệ đa dạng sinh học - Châ u  u rấ t chú trọ ng bả o vệ đa dạ ng sinh họ c. Hệ sinh thá i trên cạ n và dướ i nướ c đều đượ c châ u  u bả o tồ n tương đố i tố t. - Giả i phá p bả o vệ đa dạ ng sinh họ c ở châ u  u: + Ban hà nh chính sá ch bả o vệ và phá t triển rừ ng bền vữ ng + Giả m thiểu nguyên nhâ n gây ô nhiễm mô i trườ ng nướ c và mô i trườ ng đấ t. 3. Vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu - Trong nhữ ng nă m gầ n đây, biến đổ i khí hậ u đã gây ra nhiều ả nh hưở ng tớ i châ u  u: thờ i tiết cự c đoan như nắ ng nó ng bấ t thườ ng, mưa lũ … - Giả i phá p: + Trồ ng rừ ng và bả o vệ rừ ng để giả m hiệu ứ ng nhà kính, giả m nguy cơ lũ lụ t và hạ n há n; + Hạ n chế sử dụ ng nhiên liệu hó a thạ ch ở mứ c tố i đa và phá t triển nă ng lượ ng tá i tạ o, thâ n thiện vớ i mô i trườ ng. BÀI 4: LIÊN MINH CHÂU ÂU 1. Khái quát về Liên minh châu Âu (EU) - Liên minh châ u  u (EU) đượ c thà nh lậ p và o ngày 1/11/1993. - Nă m 2020, Liên minh châ u  u có 27 quố c gia thà nh viên vớ i số dâ n khoả ng 447 triệu ngườ i. - EU thiết lậ p mộ t thị trườ ng chung có hệ thố ng tiền tệ chung (đồ ng Ơ-rô ). 2. Liên minh châu Âu – một trung tâm kinh tế lớn của thế giới - EU có 3/7 nướ c cô ng nghiệp hà ng đầ u thế giớ i (nhó m G7). - Là nhà trao đổ i hà ng hó a dịch vụ lớ n nhấ t thế giớ i, chiếm hơn 31% trị giá xuấ t khẩ u hà ng hó a dịch vụ thế giớ i (2020). - Là đố i tá c thương mạ i hà ng đầ u củ a 80 quố c gia, trong đó có Việt Nam. - Là trung tâ m tà i chính lớ n củ a thế giớ i. Cá c ngâ n hà ng nổ i tiếng, uy tín ở EU có tá c độ ng lớ n đến hệ thố ng tà i chính và tiền tệ củ a thế giớ i.